• No results found

Hna Pawimawh Ber Chu—Nungchang Chher

In document Naupang Kaihhruaina (Page 61-74)

1. Fundamentals of Christian Education, p. 57.

2. Testimonies for the Church, vol. 3, pp. 122, 123.

3. Ibid., p. 495.

4. Youth's Instructor, January. 5, 1893.

5. Education, p. 295.

6. Ibid., pp. 289, 290.

|HEN - VIII

Hna Pawimawh Ber Chu—Nungchang Chher

BUNG 31

NUNGCHANG PAWIMAWHNA

Khawvel A\anga Kan Chhawm Theih Awm Chhun.—Pathian anna nei nungchang chauh chu he khawvel a\anga vanrama kan chhawm luh theih awm chhun ro hlû chu a ni. He

khawvela Krista zirtîrna hnuaia awmte chuan van nun neiin chu chu vanramah an chhawm lût dâwn a. Chutah chuan hma kan sâwn zel ang. Chuvangin tuna nungchang siam hi a pawimawh em em a ni.1

Nungchang |ha Hi Thlarau Lam Zia A Ni.—Rilru chakna leh pianpui finna sâng takte hi nungchang an ni lo, mi nungchang \ha lo takte pawhin an nei thei si a. Lârnate pawh hi nungchang an ni chuang lo. Nungchang \ha chu thlarau lam zia, kan khawsak duhdâna lo lang chu a ni.2

Nungchang \ha chu tangkarua leh rangkachak âi pawha hlu zâwk a ni. Hlawhchhamna leh chi-aina ten a khawih nghing ve ngai lo va, khawvel rosum zawng zawng an boral hunah lawmman tam tak a la dawng ang.

Rinawmna te, nghehna te leh beidawn duh lohnate neitu chu dan theih rual loh thiltihtihtheihna te, thil \ha titura amah tichak a, sual do tura tichak bawk a, harsatna

hmachhawn thei tura chakna petu thiltihtheihnatea thuam a nih avangin mi tinin neih an tum tur nunphung \ha chu a ni.3

Nungchang Pêng Pawimawh Pahnih Chu.—Nungchang nghet tak chuan thil pahnih a huam;

chungte chu tumruhna leh mahni inthunun theihnate hi an ni. |halai tam tak chuan châkna thunun loh hi emaw nungchang nghet leh chak chu tiin an ngaisual \hin. Mahse mahni tisa châkna thunun zo lotu chu mi chak lo tak a ni tih hi thudik chu a ni. Mihring ropuina leh

zahawmna chu a rilruin a thunun theihna lama teh ni lovin a rilru a thunun theih leh theih lohah

Published by Mizo Conference of Seventh-day Adventist Church

teh a ni zâwk. Pa chak ber chu buai fê theihna mai turah pawh a thinrimna thunun a, a hmêlma ngaidam thei chu a ni.4

Pâwnlam Landân Aia Pawimawh—|halaite hian khawvel awmdân leh incheina chhuak thar neih zel an ngaihven ang tluk hian nungchang mâwi leh duhawm neih hi dah pawimawh se chuan, vantlâng zingah mi an hneh theihna boruak hmang tur tûna mi pakhat awmnaah hian mi za tam tak chu kan hmu ngei ang.5

Nungchang Siam Hi Damchhung Hna A Ni.—Nungchang siam hna hi damchhung daih, chatuan atân a ni. Hei hi mi tinte hian hriain kan hmabâk chatuana nunna emaw boralna emaw chu keimahni mimal duhthlannaa innghat ani tih ngaihtuahna lamahte harh sela thil a va

danglam nasa dâwn em! Tûn khawngaihna hun kan hman dân hi a danglamin khawvel luahtute nungchang hi a danglam nasa ang chu!6

Siam Thatna leh Hmasawnna.—Thlai chi \o tir hian thlarau piantharna a entir a, thlai lo

\hang zel hi nungchang insiam chho mêk entirtu a ni. |hang zel lovin a nun theih loh. Thlai chu a \hang emaw a thi emaw a ni \hin. Hmuh tham loha thlai a \hang lian hret hret angin mihring nungchang pawh hi a \hang a. Kan kum phu tâwk ang zelin kan nungchang chu a famkim chho ve zel a; mahse kan tâna Pathian thil tum chu hlen chhuah a nih chuan chawl lovin hma a sawn zêl ang.7

Hringnun Rahchhuah A Ni.—Nungchang hi mihring nunin a rah chhuah a ni a, kan hmabâk vanram kan kai dâwn nge dâwn lo tih hriltu a ni. Kan thlai chi thlâk ang chiah kha kan seng

\hin. Sunhlu kungah thei dang a rah ngai lo. Chuvangin kan nungchang duhzawng apiang kha kan nihdan tur chu a ni mai. Hmasialna te, mahnin chauh inhmangaihna te, mahni

inchâwisanna te leh mahni nawmsak umnate hian anmahniang chiah hi an hring zel a; a tâwp chu lungngaihna leh boralna a ni. “Mahni tisa lama thehtu chuan tisaa mi chhiatna a seng ang a;

Thlarau lama thehtu erawh chuan Thlaraua mi chatuana nunna a seng dâwn a ni,”(Gal 6:8).

Hmangaihna te, lainatna te leh ngilneihna te rah chu malsawmna a ni a, chatuan nunna a seng dâwn a ni.8

Kristian Nih Fiahna Ropui Ber.—Kristian nute hian an awmna khawtlâng hmuh theihin fa rintlâk leh rilru nghet, fel tak tak nei sela chu misonari hna zawng zawng zinga a pawimawh ber an thawk zo tihna a ni ang. Khawtlânga an dinhmun luah tura uluk taka zirtîrna dawng an fate chu khawvel hnena Kristianna an pho lan theih ropui ber a ni.9

Naupang Pakhat Lek Zirtîr Thatin Mi A Hneh Theihzia Chu.—Mihring thi thei kuta hna sâng ber chu nungchang siam hi a ni. Naupangte chu zirtîr ringawt lova a hruala hrual an ngâi;

tu nge naupang leh \halai \hang mêkte awm zel dân tur sawi thei? In fate awm dân tur chu uluk ber ringawt rawh u. Thutak kalphung dika enkawl seilen naupang, Pathian hmangaihna leh

\ihna nun nei nghet tlat mai chuan khawvelah hian sawisen rual loh a \ha zâwnga thiltihtheihna nasa tak a nei ang.10

————

1. Christ’s Object Lessons, p. 332.

2. Youth's Instructor, November. 3, 1886.

3. Counsels to Parents, Teachers, and Students, pp. 225, 226.

4. Ibid., p. 222.

5. Fundamentals of Christian Education, p. 69.

6. Youth's Instructor, February. 19, 1903.

7. Education, pp. 105, 106.

8. Ibid., p. 109.

9. Pacific Health Journal, June, 1890.

10. Signs of the Times, July 13, 1888.

Published by Mizo Conference of Seventh-day Adventist Church

BUNG 32

NUNGCHANG LO INSIAM DAN

Chau Lo leh Beidawng Lova Siam A Ni.—Nungchang hi tihpalh thila lo awm a ni lova.

Vawikhat thinurna puak chhuak thut emaw kawng dik lova vawikhat pen zeuhin a siam a ni hek lo. Thil pakhat tihnawn chhen, tih dân pângngaia lo \ang ta, a chhe lam emaw a \ha lam zawng emawa nungchang chhertuin a siam a ni a. Nungchang \ha chu chau lo leh beidawng lova beih fan fanna te, talent tihpunna leh Pathian ropuina tur nân kan theihna te tihpunna a\anga insiam chho a ni. Mahse hetianga ti lo hian tam tak chu an rilrua awm ang ang leh an hun tawnga zir zelin an thên mai mai \hin. Hei hi nungchang siamna tur hmanraw \ha an tlâkchham vang ni lovin, an \hat lâi hian Pathianin A tâna an theih tâwp chhuah turin A duh tih an hriat loh vang a ni.1

Pathian leh kan mihring puite hnena kan tihtur hmasa ber chu mahni insiam \hat hi a ni.

Pathian min pêk kan finna zawng zawngte hi kan theih ang tawka nasaa thil \ha kan tih theih nân a \ha thei ang bera chhawm chho tur kan ni. Kan nungchangte tithianghlim a, timawihnâi tur chuan kan nungchang mâwi lo lâite min hmuhtir a, min siam \hattir theitu leh kan

nungchang \ha lâi berte hmâ min sawntir theitu Krista khawngaihna min pêk chu kan mamawh hle bawk.2

Pathian Pêk Thiltihtheihna Phun Nghetin.—Engemaw chenah mi chu ama nungchang ruangam dintu a ni a. Ni tin a sak belh zel a ni. Pathian Thu chuan engtin nge kan in sak chu Chatuan Lungpuia sak a ni em tih ngaihven reng turin min vaukhan a. Eng ang in nge ka sak tih hriat theihna hun a lo thleng mêk a ni. Tun hi mi zawng zawngin khawvela chhawr tlâk leh vana chhawm tlâk nungchang an insiam theih nân Pathian pêk thiltihtheihna chu an rilruah tuh rawh se. Mimal Chhandamtu atâna Krista rinna hian nungchang nghet leh chak a siam ang.

Kristaa rinna tak tak neitute chuan an chungah Pathian mit a fu reng tih te, mi zawng zawng rorelsaktu chuan mi rilru A bûk mêk tih te, van finna khian eng ang nungchang nge siam a nih mêk tihte an thlir mêk tih hriain rilru fim tak an pu reng ang.3

Thiltih Apiangin Nungchang A Khawih.—Kan thiltih apiang hian, pawimawh tham lo têa lang pawh nise kan nungchang siamna-ah hnuhma a nei ve zel a ni. Nungchang \ha chu

khawvel hausakna aia hlû a ni a, chumi nungchang \ha nei tura thawh chu hna zahawm ber a ni.

Thil lo awm palhin a siam nungchang chu danglam thei leh inrem lo, thil inkalh awm khawm a ni. Chutiang neitu chuan tum mumal a nei lo va, damchhan a nei hek lo. Midangte tân entawn tlâk a ni lo va. Chhawr tlâk loh, tih theih reng nei lo a ni.4

Pathianin Entawn Tura A Tih Entawnin A Tihfamkim.—Pathian chuan entawn tura min hrilh entawn chunga kan nungchangte hi siam turin min beisei a. Zawi zawia a lung pawimawh rem chho va, khawngaihnaa khawngaihna belh chho zel a, kan chak lohna lâite hmua

kaihhruaina min pêk zul zuia siam \ha tur kan ni. Kan in sak lâi bang a khik chuan engemaw dik lo a awm tih kan hria a. Kan nungchang siamnaah pawh hian a khi lâi a awm fo \hin. A khi lâi chu siam \hat a nih loh chuan fiahna thlipuiin a nuai hunah kan in sak chu a tlu mai ang.5

Pathian chuan A pawmpui tlâk nungchang siam turin chakna te, ngaihtuah theihna te, hunte min pe a. A fate chu a tâwpa nun inchawih mâwi tak, temple mâwi, mihring leh Pathian tân pawha chawimawi tlâk an sak theih nân thil thianghlim chauh ti a, hna zahawm thawk turin A duh em em a ni. Kan nungchang chu Krista-ah kan din tur a ni. Amah chu innghahna tlâk—

tihnghin rual loh lungphum chu a ni. Thlêmna thlipui leh fiahna pawhin chu nungchang, chatuan lungpuia innghat chu a sawi nghing zo lo.

LALPA tâna in mâwi tak ni tura \hang lian mêk chuan a thiltihtheihna zawng zawng a hmang tur a ni. Talent hman dikna a\ang chauhin nungchang inchawih tâwk siam theih a ni bawk.

Tichuan Bible-a rangkachak, tangkarua leh lunghlu a tih—Pathian fiahna mei kaltlang tur thil

Published by Mizo Conference of Seventh-day Adventist Church

chu, a lungphumah kan phûm tel ve tihna a ni ang. Kan nungchang insiam mêka kan entawn tur chu Krista a ni.6

Thlêmna Chu Do Tur.—Daniela nun kha eng hian nge nungchang thianghlim siam tih entirna nung chu a ni. Mi tin entawn tur, a bikin \halaite tân a ni deuh ber. Pathian thil phûtte khauh taka zawm hi rilru leh taksa hrisel nân a \ha a ni.7

Daniela kha a naupan lâi a\angin a nu leh pate chuan insûm theihna nun nei nghet turin khauh takin an hrual a. A thil chin \hinah reng reng leilung dânte hi a zawm tur a ni tih an zirtîr a, a ei leh in ten a taksa, rilru leh a nungchang thlengin an khawih tihte leh a chakna avang chuan Pathian lakah mawhphurhna a nei tihte an zirtîr a; a chakna te chu Pathian hnen a\anga a dawn a nih avangin eng kawng zawng mahin a ti chhe tur a ni lo. He zirtîrna avang hian a rilru-ah Pathian dân chu a drilru-ah sâng hle a, a thinlungin a zrilru-ah em em bawk. Sala a tân \an tirh lâi vel khan rorelna in chhûng te, vervekna te leh milem biakna chanchinte a hriat chian phahna tur fiahna a paltlang a.

Rinawmna te, taimâkna te leh nun nghet leh mâwi a neih nâna inzirna sikul mak tak a ni.

Chuti chung chuan amah hual veltu boruak sual tinrênga khatah chuan thianghlim takin a nung thei tho zu nia!

Daniela leh a \hiante chuan an naupan laia zirtîrna an dawn kha an hlâwkpui hle a, mahse chûngte ringawt chu an dinhmuna dintirtu an ni lo. Anmahnia thil tih \ul hun—an mahni chung liau liaua an hmalam hun a innghah ni chu a lo thleng a. Tichuan an naupan laia an thil zirah khan rinawm taka awm an tum ta a ni. An ropuina lungphum chu finna zawng zawng bul Pathian \ihna chu a ni a. Pathian Thlarau chuan thil tih tumna dik apiang te, thu tlukna zahawm apiangte chu a tichak \hin.8

Kan Tum A Sâng Tur A Ni.—Tunlai \halaite hi Daniala ang khan ding nghet tur chuan an hriatna thazâm leh thahrui zawng zawng an hmang tur a ni. Pathianin awm no reng turin a duh lo. Leilawn tâwp zawh thleng a, chuta \anga Pathian lalram pên lût nghal tur chuan A duh a ni.9

He nungchang siamna thupui pawimawhzia hi \halaite hian a nih dân tur ang taka hriain ngaihlu se chu Pathian hmaa ding zo tura an tih tur tih \ulzia an hria ang. Mi tlâwm ber leh chak lo ber pawhin thlêmna do hram hrama chung lam finna zawngin tuna thlen theih rual loha ngaih hi an han thleng mai ang. Tih tur tlêm tê tê rinawm taka hlen zelna nena thil tum bik neih ran loh chuan hetiang dinhmun hi thlen theih a ni lo. In vên reng a ngâi a, chuvangin mi nun

\hate chu tihchak tura hnutchhiah an ni lovang. Kan entawn atân Isua chu a lokal avang leh

\halai zawng zawngte bâkah eng tianga upa te pawh \anpuina a pêk vek avangin \halaite chuan nun \ha thiltihtheihna chu an nei ang.10

Thurawn leh Zilhnate Ngaih Pawimawh Tur—Nungchang \ha lo leh khawsak mâwi lo, thil chin \ha lo tih chingte chuan thurawn leh zilhna te hi an pawm tur a ni He khawvel hi Pathian hnathawhna hmun a ni a, chuvangin van biakbûk sak nân hman theih lung apiang chu lung \ha hman tlak a ni em tih fiah a nih thlenga chher mam a, hnawih nalh a, LALPA in sak nân

hmantlaka siam tur a ni. Mahse zirtîrna leh thununna kan ngaithei lo a nih chuan lung chher mam loh leh hnawih nalh loh, a tâwpa hman tlâk loh kan lo ni mai ang.11

In nungchang siam \hat nân beih fê a ngai pawh a ni thei; a chhan chu lung biboh tak, Pathian temple sak nâna hman a nih hmaa chher mâm leh hnawih nalh fo ngâi a nih vang a ni.

In tâna hmun A buatsaih luah tlâk in nih theih nân Pathian chuan tuboh leh thirkhen hmanga in nungchang rualrem lo lâi chu A lo chher mâm a nih pawhin mak ti suh u. Mihring tumahin an ti thei si lo. Pathian chauhin a ti thei a ni. Tuboh chu A hmang thlawn lo vang tih ring ngam rawh u. A chhut apiang chu chatuana in hlim nâna ti A ni zel ang. In tlin lohna te A hria a, tichhe tur ni lo, mi tlinga siam tur che u in a ni A thawh ni.12

————

1. Youth's Instructor, July 27, 1899.

2. Pacific Health Journal, April, 1890.

3. Counsels to Parents, Teachers, and Students, pp. 222, 223.

Published by Mizo Conference of Seventh-day Adventist Church 4. Testimonies for the Church, vol. 4, p. 657.

5. Youth's Instructor, Oct. 25, 1900.

6. Youth's Instructor, May 16, 1901.

7. Fundamentals of Christian Education, p. 80.

8. Manuscript 132, 1901.

9. Youth's Instructor, July 27, 1899.

10. Youth's Instructor, November. 3, 1886.

11. Youth's Instructor, Aug. 31, 1893.

12.Testimonies for the Church, vol. 7, p. 264.

BUNG 33

NUNGCHANG SIAMNAA NU LEH PATE MAWHPHURHNA

Nu leh Pate Hnena Pathian Thupêk—Pathian chuan nu leh pate chu an thawh atân entawn tur A tih entawn chunga an thawh tur A pe a. A khawngaihna zârah hei hi an ti thei; mahse dawhtheihna te, thlan tui nena beihna te, nghet taka dinna leh thutlûknate chu rilru leh châkna thunun tur chuan an mamawh a ni. Leilet enkawl lohah chuan hling leh hnim chhe mi bak a \o ngai lo. Fa chhawr nahawm leh duhawm neih duh chuan an thinlung lei chu let hmasa sela, thlai chi thlâkin a lo \o chhuak chu dim takin enkawl sela. A dip ral theitu hnimte thlo faiin tui pe bawk sela, tichuan thinlung huana thlai hlu tak chuan rah \ha tak chhuahin a hnathawh leh enkawl hah man chu a rul lêt leh ngei ang.1

Nungchang siam hna hi mihring hnena pêk tawh hnaah chuan a pawimawh ber a, tunlai ang reng renga taimâk chhuah hi a la \ul ngai hek lo. Tûnhma a mite kha tûn anga hmanhmawh hian koh an ngâi ngai lo va; tunlai \halaite ang hian hmanlai an rualpuite khan chhiatna nasa an la hmachhawn ngai hek lo.2

Nu leh pate u, heta hi in thawh tur Pathian thupêk mila in fate nungchang siamna hna chu a awm e. Hei hian chatuan a hawlh avangin a pawimawh hmasa ber a. In fate nungchang siamna hna chu in huan enkawl aia pawimawh, in chenna tur in sak âia \ul, sumdawnna thil âia

pawhmawh fê a ni.3

In Chhung; Nungchang Siamna Hmun |ha Ber—Chhûngkaw \ha, lungphum dika innghat tluka nungchang siamna hmun \ha hi a awm chuang lo va; kohhran sikul leh college-te pawh hian chhûngkaw âi an awh zo tak tak lo.4

Nungchang |ha Lo Chu Siam |hat Tur—Mi nun ngil lo ho chuan an nun chu an siam ngil loh chuan vanramah hmun an chang thei lo vang. |halaite tân ngil taka kal a va pawimawh em!

He thilah hian nu leh pate chuan tihtur pawimawh tak an nei a. An fate zirtîr tura mawhphurhna thianghlim chu an chungah a innghat a. An hnenah chuan an faten vanram lût ve tlâka siamtu tur nungchang an neih theih nâna \anpuina hna pêk a ni bawk.5

Nu leh Pate U, Hetah Hian Chesual Suh U.—Nu leh pate u, hna pawimawh berah hian chesual khut suh u; chu chu hun leh chatuan atâna in fate nungchang siam hi a ni. In dik lohna chu zirtîrna \ha ngaihthahna emaw in mit tideltu hmangaihna, a \ul hun pawha \ha taka in fate zilhtir thei lotu che u kha a ni a, chu chu an chhiatna hmâwr a la ni ang. In kawng zawh lâi khan an tâna \ha miah lo tur kawng a zawhtir mêk a ni. Engnge an la nih ang tih te, Krista tân leh, an mihringpuite tân leh an thlarau tân eng nge an tih dâwn tih pawh in kuta awm a ni.

In fate nen rinawm tak leh hawihawm takin inkâwm ula. Huaisen tak leh dawh thei takin thawk rawh u. Dodalna hlau suh ula, hun leh tha khêk lovin phurrit leh hrehawm pawisa suh u.

In fate hma lam hun chuan in hnathawh dân a puang ang. Krista tâna in rinawmna chu in fate nun kawng hrang hrang chuan thil dang zawng âiin a sawifiah thei a ni. Krista tâ, A thisena A leite an ni si a. An huhâng chu Krista lam a nih chuan nunna kawng zawng hmu tura mite

\anpuiin Krista thawhpuitute an ni. Pathianin in thawh tura A tih in ngaihthah chuan âtthlâk

Published by Mizo Conference of Seventh-day Adventist Church

taka in kawng zawh chuan Krista kalsantute zingah a dah ang a, thim lal tichaktu an lo ni mai ang.6

In Chhûng Fai, Naupangin Inzir Nana An Hman Si Loh.— In chhûngbungraw bal ngaithei lo tak mai leh thil duhtui em em, an hriselna leh thlarau nun hial pawhin a tawrh phah khawpa a hun taka in chhûng tifai thlap thlap \hin nu pakhat ka hmu a. A fate erawh chuan khawlaia tei mai maiin thil \ha lo an lo zir reng thung. Heng naupangte hi luhlul tak, hmasial tak leh thu âwih lo takin an lo seilian a. Nu chuan midang ruai mah se in chhûng nalh loh ngawt hlauva a buaina lamah uluk taka fate zirtîrna hun pawh a nei lo va. Nungchang mâwi lo tak, thunun loh leh zirtîr lohin a fate chu a seilentir ve mai mai a ni ber. Nû nihna ngaihawm tak chu a \ha zâwngin a hmang lo tih leh a fate rilru leh chezia siam \hat \ulzia leh nungchang mâwi famkim leh duhawm tak nei tura zirtîr pawimawhzia chu a hmu lo tih kan hre thei a ni.

Nu chuan a ngaih pawimawh ber chu ngai pawimawh ber lo phal se chuan a fate rilru, taksa leh nungchang zirtîrna chu tâwp nei lo khawpa pawimawhah a ngâi ang. Nû mawhphurhna la zawng zawngte chuan Pathian leh an fate laka an tihtur urhsun ber angin fate zirtîrna chu dah sela, tichuan chêtze duhawm tak leh rilru khawih tak an lo nei ang a, tin, rilru leh duhzawng a

Nu chuan a ngaih pawimawh ber chu ngai pawimawh ber lo phal se chuan a fate rilru, taksa leh nungchang zirtîrna chu tâwp nei lo khawpa pawimawhah a ngâi ang. Nû mawhphurhna la zawng zawngte chuan Pathian leh an fate laka an tihtur urhsun ber angin fate zirtîrna chu dah sela, tichuan chêtze duhawm tak leh rilru khawih tak an lo nei ang a, tin, rilru leh duhzawng a

In document Naupang Kaihhruaina (Page 61-74)

Related documents