Konsep Dan Prinsip Asas Wakaf Dalam Islam

(1)

~o-

<;\-o<f _

o'l-#\r°l

11/22/2017

..,

...

ll't

.•

-·

KONSEP DAN PRINSIP ASAS

WAKAF DALAM ISLAM

Luqman Bin Haji Abdullah

Ketua Jabatan Fiqh dan Usul

Akademi Pengajian Islam

Universiti Malaya

Kuala Lumpur

PENGENALAN

•

Wakaf adalah salah satu institusi kebajikan

dalam Islam

•

la bersifat sumbangan kebajikan kepada pihak

penerima dalam bentuk harta tertentu

•

Mempunyai ciri-ciri yang berbeza dengan

bentuk-bentuk sumbangan kebajikan yang lain

seperti sedekah, hibah, zakat dan hadiah.

•

Antara ibadat yang sangat digalakkan dalam

Islam

OITERIMA

3 O NOV 2017

JA8A'r'At-i lAiiHAN

Bi\HAGIAN PE

M

BAN

G

UN

flN S

U

Mllfl\ M/l.

N

U~I

A

!'{!AMT PENOAf'T

A

R

(2)

DEFINISI WAKAF

•

Berasal dari kata dasar bahasa Arab

waqf

(--.Ai_,,)

yang sinonim dengan kata dasar

hobs

(~).

Kata jamaknya ialah

awqaf (

uliJ~

dan

hubus

atau

ahbas

(L}ll~I)

•

Disebut juga dengan

tasbil(

~J

dan

tahbis

(~)

•

Makna

literalnya

ialah

menahan

atau

menghentikan.

•

Dari segi syarak wakaf bermaksud menahan harta

yang bermanfaat dari sebarang urusan transaksi

perpindahan milik bertujuan untuk kebajikan

dalam bentuk pengekalan fizikal harta tersebut

tidak dimusnah demi mendapat keredaan Allah.

•

Harta wakaf tidak lagi di bawah milik individu

termasuk tuan asalnya, tetapi telah diistilahkan

sebagai

'milik

Allah".

• Status

harta

wakaf

yang

sebegini

yang

menjadikannya berbeza dengan harta-harta lain

dalam Islam.

(3)

PENSYARIATAN WAKAF

•

Wakaf secara spesifik tidak dinyatakan di dalam Al

Quran, tetapi disebut secara umum yang merujuk

kepada kebajikan.

• Pensyariatan wakaf adalah berasaskan hadis.

• Hukum-hakam wakaf banyak dibina berasaskan ijtihad

para fuqaha.

• Hasilnya terdapat banyak perselisihan dalam kalangan

fuqaha dalam banyak isu-isu wakaf.

Hadis-hadis tentang wakaf

• Antara hadis utama dalam wakaf ialah hadis yang

diriwayatkan oleh lbn Umar dalam wakaf tanah di

Khaybar yang dilakukan oleh Umar al Khattab.

Rasulullah telah menasihatkan kepada Umar

supaya mewakafkan tanah berkenaan dengan

sabdanya:

-

1 .-:

"'(i-"..)Al

1o

~

•

J

1

~

.t.

-i

~

.

WLli

u

·I

.

•

Para ulama mengatakan ini adalah wakaf yang

pertama dalam Islam.

• Hadis ini adalah sangat penting kerana ia

menggariskan prinsip-prinsip utama wakaf.

'..

-6,,AC'~

-1-!t

k5(

e_k

~

.:i;_

,__;_~

W\eJ--

j~\.,,

i:J..-} -\-J-

~

w

12-L..

..Q;..-1'='"_.

~CCct:.

~

-v~~

,

~

\..Av.-eJ

\L

~.,_ ~

11/22/2017

(4)

• Begitu juga hadith yang diriwayatkan oleh Anas yang

menceritakan Abu Talhah mewakafkan kebunnya yang

berdekatan masjid Madinah yang bernama Bayruha'.

•

lbn Hisyam meriwayatkan kisah Mukhayriq seorang

Yahudi yang mewasiatkan tujuh kebunnya kepada

Rasulullah jika beliau mati dalam peperangan Uhud.

Apabila kebun tersebut diperolehi oleh Rasulullah,

Baginda

telah

mewakafkannya

kepada

untuk

kemaslahatan orang-orang Islam.

•

Jabir bin Abdullah meriwayatkan bahawa "Tidak ada

seorang sahabat pun yang

berkemampuan

kecuali

Mereka semua akan melakukan

ibadat

wakaf".

•

Selain itu terdapat hadis yang terkenal yang

diriwayatkan

oleh

Abu

Hurairah

bahawa

Rasululah menjelaskan mengenai tiga amalan

yang tidak terputus selepas kematian anak Adam

iaitu sedekah

·ari ah,

ilmu

yang

diambil

manfaat

dan anak an

soleh. Maksud sedekah

·

ariyah

ialah merujuk kepada wakaf.

•

Al Khassaf dalam kitabnya

al Awqaf

merekodkan

senarai wakaf-wakaf yang dilakukan oleh para

sahabat sehingga ke zaman Tabi'in.

(5)

ASPEK-ASPEK DAN PRINSIP-PRINSIP

UTAMA

WA~AF

~

•

Em

at

rukun wakaf : Pewakaf, harta

iwakafkan,

bef)J~isiri

dan deklarasi wakaf

.

(!)

®

yang

•

Pewakaf disyaratkan mempunyai kapasiti untuk

melakukan kontrak\transaksi

11/22/2017

.~1-;..t~J.

~~~~

(./..~

t>j1j-

c/J~v'

...

~,~

• Pewakaf bukan Islam adalah diharuskan dari segi

\

perundangan Islam

-

~~

'e>c.._k.p

~

~~

AA';-e

.;

;i'Ve

P~~~c..v..

a.~" t~~·

•

Pewakaf boleh berwakaf melalui

wasiat

-s:

---==-CD

•

Harta yang diharuskan wakaf dalam

2 bentuk:

harta tak alih

(aqar)

dan harta alih

(manqul

@

~

Q

•

Harta tak alih

terdiri

dari

tanah dan binaan, manakala

harta

alih adalah

seperti buku, kenderaan, peralatan, perabu

t

aso.

•

Prinsip

utfilDa

dalam harta wakaf ialah

harta yang

tLc@.

k

musnah dengan sebab

penggunaan

seperti lilin, minyak

wangi, wang tunai

dll.

• Harta wakaf adalah bersifat kekal dan tidak boleh ditarik

balik,

dijualbeli, dihibah

atau

dipusakakan

10

(6)

•

Benifisiari wakaf\penerima wakaf boleh dalam

bentuk individu, kumpulan manusia atau institusi.

----,....,,..-~·__,

• T0uan wakaf

mestilah untuk

tujuan

urbah

atau

mendekatkan diri kepada Allah.

• Benifisiri adalah pihak yang tidak akan upus

•

Penentuan benefisiri adalah hak mutlak pewakaf

11

• Wakaf mestilah d!lafazkan secara

·elas

dengan mengunakan

perkataan wakaf atau apa-apa

afaz yang

semakna

dengannya

,

___,

-I

• Lafaz wakaf mestilah membawa maksud selama-laman

a

(ta'bid)

dan berkuatkuasa se

era

tan1iz

an meng

Tkat

(Jazim)

•

Pewakaf boleh meletakkan

s arat-syarat terntu

dalam

deklarasinya yang

a1tenma

syara.

-• Syarat

pewakaf adalah wa'ib di atuhi dan tidak boleh

diubah oleh pengurus waka

12

(7)

PENGURUSAN HARTA WAKAF

•

Ses

u

atu w

akaf pe

rl

u ke

pa

d

a perl

an

t

ika

n naz

ir atau

m

ut

a

w

a

lli y

ang

akan m

e

ngurus ha

rt

a w

akat te

r

seou

• Nazir adalah bertanggunjawab untuk men uruskan harta

~

sebai

k-

baikn

ya

dan memastikan

a

rta wa

Kaf

ber

k

e

naan b

e

rterusan b

ermanfaatke

p

ad

a

benNis

1

a n .

-• Nazir perlu

meruj

,=

u

=

k

...,,,..,

pada gad

h

i

d

a

l

am ha

l

-

h

a

l

·

penting

seperti

u

rus

anTstib

r

t

a wa

k

af

dan sebagainya.

• U,ru.sa

n

ir adalah tertakluk kepada syarat-syarat yang

telah diletakkan oleh pewak

af

13

•

Nazir boleh

mengambll upah yang

sesuai

d

engan kerjanya dari hasil harta

wakaf

__,

• An

tara

~edah

gj9s_a_ yang boleh dilaksanak

dalam

membangun harta

wa

kafo eh nazir ia

l

ah mela

l

ui penyewaan

.

-•

Walaubagaimanapun terma penyewaan adalah tertakluk kepada

syarat-syarat yang telah diletakkan oleh pewakaf jika ada.

• Fuqaha

ada

membincangkan

tfililQoh-tem

o

t

u

kontrak

penyewaan

yang boleh dilaksanakan

oleh

naz

i

r

sela

i

tida

k

membawa

kep

ada kerugian atau

keros.a n ke ad

a harta wa

ka .

• K.adar en ewaan

yang dikenakan mestilah tidak di bawah kadar pasaran

semasa.

14

11/22/2017

~°" r~

LJ-3

I~ bvvl~

11

C\

~

·.

AA

~

Id

l

~

~~fro<"\-'

l

."'

'f

'

(

~

(8)

• Kaedah

lain

yang biasa dilaksanakan ialah

melalui istibdal

'iaitu

pen

antian

ke ada harta

wakaf de

gan

harta lain.

• Dalam

i::ielaksanaan

istibda

J

pihak

pengurus

harta wakaf

mestilah memastikan

wu

·

ud kemaslahatan ang

j

elas.

.

~---

-• lstibdal diterimapakai dalam mazhab Hanafi dan Hanbali

dan sangat sem

p

it ruan

g_

pelaksanaannya

dalam mazhab

Mali

kiaan"Sfiaf1e.

-

- -

--•

Dalam kebanyakn fatwa semasa di Malaysia kaedah istibdal

telah diterima pakai.

15

•

Antara kaedah

in

pembangunan

i}-

harta

wakaf

•

L

Jv..;t1~\)

~"""I'"

).

ialah melalui

elaburan dengan

menggunakan

konse mudharabah atau pembentukan

tabun

c

pinjaman yang menggunakan wakaf tunai.

•

Wakaf

tun

·

emakin

ban

ak diterim

_a__

dalam

fatwa semasa kerana suasana

semasa

yang

menjadikan wakaf tunai lebih

mud

iurus dan

mendatangkan manfaat

.

(9)

11/22/2017

Q&A

17

TERIMA KASIH

(10)

(11)

[ PERUNDANGAN WAKAF DI MALAYSIA

J

~

UNIVERSITY

.

OF MALAYA

Profesor Madya Dr Sit/ Mashltoh Mahamood

Pengarah

UM AWOAF, Universlti Malaya/

Profesor Madya

di Jabatan Syariah dan Undang-Undang

Akademi Pengajian Islam

Universiti Malaya

WAKAF ADALAH PERKARA NEGERI

Jadual Kesembilan, Senarai 2, Senarai Negeri,

Perlembagaan Persekutuan :

" ... Hukum Syarak dan undang-undang diri dan

keluarga bagi orang yang menganut agama Islam,

termasuk Hukum Syarak berhubung dengan

mewarisi harta berwasiat dan tak

berwasiat

...

wakaf ... zakat, fit rah, baitulmal ata

hasil agama Islam yang seumpamanya,

... keanggotaan, penyusunan, dan acara bagi

_,;Mahkamah-mahkamah Syariah yang akan

mempunyai t;>idang kuasa hanya ke atas

orang-orang yang menganut agama lslanrdan hanya

mengenai mana-mana perkara yang termasuk

dalam

peren

t i =

i

2

©DR. SITI MASHITOH MAHAMOOD UM

2005

DITERIMA

(12)

.

"'"

.

'

.

'

-

. '

.

~.

-

...

WAKA

'

F

/

ADALAH PERKARA

'

NE

.

GERI

·."<

•'

.

-• •' ' • • I

Perkara 74(1)(2) Perlembagaan

Persekutuan:

Parlimen dan Badan Perundangan

Negeri mempunyai kuasa untuk

membuat undang-undang berkaitan

dengan perkara-perkara yang telah

disenaraikan di bawah Jadual

Kesembilan tadi.

UNDANG-UNDANG BERKAITAN

WAKAFWAKAF

(!)Enakmen Wakaf (Negeri Melaka) 2005

•

@Enakmen Wakaf (Negeri Sembilan) 2005

@Enakmen Wakaf (Negeri Selangor) 2015

@Enakmen Wakaf (Perak) 2015

fC\

~

4tdctJ.\l

'A-

(

•

\VEnakmen Wakaf (Terengganu) 2016

+

- I I

~

, -

.\'.\.Adc:trilllV--Uf'

®

EPA I N

~

"-1..::.W-.<?..

IA

t~1~1h

,....,,__.,,

l

.

..A

'is~

\e:\

..:..l.V\.

t-t~u--'

'

c\-t,.

:

W"A-~~

f-i\

(J

l

I ..

~t,.__

I

. __ L

~\~,bf"'°"'

\VPeraturan/kaedah Wakaf

l~·

~-1

....

eJJ"

b

~

~c:>.

ll-\1:!

I :I

~ti. ~'

'~~~,t

r

l

ci

fit

o

.F

ESOll,MADYA

og.sm~~D

I

~

tf

..Lat--~~

2005

~

V.o. •

"

A-~ ~

.

~

~~~i<j

~~

-

~

~~,~2

(13)

-

KETERANGAN KAN DUNGAN

.

-

. --.

.

PERUNTUKAN

o Statut Wakaf Spesifik - memperuntukkan

perkara berkaitan Hukum Syarak sebagai

panduan pelaksanaan wakaf oleh

pentadbir/pengurus wakaf di samping aspek

substantif dan procedural, pentadbiran;

o EPAIN - Melibatkan aspek substantif dan

procedural, pentadbiran;

./ Adalah penting semua negeri mempunyai

Enakmen/Akta/Ordinan Wakaf Spesifik

• - ' 1 • • '

TAFSIRAN WAKAF

5

Enakmen Wakaf (Perak) 2015 (Enakmen 9

Tahun 2015):

"wakaf" ertinya apa-apa harta

yang boleh dinikmati faedah, manfaat atau

kedua-duanya sekali untuk apa-apa tujuan

khairat sama ada sebagai wakaf am atau wakaf

khas menurut Hukum Syarak, tetapi tidak

termasuk

amanah

sebagaimana

yang

ditakrifkan di bawah Akta Pemegang Amanah

1949

[Akta 208];;"

©DR.

SITI MASHITOH MAHAMOOD UM

2005

6

(14)

~mrfz,J ~- ~~}--~ ~

(

~

1i,-\,e,tA

~lo~

'\

t-,-ei-

0

~

-

{~ ~

~et

I )

• • • ; ' · .

0

il~· ~·

.. _

.,~::·l::-:

.;.

- ..

.

'

~

.

...

TAFSIRAN

;

WAKAF

.

,

• '1 . . . •• .' •• .. ••

1--.,.

. .

.

. ! . . I _ • . ~· 'o • , • t • #

S.2(1) Enakmen Wakaf (Negeri Selangor) 2015 (Enakmen 15):

11

wakaf"

ertinya-r

(a) Menyerahkan hakmilik apa-apa harta yang boleh dinikmati

manfaat atau ke entin ann a;

(b) menyerahkan manfaat atau kepentingan yang boleh

.

- - -

- -

(

~

dinikmati daripada apa-apa harta; atau

(c) Menyumbangkan

kepakaran

dan

p

erkhidmatan yang boleh

~

dinikmati manfaat atau kepentingannya, sama ada sebagai

wakaf

am

atau

has

_

menurut Hukum Syarak, tetapi tidak

termasuk amanah yang ditakrifkan di bawah Akta Pemegang

Amanah 1949 [Akta

208];"

' • . • . . . • I

·

.

ADAKAH

WAKAF

:

· .

. ·· .· .

SUAT~

HARTA AMANAH???

.

. :

.

-

.

'~

....•. tetapi tidak termasuk amanah yang ditakri/kan di

bawah Akta Pemegang Amanah 1949 [Akta 208]

...

":

../ rujukan statut, pemakaian Hukum Syarak, kuasa

mutawalli vs trustee dll

../ amanah khairat -

perlu ada unsur awam untuk

manfaat

masyarakat

(kecuali

untuk

hapuskan

kemiskinan)

<3'~\.."'°d

Qu.vod

~

1

../ dokumentasi wakaf- via

tru~

deed or waqf deed???

../ Pemakaian " trustee" (sole

trustee)

d

alam

un

'

~

ng

undang

©DR.

SITI MASHITOH MAHAMOOD

UM

8

L~~

-

~

M

w-.~~-)

_... olWi

-

~vL-~

!L

L

,,

..,e\,...c.

FC.,"'"eN'

'

~

r- -....

~·

~

...

,\<~ Ji\;~

A;

W...,.~~

.:JI.

t...J

m.-Jld\I

(15)

-

.

-

~

-TAFSIRAN WAKAF

AM

&

WAKAF

KHAS

Enakmen Wakaf (Negeri Selangor) 2015

(Enakmen 15):

"wakaf am" ertinya a pa-a pa

mawquf

yang

diwujudkan bagi

t~juan

kebajikan umum

menurut Hukum Syarak;

"wakaf khas" ertinya a pa-a pa

mawquf

yang

diwujudkan bagi tujuan kebajikan atau

pihak yan khusus menurut Hukum Syarak;

WAKAF AM ATAU WAKAF KHAS?

o

Isa Abdul Rahman don Ahli Jawatankuasa

Kariah, Masjid Simpang Enam, Pu/au

Pinang Iowan Maj/is Agama Islam Pu/au

Pinang

(Guaman Sivil No.22-441-90,

Mahkamah Tinggi Pulau Pinang)

o [1992] 2 MLJ 244; [Mac 1996] Kanun 123

2005

9

10

(16)

S.12 EWT 2016: Rukun wakaf adalah seperti

berikut:

(a) waqif;

{~e."'"~)

(b)

mawquf;

c

»-CM-'~

'ta

~"'~-.v.~

')

(c)

mawquf 'alaih;

dan

<

t.:.~9-r'<~-~v•

'

(e)

sighah.

(

si~j

~)

S.13(1) EWT 2016: Kecuali sebagaimana yang

diperuntukkan selainnya dalam Enakmen ini,

manamana orang yang

-)Of

sudah mencapai umur Japan be/as tahun;

_(b)

sempurna aka/;

~

At-.

~

~)

JC)

tidak diisytiharkan

ban~rap;

da n

M

dengan re/a hati,

boleh menyerahkan hartanya sebagai suatu mawquf

bagi apa-apa tujuan kebajikan menurut Hukum Syarak

.

11

12

(17)

.

.-

...

·.

SYARAT PEWUJUDAN WAKAF

·

S.13(2) EWT 2016: Sesuatu wakaf hendaklah

diwujudkan melalui sighah di hadapan dua orang saksi

menurut Hukum Syarak.

S.13(3) EWT 2016: Kecuali sebagaimana yang

diperuntukkan dengan nyata di bawah Enakmen ini,

tiada apa-apa yang boleh menghalang seseorang waqif

untuk

mewakafkan hartanya melebihi satu pertiga

kepada mana-mana orang

termasuklah warisnya

13

:

-

....

.

WAKAF KEPADA WARIS

5.31 EWS 2015:

(1) Mana-mana orang yang berhasrat untuk

berwakaf

b

"'

~eh

mewakafkan harta kepada

warisnya. /

(2) Jika

tw~qifberada

dalam keadaan

marad

al

maut,

dia tidak boleh

uat wak

epad

arisn a

kecuali dengan persetu'uan semua

w ·s.

(3) Sesuatu wakaf adalah tidak sah

jika

wa

rJf

mewakafkan

hartanY-a

secara berwasiat

kepada

warisnya kecuali dengan persetujuan semua waris.

©

DR. SITI MASHITOH MAHAMOOD UM

2005

14

•

~t~~

~u~ ~.,..J"'

1<>.v.-1--, ..

'""''"'

-a

·

s

-t

4""'l_

lv\~...i

""'-""

~~Al~

h-+<>\

i

~

(18)

-;.,". • • ' • • ' ~ '' ~~.. f ... - , .. j - . ; 1 I'"'· •• ' " ; , . ' -~-... ; ' " •• • .1 • • • ...

WAKAF KEPADA

,

BUKAN

·

WARIS

·

;.; ...

~·

'

.·

·~.

_. .. ,_ ... ·7i ...

.-.-·~~~:; .>-..·.:·.-:..:._.,~;~:,, .\~·:.:-·_,)·:

... : ..

!~

S.32 EWS 2015:

(1) Mana-mana orang yang berhasrat untuk berwakaf

boleh mewakafkan harta kepada bukan warisnya.

(2) Jika

waqif

berada dalam keadaan

marad al maut,

dia tidak boleh membuat wakaf kepada bukan

warisnya lebih daripada satu pertiga hartanya kecuali

dengan persetujuan semua waris.

(3) Sesuatu wakaf adalah tidak sah jika

waqif

mewakafkan hartanya secara er

· t kepada bukan

warisnya lebih daripada satu pertiga hartanya kecuali

dengan persetujuan semua waris.

15

I-T • • • • • . . . • - "'- ~ • • • • • - _. • • : '

. ·

MARAD Ai-MAUT

.

..

.

·'

.

~

• • , • :: t • • _, ... •• : . :

~

•

~e'

• - : · : . •

-~ ~·

- ' 7 ' • · '

S.2(1) EWS 2015:

"marad al aut''

ertinya suatu pen akit yan boleh

membawa ma

t

yang memenuhi syarat-syarat yang berikut:

(a)

penyakit itu pada lazimnya berakhir dengan kematian;

(b)

penyakit itu menyebabkan kebimbangan kematian dalam

minda pesakit sehingga menjejaskan kewarasan akal fikiran;

(c}Hendaklah terdapat beberapa tanda luaran yang

menunjukkan bahawa penyakit itu merupakan suatu penyakit

yang serius; dan

(d)

penyakit itu dideritai secara berterusan dalam tempoh

tidak lebih daripada satu tahun;

16

(19)

MARAD AL-MA UT

Mahdi bin

Ab~

Hamid lwn. Mohamad lqwan bin

Yahaya ·MTS Negeri Selangor pada 29 Mei 2015

./ "walaupun si Mati mengalami

stroke

sehingga

ditahan di wad, namun Mahkamah

tidak

mendapati adanya keterangan yang menunjukkan

bahawa

terdapat kecacatan pada aka/ Si Mati

semasa hibah dibuat. Justeru, Mahkamah telah

mensabitkan hibah yang dibuat kepada Defenden

atas dasar ia dibuat oleh Si Mati dalam

keadaan

waras don sedar.

17

·~. ~ ~

r

-·

,

....

:-!,-=~.

·

·. -

'~

. t .

·

·:

f··

JENIS HARTA YANG

··

DIWAKAFKAN

.

~\·~~:.

.

. .

~.-

. .

·

..

' .

'

.

-

.

-

. .

S.20 Enakmen Wakaf (Negeri Selangor) 2015 (Enakmen

15): Jenis

mawquf

Mawquf

boleh terdiri daripada

-(a) harta alih;

(b) harta tak alih;

(c) manfaat daripada harta alih atau harta tak alih;

(d) harta intelek; atau

C~

:

ro'-(lo-1"')

(e) kepakaran atau perkhidmatan.

©DR.

SITI MASHITOH MAHAMOOD UM

2005

18

(20)

1) Tidak boleh dijual

_

J

c

f';:"~bvt'

N"

2) Tidak boleh dihibahkan kpd org lain

3) Tidak boleh diwarisi

I

cit

'

rvto6i_

~

;

~Seksyen

13(2), EWS 2015:

"Mawqu/yang

telah mula berkuat kuasa

tidak

boleh dijual,

diberikan sebagai hibah atau diwarisi oleh

mana-mana orang.

11

©

DR. SITI MASHITOH MAHAMOOD UM

.

19

(21)

(

Seksyen

61.

"Waiau

apapun

apa-apa

peruntukan

yang

bertentangan yang terkandung dalam mana-mana suratcara atau

perisytiharan

yang

mewujudkan,

mengawal,

atau

menyentuh

perkara itu,

"

Maj/is

hendak/ah

menjadi pemegang

amanah yang

tungga/ bagi semua wakaf, sama ada wakaf am atau wakaf khas,

semua nazr 'am, dan semua amanah daripada segala perihal yang

mewujudkan apa-apa amanah khairat bagi menyokong dan

memajukan agama Islam atau bagi faedah orang-orang Islam

mengikut Hukum Syarak, setakat mana-mana harta yang tersentuh

olehnya dan terletak di dalam Wilayah-Wilayah Persekutuan dan,

jika pemberi harta itu atau orang lain yang mewujudkan amanah,

wakaf atau nazr 'am itu telah berdomisil di Wilayah-Wilayah

Persekutuan, setakat semua harta yang tersentuh olehnya di

mana-mana jua harta itu terletak"

-

os

i

•a:i

11

•

• • ' ft '::~ t .\!At.Ah\

E~AKMEN

WAKAF {:NEGERJ

SELANGOR)

2015 (ENAKMEN 15)'

·~

EWS 2015: Majlis sebagai pemegang amanah tunggal bagi semua

wakaf

4. (1) Majlis hendaklah menjadi pemegang amanah tunggal bagi

semua wakaf yang terletak di dalam Negeri Selangor dan hendaklah

mempunyai kuasa

untuk-(a}

mewujudkan Perbadanan;

;.i

(b} melantik atau memberi kebenaran bertulis kepada

mana-mana orang untuk menjadi pentadbir atau pengurus dan

memegang apa-apa mawquf bagi pihaknya;

dan

(c}

mengiktiraf pelantikan mana-mana pentadbir atau pengurus

dalam keadaan yang mana

waqif

telah pun melantik pentadbir atau

pengurusnya sendiri tertakluk kepada terma dan syarat yang

ditetapkan oleh Majlis

2005

22

(22)

[

AL-NAZIR

J

·

AL-MUTAWALLI

Seksyen 5 EWS 2015.Perletakhakan

(1) Semua

mawquf

yang diwujudkan

di bawah Enakmen ini hendaklah

terletak hak pada Ma.lis.

-perincian dalam tajuk selepas ini ...

(23)

Seksyen 5(4) EWT 2016: Jika perletakhakan tersebut

melibatkan mana

-

ma

n

a tanah berimilik atau apa-apa

bahagian dalam mana-mana tanah berimilik,

Pendaftar,

selepas menerima permohonan secara bertulis dari

pihak Majlis tentang perletakhakan tersebut

hendaklah melaksanakan peruntukan-peruntukan

dalam

seksyen 416C

Kanun tanah Negara dan

perkataan

"wakaf' hendaklah diendorskan

dalam

hakmilik terse ut

Tertakluk kepada peruntukan undang-undang yang

berkuatkuasa:

25

1.

Majlis Agama Islam Negeri - perkara berkaitan

agama Islam (eg. wakaf, zakat, masjid, kutipan

khairat, baitulmal, tauliah dan pendidikan Islam dll);

2. Mufti/Jabatan Mufti - penentuan Hukum Syarak

3. Mahkamah Syariah - eg. Pengesahan wakaf,

mengurus tan pa kebenaran dll berdasarkan statut

negeri

4. Mahkamah Sivil - eg. Pencerobohan/pendudukan

secara tak sah, tuntutan huta

n

g

"11

1~~

(24)

S40 EWS 2015 : Rujukan kepada Jawatankuasa

Fatwa

"Jika terdapat apa-apa persoalan Hukum Syarak

berkaitan dengan rukun wakaf, atau perkara yang

bersampingan dengannya yang perlu diputuskan,

Perbadanan hendaklah merujuk kepada

Jawatankuasa Fatwa tentang persoalan itu."

Ws:ist1

a

mawqu

27

J

41.(1) Tertakluk kepada keputusan Jawatankuasa Fatwa,

Majlis boleh mengistibdalkan mana-mana

mawquf

dalam hal

keadaan yang berikut:

(a)

jika mana syarat wakaf tidak selaras dengan

mana-mana undang-undang bertulis;

(b)

jika

mawquf

diambil oleh mana-mana pihak berkuasa

mengikut mana-mana undang-undang bertulis;

(c)

jika kegunaan

mawquf

tidak mendatangkan manfaat atau

kepentingan sebagaimana yang dikehendaki oleh

waqif;

{d}

jika kegunaan

mawquf

tidak menepati tujuan wakaf;

(25)

JI

a egunaan

mawqu

1

a

menepat1

UJUan

wa

a ;

(e)

jika mana-mana syarat yang ditetapkan oleh

waqif

tidak dapat

dilaksanakan disebabkan berlalu masa atau berlaku perubahan

keadaan;

(f)

jika Majlis hendak mengistibdalkan masjid atau tapak masjid

yang telah menjadi

mawquf;

(g)

jika mana-mana syarat yang telah ditetapkan oleh

waqif

tidak

dapat dilaksanakan dan Majlis berhasrat untuk melaksanakan

wakaf itu dengan cara yang sehampir mungkin sama dengan syarat

yang ditetapkan oleh

waqif;

atau

(h)

dalam hal keadaan lain yang difikirkan perlu oleh Majlis.

AUTORITI RUJUKAN - Mahkamah

EWS Wakaf secara wasiat yang tidak

dilaksanakan

35. Jika dalam hal keadaan sesuatu wakaf secara

wasiat tidak dilaksanakan,

pihak yang

berkepentingan terhadap sesuatu

mawquf

itu

boleh memohon suatu perintah Mahkamah

terhadap wasi bagi melaksanakan wakaf secara

wasiat tersebut.

2005

29

30

(26)

AUTORITI RUJUKAN

-

Mahkamah

Pengertian surat cara atau perisytiharan

46.

Jika, pada pendapat Perbadanan, makna atau kesan

mana- mana surat cara atau perisytiharan yang

mewujudkan atau menyentuh mana-mana wakaf adalah

samar-samar atau tidak jelas,Perbadanan boleh

merujukkan perkara itu kepada Mahkamah bagi

mendapatkan keputusannya mengenai makna dan kesan

tersebut dan hendaklah bertindak menurut apa-apa

perintah yang dibuat oleh Mahkamah.

©DR. SITI MASHITOH MAHAMOOD UM

31

32

(27)

•

33

Seksyen 45 EWS

2015:

Mentadbir atau mengurus wakaf am

atau wakaf khas tanpa kebenaran Ma1hs atau Perbadanan

Mana-mana orang yang mentadbir atau mengurus wakaf am

atau wakaf khas tanpa kebenaran bertulis daripada

Majlis atau Perbadanan melakukan suatu kesalahan dan

apabila disabitkan boleh didenda tidak melebihi seribu ringgit

atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi enam bulan

atau kedua-duanya.

EWT

2016:

denda tidak melebihi 3 ribu ringgit atau penjara

selama tempoh tidak melebihi 3 tahun atau kedua-duanya).

©DR.

SITI MASHITOH MAHAMOOD UM

2005

34

(28)

Menghina atau mengingkari

pihak

berkuasa

agama.

Mana-mana

orang

yang

bertindak dengan cara yang

menghina

pihak

berkuasa

agama

atau

mengingkari,

melanggar

atau

mempertikaikan

perintah

atau arahan

Yang di-Pertuan

Jtrri~-....m~i-tfl!ttn~~ntl'lrl<lam,

Maj/is atau Mufti, yang dinyatakan

atau diberikan melalui fatwa, adalah melakukan suatu kesalahan dan

apabila disabitkan boleh didenda tidak melebihi tiga ribu ringgit atau

dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi dua tahun atau

kedua-duanya.

~n

hllfam

titilkatal-Quran

~~.May

31, 2017

35

'Seldtenya

betul-belul

mereka memertukan

kutlptn

demla

ll8U

w$kal

_

~

Again&

ltlam Pahang (Jaip) senUasa

~

u

'

ektMll

ID~t

clarl

~-

ldla

un1Uk

kepenlin!Jfl!l khalrat bag I umat Islam

keselurullann~a

dangan llu

~\

wakaf

dln

.

dennl

llnpa

kebenar111

telah

berjaya dipatahkan

oleh

Jaip.

l!i

&irl:

~E:.

Taktik berjubah, berkopiah kabuli mata rakyat

Sinarharian • Feb 9, 2017

"Kedua-Ouanya membawa tabung yang tertulis 'Tabung Kutlpan ... 2001

kera.na

kesalahan pungutan khairat tanpa

kebenanm

plhak Maldam.

Kutip derma tanpa kebenaran

Sinarharian - Jut

9, 2014

SEREMBAN - Gara-gara mengutip derma tanpa kebenaran. tapan individu

terrnasuk seorang wanita dan dua

remaja

ditahan Sahagian ...

(29)

.

-

'

ASPEK AUTORITI BAGI KESALAHAN

Waka/

vs

. Kuti pan khairat

o Kesalahan kutipan wakaf tan pa kebenaran

o

Eg. Seksyen 86.EPAIN Pahang: Pungutan khairat.

(4) Tiada seorangpun boleh membuat pungutan atau mengambil

bahagian dalam pungutan wang bagi apa

-

apa maksud seperti yang

disebut dalam subseksyen (1) kecuali dengan kuasa nyata daripada

Majlis atau menurut kuasa surat kebenaran di bawah subseksyen

itu.

(5) Mana-mana orang yang melanggar mana-mana daripada

peruntukan seksyen ini adalah melakukan suatu kesalahan dan

apabila disabitkan hendaklah dikenakan hukuman penjara selama

tempoh yang tidak melebihi enam bulan atau didenda tidak

melebihi satu ribu ringgit atau kedua-duanya dan Mahkamah

Syariah boleh memerintahkan wang dan harta yang dikumpulkan

itu diserahkan

kepada Majlis.

lll

ll>ll

l

\I

A

!

11"~1

· •

'.

- ,r_ - • • .

.

'

:

.

KESt

·

MPULAN

Undang-undang penting dalam pelaksanaan wakaf

Peruntukan berkaitan Hukum Syarak dapat menjadi

panduan kepada masyarakat, pelaksana wakaf dan

pengamal undang-undang

37

Semua negeri perlu mengadakan statut wakaf spesifik

Kuasa Majlis Agama Islam sebagai pemegang amanah

tunggal perlu diberi pengiktirafan dan dihormati

sewajarnya

Hierarki pengurusan wakaf perlu diambilkira dalam

kebenaran pihak lain menguruskan wakaf

Masyarakat perlu peka dengan peruntukan yang digubal

khususnya berkaitan kesalahan mengurus tanpa

kebenaran

M

~W~

©

_{PROH SOil MAOVA IJR. SlTI}_MA~H_I_{fOl I MAllAMOO!l}

38

(30)

(31)

.

NC}.

C:.-\~

:

OlY:.f"\

11/22/2017

KAEDAHPELETAKHAKAN

HARTAWAKAF

Kursus Asas MyWaqf 1.0

23 November 2017 (Khamis)

Universiti Malaya

DATO' SRI DR. SALLEHUDDIN BIN ISHAK

Ketua Pengarah Tanah dan Galian Persekutuan

KAN DUNGAN

'

~

~~:

, __ (\

_n

\

\ -

~et,~ ~IA

cLC:.tc-..

J~

~

9<--\r

~vr

rr~v~

~

cv(0\4'\- •

~~~~~OW' t~~

.

~tv~ ~~·

J

DITERIMA

1

[

3 O

-

~

O

V

_

2617

l

JABATAM

lAT

I

HAN

&AHAGIAN PEMBANGUNAH

SUMHI\

~NUSIA

(32)

0

7

e

nf-eru..

(2l

ta~

fi:-r·fu...

(3

{-Rs-t-

l

a

Mah~Y'

i)cde:(il"

N'€-de

rf

·t-

Ne

t3-7t

:

IJ

~

a

~lJDUKAN

l

TWAKAF DALAM

PERLEMBAGAAN

PERSEKUTUAN

J

A

,

J

/,.,

(j)

4fa

'

yg

~'b

~

·~

~~~~~~~~

~

~~~~~~~~~~~~~~~__.J

~gwi-(Jf a~b

/

IJ

""t.Az/c

u"

12t:':jP#

I

~~/1~/I f74.~

/;16fS?I

·

M~

al

drf-e./;a/,,_...,~,..._,.,....,...__,...~~:----,,..._..,.~,...-_,...,_.::---:~-.---~..---.~

..

: 11

tJ

/VJ

?A.

/IIA

·ff'ol

t:if-

?'!/.:

f)

·

~Ifs

6wh

f:e-d~f

PERLE

M

BAGMN PERSEKUTUAN

Jaduai Kesemblian Senara; ;;

-

~

1

kecua1;

rnengenai

Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur Labuan dan Putra1aya

~;yar-?tt<

'.iail

J11dang-:J~·1(Jang

dir·

dar,

:{aiuarga

bagi

tHan.g -.,iang

tTi&11ganilt

-3garria isiarn

terrr;asul<

hu~.un'

Syarak yang

t1e1t1"bungan

der;gan oewarisar: berwas;at dan

ltd<>~

l)e1was1a1

pertunangan perkhaw111an percera1an mas l<ahwin nafkah, pengangkaran

!'e0;ahta1·afan

penjagaan, aiang, pecah rniiik dan amanar1 bukan khairat:

>NaKaf

dan

akrlj

;,;_~rla_pe11gaw~lS!eliaan

.. amanah kha1raL@n

~~m11

f.l!'ll:;intikar pemeqang

am21nar,

ctan

pemerbadanan 01 ang llerkenaar: dengan

clerma

;1e~ai

agama da:, Kha!i at. ;nsii!Jst

arnanah Khairat dan 1nstitusi khairat islam yang beroperas1 keseluruhannya d1 dalarr•

l\legeri

3ti;:i1

Melayu; Zakat. Fitrah dar; Baituimal atau t1asil aga1na Islam vang

L/Vl4

-

/jll

~e1;rnparT;anya

masjid atau mana-rnana (enipat serr1bahyang awarn untuk orang isiarn

oewujuda:•

::Ian

penghukumar· kesalail.'V·

f"'r'g

.j1iahuk;rn

o!eh

'-''

ang ·:1ang

mengaPtH

fltn!iV

-li'-

>

agarna !sran, terhadap perinta11 agama :tu kecual1 Der!<enaan dengan perkara ;ang

(}

terrnasui< d<ilam Senarai Persekutuan: k.eanggotaan susuna11 oan tatacara mahkamah

l

/.J-r:~

SyRr«ar·

/iir>Q

hendaklar• mer11punya1 bidang kuasa

hanvi~ ~e

atas

c,rang

yang mengart1;1

{}

:igar"8

1s/ar"

dan

i1anya

be1~)(enaan

•Jenga;1

mapa.rnana

perk.ara

yang

terrnasuk daian-;

{gf.l.\J~

II

0f''·'3nggar'

'n'

te!api t1dak rnempunya; hidang kuasa berkeraar dengan l<:esalahan kecua!·

-;etakal f8ng

diberikan oleh undang-unclang persekutu;m n1engawai pengerrioangan

~

dokrrrn dar kepercavaar di k.alangar• nrang

1oa11g

rnenganut agarna lsiarn

oe11w1tuan

c

,_,,_r",.

-

r

L :"""

~"'.'"

'"kcm ,,,, '""'" ' " " ' ' " ,,,, ""''''

'

I

L

r

..e.fc-.

y-{c.i:Jic.UI'>-°""'

.

11/22/2017

""

'f'lt

f!

/k.

OVI.,,,

'it/-t

<f

lcMvs ei-1'-

~r~c:t

J,i-1o~~~~

\ {J)

~f

;

,IL

Jµ;..q~

W

e

/dtfT

I .,)

t...o,._.f

J

(!)YI

/f

/,A)

e_

f{,i

a.re_

(33)

..

PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN

Hal Perkara undang-undang persekutuan dan Negeri

74.

(1)

Tanpa menjejaskan apa-apa kuasa untuk membuat undang-undang yang

diberikan kepadanya oleh mana-mana Perkara lain, Parliman boleh membuat

undang-undang mengenai apa-apa perkara yang disebut satu persatu dalam Senarai

Persekutuan atau Senarai Bersama (iaitu Senarai Pertama atau Ketiga yang dinyatakan

dalam Jadual Kesembilan).

(2) Tanpa menjejaskan apa-apa kuasa untuk membuat undang-undang yang diberikan

kepadanya oleh mana-mana Perkara lain, Badan Perundangan sesuatu Negeri boleh

membuat undang-undang mengenai apa-apa perkara vang dlsebut satu persatu

dalam Senaral Negeri (iaitu Senarai Kedua yang dlnyatakan dalam Jadual

Kesembilan)

.

atau Senarai Bersama.

(3) Kuasa untuk membuat undang-undang yang diberikan oleh Perkara ini boleh

dijalankan tertakluk kepada apa-apa syarat atau sekatan yang dikenakan oleh

Perlembagaan

ini

mengenai mana-mana perkara tertentu.

(4) Jika ungkapan am dan juga ungkapan khusus digunakan pada memperihalkan

mana-mana perkara yang disebut satu persatu dalam Senarai-Senarai yang dinyatakan dalam

Jadual Kesembilan maka keluasan ungkapan am itu tidak boleh dikira sebagai dihadkan

oleh ungkapan khusus itu.

KE DU DU KAN

WAKAFDALAM

KANUN TANAH

NEGARA

11/22/2017

5

(34)

11/22/2017

{,

w:;-~--a:

·

-

111

~

-KANUNTANAHNEGARA

9overn

by

~/JH-.cJ.

-

ruf

4'1-t~

ICfnd

f~-4. Kecualian.

(1)

Tiada apa jua dalam Akta ini boleh menyentuh apa-apa pelaksanaan yang

lama, atau apa-apa yang dibuat di bawah

,

mana-mana undang-undang

tanah

terdahulu atau, setakat mana ia berkait dengan tanah, peruntukan-peruntukan

man-mana undang-undang lain yang diuluskan sebelum bermulanya Akta ini

.

(2)

Kecuali setakat mana yang diperuntukkan dengan nyata sebaliknya, tiada

apa jua dalam Akta ini hendaklah menyentuh peruntukanperuntukan

-(a) mana-mana undang-undang buat masa itu berkuatkuasa berhubungan

dengan pemegangan secara adat

;

(b) mana-mana undang-undang buat masa itu berkuatkuasa berhubungan

dengan rizab Melayu atau pegangan Melayu

;

(c)-(d)

...

(e) mana-mana undang

-

undang buat masa itu berkuatkuasa

berhubungan

dengan

wakaf atau bait

-

ul

-

mal;

(f)-(k)

...

NUN TANAH NEGARA

(sarnb) dan,

dalam

ketiadaan

peruntukan

nyate

sebaiiknya

Jika matta

-

rnana

peruntukan

Akta in: tidak konsisten dengaP

rnana mar-< a peruntukan

undang-undang sedemik1an

maka

peruntukat

'

undang-undang

yang K.erriudiar·

hendaklah

rnengatasi, dan peruntukan

van~

rJahulu

he0d;:;il< iah setakat man;;i

Ket1daksela1

·

asan

1tu

terbaiai

5

.

Tafsiran

.

Dalarn Akta

1ni dafam semua dokumen

hakrrn!ik

kepada tanah oerimilik.

da1°

dalarn

semua pajakan. iessen.

permit notis

per1an1iaro dan lain-lain dokumen

uerhubungan dengan tanah

yang

diben dikeluar-11ari atau dirnasku

oler

atau

bagt pihak

-

Pihak Berkuasa Negeri

(terrnasuk dokumen

-

dok.urnen /ang wujuo

pada pem1u1aan /-1.kta ini), rnelainkan konteksnya nwnghendak1 sebaliKnya

-7

t

ip hukum syarak:

nah" tidak termasuk wakaf yang diwujudkan selaras dengan

onPSIP·

(35)

11/22/2017

KEPUTUSAN MAHKAMAH

• Kes G. Rethinasamy lwn. Majlis Ugama Islam Pulau

·

1

CJ

ln

+ti~

q/rs.ui

c·e

crf

Pinang dan Satu Yang Lain (1993) 2 MLJ 166.

,

-,,_

•frutv1M'1

{]Jin

fin

akstAC.1..

o·P

• Kes Majlis Agama Islam Pulau Pinang dan Seberang

/"1-'

r,wid':'fc.n

~rvs

Perai lwn. Katijah Yoan

&

Ors (2010) 4 CLJ 592.

Ir

fe:p./f-

coCL!c.4J-.

Dalam kedua- dua kes tersebut, Mahkamah memutuskan

bahawa jika terdapat peruntukan-

eruntukan

dalam

mana:

mana undang- undang

yang

berkaitan dengan tanah wakaf

yang

1

a se ari dengan KTN,

peruntukan-peruntu an

dalam undang:.

un

da

ng berk

aitan den an wakaf adalah

terpakai.

~

tdtll

io.\

l..t

c,~

I~

s

°""'

..a~

(

o~

~.ev-

1

LI

flMU)c,t,/Lp.-_tU/J

e,f

ew

ll{/I

~

'J

a

I

&.~

b~~

9

Y

s

~:#t!d

ci.t

•

1

'----~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~----'

f!4~un ierJ?~h N~

P LE AKHA AN BERKANU

TANAHWAKAF

10

~~(/01

oer

,...

eJ

moP:t'

'1.

ot-to!

(36)

PELETAKHAKAN BERKANUN

Ditakrifkan

sebagai

peletakhakan

yang

dikuatkuasakan oleh mana-mana undang-undang yang

bertulis yang menyatakan sesuatu tanah itu terletak hak

kepada

sesuatu

badan

dan

kemudiannya

barulah

Pendaftar Hakmilik atau Pentadbir Tanah boleh mengambil

tindakan untuk mendaftarkan peletakhakan tersebut di

dalam daftar hakmilik tanah.

PEL.ETAKHAKAN DI BAWAH

SEKSYEN

416C

KTN

· KTN membantu memudah cara

peletakhakan t.anah

wakaf kepada MAIN

sebagai

Pernegang

,1\mana~1

r:

.

mggal 'alar i11ela1u'

prosedur peletakhakan di

bawah

Seksyen

4 ·16C

Peruntukan KTN

sedia

ada

trasa

wakaf atau MAIN sebagai

pemegang

amanah tunggal' tidak boleh dinyatakan dalarn

dokumen

hakmilik tanah

semasa pendaftaran

peletakhal<an

dibuat

oleh Pendaftar Hakm1lik atau

Pentadbir

Tanat1

KTN tidak

rnengii<tiraf

"vvakaf

sebaga1

suaw arnanah

1

'rrust'

1Joes

not include

a wakaf created

1n

accorcfance

'Nith

the orincipies of Muslim !aw)

dan tklak

terdapat peruntuk.an spesifik yang

mernbolehkan

Pendaftar Hakmilik atau

Pentadbir Tanah <intuk mernasuKkan frasa tersebut semasa melaksanakan

pendaftaran

peletakhakan dalam dokurnen

claftar

ha!< rrnlik

tanah

, Pendaftaran peletakhakar.

1n\

at(an

hanva

rnenyebut MAIN sebagai penenrna

PELETAKHAKAN

sahaja

11/22/2017

(37)

PELETAKHAKAN DI BAWAH SEKSYEN 416C KTN

416C. Peruntukan-peruntukan mengenai hak-hak dalam keseluruhan atau

sebahagian tanah berimilik yang terletakhak pada penerima pindahan

(1) Jika sekiranya keseluruhan atau sebahagian mana-mana tanah berimilik

yang dipegang oleh pemindah diduduki, digunakan, dikawal atau diuruskan

oleh penerima pindahan di bawah apa-apa hak atau entitlemen yang diperolehi

dengan cara suatu derma, hadiah, warisan, kebenaran, persetujuan, atau

dengan apa-apa cara yang lain, dari pemindah atau mana- mana pendulu

dalam hakmilik pemindah untuk apa-apa maksud statutori penerima pindahan

sebaik sahaja sebelu perletakhakan statutori berkuatkuasa, hak penerima

pindahan kepada pendudukan, penggunaan, kawalan atau pengurus tersebut

hendaklah, atau permohonan secara bertilis olehnya kepada Pendaftar,

diendorskan atas dokumen hakmilik daftaran kepada tanah, jika sekiranya

Pendaftar berpuas hati bahawa

perletakhakan stat

u

tori t

entang hak atau

entitlemen tersebut pada penerima pindahan telah dikuatkuasakan.

(2) Hak yang diendorskan diatas dokumen hakmilik di bawah subseksyen (1)

hendaklah berkuatkuasa dari tarikh bilamana perletakhakan statutori itu

berkuatkuasa dan akan kekal di seluruh tempoh hakmilik itu dan hendaklah

mengikat setiap tuanpunya tanah terkemudian.

PENYE

LARA

SAN DAN PENYE

RA

GAMAN OLEH JKPTG

Pekeliling Ketua Pengarah Tanah Dan Galian Persekutuan Bil. 8/1999

-Peletakhakan Berkanun Tanah Wakaf di bawah Kanun ranah Neggra

Tiga cara bagi memindah hak dan oewakaf kepada Ma1!1s Agama Islam

Negeri (M.A.IN) adalah seperti berikut

,. Pindahm1lik d1 bawah seksyen

215

dan

216

KTN · Borang

i 4A.

•· Menyerah

tanah kepada PBN PBN berimilik atau rizabkan kepada

MAIN

di

bawah seksyen HJ? f<TN (diikuti dengan seksyen 76 atau 62 KTN!

-Borang 12.l>..

atau

·i

28

r

Peietakhakan

berkanun

d1 bawan seksven 416C KTN - Borang .30A KTN

Semua

Pendaftai

Hakrnilik dan Pentadb1r Tanah dinasihatk.an

1T1enggunakaP

oe1w1tukan di bawah seksyen 4 16C KTN untuk rnengatasi kesulitan-kesulitan

yang rnungkin tirnbul dengan rnenggunaKan cam

la111

13

L

____________ - - - -

-~'

(38)

PENYELARASAN DAN PENYERAGAMAN OLEH JKPTG

• Pekeliling KPTG Bil. 8/1999 menjelaskan bahawa permohonan khas untuk

memasukkan sesuatu peletakhakan berkanun hendaklah dikemukakan

kepada Pendaftar Hakmilik dan Pentadbir Tanah secara bersurat.

• Bagi menambahbaik perkara ini, Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2016 bertajuk

'Format Seragam Permohonan Peletahakan Berkanun Tanah Wakaf telah

dikeluarkan untuk panduan pihak pentadbiran tanah negeri.

• Format yang disertakan dalam Surat Pekeliling tersebut adalah selaras

dengan format seragam bagi surat permohonan peletakhakan tanah wakaf

yang disediakan oleh Jabatan Wakaf

,

Zakat dan Haji (JAWHAR) melalui

Manual Pengurusan Perletakhakan Tanah Wakaf tahun

2010.

• Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer (SPTB) ver. 3.2 telah dinaiktaraf bagi

menyediakan instrumen urusan pendaftaran peletakhakan tanah wakaf

melalui seksyen 416C KTN.

Tatacara

Penerimaan Melalui SPTB

PELETAKHAKAN BERKANUN SENARIO 1

.,

,

Melibatkan

Peletakhakan

1£!.

_bhg

(

Paparan Dokumen Venfikasi)

(Paparan

Dokumen Hakmil1k

)

PELETAKHAKAN BERKANUN SENARIO 2

•

· Meiibatkan

Peletakhakan

;:?_ong

rPaparan Ookumen

Verifikasi:

;Paparan Dokumen Hakn1iiik1

15

16

I

(39)

Paparan Dokumen Verifikasi bagi Peletakhakan 1/1 bhg

4 . P-=inye:rah

...

.

. I.::

·,

H.,.kzltJ.l.ik :

P:::.::!.ndt.in9.r>n ~ .... b.,...lt.uuuyu !

:;-t,.">;:-'...:::.:.:..::r: :. ;.. :. ' :,~.:.. :--.-:. ~ :..~.

h . T.:i.nd~k.~n y"'nq <iL-unbi. J.

T~i::ikh

.. i'I::..,,' i . ~ ...

N<"".> Pers 45/20:L"1 r.-~-.::.lctakh.o:'iik~r) ~Ql:k-''-l°IUn

-

.

-

:-:~.;.

roi;:.,..ndun~=J""ll B<'Ll'.•L :

N'o P~ro 45/201. 7 PorJ•::.'1::'-"'kh"'k~'lln Bor.k~nun

..

-Paparan Dokumen Hakmilik bagi Peletakhakan 1 /1 bhg

R£KOD

h:£

Tl

.~:wl-'.'\Y_\\.'\

RlKOD l "RI_

·s.-\ \:

·!.1

PERl\AR\

LAf'.'\

\\.\f_,

.IIFUB.\TK\."\ H\1-:\Hl H\

17

I

~

11/22/2017

(40)

-

.-.

"

Paparan Dokumen Verifikasi bagi Peletakhakan 1/2 bhg

1·~ .. y ... "''

:-

..

·~"-11-l'lkPl.1.1 Lk l

l<Al\dt.ing.,,~ Su.t-...-.1.~un.nyc.. ' :-::.-.'<{1·.:..:.:..;.: •. ;.,:;._:...?

,._. ·rf.&ld:\.k<t<o.1-_ Y"Hq .-J.S...amb.i.l

-:

..

--:

...

ti~ .•

'"'"It"'"'

4f~/201"7 t:•~r1~i:;...,khAk ... 1l. B..>l.:r)c ... 1·.nn r"":-1:.+-:t'o·:~.,.;~ ... 1~ j;~.::k•,i-;.•,;: :c:.~-!l+r .~!'. "'.:,•,r."'-i·. • . .-... :

;::;~;-. :•;.'-'.:..:.:.~: ;.;:::=:: ~=:~ ::-::-i;.;.!..;..:: .;..:;.;: •

---- ':'

;...:· ; .. ::

;...-:- ;: =

_., s

Knnd.•.u·•'if•'"ll\ B.-.r•.t :

tlo l.'ttl:rj 46/201.? l"<!!rl.eo~-:i.k~kAI'• 8 - •·knn\ll\

... ~": ":... ,;,,.,;·,

...

;'.:..

; •

,

~

·. -.

r.

r~ .:.. ~ :::~:·.:;.f' ' -·: ;

-::•-:.• :;..:

"'

.,

.

- ... k .... :'.

Paparan Dok.umen Hakrnilik bagi Peletakhakan 1

/2

bhg

. r

.

,.,

.,,

11/22/2017

(41)

Paparan Dokumen Hakmilik bagi Peletakhakan

1/2 bhg

REKOD KETUANPUNYAAN

~'1AJLIS

_.>,GAMA ISLAM PERAK.

1!2

bhgn.

NO. 3 JALAN JPOH.

3~000

PERAK

MISNON BIN KASMURI, 112 bhgn

No Temern : 807088

KD. KINABALL' . PENGKALAN TLDM. LUMl!T.. 32100 PERAK

REKOD URUSAN

!\"o Pe-ror; S/lOl.2 Perlernkhokm1 BPrkmnm

Pedc.mklmk.11l berlmmui kesemua rmudlibnhagfrm y{tng

~id<1k

dipecrJ1kan

Olch

MISNON BIN KASMl'Rl l 'l bl1gn

,

Kepndn

MISNON BIN KASMURI L

l

bhgn

.

MAJLIS AGAMA ISLAM PERAK sbg. \\'olmf 112

bh~n.

uu:ngik1n Seks.yen 416c KIN

mnllti dctri J()IQ-t-'1012

did11fmrkn11

p~d.-.

18 April .!OL! Jmn 03:0.!:.!0

pemn~

tNo.Rujuknn Foil

:20J.~.IW

I

11/22/2017

(42)

PROSES

&

TATACARA WAKAF TANAH KEPADA MAINS

1

l:l~ri

Penyerahan

.

Borang Pewakafan parlpada

.DY~~

.

T~anku

kepada Ma}lis

(tln~akan

3leh

plhak

Agama Islam Negetl

Sembilan

(MAINS)

·

PertDYMM

8

1

~gN8i-

.

·

.

uan

~sar

egen

.

..

...

... ·

·· ...

.

..

_

.

...

.

...

.

...

.

...

.

...

,

f

...

..

....

.

...

.

...

..

'

Semblta

··

'·"···

·

$

.

i.Jrat

Permo~0!1'3i'1

Peletakhakan Tanah Wakaf

1

harf

(J.inda~n

oleh

Tetuan

HiS/lam

:

Sob

ri

.

&

~air)

PROSES

&

TATACARA

WAKAF

TANAH KEPADA MAINS

RENDAETARAN

r

M'\I S

23

24

(43)

11/22/2017

PROSES

&

TATACARA PEMAJAKAN TANAH KEPADA PTP

- ~ - .. i ,. lo: ~ •• ' . .'/ .

Kadar

~

~j8.l<a'1 a~al

.

ah

'

N

O

t./llNAll

.

~~k~n:

dit~!apk~n

ole:h MAINS) b

.

a

:

g

i

.

!0mJ?

.

oh

:

9~

.

Tf.HUN

.(cl.~09?11'1

!liattia-da

·

sy.ar,~t u

:

nttik

·_

penama:t~n

.

a

,

Wlj!I

.:

.

7

f)an

.

Pa

J

a~an

·

daqJ(aga

_

hela-11g

·

an.

untuk

-

m~

:

nyarpb

1.

10"9

paj~an se

t

!ill~h

temp.oh

. ,

tnn~.aHa.n

.

ol~

•

· ·'

·

.

·

'

-

paj~k~n

:

,sebenana

,

T

ao

·

· ~

.

MAINS

·

&

KP

•

i

.-..-. .... ~ ... ,..-., ... -. ... ·~••••••• ... • •"'••4~•0•••••:., ... ,•: ... ,.,~.,,,.'I. · , ,••.-.o•~•.-.o'l-.-..-+•••• .... •"l"*''"""'"""n•••A~ ~••••••~"•• ... ~•"••••••••' .. """"

,

OjatPerj

_

ari]ian

.

Ni<!k!J

.J:

l

oJ~h

KP'.!:

a

.

k~rJ

.

qlkeJTl

.

t!k<!)l<an

ke

~

aaa

P,esµ

'.

ru

h

j

a

ya

·

(Tin

2

da

:

1

~

11

-

~

1

-'

··

1

..

.

··

:·

Tanah

P~

e

Kutuao

(PTR

,

1 _•

.,alJ'oe

..

. .

'

. . .

"

. "'

l<PT)

.

25

PROSES

&

TATACARA

PEMAJAKAN

TANAH

KEPADA PTP

Mtara

PesuruJlja~

<ran

ti

P'9rsal1Utu~n

PTP) dan.

INS

(44)

PROSES & TATACARA PEMAJAKAN TANAH KEPADA PTP

..

'

I • _.., .-..

Bayaran 'Outi

Setem

dar,i

Fi

·

Pend~ftar~n

akan

diselaraskan

,

oleh Pihak

:Be_rkua~a

Negeri

(P

BN)

(Se~syen

·

35

Slaf!IP Act

1949

·

~

.

emRf!ruf.1.lukan

-

duti

s~tem ciik~cu~l\kao

bagi

orusan-urusan f1nstrurnen) tanah untlJKKeraj;:ian di bawah Kanun Tanc;ih

.

....

Negara.

.

Saban Land

,

Qrd!nanca

.

aan

sa

·

r-awa)<

Land.Ordinance

.

)

...

P.embafaian

~karidilaksanakan

Clan

-

tapak

g<;1n~i a~an

d

i

k'enalpastl

oteh Rihak

Berkuasa Negeri (PBN) j

i

ka

.

opsy,en pembangunan secara

Public Private

Partnership

(PPP)

dfpilih

SIM PU LA

1

h¥

i

(Tlndakan

oleh

JKPTG)

Pi

ha

I<

Ben<uiisa

Neg~rl

(PaN)

27

28

•

_____

___,

(45)

KESIMPULAN

Urusan tanah, tanah wakaf dan agama Islam adalah

state matter

di bawah pentadbiran Negeri

masing-masing.

('

Walaupun diberi pengecualian oleh seksyen 4, KTN

masih perlu digunakan bagi urusan wakaf kerana

kuasa, proses dan prosedur pendaftaran bagi semua

urusan tanah hanya terdapat dalam KTN.

TERIMA KASIH

JKP

TG

Jabatan Ketua Pengarah Tanah dan Ga!ian Persekutuan

29

30

11/22/2017

(46)

(47)

r

"

Kaedah Yang Bersesuaian Dalam

Pembangunan Wakaf

MyWaqf 1.0

23 November 2017

Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya

Kandungan

• Konsep Wakaf

• Bentuk Harta Wakaf

• Struktur Umum Wakaf

• Beberapa Model

Azizi Che Seman

Jabatan Syariah dan Ekonomi

Akademi Pengajian Islam

Universiti Malaya

azizi@um

.

edu

.

my

• Kaedah Pembangunan Semasa

(48)

Konsep Wakaf

•

Wakaf

ia

lah

apa-apa

harta

yang ditahan

hak pewakaf ke atas harta

tersebut

daripada sebarang

urusan jual

beli, pewarisan, hibah

dan wasiat di

samping

mengekalkan sumber fizikalnya

('ain).

•

Manfaat

harta yang diwakafkan

adalah

untuk

kebajikan

umum atau khusus (yang

ditetapkan)

dengan niat

untuk mendekatkan diri pewakaf

kepada Allah S.W.t.

• Pendapatan

1

perolehan atau

manfaat daripada

harta

wakaf itu perlu

dibelanjakan

untuk kebaiKan dan kebajikan

sebagai pendampingan diri

p

ewaka

f kepad

a

Allah

S.W.T.

• Dengan sebab itu

1

harta

tersebut

tidak lagi menjadi milik pewakaf, tidak boleh

diambil kembali

aan tidak boleh

dimiliki oleh sesiapa.

•

Konsep wakaf adalah tertumpu kepada

pembekuan atau pemegangan aset yang

diwakafkan dan penyaluran manfaat

harta berkena

a

n untuk digunakan bagi

faedah benefisiari wakaf

Bentuk Harta Wakaf

•

Tanah

•

Masjid

• Bangunan

•

Telaga

• Mushaf

•

Buku

•

Peralatan Perubatan

• Tunai

(49)

11/23/2017

STRUKTUR UMUM WAKAF

PERBELANJAAN WAKAF

'---

----

---Realiti di Malaysia

• 30889 hektar tanah wakaf di Malaysia

(50)

11/23/2017

Kekangan

• Pembangunan menggunakan kaedah wakaf tunai agak lam bat

•

Alternatif- pembiayaan IKI dan instrumen kewangan moden

(51)

4

PENYEWA

PAJAK/

PELANGGAN

PROJEK

+

_I

I

:

i

I I I I I I I I I

©

I

I I I I

PENYEWA

BARU

1.

MAINPP melantik Pemaju iaitu UDA Land (North)

Sdn Bhd

2. Pemaju membangunkan Projek

3.

Setelah siap, Pemaju menyerahkan Projek

kepada MAINPP (pemberi sewa)

4.

MAINPP menyewakan aset kepada

Penyewa/Pelanggan (menggantikan Perjanjian

Jualbeli Aset)

5.

Penyewa memohon pembiayaan akhir daripada

Bank Islam untuk membayar kos sewaan kepada

MAINPP (berasaskan Tawarruq). Sewaan

dicagarkan kepada Bank

6.

Bank membayar kepada Pemaju berasaskan

status kemajuan projek

----0---BANK@M

7.

Penyewa/Pelanggan membayar Harga Jualan

Murabahah (Tawarruq) kepada Bank (ansuran

bulanan)

8

.

Jika Penyewa/Pelanggan gagal membayar, Bank

akan melelong Sewaan kepada Penyewa Baru

CADANGAN STRUKTUR SUKUK IJARAH

2

Syarlkat Pom.a u metantlk Bank

sebaaai penasth1t bwanaan untuk

terbltan Sukuk dan mendapat

kelulusan Suruhanjaya St'kurltl

b. Pelabur Sukuk

motnb•y•r wang

t1trbftan Sukuk

kepada Syu1kat

Pemaju

Page 10

(52)

Reka dan bina

bangunan.

Kos RM151 juta

Sewa 25 tahun sebagai ibu pejabat

(Menara Bank Islam)

BA

N

K

® M

Pewakaf

(i)

Wakaf Am

I+- -

©

_M!°'f!a~ W!k~

__

Benefisiari

~'--')_,...

t

@

Bayaran pajakan

1

I

(2b)- bayaran Nazir kepada Pemaju akan

diamb1I danpada sebahaglan Bayaran

Pajakan (4c) oleh Penyewa

I

@

t~I

Nazir

_@

~arai::n..:. b,:.r~r~g~t_.

~

Serah aset/bangunan

@4-lts_,

@

•.J4-l

Pemaju

!+---(Wakil)

@

Bayaran pajakan

11/23/2017

Pemaju

(53)

'

.

..

·.

~

el.1..o:i....I

Versi 1

(lb)-bay.>r.m MAI>:. kcpada Pemaju .-.kan

dlambll daripada !.ebahagiao ~ar.an Pajakari {Sd) oleh Penyewa

b;i.:,;;~s. ... ,.-,

~.,,. ... fll.'o'1p•l'><""""

el.1..o:i....I

Versi 2

otiA;q10..SIP1m1n

lbr~r.-...,.-.,:.tM1l9')"'•~·W

Perna ju

(Wakil)

11/23/2017

1. Pewakaf mewakafkan aset (tanah) dalam bentuk wakaf am. MAIK sebagai pemegang amanah.

2. Pemaju menawarkan kepakaran memajukan tanah wakaf MAIK bersetuju dengan tawaran Perna ju.

3. tU...-..1

a) MAIK (~) melaksanakan akad tli-:U dengan Pemaju (~t...j,

Pemaju akan membfna rumah, bangunan dsb dengan segala kemudahan lain yang • berkaitan di atas tanah wakaf berdasarkan tempahan MAIK dan spesiflkasl yang

telah dltetapkan oleh MAIK.

b) MAIK sepatutnya melunaskan bayaran (~) kepada Pemaju atas dasar harga kepada E:fa-(rumah, bangunan dll}.

Namun bayaran ini ditangguhkan dan akan dltolak selesal (set a/fl daripada

bayaran Penyewa/Pemajak (ft'h...) yang dJbuat dalam langkah Sc c) Pemaju akan menyerahkan rumah yang telah slap secara berperingkat kepada

MAIK.

4. MAIK melantlk Pemaju sebagafwakll untuk menguruskan pemajakan kepada Penyewa/Pemajak.

Tiada fl/bayaran perlu dibuat dalam lantikan/l.J\5.J inf. 5. 5}+!

a) Pemaju sebagai waki/ MAIK memajakkan rumah/bangunan kepada Penyewa/Pemajak untuk tempoh yang ditentukan (99 tahun). b) {Opsyenal) Penyewa/Pemajak mendapatkan pemblayaan daripada lnstitusi

Kewangan Islam untuk membayar amaun pajakan_

c) Bayaran pajakan (sekall gus/lump sum) diserahkan kepada Pemaju sebagal wakil MAIK.

d) Pemaju sepatutnya menyerahkan bayaran pajakan kepada MAIK atas dasar MAIK sebagai pemillk/pemegang amanah aset wakaf. Namun amaun tersebut akan dltolak selesai darlpada bayaran tl.1....l...1 yang sepatutnya dlbayar oleh MAIK kepada Pemaju dalam langkah 3b.

6~ MAJK menyalurkan manfaat wakaf kepada benefislari~

Manfaat wakaf (dalam bentuk tuna I) lni diperolehl daripada sewaan unit kedai yang merupakan sebahagian darfpada proJek

Pemaju Penyewa/ Pemajak (Kedai) Penyewa/ Pemajak (Ru mah)

1~ Pewakaf mewakafkan aset (tanah) dalam bentuk wakaf am. MAIK sebagai pemegang amanah~

2.

4.

5.

6.

Pemaju menawarkan kepakaran memajukan tanah wakaf MAIK bersetuju dengan tawaran Perna ju. tU...-..1

a) MAIK (~) melaksanakan akad f:.l.i...:i...1 dengan Perna ju ("'l...)

Pemaju akan memblna rumah, bangunan dsb dengan segala k