• No results found

Environmental Impact of Water Use in Life Cycle of Milk Production

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Environmental Impact of Water Use in Life Cycle of Milk Production"

Copied!
20
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Environmental Impact of Water Use in Life Cycle of Milk Production

Downloaded from: https://research.chalmers.se, 2019-05-11 12:06 UTC

Citation for the original published paper (version of record): Daneshi, A., Esmaili-sari, A., Daneshi, M. et al (2016)

Environmental Impact of Water Use in Life Cycle of Milk Production

JOURNAL OF NATURAL ENVIRONMENT (IRANIAN JOURNAL OF NATURAL RESOURCES),

N.B. When citing this work, cite the original published paper.

research.chalmers.se offers the possibility of retrieving research publications produced at Chalmers University of Technology. It covers all kind of research output: articles, dissertations, conference papers, reports etc. since 2004.

research.chalmers.se is administrated and maintained by Chalmers Library

(2)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم 96 هرامش ، 4 ، ناتسمز 5961 تاحفص 669 ات 5151

یبایزرا

یاهدمایپ

بآ فرصم

تایح هخرچ رد

تسیز طیحم رب ریش دیلوت

یشناد یلع

1

یراس یلیعامسا سابع ،

2

یشناد دمحم ،

3

نماب هکیرنه ،

4 1 . سردم تیبرت هاگشناد ،یعیبط عبانم هدکشناد ،تسیز طیحم یارتکد 2 . سردم تیبرت هاگشناد ،یعیبط عبانم هدکشناد ،تسیز طیحم هورگ داتسا 3 . رایداتسا لع هورگ و و م عیانص اذغ یی ، یملاسا دازآ هاگشناد ، دزی دحاو 4 . دئوس ،گربنتوگ ،زرملاچ یروآ نف هاگشناد ،تسیز طیحم یاهمتسیس زیلانآ هورگ رایشناد ( تفایرد خیرات : 01 / 51 / 5969 بیوصت خیرات : 6 / 50 / 5969 ) هدیکچ : تعنص یلصا یاهزاین زا یکی بآ یریش یاه هدروآرف دشاب یم و زرا یبای هخرچ تایح ( LCA ) ییکی رازبا زا ایه اریب ی زرا یبایی یتیسیز طییحم آرف و تلاوصحم اهدنی تس . یبایزرا دنیارف " هزاورد ات هراوهگ " هس هب لوصحم دیلوت متسیس یزاسادج اب هلحرم ،تعارز یرادماد و رییش یروآرف دش ماجنا . هداد فلتخم عبانم زا اه دننام همانشسرپ ، اپ ،هدش پاچ تلااقم هاگی اه هداد ی لم ی ب و نی للملا ی اپ و هاگی روآریف هناخراک هداد ی رییش وآ عمج یر دش دن . ،هعلاطم لوط رد یداهنشیپ شور ISO و « ساردف لمعلاروتسد نوی ب نی للملا ی ریش زرا رد یبای ح هخرچ تای » درویم هدافتیسا تفرگ رارق دن . هعلاطم نیا رد دحاو یدرکراک ( FU ) جیاتن نایب یارب کی ل رتی ش ری روتساپ هزی ( 1 / 0 دصرد یبرچ ) دنب هتسب ی ک رد هدش هسی ایه ی تسلاپ یکی م ی شاب د . تیاهن رد یارب و ندرک یمک یبایزرا یاهدمایپ بآ فرصم یبآ ، یاهرتماراپ کی لدم ییللملا نیب بآ تاریثا و دیش لایصا دروم نیا یارب دیدرگ هدافتسا . هک داد ناشن جیاتن یارب لوت دی کی FU دودح ، 991 ل رتی بآ هیک تیسا مزلا رد اتدیمع لوت دیی یفولع ه یراییبآ و فرصم م ی دوش . هلحرم تعارز اهنت هب یی دودح 69 دصرد زا لک بآ لماش ار یفرصم م ی دوش و جنز لوط رد هری دیلوت ش ،هزیروتساپری دودح 41 و 02 دصرد زا تشادرب لک بآ زا یشان بآ یرای هجنوی وج و اهماد طسوت یفرصم م ی دشاب . لوت رد دی کی FU ارب لدم دروآرب ، ی ثات ری تملایس رب ناسنا دحاو اب " یگداتفا راک را یاهلاس " ای DALY رادیقم ، 9 -51 × 91 / 1 و دمآ تسدب رادقم ثات ری ک رب تیفی ناگزاس موب ×yr 0 m 90 / 1 لیصاح دش .

دیلک

ناگژاو

:

بآ یاپدر ؛تارثا یبایزرا ؛یگداتفا راک زا یاهلاس ؛متسیسوکا ؛تاینبل ؛تایح هخرچ یبایزرا  لوئسم هدنسیون ت ؛ نفل 16504910999 لیمیا : mscdaneshi@gmail.com

(3)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

669

1

.

همدقم

تلاکشم ز تسی حم یطی ، س یمتسی دنتسه و هب مه نی لد لی لیح ایهنآ زیین مزلتیسم کیی ور دریکی س یمتیسی م ی دشاب مه رب و نی ساسا شور LCA هخرچ ی یگدنز کی لوصحم ار زا جارختسا و نیمایت داویم ،هییلوا دییلوت یژرنا و لوصحم دیلوت ات هدافتسا و نفد ییایهن ییسررب م ی دنک ( ISO 14040, 2006 ). انیص عی ینبل ی ا رد ناریی امتم شخب هس لماش لاومعم زی م ی دنوش : لوت ،تعارز دیی ش ری ( یرادماد ) روآرف و ی ریش . رادقم لوت دی ش ری رد وایگ لاس 0116 ا رد ناری 2411 لدایعم هیک ،هدویب نت رازه 4 / 5 لوت دییصرد دییی ناییهج ی ییم ی و دییشاب هنارییس فرییصم ش هدمع تلاوصحم یری ا رد ناری ا هب نی م تروص ی دشاب : ریش 5 / 91 ، هرک 9 و رینپ 2 / 4 مرگولیک رد لایس ( IDF, 2010 .) دودح لک رد 60 دصرد زا عبانم بآ روشک ریه لاس رد شخب یزرواشک فرصم یم دویش و شور یایه ریغ اراک رد یرایبآ دننام یباقرغ بجوم تفررده عباینم ییبآ رویشک ییم دویش ( Emadodin et al., 2012 .) یریش یاهواگ یهدریش نازیم ربارب نیدنچ هب زایین بآ دنراد یارب و روآرف ی ش ی ر ناریا رد ، دودح 4 نیت بآ هیب ازا ی روآرف ی ره نت ش ی ر فرصم م ی دوش هیک ایب رادیقم 0 -5 نت پ ی داهنیش ی کیناب نایهج ی هلیصاف ز یی دا ی دراد . صخاش یاه توافتم ی اریب ی ییسررب عیضو تی بآ فریصم کی لااک هقطنم کی ای اریب دراد دوجو ی خایش لایثم یسناتپ لی یبآ ی هیک تبییسن لییباق بآ هیب بآ لایصحتسا تسا سرتسد ای هرهب خاش رو ی م ناشن هک بآ ی دهد ازا هب ی لوت دحاو ره دی لخاد لاخان ی ( رلاد ) رادیقم هچ تسا هدش فرصم بآ . ایپ در ی بآ ( water footprint ) ی ک نتبم خاش ی ریب رادقم ،تیسا بآ فریصم هیک ریب یش بآ لیک میجح ی ر ین ی هیک قتیسم رویط هیب ی م غ و ییی ر قتسم ی م طسوت ی ک و روشک یا ی ک و ،تکرش یا رد لوت ی د ی ک م هدافتسا لوصحم ی دویش ، تیللاد یم ی دینک . ا یی ن هئارا اب موهفم ی ک ددع خاش ی هدایس رهاظ هب ایت هیب ایح قفوم ل یی ت اییه ی گمیشچ ی ر ی طییس ندریب لااییب رد هاییگآ ی جنز رد بآ زا هدافتییسا دروییم رد ییی هر ماییت ی ن زرواشک ی تعنص و ، هتشاد تسا . تاعلاطم ناشن هداد دنا ینبل تلاویصحم و تیشوگ هک ی اییپدر لاوییمعم ی ییسب بآ ی را ب ی رتییش ی اقم رد ی هییس اییب گ تلاوصحم ی ها ی دینراد یسب وینت و ی را ز یی دا ی ن یی ز رد صم هدزاب فر ب بآ ی ن س ی متس اه ی رادماد ی رد فیلتخم ناییهج رییسارس دوییجو دراد ( Chenoweth et al., 2013 .) ناییهج نامزاییس ی ودییت لاییح رد درادناتییسا نی درادناتسا ی بآ یاپدر اب هطبار رد هرامش هب 54149 م ی دشاب و هتکن ا ی قفاوت نآ رب نارظنبحاص همه هک هدریک دنا ا ماجنا نی ور اب تاعلاطم هنوگ درکی هیخرچ ی ح تایی م ی دشاب . تایعلاطم اوینا ،زورما ات LCA ایپ در و ی بآ ارییب ی لوت دییی ییش ری تییسا هییتفرگ تروییص . رد ییسررب ی Ridoutt ناراکمه و ( 0116 ) فریصم بآ رادقم ی اریب ی لوت دی کی ک ولی ش ری هعرزم رد 4 / 54 ل رتی هب دیمآ تیسد . تایعلاطم هیقطنم هتبلا ی حاوین رد ی لارتیسا نارایبرپ ای ایب بآ شنت خاش ی مک زروایشک شیخب و دوب هدش عقاو ی ن زای بآ هب یرای ریصتخم ی تیشاد . و هیعلاطم هیتبلا ی رد مک شرازگ هلحرم تی فرصم بآ ی ای ایپدر ی بآ فیقوتم زرا و دنام یبای پ دمای دشن ماجنا . هیقطنم یاهدمایپ لیلدب هبساحم ،بآ تشادرب هب قطانم توافتم تیساسح و یا بآ تشادرب ریداقم ( بآ یاپدر ) تارثا رگناشن ییاهنت هب و دیشاب ییمن یریش یاه هدروآرف تعنص یتسیز طیحم دوش ماجنا تارثا یبایزرا ات تسا مزلا . هچرگا زونه شور

(4)

ریش دیلوت تایح هخرچ رد بآ فرصم یاهدمایپ یبایزرا .... هحفص 666 دحاو و لباق ارجا رد طس نیب یللملا یارب یمک یزایس یاهدمایپ بآ یفرصم ایهنت تاعلاطم رثکا و درادن دوجو مک شرازیگ هب تیی ایفتکا هدیش فریصم بآ یم دیننک ی ( Pfister et al., 2009 ؛

Berger & Finkbeiner,

2010 ). لاد زا لی شور دوبن اه ی اریب بیسانم ی زرا یبایی پ اهدمای گ لکش یری ا نی ایپورا رد موهفم ی یبرغ ی تیسا پ نتیسناد ترورض و تسا ناوارف بآ عبانم هک یاهدیمای لوت رد هدش فرصم بآ دی و تسا هدش کرد رتمک اهلااک د فرییط زا رییگی لدییب لی اییه هدافتییسا ی ،بآ زا ویینتم توافت اه ی هقطنم یا زا رظن عبانم بآ و نازیم ،تشادرب تلاکشم یکینکت و یملع یارب هعسوت کیی شور دیحاو زین دوجو دراد . اهدمایپ یبایزرا رد ود یینارگن یتظایفح ایب یب شزرا یار ناسنا و ناسنا تملاس تیفیک موب ناگزایس ییم دنیشاب ( Haes et al., 1999 Udo de ). رد ا تروییص داییجی جنز هری یلویلعم و تلع لاعف زا یایهتی ایت نایسنا نییا ود دروم ، م ی ناوت اهدمایپ ی ( تارثا ) یتسیز طیحم ار روطب مک ی زرا یبای درک . ،روضح عضو و دادعت تی گ اونا ،ناهای زبآ نای و ایی هدیننک ککعنیم تاریشح تییفیک نآ مویب ناگزاس م ی دنشاب . اه ناکم رد یی گ دشر هک هایی دودیحم هب اهن رد بآ تیشادرب ،تیسا بآ تیی هیب تیسا نیکمم شهاک رد تن رد و بآ ندوب سرتسد هجی ششوپ شهاک گ ونت و یهای دوش . اما لک روطب ی یسم ود ری ریب میهم ا ی ثات ری دودحم تی بآ ی هدیش هدهایشم نایسنا تملایس ریب تسا و سم ود ره ری رد هدمع روط هب یاهروشک لاح رد هعسوت تیعوضوم دینراد ( UNESCO, 2003 :) دویبمک ش بآ نیری ارب ی و تشادهب ندیشون ، هک ش هب رجنم وی ب یرامی اه ی رسم ی یم ارب بآ دوبمک و دوش ی بآ یرایی و دیلوت اذغ هک دناوت یم بجوم ذذت ویس هیی ددریگ . رد ،اتسار نیا Pfister ناراکمه و رد لاس 0116 یشور ی ار دروآریب یارب یسآ بی ایه ریب ود و نایسنا تملایس هزویح ک تیفی موب ناگزاس پ داهنشی یسب هیک دنا هدرک رای درویم یشور ناوینع هیب و تیسا هتفرگ رارق هجوت ی لباق ایب تیی گنهامه دربراک رد هب ناهج رسارس ISO پ داهنشی هدش تسا ( ISO 14046, 2012 ). هیور یداهنشیپ رب سایسا یزاسلدم یعطق س طیسوتم راتفر لصا رد و تسا متیسی رد لداعت و ای متیسیس اپ رادیی ار یم لدیم ی ک دین . نیدیب هک تروص زا خایش ایه یی لیثم خایش شنیت ،ییبآ خاش هعسوت ینایسنا ( HDI ) ایی لوت دیی لوا هیی لایخ گ یهای هدافتسا م ی دوش جنز رد و هری لویلعم و تلع ،ی ریب ساسا م نازی ر طابترا یضای م نایی فریصم ،بآ خایش طوبرم ه پ و دمای اهن یی ا رد رظن دروم نی مک هب ،لدم تیی ییم ی میییسر . رد پ لدییم یداهنییشی Pfister ناراییکمه و ( 0116 ) لوت زا دییی لوا لاییخ هییی گ هییب ،یهاییی لد لییی گتسبمه ی اب لااب ونت یتسیز ناهایگ ،یدنوآ ناوینع هب هدنیامن یا ارب ی ونت یتیسیز هدافتیسا هدیش تیسا . رد تیلع هریجنز لدم نیا یایهبآ تیشادرب ناییم یلویلعم تییاهن رد و هییذذت ویس دراویم و یینیمزریز و یحطس یگداییتفا راییک زا یاهلاییس زییین تییسا هدییش یییسررب . رد داقم دحاو تابساحم ری پ دمای ترویصب تملایس DALY 9 -51 ای اهلایس ی گدایتفاراکزا ی پ دیحاو و دیمای مویب ریب ناگزاس ×yr 0 m م ی دنشاب . شیب زا کی ب مشش اهیرامی شان ناهج رد ی ذذت وس زا هی ا هک ،تسا نی ضعب رد مقر ی تیسا نکمم مورحم قطانم هب کی ن موس زی دسرب . یسررب ی ایه ی ذذت ددیعتم هیی ا ی ایهدوبمک ایب ایم روشک هک تسا هداد ناشن ی ذذت هیی ا ی ذذت وس هلمج زا نوگانوگ هی ئتورپ نی -ژرنا ،ی نویخ مک ی

(5)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

5111

یشان تلالاتخا ،نهآ رقف ی دویبمک زا ،دیی ور دویبمک ،ی سلک ،می و دوبمک یاهنیماتی A ، B2 و D و تیسا هیجاوم دق هاتوک ی نزو مک و ی ذذت هیی ا ی یخرب رد نایکدوک ی زا اهناتیسا ی یسب رویشک رای ایش عی تیسا ( Kimiagar & Bajan, 2005 ). هب گزات ی ا هعلاطم ی رد هیک تسا هتفرگ تروص دنله رد پ نآ اهدمای ناسنا تملاس رب و ک تیفی ریب ناگزایس مویب لدم ساسا Pfister زرا یبایی دینا هدیش ( De Boer et al., 2013 .) ا رد نییی درکراییک دییحاو هییعلاطم ی کییی ک مرگولی ش ری م ماخ ی اتن و دشاب جی هک داد ناشن لصاح لوت دی کی ک مرگولی ش ری رد ماخ دنله لداعم DALY 6 -51 × 2 / 1 ،ناییسنا تملاییس رییب رادییقم و ×yr 0 m 9 -51 × 6 / 50 دراذیگ ییم بولطماین ریثا ناگزایس مویب رب . دویبمک لکشم بآ ازیفا لایح رد شی رایشف ،هیعماج ریب حم طی ز تسی لوت و دیی اذیغ داویم یی تیسا و رد نییمه لاح ، FAO شرازگ هدرک تسا هک یارب هیذذت بیسانم مدرم ناهج ن ای هب ز ازفا شی لوت دی زروایشک تلاویصحم ی ناهج ی م هب نازی 91 ٪ ات لاس 0111 ییم دیشاب . نودیب زرواشک بآ ی یبایتسد هب نیا فدیه نیکمم تیسین . زا ا ،ورنی ود لصا فده ی نیا هعلاطم ا زا نی م رارق ی دنیشاب : 5 . یسررب صم ا بآ فر دیلوت یاهدنیارف زا کی ره طسوت ح هخرچ رد تای کی ل رتی ش ری دنب هتسب ی هدش ییم هک درویم رییش عیانیص ریگید طیسوت راییعم ناونع هب دناوت دریگ رارق هدافتسا و 0 . یبایزرا یاهدمایپ یتسیز طیحم هوقلاب شان ی بآ فرصم زا رد ح هخرچ لک تای کی ل ریتی ش ری دنب هتسب ی هدش رب ک و نایسنا تملایس تییفی مویب ناگزاس .

2

.

داوم

و

اهشور

یبایزرا یاهشور زا یکی تایح هخرچ یبایزرا شور و فده نییعت لحارم لماش و تسا یتسیز طیحم یروآ عمج ؛دربراک هنماد ههایس لیلحت و ( تاعلاطا ) و ددرگ یم اهدمایپ یبایزرا هلحرم .

1.2

.

دربراک هنماد و فده

،هدش یدنب هتسب ریش تایح هخرچ یبایزرا زا فده زا یشان یاهدمایپ دروآرب بآ فرصم یبآ ( و یحطس ینیمزریز ) فلتخم یاهدنیارف رد رد نیا دیلوت هریجنز دشاب یم لوصحم . رد مهم لوا هلحرم رت نی مصت ،می درکراک دحاو ی م ی دشاب و انبم رب تابساحم مامت ی درکراک دحاو ی م تروص ی ریگ ن د دنوش یم شرازگو . رد هعلاطم نیا کی ک ولی ش ری ئتورپ اب نی -برچ ی هدش لاصا ای FPCM ( برچ ی 0 / 4 % ئتورپ و نی 9 / 9 )% ناونع هب ماخریش ش و تسا هدش هتفرگ رظن رد یاهری رب هقرفتم هلداعم ساسا 5 پ یداهنشی IDF دبت لی م ی دنوش . ( هلداعم 5 :) FPCM (kg) = raw milk (kg) × (1/999 + 559 /

1 * fat content (%) + 1/19 × protein content (%)) رد شخب یروآرف دحاو ،یدرکراک کی مرگولیک ریش اب یبرچ طسوتم ( 1/0% ) روتساپ ، هزی دنب هتسب و ی رد هدش ک هسی اه ی تسلاپ یکی LDPE طسوت فرصم هدامآ و رتشم ی م ی دشاب ( Daneshi et al., 2014 ). یارب نایب یروآ عمج ،دربراک هنماد ههایس لحارم نایم هسیاقم ، دروم دودحم ،جیاتن هئارا نینچمه و دیلوت فلتخم یروآرف هناخراک و یرادماد ،تعارز هلحرم هس هب هعلاطم

(6)

ریش دیلوت تایح هخرچ رد بآ فرصم یاهدمایپ یبایزرا .... هحفص 5115 لکش رد هک دش میسقت 5 تسا هدش هداد شیامن . یارب رازفا مرن زا دیلوت هریجنز رد اهدنیارف تاعلاطا تیریدم Simapro 7.3 دیدرگ هدافتسا . لکش 1 : متسیس تحت هعلاطم

2.2

.

ههایس یروآ عمج

1.2.2 . هلحرم تعارز داقم ری ن زای بآ یرای اپ زا هاگی هداد " ن زای بآ ی تلاوصحم عارز هدمع ی غاب و ی ا ناری " هقطنم و ناتسا هب هجوت اب رب هولاع نآ رد هک هدش تشادرب رظن دروم و اهلومرف لقا تاعلاطا زا وئاف لدم یمی اتن و هقطنم جی قحت تاقی لا یرتمیسی ا هعرزم و ی ن زی ارب ی داقم لاصا ری هدافتسا تسا هدش ( Farshi et al., 1997 ). هبساحم زاین یرایبآ هایگ یارب دشر یرما هدیچیپ یم دشاب . هب ناونع لاثم زا لک یبآ هک یارب هایگ ایهم یم دوش رادقم یدایز راخب و یرادقم زین هب قامعا یم دور . رد نیا شهوژپ ضرف هدش تسا هک تمسق هدمع ریداقم یفاضا بآ یرایبآ تروصب راخب زا تسد هتفر تسا و ریداقم یرگید هک هب قامعا هتفرورف تسا لیلدب هدولآ ندش هب مومس و یاهدوک ییایمیش تیفیک دوخ ار زا تسد هداد تسا و لباق هدافتسا یمن دشاب . رد دروم ریداقم بآ یفرصم رد یرادماد اه و هناخراک یروآرف ،ریش لیلدب یگدولآ لااب و ریداقم یلااب داوم ،یلآ نیا اهبآ لامع رگید تیلباق هدافتسا ددجم رد دنیارف دیلوت دنرادن . بآ یفرصم یارب دیلوت ریاس یدورو اه هب متسیس یاه یزرواشک زا جیاتن تاعلاطم یلخاد ههایس جارختسا دیدرگ زا هک نآ ،ترذ هلمج ،هجنوی ،مدنگ ،وج م تابکرم هلافت و دنق ردنذچ هلافت ی دنشاب . ا نی ملاقا کاروخ ، ب شی زا 21 ٪ زا هدام کشخ دوجوم رد هریج اذغ یی کشت ار لی م ی دنهد . لیلد هدافتسا زا جیاتن تاعلاطم یجراخ نیا تسا هک ا ناری کی هدننک دراو هدمع هریج ماد و هب ، هژی وس هلاجنک ای زا ترذ هناد و اهروشک یی زرب دننام ،لی ا تلاای رمآ هدحتم ،اکی سور هی و م دنه ی دشاب . ارب ی د دراوم رگی کاروخ ، لد هب لی مدع لم تاعلاطا دوجو ،ی آرف یاهدنی هدش لاصا ecoinvent داجیا تفرگ رارق هدافتسا دروم و ( Ecoinvent, 2010 ). عجارم ارب هدافتسا دروم ی رختسا جا تاعلاطا دروم زاین ارب ی لودج رد کاروخ ره 5 تسا هدش هئارا . هب طوبرم تارداص و تادراو تاعلاطا ملاقا هریج و ادبم روشک و ای د رگی هداهن یاه زرواشک ی یبناج تلاوصحم ییایمیش دوک یدر را دحاو مس هریج ماخریش یدنب هتسب رذب اه هدنیوش لقن و لمح و تخوس ،قرب ،بآ یرادماد یروآرف هناخراک تعارز ،هجنوی ،ولیس ترذ ،وج ،ایوس ،مدنگ ،هبنپ ،لاقترپ ،بادنم ،دنق ردنذچ ،رکشین یا هناد ترذ

(7)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

5111

( یارب دوک لاثم ییایمیش ) شرازگ زا اه ی رامآ ی ترازو زرواشک ی ( Anonymous, 2010 ) ناگرزاب قاتا و ی نارهت ( TCCIM, 2012 ) تسا هدش هتفرگ . لودج 1 : عجارم دروم هدافتسا رد عمج یروآ ههایس عبنم تاعلاطا ماخ هریج (

Pishgar Komleh et al., 2011

) ولیسترذ ( Mobtaker et al., 2012 ) هجنوی ( Azarpour, 2012 ) وج ( Shahan et al., 2008 ) مدنگ ( Bazrgar et al., 2011 ) دنقردنغچ ( Namdari et al., 2011 ) تابکرم ecoinvent ایوس ecoinvent یاهنادترذ Modified ecoinvent ازلک Modified ecoinvent هنادهبنپ Modified ecoinvent رکشین 2.2.2 . هلحرم یرادماد زا نایم ب شی زا 11 یرادماد ش هنازور هک ری ار هناخراک مات نی م ی ،دننک تفه یرادماد رب امت ساسا لی هب راکمه ی دش باختنا دن . مامت ی رادماد ی اه زا ون روصحم دوب عترم رد ارچ نودب و دن . ،دراوم بلغا رد نارادماد هب لمع تای تشک و راک من دوخ رازم رد ی دنتخادرپ و کرت تابی د زا ار اذغ رگی نازرواشک هیهت م ی دندرک . تفه یرادماد باختنا هدش رادماد ون زا ی اه ی تعنص ی اب س متسی ش ری شود ی و کشزپماد ،روتکارت ، بایسآ دندوب . ره شش هب هلگ هقبط ش واگ یری لت ،کشخ واگ ، هسی ، تشوگ واگ ی ، 9-50 زا رتمک و هام 9 دنب هقبط هام ی دش . هداد لاس رد همانشسرپ زا هدافتسا اب اه 0155 عمج روآ ی دش . لااوس لماش همانشسرپ یت کرت دروم رد بی ج و هلگ هری طسوتم رد ره هورگ نزو ،اذغ ملاقا أشنم ، ش ری ( ک مرگولی رد زور ) برچ دصرد و ی ئتورپ و نی نآ ( ٪ ) ، تشوگ ( نزو شورف ) شورف دوک ، هتفر ( بعکمرتم رد لاس ) ش لقن و لمح هلصاف ، ری ( ک رتمولی ) ، فرصم قرب ( ک تاوولی تعاس ) ، فرصم د لزی ( L ) خرن و اج ینیزگی ( ٪ ) دوب . طسوتم رادقم کاروخ ( نزو کشخ )

(8)

ریش دیلوت تایح هخرچ رد بآ فرصم یاهدمایپ یبایزرا .... هحفص 5119 ج رد هری اذغ یی ش واگ یری ( کشخ هدام مرگ رد ک مرگولی ش ری ) دب نی م تروص ی دنشاب : س یولی ترذ ( 591 ) ، هجنوی ( 596 ) وج ، ( 511 ) ترذ هناد ، ( 66 ) هاک ، مدنگ ( 19 ) ، هلاجنک وس ای ( 49 ) ، هلاجنک ازلک ( 49 ) افت ، هل دنق ردنذچ ( 99 ) ن هلافت ، رکشی ( 9 ) ناد هبنپ هلاجنک ، ه ( 49 ) تابکرم هلافت و ( 9 ). رد یمامت یرادماد یاه دروم ،هعلاطم داژن اهواگ ی ش یری اتشله نی لومعم ، رت نی داژن ش یری غلاب نزو اب 911 ات 911 مرگولیک دوب . جورخ ی لصا ی زا یرادماد ش ری ح هدنز نزو ، یناوی ( تشوگ ) و دوب دوک . جورخ ی اه هلاسوگ لماش تشوگ ی فاضا ی و یاهواگ ش یری فذح ی دوب . طسوتم خرن ینیزگیاج واگ لت اب هدش راتشک هسی اه ی دج دی طسوتم روط هب 01 ات 01 ٪ دوب . 3.2.2 . هلحرم یروآرف ریش یارب یروآرف ش ،ری هناخراک فرظ اب ،نارهت هاگپ تی 911 ارب زور رد نت ی روآرف ی ش ری اپ ناونع هب تولی باختنا دش . ش ری قتسم روط هب هدش درس ماخ می و رازم زا ای زا روآ عمج زکارم ی ش ری اع رکنات طسوت قی راد هناخراک هب لیوحت م هداد ی دوش . آرف زا کپ دنی روتساپ هزی ،یزاس ش ری رد شش زا مرگ راون هتسب یدنب LDPE هتسب دنب ی ارب هدامآ و هدش ی زوت عی دوب ناگدنشورف هب . هداد اه ی ن دروم زای ا زا نی هلحرم اپ زا هاگی لخاد هداد ی هناخراک هاگپ نارهت جارختسا دش . 4.2.2 . صخت صی و تایفذح یرایسب ارف زا یاهدنی نف ی ب شی زا کی لوت لااک دی م ی ،دننک کپ راب طیحم یتسیز نینچ ییاهدنیارف یم -دیاب یصخت لوت هلحرم رد ،دوش هداد دی یاذغ ،ماد یصخت ب نی یاذغ لصا ی و تلاوصحم یبناج نتبم ی رب شور یصخت یداصتقا ق زا هدافتسا اب تمی طسوتم ود هلاس رد رازاب ناریا تروص تفرگ ( Anonymous, 2010 ). ارب ی رادماد ی ،اه شور یکیزیفویب پ داهنشی طسوت هدش IDF یارب یصخت ز راب تسی حم یطی ب نی تشوگ ( نزو ) ش و ری راکب تفر . ا نی شور رب ساسا ژرنا ی ن دروم زای ب کیژولوی یارب لوت دی ش ری هدنز نزو و م ی دشاب . هناخراک رد روآرف ،ی زور ره رد لومعم روط هب تلاوصحم فلتخم ی لوت دی م ی دنوش . ا رد نی ،دروم صخت ی شور ساسا رب هدام کشخ ش ری پ داهنشی هدش طسوت Feitz ناراکمه و ( 0119 ) دش ماجنا . درکیور طسب س متسی ارب ی رد رظن نتفرگ ماد دوک ی جراخ هدش س زا متسی تفرگ رارق هدافتسا دروم اریز دوک جراخ هدش ن شهاک بجوم زای س رد دوک هب متسی اه ی د رگی زرواشک تلاوصحم ی م ی دوش ا زا ، نی رادقم ،ور فرصم عبانم رد ا نی س متسی اه ار م شهاک ی دهد . ارب ی دبت لی ماد دوک ی اهدوک هب ی عونصم ،ی دم دوک نت ره تیری هدش رد تلاح لداعم دماج 1 ک مرگولی N ، 9 / 0 ک مرگولی P2O5 و 1 ک مرگولی K2O دش هتفرگ رظن رد . دوک ارب لاومعم هدش هتخورف ی نابغاب ی و یراکیزبس هدافتسا م ی دوش . ( Penington et al., 2009 ؛ Pouryousef et al., 2010 ). تایفذح هعلاطم لماش ،ناسنا راک ز تخاسری اه شام ، نی معت و تلاآ ری رادهگن و ی دندوب . زا م نای وش مامت هدنی اه یی ارب هک ی مت زی رد ندرک اه هناخراک ی نبل ی م هدافتسا ی ،دوش هدننک کاپ اهنت اه ی سا یدی ( سا دی ن کیرتی ) لق و ییای ( ه دیسکوردی دس می ) لد هب لی دندش هتفرگ رظن رد اهنآ بلاغ رادقم . مزلا هب رکذ تسا هک یمامت قطانم یتاعلاطم ( رادماد ی اه ) ناتسا هدودحم رد اه ی رارق زربلا و نارهت

(9)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

5114

دنراد . نارهت هقطنم ( ناتسا اه ی زربلا و نارهت ) ا ناری یاراد 9 / 54 م نویلی عمج تی لاس رد 0155 و دوب 1 / 9 ٪ ریش روشک واگ ار لوت دی م ی دنک ( SCI, 2012 ).

3.2

.

یبایزرا

یاهدمایپ

بآ

یفرصم

لماک تایح هخرچ یبایزرا کی ماجنا یارب مزلا ات تسا یتسیز طیحم یاهدمایپ رگید نآ دیلوت زا یشان ییاذغ هدروآرف هلمج زا ،ییاذغرپ ،یناهج شیامرگ ندش یدیسا رارق یبایزرا دروم زین کاخ نتفر نیب زا و دنریگ . رد ا نی هعلاطم اما فده اهنت لدم لاصا پ یداهنشی طسوت Pfister ناراکمه و ( 0116 ) یبایزرا و زا یشان یاهدمایپ بآ رد هدش فرصم هتسب ریش دیلوت دشاب یم هدش یدنب . لدم نیا رد یاهدمایپ بآ فرصم رب لااک دیلوت هریجنز رد ک و ناسنا تملاس تیفی موب ناگزاس دنوش یم دروآرب . ور نیا زا ، ازجا هب لدم ادتبا زجت نآ هی حم رد کپس و دش طی Arcmap 9.3 و ای ارض لسکا بی اه هداد اب ی قد قی اج رت نیزگی دش . رد هعلاطم نیا لوت رب تارثا دروم رد دی اذغ داوم یی رد پ ی مورحم تی بآ زا زکرمت م ی دوش رد تباقر هکارچ اهن رد بآ مک قطانم تی رجنم هب شهاک ریداقم بآ بآ یرای یم دوش . قطانم رب ساسا طیارش یمیلقا تیساسح یتوافتم هب تشادرب بآ دنراد . تاعلاطا مزلا یارب هبساحم خاش نازیم تشادرب بآ هب یدوجوم بآ ریذپدیدجت ای WTA ( Withdrawal To Availability ) دم نامزاس زا تیری ا بآ عبانم ناری ( بامت ) هت هی درگ دی . ا نی لاس هب طوبرم تاعلاطا 0115 اه هزوح طس رد و ی ربآ زی 91 م دوجوم هناگ ی و دشاب دورو تاعلاطا لماش ی حطس بآ ی ز و ینیمزری ره هب جورخ و هزوح ی حطس بآ ی ز و ینیمزری تشادرب هولاعب ناسنا ی تسا . ارب ی خاش هبساحم WTA اهناتسا ادتبا هیلا یتاعلاطا اهزیربآ و زرم اهناتسا مهیور یزادنا و رب ساسا تحاسم روضح ره هزوح زیربآ رد ره ناتسا نیگنایم ره ناتسا هبساحم دیدرگ . اهدمایپ هلداعم ساسا رب تملاس رب 0 و دش لصاح رد هبساحم دمایپ ، ریداقم یاه هداد فرصم بآ یزرواشک و نیگنایم شراب دنلب تدم هنلااس ( P ( ) 91 هلاس ) زا تکرش تیریدم عبانم بآ هیهت دیدرگ و هب ناونع خاش یداصتقا – عامتجا ،ی خاش یاه هعسوت یناسنا ( HDI ) یاهناتسا روشک زا هلاقم Sadeghi و ناراکمه ( 0155 ) تشادرب دش . همادا رد روتکاف هعسوت یناسنا ( HDF ) پ لومرف ساسا رب یداهنشی Pfister و ناراکمه ( 0116 ) دش هبساحم . ا نی رگناشن خاش م نازی ساسح تی ب هب تبسن ناتسا ره یرامی اه ی شان ی ذذت وس زا هی تسا . هک نآ رد بیرض هیذذتوس ( CFmalnutrition [ ) اب دحاو DALY رب بعکمرتم فرصم بآ ] رادقم سآ بی دروم راظتنا هب یازا بآ دحاو ره م هدش فرصم ی دشاب ( لومرف 0 ). نازیم بیسآ هب تملاس طسوت لاومعم WHO خاش تروصب " اهلاس ی گداتفا راک زا ی " ای DALY م شرازگ ی دوش . لماع مورحم تی بآ زا ( WDF ) [ بعکمرتم ازا هب ی بعکمرتم هدش فرصم ] بآ شنت خاش زا هدافتسا اب ف یکیزی WSI و دصرد ارب بآ فرصم ی زرواشک ی WU ٪ ، لصاح یم دوش . رثا لماع ای EFi ، دادعت ذذت وس راچد مدرم هنلااس هی هب یازا بآ رادقم تشادرب هدش ار یم دجنس [ اب دحاو capita×yr ره رب بعکمرتم بآ ]. ا نی ،رادقم ن دروم هنارس زای ارب بآ ی ج یریگول زا ذذت وس هی ( WRmalnutrition [ ) بعکمرتم رب رب لاس

(10)

ریش دیلوت تایح هخرچ رد بآ فرصم یاهدمایپ یبایزرا .... هحفص 5111 هنارس ] ار رد دوخ دراد و لماع هعسوت یناسنا ( HDFmalnutrition ) ناسنا هعسوت خاش هک ، ی ( HDI ) ار هب نازیم سآ بی ذپ یری هب ذذت وس هی طبترم یم دزاس . سآ لماع بی ذذت وس هی ( DFmalnutrition ) ناشن هدنهد سآ بی اه ی شان ی ذذت وس زا هی [ DALY رب ( لاس • هنارس ) [ م ی دشاب . ریداقم WRmalnutrition و DFmalnutrition م لحم زا لقتسم ی شاب ن داقم و د ری تباث دنا هدش ضرف . رادقم WRmalnutrition ، 5911 بعکمرتم ( لاس • هنارس ) دش هتفرگ رظن رد لقادح هک رادقم بآ ن دروم زای یارب ژر ندرک مهارف می اذغ یی م ناسنا ی دشاب . ا نی قبطنم رادقم اب هناتسآ لقادح ارب بآ عبانم ی نما تی اذغ یی زین م ی دشاب ( Yang et al., 2003 ). DFmalnutrition سرگر زا روشک ره طس رد نوی طخ ی ذذت وس خرن هی ( MN ٪ ) خرن و DALYmalnutrition تن رد و تسا هدش قتشم هجی کی سآ هنارس بی شان ی زا ذذت وس هی DALY 0 -51 × 24 / 5 رب ( لاس • هنارس ) م لصاح ی دوش . هلداعم 0 : یارب نیمخت اهدمایپ رب ناگزاس موب هشقن نیگنایم هنلااس دیلوت هیلوا یهایگ ( NPP ) زا لدم ییاراک دیلوت ناهج فارذج هدکشناد طسوت هک ای رم هاگشناد رد دنلی رمآ اکی هعسوت هتفای هشقن بلاغ رد و دش جارختسا تسا م تروصب روشک نیگنای ناتسا ی هت هی دش . ا تاعلاطا نی م هب طوبرم هشقن نیگنای 01 هتنم هلاس ی هب لاس 0111 م ی دشاب (

Prince & Small, 2003

). اه هداد هعومجم زا ریواصت پ هتفرشی سب وضو اب رای لااب (AVHRR) رد وضو km 2 در هژورپ زا بای AVHRR هدش قتشم تسا . یارب لوت هبساحم دی لوا لاخ هی ،بآ هب دودحم ارض بی هدننک دودحم لماوع هشقن NPP زا هلاقم Nemani ناراکمه و ( 0119 ) جارختسا رد کپس و دش طسوتم NPP ناونعب و دندش برض هدمآ تسدب سآ خاش بی ذپ یری سوکا متسی بآ تشادرب هب دش هدافتسا . سآ لماع بی سوکا متسی [ ×yr 0 m ازا هب ی بعکمرتم ] و P م نیگنای هنلااس شراب [ رتم رد لاس ] تسا ( هلداعم 9 ). یارب ماجنا تابساحم یرامآ مرن زا اهرازفا ی Excel و PASW هدافتسا دیدرگ . هلداعم 9 :

3

.

جیاتن

م ی ناوت نچ نی هعلاطم هک تفگ بآ یاپدر ( بآ مجح ) ، ییادتبا هلحرم زرا یبای یاهدمایپ ز تسی حم یطی هوقلاب بآ هب طوبرم هب طوبرم کی ارف ،لوصحم دنی و ای تسا نامزاس . ا رد نی هعلاطم یتسیز طیحم تارثا هب هک دزادرپ یم روشک رد ریش دیلوت زرواشک شخب ی رد هک ج نآ هری اذغ یی ماد لوت اه دی م ی دوش اب 69 % ( 991 ل رتی ) رتلااب نی ارب بآ فرصم رد ار مهس ی لوت دی کی ل رتی ش ری دنب هتسب ی تسا هداد صاصتخا دوخ هب هدش . نآ زا کپ هلحرم رادماد ی اب 0 % ح هخرچ رد بآ فرصم تای رد و اهتنا هلحرم روآرف ی اهنت اب کی رتمک دصرد نی ار مهس م صاصتخا دوخ هب ی دهد .

(11)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

5119

رد دیلوت ریش رد یرادماد ،اه ،هجنوی ،وج ترذ هناد یا و هلاجنک ایوس فرصمرپ نیرت ملاقا هریج ار لیکشت یم و دنداد یارب نیمات یرادقم زا هجنوی هریج هک رد تیاهن رجنم هب دیلوت کی تکاپ هزیروتساپریش یم دوش دودح 599 رتیل بآ مزلا تسا هک اتدمع زا یاههاچ قیمع تشادرب یم دوش و یارب نیمات وج دروم ،زاین 20 رتیل بآ مزلا تسا . نیا ریداقم هب بیترت لداعم 99 و 00 دصرد زا لک بآ دروم زاین نیا هلحرم یم دنشاب . هنوگنامه هک رد لودح 0 هدهاشم یم دوش ریداقم بآ دروم زاین ترذ هناد یا و اصوصخم هلاجنک ایوس نییاپ رت زا دح راظتنا یم ،دنشاب تلع نیا رما تادراو نیا تلاوصحم زا یاهروشک رگید یم دشاب هک رد نیا اهروشک لیلدب طیارش بآ و ییاوه رتدعاسم زاین هب یرایبآ یرتمک دنراد . هک داد ناشن جیاتن هلحرم یرادماد دودح لوئسم اهنت 0 % تشادرب بآ لک زا ی ح هخرچ رد ی تا ش ی ر روتساپ ی هز م ی دشاب لداعم هک 9 / 9 ل ی رت م ی دشاب . بآ فرصم هدمع رادماد رد ی ارب اه ی شون ی ند وشتسش ،اهواگ ی اههاگتسد ی ش ی شودر ی کنخ کپس و اهواگ تشادهب و ح ندرک ی تاناو م شاپهم تروصب مرگ لوصف رد ی دشاب . خرب رد ی ازا هب هک تسا هدش رکذ عبانم ی لوت ی د ل ره ی رت ش ی ر 9 ات 1 ل ی رت ارب بآ ی شون ی ند اب ی د تخا رد ی را واگ دشاب ( Adams, 1995 ). ابیرقت یروآرف هلحرم رد اما مامت بآ طوبرم هب نیا هلحرم زا بآ هلول یشک رهش نارهت و هس هقلح هاچ رد لحم هناخراک نیمات یم دوش . یلک روطب رد هخرچ ح تای کی ک هسی ش ری 991 ل رتی ن دروم بآ زای هک تسا زا رتمک 5 % روآرف هلحرم رد نآ ی م فرصم ی دوش . لدب هچرگا لی سرتسد ی لرتنک و س متسی تراظن ی ارجا لباق رت تحار دشاب یم .

1.3

.

یبایزرا

یاهدمایپ

فرصم

بآ

لیلدب ا هقطنم ی پ ندوب یاهدمای شان ی ،بآ فرصم زا داقم ری مک ی من فرصم ی دناوت هب ییاهنت لیلد یرترب دیلوت کی لوصحم رد کی هقطنم ای هناخراک صاخ دشاب ؛ نیاربانب ن دنمزای هب بآ زا هدافتسا رتهب کرد اپ ناونع هی ا ی ارب ی دم دوبهب تیری لحم وطس رد بآ ،ی ا هقطنم ی ناهج و ی م ی میشاب . رد نیا اتسار خاش یناتسا شنت یبآ ( WSI ) هک برض لصاح ریداقم تشادرب بآ هب یدوجوم بآ ( WTA ) و بیرض تارییذت شراب تساه هب ناونع لماع لامرن یزاس ریداقم فرصم بآ هدافتسا دش . ناشن یناتسا تاعلاطا لیلحت و هیزجت تبسن هک داد اه هداد لاس هب ی 5661 رد لصا لدم ،ی م نازی اه هزوح زا بآ تشادرب ی ربآ زی ازفا روشک رد شی هتفای خرب رد و تسا ی تح اه هزوح زا ی اهبآ زا ی سف یلی ن زی م تروص تشادرب ی گ دری .. بیارض ،هولاعب تملاس اتسا ین هعسوت هداد هدش رد نیا هعلاطم هک ناشن هدنهد بیسآ یریذپ ره ناتسا هب هیذذت وس یشان زا تشادرب بآ دنتسه -یناوخمه اتبسن یبسانم اب جیاتن رط یروشک شجنس نازیم هیذذت وس رد ناکدوک ریز 1 لاس تشاد ( 99 / 1 = r ) و هعلاطم رد اهنآ ناتسا س ناتسی اراد ناتسچولب و ی ب نیرتشی دق هاتوک تبسن ی ذذت هی ا ی ( 1 / 59 دصرد ) گ ناتسا و نلای اراد ی رتمک نی م نازی ( 1 / 0 دصرد ) دندوب ( Sheikholeslam et al., 2009 ).

(12)

ریش دیلوت تایح هخرچ رد بآ فرصم یاهدمایپ یبایزرا .... هحفص 5111 نازیم اهدمایپ لصاح برض رادقم تشادرب بآ هب بعکمرتم رد بیارض صوصخم رب هدش هداد هعسوت ساسا هقطنم یا هک تشادرب بآ تروص هتفرگ ،تسا یم دشاب ( لکش 0 . ب و فلا ). ارب ی ارب لاثم ی تشک کی ک مرگولی هجنوی اب 21 % ن ،نادمه رد کشخ نزو زای هب تشادرب 49 / 1 م بآ بعکم رتم ی دشاب . ا رد نی هقطنم تشادرب کی لداعم بآ بعکمرتم 9 -51 × 9 / 1 لیسناتپ ثات ری دحاو رد تملاس رب DALY دراد ، سناتپ و لی رثا رب موب ناگزاس لداعم 49 / 1 ( ×yr 0 m ) م ی دشاب . لکش 2 : فلا . بیرض بیسآ یریذپ تملاس اهناتسا تبسن هب تشادرب بآ DALY ( 111 × ) ب . بیرض ریثات رب ناگزاس موب اهناتسا ( 1111 × )

1.3

.

رثا

رب

تملاس

شخب یزرواشک هک تیلوئسم دیلوت هریج اهماد ار دراد نیرتشیب ریثات ار رب ناسنا تملاس یم دراذگ هتبلا و دزن کی هب 69 % ن بآ مجح زی ا رد نی هلحرم م فرصم ی دوش . هلحرم زرواشک ی اب 1 / 62 % ، پ بلاغ اهدمای رب جنز رد تملاس هری لوت دی ش هزیروتساپری م دوجوب ار ی دروآ . هلحرم رادماد ی اب 5 % و هلحرم روآرف ی اهنت اب 1 / 1 % چان شخب یزی پ زا دمای لک ی شان ی لوت زا دی کی FU م دوجوب ار ی دنروآ . پ دروآرب اهدمای ره اب طبترم ارف دنی ح هخرچ رد تای ش هزیروتساپری لودج رد 0 ناشن دنا هدش هداد .

2.3

.

رثا

رب

تیفیک

موب

ناگزاس

گتسبمه هیلوا لاخ دیلوت نایم ی ( NPP ) و WTA دودح اهناتسا 49 / 1 -دمآ تسدب . رد ،لدم خاش دیلوت لاخ هیلوا یهایگ ( NPP ) هب ناونع یرایعم یارب ونت یتسیز رد رظن هتفرگ هدش تسا و لیلد نیا رما یگتسبمه یلااب نیا خاش ( 66 / 1 = r ) ونت اب ز یتسی گ ناهای دنوآ ی ( VPBD ) م ی دشاب (

Goedkoop & Spriensma, 2001

؛ Pfister et al., 2009 ). بآ یازا هب ناگزاس موب رب اهدمایپ ریداقم ره یفرصم دیلوت هریجنز رد دیلوت یاهدنیارف زا مادک لودج رد لااک 0 دنا هدش هدروآ .

(13)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

5119

لودج 1 : دروآرب اهدمایپ رب تیفی ناگزاس موب طسوت لدم یلصا و لدم حلاصا هدش رثا رب موب ناگزاس لاصا هدش رثا رب موب ناگزاس رثا رب تملاس لاصا هدش تملاسربرثا بآ ( ک مرگولی ) دنیارف هلحرم 9 -51 × 09 / 1 1/999×51-9 1/510×51-9 1/00×51-9 1/99 قرب کپ هنیمز 1 1 - - - لیئوزاگ 1 -51 × 4 / 1 1/9×51-1 1/59×51-1 1/99×51-1 1/119 تزادوک 192 / 1 1/15 1/11 1/192 20 وج تعارز 105 / 1 1/19 1/112 1/1599 06/0 ولیسترذ 599 / 1 1/59 1/00 1/01 599 هجنوی 155 / 1 1/151 1 1/91×51-9 02/4 یاهنادترذ 19 / 1 1/15 1/6×51-9 1/29×51-9 09/0 مدنگهاک 1509 / 1 1/114 1/4×51-9 1/999×51-9 55 سوبس 149 / 1 1/1991 1/11 1/119 06/5 هبنپهلاجنک 101 / 1 1/112 1/156 1/104 59/6 ازلکهلاجنک 1 -51 × 52 / 1 1/52×51-1 1 1/195×51-9 1/111 ایوسهلاجنک 1159 / 1 1/1104 1/110 1/110 0/99 تابکرم 991 هلحرمعمج 1141 / 1 1/119 1/1159 1/1199 9/09 ندیشون و وشتسش ماد یرادماد 9 -51 × 12 / 1 1/55×51-9 1/195×51-9 1/19×51-9 1/55 قرب 94 / 9 هلحرمعمج 9 -51 × 1119 / 1 1/115×51-9 1/1119×51-9 9 -51 × 1119 / 1 1٫115 یعیبطزاگ یروآرف 9 -51 × 154 / 1 1/10×51-9 1/1119×51-9 1/150×51-9 1/10 یدنبهتسبداوم 111 / 1 1/119 1/110×51-9 1/114×51-9 1/119 ییایلقهدنیوش 10 / 1 1/19 1/112×51-9 1/10×51-9 1/19 قرب 1109 / 1 1/119 1/6×51-9 1/110 9/0 وشتسش 9 / 9 عمج 904 / 1 1/95 1/91 1/92 991≈ FUره عمج

(14)

ریش دیلوت تایح هخرچ رد بآ فرصم یاهدمایپ یبایزرا .... هحفص 5116

3.3

.

جیاتن هدودحم

و دیلوت یارب بآ فرصم یارب هدمآ تسدب هدودحم نیب یدرکراک دحاو کی هضرع 941 و 414 دوب رتیل . هبساحم زا کپ تارییذت نورد یناتسا رد بیارض لدم هک یارب هزوح یاه زیربآ دوجوم رد یاهزرم ناتسا اب رد رظن نتفرگ ع رصان طبترم لدم تروص ،تفرگ رادقم دمایپ رب ناگزاس موب یارب ، دیلوت دحاو یدرکراک ( کی ل رتی ش ری دنب هتسب ی هدش )، نیبام 59 / 1 و 19 / 1 اب نیگنایم ×yr 0 m 90 / 1 دش لصاح . رادقم دروآرب رد پ دمای ن تملاس رب زی م لصاح هدودحم نای 90 / 1 و 99 / 1 م اب نیگنای DALY 91 / 1 ازا هب ی لوت دی کی دحاو درکراک ی دمآ تسدب .

4

.

ثحب

یریگ هجیتن و

ا هعلاطم رد ی لاس رد هک 0151 طسوت Henderson و ناراکمه ( 0151 ) رمآ رد اکی تفرگ تروص ، هلحرم لوت دی ج هری ماد داقم اه ری سب رای اپ نیی رت ی ار بآ فرصم زا م ناشن ی دهد مه هچرگا نی ن رادقم زی لداعم 61 % ( 595 ل رتی ) ح هخرچ رد بآ فرصم لک تای م ی دوش . دروم بآ ن ردزای هلحرم زرواشک ی رمآ اکی اهنت 41 % بآ رادقم زا فرصم ی ارب ی تشک هریج اهماد ا رد ناری م ی دشاب ا هک نی م رما ی دناوت لدب اتدمع لی لقا لماوع یمی دم و تیری رتهب ج ملاقا راک و تشک رد هری دشاب . ن زای بآ یرای اپ نیی هب رت ازا ی لوت دی ج دحاو ره هری ماد ی شان ی لقا زا می رت بسانم ثات ری ازسب یی لک فرصم رب ی م ی دراذگ . اما د رد رگی هلحرم اه لیلدب یتعنص ندوب و ریثات رتمک طیارش یلحم و بآ و اوه ریداقم فرصم بآ رایسب کیدزن هب ریداقم رد یاهروشک هتفرشیپ رادماد ظاحل هب ، ی تعنص ،ی م ی دشاب . ارب ی هنومن هلحرم رادماد ی ا رد ناری 9 / 9 ل رتی ارب بآ ی لوت دی کی ک مرگولی ش ری م فرصم ی دنک هک سب رای دزن کی رادقم هب 1 ل رتی هب رمآ رد هدمآ تسد اکی م ی دشاب . ای رادقم 5 / 0 ل رتی ازا هب بآ ی روآرف ی ش ری و ارف دنی روتساپ هزی هب ندرک رمآ رد هدمآ تسد اکی دزن کی رادقم هب 9 / 9 ل رتی ا رد نی م هعلاطم ی دشاب . لدب هچرگا لی ب لرتنک رتشی ا ندوب زکرمتم و نی ود هلحرم ارب مادقا ی هب هنی زاس ی ارف اهدنی سب رای زرواشک شخب زا رت ناسآ ی م ی دشاب . ارب ی لاثم یروآرف هلحرم رد داوم زا هدافتسا اب مت زی دج هدننک دی ز رادقم هب وشتسش بآ مجح یدای م شهاک ی دبای مجح شهاک و شکبآ بآ ی رط زا قی ا زا هدافتسا نی ب ،داوم شی زا 11 م نکمم دصرد ی دشاب و ای زهجم ندرک ،تازیهجت هاگتسد اه و همانرب یاه دنیآرف هب لرتنک کیتاموتا ثعاب یریگولج زا یاهاطخ یناسنا و فراصم یب دروم بآ یم دندرگ . رد ناریا کیدزن هب 61 دصرد لک دیلوت تلاوصحم یزرواشک زا تشک یاه یبآ لصاح دوش یم (

Babazadeh & Sarai, 2012

). رد ییاهروشک نوچ دنلیزوین لیلدب طیارش یمیلقا و شراب ،ناوارف یاهواگ یریش یارب رتشیب لاس رد عتارم زبس ارچ یم دننک و نودب یرایبآ ای یریگراکب یژولونکت یاه یژرنا رب هفولع بوغرم یارب اهماد نیمات دوشیم . زا هلمج للع ریداقم یلااب زاین یرایبآ هلحرم یزرواشک رد ناریا نامدنار نییاپ یرایبآ رد ناریا زین یم دشاب هک روطب طسوتم دودح 90 % یارب روشک شرازگ هدش تسا ( Eamadedin, 2012 ). زوت تلع هب ی ع فارذج ی ا یی بسانمان تعنص رورپماد ی ، سب ی را ی زا ملاقا کاروخ ماد رد روشک اب ی د تفاسم اه ی نلاوط ی لمح دنوش . زا هلمج

(15)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

5151

رادماد ی اه ی ناتسا یاه شاح ی ه ی وک ی ر هک دروم هجنوی زاین مأت نادمه ناتسا زا ار دوخ ی ن م ی دننک .

1.4

.

یبایزرا

یاهدمایپ

فرصم

بآ

رد ا هعلاطم ی رمآ رد ،اکی ونت یدایز رد رادقم بآ یفرصم ذذت ملاقا هب هجوت اب ، هی نچمه و نی لاعف تی اه رد دراد دوجو اه هعرزم . هدودحم رد بآ فرصم 122 -50 ل رتی ک رب مرگولی ماخریش تسا ( Henderson et al., 2010 ). رد لدم Pfister ناراکمه و ( 0116 ) ارب هک ، ی سناتپ ،تسا هدش هئارا ناهج مامت لی ثات ری بآ تشادرب ناسنا تملاس رب و ک تیفی ناگزاس موب زا هدافتسا اب ارض بی هژیو اب ا هقطنم لماوع هب هجوت ی م هبساحم ی دنوش . هک دیدرگ هدهاشم قیقحت نیا جیاتن ساسا رب سناتپ لی رب رثا ناگزاس موب ارب ی واسم رادقم ی تشادرب نادمه رد بآ ( تشک هجنوی ) نارهت هقطنم فصن ( ارب ی س ترذ تشک ولی ) م ی دشاب . تروص رد ی سناتپ هک لی رثا ا ناسنا تملاس رب نی دزن هقطنم ود کی م مه هب ی دشاب . لد لی ا نی ا وضوم تسنی لع هک مغری بآ شنت خاش ی لدب ،نادمه هب تبسن نارهت رتلااب لی هعسوت خاش ناسنا ی ( HDI ) سآ نادمه هب تبسن نارهت رتلااب بی ذپ یری ا تملاس نی تسا رتمک نادمه هب تبسن هقطنم دزن بجوم هک یکی ارض بی تسا هدش . وس دروم رد ای لودج رد هک روطنامه 0 م هدهاشم ی لدب دوش لی بآ شنت خاش ی سب رای اپ نیی زرب رت لی ا هب تبسن ناری -لیلدب مک تشادرب و ناوارف بآ عبانم -سناتپ لی ثات ری ناسنا تملاس رب و ک تیفی ناگزاس موب سب رای اپ نیی و چان زی م ی دنشاب . هب گزات ی ا هعلاطم ی رد هک تسا هتفرگ تروص دنله رد پ نآ اهدمای ناسنا تملاس رب و ک تیفی ناگزاس موب رب لدم ساسا Pfister زرا یبای دنا هدش ( De Boer et al., 2013 ). ا رد نی درکراک دحاو هعلاطم ی کی ک مرگولی ش ری م ماخ ی اتن و دشاب جی هک داد ناشن لصاح لوت دی کی ک مرگولی ش ری رد ماخ دنله لداعم DALY 6 -51 × 2 / 1 ،ناسنا تملاس رب رادقم و ×yr 0 m 9 -51 × 6 / 50 رب ناگزاس موب دراذگ یم بولطمان رثا . داقم ری اهدمایپ و تملاس رب ناگزاس موب سب دنله رد رای اتن زا رتمک جی ا رد رضاح هعلاطم ناری م ی دشاب . ا تلع نی ا نی ارض رما بی سب رای اپ نیی رت رب بیسآ تملاس و موب ناگزاس نم رد ط تاعلاطم هق ی م دنله رد ی دشاب . ارض بی طسوتم اهدمایپ تملاس رب و ناگزاس موب یارب ، ا ناری و لودج رد دنله 9 اقم هسی دنا هدش ( Pfister et al., 2009 ). لودج 9 : بیارض و یفرصم بآ رادقم اهدمایپ رد ناریا و دنله دمایپ ناریا دنله رادقم فرصم بآ ی لوت رد دی کی ک مرگولی ماخ ریش 999 99 بیرض شنت یبآ 65 / 1 9 / 1 بیرض رثا رب تملاس ناسنا ( DALY 9 -51 بعکمرتم رب ) 90 / 1 1 بیرض رثا رب ناگزاس موب ( ×yr 0 m بعکمرتم رب ) 50 / 5 56 / 1

(16)

ریش دیلوت تایح هخرچ رد بآ فرصم یاهدمایپ یبایزرا .... هحفص 5155

2.4

.

رثا

رب

تملاس

حلاصا لدم رد ی پ رادقم دمای لدم زا رتمک تملاس رب لوا هی لدب تسا نکمم هک تسا هدش دروآرب لی ا نی دشاب وضوم هک دیلوت لحم خرب ی ج ملاقا ،هری قطانم اهناتسا و نارهت ی هعسوت خاش هک روشک لامش ناسنا ی رتلااب ی ،دنراد روشک طسوتم زا دنشاب یم . املسم تروص رد ی ا هک نی هعسوت رتمک قطانم زا ملاقا هتفای مات نی رتلااب تارثا بجوم دوش ی م ناسنا تملاس رب ی دنوش . رد حلاصا لدم ی پ دروآرب رد دمای لوت زا لصاح دی FU رب ناسنا تملاس ( DALY ) ، نیرتشیب دصرد طوبرم هب دیلوت وج و هجنوی اب 54 و 90 دصرد یم دشاب . هتبلا ریداقم بآ یفرصم یارب دیلوت نیا ود ملق هریج زین لااب یم دشاب هک لیلدب رادقم بلاغ نیا ود ملق رد هریج اهماد یم دشاب و رد هجیتن لیلد ریثات یلااب اهنآ رد هجیتن یلک تسا . رد لدم هیلوا ، دیلوت هجنوی 14 % دمایپ یلک ار لماش دوشیم . لیلد نیا وضوم نیا یم دشاب هک رد لدم هیلوا خاش هعسوت یناسنا یلم هدافتسا هدش دوب اما رد لدم یحلاصا لیلدب دربراک خاش هعسوت یناسنا یناتسا ( تخم نادمه ) نیا دمایپ تروصب بسانم یرت دروآرب هدش تسا . یاهدمایپ تشادرب بآ هقطنم یا یم دنشاب و رتهب تسا هک بیارض لدم زین تروصب هقطنم یا یارب لدم فیرعت دنوش هک بجوم دروآرب یحص اهدمایپ یم دوش . هتبلا هلاجنک هبنپ زین اب هجوت هب رادقم رتمک نآ رد هریج مهس لباق هجوت 54 % ار دوجوب یم دروآ هک یم دناوت هب لیلد زاین یبآ یلااب هایگ هبنپ دشاب .

3.4

.

رثا

رب

موب

ناگزاس

تبسن مهس هلحرم پ دروآرب رد اه دمای لک ی شان ی زا رب بآ تشادرب ناگزاس موب ح هخرچ رد تای ش ری روتساپ هزی پ هباشم اهدمای م تملاس رب ی دنشاب . هب ا تروصنی هک 69 % زرواشک شخب زا ،ی 0 % رادماد زا ی و 5 % پ اهدمای روآرف شخب زا ی ش ری م لصاح ی دنوش . رد هلحرم زرواشک ی ،هجنوی اب مدنگ هاک و وج ،هبنپ هلاجنک 40 ، 51 ، 50 و 6 رتلااب دصرد نی پ رد ار مهس دمای لک ی رب ناگزاس موب م اراد ی دنشاب . پ رادقم دمای لک ی شان ی زا لوت دی کی FU لدم طسوت ییادتبا 95 / 1 لدم رد و حلاصا ی 904 / 1 سب فلاتخا هک تسا هدش دروآرب رای مک ی م ناشن ار ی دنهد . زا عطق مدع زورب عبانم تی م رضاح هعلاطم رد ی هب ناوت عطق مدع تی داقم ری ن زای بآ ی ارب ی اذغ تشک ی هراشا ماد درک . ناکم تاعلاطا هک اجنآ زا ی رد اهنت تشک قطانم و تسا دوجوم ناتسا دح ا نی لدب ناتسا ره هک هتکن لی ز تعسو ی دا لاقا و می داقم هب فلتخم ری با بآ یرای توافتم ی ارب ی وحت لی اذغ ی رادماد هب ماد ی ن اه زای دنراد ن کپ زای ا هنوگب ات تسا ی ا نی عطق مدع تی باسح هب ار درک شرازگ و دروآ . ارب ی ا نی ن ساسا رب راک زای بآ ی ملاقا ج هری ناتسا ره رد ، کناب تاعلاطا ساسا رب هدودحم تاعلاطا ی ن زای بآ ی عت روشک نیی دش ( Farshi et al., 1997 ) ج رد ملق ره نزو هب هجوت اب و هری اهن اتی ارب ی ل ره رتی ش ری دنب هتسب ی هبساحم هدش و دیدرگ رادقم ن دروم بآ زای یارب لوت دی درکراک دحاو هضرع و ی ب نی 941 ات 414 ل رتی دمآ تسدب . هچرگا وطس یرگید زین یارب دوجو مدع تیعطق رد نیا هعلاطم رطم تسا هک لماش مدع تیعطق رصانع هدافتسا هدش رد لدم یم

(17)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

5151

دشاب . رد تمسق یزاسلدم اهدمایپ رب تملاس و موب ناگزاس یشخب زا تاعلاطا هدافتسا هدش رد طس هزوح یاه زیربآ هجرد 0 ( م نیگنای گدنراب ،ی دوجوم ی و بآ زرواشک بآ دصرد و بآ تشادرب ی ) و یخرب رگید رد طس ناتسا ( خاش هعسوت یناسنا ) یم دنشاب و یاهزرم یعیبط و یسایس امومع رب رگیدکی قبطنم یمن دنشاب . زا اجنآ هک بیارض ریثات رب ناگزاس موب و تملاس تروصب طسوتم یناتسا شرازگ یم دنوش املسم یاهتوافت نورد یناتسا دوجو دراد هک تروصب هدودحم جیاتن یارب دیلوت کی دحاو یدرکراک شرازگ هدش دنا .

4.4

.

هجیتن

یریگ

رد ریش دیلوت یارب اهدمایپ هزادنا و بآ تشادرب ریداقم یاهروشک رد هدش دروآرب ریداقم ربارب نیدنچ ناریا یمیلقا طیارش زا یشان هدمع روطب هک دنشاب یم ییاپورا تسا روشک . یرایبآ یاهدنیارف یزاس هنیهب دوجو نیا اب دهد شهاک یصخشم روطب ار اهدمایپ نیا دناوت یم . رد طیارش ینونک تیریدم عبانم بآ روشک هک ینتبم رب تیریدم یتنس و افرص تاعلاطا یمک عبانم بآ ،تسا یمن ناوت راظتنا لح تلاکشم و تلاضعم ینونک شخب بآ روشک رد همانرب ،یزیر هرهب یرادرب و تظافح زا عبانم بآ دودحم و اب شزرا ار تشاد . یکی زا رازبا یاه مهم رد نیا اتسار نییعت نازیم تیساسح و بیسآ یریذپ یمک عبانم بآ هقطنم ره یم دشاب . رد عقاو هدافتسا اه خاش زا ی تیساسح عبانم ،بآ رازبا یدنمشزرا یارب ناریدم نایلوتم و روما بآ تهج ذاختا میمصت بسانم ار مهارف یم دیامن . اتسار رد ی هب کمک اپ هعسوت رما رادی اهروشک رد ی نرق رد هعسوت لاح رد 05 دم ، تیری عبانم زا هدافتسا ،بآ عبانم رب دمآراک غ فراعتمری ( ناخرچزاب ی بآ ) اقترا و ی روآ نف ی هب لصا نکر هس ناونع ی پ داهنشی م ی دنوش .

(18)

ریش دیلوت تایح هخرچ رد بآ فرصم یاهدمایپ یبایزرا .... هحفص 59 51 References

Adams, R. S. 1995. Calculating drinking water intake for lactating cows. Dairy reference manual (NRAES-63). Ithaca, NY: Northeast Regional Agricultural Engineering Service.

Anonymous. Annual Agricultural Statistics. Ministry of Agriculture of Iran. 2010. (In Persian)

Azarpour, E., 2012. Evaluation energy balance and energy indices of barley production under watered farming in north of Iran. Journal Agriculture and Biological Science. 7, 163-168.

Babazadeh, H., SaraiTabrizi, M. 2013. Evaluation of Hormozgan Province Agricultural Situation from the Point of View of Virtual Water. Iranian Journal of Water Research in Agriculture. 26 (4):485-499. (In Persian).

Bazrgar, A.B., Soltani, A., Koocheki, A., Zeinali, E., Ghaemi, A. 2011. Environmental emissions profile of different sugar beet cropping systems in East of Iran. African Journal Agricultural Resolution. 6, 6246-6255.

Berger, M., Finkbeiner, M. 2010. Water Footprinting: How to Address Water Use in Life Cycle Assessment?. Sustainability. 2: 919-944.

Chenoweth, J., Hadjikakou, M., Zoumides, C. 2013. Guantifying the human impact on water resource: a critical review of the footprint concept. Hydrology and Earth System Sciences. 10, 9389–9433.

Daneshi, A., Esmaili-sari, A., Daneshi, M., Baumann, H. 2014. Greenhouse gas emissions of packaged fluid milk production in Tehran. Journal of Cleaner Production, 80, 150-158.

De Boer, I. J., Hoving, I. E., Vellinga, T. V., Van de Ven, G. W., Leffelaar, P. A., & Gerber, P. J. 2013. Assessing environmental impacts associated with freshwater consumption along the life cycle of animal products: the case of Dutch milk production in Noord-Brabant. International Journal of Life Cycle Assessment, 18(1), 193-203.

Ecoinvent, 2010. Ecoinvent 2.0. Swiss center for life cycle inventories. Dubendorf.

Emadodin, I., Narita, D., & Bork, H. R. (2012). Soil degradation and agricultural sustainability: an overview from Iran. Environment, Development and Sustainability, 14(5), 611-625.

FAO, 2009. Livestock in the balance. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.

Farshi, A. A., Shariati, M. R., Jaroallahi, R., Ghaemi, M. R., Shahabifar, M., Tavallaei, M. M. 1997. An estimate of water requirement of main field crops and orchards in Iran, Vol: Field crops. Agricultural Education, Agricultural Research, Education and Extention organization of Iran. Karaj, Iran. (In Persian).

Feitz, A. J., Lundie, S., Dennien, G., Morian, M., Jones, M. 2007. Generation of an Industry-Specific Physico-Chemical Allocation Matrix, Application in the Dairy Industry and Implications for System Analysis. International Journal of Life Cycle Assessment. 12 (2): 109-117.

Henderson, A. D., Asselin-Balençon, A. C., Heller, M. C., Vionnet, S., Lessard, L., Humbert, S., Saad, R., Margni, M., Thoma, G., Matlock, M.D., Burek, J., Kim, D.S. & Jolliet, O. 2013. U.S. Fluid Milk Comprehensive LCA. Chicago, IL: Dairy Research Institute.

IDF. 2010. Bulletin of the International Dairy federation, the world dairy situation 2010 (No.446/2010). Brussels: International Dairy Federation.

IDF. 2010. Common carbon footprint approach for dairy. The IDF guide to standard lifecycle assessment methodology for the dairy sector. Bulletin of International Dairy Federation. 445.

ISO. 14040, International Standard, 2006.

Environmental management, Life Cycle Assessment, Principles and Framework. International Organisation for Standardization, Geneva, Switzerland.

(19)

هرود ،ناریا یعیبط عبانم ،یعیبط تسیز طیحم

96

هرامش ،

4

،

ناتسمز

5961

هحفص

5154

ISO. 14046, International Standard committee draft, 2012. Environmental management Life, Water

footprint, Requirements and Guidelines.

ISO/TC207/SC5/WG8.

Kimiagar, M., Bajan, M. 2005. Poverty and Malnutrition in Iran. Social Welfare Quarterly. 18: 91-111. (In Persian)

Mobtaker, H.G., Akram, A., Keyhani, A., 2012. Energy use and Sensitivity analysis of energy inputs for alfalfa production in Iran. Energy and Sustainable Development. 16, 84-89.

Namdari, M., Kangarshahi, A.A., Amiri, N.A., 2011. Input-output energy analysis of citrus production in Mazandaran province of Iran. African Journal of Agricultural Resolution. 6, 2558-2564.

Nemani, R. R., Charles, D. K., Hashimoto, H., William, M. J., Stephen, C. P., Compton, J. T., Ranga, B. M., Steven, W. R. 2003. Climate-driven increases in global terrestrial net primary production from 1982 to 1999. Science. 5625: 1560-1563. Pennington, J.A., VanDevender, K., Jennings, J.A., 2009. Nutrient and fertilizer value of dairy manure. Pfister, S., Koehler, A., Hellweg, S. 2009. Assessing the environmental impacts of freshwater consumption in LCA. Environmental Science & Technology. 43:4098–4104.

Pishgar Komleh, S., Keyhani, A., Rafiee, S., Sefeedpary, P., 2011. Energy use and economic analysis of corn silage production under three cultivated area levels in Tehran province of Iran. Energy. 36, 3335-3341.

Pouryousef, M., mazaheri, D., Rahimi, M.R.C., Tavakoli, A., 2010. Effect of different soil fertilizing treatments on some of agro morphological traits and mucilage of Isabgol (Plantago ovata Forsk). Electronic Journal of Crop Production. 3, 193-213. Prince, S., Small, J. 2003. Global Production

Efficiency Model, mean_annual_npp_latlon,

Department of Geography, University of Maryland, College Park, Maryland, 1980-2000.

Ridoutt, B. G., Williams, S. R. O., Baud, S., Fraval, S., Marks, N. 2010. The water footprint of dairy products: Case study involving skim milk powder. Journal of Dairy Science. 93:5114–5117.

Sadeghi, H., Masaeli, A., Basakha, M., Kouhian, M. 2010. Estimation of human development index for provinces. Social Welfare Quarterly.10 (37):129– 153. (In Persian).

SCI. 2012. Statistics Center of Iran, Strategic planing and Supervision Organization.

Shahan, S., Jafari, A., Mobli, H., Rafiee, S., Karimi, M., 2008. Energy use and economical analysis of wheat production in Iran: A case study from Ardabil province. Journal of Agricultural Technology. 4, 77-88.

Sheikholeslam, R., Naghavi, M. O. H. S. E. N., Abdollahi, Z., Zarati, M., Vaseghi, S., Sadeghi Ghotbabadi, F & Arabshahi, S. 2008. Current Status and the 10 Years Trend in the Malnutrition Indexes of Children under 5 years in Iran. Iranian Journal of Epidemiology, 4(1), 21-28.

TCCIM. 2012. Import-Export statistics. Tehran Chamber of Commerce and Industries and Mines (TCCIM).

Udo de Haes, H., Jolliet, O., Finnveden, G., Hauschild, M., Krewitt, W., Müller-Wenk, R. 1999. Best available practice regarding impact categories and category indicators in life cycle impact assessment. International Journal of Life Cycle Assessment, 2: 66-74.

UNESCO. 2003. Water for people - water for life. The United Nations World Water Development Report. UNESCO, and Berghahn Books: Paris.

References

Related documents

Chair Cannon requested a voice vote and the following responded “Aye”: Paula Davis, Michael Everett, Courtney Privia, Diane Lamb, Dave Mingus, Gale Thetford, Carl Cannon, and

Methods: Real-time qPCR was performed using whole blood RNA samples obtained from seventy-five rheumatoid arthritis patients about to commence treatment with a TNF inhibitor

It is also important to revisit the information and reevaluate it, using new technologies (in the case of physical information) and to reprocess data sets (in the case of

Core and outcrop observations, strength tests on shale and on fractures in core, and geomechanical models allow prediction of fracture patterns and attributes that can be taken

According to Cointreau-Levine and Coad (1998), there are three important roles for the private sector in waste management. First, where existing public service delivery is

discourse is drawn on selectively, with `community' and `quality of life' appearing frequently but `social exclusion' not at all. The discourses of progress and expertise

The work will seek to demonstrate how the Fascist regime recovered the myth of ‘Italian Geniality’ from the Liberal Age and applied it to Italian migrants from an imperial