هلجم زكرم تاعلاطم و هعسوت شزومآ يكشزپ هرود مهدزاود ، هرامش لوا ، ص 36 -63 ، 4631
سررب
ی
ثأت
ی
ر
اوآ
ی
نآرق
رب
م
ی
ناز
بارطضا
ناحتما
رد
وجشناد
ی
نا
راتسرپ
ی
و
روف
ی
ت
اه
ی
کشزپ
ی
دمحم
ح
ی
رد
ی
1،
اراس
زابهش
ی
1 * 1 . سانشراک دشرا ،یراتسرپ يبرم ، هورگ راتسرپ ی ، هدکشناد راتسرپ ی و امام يی ، هاگشناد مولع کشزپ ي ،درکرهش ،درکرهش ا ی نار :هلاقم تفایرد 12 / 3 / 33 :هلاقم حلاصا نیرخآ 3 / 6 / 33 شریذپ هلاقم : 8 / 6 / 33 * هدنسیون سم ؤ :لو هورگ ،یراتسرپ هدكشناد یراتسرپ ییامام و ، هاگشناد مولع یكشزپ ،درکرهش درکرهش ، ناریا نفلت : 10116343 -438 :ربامن 10112403 -438 Email: sara.shahbazi@yahoo.com هنیمز و :فده بارطضا هنوگ یا وشت ی ش و نارگن ی تسا هک رد رثا دوجو عون ی ساسحا رطخ رد دارفا ا ی داج یم دوش و م ی دناوت رب دركلمع درف ت أث ی ر راذگ د . هزورما بارطضا ناحتما ب ی ن دارفا صحت ی ل هدرک ور هب ازفا ی ش تسا و ا ی ن عضو ی ت ثعاب فارحنا هجوت درف م ی .دوش «ا ی نام » دامتعا هب سفن و تردق ربص ارب ی هلباقم اب تلاكشم ار ازفا ی ش م ی دهد . فده زا ا ی ن هعلاطم ، سررب ی ثأت ی ر اوآ ی نآرق رب می ناز بارطضا ناحتما رد وجشناد ی نا راتسرپ ی و روف ی ت اه ی كشزپ ی وب .د شور :راک هعلاطم ن ی هم برجت ی رب رضاح ور ی 86 رفن زا وجشناد ی نا هتشر اه ی راتسرپ ی و روف ی ت اه ی كشزپ ی هدكشناد راتسرپ ی نجورب ماجنا .دش شور هنومن گ ی ر ی نتبم ی رب فده دوب و همه وجشناد ی نا رد هعلاطم تکرش هداد .دندش سورد ارا ی ه هدش ن ی م لاس ارب ی ره هتشر هب وط ر فداصت ی رد ود هورگ رارق دش هداد . ارب ی ی ک هورگ لبق زا تاناحتما می نا مرت و یارب هورگ د ی رگ لبق زا تاناحتما اپ ی نا ،مرت شخپ توص آ ی تا 16 -2 هروس رم ی م هب تدم 5 قد ی هق ماجنا تفرگ . تهج عمج روآ ی تاعلاطا زا ود شسرپ همان تاعلاطا فارگومد ی ک و بارطضا Spielberger لبق زا رازگرب ی لک ی ه نومزآ اه هدافتسا دیدرگ . تاعلاطا اب هدافتسا زا نومزآ اه ی صوت ی ف ی و لحت یل ی Paired t و Independent t رد مرن رازفا رامآ ی SPSS دروم زجت ی ه و لحت ی ل رارق .تفرگ هتفای :اه رد وجشناد ی نا هتشر راتسرپ ی م ی گنا ی ن حطس بارطضا راكشآ رد نومزآ اه ی نودب اوآ ی نآرق 33 / 08 ± 51 / 23 و رد نومزآ یاه اراد ی اوآ ی نآرق 31 / 00 ± 16 / 25 و یم گنا ی ن حطس بارطضا ناهنپ رد نومزآ اه ی نودب اوآ ی نآرق 33 / 03 ± 62 / 3 و رد نومزآ یاه اراد ی اوآ ی ق نآر 036 / 02 ± 33 / 22 نیگنایم نیا هک دوب اه زا رظن رامآ ی توافت نعم ی راد ی تشاد رگیدكی اب ( 454 / 4 > P .) رد وجشناد ی نا هتشر روف ی ت اه ی كشزپ ی ن ی ز می گنا ی ن حطس بارطضا راكشآ رد نومزآ اه ی نودب اوآ ی نآرق 44 / 02 ± 38 / 21 و رد نومزآ یاه اراد ی اوآ ی نآرق 22 / 33 ± 81 / 22 و یم گنا ی ن حطس بارطضا اهنپ ن رد نومزآ اه ی نودب اوآ ی نآرق 33 / 02 ± 38 / 8 و رد نومزآ یاه اراد ی اوآ ی نآرق 06 / 38 ± 42 / 22 دش لصاح هک زا رظن رامآ ی توافت نعم ی راد ی ناشن ار داد ( 454 / 4 > P .) هجیتن :یریگ شخپ توص نآرق لبق زا رازگرب ی تاناحتما م ی دناوت حطس بارطضا وجشناد ی نا ار شهاک .دهد نیاربانب زا دم ی نار و س ی تسا ناراذگ همانرب اه ی شزومآ ی تساوخرد م ی دوش هک اب رد رظن نتفرگ اتن ی ج هعلاطم و رضاح لبق زا رازگرب ی نومزآ ،اه هب شخپ اوآ ی نآرق دنزادرپب و هن اهنت تابجوم شمارآ و شهاک سرتسا وجشناد ی نا ار هدروآرب دنزاس ، هكلب رد تهج ورت ی ج گنهرف سنا اب نآرق ماگ .دنرادرب دیلک هژاو اه : اوآ ی ،نآرق ،بارطضا ،ناحتما ،وجشناد راتسرپ ی ، روف ی ت اه ی كشزپ یهمدقم
یكی زا هدرتسگ نیرت یاهورملق شهوژپ رد دنچ ههد ،ریخا بارطضا و هزوح یاه هتسباو هب نآ هدوب تسا . یسررب یاه ریخا ناشن یم دهد هک تلالاتخا یبارطضا نیرتشیب یناوارف ار نیب لک تیعمج راد دن . یكی زا هنومن یاه نیا لالاتخا ت ، بارطضا ناحتما .تسا بارطضا ناحتما هدیدپ یا عیاش نایم نایوجشناد و زا تلاكشم ماظن یشزومآ بوسحم یم دوش ( 2 .) اب هجوت هب یاهدمایپ یفنم بارطضا ، دیاب عبانم و تارثا نآ صخشم ددرگ . بارطضا ناحتما هطبار یگنتاگنت اب دركلمع و تفرشیپ یلیصحت وجشناد دراد و عون یعیاش زا بارطضا دركلمع تسا هک 14 -24 دصرد زا نایوجشناد هب نآ لاتبم یم دنوش ( 1 .) هب روط یلک بارطضا ناحتما هب هنوگ یا زا بارطضا و ساره یعامتجا قلاطا یم دوش هک درف ار هرابرد ییاناوت شیاه راچد دیدرت یم دزاس و دمایپ نآ زین شهاک ناوت هلباقم اب تیعقوم یاه ناحتما و کی لكشم یشزومآ مهم تسا ( 0 ، 3 .) اب هجوت هب تعیبط رپ سرتسا هتشر یاه مولع یكشزپ و طیارش صاخ یلیصحت زا هلمج یگدرتسگ بلاطم یسرد و سرتسا اد ی یم تاناحتما ، یسررب تملاس ناور نیا نایوجشناد یرورض هب رظن یم .دسر بارطضا ، تملاس یناور نایوجشناد ار دیدهت هدرک ، رب راک ا یدم ، ییافوكش ،دادعتسا لكش یریگ تیصخش و تیوه یعامتجا نانآ ریثأت ءوس یم دراذگ و هب ناونع یكی زا هدیدپ یاه ریگارف و لكشم زاس نایوجشناد یم دناوت رد تفرشیپ یلیصحت و دركلمع هنیهب نانآ هب هژیو ماگنه یبایشزرا رثا یفنم ب دراذگ ( 5 ، 0 .) دوجو بارطضا رد دح لادتعا زیمآ نآ یخساپ زاس ش ی هتفا یقلت یم دوش ( 3 ، 6 ) ، اما بارطضا دیدش هنیمز یرایسب زا یرامیب یاه ،یمسج تلاسک یاه ،یحور یگتفشآ یاه یراتفر و شنکاو یاه بسانمان یم دشاب . نیا لیبق خساپ اه نكمم تسا هب تروص شهاک هجوت و ،زکرمت شیازفا یشومارف و ساوح ،یترپ شیازفا نازیم ،اطخ لیلقت تیفرظ ،تیقلاخ ریغ لباق شیپ ینیب ندش تعرس خساپ ،اه شهاک تردق یهدنامزاس و ناصقن هظفاح هاتوک تدم و دنلب تدم راكشآ دوش ( 8 .) جیاتن علاطم ه یا ناشن داد هک بارطضا ناحتما هراومه نیرترثؤم لماع فیعضت هدننک دركلمع یلیصحت نایوجشناد رد یمامت عطاقم یلیصحت تسا ( 3 .) هب روط یلک شور ییاه هک تهج شهاک بارطضا رد دارفا دروم هدافتسا رارق یم دنریگ ، هب ود هتسد ییوراد و ریغ ییوراد میسقت یم دنوش هک زا شور یاه ریغ ییوراد یم ناوت هب نت ،یمارآ سمل ،ینامرد لیخت ،ینامرد یقیسوم ینامرد ...و هراشا .دومن یكی زا عاونا ،یقیسوم یقیسوم یشان زا تولات نآرق میرک تسا ( 24 .) توص یابیز لصاح زا تولات تایآ نآرق میرک اب مظن صوصخم هب ناونع یكی زا اب هوكش نیرت داعبا زاجعا نآرق حرطم یم دشاب ( 22 .) دنوادخ رد هیآ 18 هروس دعر یم :دیامرف « یناسک هک نامیا دندروآ ، ناشبلق اب رکذ دنوادخ مارآ تفرگ ؛ انامه اب دای ادخ لد اه مارآ یم دریگ » و دیؤم نیا هتكن تسا هک اهنت دای ادخ مارآ شخب لد اه ا تس و رکذ ادخ بجوم یراودیما درف یم دوش و شوخ ینیب دارفا ار شیازفا یم دهد ( 21 ). نیا سم أ هل زین ریثأت تولات نآرق و رکذ ادخ رد شهاک بارطضا ار دییأت یم .دنک هعلاطم هک داد ناشن یا زا نایم شور یاه هلباقم اب بارطضا ناحتما ، رکذ ادخ و اعد ندرک رترثؤم یم دشاب ( 23 .) یرایسب زا نادنمشیدنا رصاعم یبرغ نوماریپ طابترا بهذم اب تشادهب یناور دیکأت هدرک دنا هک لكشم ناسنا رصاعم هب زاین یو هب نید و شزرا یاه یونعم رب یم ددرگ ( 20 .) نامیا ، دامتعا هب سفن و تردق ناسنا ار یارب ربص و هلباقم اب یتخس یاه یگدنز شیازفا یم دهد و ساسحا تینما و شمارآ ار رد وا داجیا یم دیامن ( 25 .) اب هجوت هب بلاطم رکذ هدش ، فده زا نیا هعلاطم یسررب ریثأت یاوآ نآرق رب نازیم بارطضا ناحتما رد نایوجشناد هدكشناد یراتسرپ نجورب دوب .شور
راک
هعلاطم همین یبرجت رضاح هب یسررب ریثأت یاوآ توص نآرق ریغتم( )لقتسم رب حطس بارطضا نایوجشناد ریغتم( )هتسباولبق زا ناحتما .تخادرپ شور هنومن یریگ ینتبم رب فده دوب و 86 رفن یوجشناد هتشر یراتسرپ و تیروف یاه یكشزپ هدكشناد یراتسرپ نجورب رد هعلاطم تکرش هداد .دندش سپ زا بسک هزاجا زا سم ؤ نلاو هدكشناد ، زا همه نایوجشناد تهج تکرش رد هعلاطم توعد دمآ لمع هب و هیجوت لماک حرط یارب نانآ ماجنا .دش سپس سورد ارا ی ه هدش مین لاس زا دحاو تامدخ شزومآ هتفرگ دش و هب روط یفداصت رد ود هورگ میسقت دیدرگ . هرامش یاه درف رد هورگ 2 و هرامش یاه جوز رد هورگ 1 رارق هک تفرگ لماش ود سرد یمومع و هیقب یصاصتخا .دوب نآرق یاوآ تهج سورد هورگ 2 رد تاناحتما نایم مرت و یارب هورگ 1 یارب تاناحتما نایاپ مرت شخپ دیدرگ . همه نومزآ اه سپ زا یگنهامه اب ناداتسا سورد هب هویش یبیکرت زا س ؤ تلاا راهچ هنیزگ یا و یحیرشت یحارط دوب هدش . تهج شخپ ،توص سپ زا هرواشم اب ریدم مرتحم هورگ فراعم ،هاگشناد یآ تا 16 -2 هروس میرم اب تولات یواشنم هب هویش لیترت هب تدم 5 هقیقد باختنا .دیدرگ شسرپ همان یاه تاعلاطا کیفارگومد و بارطضا Spielberger لبق زا یرازگرب هیلک نومزآ اه طسوت نایوجشناد لیمكت .دیدرگ طیارش دورو هب هعلاطم لماش لیصحت نایوجشناد رد هتشر یاه یراتسرپ و تیروف یاه یكشزپ هدكشناد یراتسرپ نجورب ، لیصحت رد مرت یاه لبق زا یزروراک ، نتشادن هقباس یرامیب یاه یناور و فرصم یاهوراد ناور یكشزپ ، مدع تکرش رد سلاک یاه لرتنک سرتسا و نتشادن هقباس توف ماوقا هجرد 2 رد شش هام هتشذگ .دوب ینایوجشناد هک رید هب هسلج ناحتما یم دندیسر ، شیب زا ود سرد ار باختنا دحاو ن رك هد دندوب ، هقباس یرامیب یاه یناور و فرصم یاهوراد ناور یكشزپ و تکرش رد سلاک یاه لرتنک سرتسا و هقباس توف ماوقا هجرد 2 رد شش هام هتشذگ ار دنتشاد ، زا هعلاطم فذح .دندش یارب عمج یروآ تاعلاطا شسرپ همان درادناتسا بارطضا Spielberger دروم هدافتسا تفرگ رارق . رد یادتبا نیا شسرپ همان تاعلاطا کیفارگومد دننام ،نس ،سنج تیعضو تأ له ، عون ناحتما و هقباس تکرش رد سلاک یاه طبترم اب لرتنک سرتسا رد شش هام ،هتشذگ هقباس یرامیب یناور و فرصم یاهوراد دض بارطضا و هقباس توف ماوقا هجرد 2 رد شش هام هتشذگ روظنم دش تسا ه . شسرپ همان Spielberger رد لاس 2334 طسوت Spielberger و ناراكمه ارا ی ه دش و فده نآ یبایزرا بارطضا زا تدش مک هب دایز یم دشاب ؛ ینعی هرمن یاه نییاپ رگنایب ساسحا شمارآ و هرمن یاه لااب ساكعنا ساره درف تسا . س ؤ تلاا رب ساسا سایقم راهچ هجرد یا تركیل و هب تروص ًلاصا( = 2 ، ات یدح = 1 ، طسوتم = 3 و یلیخ دایز = 0 ) یحارط دش . هرمن یراذگ یارب ترابع ییاه هک مدع بارطضا ار ناشن یم دهد ، هب تروص سوكعم تسا ( 22 ) . نیا شسرپ همان زا 04 س ؤ لا لیكشت هدش تسا هک 14 س ؤ لا لوا تلاح بارطضا بارطضا( )راكشآ و 14 س ؤ لا مود هگر بارطضا بارطضا( )ناهنپ ار دروم یسررب رارق یم .دهد شسرپ همان اه روکذم ی هب تروص یشرازگدوخ هیهت هدش ا دن و یاراد تیدودحم ینامز .دنتسین یارب هب تسد ندروآ هرمن درف رد ره مادک زا ود ،سایقم عومجم تارمن 14 ترابع ره سایقم هبساحم یم .ددرگ نیاربانب تارمن ره مادک زا ود سایقم تلاح و هگر بارطضا یم دناوت رد هنماد یا نیب 84 -14 رارق .دریگ Spielberger یگتسبمه نیا شسرپ همان ار سایقم هلیسو هب TMAS (
Taylor manifest anxiety scale
) زا 83 / 4 -33 / 4 و بیرض Cronbachs alpha یارب سایقم تلاح و هگر بارطضا ار 34 / 4 شرازگ هدرک .تسا شسرپ همان Spielberger رد تاعلاطم و عماوج فلتخم زا هلمج ناریا هب روط یعیسو هدافتسا یم دوش . رابتعا بارطضا راكشآ نیا نومزآ اب هویش Cronbachs alpha رد شهوژپ مارهم اب ربارب 32 / 4 و رابتعا بارطضا ناهنپ اب ربارب 34 / 4 دش لصاح ( 13 ). تاعلاطا اب هدافتسا زا نومزآ یاه یرامآ یفیصوت و یلیلحت Paired t و Independent t مرن رازفا SPSS هخسن 26
(
version 16, SPSS Inc., Chicago, IL
) هیزجت و لیلحت دیدرگ .
هتفای
اه
هعلاطم رضاح رب ور ی لک ی ه وجشناد ی نا هتشر راتسرپ ی و روف ی ت اه ی كشزپ ی هدكشناد راتسرپ ی نجورب ( 86 رفن ) ماجنا .دش م ی گنا ی ن نس ی تکرش ناگدننک 50 / 3 ± 32 / 12 لاس دوب . لودج 2 یناوارف اس ی ر غتم ی اهر ی فارگومد ی ک یم ناشن ار دهد . یناوارف بارطضا راكشآ و ناهنپ نایوجشناد هب کیكفت هتشر یلیصحت رد لودج 1 هیارا هدش .تسا لودج 2 : یناوارف یاهریغتم کیفارگومد تکرش ناگدننک رد هعلاطم یناوارف ریغتم دادعت دصرد هتشر یلیصحت یراتسرپ 63 1 / 84 تیروف یاه یكشزپ 23 8 / 23 یلیصحت کردم ینادراک 23 8 / 23 یسانشراک 63 1 / 84 سنج نز 02 3 / 03 درم 05 3 / 51 عطقم یلیصحت مرت لوا یراتسرپ 32 4 / 36 مرت موس یراتسرپ 14 3 / 13 مرت مجنپ یراتسرپ 28 3 / 14 مرت موس تیروف یاه یكشزپ 23 8 / 23 لودج 1 : یناوارف بارطضا راكشآ و ناهنپ ناگدننک تکراشم هب کیكفت هتشر یلیصحت هتشر یلیصحت سایقم نازیم دادعت دصرد یراتسرپ تلاح بارطضا ( بارطضا )راكشآ چیه ای نیرتمک دح 23 8 / 28 فیفخ 12 0 / 34 طسوتم 18 6 / 04 دیدش 3 2 / 24 هگر بارطضا بارطضا( )ناهنپ چیه ای نیرتمک دح 24 5 / 20 فیفخ 16 3 / 33 طسوتم 10 8 / 30 دیدش 3 4 / 23 تیروف یاه یكشزپ تلاح بارطضا بارطضا( )راكشآ چیه ای نیرتمک دح 0 5 / 13 فیفخ 0 5 / 13 طسوتم 8 2 / 03 دیدش 2 3 / 5 بارطضا هگر )ناهنپ بارطضا( دح نیرتمک ای چیه 0 5 / 13 فیفخ 6 3 / 35 طسوتم 3 1 / 02 دیدش 4 4 / 4هسیاقم نیگنایم تلاح و هگر بارطضا نیب نایوجشناد رد نومزآ یاه یاراد شخپ یاوآ نآرق و نودب شخپ یاوآ نآرق اب هدافتسا زا نومزآ Independent t و هسیاقم نیگنایم تلاح و هگر بارطضا نایوجشناد نیب نومزآ یاه یاراد شخپ یاوآ نآرق و نودب شخپ یاوآ نآرق اب هدافتسا زا نومزآ Paired t تفرگ تروص . جیاتن یلک هعلاطم ناشن هدنهد ت أ ریث ناوارف یاوآ نآرق رد شهاک بارطضا راكشآ و ناهنپ تکرش ناگدننک هعلاطم دوب لوادج( 3 و 0 ) . لودج 3 : هسیاقم نیگنایم تلاح و هگر بارطضا نیب نایوجشناد رد نومزآ یاه یاراد شخپ یاوآ نآرق و نودب شخپ یاوآ نآرق هب کیكفت هتشر یلیصحت هتشر بارطضا عون یراتسرپ تیروف یاه یكشزپ P هرامآ نیگنایم ± فارحنا رایعم نیگنایم ± فارحنا رایعم یاراد شخپ یاوآ نآرق تلاح بارطضا 16 / 25 ± 31 / 00 81 / 22 ± 22 / 33 832 / 4 366 / 2 = t 66 = df هگر بارطضا 33 / 22 ± 36 / 02 42 / 22 ± 06 / 38 133 / 4 453 / 2 = t 53 = df نودب شخپ یاوآ نآرق تلاح بارطضا 51 / 23 ± 33 / 08 38 / 21 ± 44 / 02 033 / 4 020 / 2 = t 53 = df هگر بارطضا 62 / 3 ± 33 / 03 38 / 8 ± 33 / 02 133 / 4 153 / 2 = t 53 = df df: degree of freedom لودج 0 : هسیاقم نیگنایم تلاح و هگر بارطضا نایوجشناد نیب نومزآ یاه یاراد شخپ یاوآ نآرق و نودب شخپ یاوآ نآرق هب کیكفت هتشر یلیصحت یلیصحت هتشر یراتسرپ تیروف یاه یكشزپ نیگنایم ± فارحنا رایعم نیگنایم ± فارحنا رایعم تلاح بارطضا هگر بارطضا تلاح بارطضا هگر بارطضا یاراد شخپ یاوآ نآرق 16 / 25 ± 31 / 00 33 / 22 ± 36 / 02 81 / 22 ± 22 / 33 42 / 22 ± 06 / 38 نودب شخپ یاوآ نآرق 51 / 23 ± 33 / 08 62 / 3 ± 33 / 03 38 / 21 ± 44 / 02 38 / 8 ± 33 / 02 P 443 / 4 423 / 4 433 / 4 418 / 4 هرامآ 36 / 1 = t 04 / 1 = t 45 / 2 = t 00 / 1 = t 68 = df 61 = df 26 = df 20 = df df: degree of freedom نیب نیگنایم حطس بارطضا راكشآ و ناهنپ نایوجشناد رتخد و رسپ زا رظن یرامآ فلاتخا ینعم یراد هدهاشم دشن ( 454 / 4 < P نینچمه .) نیب نیگنایم حطس بارطضا راكشآ و ناهنپ نایوجشناد ود عطقم یلیصحت ینادراک و یسانشراک زین فلاتخا ینعم یراد ( تشادن دوجو 454 / 4 < P .)
ثحب
و
هجیتن
یریگ
جیاتن هعلاطم رضاح ناشن داد هک حطس بارطضا راكشآ و ناهنپ نایوجشناد رد نامز ناحتما اب شخپ یاوآ نآرق شهاک یم دبای و نیا رد یلاح ا تس هک رد چیه مادک زا نومزآ یاه لومعم رد هاگشناد اه زا شور نیا هدافتسا یمن .دوش هب یریگراک یاوآ نآرق و ریاس هزومآ یاه ینید هن اهنت رب شهاک حطس سرتسا نایوجشناد رد تهج تیقفوم رد نومزآ یاه تفرشیپ یلیصحت ت أ ریث دراد ، هكلب یم دناوت اب شهاک هنیزه یاه لصاح زا یدودرم ،نایوجشناد شهاک نامز لیصحت و شهاک هنارس تاناكما یهافر و ییوجشناد و یشزومآ ت أ ریث ییازسب رد یریگولج زا رده نتفر عبانم هتشاد .دشاب هب روط یلک تاعلاطم یکدنا رد دروم ریثأت یاوآ نآرق رب نازیم ضا ط بار ناحتما ماجنا هدش تسا هک جیاتن نآ اه ناشن یم دهد ناسنا یاه یبهذم رتهب یگدنز یم ،دننک تبثم رت لمع یم دننک و زا تملاس ینامسج و یناور یرتشیب رادروخرب تسه .دن یرازگربخ ینآرق زین یط قیقحت دوخ هب هلأسم افش ندوب نآرق یارب یاهدرد مسج و ناج ناسنا هراشا هدومن و نایب هتشاد تسا : « دنوادخ نآرق ار هیام افش و تمحر یارب ،نانمؤم یافش هچنآ رد هنیس تساه و هیام تیاده و تمحر یارب نانمؤم یفرعم هدرک تسا » ( 26 .) یدوریش لیلد شمارآ ظافح نآرق ار سنا اب تایآ و یریذپریثأت انآ ن رد شهاک بارطضا نایب دومن و هب هیآ « ه َو یذلا َا َزن َل َسلا یك َن ه ِف ی ُق ِبول ِمؤملا نین ِل َی ودادز ًانامیا َم َع ِنامیا ِه م » ...« و دنوادخ یسک تسا هک شمارآ ار رد لد یاه نانمؤم لزان درک ات ینامیا رب ناشنامیا دیازفیب » دانتسا یم دنک ( 23 .) تاقیقحت ناشن یم دهد هک نید و تیونعم هدشمگ زورما ناسنا اه یم دشاب و نیب زورب سرتسا و یاهرواب ینید رد دارفا هطبار دوجو دراد ( 28 .) اراخب و ناراكمه هب یسررب ت أ ریث لماوع فلتخم رب بارطضا ناحتما دنتخادرپ و دندرک شرازگ هک رکذ ادخ و اعد زا نایم شور یاه هلباقم اب بارطضا ناحتما رترثؤم یم دشاب ( 23 ) هک اب جیاتن هعلاطم رضاح دراد یناوخمه . هعلاطم یا هب تروص ییامزآراک ینیلاب طسوت یدركهدروپ و ناراكمه هب روظنم یسررب ت أ مارآ ریث یزاس شیپ هدنور ینلاضع و یاوآ نآرق و رکذ ادخ رب حطس بارطضا راكشآ نایوجشناد یراتسرپ رد ودب دورو هب یزومآراک رد هاگشناد مولع یكشزپ درکرهش ماجنا .دیدرگ نیگنایم تارمن بارطضا راكشآ رد ود هورگ دعب زا هعلاطم هب روط ینعم راد ی یاراد فلاتخا یرامآ دوب و بارطضا شهاک تفای ( 23 .) یمظاک و ناراكمه هعلاطم رد دوخ اب فده یسررب ت أ ریث یاوآ نآرق میرک رب تشادهب ناور نایوجشناد یراتسرپ هاگشناد مولع یكشزپ ناجنسفر دنداد ناشن هک نیگنایم هرمن تشادهب ناور هورگ نومزآ هب روط ینعم یراد شیازفا تفای ( 14 .) جیاتن هعلاطم دازرون و ناراكمه رگناشن دوجو طابترا تبثم ی نیب یاهدانسا ینید و بارطضا ناحتما نایوجشناد دوب ( 12 ). هلگ راد هب ریثأت یاوآ نآرق رب شهاک بارطضا شیپ زا نومزآ رد هاگشناد مولع یكشزپ ناتسرل تخادرپ . سپ زا هلخادم عامتسا تایآ نآرق ، شهاک لباق یهجوت رد بارطضا هورگ نومزآ هدهاشم دیدرگ ( 11 .) تن ا جی لصاح زا تاعلاطم ( روکذم 11 -23 ، 23 ) م ؤ دی جیاتن هعلاطم رضاح .تسا یسمش و ناراكمه رد هعلاطم ییامزآراک -یشزومآ دوخ هک هب روظنم یسررب ت أ ریث یاوآ نآرق میرک رب سرتسا کرد هدش نانکراک هاگشناد مولع یكشزپ کارا ماجنا دش ، ناشن دنداد هک نیگنایم هرمن سرتسا کرد هدش سپ زا هلخادم شهاک هتفای تسا ( 13 .) جیاتن هعلاطم ردلیا یدابآ ناشن داد هک عامتسا یاوآ نآرق میرک ثعاب شهاک بارطضا نارامیب رد لمع یحارج بلق زاب یم دوش ( 10 ). یراصنا رباج ی و ناراكمه رد قیقحت دوخ ریثأت تبثم یاوآ نارق میرک رب یگدرسفا دندرک نایب ار ( 15 .) هعلاطم یردیح و یزابهش ت أ ریث یاوآ نآرق و یقیسوم نودب ملاک ار رب نازیم بارطضا نارامیب تحت یپوكسودنآ دندرک یسررب دنداد ناشن و هک وآ ا ی نآرق ت أ ریث ینعم یراد رب حطس بارطضا نارامیب دراد ( 16 .) جیاتن تاعلاطم ماجنا هدش ( 16 -13 ) ، هتفای یاه هعلاطم درک دییأت ار رضاح و ناشن داد هکدای ادخ یم دناوت حطس بارطضا ار هب روط لباق یهجوت شهاک .دهد جیاتن هدش لصاح هچ رد نایوجشناد و رد نامز ناحتما و هچ رد نارامیب ، نیا هتكن ار داد ناشن هک دای ادخ و هب روط صخاش تولات و یاوآ نآرق رد تاظحل رپ سرتسا و ینارحب یم دناوت هب روط لباق هظحلام یا حطس سرتسا و بارطضا دارفا ار شهاک .دهد هجیتن یریگ یاوآ نآرق و دای ادخ بارطضا ناحتما ار شهاک یم .دهد اب دربراک جیاتن قیقحت رضاح رد رما یرازگرب نومزآ ،اه یم ناوت تسایس ناراذگ و ناریدم ار تبسن هب ترورض هجوت هب شهاک سرتسا نایوجشناد رد نامز ناحتما هجوتم .دومن جیاتن شهوژپ یم دناوت طسوت سم ؤ نیلو همانرب ،یزیر ،ناحارط ناسردم و ناربراک همانرب یاه یشزومآ دروم هدافتسا رارق گ دری و همانرب تاناحتما هب هنوگ یا یحارط دوش هک ناوتب زا تاکرب نآرق رد تیقفوم یلیصحت نایوجشناد هرهب .تفرگ
یرازگساپس
هلاقم رضاح لصاح حرط قحت ی تاق ی هرامش 2233 تنواعم قحت ی تاق و نف آ رو ی هاگشناد مولع كشزپ ی درکرهش م ی .دشاب دب ی ن سو ی هل زا تنواعم قحت ی تاق و نف آ رو ی هاگشناد مولع كشزپ ی ،درکرهش سم ؤ نلاو و نانکراک تامدخ شزومآ ، دحاو عمس ی و رصب ی و همه وجشناد ی نا هدكشناد راتسرپ ی نجورب هک ام ار رد مامت لحارم ارجا ی حرط ی را ی دندومن ، اهن ی ت ركشت و یم لمع هب ینادردق دیآ . References:1. Latas M, Pantić M, Obradović D. Analysis of
test anxiety in medical students. Med Pregl. 2010; 63(11): 863-6.
2. Sadok BJ, Sadok VA. (Translation).
Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences, Clinical Psychiatry. Rezai F. Tehran: Arjomand Publication; 2008: 1,150. [In Persian]
3. Baldwin DR, Chambliss LN, Towler K.
Optimism and stress: An African-American college student perspective. College Student J. 2003; 37(9): 276-85.
4. Peleg-Popko O. Differentiation and test
anxiety in adolescents. J Adolesc. 2004; 27(6): 645-62.
5. Rykov MH. Experiencing Music Therapy
Cancer Support. J Health Psychol. 2008; 13(2): 190-200.
6. Heravi Karimoei M, Jadid Milani M. The
effects of relaxation exercises on test anxiety levels of students. J Mazandaran Univ Med Sci. 2004; 14(43): 86-91. [In Persian]
7. Edelman M, Ficorelli C. A measure of
success: nursing students and test anxiety. J Nurses Staff Dev. 2005; 21(2): 55-9.
8. Sreeramareddy CT, Shankar PR, Binu VS,
Mukhopadhyay C, Ray B, Menezes RG. Psychological morbidity, sources of stress
and coping strategies among undergraduate medical students of Nepal. BMC Med Educ. 2007; 7(2): 26-30.
9. Jing HE. Analysis on the Relationship among
test Anxiety, self-concept and academic competency. US-China Foreign Language. 2007; 5(1): 48-51.
10. Javadi M. Study of comparative religion and
health in Iran. Proceedings of the 1st National Congress of Science and Health; 2007 Nov 6-7; Tehran, Iran; 2007: 58-59. [In Persian]
11. Khatuni A. (dissertation). Effect of Holy Quran recitation on anxiety in cardiac patients in the Intensive Care Unit. Tehran: School of Nursing and Midwifery Tehran University of Medical Sciences; 2002. [In Persian]
12. Dadsetan P. Psychological illness transition from childhood to adulthood. 1st ed. Tehran: Samt Publication; 2005. [In Persian]
13. Bokhara J. The report of promotion in
collecting holy Quran sentences that related to recent mental health principles. Tehran: Tehran University of Medical Science; 2005. [In Persian]
14. Marefat MH. Rhythm in Quran. Mirase
Javidan. 2004; 1: 10-21. [In Persian]
15. Mirbagher Ajorpaz N, Ranjbar N. Quran
before the operation. Qom Univ Med Sci J. 2010; 4(1): 15-9. [In Persian]
16. Nikbakht A, Taghavi T, Mahmoodi M,
Taghlili F. The effect of Benson relaxation
methods and frequency recommended
requirements on anxiety of patients before abdominal surgery. J Nursing and Midwifery of Tehran Univ Med Sci. 2004; 23: 29-37. [In Persian]
17. Shiroudi M. The impact of reducing anxiety Quran recitation. The Qur'an and anecdotes J. 2004; 83(5): 192-4. [In Persian]
18. Tabatabai M. Tafsire Almizan. Qom:
Academic Foundation-Intellectual Tabatabai; 1984: 4. [In Persian]
19. Poor Dehkordi H, Jafari A, Solati SK.
Comparison of relaxation and Quran tone, God mention effect on anxiety among nursing students in entering to training in ShahreKord Medical Sciences University. Tebo Tazkieh. 2008; 16(3): 70-71. [In Persian]
20. Kazemi M, Ansari A, Tavakoli M, Karimi S.
Quranimpactonmental health students
nursing of Rafsanjan Medical University. J Rafsanjan Univ Med Sci. 2010; 3(1):9-15. [In Persian]
21. Nourzad F, Myrnasam M, Ghabari B,
Hashemi T. Relatedcomponents
ofreligiousdocuments withtest anxiety of universitystudentsof Tabriz. Psychol Sci. 2009; 11(5): 11-6. [In Persian]
22. Galedar M. The effects of Quran on anxiety Quran learning and. J Holy Quran. 2010; 2(4): 45-51. [In Persian]
23. Shamsi M, Bayati A, Jahani F, Farhangnia L.
The efect of Holy Quran recitation on
perceived stres among personel of
ArakUniversity of Medical Sciences.
Daneshvar Med. 2011; 19(95):1-1. [In Persian]
24. Ildarabadi E. Effect of Quran sound on rate of worry of Open heart Surgery patients. J Sabzevar Univ Med Sci. 2003; 1: 52-8. [In Persian]
25. Ansari Jaberi A, Negahban Bonabi T, Sayadi
Anari AR, Agha Mohamad Hasani P. The Effect of the Koran Reciting on the depressed patients in psychiatry department of moradi hospital in Rafsanjan. J Kurdestan Univ Med Sci. 2005; 36(10): 42-8. [In Persian]
26. Heidari M, Shahbazi S. Effect of Quran and music on anxiety in patients during endoscopy. Knowledge Health. 2013; 8(2): 67-70. [In Persian]
27. Mahram B. (dissertation). Validity of
Spielberger state-trait anxiety inventory (STAI) in Mashhad city. Tehran: Allameh Tabatabaei University; 1993. [In Persian]
Journal of Medical Education Development Center
2015; 12(1):56 -63
An Assessment of the Effect of Recitation of the Quran on Exam Anxiety in
Nursing and Emergency Medicine Students
Mohammad Heidari1, Sara Shahbazi2*
1. M.Sc. in Nursing, Lecturer, Department of Nursing, School of Nursing and Midwifery, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
Received: 11 Jun, 2014 Received Corrected Version: 25 Aug, 2014 Accepted: 30 Aug, 2014
٭Correspondence: Department of Nursing, School of Nursing, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
Tel: (+98) 38 2422 6903 Fax: (+98) 38 2422 1049 Email:sara.shahbazi@yahoo.com
Background & Objective: Anxiety is a feeling of apprehension caused by the feeling of being at risk and can affect the performance of an individual. Today, exam anxiety is increasingly observed among educated people and this situation causes a loss of concentration. Faith increases confidence and patience and strength to deal with problems. The aim of this study was to assess the effect of recitation of the Quran on exam anxiety in nursing and emergency medicine students.
Methods: This was a quasi-experimental study performed on nursing and emergency medicine students of Borujen School of Medical Emergency Nursing, Iran. The purposive sampling method was used in the present study and all students participated in this study. The courses presented during one semester for each field of study were randomly divided into two groups. An audio of Maryam Surah, verses 1 to 26, were played for one group before the midterm exams and the other group before the end of term exams for 5 minutes. Data collection was performed using a demographic questionnaire and Spielberger’s State-Trait Anxiety Inventory (STAI) before all exams. Data analysis was performed using descriptive and analytic statistics (such as independent t-test and paired t-test) in SPSS software.
Results: The results of this study showed that the mean levels of apparent anxiety in nursing students during exams without Quran recitation was 48.73 ± 13.52 and during exams with Quran recitation was 44.72 ± 15.26. The average level of hidden anxiety during exams without Quran recitation was 43.33 ± 9.61 and in exams with Quran recitation was 41.36 ± 11.99. A statistically significant difference was observed among these averages (P < 0.05). The mean levels of apparent anxiety in emergency medicine students during exams without Quran recitation was 41 ± 12.98 and during exams with Quran recitation was 39.11 ± 11.82. The average level of hidden anxiety during exams without Quran recitation was 41.33 ± 8.78 and during exams with Quran recitation was 38.46 ± 11.01. A statistically significant difference was observed among these averages (P < 0.05).
Conclusion: The results showed that the sound of the Quran before exams can reduce students' anxiety levels. Therefore, it is recommended that managers and policy makers consider the results of this study, and play audios of the Quran before exams in order to reduce stress but also take steps to promote familiarity with the Quran.
