The effectiveness of mindfulness training on psychological symptoms in veterans with post-traumatic stress disorder

Journal of Behavioral Sciences

Vol. 7, No. 1, Spring 2013 Pages:67-74

_{Corresponding Author: Azad-Marzabadi E. Email: esfandearazad@yahoo.com}

The effectiveness of mindfulness training on psychological symptoms in

veterans with post-traumatic stress disorder

Azad-Marzabadi E.PhD, Moqtadaee K. MSc1_{, Aria-Pooran S. PhD}2

Behavioral Research Center, Baqiyatallh Medical University, Tehran, Iran 

Department of Psychology, Medical University of Isfahan, Isfahan, Iran,

1

Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Malayer University, Iran

2

Received: 2012.9.14 Accepted: 2013.4.9

Abstract

Introduction: At least half the veterans with post-traumatic stress disorder suffer from

psychological problems. The present study was an attempt to examine the effectiveness of mindfulness training in improving the psychological symptoms in veterans with Post Traumatic Stress Disorder

Method: It was an experimental study with pretest-posttest design including a control group.

This study was carried out in 2012 in Isfahan Shahid Rajai Hospital. The available twenty-eight male veterans with Post Traumatic Stress Disorder were randomly assigned to experimental and control groups. Data were collected using Brief Symptoms Inventory of Dura et al.

Results: Results indicated that average score for psychological symptoms and its dimensions

(anxiety, depression & somatization) significantly improved in the treatment group in both post-test and the follow-up.

Conclusion: The Results supported the effectiveness of mindfulness training in improving the

psychological symptoms in veterans with Post Traumatic Stress Disorder and have important implications for the role of mindfulness-based therapies in reducing the psychological symptoms in veterans with Post Traumatic Stress Disorder.

هرود 7 ، هرامش 1 ، راهب 1312

:تاحفص 77 -67

 :لوئسم هدنسیون :کینورتکلا تسپ .یدابآ زرم دازآ رایدنفسا

esfandearazad@yahoo.com

نهذ شزومآ یشخبرثا

رب یهاگآ

مئلاع

ناور

یتخانش

نازابناج

اب

زا سپ سرتسا للاتخا

هحناس

یدابآزرمدازآ رایدنفسا 

یئادتقم لامک ، 1

ناروپایرآ دیعس ، 2

 م مولع هاگشناد ،یراتفر مولع تاقیقحت زكر ا هیقب يکشزپ

لله اریا ، ارات ، ،عج

1

اور هورگ يسانش هاگشناد ، يکشزپ مولع اریا ، اافصا ، اافصا

2

اریا ،ریلام هاگشناد ،يناسنا مولع و تایبدا هدکشناد ،يسانش اور هورگ

:تفایرد خیرات 11

/ 6 / 1931 :شریذپ خیرات

22 / 1 / 1932

چ

یک

هد

:همدقم تلاکشم هحناس زا سپ سرتسا للاتخا اب ازابناج زا يمین رد لقادح اور

يتخانش يسررب رضاح شهوژپ فده .دراد دوجو هارمه

نهذ شزومآ يشخبرثا رب يهاگآ

مئلاع اور يتخانش ازابناج اب زا سپ سرتسا للاتخا هحناس

.دوب

شور شیپج يشیامزآ رضاح شهوژپ شور : سپ ـ ومزآ

ریگیپ ـ ومزآ لاس رد شهوژپ نیا .دوب لرتنك هورگ اب ی

1931 اتسرامیب رد ،

یور رب اافصا راش يئاجر دیاش 22

هب لاتبم درم ازابناج زا رفن زا سپ سرتسا للاتخا

هحناس سرتسد رد تروص هب هك تفرگ تروص

نهذ شزومآ هورگ رد سپس و باختنا اه هداد .دندش نیزگیاج يفداصت تروص هب لرتنك و يهاگآ

هناشن هاتوك همانشسرپ کمك اب شهوژپ ی ه

یا

.دش یروآ عمج اراکمه و ارود يناور هتفای :اه تارمن نیگنایم هك داد اشن ،یاتن مئلاع

اور يتخانش نهذ شزومآ هورگ رد یزاس ينامسج و يگدرسفا ،بارطضاج آ داعبا و آ

يهاگ

لرتنك هورگ هب تبسن انعم روط هب یریگیپ و ومزآ سپ رد

یراد .تسا هتفای شهاك

یریگ هجیتن هتفای :

نهذ شزومآ يشخبرثا زا اه مئلاع دوباب رب يهاگآ

اور يتخانش هب لاتبم ازابناج زا سپ سرتسا للاتخا

س هحنا تیامح

يم امرد هب هجوت رد يمام تاحیولت و دنك نهذ رب ينتبم یاه

تلاکشم شهاك رد يهاگآ اور

يتخانش هب لاتبم ازابناج ا للاتخا

س سرت

زا سپ هحناس .دراد

دیلک هژاو :اه نهذ مئلاع ،يهاگآ اور

62 / اروپایرآ ،يئادتقم ،یدابآ زرم دازآ

هرود ،يراتفر مولع هلجم 7

هرامش ، 1 ، راهب 1312

همدقم

اـب ازابناج زا یدایز دادعت زونه ،هنج ایاپ زا ههد ود تـــشذگ يبایزاب لابند هب ينامرد زكارم هب ررکم هعجارم اب اور و باــصعا

.دنتـسه دوخ هتفر تـسد زا تملاـس نس شیازفا ، امز تـشذگ

و مئلاع دیدشت بجوم عماج امرد ادقف و ارامیب آ تلاکشم

تدم زارد تارثا يسررب یارب هدش مامنا تاعلاطم .تـسا هدـش اه يناور تیعضو رب هنج

يكاح ، اور و باصعا ازابناج يعامتجا

اب هکلب ،تسین رامیب یدوباب عفن هب ، امز تشذگ هك تـسا آ زا ـــس شیازفا یب مئلاع ،ن

يم شیازفا هارمه تتلاتخا و یراـم دبای

[ 1 ] ،هنج ازابناج و اگدنمزر عیاــش يناور تلاکــشم زا يکی .

للاتخا سرتــسا سپ زا هحناــس [

Post-Traumatic Stress

Disorder-PTSD

] رد .تـسا نیا

،للاتخا هناشن یاه يضرم

اور يتخانــش لابند هب

کی هثداح ی بیــسآ کیتامورت ای از هك

تومعم جراخ زا لمحت ی هبرمت اــسنا

،تــسا زورب يم .دنك

يگژیو یاه نیا زا دنترابع للاتخا هبرمت

ی هثداح ررکم بیــسآ ی

،ينهذ تروص هب از یاهراتفر

يتخرك ،يبانتجا رد

خساپ داد هب

كرحم ،اه يب يساسحا تبسن هب ریگرد دش اب یایند ينوریب و

عوممم زا یا هناشن یاه ،يتخانش یراتفر و تیلاعف شیب زا هزادنا

ی هاگتـسد يبـصع راكدوخ [ 2 ] هثداح . ی بیسآ ی از رد کیتامورت ا

هبرمت ،للاتخا نیا ود ره رد هظحل ره رامیب درف یارب هك تسا یا

اد خر يسح و يفطاع حطس تسا کیدزن شند

، ح هب نهذ هك ید

يمن دنك ينوریب و ينهذ تیعقاو نیب شزادرپ دناوت [

9 ] . تتلاتخا

اور ين اب هارمه یرگید عیاش

PTSD

هدش شرازگ یدراوم رد .دنا

يم هتفگ دوبمه تتلاتخا دوـش اب

هحناس زا سپ للاتخا کی دوخ

تسا وناق [

1 ] و [ 5 ] عیاش . اب هارمه هك يتتلاتخا نیرت

PTSD

يم شرازگ ش

دنو زا دنترابع تلاکشم

طوبرم ينامسج تملاس هب

[ 6 ]، تنوـشخ یاه نیب تلاکشم و بارطضا ،ينااگان یدرف

[ 7 ]،

يب ن يمظ تیلاعف رد ددغ

ورد زیر [ 2 ] يناوتان رد ایب تاساسحا

يگدرـسفا و [

3 ] و یرازآدوخ [ 12 ] . تاعلاطم ،فلتخم عویش نیا

للاتخا ار رد مدرم یداع 3 -1 دـصرد [ 6 ] ، [ 7 ] ، [ 3 ] ، [ 11 ] و [ 12 ]

و رد تـیعمج رد ضرعم رین هـلمج زا رطخ يماظن یاهو

72 -5

هدرك شرازگ دصرد دنا

[ 19 ] و [ 3 ].

امرد ونكات یاه

يفلتخم سرتسا للاتخا ضراوع شهاك یارب

هتفرگ راك هب هحناس زا سپ سا هدش

امرد نیا هلمج زا هك ت ،اه

وراد ينامرد [ 11 ] اور و ينامرد يتخانش امرد لیبق زا يیاه

یراتفر [ 15 ] و [ 16 ]، تراام يگدنز یاه [

17 ] و سرتسا لرتنك ،

امرد يتیامح یاه [

12 ] يم .دنشاب

شور هلمج زا يم هك ينامرد یاه

مئلاع دوباب رب دناوت اور

تخانش ي

ازابناج

PTSD

ارگشهوژپ هجوت دروم رتمك ونكات و دشاب رثوم

رب ينتبم امرد ،تسا هتفرگ رارق نهذ

يهاگآ ج

Mindfulness

سا نهذ .ت زا لداعتم و تواضق ودب ساسحا کی اونع هب يهاگآ

و تانامیه شریذپ و دید حضاو هب هك تسا هدش فیرعت يهاگآ هدیدپ يم قافتا هك روط امه ،يکیزیف یاه يم کمك ،دنتفا

ك دن

[ 13 ] شزومآ . نهذ يهاگآ شور زا يکی رب ينتبم ينامرد یاه

ءایشا ينهذ يیامنزاب آ رد هك تسا ينامرد اور و سرتسا شهاك قیرط زا تسا جراخ اسنا لصفلاب لرتنك زا هك يگدنز رد دوجوم زومآ دارفا هب درك رکف و سفنت

يم هداد ش و رد و دوش

نیا عقا

نت زا يقیفلت ينامرد شور نهذ و يمارآ

تسا يهاگآ [

22 ]. و ایر

يسد زا لقن هب ينامیرن اراکمه و [

21 ] هك دنداد اشن نهذ

يهاگآ

میظنت و کیتاموتا راکفا و يفنم یراتفر یاهوگلا لیدعت رد دارفا هب يم کمك يتملاس اب طبترم تبثم یاهراتفر شزومآ زا فده .دنك

نهذ امرد شور کی اونع هب يهاگآ و يبانتجا برامت شهاك ين

ساسحا هبرمت هب لیامت تسا راکفا و تانامیه ،يندب بولطمان یاه

[ 22 ] شهوژپ ساسارب . ،يلبق یاه

نهذ يهاگآ ،قلخ دوباب ثعاب

يتسیزاب اور يتخانش بارطضا و يگتسخ شهاك و [

29 ] و [ 21 ]

قلخ ، اور تملاس شیازفا و [

25 ] و [ 26 ] هفطاع و يم .دوش

نهذ شزومآ نینچمه ثداوح اب هاجاوم هقباس اب دارفا رد يهاگآ

،يگدرسفا ،يفنم فطاوع ازیم شهاك ثعاب ،سرتسا رپ و از بیسآ مئلاع ينهذ ررکم هبرمت شهاك و ينیلاب مئلاع

PTSD

رد

يم ارامیب دوش

[ 27 ] و [ 22 ].

خبرثا صوصخ رد يفاك دهاوش دوجو اب نیاربانب شور يش

نهذ

يهاگآ بم شزومآ يشخبرثا يسررب رضاح شهوژپ زا فده ، ب ينت

ر

نهذ اور مئلاع رب يهاگآ للاتخا هب لاتبم ازابناج يتخانش

يم هحناس زا سپ سرتسا يم قیقحت نیا مامنا .دشاب

عاب دناوت ث

امرد هنیمز رد يملع یاه هتفای تیوقت

PTSD

روظنم هب و دوش

ازابناج اور تملاس یاقترا

PTSD

هتسجرب قیرط زا دومن

اور یارب شور نیا يشخبرثا هب لوغشم ارواشم و اسانش

شهوژپ يلصا لاوس .دریگ رارق هدافتسا دروم ،هزوح نیا رد تیلاعف شور ایآ هك تسا نیا رضاح نهذ

يهاگآ مئلاع رب اور يتخانش

هب لاتبم ازابناج

PTSD

؟تسا شخب رثا

شور

شیپ عون زا و ينیلاب يیامزآراك کی شهوژپ نیا سپ ـ ومزآ

آ ومز

-پ شور هعلاطم نیا رد .تسا هدوب لرتنك هورگ اب یریگی یاه

شزومآ حطس ود رد ينامرد نهذ

يهاگآ [ 22 ] هورگج شزومآ مدع و

تنك اور مئلاع و لقتسم ریغتم اونع هب لر ب هس رد يتخانش

دع

رد هتسباو ریغتم اونع هب یزاس ينامسج و يگدرسفا ،بارطضاج .تسا هدش هتفرگ رظن هعماج ی هیلك لماش شهوژپ نیا یرامآ ازابناج

هیلع قارع هنج

راش رد اریا دوب اافصا

دن هك للاتخا یاراد

PTSD

نیب زا .دندوب

اتسرامیب ارگراثیا روما و دیاش داینب هب هتسباو يکشزپناور یاه دیاش و یراطم دیاشج اتسرامیب ود لماش هك اافصا راش رد يفداصت تروص هب يیاجر دیاشج اتسرامیب کی ،دندوب يیاجر صیخشت تاج يکشزپناور هبحاصم مامنا زا دعب .دش باختنا

PTSD

كلام ساسا رب یاه

DSM-IV-TR

، 92 ب رفن تروص ه

هورگ ود رد يفداصت تروص هب و باختنا سرتسد رد 16

یرفن

ينس هنماد زا دوب ترابع هعلاطم هب دورو یاهرایعم .دندش نیزگیاج 95 ات 62 ج نیگنایم زا رتتاب هرمن نتشاد ،لاس هرمن

15 رد

اور مئلاع همانشسرپ لقأدح نتشاد ،يتخانش

كردم موس

،یزرم و يعامتجا دض تیصخش تتلاتخا لاعف یاهراتفر مدع رگید و يشكدوخ داوم فرصم ءوس ای يگتسباو نتشادن و يشك هتشذگ هام هس رد ردخم همادا رد . دارفا شزیر لیلد هب شهوژپ رد هورگ هورگ ره زا ، همادا هب لیامت مدع و اتسرامیب زا صیخرتج اه 2 هب ،یاتن رگید ترابع هب .دنتفر رانك شهوژپ زا هدننك تكرش هنومن کی هب طوبرم شهوژپ نیا زا هدمآ تسد 22 ود رد یرفن يم لرتنك و شیامزآ هورگ مه هب شهوژپ نیا ایاپ ات هك دشاب ک یرا .دنداد همادا دوخ هلخادم شور تاسلج حرش نهذ یهاگآ : یارب شهوژپ نیا رد نهذ شزومآ ،شیامزآ هورگ سرتسا شهاك رب ينتبم يهاگآ ج MBSR [ 22 ] امرد دوب ریذپ فاطعنا هب هجوت اب .دش لامعا رب ينتبم یاه نهذ يهاگآ نهذ شزومآ ، و هناشن هب هجوت اب يهاگآ ازابناج مئلاع PTSD .دیدرگ نیودت دادعت نهذ شزومآ تاسلج يهاگآ 2 هسلج مین و کی دوب هتعاس هسلج ود هتفه ره هك شت لیک کی تدم هب و دش .دیشك لوط هام يم ركذ هب مزت یرمم دشاب حرط نیا شزومآ هرود ،صصختم رظن ریز نهذ يهاگآ دنارذگ ار ه آ لکتورپ .دوب شزوم نهذ يهاگآ طسوت نیز تاباك [ 13 ] يحارط هدافتسا و هدش لیذ تروص هب تاسلج حرش .تسا هدش يم شاب :د هسلج لوا : یارجا شیپ ، ومزآ یرارقرب طابترا موافم و ،یزاس موزل هدافتسا زا شزومآ نهذ يهاگآ يیانشآ و اب هوحن نت يمارآ . هسلج :مود شزومآ نت يمارآ ج relaxation یارب 11 هورگ زا تلاضع هك لماش ،دعاس ،وزاب ۀلضع تشپ ،اپ قاس قاس ،اپ ار ،اه ،مکش ،هنیس هناش ،اه ، درگ ،بل مشچ راورآ ،اه ،اه يناشیپ تمسقج نیئاپ و تمسقج يناشیپ تاب . هسلج موس : شزومآ نت يمارآ یارب 6 هورگ تلاضع زا لماش تسد اه و ،اهوزاب اهاپ و ار ،اه مکش و درگ ،هنیس و هناش ،اه هراورآ اه و يناشیپ و بل اه و مشچ اه فیلکت و يگناخ نت يمارآ . هسلج :مراهچ شزومآ نهذ يهاگآ سفنت ج

mindful of

breathing رورم : هاتوك هسلج يیانشآ ،لبق اب هوحن نهذ يهاگآ ،سفنت شزومآ کینکت مد مدزاب و هارمه شمارآ و ودب رکفت رد دروم زیچ رگید شزومآ و کینکت یاشامت سفنت و فیلکت يگناخ نهذ يهاگآ سفنت لبق زا باوخ هب تدم 22 هقیقد . هسلج مجنپ : شزومآ کینکت شیاپ دب ج body monitoring شزومآ : کینکت هجوت هب تكرح دب ماگنه ،سفنت زكرمت رب یاضعا دب و تاكرح آ اه و سح یومتسج یاه ،يیاونشجيکیزیف يیاشچ و هریغ و فیلکت يگناخ نهذ يهاگآ دروخج دروخ اب شمارآ و هجوت هب هزم هرظنم و اذغ . هسلج مشش : شزومآ نهذ يهاگآ راکفا ج

mindful of

لودج 4 .

مئلاع تارمن هسیاقم یارب يبیقعت ومزآ ،یاتن اور

يتخانش شزومآ هورگرد نهذ

يهاگآ لرتنك و

زا هدافتسا اب سنایراو یواست ومزآ

و يلچوم تیورك ،سكاب یاه

اب ومزآ ،یاتن ساسا رب هك تفرگ رارق يسررب دروم نیول ك

هك س

اور میلاع یارب ينگمه طرش ،تسا هدوبن رادانعم يتخانش

سیرتام .تسا هدش تیاعر يتسرد هب سنایراوك سنایراو یاه

مئلاع رد هك يلچوم تیورك ومزآ ساسارب اور

يتخانش ينعم راد

ا هدوبن سنایراو یربارب ضرف ،تس يندومزآ ورد یاه

تیاعر اه

انعم مدع و نیول ومزآ ساسا رب و تسا هدش مئلاع یارب آ یراد

اور يتخانش سنایراو یربارب طرش ، نیب یاه

تیاعر زین يهورگ

.تسا هدش هزادنا اب سنایراو لیلحت ،یاتن

داد اشن ررکم یریگ ك

ه

شیپ نیگنایم نیب سپ ، ومزآ

ومزآ پ و ی مئلاع یریگ اور

يتخانش ،

ينامسج ،یزاس نهذ شزومآ هورگ ود رد يگدرسفا و بارطضا

رثا هزادنا ،نینچمه .دراد دوجو رادانعم توافت لرتنك و يهاگآ نهذ شزومآ مئلاع رب يهاگآ

اور يتخانش 769 / 2 همه رد و

هورگ يلماعت رثا اهریغتم

هجوت اب نیاربانب .تسا هدوب رادانعم هرود

هب نیگنایم يم اه سپ تارمن هك تفگ اوت لاع یریگیپ و ومزآ

مئ

اور يتخانش نهذ شزومآ هورگ رد يگدرسفا و بارطضا ، يهاگآ

تسا هدرك ادیپ شهاك لرتنك هورگ هب تبسن لودجج

9 . ومزآ ،یاتن

مئلاع تارمن هك داد اشن ينورفنب اور

يتخانش زاس ينامسج ، ،ی

شیامزآ هورگ يگدرسفا و بارطضا تبسن یریگیپ و ومزآ سپ رد

شیپ هب نیگنایم نیب زین لرتنك هورگ رد .تسا هتفای شهاك ومزآ

سپ تارمن شیپ هب تبسن ومزآ

مئلاع ومزآ اور

يتخانش ا و داعب

هورگ هب تبسن توافت نیا هك دش هدهاشم راد انعم توافت آ لودجج دوب رتمك يلیخ شیامزآ 1

ثحب

شهوژپ نیا مامنا زا فده نهذ شزومآ يشخبرثا يسررب

يهاگآ

مئلاع رب اور يتخانش زا سپ سرتسا للاتخا هب لاتبم ازابناج

هزادنا اب سنایراو لیلحت ،یاتن .دوب اافصا راش رد هحناس گ

یری مئلاع تارمن هك داد اشن ررکم

اور يتخانش ،بارطضا لیبق زا

ا للاتخا هب لاتبم ازابناج رد یزاس ينامسج و يگدرسفا تس

سر

شزومآ هورگ رد هدننك تكرش هحناس زا سپ نهذ

يهاگآ ب تبسن ه

ساسا رب و تسا هتفای شهاك یریگیپ و ومزآ سپ رد لرتنك هورگ مئلاع تارمن شیامزآ هورگ رد ينورفنب يبیقعت ومزآ اور

ش يتخان

سپ رد آ داعبا و شیپ هب تبسن یریگیپ و ومزآ

شهاك ومزآ

.تسا هدرك ادیپ نیا هتفای یاتسار رد ،همیتن نیا هب هراشا هك دراد رارق يلبق یاه

هك دراد هلئسم نهذ

يهاگآ يتخانشناور يتسیزاب ،قلخ دوباب ثعاب

بارطضا و يگتسخ شهاك و [

21 ] و [ 29 ] ، اور تملاس شیازفا ،

هفطاع و قلخ [

25 ] و [ 26 ] ، ،ينامسج ،يناور يتسیزاب دوباب

ينامیه [ 91 ] تیفیك دوباب [

92 ] ، باوخ شنت ،يگدنز زا درب تذل

ییاپ يکیزیف یاه هناشن و ن

[ 99 ] .دوش يم شزومآ نینچمه نهذ

يهاگآ ارفا رد ب هاجاوم هقباس اب د بیسآ ثداوح ا

،سرتسا رپ و از

و ينیلاب مئلاع ،يگدرسفا ،يفنم فطاوع ازیم رد شهاك ثعاب مئلاع ينهذ ررکم هبرمت شهاك

PTSD

يم ارامیب رد ددرگ

[ 22 ]

و [ 27 ]. شزومآ هکنآ هب هجوت اب نهذ

يهاگآ مئلاع همانشسرپ تارمن اور

يتخانش انعم روط هب ار آ داعبا و رتسا للاتخا اب ازابناج رد یراد

س

يم ،تسا هداد شهاك هحناس زا سپ تفگ اوت

نهذ يهاگآ و

و تواضق ودب تاساساسحا لیدعت ثعاب آ شزومآ شیازفا

يم ينامسج و يناور يهاگآ شریذپ و دید حضاو هب و دوش

تانامیه مه ،يکیزیف یاه هدیدپ و کمك ،دنتفا يم قافتا هك روطنا

يم دنك [ 91 ] يم نیاربانب ، يتخانشناور مئلاع تارمن لیدعت رد دناوت

ازابناج PTSD و دشاب هتشاد يمام شقن رظن نیا زا رما نیا

شهوژپ رد هك هك تسا هدش هداد اشن يلبق یاه

نهذ يهاگآ هب

عت رد مدرم کمك يفنم راکفا و اهراتفر لید

يم هب رمنم و دیامن

رییغتم هورگ

هرود نیگنایم فلاتخا

هرود ره یاه

سپ نومزآ یریگیپ

مئلاع اور يتخانش شزومآ

نهذ يهاگآ شیپ

ومزآ *

123 / 26 * 571

/ 22

سپ ومزآ

-* 726 / 7

لرتنك شیپ

ومزآ *

226 / 17 *

522 / 3

سپ ومزآ

-257 / 9

-بارطضا فلا شزومآ

نهذ يهاگآ شیپ

ومزآ *

226 / 3 * 957

/ 7

سپ ومزآ

-323 / 1

-لرتنك شیپ

ومزآ *

123 / 1 711

/ 2

سپ ومزآ

-711 / 1

-يگدرسفا ب شزومآ

نهذ يهاگآ شیپ

ومزآ *

257 / 3 * 123

/ 2

سپ ومزآ

-* 123 / 9

-لرتنك شیپ

ومزآ *

222 / 2 571

/ 1

سپ ومزآ

-123 / 1

-یزاس ينامسج ج شزومآ

نهذ يهاگآ شیپ

ومزآ *

226 / 7 * 726

/ 6

سپ ومزآ

-522 / 2

لرتنك شیپ

ومزآ *

257 / 1 211

/ 2

سپ ومزآ

-* 619 / 2

-21 / 2

> p

** و 25 / 2

> p

72 / اروپایرآ ،يئادتقم ،یدابآ زرم دازآ

هرود ،يراتفر مولع هلجم 7

هرامش ، 1 ، راهب 1312

ر میظنت يم يتملاس اب طبترم تبثم یاهراتف دوش

[ 21 ] هیجوت لباق

.تسا نهذ يهاگآ شیازفا رد میقتسم ریغ و میقتسم تارثا یاراد لاس

يتم

يتسیز بوچ راچ کی ورد رد

-يناور دشاب يم يعامتجا [

22 ].

هرود رد روضح نهذ

يهاگآ ،تاساسحا اب درك رارقرب طابترا اب ،

برامت و راکفا شریذپ و راکفا دروم رد تواضق مدع ،هجوت لرتنك ارامیب رد یزاس ينامسج و يگدرسفا ،بارطضا مئلاع شهاك هب يم کمك میقتسم تروص هب کینکت نینچمه .دنك

یاه نهذ

يهاگآ دب شیاپ کینکت هلمج زا يیاسانش تیعضو رد دوباب اب ،

میقتسم ریغ تروص هب ، ارامیب رد تاساسحا رمنم

هب كرد ب رتا

مئلاع هتفای دوباب يم

دوش بارطضا و سرتسا زا هلئسم نیا هك

هدرك یریگولج رتشیب [

25 ] رد رییغت ،همیتن رد و بارطضا

ای

اب يگرسفا رد رییغت

مئلاع زورب تدش و ازیم ينیلاب

ناج ازاب هارمه

اما ،دراد ار دوخ صاخ طیارش درف ره هکنیا دوجو اب .تسا هورگ

شزومآ نهذ يهاگآ ةرابرد یریگدای و ماف یارب هژیو يطیارش

حا تانامیه و راکفا ،ساس دوخ

و ارگید یارب ،تواضق ودب

ارامیب مهارف يم ك ن د ، همیتن رد دارفا رداق دمآراك يگدنز هب ت

ر رد

هورگ زا جراخ يم

دندش [ 9 ].

خا هب لاتبم ارامیب يگتخیگنا هحناس زا سپ سرتسا للات

یاه

دوخ يمسج و يفطاع بیسآ كرادم و دهاوش اونع هب ار

یدج یاه

ك ریسفت و ریبعت دوخ رد هعجاف رکفت ،داح تشحو راچد و هدر

ب ،را

يحور يناشیرپ درم ساسحا يتح و

يم عوقولا بیرق اب هك دنوش

شنكاو مامنا ،هجوت درك فرحنم دننام يیاه

نیا زا هبرمت

دنیاشوخان يم بانتجا

دننك [ 26 ] و [ 17 ] . هب هك هبرمت زا بانتجا

دنیاشوخان عیاقو لرتنك یارب دربهار کی اونع ارامیب نیا رد

دروم

يم هدافتسا یاش ،دشاب

يگتفشآ شهاك ثعاب تدم هاتوك رد د یاه

للاتخا هك يیامنآ زا اما ،ددرگ رامیب رد يناور

PTSD

یرامیب کی

يم تدم زارد رد تسا نمزم شیازفا ار رامیب يناور ،نر و درد دناوت

دهد [ 2 ] . نهذ يهاگآ کینکت هئارا اب عقاو رد ثعاب بسانم یاه

يم هبرمت ار سرت و بارطضا نیا یدارا و هناهاگآ صخش دوش

دهد خساپ شریذپ و ،یواکمنك ،هبرمت هب يگدوشگ اب و هدرك [

9 ]

و [ 27 ] . هار رگید زا راک

شزومآ یاه نهذ

يهاگآ هب لاتبم ازابناج رد

PTSD

شهاك یارب ، هناشن رب دیكات يتخانشناور مئلاع

و اه

ونع هب .دوب تانامیه و راکفا ،تاساسحا دروم رد اهریسفت ثم ا

،لا

يم داانشیپ ازابناج هب دوخ دب رد ساسحا هنوگ ره هب هك دش

هرابرد درك رکف زا تاساسحا نیا زیامت هجوتم و دننك هجوت هب هنارایشه درك هجوت زا راك نیا مامنا یارب .دنوش تاساسحا ت کینکت قیرط زا ،لاح امز .دش هدافتسا هناهاگآ سفن

هب لاتبم ارامیب نینچمه

PTSD

و تاساسحا يباختنا تروص هب

ار دوخ يمسج برامت يم رارق ریسفت و ریبعت ءوس دروم

هك دنهد

نیبدب ،تیساسح شیازفا ثعاب نیا ب شوگ و ي

ه یا رد يگنز ن

يم ارامیب ف راوخشن ثعاب دوخ هبون هب و دوش

ارامیب نیا رد یرک

روم رد دش دهاوخ دوخ هدنیآ و هتشذگ د [

21 ] و [ 23 ] سفنت نیرمت .

ع هب و هجوت زكرم اونع هب هناهاگآ يماگنه عجرم هطقن اون

هك ينامز ،لاح امز هب تشگزاب یارب ارامیب هك دوش يم هدافتسا ذ

آ نه طسوت اه انامیه و راکفا هدافتسا دوش يم اشیرپ يفنم ت

يم .دننك وخ مسج ورد هب تشگزاب نیا رب هولاع ،لاح امز رد و د

يم هبرمت ينامز هدنیآ ای و هتشذگ دروم رد لمات اب رامیب هك دوش

یاهوگلا رد نتفرگ رارق و دوخ آ بذج ساسحا و رکف يگشیمه

يم اه تانیرمت .دوش نهذ

يهاگآ یوقت ثعاب یارب نهذ يیاناوت ت

ب تیعقوم رد يتح لاح هظحل هب تشگزا دننام زیگنارب شلاچ یاه

دوش يم مشخ تلامح زورب امز [

29 ]. هب هناهاگآ هجوت عقاو رد

مامت هب يیوگخساپ و كرد یارب ار یدیدج هار ،لاح امز ينورد تاساسحا يم رامیب هب

صیخشت يیاناوت دارفا و دزومآ

هبرمت و راکفا ،تاساسحا دوخ یاه

يم ار دنبای [ 13 ].

شزومآ هورگ ازابناج نهذ

يهاگآ و تیلاعف ازیم رد شیازفا ،

آ هرود يط رد ار دوخ هنازور درکلمع دندرك شرازگ یریگیپ و شزوم

يم هك بسك هزیگنا شیازفا و يبانتجا برامت شهاك زا يشان دناوت

تانیرمت هك تسا نیا رب ضرف .دشاب هبرمت نهذ

يهاگآ كرش ت

اگدننك کمنك هب تبثم شرگن نتشاد هب قیوشت ار یوا

دوب زاب و

يم برامت هب تبسن دننك

[ 27 ] . ثعاب تانیرمت ،نیا رب هولاع

هب تبسن يلك شنیب و كرد درب تاب ،حوضو و تقد شرورپ اگزاسان یاهوگلا ر

يم راكدوخ یاهراتفر و برخم ،هنا صخش و دوش

تفر فقوت ای داد خساپ اکما ار داد اشن شنكاو یاج هب را

يم دبای [ 26 ] .

شزومآ عقاو رد نهذ

يهاگآ ار درف يهاگآ و هجوت هك رظن نیا زا

يم رتشیب يناور و يکیزیف تاساسحا هب تبسن يم دنك

ت ثعاب دناو

يیاناوت درف هك دوش سرتسا اب ،دسانشب ار دوخ یاه

يگدنز یاه

یوضع اونع هب و هدوب هدنزاس و دیفم يلغش رظن زا ،هدومن هلباقم اد ار مزت تكراشم و یراکمه ارگید اب هعماج زا دشاب هتش

[ 25 ] ،

هبنج زا اریز رب ينتبم امرد مام یاه

نهذ يهاگآ هك تسا نیا

يم دای دارفا هلباقم يفنم راکفا و تانامیه اب دنریگ

ح و هدومن ثداو

دننك هبرمت تبثم تروص هب ار ينهذ [

91 ] . رد هك رگید مام هتکن

رب ينتبم امرد نهذ

يهاگ م دوجوم ءایشا ينهذ يیامنزاب تسا حرط

نیا و تسا جراخ اسنا هلصافلاب لرتنك زا هك تسا يگدنز رد ا

رم

و قیمع سفنت قیرط زا يم هداد شزومآ دارفا هب درك رکف

دوش .

نیاربانب نهذ يهاگآ شزومآ و کینکت نینچ دوجو اب دناوت يم آ

ينامسج و يگدرسفا ،بارطضا شهاك رد يمام شقن يتبثم یاه هحناس زا سپ سرتسا للاتخا هب لاتبم ازابناج رد مئلاع یزاس تشاد عامتجا یاهراتفر و دشاب ه آ هك ي

تلاکشم لیلد هب آ رد اه

دنتسه لکشم راچد اور و باصعا يم لیدعت ار ،

ب و دنك تملاس ه

يم کمك زین انآ هداوناخ دنك

[ 95 ].

شزومآ نهذ يهاگآ شور زا يکی شهاك رب ينتبم ينامرد یاه

امنزاب آ رد هك تسا ينامرد اور و سرتسا دوجوم ءایشا ينهذ يی

و سفنت قیرط زا تسا جراخ ام هلصافلاب لرتنك زا هك يگدنز رد يم هداد شزومآ دارفا هب درك رکف دوش

[ 91 ] ، شور نیا عقاو رد

زا يقیفلت نت يمارآ نهذ و تسا يهاگآ [

22 ] . يساد و ایار لقن هب

زا ينامیرن اراکمه و [

26 ] هك دنداد اشن نهذ

يهاگآ رد مدرم هب

عت يم کمك کیتاموتا راکفا و يفنم یراتفر یاهوگلا لید ن

و دیام

يم يتملاس اب طبترم تبثم یاهراتفر میظنت هب رمنم رما نیا ش

دو

تبثم هوجو زا ،تلایامت و تانامیه ،راکفا هب تبسن يهاگآ هذ

ن

يهاگآ تسا [ 25 ] و هناراگزاس یاهراتفر دش هنهامه ثعاب و

تلاح اور یاه نش يم نیعم هنیمز ره رد تبثم يتخا يتح و دوش

تیلاعف تاج رد یدرف يیاناوت دوباب بجوم و یدارفنا یاه

تیلاعف نیا هب هقلاع و يعامتجا يم اه

ددرگ [ 21 ] شزومآ ،نیاربانب .

نهذ يهاگآ للاتخا اب ازابناج رد

PTSD

باصعا تلاکشم زا هك

،دنتسه ،نر رد امورت و از بیسآ ثداوح اب هاجاوم اب طبترم اور و يیاناوت نیا دوباب اب تیلاعف هب هقلاع ،یورت و اه

و یدرف یاه

يم ،يعامتجا و هدنزاس انآ اور تملاس یاقترا تاج رد دناوت

.دشاب دیفم تیدودحم هلمج زا هنومن دش دودحم ،شهوژپ نیا یاه

هب

نیا .دوب درم ازابناج يگژیو هك تسا مام رظن نیا زا رما

یاه

اور يتخانش ریثات تحت ار شهوژپ ،یاتن تسا نکمم ادرم و انز

تیدودحم رگید زا دهد رارق هب اوت يم اه

كلام يضعب لامعا یاه

يندومزآ فذح مدع ،صاخ تتلاتخا دوبن ،نس ،يلیصحت عطقمج اه

آ دننام و داوم فرصم .درك هراشا

هجیتن

یریگ

تیدودحم هب هجوت اب تاعلاطا شهوژپ نیا ،یاتن ،هدش دای یاه

شزومآ هنیمز رد يمام نهذ

يهاگآ ازابناج اور تملاس دوباب رب

يم تسد هب اور و باصعا هجوت ،شهوژپ نیا ،یاتن ساسارب و دهد

شزومآ شقن و تیمها هب نهذ

يهاگآ تملاس دوباب رد دناوت يم

للاتخا هب لاتبم ازابناج رد آ اب طبترم یاه ریغتم و يتخانشناور .دوش عقاو رثوم و دیفم هحناس زا سپ سرتسا

رککشت و ینادردکق

: نـیا اـب شهوژـپ تـیامح

زـكرم يلاـم

تاـقیقحت موـلع

يکـشزپ موـلع هاگـشهوژپ یراـتفر هـیقب

للها

ـص ترو هـتفرگ .تـسا نیدـب هلیـسو زا نیلوئـسم و هاگـشهوژپ

روــما نیــنچمه و دیاــش داــینب ،یراــتفر موــلع تاــقیقحت زــكرم هــیلك و اافــصا اتــسا ارگراــثیا ازاــبناج

زــیزع و زــین

اتــسرامیب نیلوئــسم يکــشزپناور

هــب هتــسباو يیاــجر دیاــش

اافـصا ارگراـثیا و ازابناج داینب لاـمك

ریدـقت و رکـشت هـب

لمع يم دیآ .

عبانم

1. Abhari-Ahmadi SA. Long-term effects of war on psychosocial status of patients with post-traumatic stress disorder. proceedings of the third symposium of neurological complications psychological War. Tehran; 2000. [Persian]

2. Association AP. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th _{Ed): DSM-IV-TR®:}

American Psychiatric Association; 2000.

3. Kearney DJ, McDermott K, Malte C, Martinez M, Simpson TL. Association of participation in a mindfulness program with measures of PTSD, depression and quality of life in a veteran sample. J Clin Psychol. 2012; 68(1):101-16. PubMed PMID: 22125187.

4. Renshaw KD, Rodrigues CS, Jones DH. Combat exposure, psychological symptoms, and marital satisfaction in national guard soldiers who served in operation Iraqi freedom from 2005 to 2006. Anxiety stress Coping. 2009; 22(1):101-15. PubMed PMID: 18785032.

5. Renshaw KD, Rodrigues CS, Jones DH. Psychological symptoms and marital satisfaction in spouses of Operation Iraqi Freedom veterans: Relationships with spouses' perceptions of veterans' experiences and symptoms. J Fam Psychol. 2008; 22(4):586.

6. Slone LB. Prevalence of PTSD in primary care settings: The national÷l. Survey of relationship between aggression and stringency of post-traumatic stress disorder. Pajohohandeh J. 2006; 11(50):95-9. [Persian]

8. Taylor S, Asmundson GJ. Posttraumatic stress disorder: Current concepts and controversies. Psychol Injury Law. 2008; 1(1):59-74.

9. Donyavi V, Shafighi F, Rohani M, Hossieni S, Kazemi J, Arghanon S, et al. The prevalence of traumatic stress disorder on duty personnel in Tehran. J Army Univ Med Sic. 2007; 5(1):1121-5. [Persian]

10. Sardar-Porgodarzi S, Zahmatkesh-Isfahani F. The real test of real organ in patients with traumatic stress disorder from war [Dissertation] Kerman: Kerman Medical University; 1999. [Persian]

11. Yehuda R. Risk and resilience in posttraumatic stress disorder. J Clin Psychiatr. 2004; 65(1): 25-36. 12. Sharifi-Rad GHR, Matlabi M, Taghdisi MH. The comparative survey of over 25% of war handicapped children students educational condition infected with Post Trauma Stress Disorder (PTSD) and non-war handicapped children students of Chaharmahal Bakhtiary Ofogh Danesh J. 2006; 12 (1):28-33. [Persian]

13. Mohammadi M, Bina M, Yasami M, Fakour Y, Naderi F. Behavioral group therapy effect on Bam earthquake related PTSD symptoms in children: A randomized clinical trial. Iranian J Pediatrics. 2006; 16(1):25-33.

14. Sadock BJ, Sadock VA. Kaplan & Sadock's Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences. Clinical psychiatry (10th _{Ed). North American: Lippincott}

Williams & Wilkins; 2003.

15. Mueser KT, Rosenberg SD, Xie H, Jankowski MK, Bolton EE, Lu W, Hamblen JL, Rosenberg HJ, McHugo GJ, Wolfe R. A randomized controlled trial of cognitive-behavioral treatment for posttraumatic stress disorder in severe mental illness. J Couns Clin Psychol. 2008; 76(2):259-71.

16. Bisson JI, Ehlers A, Matthews R, Pilling S , Richards D, Turner S. Psychological treatments for chronic post-traumatic stress disorder Systematic review and meta-analysis. British J Psychiatr. 2007; 190(2):97-104.

71 / اروپایرآ ،يئادتقم ،یدابآ زرم دازآ

هرود ،يراتفر مولع هلجم 7

هرامش ، 1 ، راهب 1312

peacekeeping veterans. Canadian J Psychiatr. 2008; 53(9):594-600.

18. Schnurr PP, Lunney CA. Exploration of gender differences in how quality of life relates to posttraumatic stress disorder in male and female veterans. J Rehabil Res Dev. 2008; 45(3):383-93. 19. Kabat-Zinn J. Wherever you go, there you are: Mindfulness meditation in everyday life: Hyperion; 1995.

20. Peterson LG, Pbert L. Effectiveness of a meditation-based stress reduction program in the treatment of anxiety disorders. Am J Psychiatr. 1992; 149:936-43.

21. Junkin SE. Yoga and self-esteem: Exploring change in middle-age women [Dissertation]. Canada: Saskatchewan University; 2007.

22. Hayes SC, Wilson KG, Gifford EV, Follette VM, Strosahl K. Experiential avoidance and behavioral disorders: a functional dimensional approach to diagnosis and treatment. J Couns Clin Psychol. 1996; 64(6):1152.

23. Zeidan F, Johnson SK, Diamond BJ, David Z, Goolkasian P. Mindfulness meditation improves cognition: Evidence of brief mental training. Conscious Cogn. 2010; 19(2):597-605.

24. Bohlmeijer E, Prenger R, Taal E, Cuijpers P. The effects of mindfulness-based stress reduction therapy on mental health of adults with a chronic medical disease: A meta-analysis. J Psychosom Res 2010; 68(6):539-44.

25. Narimani M. Ariapooran S, Abolghasemi A, Ahadi B. Effectiveness of mindfulness-based stress reduction and emotion regulation training in the affect and mood of chemical weapons victims. Arak Med Uni J. 2012; 15(2):107-18. [Persian]

26. Narimani M, Ariapooran S, Abolghasemi A, Ahadi B. Effectiveness of mindfulness-based stress reduction and emotion regulation training in the Mental health of chemical weapons victims. Behbood J. 2011; 15(5):347-57. [Persian]

27. Vujanovic AA, Youngwirth NE, Johnson KA, Zvolensky MJ. Mindfulness-based acceptance and posttraumatic stress symptoms among

trauma-exposed adults without axis I psychopathology. J Anxiety Disord. 2009; 23(2):297-303.

28. Bernstein A, Tanay G, Vujanovic AA. Concurrent relations between mindful attention and awareness and psychopathology among trauma-exposed adults: Preliminary evidence of transdiagnostic resilience. J Cogn Psychother. 2011; 25(2):99-113.

29. E B. Effectiveness of metacognitive behavioral therapy on the severity of Post-Trumatic Stress Disoder (PTSD) symptoms and depression in the veterans of imposed Iraq-Iran war [Dissertation] Esfahan Esfahan University; 2007. [Persian]

30. Modanlo F. Relationship between resilience, coping strategies and social support with vulnerability of the bereaved women [Dissertation]. Ardabil: Mohaghegh Ardabili University; 2010. [Persian]

31. Flugel Colle KF, Vincent A, Cha SS, Loehrer LL, Bauer BA, Wahner-Roedler DL. Measurement of quality of life and participant experience with the mindfulness-based stress reduction program. Complementary Ther Clin Pract. 2010; 16(1):36-40. 32. Shapiro SL, Bootzin RR, Figueredo AJ, Lopez AM, Schwartz GE. The efficacy of mindfulness-based stress reduction in the treatment of sleep disturbance in women with breast cancer: an exploratory study. J Psychosom Res. 2003; 54(1):85-91.