* :لوئسم هدنسیون ناور هورگ یسانش -ناتسرل هاگشناد -ناتسرل :نفلت 09186137438 ، E-mail: radmehr.p12@gmail.com
رثا
شخب
ی
نامرد تخانش
ی
نتبم
ی
نهذ رب
یهاگآ
م رب
ی
ناز
گوس
ی
ر
ی
بعت
ی
ر
و
لاتبم رد دمآراکان شرگن
ی
نا
دوبمه للاتخا هب
ی
عامتجا بارطضا
ی
گدرسفا و
ی
تزع
هلا
مدق
روپ
1،
یس
م
ی
ن
اضرملاغ
یی
1رهمدار هناورپ ،
2 * 1 سانشناور هورگ ی ، ا ،ناتسرل ،ناتسرل هاگشناد ی ؛نار 2 وجشناد ، سانشناور هورگ ی ، ا ،ناتسرل ،ناتسرل هاگشناد ی نار . :تفایرد خیرات 7 / 6 / 94 خیرات شریذپ : 12 / 8 / 94 :همدقم نمزم یبارطضا للاتخا کی بارطضا للاتخا عامتجا ی (Social anxiety disorder
) سرت اب هک تسا نآ عبت هب و یعامتجا و یدرکلمع یاه تیعقوم زا دیدش نتجا ددرگ یم صخشم ،اه تیعقوم نیا زا با ( 1 .) نارسپ زا شیب نارتخد رد للاتخا نیا عویش هک یروط هب ( تسا 2 ) . للاتخا هک دنا هداد ناشن تاعلاطم زا یخرب تلاکشم و لئاسم اب ناناوجون رد یعامتجا بارطضا کیژولویزیف یاه یگتخیگنارب لیبق زا یرامش یب و یبلق هاگتسد یاه خساپ -قورع زا هناریگوس ریسفت ی درکلمع یاه ییاسران مهبم یعامتجا یاه تیعقوم یاه کاردا و فیعض یعامتجا یرو شنک یعامتجا دراد هطبار یفنم ( 6 -3 .) ییلااب یدوبمه للاتخا نیا قبط .دراد یقلخ ،یبارطضا تلالاتخا ریاس اب هدش ماجنا تاقیقحت 81 للاتخا هب لاتبم دارفا زا % ،یعامتجا بارطضا دنراد زین یرگید للاتخا ( 7 .) یگدرسفا ( depression ) للاتخا اب ییلااب یدوبمه :هدیکچ
:فده و هنيمز
دوبمه ی عامتجا بارطضا ی -گدرسفا ی اش زا ی ع یرت ن م بوسحم ناناوجون تلاکشم ی دوش هک پي اهدما ی برخم ی ارب ی سررب رضاح شهوژپ فده .دراد نانآ ی رثا شخب ی نامرد تخانش ی نتبم ی نهذ رب یهاگآ رب م ي ناز گوس ي ر ی بعت ي ر شرگن و دمآراکان رد یلاتبم نا دوبمه للاتخا هب ی ارطضا ب عامتجا ی گدرسفا و ی .دوبشور
سررب
ی
:
ن حرط عون زا رضاح شهوژپ شور ي هم یبرجت پ اب ي ش نومزآ -سپ نومزآ یريگيپ و اب هورگ هاوگ تسا . هعماج یرامآ ا ی ن لک شهوژپ ي ه شناد زومآ دوبمه للاتخا هب لاتبم مود و لوا هطسوتم هرود رتخد نا ی بارطضا عامتجا ی گدرسفا و ی مرخ رهش دابآ دشاب یم ارجا روظنم هب هک ی رگلابرغ شهوژپ ی ادتبا هک تفرگ ماجنا 437 تکرش هدننک اب هنماد ینس 14 ات 17 عامتجا بارطضا همانشسرپ ،لاس ی گدرسفا و ی مکت ار ي ل دندومن زا هک م ي نا نآ اه 30 رفن یاراد عامتجا بارطضا ی گدرسفا و ی لااب هارمه ( ی ک فارحنا عم ي را م زا رتلااب ي گنا ي ن )هورگ درگ باختنا ی ،د سپس 30 اب بختنم رفن باستنا فداصت ی هب 2 هورگ 15 یرفن امزآ ی ش سقت هاوگ و ي م هورگ .دندش امزآ ی ش 8 هسلج 2 هتعاس هتفه( یا ی ک هورگ تروص هب )هسلج ی شزومآ تحت MBCT ق دنتفرگ رار مامتا زا دعب . همانشسرپ هب هورگ ود ره ،تاسلج یاه ت بع ي ر شرگن و .دنداد خساپ دمآراکانی
هتفا
اه
:
امزآ هورگ رد ی ش نعم شهاک ی یراد گوس رد ي ر ی بعت ي ر گوس ،دوخ هب طوبرم ي ر ی بعت ي ر د هب طوبرم ی نارگ ( 001 / 0 > P شرگن و ) دمآراکان ( 05 / 0 > P رد زا دعب ) ی تفا ا نمض .دش هدهاشم شزومآ ین هک اتن ی ج پ هلحرم رد ي گ ي ر ی ني ز .دش ظفحتن
ي
هج
يگ
ر
ی
:
اب اتن هب هجوت ی ج شزومآ ،هلصاح یاه نتبم ی نهذ رب یهاگآ ارب ی م شهاک ي ناز گوس ي ر ی بعت ي ر و شرگن دمآراکان رد یلاتبم نا دوبمه للاتخا هب ی عامتجا بارطضا ی گدرسفا و ی صوت ي ه م ی دوش . و هژا :یديلک یاه نامرد تخانش ی نتبم ی نهذ رب یهاگآ ، گوس ي ر ی بعت ي ،ر عامتجا بارطضا ،دمآراکان شرگن ی ، گدرسفا .یش نامرد تخان ی لاتبم رد ی نا دوبمه للاتخا هب ی عامتجا بارطضا ی گدرسفا و ی ناراکمه و روپ مدق هلا تزع دراد ناناوجون نایم رد یعامتجا بارطضا ( 8 للاتخا .) عیاش زا ،یگدرسفا صیخشت نیرت یکشزپناور یاه ور دنور اب هک تسا یلکشم ،نآ عویش و دشر هب تسا هدرک داجیا ناور تشادهب یارب یساسا ، هب یروط ک ه یکیزیف و یناجیه ،یتخانش لماکت رب یم رثا ناوجون دراذگ ( 9 هرود رد للاتخا نیا .) تسا نارسپ زا رتشیب نارتخد نیب رد ،یناوجون ( 10 .) یناوجون نارود رد یعامتجا بارطضا للاتخا شیپ نآ زا سپ یگدرسفا للاتخا زا یمهم هدننک ینیب بارطضا للاتخا هب هجوت بجوم رما نیا ،تسا متجا لیدعت ناونع هب یعا رطخ لامتحا هدننک یم دشاب . یم خر یدوبمه یتقو هک یروط هب ،دهد لاس هشیمه ،یعامتجا بارطضا للاتخا زا لبق اه یم خر یگدرسفا للاتخا دهد ( 11 ). هب نایلاتبم هدرسفا ینیلاب رظن زا ًارثکا یعامتجا بارطضا للاتخا دنتسه ، هنوگ هب رد یگدرسفا للاتخا هک یا 90 % هارمه یعامتجا بارطضا للاتخا هب نایلاتبم تسا ( 12 نیب هجوت لباق یدوبمه ،ینیلاب تاعلاطم .) ار ناناوجون یگدرسفا و یعامتجا بارطضا للاتخا نیب 30 ات 40 % یم هراشا دننک ( 13 ). نناناو ناراکمه و رد یعامتجا بارطضا للاتخا یدوبمه دوخ شهوژپ نارتخد نایم رد یگدرسفا اب 7 / 51 % نارسپ و 9 / 27 % دنداد ناشن ( 2 للاتخا ،یتخانش هاگدید قباطم .) یم یگدرسفا و یعامتجا بارطضا یشان دناوت زا رف آ و داجیا رد هک دشاب یفنم یتخانش یاهدنی هلمج زا دنک افیا یمهم شقن تلالاتخا نیا یرادیاپ ریبعت یریگوس ( interpretation biases ) شرگن و دمآراکان ( dysfunctional attitude ) م ی .دشاب هب هنوگ تلالاتخا موادت و داجیا رد تخانش شقن هک یا زا یگدرسفا و یعامتجا بارطضا هلمج زا یبارطضا رکف یاوتحم )فلا هاگدید ود زا زابرید و اهرواب( شرگن شزادرپ )ب )بولطمان و دمآراکان یاه یاه یتخانش دروم )راکفا بوکرس و رکفت یریگوس( رارق یسررب تسا هتفرگ ( 14 هیرظن ) یتخانش نازادرپ نییعت شقن ،ریبعت یریگوس دندقتعم هدننک رد یا یقلخ و یبارطضا تلالاتخا موادت و داجیا دنراد ( 15 ریبعت هب شیارگ ناونع هب ریبعت یریگوس .) تیعقوم ریسفت و هویش هب مهبم یاه و یفنم ًلاماک یا تسا هدش فیرعت ،زیمآدیدهت م ود یاراد هک هفلؤ دوخ یفنم یبایزرا و )دوخ هب طوبرم ریبعت یریگوس( نارگید طسوت یفنم یبایزرا کاردا ریبعت یریگوس( یم )نارگید هب طوبرم دشاب ( 16 ، 17 ) . ریبعت یریگوس هفلؤم زا یکی یقلخ و یبارطضا للاتخا رد هدمع یاه تلالاتخا نیا موادت و داجیا رد یمهم شقن هک تسا دراد ( 18 ، 19 ) . ریگوس ،یگدرسفا هب فوطعم ریبعت ی یارب ار یدهاوش کرد یفنم یریگوس هب طوبرم هک ،تسا یگدرسفا و یعامتجا بارطضا یدوبمه للاتخا یم ایهم هنوگ هب .دنک شهوژپ هک یا دوجو یلبق یاه هداد ناشن ار یگدرسفا رد یفنم ریبعت یریگوس دنا ( 20 .) Miers ناراکمه و شهوژپ رد هک دنداد شرازگ دوخ ریبعت یریگوس یلک یتخانش یگژیو کی عقاو رد ، یگدرسفا و یعامتجا بارطضا للاتخا نایلاتبم تسا ( 18 ). ،یکشزپناور تلالاتخا یتخانش لدم اب قباطم لکش رد مهم لماوع زا رگید یکی موادت و یریگ ناور تلالاتخا فیرحت ،یتخانش و یتخانش یاه تسا دمآراکان شرگن ( 21 شرگن موهفم .) اکان دمآر هب هدرسفا نارامیب فیصوت رد کب طسوت راب نیلوا للاتخا ماود و داجیا یزکرم یلصا موهفم ناونع دش حرطم یگدرسفا ( 22 شرگن .) دمآراکان هراوحرط و اهرواب یفنم یریگوس هدننک سکعنم یاه رد درف کی تسا هدنیآ و ناهج ،دوخ دروم لماش هک هفلؤم لامک :نوچ ییاه ت هب زاین ،یبلط ،نارگید دییأ بیسآ ،نارگید ندرک یضار هب زاین و یریذپ ،هدنیآ و نارگید ،دوخ دروم رد درکلمع یبایشزرا یم کب یتخانش هیرظن ساسارب دشاب ( 23 ). شرگن کب للاتخا ساسا ار دمآراکان یم حرطم یعامتجا بارطضا ندش لاعف اب هک دنک شرگن نیا تیعقوم قیرط زا اهرواب و اه یاه یعامتجا للاتخا موادت هب ،لطاب رود داجیا اب
یم کمک یعامتجا بارطضا دنک ( 24 هنوگ هب .) یا لدم هک ه رب یعامتجا بارطضا للاتخا یتخانش یا لکش رد دمآراکان شرگن شقن تیمها و یریگ دنراد دیکأت یعامتجا بارطضا للاتخا یرادیاپ ( 25 .) شرگن هک دندقتعم تاعلاطم زا یرایسب یم دمآراکان اوت هب رجنم دنن بیسآ للاتخا رد یتخانش یریذپ لکش رد و یگدرسفا نآ ماود و یسانش ببس ،یریگ دشاب هتشاد شقن ( 26 ) . هک یناناوجون اب هسیاقم رد و یعامتجا بارطضا تلالاتخا زا یکی یاراد ناناوجون ،دنتسه یگدرسفا هب یدایز شیارگ ،دوبمه بیسآ زا یرتلااب حطس ،یشکدوخ راکفا اور یاه ،ین شیپ رتدب یهگآ ، یناشیرپ و تلاکشم للاتخا ،رتشیب یرتشیب یعامتجا و یلغش ،یلیصحت درکلمع رد دنراد ( 13،27 نآ زا .) یم رظن هب هک ییاج دسر کی یگدرسفا و یبارطضا تلالاتخا نیب یدوبمه اب طبترم هراومه ،یدوبمه و تسا انثتسا نودب هدعاق شیپ فیعض یهگآ برخم یاهدمایپ ،رت ت تبسن یر ره هب تسا تلالاتخا زا کی ، تلالاتخا یدوبمه اذل ینیلاب هجوت دنمزاین یگدرسفا و یعامتجا بارطضا یم رتشیب دشاب ( 28 ، 29 نیا رد .) نیا لح یارب ،اتسار عادبا یفلتخم ینامرد یاهدرکیور ،نوزفازور لکشم یتخانش نامرد نایم نآ زا هک تسا هدش -رثا یراتفر د رد ار دوخ یشخب تباث بارطضا و یگدرسفا نامر تسا هدرک . شور کی ناونع هب زین ینامرد وراد هزادنا هب هک یروط هب ،هدش هتخانش بسانم ینامرد یتخانش نامرد -تسا هفرص هب نورقم ،یراتفر ( 30 .) رثا هچرگا نامرد یشخب یتخانش نامرد یارب یراتفر تسا هدش تباث یگدرسفا و بارطضا ، تبسن اما نعم ی اد جنر هدنام یقاب میلاع زا نارامیب زا یر یم نآ زا یدادعت و دنرب یب نامرد نیا هب تبسن اه هدش لیم دنا ( 30 زا یدایز دادعت ،رگید ییوس زا .) ار میلاع موادت ،تلاخادم نیرتهب لابند هب نایلاتبم یم شرازگ دنهد لابند هب هنلااعف نارامیب زا یخرب و نامرد امک یاه شیب یم عیدب زاین دراوم نیا ،دندرگ تاعادبا یبایزرا و هعسوت روظنم هب ینیلاب تاقیقحت هب هیرظن زا هتساخرب ینامرد یم هتسجرب ار اه دنک ( 32،31 .) نامرد نایم رد یگدرسفا و بارطضا یارب هک یفلتخم یاه نهذ رب ینتبم ینامرد تخانش ،هدش هدید کرادت یهاگآ ( mindfulness–based cognitive therapy ) هاگیاج هژیو تسا هدرک ادیپ یا ( 34،33 نهذ .) یعون یهاگآ نییآ و میلاعت رد هشیر هک تسا هبقارم زا یبهذم یاه ژیو هب یقرش ه دراد ادوب ( 35 نهذ .) ناونع هب یهاگآ ،دوخ رب زکرمت تواضق نودب ،یهاگآ زا یتلاح رب زکرمتم اب لباقت رد تلاح نیا .تسا هدش صخشم وصخ هب هتشذگ و یگدرسفا هب لاتبم نارامیب رد ص یم بارطضا هب نایلاتبم رد هدنیآ رب زکرمتم ب دشا ( 36 .) نهذ رب ینتبم تلاخادم زا یکی ناونع هب یهاگآ نامرد یتخانش یاه دادملق موس جوم یراتفر یم دوش ( 35 .) MBCT هاتوک یهورگ هلخادم عون نآ رد هک تسا تدم 3 یم لابند یساسا فده دوش . )فلا هجوت میظنت ، یتخانشارف یهاگآ داجیا)ب ، تلاح هب تبسن شریذپ داجیا و ییادز زکرمت )ج و اه ینهذ تایوتحم ( 37 ) . Smits ناراکمه و رد شهوژپ رب یتخانش نامرد هک دندیسر هجیتن نیا هب دوخ یا ئلاع یدوبمه اب یساسا یگدرسفا نارامیب یگدرسفا م بارطضا دشاب بسانم یعامتجا ( 38 .) داد هداز شا و هک دندیسر هجیتن نیا هب دوخ شهوژپ رد ناراکمه یتخانش نامرد -رثا ،یهورگ یراتفر رب یدنمدوس یشخب بارطضا للاتخا رد ریبعت یریگوس نازیم شهاک دراد یعامتجا ( 39 شهوژپ جیاتن .) یدمحم ناراکمه و ینتبم یتخانش نامرد قیفلت هک تسا نیا زا یکاح نهذ رب نامرد اب یهاگآ یتخانش -یم یراتفر قیرط زا دناوت شرگن ریثأت شهاک مئلاع شهاک هب رجنم ،دمآراکان دوش یگدرسفا ( 40 .) تفابجک و نوگرزآ دوخ قیقحت رد نهذ شزومآ هک دندیسر هجیتن نیا هب بجوم یهاگآ شرگن شهاک دش دنیآدوخ راکفا و دمآراکان یاه ( 41 .) Hazlett-Stevens شهوژپ رد دوخ جیتن نیا هب هک دیسر ه یهاگآ نهذ رب ینتبم سرتسا شهاک رب یرثؤم ریثأت ئلاع شهاک یگدرسفا و بارطضا للاتخا یدوبمه م دراد ( 42 ) .
ش نامرد تخان ی لاتبم رد ی نا دوبمه للاتخا هب ی عامتجا بارطضا ی گدرسفا و ی ناراکمه و روپ مدق هلا تزع و یعامتجا بارطضا للاتخا هکنیا هب هجوت اب عیاش زا یگدرسفا یم بوسحم ناناوجون تلاکشم نیرت نآ یدوبمه و دوش ناناوجون یارب یبرخم یاهدمایپ اه دراد ، ثم یارب یلیصحت تفرشیپ و یعامتجا دشر عنام لا یم ناوجون رد رثا هنیمز رد هکنیا هب تیانع اب و دوش نهذ رب ینتبم ینامرد تخانش یشخب رد اب یهاگآ رظن نادنچ ناناوجون رد اهریغتم زا یبیکرت نینچ نتفرگ رضاح شهوژپ اذل ،تسا هتفرگن تروص یشهوژپ امرد تخانش ایآ هک تسا نیا یسررب ددصرد ینتبم ین نهذ رب شرگن و ریبعت یریگوس نازیم رب یهاگآ بارطضا یدوبمه للاتخا هب نایلاتبم رد دمآراکان ؟تسا رثؤم یگدرسفا و یعامتجا یسررب شور : همین حرط عون زا رضاح شهوژپ شور یبرجت ب شیپ ا نومزآ -سپ نومزآ یریگیپ و هاوگ هورگ اب شناد هیلک شهوژپ نیا یرامآ هعماج .دوب آ نازوم ینس هنماد اب مود و لوا هطسوتم هرود رتخد 14 ات 17 لاس و یعامتجا بارطضا یدوبمه للاتخا هب لاتبم مرخ رهش یگدرسفا یلیصحت لاس رد دابآ 95 -1394 دادعت هب 5681 همه تاعلاطم هک اجنآ زا .دوب رفن هداد ناشن یسانشریگ نانز زا یرتشیب دادعت دنا کلام یعامتجا بارطضا یاه یگدرسفا و ار دنراد ( 44،43 .) رضاح شهوژپ حرط هکنیا هب تیانع اب همین یبرجت هب هجوت اب و تسا ای ن هک رد هنومن مجح حرط یاه همین یبرجت 30 رفن رد هورگ ود و شیامزآ یم هیصوت هاوگ ،رولاد( دوش 1386 زاین دروم هنومن ) لماش شهوژپ نیا یارب 30 .دوب رتخد ناوجون هب رجا روظنم .تفرگ ماجنا یرگلابرغ ،حرط یا یارب شرورپ و شزومآ هیحان ود نیب زا ادتبا ،هنومن باختنا مرخ رهش ،سرادم یمامت نیب زا و ود هیحان ،دابآ 5 شور هب هسردم یفداصت -هشوخ یا و دش باختنا نیب رد 5 ،هسردم 437 یعامتجا بارطضا همانشسرپ SAS-A) ) کب یگدرسفا و -مود شیاریو ( BDI-II ) بارطضا للاتخا یاراد دارفا و دیدرگ لیمکت یگدرسفا و یعامتجا هارمه لااب فارحنا کی( رایعم )هورگ نیگنایم زا رتلااب و باختنا ار تحت هبحاصم راتخاس هتفای رب ساسا DSM_IV_TR طسوت رگشهوژپ رارق تکرش و دنتفرگ کلام هک یناگدننک یاه دورو دش باختنا ،دنتشاد ار هعلاطم هب نایم زا سپس ،دن شناد بارطضا یدوبمه للاتخا هب لاتبم نازومآ یگدرسفا و یعامتجا 30 لومش یاهرایعم قباطم رفن دیدرگ باختنا ، سپس 30 باستنا اب بختنم رفن هورگ ود هب هداس یفداصت 15 یرفن هاوگ و شیامزآ شیامزآ هورگ .دندش میسقت ب رد یهورگ تروص ه 8 هسلج 2 هتعاس هتفه( کی یا تدم هب ،)هسلج 2 هام اب تحت هسردم رد روضح هویش هب شزومآ تخانش نهذ رب ینتبم ینامرد یهاگآ رارق رگشهوژپ طسوت چیه تدم نیا یط رد هاوگ هورگ و دنتفرگ هلخادم ود ره زا تیاهن رد و دندرکن تفایرد ار یا سپ هاوگ و شیامزآ هورگ هام ود ًاددجم و نومزآ دمآ لمع هب یریگیپ دعب . لوصا تیاعر تهج تدم هب هاوگ هورگ ،یریگیپ هلحرم زا دعب ،یقلاخا 3 هسلج زین تحت شزومآ رب ینتبم ینامرد تخانش نهذ دنتفرگ رارق یهاگآ . کلام نیا رد دورو یاه زا دندوب ترابع هعلاطم : ،هناهاگآ تیاضر شناد مرخ رهش هطسوتم مود و لوا هرود رتخد نازومآ ،دابآ ینس هورگ 14 ات 17 تاسلج رد تکرش ییاناوت ،لاس سلاک رد تکرش مدع ،یهورگ هلخادم یاه ًلاماک ،نامزمه روط هب رگید ینامرد و یشزومآ ینامسج یگدامآ زا ،هدوب یراکمه هب رداق و رایشوه رادروخرب تلااؤس هب ییوگخساپ یارب مزلا یناور و کلام و دنشاب :زا دندوب ترابع جورخ یاه دوجو توکیاس میلاع دوجو ،یساوسو راکفا دوجو ،کی هدننک دودحم و یدج یکشزپ یرامیب بجوم هک یا یگدرسفا یم درف رد هگر دوجو ،دوش للاتخا زا ییاه نایاپ زا دعب .هجوت ضقن للاتخا دوجو ،تیصخش عمج و یشزومآ تلاخادم هداد یروآ ،یرامآ یاه تسا اب مرن زا هداف رازفا SPSS هداد حطس ود رد اه و یفیصوت رارق لیلحت و هیزجت دروم یطابنتسا
هداد فیصوت یارب .تفرگ و لوادج زا اه صخاش فارحنا ،نیگنایم لثم یفیصوت رامآ یاه هداد یرامآ طابنتسا یارب و رایعم لیلحت ،اه .دیدرگ هبساحم یریغتم دنچ سنایراووک هزادنا یاهرازبا یریگ : 1 م ینیلاب هبحاص راتخاس م تلالاتخا یارب هتفای روح I ( SCID ) : هبحاصم فاطعنا یرازبا روبزم ی هک تسا ریذپ یمشاه و شاه ترصن یم هیهت هدرک تسا ( 45 و یفیرش .) ناراکمه نابز هب همجرت زا سپ ار هبحاصم نیا هنومن یور ،یسراف 299 دندرک ارجا یرفن ( 46 ) . صیخشت رثکا یارب یصیخشت قفاوت و صاخ یاه دوب بوخ ای طسوتم ،یلک ب یاپاک( زا رتلاا 60 % .) یلک قفاوت صیخشت لک یاپاک( یلعف یاه 52 % و صیخشت لک یارب رمع لوط یاه 55 % تسد هب ) هدمآ ، تیاضر زین .تسا شخب 2 رظن دیدجت مرف رد همانشسرپ نیا یلصا هخسن :ریبعت همانشسرپ هدش لاس 1983 طسوت Butler و Mathews ب هسیاقم یار ارفا هورگ ود رد اهدادیور ریبعت للاتخا هب لاتبم د یندومزآ و یگدرسفا للاتخا و یبارطضا راجنهب یاه دش هدرب راک هب ( 47 ) . ینیما زین ناراکمه و یارب للاتخا هب لاتبم دارفا رد ریبعت یریگوس یسررب ،ییاوتحم رظن زا ار همانشسرپ نیا ،یعامتجا بارطضا هدام و لکش دیدجت ای ییاهن مرف و دندومن ینیبزاب اه رظن دیدجت مرف .دندرک هئارا ار دوخ هدش هدش رظن دوخ هب طوبرم هخسن ود یاراد ریبعت همانشسرپ ( 22 نارگید هب طوبرم و )هدام ( 22 یم )هدام و دشاب سایقم یاراد دوخ زین هخسن ره اهدادیور یعرف یاه مهبم یعامتجا یاهویرانس ای ( 15 و اهویرانس و )هدام مهبم یعامتجا ریغ یاهدادیور ( 7 ره .تسا )هدام هدام یاراد زین 3 و یثنخ ،تبثم ییانعم راب اب یریبعت هنیزگ یم یفنم افلآ بیرض ،دوخ هب طوبرم هخسن رد .دشاب ربارب 85 / 0 افلآ بیرض نارگید هب طوبرم هخسن رد و ربارب 88 / 0 دمآ تسد هب ( 48 رد .) شهوژپ ی رابتعا ره یروص و ییاوتحم .دیدرگ دروآرب هخسن ود ناسمه دوخ هب طوبرم هخسن ینورد ی افلآ بیرض( 83 / 0 نارگید هب طوبرم هخسن یارب و ) افلآ بیرض( 79 / 0 .دمآ تسد هب ییاپرس نارامیب رد ) 3 همانشسرپ شرگن هخسن ،دمآراکان 26 هیوگ یا ( DAS-26 ) نیا : هخسن زا ،ناراکمه و یمیهاربا طسوت هخسن 40 هیوگ لاب تیعمج رد دربراک تهج فلا مرف یا ینی سایقم .دش نییعت نآ یجنسناور تیفیک و هیهت یناریا DAS-26 یاراد 26 یندومزآ هک تسا هلمج ساسا رب ترکیل سایقم 7 هجرد یا مفلاخم ًلاماک( 1 ًلاماک ات مقفاوم 7 یم خساپ نآ هب ) یاراد سایقم نیا دهد 4 لماع هب زاین ،نارگید دییأت هب زاین ،یبلط لامک لماش ییانبریز یضار بیسآ و نارگید ندرک یریذپ -یبایشزرا هیوگ عومجم رد .تسا درکلمع سایقم یاه شرگن اب طابترا ،دوخ دروم رد کیژولوتاپ یاه دروم کب یتخانش هیرظن ساسا رب ار هدنیآ و نارگید یم رارق یبایزرا سایقم تارمن هک ییاجنآ زا .دهد شرگن هدرتسگ و یمک تروص هب دمآراکان یاه تسا ، ب اذل هیصوت ربان یمیهاربا ناراکمه و نییعت تهج بیسآ ،للاتخا زورب تخب تبسن و یتخانش یریذپ شرگن ظاحل زا دارفا هب دمآراکان یاه 2 شرب هطقن ساسا رب رطخ مک و رطخرپ هورگ 82 رد سایقم DAS-26 سایقم تارمن .دندش میسقت شرگن یندومزآ دمآراکان یاه و رامیب زا معا (اه ا رب )ملاس ینیلاب شرب هطقن ساس 82 هلوقم .دش یدنب اب ربارب نآ خابنورک یافلآ 92 / 0 یلصا مرف اب یگتسبمه 79 / 0 شیپ سنایراو و اب یگتسبمه قیرط زا نآ ینیب تارمن
General health questionnaire) 6HQ-28 ) رد نارامیب ریغ و نارامیب هورگ 56 / 0 ب ه دمآ تسد ( 49 .) دافتسا دروم ینامرد لکتورپ ینامرد تخانش ه نهذ رب ینتبم یلمع یامنهار باتک زا هتفرگرب یهاگآ نهذ روضح رب ینتبم یتخانش نامرد ناراکمه و لاگس( اب )یناخ دمحم همجرت تفرگ ماجنا .
نامرد تخانش ی لاتبم رد ی نا دوبمه للاتخا هب ی عامتجا بارطضا ی گدرسفا و ی ناراکمه و روپ مدق هلا تزع هرامش لودج 1 : م نهذ رب ینتبم ینامرد تخانش تاسلج یاوتح یهاگآ هسلج هسلج اوتحم لوا طخ ميظنت تفرگ رظن رد اب یلک یشم هبنج ن نیرمت ،رگیدکی اب دوخ یفرعم هب دارفا توعد ،دارفا یصخش یگدنز و ندوب هنامرحم ی ندروخ نهذ روضح هويش اب شمشک هلباقم دربهار نیا یفرعم ،راکدوخ تیاده موهفم اب یزاسانشآ ، نامز رد هدافتسا یارب یا هک ییاه هدننک لتخم تاساسحا ،دوجوم طیارش یمرب ار یا نیرمت ،دزيگنا ،یندب یسراو عیزوت یگتفه تاسلج نييعت و ثحب ،یگناخ فيلکت .لوا هسلج تاوزج و اهراون مود زکرمت شزومآ و نیزگیاج تاساسحا و راکفا نیرمت ،نیرمت یرگنزاب ،یندب یسراو نیرمت ،هتشذگ هتفه فيلکت رورم و راکفا زا ییادز نآ یور هيضرف بسچرب نتشاذگ اب ینهذ تايضرف یاقو تبث ،اه هتسشن هبقارم ،دنیاشوخ ع 1 ات 10 .یگناخ فيلکت نييعت ،هقيقد موس هبقارم نیرمت یفرعم ،ندينش ای ندید نیرمت ،نآ یارجا قطنم و هتسشن ی 30 ات 40 هزوح تیوقت ،هبقارم تلاح رد هقيقد ینهذ تلاح ی سفنت یاضف نیرمت ،فيلکت یرگنزاب ،ندوب 3 هقيقد نييعت ،یگناخ فيلکت ،یرگنزاب و یا .یگناخ فيلکت مراهچ هقيقد جنپ نیرمت ،ندينش ای ندید یا 40 نهذ ،هبقارم هقيقد هبقارم نیرمت ،یرگنزاب راکفا و ادص ،ندب ،سفنت زا یهاگآ نهذ ی ،یهاگآ .یگناخ فيلکت نييعت ،یگناخ فيلکت مجنپ نامه هب ار دوخ دیاب یرييغت ره زا لبق هنوگ مزلتسم نیا و میریذپب ميتسه هک یا هزاجا تاساسحا روضح هب نديشخب زوجم و یهد ،تسا یهاگآ رد دنیاشوخان 40 .یگناخ فيلکت نييعت ،لبق هسلج نیرمت یسررب و رورم ،یرگنزاب نیرمت ،یرگنزاب هتسشن هبقارم هقيقد مشش م دودحم هبرجت اب ار ام طابترا ،یفنم راکفا و قلخ ،دنتسين قیاقح راکفا هکنیا و نهذ هب هجوت شزومآ ی هک بلطم نیا کرد ؛دننک هتسشن هبقارم ،دنتسه رکف طقف ،راکفا 40 هقيقد نهذ ،یا ،یرگنزاب راکفا و تاوصا ،ندب ،سفنت زا یهاگآ فيلکت یرگنزاب نیرمت .هرود مامتا یارب ندش هدامآ ،یگناخ متفه 40 ،هتسشن هبقارم هقيقد نیرمت یرگنزاب راکفا سپس و اهادص ،ندب ،سفنت زا یهاگآ اه همانرب ، هيهت و نييعت :تيلاعف یزیر زا یتسرهف ی تيلاعف تذل یاه .قلخ و تيلاعف نيب طابترا هدهاشم نیرمت ،یگناخ فيلکت یرگنزاب ،زيگنارب طلست و شخب متشه عمج و هتشذگ بلاطم یرگنزاب .یدنب هتفای اه : نهذ رب ینتبم ینامرد تخانش یارجا زا سپ یامزآ هورگ ود ره زا ،یهاگآ سپ هاوگ و ش نومزآ و دمآ لمع هب یریگیپ و هداد سپس اب طبترم یاه شیپ سپ ،نومزآ .دش جارختسا یریگیپ و نومزآ لودج رد هرامش 2 رامآ هب طوبرم جیاتن یفیصوت )رایعم فارحنا و نیگنایم( ود شیامزآ هورگ طیارش رد هاوگ و شیپ سپ ،نومزآ یریگیپ و نومزآ ت دیاب ،تسا هدش هداد ناشن جیاتن هک تشاد هجو هدشن دراو لیلحت رد لابرغ دنا ، زا فده هک ارچ تکرش یزاس نگمه ،لابرغ یارجا .دوب ناگدننک لودج هرامش 2 تارمن رایعم فارحنا و نیگنایم طوبرم ریبعت یریگوس ،دوخ هب طوبرم ریبعت یریگوس شرگن و نارگید هب هب ناناوجون رد ار دمآراکان هورگ کیکفت لحارم و اه یم ناشن هک اجنآ زا .دهد هرمن بسک لکشم زا ناشن اهریغتم نیا رد رتشیب ی یم هظحلام ،دراد هورگ تارمن نیگنایم هک دوش سپ رد هلخادم هاوگ هورگ هب تبسن یریگیپ و نومزآ نعم شهاک ی ود تشذگ زا دعب هولاع هب .دراد یراد ،یریگیپ نومزآ ماجنا زا سپ و هلخادم یارجا زا هام صخشم هورگ یاضعا رد اهریغتم نیا شهاک هک دش ینعم تروص هب زین یریگیپ هلحرم رد شیامزآ یراد .تسا هتشاد همادا
هرامش لودج 2 : هداد شهوژپ یاهريغتم یفيصوت یاه اهريغتم گ شیامزآ هور هاوگ هورگ نيگنايم ± رايعم فارحنا نيگنايم ± رايعم فارحنا نس ----46 / 15 ± 18 / 1 60 / 15 ± 12 / 1 شيپ نومزآ 30 / 44 ± 85 / 4 41 / 43 ± 12 / 4 دوخ هب طوبرم ريبعت سپ نومزآ 53 / 35 ± 50 / 2 63 / 42 ± 88 / 1 یريگيپ 93 / 34 ± 69 / 2 17 / 42 ± 56 / 2 ريبعت یريگوس شيپ نومزآ 01 / 40 ± 61 / 3 40 / 41 ± 29 / 4 نارگید هب طوبرم ريبعت سپ نومزآ 66 / 31 ± 87 / 2 74 / 39 ± 41 / 4 یريگيپ 27 / 32 ± 46 / 2 02 / 40 ± 34 / 5 شيپ نومزآ 27 / 129 ± 20 / 8 13 / 127 ± 50 / 6 دمآراکان شرگن سپ نومزآ 87 / 118 ± 10 / 5 84 / 124 ± 49 / 7 یريگيپ 93 / 116 ± 12 / 5 97 / 123 ± 63 / 7 نعم ندرک صخشم یارب ی نیب توافت یراد یارب و دش هدافتسا سنایراووک لیلحت زا قوف یاهریغتم توافت یسررب یریگوس یاهریغتم رد هدش هدهاشم یاه عت و نارگید هب طوبرم ریبعت یریگوس ،دوخ هب طوبرم ریب شرگن هضورفم ادتبا ،دمآراکان ماجنا تهج مزلا یاه نامه .دش یسررب سنایراووک لیلحت گ لودج رد هک هنو هرامش 3 یم هدهاشم یواست یارب رفص ضرف ،ددرگ سنایراو ،دوخ هب طوبرم ریبعت یریگوس تارمن یاه ن و نارگید هب طوبرم ریبعت شرگ سپ رد دمآراکان ت یریگیپ و نومزآ یأ دی یم شیپ ینعی ددرگ ضرف سنایراو یواست و شیامزآ هورگ ود رد تارمن یاه ت هاوگ یأ دش دی ( 05 / 0 P> یارب یلیلد رما نیا هب هجوت اب .) سنایراو ندرک ضرف نگمهان یسررب .درادن دوجو اه نعم زا زین نویسرگر ینگمه ی و طیارش ندوبن راد شیپ مزآ یم تیامح نو دنک ؛ ماجنا زا لبق نینچمه فورکوملوک نومزآ زا هدافتسا اب سنایراووک نومزآ هنومن عیزوت ندوب لامرن فنریمسا رارق یسررب دروم اه تفرگ ، لیلحت یارب سنایراووک لیلحت زا نیاربانب .دش هدافتسا یرامآ جیاتن صخاش نآ رگنایب زین نومزآ رابتعا یاه تسا ینعم حوطس هک د نومزآ همه یرا تیلباق اه یم زاجم ار اونام زا هدافتسا نیب هک ینعم نیدب ؛دنرامش یندومزآ ینعم توافت هاوگ و شیامزآ هورگ اه یراد .دراد دوجو هرامش لودج 3 : سنایراو یواست ضرف شيپ درومرد نیول نومزآ جیاتن ود اه هعماج رد هورگ سايقم اه صخاش اه F هجرد لوا یدازآ )تروص( هجرد مود یدازآ )جرخم( نعم ی یراد دوخ هب طوبرم ريبعت یريگوس سپ نومزآ 01 / 2 1 28 167 / 0 یريگيپ 038 / 0 1 28 847 / 0 هب طوبرم ريبعت یريگوس نارگید سپ نومزآ 20 / 2 1 28 148 / 0 یريگيپ 73 / 3 1 28 067 / 0 شرگن دمآراکان سپ نومزآ 133 / 0 1 28 718 / 0 یريگيپ 360 / 0 1 28 553 / 0
نامرد تخانش ی لاتبم رد ی نا دوبمه للاتخا هب ی عامتجا بارطضا ی گدرسفا و ی ناراکمه و روپ مدق هلا تزع لودج رد هک هنوگنامه هرامش 4 یم هدهاشم دوش یندومزآ نیب و شیامزآ هورگ یاه هاوگ توافت نعم ی یراد یم هدید هتسباو یاهریغتم همه رد .دوش هنوگ هب یا شزومآ هک نهذ رب ینتبم ینامرد تخانش هب تسا هتسناوت یهاگآ نعم روط ی شهاک رد یراد هب طوبرم ریبعت یریگوس یاهریغتم نارگید و دوخ ( 001 / 0 > P شهاک و ) شرگن دمآراکان ( 05 / 0 > P هورگ ) سپ هلحرم ود ره رد هاوگ هورگ هب تبسن شیامزآ دشاب رثؤم یریگیپ و نومزآ هلحرم رد نامرد نیا هک سپ نومزآ 74 % ،دوخ هب طوبرم ریبعت یریگوس رب 52 % و نارگید هب طوبرم ریبعت یریگوس 15 % شرگن دمآراکان هلحرم رد و ی ،یریگیپ 69 % هب طوبرم ریبعت یریگوس ،دوخ 44 % و نارگید هب طوبرم ریبعت یریگوس 19 % شرگن رثؤم دمآراکان تسا هدوب . هرامش لودج 4 : جیاتن ريبعت یريگوس ،دوخ هب طوبرم ريبعت یريگوس نازيم رب یهورگ تیوضع سنایراووک ليلحت دمآراکان شرگن و نارگید هب طوبرم هتسباو ريغتم حارم ل تارييغت عبنم تاروذجم عومجم یدازآ هجرد F نعم ی یراد اتا روذجم ريبعت یريگوس دوخ هب طوبرم سپ نومزآ شيپ نومزآ 034 / 0 1 007 / 0 93 / 0 000 / 0 یهورگ تیوضع 93 / 363 1 55 / 72 001 / 0 744 / 0 یريگيپ شيپ نومزآ 474 / 0 1 071 / 0 79 / 0 003 / 0 یهورگ تیوضع 79 / 380 1 99 / 56 001 / 0 695 / 0 ريبعت یريگوس هب طوبرم نارگید سپ نومزآ شيپ نومزآ 57 / 19 1 38 / 1 25 / 0 053 / 0 یهورگ تیوضع 81 / 387 1 51 / 27 001 / 0 524 / 0 یريگيپ شيپ نومزآ 71 / 28 1 60 / 1 21 / 0 060 / 0 یهورگ تیوضع 32 / 350 1 62 / 19 001 / 0 440 / 0 شرگن دمآراکان سپ نومزآ شيپ نومزآ 86 / 5 1 150 / 0 70 / 0 006 / 0 یهورگ تیوضع 62 / 180 1 61 / 4 05 / 0 156 / 0 یريگيپ شيپ نومزآ 215 / 0 1 005 / 0 94 / 0 000 / 0 یهورگ تیوضع 63 / 257 1 108 / 6 05 / 0 196 / 0 ثحب : هعلاطم جیاتن ینامرد تخانش هک داد ناشن رضاح نهذ رب ینتبم یهاگآ ( MBCT ) نازیم شهاک رب یریگوس ،دوخ هب طوبرم ریبعت یریگوس هب طوبرم یدوبمه للاتخا هب نایلاتبم دمآراکان شرگن و نارگید هچرگا .تسا هدوب رثؤم یگدرسفا و یعامتجا بارطضا شیپ ی هن یشخب رثا ًامیقتسم هک یشهوژپ MCTB رب ار یریگوس ،دوخ هب طوبرم ریبعت یریگوس نازیم شهاک هب نایلاتبم رد دمآراکان شرگن و نارگید هب طوبرم یدوبمه للاتخا یسررب یگدرسفا و یعامتجا بارطضا ،دیامن دشن تفای . هک تسا نیا زا یکاح جیاتن اما تاسلج 8 هناگ MBCT یریگوس یاهریغتم نازیم زا و نارگید هب طوبرم ریبعت یریگوس ،دوخ هب طوبرم ریبعت شرگن تسا هتسناوت هلخادم هرود رد نایلاتبم دمآراکان ، هنوگ هب ،دهاکب یهجوت لباق روط هب شهاک نیا هک یا زا دعب هام ود و هلخادم زا سپ ینامز عطقم ود رد نایاپ تسد هب جیاتن اتسار نیا رد .تسا هدهاشم لباق ،هلخادم اب دمآراکان شرگن هنیمز رد شهوژپ نیا رد هدمآ هتفای یاه نیققحم یخرب دراد ییوسمه ( 41،40 ). رد رثا صوصخ یشخب MBCT ،دمآراکان شرگن رب رد نیققحم هداد ناشن دوخ هعلاطم تانیرمت هک دنا
یرکف راوخشن شهاک رد ًاساسا ،نهذ روضح هبقارم یاوتحم شهاک ثعاب ،دوخ هبون هب شهاک نیا و دنرثؤم هناشن و راگزاسان یتخانش هناشن هژیو هب ،یفطاع یاه یاه شرگن و یگدرسفا ،یبارطضا یم دمآراکان هب ؛دندرگ لااب حوطس هک ییاجنآ زا ،هولاع یبارطضا تلالاتخا ی شزادرپ ،دنراد یدوبمه یگدرسفا اب نیا یتخانش یاه یم نیا و دنراد یرایسب تهابش ،تلالاتخا دناوت هک دشاب نیا هدننک هیجوت MBCT ینامرد تارثا ، یم هکلب ،درادن ییاهنت هب یگدرسفا رب یراصحنا دناوت ددرگ زین یبارطضا تلالاتخا لماش ( 50 ). هتفای رگید ی یا هک داد ناشن شهوژپ ن MBCT ریبعت یریگوس رب نعم ریثأت نارگید و دوخ هب طوبرم ی اب اما ،دراد یراد میقتسم روط هب هک یقیقحت نونکات ،یشهوژپ هنیشیپ رورم دشن تفای دشاب هدرک هراشا ریثأت نیا هب ، روط هب یلو یم یلک هجیتن هک تفگ ناوت اب هدمآ تسد هب ی رثا هک یتاعلاطم یشخب یتخانش نامرد و یهورگ یراتفر ناشن ار ریبعت یریگوس نازیم شهاک رد ینامرد ههجاوم یم دهد ، تسا وسمه ( 39 هتفای نیا نییبت رد مهم هتکن .) هک تسا نیا ،اه MBCT ءایشا ینهذ ییامنزاب ثعاب یم یگدنز رد دوجوم ناسنا هلصافلاب لرتنک زا هک دوش و قیمع سفنت قیرط زا نیا و تسا جراخ ندرک رکف یم هداد شزومآ دوش ( 51 زابرید زا .) MBCT و بط رد ناور هویش زا یکی ناونع هب ،یکشزپ ریغ نامرد یاه ،یبارطضا و یگدرسفا تلالاتخا نامرد یارب ییوراد تسا هدوب هجوت دروم ( 53،52 .) رثا لیلد یشخب MBCT نهذ شزومآ هک تسا نیا تاعلاطم نیا رد و رکفت بویعم یاهوگلا رییغت هب رجنم یهاگآ تراهم شزومآ هبنج ،هجوت لرتنک یاه هناریگشیپ ی یم شیازفا ار نامرد جیاتن ،رضاح قیقحت رد .دهد سپ هلخادم ریثأت ندوب رادیاپ رب ینتبم یریگیپ هلحرم نیا رب .تسا حیضوت نیا نابیتشپ ،هام ود تشذگ زا ب نتفر یارب لاتبم درف هک ساسا یم شلات یدعب ماگ ه هب لیامت نیا و دنیبب رتلااب یماگ رد ار دوخ ات دنک یجیردت دوبهب ثعاب رمتسم روط هب رتلااب ماگ یوس هلحرم هب هلحرم یم رامیب ی و شمارآ نیع رد و دوش یم همادا دوخ یدرف نامرد هب ،یهاگآ صقاون و دهد لح یروضح تاسلج رد ار دوخ تلااکشا و یم دیامن ( 54 ) ، ینچمه ن یم نهذ نوچ تفگ ناوت نودب تاساسحا لیدعت ثعاب نآ شزومآ و یهاگآ و یناور تاساسحا هب تبسن یهاگآ شیازفا و تواضق یم ینامسج و تاناجیه شریذپ و ندید حضاو هب و دوش هدیدپ یم قافتا هک هنوگنامه یکیزیف یاه کمک ،دنتفا یم دنک ( 55 ) ؛ یم نیاربانب رمن لیدعت رد دناوت تا ناور تملاس نیا زا رما نیا و دنشاب هتشاد یمهم شقن پ رد هک رظن ژ شهو هک تسا هدش هداد ناشن یلبق یاه MBCT کمک یفنم راکفا و یفنم یاهراتفر لیدعت رد یتملاس اب طبترم تبثم یاهراتفر بجوم و دیامن یم دوش ( 56 هبنج زا یکی .) یاه MBCT هک تسا نیا یم دای دارفا یه اب دنریگ هدومن هلباقم یفنم راکفا و تاناج دننک هبرجت تبثم تروص هب ار ینهذ ثداوح و ( 57 اب .) یم رظن هب فاصوا نیا نیرمت دسر نهذ یاه اب یهاگآ ینونف قیرط زا ،لاح هظحل هب تبسن دارفا یهاگآ شیازفا هب یهاگآ ندرک فوطعم و ندب و سفنت هب هجوت لثم پ و یتخانش ماظن رب نونکا و اجنیا ریثأت تاعلاطا شزادر درکیور تازایتما زا .دراد MBCT هورگ هاگدید هنیزه ظاحل هب مه هک تسا نآ یروحم مه و یدام یاه رثا هب هجوت اب تامدخ ،نامز دحاو رد یشخب ناور گرزب دادعت هب ار یتخانش دنمزاین دارفا زا یرت یم هضرع نیع رد و ینامرد عفانم زا ادج رما نیا ،دنک ه شهاک هنیز یم ،اه ینلاوط تسیل یوگباوج دناوت ناور تامدخ تفایرد راظتنا رد هک دشاب یناعجارم هب ینلاوط تدم یارب ار یناور جنر نیگنس راب ،یتخانش یم شود و ینامرد ریثأت زا ادج و نیا زا رتارف .دنشک هنیزه شهاک لکتورپ یریگراک هب رد یلام یاه MBCT ، ا و یتسیزهب هبنج ،مدرم دید اقتر ء و دراد هرهب هزورما شور عاونا زا ییوج رد هبقارم و اگوی یاه یداصتقا تیعضو اب ًاصوصخ ،مدرم نایم یعامتجا .دراد عویش رتلااب و طسوتم هغدغد نمض عادبا یاه تخانش شور ناگدننک نهذ رب ینتبم ینامرد نازیم ،هدرسفا نارامیب رد یهاگآ
نامرد تخانش ی لاتبم رد ی نا دوبمه للاتخا هب ی عامتجا بارطضا ی گدرسفا و ی ناراکمه و روپ مدق هلا تزع هاش هعلاطم نیا رد ناناوجون تکراشم شریذپ یارب یبوخ د مهم همه زا و یمومع لابقا و یارب نارگنامرد یدنمناوت ،رت تیدودحم .تسا یهورگ تاسلج هرادا و هعلاطم رد ییاه وج هتفای تشادرب و ریسفت رد تسا مزلا هک تشاد اه هلخادم هویش کی یریگراک هب مدع ،دشاب رظن دم ناور ینتبم ینامرد تخانش رانک رد رگید یتخانش رب نهذ رثا هسیاقم روظنم هب ،یهاگآ رد و شور ود یشخب تیولوا و باختنا هب هیصوت تیاهن اب ،هلخادم هویش یدنب تسا هدوبن ینیلاب هنومن هک یباختنا هنومن طیارش هب هجوت زا جراخ دارفا هب جیاتن میمعت رد ،دوب ثنؤم سنج اهنت و هعماج .درک تیاعر ار طایتحا بناج دیاب شهوژپ ی زا هدمع تیدودحم یور رب نآ ماجنا ،شهوژپ نیا ی ناناوجون 17 -14 مرخ رهش رد هلاس ناکما هک دوب دابآ ییایفارغج قطانم رگید و ینس عطاقم ریاس هب جیاتن میمعت یم راوشد ار تیدودحم دوجو اب .دزاس ،دوجوم یاه هدمع تیزم شور کی رارکت و ماجنا ،رضاح هعلاطم ی تلاخد نودب هلخادم عادبا روضح و شور ناگدننک نهذ رب ینتبم ینامرد تخانش هتکن ،تسا یهاگآ ی هدودحم زا ینامرد هویش هصرع هکنیا ،هجوت لباق ی عامتجا هب یناتسرامیب شناد نایم رد( )سرادم نازومآ دش هدیشک ، یم داهنشیپ اذل شهوژپ رد دوش ،یتآ یاه هلخادم MBCT و رسپ و رتخد سنج ود ره یور رب اس هدرتسگ تروص هب و ینس عطاقم ری قطانم ریاس رد رت یم هک دنهد ماجنا ییایفارغج یرتسب زاس هنیمز دناوت یریذپ میمعت تردق شیازفا و رتهب هسیاقم یارب بسانم یم هلخادم نیا هک ارچ .دوش جیاتن ت رب هولاع دناو لیلد هب .دزاس رودقم ار یناور تملاس یاقترا ،یریگشیپ رب ندوب دودحم یسر و هنیمز نیا رد هدش ماجنا یاه و یعامتجا بارطضا للاتخا هکنیا لیلد هب نینچمه یم زاغآ یناوجون نارود رد یگدرسفا نایم رد و دوش یم خر نارسپ زا رتشیب نارتخد ،رگید فرط زا و دهد نآ یدوبمه یراتفر تلاکشم و یناور یاهدمایپ اه یدایز نامز رتهب کرد یارب ،دراد لابند هب موادت و زورب رضاح یسررب ،یناریا ناناوجون رد تلالاتخا نیا یم رظن هب یرورض نیا زا ،دسر هکنیا هب هجوت اب ور لیکشت ناناوجون ار نامروشک تیعمج زا ییلااب دصرد هداد تسا یرورض نانآ تلاکشم و لئاسم یسررب ،دنا یم ار یرتشیب یشهوژپ یاهراک و .دبلط هجیتن :یریگ انش هلخادم نهذ رب ینتبم ینامرد تخ هاگآ ی هب دمآراکان راکفا شزادرپ ،یتخانشارف تراظن داجیا لیلد یریگوس و یهاگآ اب درف و هتخاس لتخم ار یفنم یاه یم دروخرب نآ اب یرتشیب ،دنک نازیم شهاک رد اذل ریبعت یریگوس شرگن و )نارگید و دوخ هب طوبرم ریبعت( لاتبم دمآراکان نای بمه للاتخا هب یعامتجا بارطضا یدو .تسا رثؤم یگدرسفا و :ینادردق و رکشت نایاپ رد تدعاسم زا لماوع یمامت یاه مرتحم تیریدم ،هاگشناد مرتحم نیلؤسم هژیو هب شرورپ و شزومآ ، مرخ رهش سرادم یمامت و دابآ شناد ینازومآ یزیزع یب هک نیا دنور رد غیرد ساپس هنامیمص ،دندومن یرای ار ام شهوژپ یرازگ یم .ددرگ تسا رکذ هب مزلا زا جرختسم هلاقم نیا نایاپ دشرا یسانشراک ییوجشناد همان یم هک دشاب هرامش ساسارب 4720 خیرات رد 21 / 04 / 1394 رد .تسا هدش بیوصت ناتسرل هاگشناد انم :عب 1. Shannon J. The Shyness and Social Anxiety Workbook for Teens: CBT and ACT Skills to Help You Build Social Confidence: USA: New Harbinger Pub; 2012.
2. Väänänen J-M, Fröjd S, Ranta K, Marttunen M, Helminen M, Kaltiala-Heino R. Relationship between social phobia and depression differs between boys and girls in mid-adolescence. J Affect Disord. 2011; 133(1): 97-104.
3. Anderson ER, Hope DA. The relationship among social phobia, objective and perceived physiological reactivity, and anxiety sensitivity in an adolescent population. J Anxiety Disord. 2009; 23(1): 18-26.
4. Miers AC, Blote AW, Bogels SM, Westenberg PM. Interpretation bias and social anxiety in adolescents. J Anxiety Disord. 2008; 22(8): 1462-71.
5. Voncken MJ, Bogels SM. Social performance deficits in social anxiety disorder: reality during conversation and biased perception during speech. J Anxiety Disord. 2008; 22(8): 1384-92.
6. Levpuscek MP, Videc M. Psychometric properties of the Social Anxiety Scale for Adolescents (SASA) and its relation to positive imaginary audience and academic performance in Slovene adolescents. Stud Psychol. 2008; 50(1): 49-65.
7. den Boer JA. Social anxiety disorder/social phobia: epidemiology, diagnosis, neurobiology, and treatment. Compr Psychiatry. 2000; 41(6): 405-15.
8. Vaananen JM, Isomaa R, Kaltiala-Heino R, Frojd S, Helminen M, Marttunen M. Decrease in self-esteem mediates the association between symptoms of social phobia and depression in middle adolescence in a sex-specific manner: A 2-year follow-up of a prospective population cohort study. BMC Psychiatry. 2014; 14: 79.
9. Habibpour Z, Sharifi A. The study compare the severity of depression in adolescents girl and boy. J Urmia Nurs Midwif Fac; 7(1): 8-12.
10. Graham F. Cognitive behavioral therapy for children and family. USA: Cambridge University Press; 2013.
11. Stein MB, Fuetsch M, Muller N, Hofler M, Lieb R, Wittchen HU. Social anxiety disorder and the risk of depression: a prospective community study of adolescents and young adults. Arch Gen Psychiatry. 2001; 58(3): 251-6.
12. Gorman JM. Comorbid depression and anxiety spectrum disorders. Depress Anxiety. 1996; 4(4): 160-8.
13. Ranta K, Kaltiala-Heino R, Pelkonen M, Marttunen M. Associations between peer victimization, self-reported depression and social phobia among adolescents: the role of comorbidity. J Adolescent Res. 2009; 32(1): 77-93.
14. Fawzy TI, Hecker JE, Clark J. The relationship between cognitive avoidance and attentional bias for snake-related thoughts. J Anxiety Disord. 2006; 20(8): 1103-17.
15. Gotlib IH, Krasnoperova E, Yue DN, Joormann J. Attentional biases for negative interpersonal stimuli in clinical depression. J Abnorm Psychol. 2004; 113(1): 121-35.
16. Lievaart M, van der Heiden C, Geraerts E. Associations between Depressive Symptoms, Rumination, Overgeneral Autobiographical Memory and Interpretation Bias within a Clinically Depressed Sample. J Psychol Psychother. 2013; 7: 554.
17. Heimberg RG, Becker RE. Cognitive-behavioral group therapy for social phobia: Basic mechanisms and clinical strategies. New York: Guilford Press; 2002.
18. Miers AC, Blote AW, Bogels SM, Westenberg PM. Interpretation bias and social anxiety in adolescents. J Anxiety Disord. 2008; 22(8): 1462-71.
19. Wisco BE, Nolen-Hoeksema S. Interpretation bias and depressive symptoms: The role of self-relevance. Behav Res Ther. 2010; 48(11): 1113-22.
20. Huppert JD, Pasupuleti RV, Foa EB, Mathews A. Interpretation biases in social anxiety: Response generation, response selection, and self-appraisals. Behav Res Ther. 2007; 45(7): 1505-15.
21. Oliver J, Murphy SL, Ferland DR, Ross MJ. Contributions of the cognitive style questionnaire and the dysfunctional attitude scale to measuring cognitive vulnerability to depression. Cognit Ther Res. 2007; 31(1): 51-69.
22. Beck AT. Cognitive therapy and the emotional disorder. New York: International University Press; 1979.
23. Vanderhasselt MA, Koster EH, Onraedt T, Bruyneel L, Goubert L, De Raedt R. Adaptive cognitive emotion regulation moderates the relationship between dysfunctional attitudes and depressive symptoms during a stressful life period: a prospective study. J Behav Ther Exp Psychiatry. 2014; 45(2): 291-6.
24. Nequee F. Perfectionism and fear of others in explaining the assessment of social anxiety. J Stud Educa Psycho. 2010; 7(12): 93-112.
نامرد تخانش ی لاتبم رد ی نا دوبمه للاتخا هب ی عامتجا بارطضا ی گدرسفا و ی ناراکمه و روپ مدق هلا تزع
25. Clark DM, Wells A. A cognitive model of social phobia. Social phobia: Diagnosis, assessment, and treatment. 1995; 41(68): 69-93.
26. Kerqeli A, Kelpi M, Tsigilis N. Dysfunctional attitudes and their effect on depression. Proc Soc Behav Sci. 2013; 84(9):196-204.
27. Kashdan TB, Roberts JE. Comorbid social anxiety disorder in clients with depressive disorders: Predicting changes in depressive symptoms, therapeutic relationships, and focus of attention in group treatment. Behav Res Ther. 2011; 49(12): 875-84.
28. Albert U, Rosso G, Maina G, Bogetto F. Impact of anxiety disorder comorbidity on quality of life in euthymic bipolar disorder patients: differences between bipolar I and II subtypes. J Affect Disord. 2008; 105(1-3): 297-303.
29. Schoevers RA, Deeg DJH, Van Tilburg W, Beekman ATF. Depression and generali anxiety disorder. Co-occurrence and longituinal patiens inelderly patiens. Am J Geriatr Psychiatry. 2005 Jan;13(1): 31-9.
30. Hamilton KE, Wershler JL, Macrodimitris SD, Backs-Dermott BJ, Ching LE, Mothersill KJ. Exploring the effectiveness of a mixed-diagnosis group cognitive behavioral therapy intervention across diverse populations. Cogn Behav Pract. 2012; 19(3): 472-82.
31. McEvoy PM, Perini SJ. Cognitive behavioral group therapy for social phobia with or without attention training: a controlled trial. J Anxiety Disord. 2009; 23(4): 519-28.
32. Amir N, Beard C, Taylor CT, Klumpp H, Elias J, Burns M, et al. Attention training in individuals with generalized social phobia: A randomized controlled trial. J Consult Clin Psychol. 2009; 77(5): 961-73.
33. Hofmann SG, Sawyer AT, Witt AA, Oh D. The effect of mindfulness-based therapy on anxiety and depression: A meta-analytic review. J Consult Clin Psychol. 2010; 78(2): 169-83. 34. Khoury B, Lecomte T, Fortin G, Mass M, Therien P, Bouchard V, Hofmann SG. Mindfulness-based therapy: Acomprehensive meta-analysis. J Clini Psycho Rev. 2013; 33: 763-71.
35. Ost LG. Efficacy of the third wave of behavioral therapies: a systematic review and meta-analysis. Behav Res Ther. 2008; 46(3): 296-321.
36. Eisendrath S, Chartier M, McLane M. Adapting Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Treatment-Resistant Depression: A Clinical Case Study. Cogn Behav Pract. 2011; 18(3): 362-70.
37. Mace C. Mindfulness and mental health: Therapy, theory and science. American New York, Rout Press. 2008: 35-6.
38. Smits JA, Minhajuddin A, Jarrett RB. Cognitive therapy for depressed adults with comorbid social phobia. J Affect Disord. 2009; 114(1-3): 271-8.
39. Dadashzadeh H, Yazdandoost R, Gharraee B. Effectiveness of Cognitive-Behavioral Group Therapy and Exposure Therapy on Interpretation Bias and Fear of Negative Evaluation in Social Anxiety Disorder. J Clin Psychiatry. 2012; 18(1): 40-51.
40. Mohammadi A, Zargar F, Akkasheh G. Comparing the efficacy of combined Mindfulness Based Cognitive Therapy with Cognitive Behavioral Therapy and Traditional Cognitive Behavior Therapy in reducing dysfunctional attitudes of patients with Major Depressive Disorder. J Birjand Univ Med Sci. 2014; 20(4): 383-92.
41. Azargoon H, Kajbaf M. The effect of mindfulness training on the dysfunctional attitude and automatic thinking of depressed students of Isfahan University. J Psychol. 2010; 14(1): 79-94. 42. Hazlett-Stevens H. Mindfulness-based stress reduction for comorbid anxiety and depression: case report and clinical considerations. J Nerv Ment Dis. 2012; 200(11): 999-1003.
43. Rapee RM, Spence SH. The etiology of social phobia: empirical evidence and an initial model. Clin Psychol Rev. 2004; 24(7): 737-67.
44. Akiskal H. Mood disorder. In Kaplan HI, Sadock BJ. Comprehensive text book of psychiarty. USA: Willia and Wilki, Baltim: 2001; 7(1): 1284-1431.
45. Hashemi Z, Hashemi Nosrat-abad T. The Effectiveness of Meta Cognitive Therapy on Major Depression Disorder: A Case Report. J Clin Psycol. 2010; 2(3): 85-97.
46. Sharifi V, Asadi SM, Mohammadi MR, Amini H, Kavian H, Semnani Y, et al. Reliability and feasibility of the persian version of the structured diagnostic interview for DSM-IV. J Advan Cogn Sci. 2004; 6(2): 10-22.
47. Butler G, Mathews A. Cognitive processes in anxiety. Adv Behav Res Ther. 1983; 5(1): 51-62.
48. Amin N, Foa EB, Coles ME. Negative interpretation bias in social phobia. Behav Res Ther. 1998; 36(10): 945-57.
49. Ebrahimi A, Neshat Doust HT, Kalantary M, Maulvi H, Assadollahi Gh. Share dysfunctional attitude scale and general health subscales predicted and the odds ratio of depression. J Shahrkord Univ Medi Sci. 2007; 9(4): 52-8.
50. Geschwind N, Peeters F, Huibers M, V Os J, Wichers M. Efficacy of mindfulness-based cognitive therapy in relation to prior history of depression: Randomized controlled trial. Br J Psychiatry. 2012; 201(4): 320-5.
51. Narimani M, Ariapouran S, Abolghasemi A, Ahadi B. The comparison of the effectiveness of mindfulness and emotion regulation training on mental health in chemical weapon victims. J Clin Psycol. 2011; 2(4): 61-71.
52. Kabat-Zinn J. Full catastrophe living: The program of the stress reduction clinic at the University of Massachusetts Medical Center. New York: Delta; 1990.
53. Teasdale JD, Segal ZV, Williams JM, Ridgeway VA, Soulsby JM, Lau MA. Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. J Consult Clin Psychol. 2000; 68(4): 615-23.
54. Mousavian N, Moradi AR, Mirzaee J. RashidiFar F, Mahmoudi Kahriz B, Taheri, F. Effectiveness mindfulness-based cognitive therapy in reducing obesity. J Thou Behav. 2010; 4(16): 49-57.
55. Neff K. Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self Identity. 2003; 2(2): 85-101.
56. Junkin SE. Yoga and self-esteem: Exploring change in middle-aged women. Canada: University of Saskatchewan Saskatoon; 2007.
57. Bohlmeijer E, Prenger R, Taal E, Cuijpers P. The effects of mindfulness-based stress reduction therapy on mental health of adults with a chronic medical disease: A meta-analysis. J Psychosom Res. 2010; 68(6): 539-44.
Journal of Shahrekord University ofMedical Sciences
(J Shahrekord Univ Med Sci) 2016; 18(2): 21-34. Original article
Cite this article as: Ghadampour E, Gholamrezaei S, Radmehr P. The effectiveness of
mindfulness– based cognitive therapy on interpretation bias and dysfunctional attitude in suffering disorder comorbidity social anxiety and depression. J Shahrekord Univ Med Sci. 2016; 18(2): 21-34.
*
Corresponding author:
Student, Psychology Dept., Lorestan University, Lorestan, I.R. Iran. Tel: 00989186137438, E-mail: radmehr.p12@gmail.com
The effectiveness of mindfulness– based cognitive therapy on
interpretation bias and dysfunctional attitude in suffering disorder
comorbidity social anxiety and depression
Ghadampour E1, Gholamrezaei S1, Radmehr P2* 1
Psychology Dept., Lorestan University, Lorestan, I.R. Iran; 2Student, Psychology Dept., Lorestan University, Lorestan, I.R. Iran.
Received: 29/Aug/2015 Accepted: 3/Nov/2015
Background and aims: Comorbidity social anxiety and depression is one of the most common
problems adolescents that of destructive consequences for them. Therefore, the aim of this study was to investigate the effectiveness of mindfulness–based cognitive therapy on interpretation bias and dysfunctional attitude in patients with suffering disorder comorbidity social anxiety and depression.
Methods: The design of the current study was semi-experimental, pre-test, post-test and follow-up design with control group. Statistical population of this study consisted of all female students of the first and second class in high school, suffering comorbidity social anxiety and depression in Khorramabadcity. With the purpose of fulfilling the study, screening was conducted; and at first, 437 participants with the age range of 14-17, completed the social anxiety and depression questionnaires. Among the participants, the 30 patients with suffering social anxiety and high depression (one standard deviation above group average) were selected. Then, the selected 30 individuals were randomly divided into two experimentation and control groups, each containing 15 individuals. Experimentation group was imposed to training the MBCT during 8 sessions; each session lasted for 2 hours. After completing the sessions, both the groups responded to interpretation and dysfunctional attitude questionnaires.
Results: Experimental group evidenced statistically significant reductions after training in self
interpretation bias, others (P<0.001) and dysfunctional attitudes (P<0.05). Findings were also preserved in the follow-up phase.
Conclusion: According to the results, mindfulness-based training to reduce interpretation biases
and dysfunctional attitudes in patients with suffering disorder comorbidity social anxiety and depression is recommended.
Keywords: Mindfulness-based cognitive therapy, Interpretation bias, Dysfunctional attitude,
Social anxiety, Depression.
