هلجم زكرم تاعلاطم و هعسوت شزومآ يكشزپ هرود مهدزاود ، هرامش لوا ، ص 73 -82 ، 4731
سررب
ی
تلااقم
ا
ی
نار
ی
شزومآ
ی
طبترم
اب
دربراک
کشزپ
ی
نتبم
ی
رب
دهاوش
دازهش
يناوارس
1،
ميرم
نادزي
تسود
2 *،
دماح
صب
ی
ر
روفغ
ی
3 1 . کشزپ شزومآ دشرا سانشراک ي ، کشزپ مولع شزومآ هعسوت و تاعلاطم زکرم ي ، قحت زکرم ی تاق کشزپ مولع شزومآ ي ، کشزپ مولع هاگشناد ي ا ي ،نار ا ،نارهت ي نار 2 . سانشراک رادباتک ی ناسر علاطا و ي کشزپ ي ، کشزپ مولع شزومآ هعسوت و تاعلاطمزکرم ي ، قحت زکرم ی تاق کشزپ مولع شزومآ ي ، کشزپ مولع هاگشناد ي ا ي ،نار ا ،نارهت ي نار 3 . داتسا ،سناژروا بط صصختم ي را ، ب ،سناژروا بط هورگ ی ناتسرام ادهش ی ت متفه ی ،ر کشزپ مولع هاگشناد ي ا ي ،نار ا ،نارهت ي نار تفايرد :هلاقم 11 / 11 / 21 نيرخآ حلاصا هلاقم : 12 / 2 / 29 شريذپ هلاقم : 12 / 2 / 29 * هدنسيون سم ؤ :لو زکرم قحت ی تاق شزومآ مولع کشزپ ی ، زکرم تاعلاطم و هعسوت شزومآ مولع ،یکشزپ هاگشناد مولع یکشزپ ا ی ،نار نارهت ، ای نار نفلت : 1212212 -5292 :ربامن 22251121 -511 Email: myazdandoost@hotmail.com هنیمز و :فده دودح ود ههد زا داجیا یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد ناهج یم درذگ هطیح نیا . هب لیلد رپ ندومن فاکش یتاعلاطا نیب شهوژپ ياه یکشزپ و ياهدرکلمع ینیلاب زا تیمها ییلااب رادروخرب .تسا فده زا هعلاطم رضاح ، سررب ی حوطس دهاوش دوجوم رد تلااقم شزومآ ی ا ی نار رد راک رب د کشزپ ی نتبم ی رب دهاوش دوب . شور :راک سپ زا يوجتسج هاگیاپ ياه یناریا و نیب ،یللملا جیاتن قبط عم ی اهرا ي دورو و جورخ و هب تروص هناگادج طسوت ود رگشهوژپ دروم هعلاطم رارق .تفرگ يارب ماجنا ارف ی دن رورم س ی تامتس ی ک س رورم ماجنا يامنهار زا ی تامتس ی ک BEME ( Best evidence medical education ،) تهج ارا ی ه دنور باختنا تراچولف زا تاعلاطم PRISMA ( Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses ) و يارب زرا ی با ی ک ی ف ی ت زا تاعلاطم کچ تسیل MERSQI (Medical education research quality index ) هدافتسا .دیدرگ نینچمه تهج حطس يدنب دهاوش زا عون ارا ی ه هدش هک يا رد يامنهار BEME يارب حطس يدنب ت أث ی ر شزومآ ی رد تاعلاطم شزومآ کشزپ ی ب ه راک م ی ،دور هدافتسا .دش ي هتفا :اه یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد 11 هزوح دروم هدافتسا دوب هتفرگ رارق هک یم ناوت رد راهچ هورگ ،ینیلاب ،یشزومآ یشهوژپ و تسایس گ ذ يرا هقبط يدنب رک د . 9 هزوح « يرازگرب لانروژ ،بلاک ثحب دروم و سیردت و شزومآ » رد هورگ یشزومآ ياج تفرگ و اهنت 2 هعلاطم رد مز ی هن ت أث ی ر شزومآ رب دربراک کشزپ ی نتبم ی رب دهاوش ی تفا دش هک سررب ی ک ی ف ی ت نآ اه ناشن زا ک ی ف ی ت طسوتم ا ی ن تاعلاطم .دوب هجیتن یریگ : هچرگا تاعلاطم ماجنا هدش رد مز ی هن ت أث ی ر شزومآ رب دربراک کشزپ ی نتبم ی رب دهاوش کدنا دنتسه ، اما دهاوش بسانم و اب ک ی ف ی ت طسوتم ی ار ارا ی ه م ی .دنهد اب دوجو هرود اه و شور اه ي شزومآ ی ددعتم کشزپ ی نتبم ی رب دهاوش رد ،روشک زونه دهاوش حطس لااب و رد ع ی ن لاح اب ک ی ف یت ی رب ینبم دییأت شخبرثا ی ا ی ن شزومآ اه رد هاگآ ی ، ،شرگن درکلمع و هفرح راتفر کشزپ نادنم ی هژیو هب رد تدمدنلب درادن دوجو . هب ا ی ن ترت ی ب ن ی زا هب حارط ی و ارجا ي شهوژپ اه ي اب ک ی ف ی ت رد ا ی ن هزوح یم ساسحا ددرگ . دیلک هژاو اه : یکشزپ ینتبم رب ،دهاوش ،دربراک تلااقم شزومآ ی ، ای نار
همدقم همدقم یکشزپ ینتبم رب دهاوش هب يانعم « هدافتسا ،نئمطم قیقد و هناربدم زا نیرتهب دهاوش دوجوم يراج يارب کت کت نارامیب » یم دشاب ( 1 ) هک رد ود ههد هتشذگ هب ناونع درکیور بلاغ رد یکشزپ ینیلاب هتفریذپ هدش و رد نایم هعماج یکشزپ شرتسگ تفای ( تسا ه 1 .) نیا درکیور هب لیلد دوجو فاکش یتاعلاطا نیب شهوژپ ياه یکشزپ و درکلمع ياه ینیلاب داجیا دش ( 9 .) نینچمه هب لیلد نیا هک يانبم تامیمصت ناکشزپ تاعلاطا هتفرگارف زا نوتم یسرد رد هرود کیمداکآ ( هک رتشیب یمیدق دنتسه ) و نینچمه یبراجت تسا هک رد هرود ینیلاب هتخومآ دنا ، رد نیا نیب ياج یلاخ هتفای ياه لصاح زا شهوژپ اه و نینچمه تاحیجرت و باختنا نارامیب ا سح سا یم وش د ( 9 .) رد یلاح هک ود ههد زا داجیا شرتسگ یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد هاگشناد کم رتسم ( McMaster ) اداناک یم درذگ ( 4 ) ، نیا درکیور رد یط ههد هتشذگ هب یمارآ زا قیرط غراف نلایصحتلا یناریا جراخ زا روشک و هعلاطم تلااقم تلاجم یملع رشتنم هدش رد جراخ زا روشک دراو ناریا دش . اب دورو یکشزپ ینتبم رب دهاوش هب ،ناریا تیلاعف ياه ریغ يزکرمتم هب لکش هدنکارپ رد طاقن فلتخم ماجنا تفرگ هک لماش شراگن تلااقم ،یشزومآ يرازگرب هرود ياه یشزومآ يارب شزومآ یکشزپ ینتبم رب ،دهاوش یبایزرا هناداقن ،تلااقم نیودت تیولوا ياه ،یشهوژپ ماجنا شهوژپ رد هزوح یکشزپ ینتبم رب دهاوش لماش یبایزرا نف آ يرو تملاس و نیودت ياهامنهار ،ینیلاب ت أ سیس زکارم یکشزپ ینتبم رب ،دهاوش يرازگرب لانروژ بلاک اه و يارجا حرط يرادباتک ینیلاب یم .دشاب هولاع رب تیلاعف ياه ریغ ،زکرمتم تیلاعف ياه يزکرمتم زین زا يوس ترازو ،تشادهب نامرد و شزومآ یکشزپ رد حطس روشک ماجنا دش هک لماش ت أ سیس رتفد یبایزرا نف آ يرو تملاس رد تنواعم تشادهب ( تملاس سیسأت ،) رتفد نیودت ياهامنهار ینیلاب ( نیلادیاگ یسیون ) اب يراکمه تنواعم تاقیقحت و نف آ يرو و تنواعم ،نامرد ت أ سیس زکارم تیریدم شناد ینیلاب اب يراکمه تنواعم ياه تاقیقحت و نف آ يرو و نامرد ترازو تشادهب و هاگشناد ياه مولع یکشزپ رد ناتسرامیب اه و نینچمه تأ سیس زکرم تاقیقحت هرهب يرادرب زا شناد تملاس رد هاگشناد مولع یکشزپ نارهت یم .دشاب اب دوجو دشر دراوم هدافتسا ياه یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد ایند و تشذگ کی ههد زا دورو نآ هب ناریا و هدافتسا ياه هدنکارپ و ریغ زکرمتم نآ ، زونه هعلاطم یعماج رد ناریا يارب یسررب دراوم هدافتسا زا نآ رد هزوح ياه فلتخم تروص هتفرگن تسا . علاطم تا يدایز هب تروص هدنکارپ رد طاقن فلتخم ناریا ماجنا و رشتنم هدیدرگ اما ، صخشم هدشن تسا هک ایآ شور ياه فلتخم یشزومآ رب دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش ت أ ریث دنراد ریخ ای ؟ شور شور راک راک هعلاطم رضاح زا عون ،هیوناث یفیصوت و رورم ماظن م دن تاعلاطم هیلوا .دوب هاگیاپ ياه یناریا IranMedex ، Magiran و SID (
Scientific information database
) و هاگیاپ ياه نیب یللملا PubMed ، CINAHL ، EMBASE ، DOAJ (
Directory of open access journals
) ،
EBM
(
Evidence based medicine
) ، ERIC Reviews و Medline زا قیرط OvidSP يارب يوجتسج کیژتارتسا یسررب دندش . رد يوجتسج ره هاگیاپ یسراف زا ره ود طبار يربراک یسیلگنا و یسراف نآ هاگیاپ هرهب هتفرگ .دش مامت لحارم وجتسج رد 12 يلاوج 1511 ماجنا و يارب نیرخآ راب رد لوا هیوناژ لاس 1519 زور آ دم دیدرگ ات رد تروص دوجو تاعلاطم ،رتدیدج دراو هعلاطم .دنوش جیاتن وجتسج قبط ياهرایعم دورو و جورخ يرگلابرغ دش ؛ هب نیا بیترت هک نتم لماک تلااقم یشهوژپ هک یکی زا تأ تاریث شزومآ رب هدافتسا ياه یکشزپ ینتبم رب دهاوش ار رد ناریا شرازگ یم ،درک دیدرگ یسررب . یتلااقم هک زا عون یشهوژپ ،دندوبن هدیکچ ياه دقاف نتم لماک ارا ی ه هدش رد سنارفنک ،اه یتلااقم هک اب دوجو طابترا یعوضوم ت أ ریث شزومآ
رب هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش ار شرازگ یمن دندرک و یتلااقم هک هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش ار رد جراخ زا ناریا شرازگ هدرک ،دندوب زا هعلاطم دندش فذح . کت کت تاعلاطم طسوت ود رگشهوژپ هب تروص هناگادج جارختسا دش ات هطیح ینیلاب و نازیم طابترا هعلاطم هب شهوژپ رضاح صخشم درگ د . هدافتسا ياه یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد ره کی زا هطیح اه زین طسوت ود رفن زا ياضعا یه أ ت یملع زکرم یکشزپ ینتبم رب دهاوش يزاسادج ش د . تاعلاطم طبترم زا رظن شور یسانش طسوت ود وضع تأیه یملع و سردم زکرم یکشزپ ینتبم رب دهاوش رب ساسا کچ ل ی تس اه ي CASP (
Critical appraisal skills programme
) و
MERSQI
(
Medical education research quality index
) یسررب و رد تروص مدع رابتعا زا هعلاطم فذح دندش . يارب ماجنا ارف ی دن رورم س ی تامتس ی ک زا يامنهار ماجنا رورم س ی تامتس ی ک BEME (
Best evidence medical education
) هک يارب رورم س ی تامتس ی ک تاعلاطم طبترم اب هدافتسا کشزپ ی نتبم ی رب دهاوش رد هزوح شزومآ ی م ی ،دشاب هدافتسا دش ( 2 .) نینچمه يارب ارا ی ه دنور باختنا تاعلاطم ، تراچولف PRISMA (
Preferred reporting items for systematic
reviews and meta-analyses
) هک یگنوگچ دورو و جورخ تاعلاطم رد رورم کیتامتسیس ار ناشن یم دهد ( 2 ، 2 دروم ،) هدافتسا تفرگ رارق . تهج یبایزرا تیفیک تاعلاطم زا کچ تسیل MERSQI هک تیفیک تاعلاطم طبترم اب شزومآ یکشزپ ار یبایزرا یم دنک و تهج حطس عون زا دهاوش يدنب ارا ی ه هدش ا ي يامنهار رد هک BEME يارب حطس ت يدنب ثأ ی ر شزومآ ی شزومآ تاعلاطم رد کشزپ ی راک هب م ی ،دور هدافتسا دش ( 2 .) تاعلاطا تاعلاطم لماش تاعلاطا باتک ،یتخانش ،فده دربراک و هتفای اه رد تاحفص هدرتسگ ( اب هدافتسا زا مرن رازفا Excel هخسن 1552 ) و لوادج ( اب هدافتسا زا مرن رازفا Word هخسن 1552 ) هصلاخ دیدرگ هک يارب نیا راک شخب ياه يداهنشیپ BEME يارب تاعلاطم یشزومآ ( 2 ) دروم هدافتسا تفرگ رارق . سپس حطس يدنب دهاوش اب هدافتسا زا يامنهار حطس يدنب BEME ماجنا دش . نیا هعلاطم اهنت لماش یتاعلاطم دوب هک هتفای ياه نآ اه رشتنم هدش دندوب ؛ هب نیا بیترت نکمم تسا يدادعت زا تاعلاطم ی هک ماجنا هدش اما هتفای ياه نآ اه هب تروص هلاقم رشتنم هدشن ،دنا دراو نیا هعلاطم هدشن .دشاب هتفاي هتفاي اه اه رد تراچولف PRISMA ، یگنوگچ یسررب تاعلاطم رورم ماظن دنم رضاح هب تروص هصلاخ ن ناش تسا هدش هداد ( لکش 1 ) ( 2 ). زا 1912 هعلاطم یبایزاب ،هدش 229 هعلاطم هب لیلد یناشوپمه هاگیاپ ،اه يرارکت دوب و زا هعلاطم جراخ .دیدرگ رد همادا 121 هعلاطم زین رد یسررب ناونع و هدیکچ هب لیلد ریغ طبترم ندوب و 194 هعلاطم هدیکچ سنارفنک زا شهوژپ رانک هتشاذگ ش د دن . قبط یسررب و ییاهن اب جورخ نتم لماک 111 هعلاطم يرورم ،یشزومآ 2 نخس ،ریبدرس 9 قیقحت طسوت نایناریا طوبرم هب جراخ زا ،روشک 42 هعلاطم ریغ طوبرم هب هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش و 12 هعلاطم رورم دهاوش يرامیب اه ، طقف 92 هعلاطم یقاب دنام هک هب یعون هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش ار شرازگ هدرک دندوب و رد یخرب زا نآ اه هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش فده یلصا هعلاطم دوبن ، اما هب لیلد ششوپ نیا هدافتسا اه دراو هعلاطم دیدرگ دن . زا نایم نیا 92 لاقم طقف ،ه 2 هلاقم هب یسررب هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد شزومآ یکشزپ هراشا دنتشاد . یسررب تیفیک تاعلاطم اب هدافتسا زا کچ تسیل MERSQI ناشن داد هک تیفیک نآ اه زا هنماد زایتما نیا کچ تسیل ( 12 -2 ) زایتما 9 / 1 ± 41 / 15 ار هب تسد دروآ و ناشن زا تیفیک طسوتم تاعلاطم .تشاد
لکش 1 : یسررب و يرگلابرغ تاعلاطم یبایزاب هدش [ تراچولف PRISMA (
Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses ) ] زا یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد 11 هزوح هدافتسا هدش دوب هک یم ناوت رد راهچ هورگ « ،ینیلاب ،یشزومآ یشهوژپ و تسایس گ ذ يرا » هقبط يدنب رک .د میسقت يدنب هزوح ياه هورگ یشزومآ هعلاطم هس لماش يرازگرب لانروژ بلاک ( 15 -2 ) ، هعلاطم کی ثحب دروم آ( شزوم نارایتسد ( ) 11 ) و هعلاطم ود سیردت و شزومآ ( 19 ، 11 ) دوب لوادج( 9 -1 .) شرازگ یهاگحبص و همانرب یسرد زا هلمج هزوح ياه هدیدان هتفرگ هدش رد تاعلاطم یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد ناریا یم .دشاب هعلاطم یطبترم اب عوضوم هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد یبایزرا هناداقن تلااقم و شرازگ ياه یهاگحبص رد ناریا تفای .دشن لودج 1 : جیاتن تلااقم یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد هزوح لانروژ بلاک اه ( 15 -2 ) عبانم )هعلاطم( فده هنومن عون هعلاطم هلخادم هسیاقم رازبا عمج يروآ هداد اه هتفای اه نییعت حطس هعلاطم رب ساسا لدم Kirkpatrick ررحم ي و ناراکمه ( 2 ) یسررب ت أ ریث تاسلج لانروژ بلاک ینتبم رب دهاوش رب نازیم یهاگآ نارایتسد يربشوه اب هدافتسا زا شور 12 رایتسد يربشوه هاگشناد مولع یکشزپ نارهت ییامزآراک نودب هورگ دهاش ود هلحرم يا ( شیپ نومزآ و سپ )نومزآ 14 هسلج کی هتعاس لانروژ بلاک کی( هسلج يارب ره ود )هتفه -کچ تسیل CONSORT يارب یبایزرا هناداقن و کچ تسیل MCQ يارب شور شهوژپ رامآ هک طسوت نارایتسد لیمکت دش . تاسلج لانروژ بلاک ثعاب شیازفا یهاگآ نارایتسد زا هدافتسا دهاوش و تراهم ياه یبایزرا هناداقن 2b
شهوژپ و رامآ و تراهم ياه یبایزرا هناداقن تلااقم دش . قداص ی و غابد یکخاک ( 2 ) یسررب ت أ ریث هرود یشزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش رب تیفیک تلااقم ثحب هدش رد لانروژ بلاک ياه ینتبم رب دهاوش 14 هلاقم ارا ی ه هدش رد 14 هسلج لانروژ بلاک زکرم تاقیقحت یکشزپ هتسه يا دهشم طسوت نارایتسد ییامزآراک نودب هورگ دهاش ود هلحرم يا ( شیپ نومزآ و سپ )نومزآ هرود یشزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش ( زج یی تا ارا ی ه هدشن )تسا و سپس 11 هسلج لانروژ بلاک ینتبم رب دهاوش 11 هسلج لانروژ بلاک یتنس لودج حطس يدنب دهاوش زکرم یکشزپ ینتبم رب دهاوش دروفسکآ هک طسوت رگشهوژپ دروم هدافتسا رارق تفرگ . هرود یشزومآ ثعاب شیازفا حطس دهاوش ارا ی ه هدش رد لانروژ بلاک اه دش . 2b هوکش ی و ناراکمه ( 15 ) یسررب ت أ ریث یشزومآ هاگراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رب دوبهب یهدنامزاس تاسلج لانروژ بلاک و نازیم تیاضر زا نآ اه 11 رایتسد یحارج باصعا زیربت ییامزآراک نودب هورگ دهاش ود هلحرم يا ( شیپ نومزآ و سپ )نومزآ هاگراک یشزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش و سپس 2 هسلج لانروژ بلاک ینتبم رب دهاوش 2 هسلج لانروژ بلاک یتنس شسرپ همان ت أ دیی هدش یجنسرظن هک طسوت نارایتسد لیمکت دش . یهدنامزاس تاسلج لانروژ بلاک و نازیم تیاضر زا نآ اه رد تاسلج لانروژ بلاک ینتبم رب دهاوش دوبهب هتفای دوب . 1 و 2b
CONSORT: Critical appraisal skills programme; MCQ: Multiple choice questions
لودج 1 : جیاتن تلااقم یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد هزوح ثحب دروم شزومآ( )نارایتسد ( 11 ) عبانم )هعلاطم( فده هنومن عون هعلاطم هلخادم یاقم هس رازبا عمج يروآ هداد اه هتفای اه نییعت حطس هعلاطم رب ساسا لدم Kirkpatrick یبیدا و ناراکمه ( 11 ) یسررب ت أ ریث ثحب قیمع ینتبم( رب )دهاوش رب يریگدای نارایتسد 91 رایتسد یلخاد هاگشناد مولع یکشزپ دیهش یتشهب ییامزآراک نودب هورگ لرتنک کت هلحرم يا سپ( )نومزآ ثحب قیمع ینتبم( رب )دهاوش رد 1 هسلج هناهام 2 / 9 هتعاس یسررب دروم -شسرپ همان یجنسرظن هک طسوت نارایتسد لیمکت دش . یبایزرا نارایتسد زا ت أ ریث شور یشزومآ ثحب قیمع رب نازیم يریگدای تبثم دوب . 2b
لودج 9 : جیاتن تلااقم یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد هزوح شزومآ و سیردت ( 19 ، 11 ) عبانم )هعلاطم( فده هنومن عون هعلاطم هلخادم هسیاقم رازبا عمج يروآ هداد اه هتفای اه نییعت حطس هعلاطم رب ساسا لدم Kirkpatrick يرهاط و ناراکمه ( 11 ) تأ ریث هاگراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رب تراهم ياه دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش 14 يوجشناد یکشزپ لاس و مراهچ مجنپ ناهفصا ییامزآراک نودب هورگ دهاش ود هلحرم يا ( شیپ نومزآ و سپ )نومزآ هاگراک یشزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش ( 9 هسلج و ره هسلج 2 )تعاس -شسرپ همان ت أ دیی هدش شجنس تراهم و شرگن رد هنیمز یکشزپ ینتبم رب دهاوش هک طسوت نایوجشناد لیمکت .دیدرگ تراهم ياه دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد نایوجشناد شیازفا تفای و شرگن تبسن هب یکشزپ ینتبم رب دهاوش تبثم یبایزرا دش . 2b و 2a فر ی ع ی و ناراکمه ( 19 ) تأ ریث هاگراک یشزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش رب ییاناوت دقن تلااقم و ییانشآ اب ینابم و لوصا EBM 92 يوجشناد یکشزپ عطقم يزومآراک هاگشناد مولع یکشزپ نارهت ییامزآراک نودب هورگ دهاش ود هلحرم يا شیپ( نومزآ و سپ )نومزآ هاگراک ود هزور یکشزپ ینتبم رب دهاوش رب ساسا لکتورپ درادناتسا یشزومآ -شسرپ همان درادناتسا شجنس ییاناوت دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش هک طسوت نایوجشناد لیمکت دش . ییاناوت ياه نایوجشناد رد یبایزرا هناداقن تلااقم سپ زا يرازگرب هاگراک شیازفا .تفای 2b
EBM: Evidence based medicine
ثحب
و
هجیتن
یریگ
داجیا رییغت رد ياهدرکیور لومعم ادتبا دنمزاین داجیا رییغت رد یهاگآ تسا هک هب شرگن تبثم یم ماجنا د و شرگن تبثم زین هب هبون دوخ هب رییغت رد درکلمع و رد تیاهن راتفر متخ یم دوش ( 14 .) جیاتن هعلاطم يا هک هب یبایزرا ت أ تاریث يریگدای لقتسم رد لباقم جیاتن فلتخم يریگدای هچراپکی تلایصحت یلیمکت رد یکشزپ ینتبم رب دهاوش ،تخادرپ ناشن داد هک شزومآ هب ییاهنت و هب لکش لقتسم جراخ زا همانرب یسرد شناد ار هب ياج تراهم ،اه شرگن اه ای راتفر تیوقت یم دنک و رد لباقم شزومآ هچراپکی ینیلاب ثعاب دوبهب ،شناد تراهم ،اه شرگن اه و راتفر یم دوش . نیاربانب شزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش دیاب زا سلاک سرد هب تمس درکلمع ینیلاب هب روظنم اقترا ي جیاتن یساسا تکرح .دنک اب هجوت هب شهوژپ ياه ماجنا هدش رد هزوح یکشزپ ینتبم رب ،دهاوش رتشیب تاعلاطم رب يور شزومآ هبنج ییاه زا یکشزپ ینتبم رب دهاوش و يدادعت زا نآ اه زین رب يور شجنس یهاگآ و شرگن ت أ دیک .دنتشاد هب نیا بیترت دادعت یکدنا زا تاعلاطم رب يور درکلمع ای هدافتسا زا نآ زکرمتم .دندش نیا دادعت زین اب فادها و شور یسانش ياه نگمهان ماجنا هتفرگ دندوب هک رد هجیتن ماجنا زیلانآاتم ار ریغ نکمم یم دزاس اما ، اب هجوت هب نیا هک کی ههد زا حرطم ندش یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد ناریا یم ،درذگ ثحب رد صوصخ شهوژپ ياه ماجنا هدش هرابرد هدافتسا ياه یکشزپ ینتبم رب دهاوش یم دناوت اب ییاسانش طاقن توق و فعض نیا درکیور رد ،ناریا هار ار ياربهمانرب يزیر رتهب تهج هدافتسا رتشیب و رتهب نآ راومه .دزاس ماجنا شهوژپ ياه ینیلاب يارب هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش یم دناوت ناشن زا لیامت نارگشهوژپ و نارگنامرد يارب دورو نیا درکیور هب یکشزپ دشاب . اب نیا لاح نودب دورو یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد هصرع ياه یشزومآ و ،یشهوژپ یمن ناوت رییغت یبسانم ار رد یهاگآ و تیلاعف ياه یشهوژپ دارفا داجیا درک ( 12 ) و هب نیا بیترت هدافتسا یلمع زا یکشزپ ینتبم رب دهاوش دنور هتسهآ يا ار دهاوخ .دومیپ نیا عوضوم تیمها ماغدا یمسر ای ریغ یمسر یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد هزوح ياه یشزومآ زا هلمج لانروژ بلاک ،اه شرازگ ياه ،یهاگحبص ثحب ،دروم شزومآ رد ،سلاک شزومآ موادم و همانرب یسرد ار هتسجرب رت یم .دزاس زا نایم نیا ،دراوم دورو یکشزپ ینتبم رب دهاوش هب نورد همانرب یسرد نکمم تسا نیرتشیب ت أ ریث ار رب ياج دراذگب ( 12 .) دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد لانروژ بلاک اه لانروژ بلاک اه هب ناونع یکی زا شور ياه شزومآ مولع یکشزپ هراومه دروم هجوت هتفرگ رارق دنا . یتاعلاطم رد صوصخ لانروژ بلاک اه رد ناریا ماجنا هدش ( 15 -2 ) و یتح رد يدادعت زا هتشر ياه یکشزپ هب ناونع یشخب زا همانرب و ياهدحاو یسرد ظاحل هدیدرگ .تسا اب نیا لاح لانروژ بلاک ياه رازگرب هدش رد ناریا رتشیب هب یسررب تلااقم و ثحب يور نآ اه صاصتخا هتشاد و رتمک هب تمس ینتبم رب دهاوش ندوب تاعلاطا و یبایزرا هناداقن نآ شیارگ هدرک ادیپ دنا و نیا رد یلاح تسا هک شهوژپ ياه دوجوم رد صوصخ هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش يارب لانروژ بلاک اه رد ،ناریا دوبهب یهاگآ و هدافتسا تراهم ياه یبایزرا هناداقن ، شیازفا حطس دهاوش رد لانروژ بلاک ، دوبهب یهدنامزاس تاسلج لانروژ بلاک و شیازفا نازیم تیاضر تکرش ناگدننک ار هب لابند .تشاد اب هجوت هب نیا هک لانروژ بلاک اه مه هب تروص یمسر و هب ناونع یشخب زا همانرب یسرد و مه هب تروص ریغ یمسر و يرایتخا يارب شزومآ هتشر ياه مولع یکشزپ رازگرب یم ،ددرگ هدافتسا زا درکیور ینتبم رب دهاوش رد تاسلج لانروژ بلاک لباق ماجنا تسا و یم دناوت جیاتن يرتهب ار هب هارمه هتشاد دشاب . ینتبم رب دهاوش ندوب لانروژ بلاک اه یم دناوت رد همانرب یسرد هتشر ياه فتخم دراو و ثعاب شیازفا تراهم ياه یبایزرا هناداقن ددرگ هک یشخب زا لحارم یکشزپ ینتبم رب دهاوش زین یم باسح هب دیآ . انب ب نیار اب هجوت هب شقن لانروژ بلاک اه رد شیازفا یهاگآ نایوجشناد هتشر ياه مولع یکشزپ و زا فرط رگید شقن یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد يرازگرب لانروژ بلاک اه و ياقترا تراهم ياه یبایزرا هناداقن ، داهنشیپ یم دوش هک لوصا یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد يرازگرب لانروژ بلاک اه دروم هجوت رارق دریگ تیاهن رد و نینچ يرما رجنم هب دوبهب شزومآ مولع یکشزپ و یبایزرا هناداقن دهاوخ .دش یکی زا یتلاکشم هک ناکشزپ هراومه يارب هدافتسا یکشزپ ینتبم رب دهاوش حرطم هدرک ،دنا دوبمک نامز تسا . نیا عوضوم رب تکرش رد لانروژ بلاک اه مه ثأت ی ر دراد ؛ هب روط ي هک Kawar و ناراکمه رد هعلاطم يا هلخادم يا و اب داجیا لانروژ بلاک ياه يزاجم ناشن دنداد هک نیا تاسلج هولاع رب زا نیب ندرب تیدودحم ياه یناکم و ،ینامز ثعاب شیازفا ،شناد زور آ دم ندنام تاعلاطا و شیازفا تراهم ياه یبایزرا هناداقن رد نایم نارایتسد یم دوش ( 12 ). یقیقحت اب ارا ی ه یبوچراچ يارب هچراپکی يزاس یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد هرود درکلمع ینیلاب رد يرایتسد ناشن داد هک اهنت اب يرازگرب لانروژ بلاک یمن ناوت هب فده هچراپکی يزاس لیان دش و مزلا تسا ات زا تیفرظ ياه دوجوم يرگید زین يارب نیا فده هدافتسا ددرگ . نینچمه اب یسررب تیدودحم ياه لانروژ بلاک اه هب ارا ی ه هار لح دننام درکیور همانرب یسرد تخادرپ هک یط نآ تکراشم ،نارایتسد ناداتسا و م ؤ تاسس رد همانرب ياه هتسویپ رظندم رارق هداد دش ( 12 ). دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد ثحب دروم ( يارب شزومآ نارایتسد ) رب ساسا هعلاطم یبیدا و ناراکمه ( 11 ،) هدافتسا زا ثحب دروم رب يانبم براجت و دهاوش دوجوم ثعاب ناکما داجیا
شسرپ و شلاچ ،یملع يریگدای ،رتهب قیبطت اوتحم اب ياهزاین ،یعقاو ناکما هدافتسا زا براجت ناداتسا و شیازفا مجح شناد و لاقتنا نآ رد نامز کدنا ی یم دوش . هعلاطم ناراکمه و یبیدا اهنت هعلاطم دوجوم رد نیا هنیمز تسا و ناشن داد هک هدافتسا زا درکیور ینتبم رب دهاوش رد رانک ریاس شور ياه شزومآ مولع یکشزپ یم دناوت جیاتن يرتهب ار لابند هب هتشاد دشاب ( 11 ). اب نیا لاح زونه ياج شهوژپ ياه هباشم يارب ارا ی ه يدهاش مهم رت رب نیا اعدم یلاخ .تسا نیاربانب داهنشیپ یم درگ د ثحب دروم ینتبم رب دهاوش هب ناونع کی هویش ون رد شزومآ مولع یکشزپ هب تروص یمسر رد همانرب یسرد نایوجشناد مولع یکشزپ صوصخ هب نارایتسد هدناجنگ .دوش دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد شزومآ و سیردت یکشزپ ینتبم رب دهاوش هب لیلد ت أ دیک رب رکفت يداقتنا و یبایزرا ،دهاوش یکی زا شور ياه هنیهب شزومآ نوتم مولع یکشزپ بوسحم یم دوش ( 12 ). تاعلاطم ماجنا هدش رد ناریا ریثأت تبثم هرود شزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش ار رب ییاناوت دقن تلااقم ( 19 ) و تراهم ياه هب يریگراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش ناشن یم دهد ( 2 ؛) هب نیا نعم ی هک هدافتسا زا شزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش یم دناوت رب يور تراهم اه و ییاناوت ياه دارفا ت أ ریث تبثم ی رب ياج دراذگ ، اما يراگدنام نیا تأ ریث دنمزاین هعلاطم رتشیب ي .تسا اب دوجو نیا هک ره ود هعلاطم ( 19 ، 11 ) رب يور نایوجشناد ماجنا هدش ،تسا یمن ناوت تردق یمیمعت يارب نآ لیاق .دش نیاربانب داهنشیپ یم دوش ات شهوژپ ياه يرتشیب رد هنیمز ت أ ریث یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد ،شرگن شناد و راتفر نایوجشناد مولع یکشزپ ماجنا .دریگ نینچمه هب لیلد ت أ ریث شزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش رب رکفت يداقتنا ، مزلا تسا هک یکشزپ ینتبم رب دهاوش ب ه روط یمسر هب نایوجشناد مولع یکشزپ شزومآ هداد .دوش Norman و Shannon هب رورم کیتامتسیس 2 هعلاطم تخادرپ دن . لیلحت نانآ ناشن داد هک شزومآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد هرود یکشزپ یمومع یم دناوت ثعاب شیازفا شناد نایوجشناد دوش ؛ رد یلاح هک نیا شزومآ رد هرود يرایتسد رتمک ثعاب شیازفا یهاگآ و شناد یم درگ د ( 15 ). نینچمه Coomarasamy و ناراکمه اب رورم کیتامتسیس شزومآ تلایصحت یلیمکت رد یکشزپ ینتبم رب دهاوش و یبایزرا يداقتنا اب هجوت هب نیا هک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد همانرب یسرد ماغدا هدشن دوب و اهنت هب لکش ،هرود هاگراک و لانروژ بلاک شزومآ هداد یم ،دش شرازگ دندرک هک شزومآ ت أ ریث ینعم يراد رب شناد و یهاگآ دراد ، اما نینچ یتوافت رد ،شرگن تراهم و راتفر هدهاشم .دشن نانآ ماجنا ییامزآراک ياه اب ،تیفیک زکرمتم رب اوتحم و داجیا همانرب یسرد ار داهنشیپ دنداد ( 11 ) . دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد یبایزرا هناداقن هتفای ياه هعلاطم رضاح ناشن هدنهد یگدنکارپ تاعلاطم رد نیا هنیمز رد ناریا یم .دشاب ب ه روط یلک هوحن سیردت و شیازفا تراهم یبایزرا هناداقن روط هب نشور و حضاو حیضوت هداد هدشن تسا و اب هجوت هب تیمها نیا عوضوم هیصوت یم دوش هک لوصا یبایزرا هناداقن تادنتسم یملع رد لاس ياه لوا ییوجشناد هب نایوجشناد سیردت ددرگ ؛ ارچ هک یبایزرا هناداقن یکی زا لحارم یکشزپ ینتبم رب دهاوش تسا هک هدافتسا زا نآ ثعاب شیازفا تراهم ياه یبایزرا هناداقن یم دوش ( 19 ) . دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد شرازگ ياه یهاگحبص اب دوجو نیا هک شرازگ یهاگحبص شخب ییادج ریذپان شزومآ ینیلاب بوسحم یم ،ددرگ يرازگرب نینچ یتاسلج زونه مه هب لکش یتنس ماجنا یم دریگ ( 11 ). رد عقاو هچنآ رد تاسلج حرطم و هب ثحب هتشاذگ یم ،دوش کی رامیب و طیارش ،وا تامیمصت هتفرگ هدش و براجت دوجوم ناداتسا و ناکشزپ یم دشاب ( 19 ). دهاوش دوجوم رد نیا نایم هدیدان هتفرگ هدش تسا و لأخ نآ ساسحا یم درگ .د نیا تاسلج هب ناونع یشخب زا شزومآ ینیلاب یکشزپ یم دناوت ناکم بسانم ی يارب ماغدا یکشزپ ینتبم رب دهاوش دور رامش هب . شرازگ ياه یهاگحبص هب ناونع گنس يانب شزومآ یکشزپ هب مرف ياه یفلتخم بلاق رد سنارفنک یشزومآ و هب تروص
یتنس رازگرب یم دوش ، اما مرف دیدج نآ یکشزپ ینتبم رب دهاوش تسا ؛ ینعی رب ساسا دهاوش دوجوم هرابرد يرامیب هک زور لبق شریذپ هدش تسا هب ثحب و لدابت رظن یم .دنزادرپ نیا شرازگ اه رد ياقترا حطس یملع نایوجشناد یکشزپ رایسب م ؤ رث تسا و رد یتروص هک رب يانبم یکشزپ ینتبم رب دهاوش دشاب ، میهفت عوضوم دروم ثحب ار لیهست دهاوخ .درک یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد شرازگ ياه یهاگحبص دنمزاین ماغدا نیرتهب دهاوش ،دوجوم براجت یکینیلک و طیارش و تاحیجرت رامیب تسا هک هب ارا ی ه رتهب عوضوم و بسک شناد رجنم دهاوخ .دش نیاربانب داهنشیپ یم دوش شرازگ ياه یهاگحبص رب ساسا لوصا یکشزپ ینتبم رب دهاوش ارا ی ه ددرگ هک تروص نیا رد تهج ياقترا تیفیک یملع تاسلج یهاگحبص ناکشزپ م ؤ رث دهاوخ .دوب نیا شرازگ اه مزلا تسا هب تروص دنتسم تبث دوش و هب تلوهس رد رایتخا نیبطاخم معا زا ناداتسا و نایوجشناد یکشزپ رارق .دریگ هچرگا رد ناریا هب عوضوم ماغدا یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد شرازگ یهاگحبص رتمک هتخادرپ هدش تسا . هعلاطم يا رد ياکیرمآ یلامش ناشن داد هک رد 21 دصرد زا 121 همانرب يرایتسد بط ،ناکدوک زا شرازگ یهاگحبص ینتبم رب دهاوش هدافتسا ( تسا هدیدرگ 14 .) هجیتن يریگ هچرگا تاعلاطم ماجنا هدش رد هنیمز ت أ ریث شزومآ رب دربراک یکشزپ ینتبم رب دهاوش کدنا اما ،تسا حوطس دهاوش بسانم و اب تیفیک یطسوتم ار ارا ی ه یم .دنهد هتفای اه ناشن یم دهد هک اب دوجو هرود اه و شور ياه یشزومآ ددعتم یکشزپ ینتبم رب دهاوش رد ،روشک دهاوش حطس لااب و رد نیع لاح اب یتیفیک رب ینبم تأ دیی یشخبرثا نیا شزومآ اه رد ،یهاگآ ،شرگن درکلمع و راتفر هفرح نادنم یکشزپ هژیو هب رد تدمدنلب دوجو درادن . هب نیا بیترت زاین هب یحارط و يارجا شهوژپ ياه اب تیفیک رد نیا هزوح یم ساسحا دوش .
یرازگساپس
هلاقم رضاح جرختسم زا نایاپ همان یسانشراک دشرا هتشر شزومآ یکشزپ یم دشاب . ناگدنسیون رب دوخ مزلا یم دنناد ات زا ییامنهار ياه ناداتسا رواشم نیا نایاپ همان ياقآ( رتکد اضردیمح ناردارب و ياقآ داهرف )هنارکش ینادردق دنیامن . References:1. Sackett DL, Rosenberg WM, Gray JA, Haynes
RB, Richardson WS. Evidence based
medicine: what it is and what it isn't. Bmj. 1996;312(7023):71-2.
2. Straus SE, Richardson WS, Glasziou P.
Evidence Based Medicine. 3 ed. London: Churchill Livingstone; 2005.
3. Davidoff F, Florance V. The informationist: a new health profession? Ann Intern Med. 2000; 132(12): 996-8.
4. Glasziou P, Del-Mar C, Salisbury J.
Evidence-based Practice Workbook. 2nd ed.
Massachusetts: BMJ Books; 2007.
5. Hammick M, Dornan T, Steinert Y.
Conducting a best evidence systematic review. Part 1: From idea to data coding. BEME Guide No. 13. Med Teach. 2010; 32(1):3-15.
6. Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG. Preferred reporting items for systematic
reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. PLoS Med. 2009;6(7):e1000097.
7. Liberati A, Altman DG, Tetzlaff J, Mulrow C,
Gøtzsche PC, Ioannidis JPA, et al. The PRISMA statement for reporting systematic reviews and meta-analyses of studies that evaluate healthcare interventions: explanation and elaboration. BMJ. 2009;339: b2700. 8. Moharari RS, Rahimi E, Najafi A, Khashayar
P, Khajavi MR, Meysamie AP. Teaching critical appraisal and statistics in anesthesia journal club. QJM. 2009;102(2):139-41.
9. Sadeghi R, Dabbagh Kakhki VR. Effect of
evidence based medicine training in the quality of journal clubs: A road to evidence based journal clubs. Iran J Nucl Med. 2010;18(2):38-44.
10. Shokouhi G, Ghojazadeh M, Sattarnezhad N.
Organizing Evidence Based Medicine (EBM) Journal Clubs in Department of Neurosurgery,
Tabriz University of Medical Sciences. Int J Health Sci (Qassim). 2012;6(1):59-62.
11. Adibi P, Nik-kholgh B, Esmaeeli A, Sima HR,
Zali Mr. Using case discussion for resident training. Iran J Med Educ. 2003;3(1):5-13. [In Persian]
12. Taheri H, Mirmohammad Sadeghi M, Adibi I,
Ashourioun V, Sadeghizadeh A, Adibi P. The Effect of an Evidence Based Medicine
Workshop on Undergraduate Medical
Students’ Skills in Applying EBM. Iran J Med Educ. 2006;6(2):71-8. [In Persian]
13. Rafiei S, Abdollahzadeh S, Ghajarzadeh M,
Habibollahi P, Fayazbakhsh A. The Effect of Introducing Evidence Based Medicine on Critical Appraisal Skills of Medical Students. Iran J Med Educ. 2008;8(1):149-53. [In Persian]
14. Coomarasamy A, Khan KS. What is the
evidence that postgraduate teaching in
evidence based medicine changes anything? A systematic review. Bmj. 2004;329(7473):1017.
15. Ghafouri HB, Saravani Sh, Shokraneh F.
Burden of circulatory system diseases and ignored barriers of knowledge translation. J Cardiovasc Thorac Res. 2012;4(4):89-94.
16. Mostafaei A, Hajebrahimi S. Perceived
satisfaction of ophthalmology residents with the current Iranian ophthalmology curriculum. Clin Ophthalmol. 2011;5:1207-10.
17. Kawar E, Garcia-Sayan E, Baker-Genaw K,
Drake S, Kaatz S. Journal club 102: enhancing evidence-based medicine learning using a
virtual journal club. J Grad Med Educ. 2012;4(1):116.
18. Hatala R, Keitz SA, Wilson MC, Guyatt G. Beyond journal clubs. Moving toward an
integrated evidence-based medicine
curriculum. J Gen Intern Med. 2006;21(5):538-41.
19. Ghafouri HB, Saravani S, Shokraneh F.
Feasibility of Medical Education through Email: Darsnameh e-Learning System as a National Pattern. Res Dev Med Educ. 2012;1(1):25-30.
20. Norman GR, Shannon SI. Effectiveness of
instruction in critical appraisal (evidence-based medicine) skills: a critical appraisal. CMAJ. 1998;158(2):177-81.
21. Coomarasamy A, Taylor R, Khan KS. A
systematic review of postgraduate teaching in evidence-based medicine and critical appraisal. Med Teach. 2003;25(1):77-81.
22. Kadivar M, Hooman N. Role and structure of morning report in children’s teaching hospitals in Iran. Med J Islamic Republic Iran. 2011;25(2):94-8.
23. Azma K, Shekarchi B, Naseh I. A study of viewpoints of students and faculty members of Tehran Imam Reza Hospital (AS) on mission and how to do morning reports. J Med Educ Dev. 2012;7(1):18-25. [In Persian]
24. Kersten HB, Randis TM, Giardino AP.
Evidence-based medicine in pediatric
residency programs: where are we now? Ambul Pediatr. 2005;5(5):302-5.
Journal of Medical Education Development Center
2015; 12(1):28 -37
An Evaluation of Educational Iranian Papers on the Application of
Evidence-Based Medicine
Shahrzad Saravani1, Maryam Yazdandoost2*, Hamed Basir-Ghafouri3
1. M.Sc. in Medical Education, Medical Education Development Center, Center for Educational Research in Medical Sciences (CERMS), Iran University
of Medical Sciences, Tehran, Iran
2. BSc. of Medical Library & Information Science, Medical Education Development Center, Center for Educational Research in Medical Sciences
(CERMS), Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
3. Specialist in Emergency Medicine, Assistant Professor, Department of emergency Medicine, Haftom Tir Hospital, Iran University of Medical Sciences,
Tehran, Iran
Received: 2 Mar, 2014 Received Corrected Version: 16 Aug, 2014 Accepted: 18 Aug, 2014
٭Correspondence: Center for Medical Education, Medical Education Development Center, Iran University of Medical Sciences,
Tehran, Iran
Tel: (+98) 935 261 8828 Fax: (+98) 21 8670 2271 Email: myazdandoost@hotmail.com
Background & Objective: Nearly two decades have passed since the establishment of evidence-based medicine (EBM). EBM is of great importance due to its ability to fill the information gap between medical research and clinical practice. The aim of the present study was to evaluate the existing evidence of the application of EBM in published Iranian educational papers.
Methods: This is a systematic review of Iranian papers published in both Iranian and international journals. The results were reviewed by two researchers separately to assess the inclusion and exclusion criteria and evaluate the level of evidence. We used the Best Evidence Medical Education (BEME) guideline for conducting the systematic review and the Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA) flowchart to present the selection process. In addition, the Medical Education Research Quality Index (MERSQI) was used for the evaluation of the quality of the studies.
Results: EBM was used in 11 fields which can be categorized as the 4 clinical, educational, research, and policy-making groups. The educational group consisted of 3 domains of holding a journal club, case discussions, and teaching and learning. Only 6 studies were found to report the effect of education on the application of evidence-based medicine. The evaluation of their quality showed average quality.
Conclusion: Although there are a limited number of studies on the effect of education on EBM application, they present satisfactory and average quality evidence. Despite the existence of various educational courses on EBM in Iran, no high level and high quality evidence exists to show the effectiveness of education on knowledge, attitude, practice, and behavior of healthcare professionals especially in the long-term. Thus, the designing and performing of high quality research is required in this field.
