Investigation of the humor styles as moderators relationship between the big five personality and general health

هرود 6 هرﺎﻤﺷ ، 1 ، رﺎﻬﺑ 1391

تﺎﺤﻔﺻ : 85 -79 ‘ŽǤ6ǡ‘Ǥ1ǡSpring 2012

ƒ‰‡•ǣ79Ǧ85

ﻚﺒﺳ ﻲﺳرﺮﺑ

خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻪﺑ ﻲﻌﺒﻃ

ﻞﻳﺪﻌﺗ ناﻮﻨﻋ

هﺪﻨﻨﻛ

نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا يﺎﻫ

ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻞﻣﺎﻋ ﺞﻨﭘ

˜‡•–‹‰ƒ–‹‘‘ˆ–Š‡Š—‘”•–›Ž‡•ƒ•‘†‡”ƒ–‘”•”‡Žƒ–‹‘•Š‹’

„‡–™‡‡–Š‡„‹‰ˆ‹˜‡’‡”•‘ƒŽ‹–›ƒ†‰‡‡”ƒŽŠ‡ƒŽ–Š

ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

15 / 6 / 1389 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ : 28 / 11 / 1390

ﻲﺒﻟﺎﻗ ﻢﺘﺳر ﺪﻧﻮﻴﺟﺎﺣ

يﺪﻤﺣا داﻮﺠﻟاﺪﺒﻋ ،

1

ŠƒŽ‡„‹ǦƒŒ‹˜ƒ†Ǥ … ǡŠƒ†‹ǤŠ

ﺪﻧوﺎﻛﺎﻛ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ

1

ƒƒ˜ƒ†Ǥ…

هﺪﻴﻜﭼ

„•–”ƒ…–

ﻪﻣﺪﻘﻣ :

اﻳ ﻦ ﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲ

ﻚﺒﺳ ﺎﻫ ي خﻮﺷ ﻌﺒﻃ ﻲ

)ﭘ ﻴ ،هﺪﻨﻫدﺪﻧﻮ اﺰﻓادﻮﺧ

ﻲﻳ ، هﺪﻨﻫﺎﻛدﻮﺧ و ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ (

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ

ﺪﻌﺗ ﻳ ﻞ هﺪﻨﻨﻛ ﺎﻫ ي ﻣ طﺎﺒﺗرا ﻴ نﺎ ﺼﺨﺷ ﻞﻣﺎﻋ ﺞﻨﭘ ﻴﺘ

ﻲ ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ و ﻲ

رد

ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .

شور :

250 ﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ ﻳ

نﺎ ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻊﻄﻘﻣ ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد ﻲ

لﺎﺳ رد ﻪﻛ

ﺼﺤﺗ ﻴﻠ ﻲ 89 -1388 ﺪﻜﺸﻧاد رد ة ﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ ﻲ

ﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ مﺎﻣا

ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﺼﺤﺗ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ ﻴ

ﻞ ﺷ ﻪﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﻴ ﻮ ة ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﻪﻘﺒﻃ ا ي ﺒﺴﻧ ﻲ

ﻚﺒﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﻫ

ي خﻮﺷ ﻌﺒﻃ ﻲ ، ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ

ﻋ ﺞﻨﭘ ﻠﻣﺎ ﻲ ǦǦ ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و

ﻲ راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ

ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . اﺮﺑ ي ﺰﺠﺗ ﻳﻪ ﻠﺤﺗ و ﻴ ﻞ هداد ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ شور زا ﺎﻫ ﻲ

ﻤﻬﺳ ﻲ ،

ﺳﺮﮔر ﻴ نﻮ ﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ ﻴ هﺮ نﻮﻣزآ و – ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻘﺘﺴﻣ .

ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ :

ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻚﺒﺳ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ

ي خﻮﺷ ﻌﺒﻃ ﻲ ﻄﺑار ﺔ ﻣ ﻴ نﺎ

وﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﺼﺨﺷ ﻴﺘ ﻲ ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ و ﻲ

ﺪﻌﺗ ار ﻳ ﻞ ﻣ ﻲ ؛ﺪﻨﻛ ﺪﻨﭼ ﻳ ﻦ ﻪﻄﺑار

ﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﻴ ﻦ ﺮﻫ ﻳ ﻚ ﻚﺒﺳ زا ﺎﻫ ي خﻮﺷ ﻌﺒﻃ ﻲ و ﺎﺑ ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﺼﺨﺷ ﻴﺘ ﻲ و

ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻲ

ﻪﺑ ﺑ ؛ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻴ

ﻦ ﻚﺒﺳ ﺎﻫ ي خﻮﺷ ﻌﺒﻃ ﻲ ) ﭘﻴ ،هﺪﻨﻫدﺪﻧﻮ

هﺪﻨﻫﺎﻛدﻮﺧ و ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ (

ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ رادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد ي

ﺑ ﺎﻣا ،ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻴ

ﻦ خﻮﺷ ﻚﺒﺳ ﻌﺒﻃ

ﻲ اﺰﻓادﻮﺧ ﻲﻳ ﻮﺠﺸﻧاد رد ﻳ نﺎ ﺮﺘﺧد

دﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺮﺴﭘ و .

ﺘﻧﻴ ﻪﺠ ﮔ ﻴ ﺮ ي :

عﻮﻤﺠﻣ رد ﻳ

ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي اﻳ ﻦ ﻚﺒﺳ ﺮﺛﻮﻣ ﺶﻘﻧ ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻫ

ي

خﻮﺷ ﻌﺒﻃ ﻲ ﺪﻌﺗ رد ﻳ ﻞ ﻣ طﺎﺒﺗرا ﻴ نﺎ ﺼﺨﺷ ﻞﻣﺎﻋ ﺞﻨﭘ ﻴﺘ

ﻲ ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ و ﻲ

ﻛﺎﺗ ﻴ ﺪ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ .

ﻠﻛ ﻴ ﺪ هژاو ﺎﻫ :

ﻚﺒﺳ ﺎﻫ ي ﻌﺒﻃ خﻮﺷ ﻲ ، ﺼﺨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﻴﺘ

ﻲ ، ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻲ

–”‘†—…–‹‘ǣ Š‹• •–—†› ‡šƒ‹‡† –Š‡ Š—‘” •–›Ž‡• ȋƒˆˆ‹Ž‹ƒ–‹˜‡ǡ•‡ŽˆǦ‡Šƒ…‹‰ǡƒ‰‰”‡••‹˜‡ǡƒ†•‡ŽˆǦ†‡ˆ‡ƒ–‹‰Ȍ ƒ•‘†‡”ƒ–‘”̹•Ž‹–‘–Š‡‹‰ ‹˜‡’‡”•‘ƒŽ‹–›ƒ†‰‡‡”ƒŽ Š‡ƒŽ–Š‹–Š‡—‹˜‡”•‹–›•–—†‡–•Ǥ

‡–Š‘†ǣ250 male and female undergraduate students in

ƒŠ‘‡‹‹–‡”ƒ–‹‘ƒŽ‹˜‡”•‹–›ǡ ƒ…—Ž–›‘ˆ‘…‹ƒŽ

Sciences, in academic year of 2009Ǧ2010, were selected

–Š”‘—‰Š ”‡Žƒ–‹˜‡ •–”ƒ–‹ˆ‹‡† •ƒ’Ž‹‰ ƒ† ƒ•‡† –‘ ˆ‹ŽŽ —‘” –›Ž‡• —‡•–‹‘ƒ‹”‡ǡ ‹‰ ‹˜‡ ˜‡–‘”›ǡ ƒ† ‡‡”ƒŽ ‡ƒŽ–Š —‡•–‹‘ƒ‹”‡Ǥ Š‡ †ƒ–ƒ ™‡”‡ ƒƒŽ›œ‡† —•‹‰ ’ƒ”–‹ƒŽ …‘””‡Žƒ–‹‘ǡ —Ž–‹˜ƒ”‹ƒ–‡ ”‡‰”‡••‹‘ǡ ƒ† Ǧ –‡•–‡–Š‘†•Ǥ

‡•—Ž–•ǣ ‡•—Ž–• ‹†‹…ƒ–‡† –Šƒ– –Š‡ Š—‘” •–›Ž‡• ‘†‡”ƒ–‡† –Š‡ ”‡Žƒ–‹‘•Š‹’ „‡–™‡‡ –Š‡ „‹‰ ˆ‹˜‡ ’‡”•‘ƒŽ‹–› ƒ† ‰‡‡”ƒŽ Š‡ƒŽ–ŠǤ ‡˜‡”ƒŽ •‹‰‹ˆ‹…ƒ– …‘””‡Žƒ–‹‘•™‡”‡ˆ‘—†„‡–™‡‡‡ƒ…Š‘ˆ–Š‡ˆ‘—”Š—‘” •–›Ž‡• ™‹–Š –Š‡ „‹‰ ˆ‹˜‡ ƒ† ‰‡‡”ƒŽ Š‡ƒŽ–ŠǤ ‹ˆˆ‡”‡…‡• ƒ‘‰ ƒˆˆ‹Ž‹ƒ–‹˜‡ǡ ƒ‰‰”‡••‹˜‡ǡ ƒ† •‡ŽˆǦ†‡ˆ‡ƒ–‹‰ Š—‘” •–›Ž‡•‹ƒŽ‡ƒ†ˆ‡ƒŽ‡•–—†‡–•™‡”‡‘–‘„•‡”˜‡†ǡ„—– –Š‡•‡ŽˆǦ‡Šƒ…‹‰Š—‘”•–›Ž‡‘„•‡”˜‡†™ƒ••‹‰‹ˆ‹…ƒ–Ž› †‹ˆˆ‡”‡–„‡–™‡‡ƒŽ‡ƒ†ˆ‡ƒŽ‡•–—†‡–•Ǥ

‘…Ž—•‹‘ǣŠ‡ˆ‹†‹‰•‹†‹…ƒ–‡–Šƒ––Š‡‡ˆˆ‡…–‹˜‡”‘Ž‡‘ˆ Š—‘” •–›Ž‡• —•‡† „› ‘†‡”ƒ–‘”• Ž‹ –Š‡ ‹‰ ‹˜‡ ’‡”•‘ƒŽ‹–›ƒ†‰‡‡”ƒŽŠ‡ƒŽ–ŠǤ

‡›™‘”†•ǣ —‘” –›Ž‡•ǡ ‡”•‘ƒŽ‹–› Šƒ”ƒ…–‡”‹•–‹…•ǡ ‡‡”ƒŽ‡ƒŽ–Š

،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور هوﺮﮔ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد

ﻦﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا ﻲﻠﻠﻤﻟا )

هر ( ناﺮﻳا ،ﻦﻳوﺰﻗ ،

1 - ،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور هوﺮﮔ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد

ﻦﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا ﻲﻠﻠﻤﻟا )

هر ( ناﺮﻳا ،ﻦﻳوﺰﻗ ،

‘””‡•’‘†‹‰—–Š‘”ǣ‡’ƒ”–‡–‘ˆ•›…Š‘Ž‘‰›ǡ ƒ…—Ž–› ‘ˆ‘…‹ƒŽ…‹‡…‡•ǡƒŠ‘‡‹‹–‡”ƒ–‹‘ƒŽ‹˜‡”•‹–›ǡ

ƒœ˜‹ǡ”ƒ

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺔﻫد ﺪﻨﭼ رد

ﻲﮔﮋﻳو ﺪﻧﻮﻴﭘ رد ﻪﺘﺷاد ﺶﻘﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ]

1 [ ﻪﻄﺳاو يﺎﻫﻮﮕﻟا ﺪﻨﻧﺎﻣ ، ﻪـﻛ يا

ﻂـﺳﻮﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ تﺎﻔﺻ ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار نآ رد دﻮﺷ ﻲﻣ ﻞﻳﺪﻌﺗ رﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﮕﻳد ]

2 .[

هﺎـﺗﻮﻛ تﺎﻔـﺻ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ضﺮﻓ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد دﺮ ﺑ

ـ

) Ž‘™‡”Ǧ‘”†‡” (

ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺢﻄﺳ ﺎﻳ )

ﻚﺒﺳ خﻮﺷ يﺎﻫ ﻲﻌﺒﻃ

( ﺮﻴﺛﺎﺗ

دﺮ ﺑرود تﺎﻔﺻ  )

Š‹‰Š‡”Ǧ‘”†‡” (

ﺖﻣﻼـﺳ ﺮﺑ ار ﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﺎﻳ

ﻲﻣ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺪﻨﻛ

. يﺮـﻈﻧ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻦـﻳا ﺮﺑ دﺮﻜﻳور ﻦﻳا

ار ﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﺎﻳ دﺮﺑرود تﺎﻔﺻ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻪﺑ

ناﻮـﻨﻋ

ﻪﻔﻴﻇوﺮﻴﻏ ﺎﻳ ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣﺮﻴﻏ تﺎﻔﺻ ﻲﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗ صﺎﺧ يا

ﺪـﻨﻛ

] 2 .[ ﻚﻳدﺰﻧ تﺎﻔﺻ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد تاﺮﻴﺛﺎـﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺢﻄﺳ ﺎﻳ دﺮﺑ

يرﻮﻓ ﻲﻣ ضﺮﻓ يﺮﺗ فﺎﻄﻌﻧا ﻢﻫ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ

زا ﻢـﻫ و ﺪﻧﺮﺗﺮﻳﺬﭘ

ﺺﺨﺸﻣ ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ ظﺎﺤﻟ ﺪﻧﺮﺗ

] 2 .[ ﻖﻴﻘﺤﺗ نوﺮﮔ ناﺮﮕﻳد و ] 2 [

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻴﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻨﻴﺑ

ﺪﻨﻨﻛ و دﺮﺑرود ة

ﻚﻳدﺰﻧ دﺮﺑ ) ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺢﻄﺳ و ﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ (

ﺶﻴﭘ رد ﻲـﻨﻴﺑ ،ندﺮـﻛ

ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺘﻬﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ

.

ﻚﺒﺳ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا فﺪﻫ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻪﺑ ﻲﻌﺒﻃ ناﻮﻨﻋ

ﻞﻳﺪﻌﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻣﻼـﺳ و ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻞﻣﺎﻋ ﺞﻨﭘ نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا يﺎﻫ

ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ .

ﻲﻣ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﺖﺧﺎﻨﺷ رد ﺪـﺷﺎﺑ ﻲـﻜﻤﻛ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﺋﺎﻳﻮﭘ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ دﻮﺧ و ؛ﺖﻴﺼﺨﺷ نورد يﺎﻫ

ناﻮـﻨﻋ

لﺎـﺴﮔرﺰﺑ و ناﻮﺟ داﺮﻓا ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد يﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻚﻳ ﻲﻣ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد و ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﻪﺘﻓﺎﻳ زا ناﻮﺗ

رد ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ

يﮋﺗاﺮﺘﺳا و ﻲـﻧاور تﻻﻼﺘـﺧا زا يﺮﻴﮕـﺸﻴﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ

دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا .

ترﻮﺻ رد

ر هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻣ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﺎﻳ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑا ناﻮﺗ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ هﻮﻴـﺷ شزﻮـﻣآ ياﺮـﺑ ار مزﻻ يﺰـﻳر بﻮـﻠﻄﻣ يﺎـﻫ

خﻮﺷ اﺮـﺟا و ﻲـﺣاﺮﻃ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫدﺎﻬﻧ و هداﻮﻧﺎﺧ رد ﻲﻌﺒﻃ

دﻮــﻤﻧ . ﻲﺘﻴــﺼﺨﺷ ﻞــﻣﺎﻋ ﺞﻨــﭘ زا )

ناور هدرزآ ،ﻲــﻳاﺮﮔ

نوﺮﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ ،ﻲﻳاﺮﮔ فﺎﻄﻌﻧا ،يﺮﻳﺬﭘ

ناﺪﺟوﺎﺑ و يﺮﻳﺬﭘ ندﻮـﺑ

(

ﻪﺑ ﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ اﺮـﻳز ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ دﺮﺑرود يﺎﻫﺮ

ﻪﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻪﻘﺒﻃ رد ﻲﻌﻴﺳو رﻮﻃ

ﻲﮔﮋﻳو يﺪﻨﺑ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ

هﺪﺷ ضﺮﻓ ﻪﻛ و ﻒﻴـﺻﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ رد ار ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺪﻧا

ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ،ﺪﻨﻨﻛ

ﺪﻧا ] 3 .[

رد ﻲـﻧاور ﺖﻣﻼـﺳ و ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ ﻞـﻣﺎﻋ ﺞﻨـﭘ نﺎـﻴﻣ طﺎﺒﺗرا ﻣ يدﺎﻳز تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮ

] 4 ، 5 ، 6 ، 7 ،

8 ، 9 .[ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ةﺪﻤﻋ نوﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻧا

ﻲـﻳاﺮﮔ

ﻪﺑ ﺶﻴﭘ ناﻮﻨﻋ ناور و ﺖﺒﺜﻣ ةﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻴﺑ

هدرزآ ﻪﺑ ﻲﻳاﺮﮔ ناﻮـﻨﻋ

ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ و ﻲـﻧاور ﺖﻣﻼـﺳ ﺎﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،ﻲﻔﻨﻣ ةﺪﻨﻨﻛ

ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺪﻧراد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

.

ﻚﺒﺳ بﺎﺨﺘﻧا ﻞﻴﻟد خﻮـﺷ يﺎﻫ

ﻲـﻌﺒﻃ ﻪـﺑ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮـﻨﻋ

هﺎﺗﻮﻛ ﺶﻴﭘ دﺮﺑ ﺢﻄـﺳ ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ طﺎﺒﺗرا ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ

خﻮﺷ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻳﺎﺗ ﻲﻧاور ﻪﺑ ﻲﻌﺒﻃ

ﻲـﮔﮋﻳو ﻚـﻳ ناﻮﻨﻋ

ﻲـﮔﮋﻳو ﺐـﺗاﺮﻣ ﻪﻠـﺴﻠﺳ ﻦﻴﻳﺎـﭘ حﻮﻄـﺳ رد ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎـﻫ

دراد راﺮﻗ ﺖﻴﺼﺨﺷ ]

2 .[

آ و ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ يﺎﻤﻨﻫار لﻼﺘﺧا يرﺎﻣ

خﻮﺷ ﻲﻧاور يﺎﻫ ار ﻲﻌﺒﻃ

ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻋﺎﻓد ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ

ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻨﻛ

ﻲﻣ ﻚﻤﻛ داﺮﻓا ضرﺎﻌﺗ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ

ﻞـﻣاﻮﻋ ﺎـﻳ ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ يﺎـﻫ

سﺮﺘﺳا ﺖ ﻴﻤﻫا ﺎﺑ ﻲﻧوﺮﻴﺑ ياز  ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺑ نداد

و ﺰـﻴﻣآﺰﻨﻃ يﺎـﻫ

مﺮﮔﺮﺳ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ هﺪﻨﻨﻛ ]

10 .[

ترﺎﻬﻣ ﻊﺒﻃ خﻮﺷ داﺮﻓا ﺘﺳا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ

نﺎﺸﻧ ار ﻲﺑﻮﺧ سﺮ

ﻲﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﺸﺗﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و زاﺮﺑا ،ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ردﺎﻗ ،ﺪﻨﻫد

ﻖﻓﻮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﻼﻣﺎﻌﺗ رد و ﺪﻧﺮﺗ

] 11 ، 12 ، 13 ، 14 .[

هداد نﺎﺸﻧ يدﺎﻳز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ خﻮﺷ ﻪﻛ ﺪﻧا

ﻪﺑ ﻲﻌﺒﻃ ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ

ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻞﻣﺎﻋ ﺶﻴﭘ و ةﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻨﻴﺑ ﺖﻣﻼـﺳ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ةﺪـﻨﻨﻛ

ﺴﺒﻤﻫ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ و ﻲﻧاور ،ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺎﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘ

دراد سﺮﺘــﺳا و باﺮﻄــﺿا ]

13 ، 14 ، 15 ، 16 ، 17 ، 18 ، 19 ،

20 .[ خﻮـﺷ يﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ زا ﻪﻛ يداﺮﻓا ،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻲـﻌﺒﻃ

تﺬﻟ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ تﺎـﻴﺑﺮﺠﺗ و ﺎﻫداﺪـﻳور زا ندﺮـﺑ

ﺪـﻧراد ﻲﮔﺪﻧز ةﺮﻣزور ]

16،17 [ داﺮـﻓا ﻪـﻛ ﺖـﻠﻋ ﻦـﻳا ﻪـﺑ

خﻮﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﻲﺻﺎﺧ يﺎﻫدﺎﻨﺳا ،ﻊﺒﻃ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﺎﻬﻧآ

ﺪـﻨﻛ

مﺮﮔﺮﺳ ةﻮﻴﺷ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ

راﻮﮔﺎـﻧ يﺎﻫداﺪـﻳور و تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ يا

سﺮﺘﺳا ﺮﺘﻤﻛ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ درﻮﺧﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺘﺷاد يروآ

ﺪﻨﺷﺎﺑ ] 14 [ ناور ﺖﻣﻼـﺳ و ﻲﺘـﺴﻳﺰﻬﺑ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

ﺪﻨﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار ﺶﻳﻮﺧ ]

21 .[

خﻮـﺷ نﺎـﻴﻣ ﺖﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﻛ قﻮﻓ ﺪﻫاﻮﺷ دﻮﺟو ﺎﺑ و ﻲـﻌﺒﻃ

ار ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣ ﺪﻴﻳﺎﺗ

دراد دﻮـﺟو يﺮﮕﻳد ﺪﻫاﻮﺷ ،ﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻣ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ار ﻂﺑاور ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﻨﺸﻛ

ﺮﭙﻳﻮﻛ و ﺰﻳورﺎﺑ -

ﻚﻴﻨﺒﻴﺳ ] 22 [ خﻮﺷ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻛ ، ﻲﻓ ﻲﻌﺒﻃ

ﻚﻤﻛ ﻪﺴﻔﻧ هﺪـﻨﻨﻛ

ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻲـﻧاور ﺖﻣﻼـﺳ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد نآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﺴﻴﻧ ﻞﻳﺪـﻌﺗ ،ﺖﻴﻤﻴﻤﺻ و يﺮﺒﻫر ﺮﻴﻈﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﻣ ﺎﻳ دﻮﺷ ﺘﻴﻟ ﻞ ] 23 [ خﻮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻴﻘﻋ ﻦﻳا ﺮﺑ ، ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻌﺒﻃ

ﻪﺒﻟود ﺔﻐﻴﺗ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يا

ﺮﻀﻣ يدﺮﻓ نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻴﺗرﺎــﻣ ناﺮــﮕﻳد و ]

24 [ ﻲــﺸﻫوﮋﭘ تﺎــﻴﺑدا يﺮﮕﻧزﺎــﺑ رد

خﻮﺷ خﻮﺷ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ،ﻲﻌﺒﻃ زا ﻲﻜﭼﻮﻛ ﺶﺨﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻌﺒﻃ

ﺶﻴﭘ ار ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﺲﻧﺎﻳراو ﻲـﻣ ﻲﻨﻴﺑ

ﺪـﻨﻛ . ﺪـﻘﺘﻌﻣ ﺎـﻬﻧآ

خﻮﺷ ،تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺑ ار ﻲﻌﺒﻃ

مﻮﻬﻔﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ

هدﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺒﺜﻣ ﻼﻣﺎﻛ ً ﻪﺒﻨﺟ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﻧا

بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ يﺎﻫ

خﻮﺷ ﺪﻨﺨـﺸﻴﻧ ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﻌﺒﻃ ﺖـﺳد ،نذز

هﺪـﻳدﺎﻧ ار ﻦﺘﺧاﺪـﻧا

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا . ﻚﺒـﺳ ﺔﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻬﻧآ دﺎﻘﺘﻋا ﻦﻴﻤﻫ يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ يﺎـﻫ

خﻮﺷ ـﺳ ﻚﺒـﺳ ود نﺎـﻴﻣ ﻪـﻛ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻦﻳوﺪﺗ ار ﻲﻌﺒﻃ رﺎﮔزﺎ

) ﻲﻳاﺰﻓادﻮــﺧ و هﺪــﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ (

خﻮــﺷ رﺎﮔزﺎــﺳﺎﻧ و ﻲــﻌﺒﻃ

) هﺪﻨﻫﺎﻛدﻮﺧ و ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ (

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﺰﻳﺎﻤﺗ .

خﻮﺷ ﻲـﻣ ﻚﻤﻛ دﺮﻓ ﻪﺑ ﻲﻳاﺰﻓا دﻮﺧ ﻲﻌﺒﻃ ار دﻮـﺧ ﺎـﺗ ﺪـﻨﻛ

ﺪﻧﺎﺳﺮﻧ ﻲﺒﻴﺳآ ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ و دﺮﻳﺬﭙﺑ .

ﻚﺒﺳ ﻦﻳا زا ﻪﻛ يداﺮﻓا

ﻲــﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا ار ﻲﮔﺪــﻧز ﺐــﻳﺮﻏ و ﺐــﻴﺠﻋ ﻞﺋﺎــﺴﻣ ﺪــﻨﻨﻛ

مﺮﮔﺮﺳ ﻲﻣ هﺪﻨﻨﻛ هﺪـﻨﺧ ﻼﻣﺎـﻛ هﺎﮔﺪﻳد ﻚﻳ و ﺪﻨﻧاد

ً زا يروآ

ﺪﻧراد ﺎﻴﻧد . ﻲﻣ ﻚﻤﻛ دﺮﻓ ﻪﺑ ﻚﺒﺳ ﻦﻳا ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮـﺑ ﺎـﺗ ﺪﻨﻛ

سﺮﺘﺳا طﻮـﺑﺮﻣ دﺮـﻓ دﻮﺧ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﻨﻛ ﻪﺒﻠﻏ ﻲﮔﺪﻧز روآ

ﻲﻣ يدﺮﻓ نﺎﻴﻣ تﻼﻣﺎﻌﺗ ﺎﺗ دﻮﺷ ]

24 .[

خﻮﺷ زا ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ ﻲﻌﺒﻃ

مﺎـﮕﻨﻫ ﺪﻨﻨﻛ

ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ سﺮﺘﺳا يﺎﻫ

وآ ﻪـﻔﻴﻄﻟ و كﻮﺟ نﺎﻴﺑ ﺎﺑ ،ر

ﻲﻣ ﻲﻌﺳ زاﺪـﻧا ﻢـﺸﭼ و ﺪـﻨﻫﺪﺑ ﺶـﻣارآ ار ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺪﻨﻨﻛ

ﻪﻧﻮﮔ ﻲﺧﻮﺷ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يا

ﻪـﻬﺟاﻮﻣ نآ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎﻫ

ﻲﻣ ﺪﻧراد ﺪﻧﻮﺷ .

يدﺮـﻓ نﺎـﻴﻣ تﻼﻣﺎـﻌﺗ ﻪـﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻚﺒﺳ ﻦﻳا

ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ دﻮﺷ

] 24 .[

خﻮﺷ خﻮـﺷ ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ ﻚﺒﺳ ﻚﻳ ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻲﻌﺒﻃ ﻲـﻌﺒﻃ

ﻲﻌﺳ دﺮﻓ نآ رد ﻪﻛ ﻲﻣ

ﺮـﻫ ﻪـﺑ ار ﺶﻳﻮـﺧ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﺪﻨﻛ

و ﺪﻨﻛ ﺖﻳﻮﻘﺗ ناﺮﮕﻳد ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ هرﺎﺑرد ﻲﻧاﺮﮕﻧ نوﺪﺑ ﻲﻘﻳﺮﻃ هﺮﺨـﺴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻌـﺳ ناﺮـﮕﻳد ندﺮﻤـﺷراﻮﺧ و ندﺮـﻛ

ﻲﻣ ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺖﺳد دﻮﺧ هرﺎﺑرد سﺎﺴﺣا ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻨﻨﻛ .

ﻚﺒـﺳ ﻦﻳا

زا رﺮـﻜﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﺪﻴﻔﻣ ﻲﻌﻄﻘﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﭼ ﺮﮔا ﻒﻴﻌـﻀﺗ ار يدﺮﻓ نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور نآ ﻲـﻣ

نوﺪـﺑ دﺮـﻓ و ﺪـﻨﻛ

دﻮﺷ ﻲﻣ دﺮﻃ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ]

24 .[

خﻮـﺷ ﻚﺒـﺳ ياراد ﻪﻛ يداﺮﻓا ﺪﻨﺘـﺴﻫ هﺪـﻨﻫﺎﻛدﻮﺧ ﻲـﻌﺒﻃ

ﻲﻣ ﺮﻴﻘﺣ و ﺰﻴﭼﺎﻧ ار دﻮﺧ يﺎﻫدروﺎﺘﺳد ار ناﺮـﮕﻳد و ﺪﻧرﺎﻤﺷ

ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺒﺜﻣ ﺪﻨﻨﻛ

. خﻮﺷ داﺮﻓا ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا و راﻮﺧﺎـﺑ ﻊـﺒﻃ

ﻞﻴﻟذ ﻲﻌـﺳ ،كﻮـﺟ ﺎـﻳ ﻪـﻔﻴﻄﻟ ﻦﺘـﻔﮔ ﻖﻳﺮﻃ زا دﻮﺧ ندﺮﻛ

ﻲﻣ ﻛ ﺪﻨﻨﻛ مﺮﮔﺮﺳ ار ناﺮﮕﻳد ﺪﻨﻨ .

ﻚﺒـﺳ ﻚﻳ ﺰﻴﻧ ﻚﺒﺳ ﻦﻳا

خﻮﺷ ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ ﺖﺳا ﻲﻌﺒﻃ

] 24 .[

ﻚﺒﺳ ﻪﻨﻴﻣز رد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ خﻮﺷ يﺎﻫ

هداد نﺎﺸﻧ ﻲﻌﺒﻃ ﻪـﻛ ﺪـﻧا

ﻚﺒﺳ ﻪﺒﻨﺟ ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ

ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

تﺰﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ نوﺮﺑ ،ﺲﻔﻧ

ﻪﺑ و ﺖﻴﻤﻴﻤﺻ ،ﻲﻳوﺮﺷﻮﺧ ،ﻲﻳاﺮﮔ رﻮﻃ

ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ و ﻖﻠﺧ ﺎﺑ ﻲﻠﻛ تﺎـﻧﺎﺠﻴﻫ ﺎـﺑ و ﺖـﺒﺜﻣ ﺔﻄﺑار

ناور ،ﻲﮔدﺮﺴﻓا ،ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻔﻨﻣ هدرزآ

ﺔـﻄﺑار باﺮﻄـﺿا و ﻲﻳاﺮﮔ

ﻚﺒﺳ و ﺪﻧراد ﻲﻔﻨﻣ خﻮﺷ رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ

تﺎـﻧﺎﺠﻴﻫ ﺎـﺑ ﻲـﻌﺒﻃ

ﺪﻧراد سﻮﻜﻌﻣ ﺔﻄﺑار ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﺎﺑ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺔﻄﺑار ﻲﻔﻨﻣ ] 27،26،25،24 .[

ﺎﺑ ناﻮﺨﻤﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد نوﺮﮔ

ﻪﻠـﺴﻠﺳ يﺎـﻫﻮﮕﻟا ،ناﺮﮕﻳد و

ﻲﺒﺗاﺮﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ دﺮ ﺑرود يﺎﻫ

 )

ﻲﮔﮋﻳو ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ يﺎﻫ

(

ﻚﻳدﺰﻧ و دﺮﺑ ) ﻚﺒﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻲـﻌﺒﻃ ( ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻣﻼـﺳ

ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ .

نوﺮـﮔ ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار رد نارﺎـﻜﻤﻫ و

ﻚﺒﺳ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ قﻮﻓ يﻮﮕﻟا خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻦﻴـﺑ ﺔـﻄﺑار ﻲـﻌﺒﻃ

ﻲـﻣ ﻞﻳﺪـﻌﺗ ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ار ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪـﻨﻨﻛ

. رد

ﺖﻘﻴﻘﺣ لاﻮﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻲﭘ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺖـﺳا ﺮـﻳز يﺎﻫ

: ﺎـﻳآ

ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻞﻣﺎﻋ ﺞﻨﭘ نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا ﻚﺒﺳ

خﻮﺷ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻲﻌﺒﻃ ﻚﺒﺳ ﺎﻳآ ؟دﻮﺷ

رﺎﮔزﺎـﺳ يﺎـﻫ

خﻮﺷ نوﺮﺑ ﺎﺑ ﻲﻌﺒﻃ ﻪـﺑﺮﺠﺗ ،ﻲـﻳاﺮﮔ

ﻖـﻓاﻮﺗ ،يﺮﻳﺬـﭘ و يﺮﻳﺬـﭘ

ناﺪﺟوﺎﺑ ناور ﺎﺑ و ﺖﺒﺜﻣ ﺔﻄﺑار ندﻮﺑ هدرزآ

ﻲـﻔﻨﻣ ﻪـﻄﺑار ﻲﻳاﺮﮔ

ﻚﺒﺳ ﺎﻳآ ؟ﺪﻧراد خﻮﺷ رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ

نوﺮـﺑ ﺎـﺑ ﻲـﻌﺒﻃ ،ﻲـﻳاﺮﮔ

ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻖﻓاﻮﺗ ،يﺮﻳﺬﭘ ناﺪﺟوﺎﺑ و يﺮﻳﺬﭘ

ﺎـﺑ و ﻲـﻔﻨﻣ ﺔـﻄﺑار ندﻮﺑ

ناور هدرزآ ﻚﺒﺳ ﺎﻳآ ؟ﺪﻧراد ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻳاﺮﮔ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻲﻌﺒﻃ

ﻚﺒﺳ ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ و ؟ﺪﻧراد ﻪﻄﺑار ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻲﻌﺒﻃ

؟دراد دﻮﺟو توﺎﻔﺗ ناﺮﺴﭘ و ناﺮﺘﺧد

شور ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ةﻮﻴﺷ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ عﻮﻧ زا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ

ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .

نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎﺷ ،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ

ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﻮـﻠﻋ هﺪﻜـﺸﻧاد ﻲـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻊـﻄﻘﻣ ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد ﻲـﻨﻴﻤﺧ مﺎـﻣا ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد )

هر ( لﺎـﺳ رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا

ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ 89 - 1388 ﺪـﻧدﻮﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ .

250 زا ﺮـﻔﻧ

ﻳﻮﺠﺸﻧاد نﺎ ) 160 و ﺮﺘﺧد 90 ﺮﺴﭘ ( ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ 23

/ 23 و

دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا 159

/ 3 ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لﺎﺳ يﺮﻴﮔ

ﻪﻘﺒﻃ ﻪﺑ ﻲﺒﺴﻧ يا ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ

. ﺶﻫوﮋـﭘ ياﺮﺟا

ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺐـﺴﻛ و ﺶﻫوﮋـﭘ فاﺪـﻫا ةرﺎـﺑرد ﺎـﻫ

ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺎﻬﻧآ ﺖﻘﻓاﻮﻣ .

ﻊﻤﺟ يﺎﻫراﺰﺑا تﺎﻋﻼﻃا يروآ

ﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺳ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﻣ

:

گﺮﺑﺪـﻠﮔ ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻣﻼـﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ

) (

: ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻦـﻳا

ﻂﺳﻮﺗ گﺮﺑﺪﻠﮔ و ﺮﻠﻴﻫ لﺎﺳ رد 1972 ﻲﻠﺻا مﺮﻓ ﻪﻛ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ

نآ 60 ﻲﻟاﻮﺳ ﺖﺳا . رد مﺮـﻓ زا ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا

28 نآ ﻲﻟاﻮـﺳ

هدﺮﺧ رﺎﻬﭼ ياراد ﻪﻛ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا سﺎـﻴﻘﻣ

) ،ﻲﻧﺎﻤـﺴﺟ ﻢـﺋﻼﻋ

و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ ،ﻲﺑاﺮﻄﺿا ﻢﺋﻼﻋ ﻲﮔدﺮـﺴﻓا ﻢﺋﻼﻋ

( ﺖـﺳا .

ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نآ رﺎﺒﺘﻋا و ﻲﻳاور 84

/ 0 و 92 / 0 ﺖﺳا . يﻻﺎﺑ ةﺮﻤﻧ 20

ﺖﺳا ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ مﺪﻋ ﻪﻧﺎﺸﻧ ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا رد ]

28 .[

ﻲﺘﻴــﺼﺨﺷ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ

ǡ :

مﺮــﻓ 60 ﻪــﻠﻤﺟ نﻮــﻣزآ يا

ǦǦ ﻲﻠـﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﺞﻨﭘ ﻊﻳﺮﺳ و ﺮﺼﺘﺨﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ

ﺖﻴﺼﺨﺷ )

ناور هدرزآ نوﺮﺑ ،ﻲﻳاﺮﮔ ﻪـﺑﺮﺠﺗ ،ﻲـﻳاﺮﮔ

،يﺮﻳﺬـﭘ

فﺎﻄﻌﻧا ناﺪﺟوﺎﺑ و يﺮﻳﺬﭘ ندﻮﺑ

( ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻲـﺣاﺮﻃ .

ﻦـﻳا

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺞﻨﭘ زا نﻮﻣزآ 12

ﻪﻠﻤﺟ زا ﻚـﻳ ﺮـﻫ ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ يا

ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺎﻫ ]

29 .[

هﺮﻤﻧ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ ﺺﺧﺎـﺷ يﺎـﻫ

يﺎـﻫ Ǧ و

Ǧ ،

92 / 0 ناور ياﺮـــﺑ هدرزآ

،ﻲـــﻳاﺮﮔ 90

/ 0 ياﺮـــﺑ

نوﺮﺑ ،ﻲﻳاﺮﮔ 91 / 0 ﻪﺑﺮﺠﺗ ياﺮﺑ ،يﺮﻳﺬـﭘ

77 / 0 ﺺﺧﺎـﺷ ياﺮـﺑ

فﺎﻄﻌﻧا و يﺮﻳﺬﭘ 87

/ 0 ناﺪـﺟوﺎﺑ ﺺﺧﺎـﺷ ياﺮﺑ و ندﻮـﺑ

) (

ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .

هداد زا ﻪﻛ ﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ سﺎﺳاﺮﺑ ﻲﻧورد تﺎﺒﺛ يﺎـﻫ

ماﺪﺨﺘﺳا نﺎﻴﺿﺎﻘﺘﻣ زا ﻲﻫوﺮﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ )

1935 ﺮﻔﻧ ( ﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ ﻪﺒ

ﻲﮕﺘــﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮــﺿ 86

/ 0 ، 77 / 0 ، 73 / 0 ، 68 / 0 و 81 / 0 ﻪــﺑ

ﺺﺧﺎﺷ ياﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ يﺎﻫ

، ، ، و ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد ]

29 .[

ﻚﺒﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻲﻌﺒﻃ : ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻦﻴﺗرﺎﻣ

لوﺪﺟ 5 -ﺶﻴﭘ ﺐﻳاﺮﺿ ﻲﻨﻴﺑ

ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ هﺪﻨﻨﻛ

ﻦﻴﺑ ﺶﻴﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ

B SEB Beta t _α

هﺪﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ

ﻲﻳاﺰﻓادﻮﺧ

ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ

هﺪﻨﻫﺎﻛدﻮﺧ

372 / 0

043 / 0

001 / 0

084 / 0

080 / 0

069 / 0

083 / 0

069 / 0

355 / 0

047 / 0

001 / 0

09 / 0

628 / 4

626 / 0

007 / 0

225 / 1

01 / 0

532 / 0

995 / 0

222 / 0

لوﺪﺟ 6 نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ

t

ﻚﺒﺳ رد ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻲﻌﺒﻃ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺲﻨﺟ

N

دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

df t

يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ

هﺪﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ ﺮﺴﭘ 90

74

/ 10 ± 19 / 32 248

903 / 0 758

/ 0

_{33/47±10/76 160 ﺮﺘﺧد}

ﻲﻳاﺰﻓادﻮﺧ ﺮﺴﭘ 90

81

/ 12 ± 84 / 28 248

979 / 2 035

/ 0

_{33/67±11/29 160 ﺮﺘﺧد}

ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ

ﺮﺴﭘ 90

69

/ 10 ± 38 / 29 248

169 / 1 426

/ 0

_{160 ﺮﺘﺧد}

20 / 10 ± 76 / 27

هﺪﻨﻫﺎﻛدﻮﺧ ﺮﺴﭘ 90

35

/ 12 ± 64 / 27 248

17 / 0 18

/ 0

_{27/37±11/53 160 ﺮﺘﺧد}

ﺚﺤﺑ

ﻪﺘﻓﺎﻳ نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻚﺒﺳ ﻪﻛ داد

خﻮﺷ يﺎﻫ ﻲﻌﺒﻃ

ﻲـﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار ﻞﻳﺪﻌﺗ رد ﻲ ﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ  و ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ يﺎـﻫ

ﺪﻧراد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ .

ﻲﮔﮋﻳو ﺔﻄﺑار ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ

ﻚﺒﺳ و خﻮﺷ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﻲﻌﺒﻃ

،دﻮـﺷ

ﻲﻣ رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا دﻮﺷ

. ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﺎ ﻣا 

ﻚﺒﺳ لﺮﺘﻨﻛ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻲﻌﺒﻃ ) ﺪﺑ ﻚﺒﺳ رﻮﻀﺣ نو خﻮـﺷ يﺎﻫ

ﻲﻌﺒﻃ ( ﻲﻣ هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻲﻣ ،دﻮﺷ

ﻦﻴـﺑ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪﻛ ﻢﻴﻨﻴﺑ

ﻲﮔﮋﻳو ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲﻣﺎـﻤﺗ رد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺘﺣ و ﺪﺑﺎﻳ

ّ ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ يﺎﻫ

ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻖﻓاﻮﺗ ،يﺮﻳﺬﭘ ناﺪـﺟوﺎﺑ و يﺮﻳﺬﭘ

رادﺎـﻨﻌﻣ ﺮـﻴﻏ ندﻮـﺑ

ﻲﻣ دﻮﺷ . يا ﻪﺘﻓﺎﻳ ن ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎـﺑ ﺎﻫ نوﺮـﮔ

ناﺮـﮕﻳد و

) 2008 ( ﺖـﺳا ﻮﺴﻤﻫ ، .

تاﺮـﺛا ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﻲـﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﺎـﻬﻧآ

ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻚﺒﺳ ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ خﻮﺷ يﺎﻫ

رد ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮـﻫ و ﻲـﻌﺒﻃ

ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ

ﻚﺒﺳ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ،ﺪﻧدﻮﺑ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و ﻲﻌﺒﻃ

نوﺮﺑ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا ﻪـﺑﺮﺠﺗ ،ﻲـﻳاﺮﮔ

ﻖـﻓاﻮﺗ ،يﺮﻳﺬـﭘ و يﺮﻳﺬـﭘ

ناﺪﺟوﺎﺑ ﻲـﻣ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ار ندﻮﺑ ﺪـﻨﻛ

. رد ﺎ ﻣا ـ

ناور نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا ﻞﻳﺪﻌﺗ هدرزآ

،ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻣﻼـﺳ و ﻲـﻳاﺮﮔ

ﻲﺋﺰﺟ ﺶﻘﻧ ﺪﻧراد ﺮﺗ

. ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻦﻴﻴﺒﺗ رد ﻲـﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﺎﻫ

ﺪـﺳر

ﻲـﮔﮋﻳو ﺎـﺑ داﺮـﻓا ﻲﺘﻗو زا ،دﻮـﺧ صﺎـﺧ ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ يﺎـﻫ

ﻚﺒﺳ خﻮﺷ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ ناﻮﺨﻤﻫ ﻲﻌﺒﻃ

ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ نﺎـﺷ

ﻌﺗ رد ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﻼﻣﺎ ﻂـﺑاور ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﺪﻨﻨﻛ

نﺎـﺷ

خﻮﺷ زا ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ﺎﺑ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺪﻨﻨﻜﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻌﺒﻃ

. ياﺮـﺑ

ناور ﺺﺨﺷ ﻚﻳ ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ،لﺎﺜﻣ عﻮـﻧ زا ﺶﻠﻣﺎـﻌﺗ رد هدرزآ

هدﺎﻔﺘـﺳا ،ﺖـﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺶﺘﻴﺼﺨﺷ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻲﺧﻮﺷ ﻲﻔﻨﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﺶﻃﺎﺒﺗرا ﻚﺑﺪﻴﻓ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﺪﻨﻛ يﺮـﺗ

ﺪﻨﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲـﻣ لاﻮﻨﻣ ﻦﻴﻤﻫ و

ﺮـﮕﻳد ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ﺪـﻧاﻮﺗ

ﻲﮔﮋﻳو ﻚﺒﺳ و ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ خﻮﺷ يﺎﻫ

ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻌﺒﻃ ﺪﺷﺎﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ

.

لواﺪﺟ رد ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ 3

و 4 مﻮـﺳ و مود يﺎﻫ ﻪﻴﺿﺮﻓ ،

ﻲﻣ ﺪﻴﻳﺎﺗ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻨﻨﻛ

. ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻖﺒﻃ نوﺮـﺑ ، ﺎﻫ

،ﻲـﻳاﺮﮔ

ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻖﻓاﻮﺗ ،يﺮﻳﺬﭘ ﺎﺑ و يﺮﻳﺬﭘ

ناﺪﺟو ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ندﻮﺑ

ﻚﺒﺳ ﺎﺑ خﻮﺷ يﺎﻫ رﺎﮔزﺎﺳ ﻲﻌﺒﻃ

) ﻲﻳاﺰﻓادﻮـﺧ و هﺪﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ (

ناور ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﻧراد هدرزآ

ﻚﺒﺳ ﺎﺑ ﻲﻳاﺮﮔ رﺎﮔزﺎـﺳ يﺎـﻫ

ﻚﺒﺳ ﺎﺑ و سﻮﻜﻌﻣ ﺔﻄﺑار رﺎﮔزﺎـﺳﺎﻧ يﺎـﻫ

) و ﻪﻧاﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ

هﺪﻨﻫﺎﻛدﻮﺧ (

دراد ﺖﺒﺜﻣ ﺔﻄﺑار .

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﺮﻳﺎـﺳ يﺎـﻫ

تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ] 2 ، 24 ، 25 ، 26 ، 30 [ ﺖﺳا ﻮﺴﻤﻫ .

نوﺮـﺑ ﻦﻴـﺑ يﻻﺎـﺑ و ﺖـﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا خﻮـﺷ و ﻲـﻳاﺮﮔ

ﻲـﻌﺒﻃ

ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻟﺎﺟ هﺪﻨﻫﺪﻧﻮﻴﭘ .

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪـﻛ يداﺮـﻓا ،ﺪـﺳر

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪـﻛ هﺪـﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ ﻲﺧﻮﺷ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ

ﻲـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ،ﺖـﺳا يﻮﻗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ءﺰﺟ ﻚﻳ ياراد ﺪـﻨﻨﻛ

.

ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻦﻴﺗرﺎﻣ ناﺮﮕﻳد و ] 24 [ ﺮﺠﺗ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﺑ

يﺮﻳﺬﭘ

ﺖـﺳا ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﺖـﻴﻗﻼﺧ و ﻲﮔزﺎﺗ ﺢﻴﺟﺮﺗ ،يوﺎﻜﺠﻨﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﺑ ﺖـﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ كﻮﺟ ﻦﺘﻔﮔ و هﺪﻨﺧ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ رﻮﻃ

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻴﻳﺎﺗ درﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻛ .

ﻚﺒﺳ ﻦﻴﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﮕﻳد ﺔﺘﻓﺎﻳ رﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ

خﻮﺷ رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ و ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﺒﻃ

نﺎﺸﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻳا ةﺪﻨﻫد

ﺳﺮﭘ ﻪﻛ ﻚﺒﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸ خﻮـﺷ يﺎﻫ

ﻞﻜـﺷ ﻦﻴـﺑ ﻲـﻌﺒﻃ زا ﻲﻳﺎـﻫ

خﻮﺷ ﻲﻣ ﻞﺋﺎﻗ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻲﻌﺒﻃ ﻲﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ

ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ تاﺮﻴﺛﺎﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ .

ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ،ﻦـﻳا ﺮـﺑ هوﻼﻋ

ﻚﺒﺳ ﻦﻴﺑ يﻻﺎﺑ خﻮﺷ يﺎﻫ

،هﺪـﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ و ﻲﻳاﺰﻓادﻮـﺧ ﻲﻌﺒﻃ

ﻲﻣ ياﺮـﺑ ﻲﺧﻮـﺷ زا ﻪﻛ يداﺮﻓا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ياﺮـﺑ ﻲﺧﻮـﺷ زا ،ﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻴﻧ ﺶﻳﻮﺧ ﻲﻧورد سﺎﺴﺣا ءﺎﻘﺗرا و ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻨﻨﻛ

.

خﻮـﺷ ﻚﺒـﺳ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻲـﻌﺒﻃ

ﺶﻴـﭘ ياﺮـﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ زا هﺪﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ ﺖﻣﻼـﺳ ﻲـﻨﻴﺑ

ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ .

ﻮﺷ ﻪﻛ خ ﻪﺑ ار ﻲﻌﺒﻃ ﺖﺒﺜﻣ ﻼﻣﺎﻛ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻲﮔﮋﻳو ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ

ً

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ﺪﺷﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ ﺪﻧﺮﻴﮔ

] 24 ، 31 ، 32 .[ ،نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻦـﻳا

خﻮﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻬﺟ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﻲﻌﺒﻃ

ﻪـﻛ ﺪـﻧدﻮﺑ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻲﻳﺎﻫ

خﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد رﺎﮔزﺎﺳ ﺎﻓﺮﺻ ار ﻲﻌﺒﻃ ً ﺎـﻬﻧآ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺖﻓﺮﮔ

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ داد

.

ﺴﻤﻫ ،قﻮﻓ ﺔﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻮ تﺮﭼﻮﺑ

] 33 [ ﻲﺧﻮﺷ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يﺎـﻫ

ﻲـﻣ تﺎـﻃﺎﺒﺗرا ﺶﻳاﺰـﻓا ﺚﻋﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ ﻂـﺑاور رد و ﺪﻧﻮـﺷ

ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار تﺎﺿرﺎﻌﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﻫد

و ﺪـﻧﻮﻴﭘ ،قﻼـﺧا ﺶﻳاﺰﻓا ،ناﺮﮕﻳد و دﻮﺧ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ سﺎﺴﺣا تﺬـﻟ ﻮﺟ دﺎﺠﻳا ،ﻲﻫوﺮﮔ نورد ﺖ ﻳﻮﻫ   و ﻲﻤﻴﻤـﺻ و ﺶـﺨﺑ

ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺎﺘﻳﺎﻬﻧ ً ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻲﻫوﺮﮔ يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ

ﺪﻨﻨﻛ .

ﻚﺒﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﮕﻳد ﺔﺘﻓﺎﻳ يﺎـﻫ

خﻮﺷ ﻪ ﺘﺒﻟا ﻪـﻛ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻌﺒﻃ ـّ

خﻮﺷ رد ﻂﻘﻓ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺖـﺳا رادﺎﻨﻌﻣ ﻲﻳاﺰﻓادﻮﺧ ﻲﻌﺒﻃ

. ﻪـﺑ

ﺮـﺴﭘ نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا خﻮﺷ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳاﺰﻓادﻮﺧ ﻲﻌﺒﻃ

ﻲـﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪـﻨﻨﻛ

. ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﻚﺒﺳ رد ﺎﻫ

خﻮﺷ يﺎﻫ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻌﺒﻃ

ﻪﻛ ﺪﻫد

ﻚﺒـﺳ رد ﺮﺴﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﮔزﺎـﺳﺎﻧ يﺎـﻫ

خﻮﺷ ﻲﻌﺒﻃ ) هﺪﻨﻫﺎﻛدﻮﺧ و ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ (

ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ

ﺖﺳا ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد تاﺮﻤﻧ .

تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺔـﺠﻴﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا

] 35،34،27،24 [

ﺖﺳا ﻮﺴﻤﻫ .

ﻧ ﻪﺠﻴﺘ يﺮﻴﮔ

ﻚﺒﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا خﻮﺷ يﺎﻫ

رد نادﺮـﻣ ﻂـﺳﻮﺗ رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ ﻲﻌﺒﻃ

ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﻤﻫ و ﻢﻴـﻜﺤﺗ يﺎﺘـﺳار رد و دراد ﻲﻠﻣﺎﻜﺗ ﺔﺒﻨﺟ ﺎﻫ

ﺖﻌﺳو ﺖـﻟﺰﻨﻣ و ﺐـﺗاﺮﻣ ﻪﺴﻠﺳ رد نادﺮﻣ هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻪﺑ نﺪﻴﺸﺨﺑ

ناﺮﮕﻳد نﺎﻳز ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا )

خﻮﺷ ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻲﻌﺒﻃ (

دﻮﺧ نﺎﻳز ﻪﺑ و )

خﻮﺷ هﺪـﻨﻫﺎﻛ دﻮﺧ ﻲﻌﺒﻃ (

ـﻣ ﻖـﻘﺤﺗ ﻲ

ﺪـﺑﺎﻳ

] 27 .[ خﻮﺷ عﻮﻧ رد توﺎﻔﺗ ﺎﻳآ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺘﺒﻟا ﻲﺷﺎﻧ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﻲﻌﺒﻃ

زا ﺪـﻳﺎﺑ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﻟاﻮﺳ ﻲﻠﻣﺎﻜﺗ ﺎﻳ ﺖﺳا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ توﺎﻔﺗ زا ﮓﻨﻫﺮﻓ رد هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻖﻳﺮﻃ لﺮـﺘﻨﻛ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

دﺮﻳﺬﭘ مﺎﺠﻧا ،ﺮﮕﻳد ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺧﺮﺑ .

دوﺪﺤﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ي ﺴﻔﺗ رد ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻴ

ﺮ ﻳ ﻪـﺘﻓﺎ ﺎـﻫ ي ار نآ

ﻤﻧ ﻲ ناﻮﺗ دﺎﻧ ﻳ هﺪ ﺖﻓﺮﮔ . زا ـﻳ ﻚ ا فﺮـﻃ ـﻳ ﻦ رد ﺶﻫوﮋـﭘ

ﻧﻮﻤﻧ ﺔ ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻳ فﺮﻌﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ

ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻲ ﻌﺿو زا ﻴ ﺖ ـﻤﻌﺗ و ﺪـﺷﺎﺒﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻞﻛ ﻴ

ﻢ ﺎـﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺎـﺑ ار

راﻮﺷد ي ﺪـﻨﻛ ﻪﺟاﻮﻣ .

د فﺮـﻃ زا ﻳ

،ﺮـﮕ عﻮـﻧ زا ﺶﻫوﮋـﭘ

ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺴﻔﺗ و ﺖﺳا ﻴ

ﺮ ﻠﻋ ـّ ﻲ هداد ﻧ ﻦـﻜﻤﻣ ﺎـﻫ ﻴ

ﺖـﺴ . ﻪـﺑ

د ترﺎﺒﻋ ﻳ ،ﺮﮕ ﺸﻣ ﻧ ﺺﺨ ﻴ ﺖﺴ آ ﻪﻛ ﻳﺎ ﻚﺒﺳ ﺎﻫ ي خﻮﺷ ـﻌﺒﻃ ﻲ

ﻄﺑار ﺔ ﺑﻴ ﻦ و ﻳ ـﮔﮋ ﻲ ﺎـﻫ ي ـﺼﺨﺷ ﻴﺘ ﻲ ﺪـﻌﺗ ار ﻳ ﻞ ـﻣ ﻲ ﺪـﻨﻛ و

ﺲﻜﻋﺮﺑ . ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا ﺎـﻫ

ي ﺎﻣزآ ﻳ ـﺸ ﻲ ﺮﻃ زا ـﻳ ﻖ لﺮـﺘﻨﻛ

ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎــﻫﺮ ي ــﺳرﺮﺑ رﻮــﻈﻨﻣ ﻪــﺑ ،ﺮــﮔ ﻪــﻠﺧاﺪﻣ ﻲ

تاﺮــﺛا

ﺪﻌﺗ ﻳ ﻞ ﮔﺪﻨﻨﻛ ﻲ ﻚﺒﺳ ﺎﻫ ي خﻮـﺷ ـﻌﺒﻃ ﻲ روﺮـﺿ ي ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﺷ و هدﺎﻔﺘﺳا

ﻴ ﻮ ة اﺮﺟا ي ا رد ﺎﻬﻧآ ﻳ ﻦ ﺎﺒﻧ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻳ

ﺪ ﺮـﻈﻧ زا

ﺖﺷاد رود .

رد ﻊﻤﺟ ﺪﻨﺑ ي ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ، سﺎﺳاﺮﺑ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي اﻳ ﻦ ﺶـﻘﻧ ،ﺶﻫوﮋـﭘ

ﺪﻌﺗ ﻳ ﻞ ﮔﺪـﻨﻨﻛ ﻲ ﻚﺒـﺳ ﺎـﻫ ي خﻮـﺷ ـﻌﺒﻃ ﻲ ـﻄﺑار ﺮـﺑ ﺔ ـﺑ ﻴ ﻦ

وﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﺼﺨﺷ ﻴﺘ ﻲ ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ و ﻲ

ﺎﺗ درﻮـﻣ ـﻴﻳ ﺪ راﺮـﻗ

ﺖﻓﺮﮔ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺑ طﺎﺒﺗرا دﻮﺟو ﻴ

ﻦ ﻚﺒﺳ ﺎﻫ ي خﻮﺷ ﻌﺒﻃ ﻲ ﺎـﺑ

ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻲ

ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و ﻲ

ﻔﻨﻣ ﻲ ﺑﻴ ﻦ ﻚﺒﺳ ﺎﻫ ي و رﺎﮔزﺎﺳ

خﻮﺷ رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ ﻌﺒﻃ

ﻲ ﺑﻴ ﺮﮕﻧﺎ ا ـﻳ ﻦ رﻮـﻀﺣ مﺪـﻋ ﻪـﻛ ﺖـﺳا

ﻚﺒﺳ ﺎﻫ ي خﻮﺷ ﻌﺒﻃ ﻲ ﺒﺗ رد رﺎﮔزﺎـﺳﺎﻧ ﻴـﻴ

ﻦ ﻣ ـﻴ ناﺰ ﺖﻣﻼـﺳ

ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻚﺒﺳ رﻮﻀﺣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺎﻫ

ي خﻮﺷ رﺎﮔزﺎﺳ ﻌﺒﻃ

ﻲ

ﺒﺗ رد ﻴﻴ ﻦ ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻲ

ﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﻴ ﺖ ﺪﺷﺎﺑ . ا ،لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻳ

ﻦ

ﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲ

ﺪﻧاﻮﺗ ﺑﻴ ﺮﮕﻧﺎ ﻤﻫا ﻴ ﺖ خﻮﺷ ﺶﻘﻧ ﻌﺒﻃ

ﻲ ﺖﻣﻼـﺳ رد

ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ .

ﻊﺑﺎﻨﻣ

1Ǧ ‹–Š Ǥ ‡”•‘ƒŽ‹–› ƒ• ”‹• ƒ† ”‡•‹Ž‹‡…‡ ‹ ’Š›•‹…ƒŽ

health. Curr Dir Psychol Sci. 2006Ǣ15(5)Ǣ227Ȃ31.

2Ǧ ”‡˜‡ǡŠƒ‘””‘Ǧ”‡—œ‹…ǡ”–‡…Š‡ǡ —”Š—

ǤŠ‹‡”ƒ”…Š‹…ƒŽ‹–‡‰”ƒ–‹‘‘ˆ†‹•’‘•‹–‹‘ƒŽ†‡–‡”‹ƒ–•‘ˆ ‰‡‡”ƒŽ Š‡ƒŽ–Š ‹ •–—†‡–•ǣ Š‡ „‹‰ ˆ‹˜‡ ǡ –”ƒ‹– ‡‘–‹‘ƒŽ ‹–‡ŽŽ‹‰‡…‡ ƒ† Š—‘—” •–›Ž‡•Ǥ ‡”• †‹˜ ‹ˆˆǤ

2008Ǣ44(7):1562Ǧ73.

3Ǧ …”ƒ‡ ǡ ‘•–ƒ Ǥ ‘•‹–‹˜‡ ƒ† ‡‰ƒ–‹˜‡

˜ƒŽ‡…‡ ™‹–Š‹ –Š‡ ˆ‹˜‡Ǧˆƒ…–‘” ‘†‡ŽǤ ‡• ‡”•Ǥ

1995Ǣ29(4):443Ǧ60.

4Ǧ ‘…‡Š‘ˆˆ ǡ —–‹ ǡ ‡””—……‹ ǡ ‘•–ƒŒ” Ǥ ‡”•‘ƒŽ‹–› –”ƒ‹–• ƒ† •—„Œ‡…–‹˜‡ Š‡ƒŽ–Š ‹ –Š‡ Žƒ–‡” ›‡ƒ”•ǣ Š‡ ƒ••‘…‹ƒ–‹‘ „‡–™‡‡ ǦǦ ƒ† Ǧ36 in

ƒ†˜ƒ…‡†ƒ‰‡‹•‹ˆŽ—‡…‡†„›Š‡ƒŽ–Š•–•–—•Ǥ‡•‡”•Ǥ

2008Ǣ42(5):1334Ǧ46.

5Ǧ ‹”…ƒŽ† ǡ Š‡’Šƒ”† ǡ —”Šƒ Ǥ Š‡

‹ˆŽ—‡…‡‘ˆ–›’‡„‡Šƒ˜‹‘”ƒ†Ž‘…—•‘ˆ…‘–”‘Ž—’‘ Œ‘„•ƒ–‹•ˆƒ…–‹‘‘‘……—’ƒ–‹‘ƒŽŠ‡ƒŽ–ŠǤ‡”• †‹˜‹ˆˆǤ

2002Ǣ33(8):1361Ǧ71.

6Ǧ ‘Š•‘ǡƒ–‡›ǡ‘Ž†•™‘”–ŠǤ‡”•‘ƒŽ‹–›ƒ†

Š‡ƒŽ–Šǣ–Š‡‡†‹ƒ–‹‰”‘Ž‡‘ˆ–”ƒ‹–‡‘–‹‘ƒŽ‹–‡ŽŽ‹‰‡…‡

and work locus of control. Pers Indiv Diff. 2009Ǣ47(5):470Ǧ

5.

7Ǧ ƒ—•„—”›ǡ‹„•‘ǡ–‡‡Žǡ—†•–”‘Ǥ

 ‹˜‡•–‹‰ƒ–‹‘ ‘ˆ ‹–‡ŽŽ‹‰‡…‡ ƒ† ’‡”•‘ƒŽ‹–› ‹ ”‡Žƒ–‹‘ –‘ …ƒ”‡‡” •ƒ–‹•ˆƒ…–‹‘Ǥ ‡”• ‹†‹˜ ‹ˆˆǤ

2004Ǣ37(1):181Ǧ9.

8Ǧ ƒ„ƒ–ƒ„ƒ›‹ǡ‘Š„‡”ǡƒ–‹ˆ‹ƒǤ˜ƒŽ—ƒ–‹‘

‘ˆŒ‘„•ƒ–‹•ˆƒ…ƒ–‹‘ƒ†‹–•”‡Žƒ–‡†•–”—…–—”‡•ƒ‘‰–Š‡

dentists of Mashhad. J Mental health. 2003Ǣ23:99Ǧ104. ȏ’‡”•‹ƒȐ

9Ǧ ƒ”‹ƒ‹ǡŠƒ„ƒ„ƒœƒ†‡ǡ ƒ”œƒ‡Ǥ•–—†›

‘ˆ ’‡”•‘ƒŽ‹–› …Šƒ”ƒ…–‡”‹•–‹…• ƒ† Œ‘„ •ƒ–‹•ˆƒ…ƒ–‹‘ ‘ˆ

staff of Ardebil universities. J Med Sci. 2007Ǣ1:77Ǧ83. ȏ’‡”•‹ƒȐ

10Ǧ ‡ˆˆ ŠǤ ‡˜‡Ž‘’‹‰ –Š‡ Š—‘” •–›Ž‡•

“—‡•–‹‘ƒ‹”‡Ǧ”‡˜‹•‡†ǣ ”‡˜‹‡™ ‘ˆ –Š‡ –Š‡”ƒ’‡—–‹… ƒŽŽ‹ƒ…‡ȏ‹•‡”–ƒ–‹‘ȐǤŠ‹‘–ƒ–‡‹˜‡”•‹–›Ǣ2006.

11Ǧ ƒ—‡” ǡ ‡”‘– Ǥ Š‡ —•‡ ‘ˆ Š—‘” ‹

12Ǧ ƒ’Ž‡› Ǥ Š‡ ˜ƒŽ—‡ ‘ˆ Š—‘”Ǥ ƒŽ—‡ “Ǥ

2007Ǣ40(4):421Ǧ31.

13Ǧ „‡ŽǤ—‘”ǡ•–”‡••ǡƒ†…‘’‹‰•–”ƒ–‡‰‹‡•Ǥ–

Humor Res. 2002Ǣ15(4):365Ǧ81.

14Ǧ —‹’‡”ǡƒ”–‹Ǥƒ—‰Š–‡”ƒ†•–”‡••‹†ƒ‹Ž›

Ž‹ˆ‡ǣ ‡Žƒ–‹‘ –‘ ’‘•‹–‹˜‡ ƒ† ‡‰ƒ–‹˜‡ ƒˆˆ‡…–Ǥ ‘–‹˜

Emotion. 1998Ǣ22(2):133Ǧ53.

15Ǧ —‹’‡” ǡ ƒ”–‹ Ǥ —‘” ƒ† •‡ŽˆǦ…‘…‡’–Ǥ

Humor: Int J Humor Res. 1993Ǣ6(3):251Ǧ70.

16Ǧ —‹’‡” ǡ ƒ”–‹ ǡ Ž‹‰‡” Ǥ ‘’‹‰ Š—‘”ǡ •–”‡••ǡ ƒ† …‘‰‹–‹˜‡ ƒ’’”ƒ‹•ƒŽ•Ǥ ƒƒ†‹ƒ ‡Šƒ˜ …‹Ǥ

1993Ǣ25(1):81Ǧ96.

17Ǧ ‡œŽ‡ ǡ ‡”• Ǥ •‡ ‘ˆ Š—‘” ƒ• ƒ …‘’‹‰ ‡…Šƒ‹•ǡ ’•›…Š‘Ž‘‰‹…ƒŽ ƒ†Œ—•–‡–ǡ ƒ† •‘…‹ƒŽ ‹–‡”ƒction. Humor: Int J Humor Res. 2001Ǣ14:395Ǧ413.

18Ǧ ‡‰ Ǥ ‡Ž‹‘”ƒ–‹‰ ‡ˆˆ‡…–• ‘ˆ •‡•‡ ‘ˆ Š—‘” ‘ –”ƒ‹–†‡’”‡••–‹‘ȏ‹••‡”–ƒ–‹‘ȐǤ‘”‘‘‹˜‡”•‹–›Ǣ1996.

19Ǧ ƒ–Žƒ„œƒ†‡ŠǤ˜‡•–‹‰ƒ–‹‘‘ˆ‡ˆˆ‡…–‘ˆŠ—‘”‘ ‡–ƒŽŠ‡ƒŽ–Šƒ†‡–ƒŽŠƒ’’‹‡••ƒ‘‰Š‹‰Š•…Š‘‘Ž •–—†‡–• ȏ‹••‡”–ƒ–‹‘ȐǤ ‹˜‡”•‹–› ‘ˆ Š‹”ƒœǢ 2005. ȏ’‡”•‹ƒȐ

20Ǧ Š‘•Š‘—‡‹ Ǥ •›…Š‘Ž‘‰› ‘ˆ Š—‘”Ǥ •ˆƒŠƒǣ ƒƒ•Š’—„Ž‹…ƒ–‹‘Ǣ2007.ȏ’‡”•‹ƒȐ

21Ǧ ƒ”–‹ Ǥ ‡•‡ ‘ˆ Š—‘” ƒ† ’Š›•‹…ƒŽ Š‡ƒŽ–Šǣ Š‡‘”‡–‹…ƒŽ‹••—‡•ǡ”‡…‡–ˆ‹†‹‰ǡƒ†ˆ—–—”‡†‹”‡…–‹‘•Ǥ

Humor: Int J Hum Res. 2004Ǣ17(1/2):1Ǧ19.

22Ǧ —‹’‡” ǡ ‘”‘™‹…œǦ‹„‡‹ Ǥ ‰‘‘† •‡•‡ ‘ˆ Š—‘”†‘‡•ǯ–ƒŽ™ƒ›•Š‡Ž’ǣƒ‰‡…›ƒ†…‘—‹…ƒ–‹‘ ƒ•‘†‡”ƒ–‘”•‘ˆ’•›…‘Ž‘‰‹…ƒŽ™‡ŽŽǦ„‡‹‰Ǥ‡”•†‹˜‹ˆˆǤ

2005Ǣ38:365Ǧ77.

23Ǧ ›––Ž‡ Ǥ Š‡ Œ—†‹…‹‘—• —•‡ ƒ† ƒƒ‰‡‡– ‘ˆ Š—‘” ‹ –Š‡ ™‘”’Žƒ…‡ǤBus Horizons. 2007Ǣ50(3):239Ǧ

45.

24Ǧ ƒ”–‹ǡ—ŠŽ‹‡Ǧ‘”‹•ǡƒ”•‡ǡ”ƒ›ǡ‡‹”

Ǥ  †‹˜‹†—ƒŽ †‹ˆˆ‡”‡…‡ ‹ —•‡• ‘ˆ —‘” ƒ† –Š‡‹” ”‡Žƒ–‹‘–‘’•›…Š‘Ž‘‰‹…ƒŽ™‡ŽŽǦ„‡‹‰ǣ‡˜‡Ž‘’‡–‘ˆ–Š‡

humor styles Questionaior. J Res Pers. 2003Ǣ37(1):48Ǧ75.

25Ǧ ƒ”–•‡ŽŽǤ‹˜‡•–‹‰ƒ–‹‘‘ˆ–Š‡”‘Ž‡‘ˆŠ—‘”‹ –Š‡ Ž‹˜‡• ‘ˆ Š‹‰ŠŽ› ”‡ƒ–‹˜‡ ›‘—Š‰ †—Ž–• ȏ‹••‡”–ƒ–‹‘ȐǤ ‡‘”‰‹—‹˜‡”…‹–›Ǣ2004.

26Ǧ ‘Ž‡• ǡ ƒ””ƒ Ǥ ƒ˜‹‰ ƒ Žƒ—‰Š ƒ– ™‘”ǣ ‘™ Š—‘” …‘–”‹„—–‹‘•• –‘ ‘”’Žƒ…‡ —Ž–—”‡Ǥ

Pragmatics. 2001Ǣ34:1683 Ǧ710.

27Ǧ Ž‹‹ƒǡ‘—•–‡ǡƒŠ•Š‹”‹ǡƒ‹†ƒ”‹Ǥ—‘”

•–›Ž‡•ǡ•—„Œ‡…–‹˜‡™‡ŽŽǦ„‡‹‰ƒ†‡‘–‹‘ƒŽ‹–‡ŽŽ‹‰‡…‡Ǥ

J Iranian Psychol. 2008Ǣ5(18):159Ǧ69.ȏ’‡”•‹ƒȐ

28Ǧ ƒŽ‹œƒ†‡ Ǥ ‘’ƒ”‹•‘ ‘ˆ ‡–ƒŽ Š‡ƒŽ–Š ƒ† ƒ…ƒ†‡‹…’‡”ˆ‘”ƒ…‡‘ˆ”‡•‹†‡–‹ƒŽƒ†‘Ǧ”‡•‹†‡–‹ƒŽ •–—†‡–•‹‡Š”ƒ‹˜‡”•‹–›ȏ‹••‡”–ƒ–‹‘ȐǤ‹˜‡”•‹–›‘ˆ ‡Š”ƒǢ2004.ȏ’‡”•‹ƒȐ

29Ǧ Šƒ‰ƒ”ƒ •ƒ”‘—ƒŽƒ–‹ ǡ ••‘…‹ƒ–‡† •–”‡•• ™‹–Š ’‡”•‘ƒŽ‹–› ˆƒ…–‘”• ƒ† Š›’‘…Š‘†”‹ƒ•‹• ‹ •–—†‡–• ƒ Š‘‡‹‹ ‹–‡”ƒ–‹‘ƒŽ —‹˜‡”•‹–›Ǥ ȏ‹••‡”–ƒ–‹‘ȐǤ

‹˜‡”•‹–›‘ˆƒŠ‘‡‹‹Ǣ2008.ȏ’‡”•‹ƒȐ

30Ǧ ‡”‘ ǡ ƒ”–‹ ǡ …Š‡”‡” ǡ ƒ…‹‡ Ǥ

„‡Šƒ˜‹‘”ƒŽ ‰‡‡–‹… ‹˜‡•–‹‰ƒ–‹‘ ‘ˆ Š—‘” •–›Ž‡• ƒ†

their correlations with the Big 5 personality dimensions. Pers Indiv Diff. 2008Ǣ44(5):1116Ǧ25.

31Ǧ ƒ”–‹ ǡ ‡ˆ…‘—”– Ǥ ‡•‡ ‘ˆ Š—‘” ƒ• ƒ

‘”†‡”ƒ–‘”‘ˆ–Š‡”‡Žƒ–‹‘„‡–™‡‡•–”‡••‡•ƒ†‘‘†•Ǥ

J Pers Soc Psychol. 1983Ǣ45(6):1313Ǧ24.

32Ǧ •‹‡ ǡ •‹ƒ‘ ǡ ‹— ǡ Šƒ‰‡ Ǥ ‘•‹–‹˜‡

’•›…Š‘Ž‘‰› ‡ƒ•—”‡ǣ ‘•–”—…–‹‰ ƒ† ‡˜ƒŽ—ƒ–‹‰ –Š‡ ”‡Ž‹ƒ„‹Ž‹–› ƒ† ˜ƒŽ‹†‹–› ‘ˆ ƒ Š‹‡•‡ Š—‘” •…ƒŽ‡ ƒ’’Ž‹…ƒ„Ž‡ –‘ ’”‘ˆ‡••‹‘ƒŽ —”•‹‰Ǥ —” ‹‰ ‡•Ǥ

2005Ǣ13(3):206Ǧ14.

33Ǧ ‘”…Š‡”†–Ǥ—‘”ƒ†‹–•…‘–”‹„—–‹‘–‘‡–ƒŽ Š‡ƒŽ–ŠǤ ƒ–‹‘Ǧ‘–‹˜‡ ‘‰ǦBehav Ther. 2002Ǣ20(3Ǧ

4):247Ǧ57.

34Ǧ ‹’ ǡ ƒ”–‹ Ǥ ”‹‡ˆ ”‡’‘”– •‡•‡ ‘ˆ Š—‘”ǡ ‡‘–‹‘ƒŽ‹–‡ŽŽ‹‰‡…‡ǡƒ†•‘…‹ƒŽ…‘’‡–‡…‡Ǥ‡•‡”•

Lity. 2006Ǣ40(6):1202Ǧ8.