• No results found

Pyetje Dr.punes

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Pyetje Dr.punes"

Copied!
16
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqw

ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert

yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui

opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopa

sdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdf

ghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghj

klzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklz

xcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcv

bnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbn

mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq

wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwer

tyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui

opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopa

sdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdf

ghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghj

klzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklz

xcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbnm

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqw

ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert

yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui

opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopa

Te ju pergjigjemi se bashku

pyetjeve si ne vijim nga

lenda e drejta e punes:

Pyetje

[Pick the date] NM9

(2)

Te ju pergjigjemi se bashku pyetjeve si ne vijim nga lenda e drejta e punes: SI DEFINOHET E DREJTA E PUNES SIPAS BARASIT:

Dege e se drejtes e cila permban norma qe ,, rregullojne mardhenjet kontraktuese dhe punene subordinuar

QKA E PERSONIFIKON PERIUDHEN E TRETE TE ZHVILLIMIT TE SE DREJTES SE PUNES

Ne kete periudhe vjen deri te krijimi ise drejtes se pune si dege e veqant e se drejtes ne shume vende Krijimi I ONP dhe intenziteti I larte I nxjerrjes se legjislacionit mbrojtes te punetoreve dhe kodifikimi I se drejtes se punes.

KUR LEJOHET RATIFIKIMI I PJESERISHEM (ME REZERVE) I NJE KONVENTE:

Lejohet vetem ne ato raste kur e parasheh vete konventa dhe ate , per shkak te kushteve specifike qe dominojne ne disa shtete psh kushtet klimatike , zvilimi I pa mjaftushem industrial etj

ME CILAT AKTE PERCAKTOEN QELLIMET E ONP: ROLI I TYRE:

Qellimet e ONP jane te percaktuare me kushtetuten e ONP roli I tyre eshte trajtimi dhe zgjidhja e problemeve ne fushat e punes dhe te politikes sociale ne qarqet nderkombetare

PERSHKRUAJ MENYREN E INKORPORIMIT TE UDHEZIMEVE TE BE.... Shteteve ju lejohet mundesia qe udhezimet e UE ti inkorporojn ne menyrendhe metodat qe ju peshtaten shteteve antare duke njxjerr norma juridike qe jane ne pershtatshmeri me udhezimet e dhena:

QKA PERFSHIN E DREJTA DISIPLINORE:

E drejta disiplinore ka te peje me disiplinin e cila I referohet punes dhe sjelljeve te punetorit ne pune apo lidhur me punen ne rastet kur puntori bene shkeljen e detyrave te punes dhe sillet ne kundershtim me normat disiplines ne pune

ZAKONISHT CILAT PUNE DHE DETYRA TE PUNES NUK CILESOHEN SI MARDHENIE TE PUNES

Puna e herepahershme e bazuar ne solidaritetin familjar ,ofrimi I I sherbimeve dhe prodhimit te te mirave nga pala jo e varur per nje pale tjeter,: puna me intees te pergjithshem qe nuk kryhet me perfitim

QKA ESHTE KOMITETI I EKSPERTEVE, NE CILIN VIT DHE NGA CILI ORGAN I ONP-SE U THEMELUA:

(3)

Nuk eshte organ I konferences eshte formuar me vendim te Keshillit Administrativ ne vitin 1927 dhe ka perberje tri partite

SIPAS DISPOZITAVE TE ONP-SE QKA PERFAQSOJNE KONTRATAT KOLEKTIVE:

Kuptojme gjdo marrveshje me shkrim qe I referohet kushteve te punes dhe te

punesimit e lidhur ne mes ten je punedhenesi apo grupit te punedhenesve me nje apo me dhume organizata representative qe perfaqesojn interesat e punetoreve

QKA ESHTE PERGJEGJESIA DISIPLINORE DHE CILI DALLIMI I SAJ NGA PERGJEGJESIA PENALE:Pergjegjesia disiplinore eshte pergjegjesi per shkeljen apo mosrrespektimin e e detyrave te punes Dallohet nga pergjegjesi penale sepse per pergjegjesin disiplinore nuk mund te shqiptohe masat qe shqiptohen per pergjegjesin penale

QFARE KARAKTERI KANE DISPOZITAT QE I REFEROHEN KOHES SE PUNES DHE CILI ESTE QELLIMI I TYRE:

Kane karakter mbrojtes dhe kane per qellim mbrojtjen e puntorit nga orari apo koha e gjate e punes

QKA KONSIDEROHET DISKRIMINIM NE PUNE E QKA JO:

Diskriminim kondiderohet ,gjdo dallim qe perfshin perjashtimin ose dhenjen e perparesis ne baze te te races fese gjinis gjendjes familjare gjuhes etj

Jodiskriminim gjdo dallim ose dhenie perparesie lidhur me ndonje vend te veqant pune ku percaktohen kritere te veqanta per plotesim

NE CILIN VIT U MIRATUA PER HERE TE PARE LIGJI PER INSPEKTIMIN E PUNES, KU U MIRATUA DHE PER QFARE INSPEKTIMI BEHET FJALE: U miratua ne vitin 1833 ne Angli dhe behet fjale per inspektimin ne fabrika QKA ESHTE SUPSPENDIMI DHE NE CILAT RASTE MUND TE SUSPENDOHET PUNETORI NGA PUNA:

PSE NE PARIM PUNEDHENESIT E MBESHTESIN SISTEMIN E PAGESES SIPAS PRODUKTIVITETIT:

Sepse sipas tyre ky lloj I sistemit te pageses I nxit puntoret qe ti rrisin rezultatet e tyre si dhe ky system I nxitjes se produktivitetit jy jep te dhena precize e e shpenzimeve te fuqis puntore meqellimte planifikimit dhe kontrollit.

NE CILAT RASTE PUNETORI DUHET TI NENSHTROHET PROCEDURES DISIPLINORE:

(4)

Me rastin e dyshimit se ka bere shkeljen e detyrave dhe obligimeve te punes SA REKOMANDIME I KA MIRATUAR ONP-JA DERI ME TANI :

Deri me tani ONP I ka miratuar 202 rekomandime

QKA ESHTE KOMISIONI DISIPLINOR DHE QFARE PERBERJE KA:

Eshte organ I autorizuar per udheheqjen e procedures disiplinore dhe perbehet nga kryesuesi dhe se pake dy anetare dhe numer te njejt te zevendesve

PSE SINDIKATAT NUK E PERKRAHIN SISTEMIN E PAGESES SIPAS PRODUKTIVITETIT:

Sepse sindikatat ne kete system shohin pasigurin e pageses e cila shpesh mund te shkaktohet nga faktore jashte kontrollit te punetoreve perveq kesaj ky system provokon ngarkesa dhe lodhje te medha te punetoret si dhe provokon tendenca te modurimit konkurences dhe rivalitettit ne mes te punetoreve

NE RASTET KUR PUNETORI NUK E SHFRYFTEZON TE DREJTEN NE PUSHIM VJETOR SHKAKU I PUNEDHENESIT, QFARE TE DREJTASH KA PUNETORI NE KETE RAST SIPAS LPRK-SE:

Ka te drejte ne shfrytezimit ne periudhen vijuese ne marveshje me punedhenesin ose ne kompensim material te diteve te humbura te pushimit vjetor

NE PRAKTIKE, KUR HYN NE FUQI NJE KONVENTE: 12 muaj pas regjistrimit te ratifikimit

CILAT JANE SPECIFIKAT E MARDHENIES SE PUNES TE CILAT E BEJNE TE DALLOJE NGA MARDHENIET TJERA SHOQERORE:

QKA ESHTE BNP-JA DHE QFARE ROLI KA

Eshte organ Administrativo tek professional I ONP roli I saj eshte mbledh perpunon dhe shperndan Iformata qe kane te bejne me rregullimin nderkombetar te kushteve dhe sistemit te punes 2paergadit materialin dhe dokumentacionin per te gjitha seancat e ONP3: u ofron ndihme qeverive dhe shteteve me kerkesen e tyre pergadit per zbatim –jetesim programet e ndihmes teknike percjell zbatimin e konventave dhe rekomandimeve te ONP

NGA KUSH VARET REALIZIMI I PARIMIT TE VULLNETARIZMIT:

Ne kohe te fundit realizimi faktik I parimit te vullnetarizmit mvaret nga oferta dhe kerkesa e fuqis puntore dhe shkalles se punesimit ne nje shoqeri te caktuar

(5)

KU QENDRON DALLIMI NE MES PUNES SE VULLNETAREVE DHE PUNES SE PRAKTIKANTEVE:

Dallimi qendron ne ate se se te puna vullnetare nuk themelohet mardhenja e punes ndersa te puna praktikanteve themelohet edhe pse qellimi eshte I njejt ,,Aftesimi professional,,

ME QKA KA TE BEJE KONVENTA NR. 52 E E VITIT 1936 E ONP-SE:

Ka te beje me me normat mbi percaktimin pushimit te paguar vjetore per punetoret n

SI BEHET NDARJA E RREGULLAVE QE I REFEROHEN MBROJTJES SE PUNE Ne sigurimin paraprak te masave mbrojtese ne pune ,masat e pergjithshme dhe masat e veqanta te mbrojtjes ne pune

:

NE CILEN PERIUDHE KOHORE, PUNEDHENESI DUHET TA INFORMITOJE PUNEMARRESIN PER SHKEPUTJEN E KONTRATES SE PUNES KUR AI ESHTE I PUNESUAR NE PUNE PROVUESE

Ne periudhen kohore prej 7 ditesh:

TEORIA KONTRAKTUESE MBI MARDHENIET E PUNES:

Mbeshtetet ne faktin se mardhenja e punes eshte mardhenje juridiko civile sipas se ciles raportet ne mes punemaresit dhe punedhenesit duhet te rregullihen me kontrate. QKA KUPTOJME ME DIALOG SOCIAL SIPAS LPK:

Eshte process demokratik I konsultimit dhe shkembimit te informative ne mes punedhenesve ,punemarresve dhe qeveris

SIPAS LPK-SE NE QFARE AFATI KOHOR PUNEDHENESI DHE I PUNESUARI MUND TA NDERPRESIN MARDHENIEN E PUNES

: I punesuari mund ta nderprej mardhenjen e punes kur eshte me koh te caktuar 15 dite ndersa ne kohe te pa caktuar 30 dite

Punedhenesi -6 muaj-2 vite 30 dite prej2 deri 10 vite 45 dite mbi 10 vite 60 dite para skadimit te kohes se kontrates

QKA SIGURON MBROJTJA NE PUNE, NE MOMENTIN E TANISHEM: Siguron ne menyr kontinuele integritetin fizik e moral te gjdo puntori

(6)

NUMERO FAKTORET TE CILET DUHET TE MERREN PARASYSH ME RASTIN E CAKTIMIT TE PAGES MINIMALE:

Duhet te merren parasysh keta factor , shkallen e papunesis,gjendjen e pergjithshme ne tregun e punes koston e shpenzimeve jetesore sidhe shkallen e konkurences dhe produktivitetit ne vend

NE PARIM KONVENTAT E ONP-SE RATIFIKOHEN NE TERESI, POR NE DISA RASTE BEHET EDHE RATIFIKIMI I PJESSHEM APO ME REZERVA. KU QENDRON ARSYEJA E SHMANGIES NGA KY PARIM:

Ne kushtet specifike qew dominojne ne disa vende antare te ONP siq jane, kushtet klimatike zhvillimi I pamjaftuesem I organizimit industrial dhe rrethanat tjera specifike

NEN CILAT KUSHTE DHE NE QFARE AFATI, PUNETORI MUND TE KTHEHET TEK PUNEDHENESI PAS PERFUNDIMIT TE PUSHIMIT TE TE DREJTAVE NGA MARDHENIA E PUNES:

Ne afat prej pese ditesh

A ESHTE I OBLIGUAR INSPEKTORI I PUNES QE PER QDO RAST TE INSPEKTIMIT TA INFORMOJ PUNEDHENESIN, NESE JO, TREGONI PER CILAT RASTE:

Inspektori I punes eshte I detyruar qe per gjdo rast te inspektimit perveq ne rastet kur mendon se nuk do te jet efikas nese e njofton punedhenesin

SIPAS LPK-SE, GJATE MUNGESES SE PERKOHSHME NE PUNE PER SHKAK TE PASIGURISE NE VENDIN E PUNES, TE PUNESUARIT I TAKON E DREJTA E KOMPENZIMIT TE PAGES, PER QFARE PERIUDHE KOHORE

Ne periudhen kohore prej 45 ditesh:

SHKRUANI DISA NGA TE DREJTAT TE CILAT SHTETET JANE TE

DETYRUARA TE UA SIGUROJNE PUNETOREVE LIDHUR ME ORGANIZMIN SINDIKAL E QE KONSIDEROHEN TE DREJTA THEMELORE NGA PUNA DHE LIDHUR ME PUNEN:

Te drejten e secilit qe te themeloi sindikata te , te drejten e sindikatave qe te themelojn federate dhe konfederata sindikale ,te drejten e sindikateve qe te veprojn lirshem me kufizimet e para para me ligj , te drejten ne greve me kusht qe te jet ne pajtim me ligjin

ZAKONISHT NE CILAT RASTE PUNETORI KA TE DREJTE QE TA REFUZOJE PUNEN NE VENDIN E CAKTUAR TE PUNES:

(7)

Ne rast se puna ne ate vend te punes paraqet rrezik per jeten dhe shendetin e ti dhe nese punedhenesi nuk ja ka siguruar mbrojtjen ne pune

SIPAS LPK-SE PUNEDHENESI MUND TE IA NDERPREJ KONTRATEN E PUNES PUNETORIT PER SHKAQE TE PERCAKTUARA ME KETE LIGJ. NESE DESHIRON TE JA NDERPREJ KONTRATEN E PUNES DHE NESE KJO

KONTRATE ESHTE NE KOHEZGJATJE PREJ 2-10 VJET PUNESIMI, BRENDA QFARE PERIUDHE KOHORE DUHET TE BEHET NJOFTIMI PARAPRAK: Ne periudhen kohore prej 45 ditesh

QKA ESHTE LIBREZA E PUNES SIPAS LPK-SE:

Perfaqeson nje document public identifikues dhe per paraqitjen e te dhenave personale edhe stazhin e punes

SIPAS LPK-SE ORARI I PLOTE I PUNES PER TE PUNESUARIN NEN 18 VJEQ, NUK MUND TE JETE ME I GJATE SE

30 ore ne jave

QFARE KOMPETENCASH KA KONFERENCA E PERGJITHSHME..

Kompetenca legjislative , miratimi I bogjetit te ONP si dhe vendosja per te gjitha qeshtjet me rendesi qe I inicon keshilli administrative apo delegatet

QFARE RENDESIE KANE KONTRATAT KOLEKTIVE NE SHTETET ME SISTEME JURIDIKE BASHKEKOHORE:

Kane rendesi te madhe pasi me aplikimin e kontratave kolektive krijohet nje parteritet ne mes aktereve nenshkrues dhe ne fund ruhet qetesia sociale

CILA ESHTE CILESIA ME E RENDESISHME E AKTEVE NENLIGJORE: Cilesia kryesore e ketyre akteve normative eshte se me to nuk munsd te krijohen autorizime dhe obligime per subjektet ne kundershtim me ligjin po duhet te jen ne harmoni me ligjin

CILAT JANE KUSHTET E VEQANTA PER THEMELIMIN E MARDHENIES SE PUNES DHE PER CILT KRITERE JANE TE LIDHURA KETO KUSHTE

Pergaditja e caktuar profesionale kushtet e veqanta shendetsore pervoja e caktuar ne pune njohja e gjuheve te huaja , njohja e kopjuterit etj jane te lidhura per kriterin e vendit te punes apo procesit te punes:

CILAT JANE FORMAT ME TE PERHAPURA TE VENIES SE KONTAKTIT NE MES PUNEDHENESIT DHE PUNEMARRESIT:

(8)

Shpallja e vendeve te lira te pines perms konkursit public dhe shpallja interne e (mbrendeshme e vendeve te punes

NE CILIN VIT U FORMUA SHOQATA NDERKOMBETARE PER MBROJTJEN LIGJORE TE PUNETOREVE:

OFERAT DHE KERKESA E FUQISE PUNETORE SI DHE NIVELI I PUNESIMIT NE NJE VEND KANE NDIKIM TE DREJTPERDREJT NE REALIZIMIN E NJE PARIMI NGA E DREJTA E PUNES. CILI ESHTE AI PARIM:

Parimi I vullnetarizmit

SI I KANE TRAJTUAR SOCIALISTET UTOPIST MARDHENIET E PUNES DHE QFARE ESHTE MENDIMI I TYRE NE LIDHJE ME KETO MARDHENIE:

ME CILIN AKT JURIDIK BEHET THEMELIMI I MARDHENIEVE TE PUNES: Me kontraten e punes

NE PARIM SECILI SHTET ESHTE I INTERESUAR QE MARDHENIET E PUNES TE RREGULLOHEN SA ME MIRE. KU MBESHTETET ARSYEJA E KETIJ PARIMI:

PSE E DREJTA E PUNES NUK I RREGULLON TE GJITHA RAPORTET QE LINDIN NGA SHFRYFTEZIMI I PUNES:

Sepse puna dhe veprimtarrt punuese jane shume me te gjera krahas nje dege juridike dhe qe ajo duhet te perfshij te drejten positive me te cila rregullohen mardhenjet e punes si object qenesor I se drejtes se punes.

CILAT JANE TEORITE RRETH NATYRES JURIDIKE TE KONTRATES SE PUNES:

QKA KA PER QELLIM PARIMI I MBROJTJES NE PUNE PERMES HARMONIZIMIT TEKNIK:

Ka per qellim mbrojtjen teknike te puntoreve ne pune dhe eshte shum I shprehur per shkak te dallimeve prezente te mbrojtjes teknike ne disa vende antare te UE

Dhe paraqet nevojenn e barazimit dhe sigurimit te standarteve sa me rte larta te siguris ne pune

SI I KUALIFIKON LIGJI I PUNES PRAKTIKANTET:

Si persona fizik te cilet themelojne mardhenje pune ne institucion apo te punedhenesi me qellim te aftesimit per kryerjen e pavarur te puneve ne fushee e tyre

SI DUHET TE VEPROJE ORGANI DISIPLINOR PER TA KONSTATUAR GJENDJEN E VERTETE (REALE):

(9)

Ne menyr te pavarur dhe ne baze te bindjes te lire NOCIONI I MARDHENIES JURIDIKE TE PUNES:

KUSHTET E PERGJITHSHME PER THEMELIMIN E MARDHENIES SE PUNES ZAKONISHT JANE MINIMALE DHE DUHET TI PLOTESOJE QDO PERSON QE DESHIRON TE THEMELOJE MAEDHENIE TE PUNES. NE QKA MBESHTETET ESENCA E MINIMIZIMIT TE KETYRE KUSHTEVE:

Mbeshtete ne ate qe ato I ploteson nje numer I madh I pesonave dhe me kete ju krijohen mundesi te barabarta ne punesim pasi jot e gjith mund ti plotesojn kushtet e veqanta

PSE NE PRAKTIKE, KOHA E SAKTE E FILLIMIT TE PUNES KONSIDEROHET FAKT I RENDESISE SE VEQANTE:

Sepse nese punetori nuk lajmerohet ne vendin e punes ne kohen e caktuar me kontrat konsiderohet se fare nuk ka lidhur kontrate pune perveq ne rastet kur mund ta arsyetoi mungesen

SA PROTOKOLLE DERI ME SOT I KA MIRATUAR ONP-JA: 5 protokolle

QKA NENKUPTONI ME PUNE TE DHUNSHME (TE DETYRUAR), NE CILAT RASTE PUNETORI PUNON KUNDER VULLNETIT TE TIJ, POR QE LIGJI NUK E KONSIDERON SI PUNE TE DHUNSHME:

Puna ose sherbimet te cilat kerkohen nen kercenim pao ndeshkim per te cilat I punesuari nuk shpreh pajtim

Ligji nuk I konsideron tastet kur puna apo sherbimet I kryejn personat me aktgjykim te formesse prere ,gjat vuajtjes se denimit apo ne rrethana te jashtezakonshme

PSE PARIMI “E DREJTA NE PUNE” I PROKLAMUAR NGA SOCIALISTET UTOPISTE ASNJEHERE NUK KA MUNDUR TE JETESOHET:

Sepse ne asnje shoqeri nuk kane pasur mundesi qe te punojn te gjith personat e afte per pune

Q KA ESHTE MBROJTJA NE PUNE DHE QFARE RENDESIE KA

Mbrojtja ne pune perfshin tersine e dispozitave ,masave teknike,shendetsore e shoqerore qe ekane per qellim sigurimin e kushteve sa me te pershtatshme per te parandaluar aksidentet ne pune semundjet profesionale dhe disa semundje te tjera te pergjithshme qe lidhen me mjedisin e punes .rendesia e mbrojtjes ne pune qendron ne qellimin e mbrojtjes se jetes dhe te shendetit te punetorve si dhe mbrojtjen e

integritetit moral e fizik te puntorit :

(10)

KUJT I PERKET MERITA PER NDRYSHIMIN E NATYRES (KARAKTERIT TE KONTRATES SE PUNES) NGA KARAKTERI PRIVAT NE ATE PUBLIK:

.Merita per ndryshimin e dhe pikpamjen e lidhur me karakterin e kontrates se punes pati intervenimi I shtetit ne fushen e mardhenieve te punes ,ne kete contest kontrata e punes dalengadele e humb karakterin e saj juridiko privat dhe shendrrohet ne kontrate te veqante me karakteristika juridiko publike.

QFARE ESHTE DALLIMI NE MES TE PEZULLIMIT TE MARDHENIES SE PUNES DHE SUSPENDIMIT:

Dallimi qendron ne ate se puntori suspendohet nga puna per shkat te shkeljeve te detyrave te punes apo shkeljeve tjera penale ndersa i pezullohet mardhenja e punes ,kur dergohet jashte vendit per pune qe jane ne interest e vendit apo ur zgjidhet ne ndonje pos publik

NE FUSHEN E PUNES ROL TE VEQANTE LUAN EDHE KESHILLI EKONOMIKO SOCIAL ,CILI ESHTE ROLI I TIJE NE KETE DREJTIM: organi i nivelit nacional i cili udhëheq konsultimet për çështjet nga marrëdhënia e punës, mirëqenia sociale dhe çështjet tjera të cilat kanë të bëjnë me politikat ekonomike në Republikën e Kosovës;

SI QUHEN AKTET JURIDIKE QE I KRIJOJNE PERSONAT NE EKONOMI DHE FUSHA TE TJERA DHE CILAT JANE ATO AKTE:

Quhen e drejte autonome

KUSH I EMERON DELEGATET JOQEVERITARE TE SHTETEVE ANETARE TE ONP DHE SI BEHET EMERTIMI I TYRE:

I emerojne qeverit e shteteve antare ne pajtim me organizatat me profesionale dhe me representative te punetoreve

KUSH KA TE DREJTE TA INICIOJ PROCEDUREN DICIPLINORE:

Gjdo puntor I cili dyshon qe ndonje puntor tjeter ka bere shkeljen e detyrave te punes ,Te autorizuar jane Organi pune drejtues I ndermarrjes ,punedhenesi, punetoret me autorizime dhe pergjegjesi te veqanta

(11)

Kontesti I punese eshte kontesti qe zgjidhet ne gjykat kur puntori e padit punedhenesin ne rastet kur beson se padrejtesisht I jane shkelur te drejtat nga mardhenja e punes

ZBATIMIN E CILAVE AKTE KAN TE DREJTE TA MBIKQYRIN ORGANET E INSPEKTORIATIT TE PUNËS:

Ligjet e punes , kontratat kolektive dhe aktet e tjera qe I referohen fushes se punes dhe kontrates se punes

QKA NENKUPTON ME PROFESIONALIZEM NET E DREJTEN E PUNËS

NE CILIN VIT ONP U BE AGJENSI E PARE E SPECIALIZUAR E OKB ME QELLIME DHE DETYRA TE CAKTUARA:

Me 14 dhjetor 1946

6

.Si quhet aktet qe i nxjerrin org e tjera

? quhen e drejt autonome.

2.cilat jan teoirt sipas natyres se kontratav kolektive?

jan: teoria kontraktuese, statusore dhe e duplicitetit.

3.Gjat zhvillimit te se drejtes se punes ekzistiojn disa emeretime te saj pse ? te

gjitha keto emertime nuk shprehin sakt objektin dhe permbajtjen e kesaj dege te se drejtes sepse sipas rastit ato jan ose emertime te ngushta ose te gjera.

4.e drejta e punes si deg e sistemit pozitiv dhe si shkenc ? edrejta e punes si dege

sistemit pozitiv perfshin normat shtetrore, kontratat kolektive dhe dispozitat autonome qe i referohen marrdhenjeve te punes ne nderrmarrje institucione tek pundhensit dhe subjekte tjera ndersa e drejta e punes si shkenc merret me studimin teorik dhe praktik te ligjeve dhe dispozitave tjera nga kjo fush si dhe studimin e praktikes se subjekteve dhe faktorve te tjer.

7.Organet kryesore te ONP dhe kompetencat? organet e ONP-s jan: konferenca e

pergjithshme, kshilli administrativ dhe byrroja nderkombetare e punes. Kompetencat e tyre jan:

konferenca e pergjithshme kompetent per tu deklaruar per politiken sociale

nderkombetare, organ me i lart ligjvenes i ONP-s, miraton buxhetin etj.,

Kshilli administrativ mban pergjegjsi te pergjithshme per bashkrendimin e te gjitha

veprimeve te organizates, percakton rendin e dites se konferences se pergjithshme etj.,

Byrroja nderkombetare mbledh perpunon dhe shperndan informata qe kan te bejn

me rregullimin nderkombetar te kushteve dhe sistemit te punes, pergadit per zbatim programet e ndihmes teknike etj.

1.Kontrolli i zbatimi te konventave dhe rekomandimeve behet nepermjet? behet

nepermjet raporteve, reklamacionit ose padis

(12)

sindikale ose puntorve te interesuar dhe pundhensve apo grupit te pundhensve.

2.Kshilli administrativ? eshte organ drejtues i ONP-s ai ka perberje tripartite dhe

eshte i perber nga gjithsej 56 antar, ky kshill ka nje rol te rendesishem kompetent per tu deklaruar per politiken sociale nderkombetare, organ me i lart ligjvenes i ONP-s, miraton buxhetin etj.

3.Byroja nderkomtare e punes? eshte organ administrativo-teknik i ONP-s ,

ndermjetsues ne mes te shteteve antare te ONP-s dhe poashtu i mban lidhjet ne mes te perfaqsuesve te pundhensve dhe punmarsve ky organ udhehiqet nga drejtori gjeneral te cilin e emron kshilli administrative

5. Nocioni te drejtes se punes? e drejta e punes eshte deg e sistemit pozitiv juridik

qe per objekt te trajtimit ka marrdhenjet e punes dhe te drejtave te tjera qe jan te lidhura me keto marrdhenje.

4.E drejta epunes perveq qe eshte e drejt pozitive konsiderohet edhe si shkenc

pse? sepse mirret me studimin teorik dhe praktik teligjeve dhe dispozitave tjera nga

kjo fush si dhe studimin e praktikes se subjekteve dhe faktorve te tjer puntor-pundhenes.

7. Cilat shtete kan te drejt per te ber iniciativ per konventa dhe rekomandime?

qeverit e shteteve antare te ONP-s perfaqsuesit e pundhensve dhe punmarrsve si dhe organizatat e tjera nderkombetare.

Cfar rendesie ka kontraktimi kolektiv per shtetin?

Interesimi I shtetit qe marrdhenjet e punes te rregullohen me kontrata kolektive qendron ne ate se sa me mire te rregullohen marrdhenjet e punes me mir do te funksionoj sistemi ekonomiko-social I vendit.

Si rezultat I kujt vjen deri te paraqitja e marrdhenjeve kolektive? Si rezultat I

demokratizimit te marrdhenjeve te punes.

Ne cilat raste institucionet shtetrore mund te marrin pjes ne lidhjen e kontrates kolektive?

Kur lidhet kontrata kolektive per veprimtarin e caktuar e qe kjo veprimtari eshte me interes vital per shtetin ne lidhjen e saj marrin pjes edhe organet kompetente te pushtetit shtetror.

1.Cka eshte puna sipas dr. Punes

?

eshte proces shoqeror , veprimtari e ndergjegjshme, e vullnetshme e natyrshme, por e mundimshme per krijimin ose perpunimin e nje vepre te dobishme materiale ose intelektuale.

.Cka eshte orari i punes sipas LPK?

(13)

mir te pundhensit.

5.Parimet e kontraktimit

?

jan: parimi i liris ne pune, i te drejtes per pune, i ndalimit te punes se dhunshme, i ndalimit te diskriminimit ne pune, i liris sindikale etj.

7.Kujt i referoht kontraktimi ne kohen i liberalizmit

? kontraktimi ne kohen e liberalizmit i referohej pundhensit

2.cilat jan teoirt sipas natyres se kontratav kolektive

? jan: teoria kontraktuese, statusore dhe e duplicitetit.

5.qka percakton konventa e 56 e Onp-se

? kontrollimet spitalore te detarve

6.Kujt i takon liria e kontraktimit?

kjo liri i takon pronarit te mjeteve te prodhimit.

2.Ndryshimi dhe karakteri i kontrates se punes?

ndryshimet si ne aspektin e rolit shoqeror ashtu edhe ne aspektin juridik te kontrates se punes sipas cilsive juridike perfaqeson tip te veqant te kontrates dhe si e till nuk ka me karakter obligativ por statusor.

3.Karakteristikat e se dr. ne grevë ne shtetet bashkekohore

? ne sisteme juridike te disa vendeve greva as qe permendet ekzistojn dispozita te caktuara te cilat disa lloje te grevave i inkriminojn si delikte edhe pse duket e pa kontestueshme qe greven duhet ta percjell nderprerja e punes praktika tregon se disa vende njohin at lloj te greves ku puntoret vazhdojn te puojn

4.Kompensimi i demit per punedhenesin?

i punsuari i cilli ne pun ose lidhur me punen me qellim ose nga pakujdesia e plot i ka shkaktuar dem personit te tret te cilin e ka kompenzuar pundhensi eshte i obliguar qe pundhensit ti kompenzoj shumen e demit te paguar.

5.Pse ne periudhen e pare kontraktimi u shfrytezua si mashtrim per

punetoret?

ne procesin e ngutshem te bashkimit te puntorve kerkesave te para per marveshje kolektive si dhe mjetit me efikas te presionit te tyre-greves duhet te kerkohen shkaqet per intervenimin e shtetit ne rregullimin e marrdhenjeve te punes kjo situar impooi nevojen qe shteti ne radh te pare duhet te mirrer me mbrojtjen juridike te kushteve te punes sepse kontraktimi thjesht ishte nje mashtrim per puntoret sepse liria e kontraktimit ishte e njeanshme dhe si e tiil i perkiste pronarit te mjeteve te prodhimit.

6.Masat disciplinore (dispozitat disiplinore ne pune

)? shqiptohen varsisht nga pesha e vepres disiplinore ato ndahen ne: masa morale( te cilat e godasin nderin e puntorit), masa profesionale( e godasin poziten e puntorit ne marrdhenjen e punes) dhe masat materiale te cilat e godasin pasurin e puntorit.

4.Dallimi ndermjet punes faktike dhe punes se praktikantve

? puna faktike konsiderohet si marrdhenje e punes e cila lind nga ushtrimi faktik i punes se

(14)

caktuar ne nderrmarrje, institucion si pun e rregullt me kusht qe ajo mardhenje te mos jet e pa autorizuar dhe e themeluar me pushtet te vet., ndersa puna e praktikanteve qe e themelojn mardhenjen e punes ne kohe te caktuar me qellim qe gjat zgjatjes se ketij statuti te aftesohen per kryerjen e pavarur te punes ne fushen e tyre.

.

6.Cilat jan teorit rreth natyres juridike te kontrates se punes

? jan: teoria e lojalitetit, institucionale dhe kontraktuese.

Pse konsiderohet se ne sistemin socialist nuk ka marredhenie te

punes ne kuptimin e tyre konceptual

? meqe mardhenjet e punes ne sistemin socialist kan pasur tjeter koncept apo nuk kan ekzistuar fare te drejten e punes e trajtojn si deg juridike qe permban norma juridike mbi parimet e pergjithshme te organizimit te punes dhe sistemit te mardhenjeve te punes mbi themelimin dhe nderprerjen e mardhenjes se punes etj.

2.Cfar karakteri kan dispozitat qe i referohen kohes se punes dhe

qfar eshte qellimi i tyre?

kan karakter mbrojtes dhe si te tilla kan per qellim mbrojtjen e puntorit nga orari apo koha e gjat e punes.

5.Pse ka pasur dallim ne perkufizimin e te drejtes se punes gjat

zhvillimit hisorik te saj?

te gjitha keto perkufizime nuk shprehin sakt objektin dhe permbajtjen e kesaj dege te se drejtes sepse sipas rastit ato jan ose emertime te ngushta ose te gjera.

2. Orari i punes

? nenkupton periudhen kohore gjat se ciles i punsuari kryen pune ose sherbime ne te mir te pundhensit.

4

. Sa konventa ka nxjerr ONP-ja brenda luftes se 1 dhe te 2

? (pergjigja 67

5. Si rregullohet e drejta e punes ne Kosove?

e drejta ne pun rregullohet me ligj ky ligj ka perqellim te rregulloj te drejtat dhe detyrimet nga mardhenja e punes, dispozitat e ketij ligji zbatohen per te punsuarit dhe pundhensit e sektorit privat dhe publik ne kosove.

6. Cfar raporti nuk rregullon e drejta e punes qe rregullojn raportet

e tjera, dhe qka regullon e drejta e punes?

e drejta e punes nuk i rregullon raportet ne mes te individeve dhe pushtetit publik, por e drejta e punes rregullon raportet ne mes te individeve.

Teoria qe idhujtaret e saj e perkrahnin marrdhenjen e punes pa baz

juridike eshte?

Teoria institucionale franceze.

Bazuar ne praktiken e vendeve te ndryshme si akte te nderrmarrjes

jan

: statuti dhe aktet e tjera te pergjithshme me te cilat rregulohen marrdhenjet e puntorve dhe marrdhenjet industrial ne pergjithsi.

(15)

Inspektoriati I punes mund ti shqiptoj denimin me gjob pundhensit

nese konstaton qe ka bere shkelje te dispozitave ligjore ne cka mund

ta mbeshtes inspektoriati I punes shkallen e denimit me gjob ndaj

pundhensit?

Do ta mbeshtes ne nenin 92 te ligjit te punes respektivisht paragrafet 2 dhe 3 te ketij neni e poashtu ne aktet nenligjore per percaktimin e gjobave dhe shumave konkrete ne rastet e shkeljes se dipozitave ligjore te nxjerra nga MPMS.

Struktura dhe numri I vendeve te punes ne ndermarrje apo te

pundhensi duhet te percaktohet me akt normative si quhet ai akt?

Akt intern autonom I pundhensit I cili paraqitet si parakusht normative per themelimin e marrdhenjes se punes.

Ne cilat raste puntori ka te drejt ne kompenzim te pages?

Ne keto raste: gjat diteve te festive ne te cilat nuk punohet, gjat kohes se shfrytzimit te pushimit vjetor, gjat aftesimit dhe persosjes profesionale per te cilen eshte derguar dhe gjat ushtrimit te funksioneve publike per te cilat nuk paguhet.

Ne cilat raste pundhensi mund te kerkoj nga puntori qe te punoj me

gjat se orari I punes dhe sa mund te zgjat ky orar?

Ne raste te jashtzakonshme me rritjen e vellimit te punve dhe ne raste te tjera te domosdoshme me kerkesen e pundhensit puntori duhet te punoj me gjat se orari I punes me se shumti deri ne 8 ne jave ore dhe mund te zgjas vetem per aq kohe sa eshte e domosdoshme.

Cilet persona gezojn mbrojtje te veqant ne pun

? Femrat e punsuara, I punsuari nen moshen 18 vjeqare dhe personi me aftesi te kufizuara.

Cka nenkupton me suspendim nga puna?

Suspendimi nga puna nenkupton largimin e perkoshem te puntorit nga puna kur ndaj tij kan filluar procedurat penale, kryen shkelje te obligimit te punes etj. Gjat kohes se largimit te perkoshem nga pun ate punsuarit I takon e drejta e kompenzimit ne pag ne lartsi prej 50 % dhe ky largim mund te zgjas me se shumti 6 muaj

Femrat kan te drejt ne pushim te lehonis ne kohezgjatje prej 1 viti,

kush si dhe sa eshte paga gjat kesaj periudhe?

6 muajt e par te pushimit te lehonis pagesa behet nga pundhensi me kompenzim 70% te pages baz, 3 muajt ne vijim pushimi I lehonis paguhet nga qeveria e kosoves me kompenzim 50% te pages mesatare ne kosov. Femra e punsuar ka te drejt q eta zgjas pushimin e saj te lehonis eshe per 3 muaj te tjer pa pages.

Pundhensi eshte I detyruar te siguroj kushte te nevojshme per

mbrojtje ne pune me te cilat sigurohet?

Mbrojtja e jetes dhe shendetit te te punsuarve ne pajtim me ligjin.

(16)

Eshte pergjegjsi per demin e shkaktuar ne ndermarrje, instuticion apo te pundhensi, ne ket kontekst puntori I cili ne pune me qellim apo nga pakujdesia I ka shkaktuar dem ndermarrjes eshte I obliguar qe demin e shkaktuar ta kompenzoj. Elementet e saj jan: pergjegjsia per demin e shkaktuar I referohet personit I cili e ka stausin e te punsuarit, duhet te ekzistoj faji I puntorit per demin e shkaktuar etj.

Detyrat e kryeinspektoriatit te punes?

Kryeinspektori I punes ka keto detyra: ben mbikqyrjen e legjislacionit te punes, kushtet e punes dhe mbrojtjen ne pune, iu siguron informacione teknike dhe kshilla pundhensve dhe puntorve per qeshtjet me te efekshme te zbatimit te lgjit etj.

References

Related documents

database for the viscosity of high titanium blast furnace slags with low basicity inorder to formulate a suitable viscosity model and to optimize the titanium

In summary, the S40-E54 region of NS1 mimics the host FFAT motif and serves as the basis for interaction with the VAPA MSP domain based on the following findings: (i) the order

These values have the potential to strengthen cultural resilience and thus need to be internalized; and (2) there are various internalization efforts that have been

This year on year variation results from the exit of properties consequently to asset and development sales amounting to EUR 248 Million, additional investment

Variable Z is the unobserved factor that is shared by the both portfolios, extracted from the state space model; variable x is earnings divided by the beginning-of-period

Goal is of their christmas present newly married couple holidays gifts for couples to make your memory live together might appreciate that you better night at the time.. Corkscrew

consumer information piece, "Stop Health Care Fraud!" This message is being provided to consumers in FEHB health plan brochures, the FEHB Guide used by enrollees to

A sense of humor will be helpful in this class, but anyone engaging in interruptive attention getting as the class comedian or clown will be dropped.. Students will be