بن هد هملاع ی 1 رغصا دمحم ، ی 2 مح ، ی د رهپسدار 3 * هلاقم تفایرد : 72 / 7 / 69 ا هلاقم تفایرد حلاص هدش : 01 / 9 / 69 هلاقم شریذپ : 00 / 9 / 69 هدیکچ همدقم : دنمناوت ی ن ی ور ی ناسنا ی مهم یرت ن اقب لماع ء ب .تسا نامزاس ی ناتسرام اه ی ک ی نامزاس زا یاه تتشادهب تامدخ هئارا مهم ی ناتمرد ی م رامش هب ی یآ ،دن نامسج تملاس ظفح و تشگزاب رد هک ی ناور و ی ب ی نارام مهم شقن ی ا ار ی اف م ی دنک ؛ اربانب ی ن و هجوت تی هژ نمناوت هتب زاتسد ی ب رد دارفا ی ناتسرام اه د نامزاس ره زا ی رگ ی مها اب ی ت رت م ی دشاب ؛ زرا رتراح شهوژتپ فده اذل تی با ی م ؤ هتفل یاته دتنمناوت ی تخانتشناور ی رد .تسا ناراتسرپ شور یسررب : هعلاطم ،رراح شهوژپ یا صوت یف ی -لحت یل ی ور رب هک دوب ی 021 ب ناراتسرپ زا رفن ی ناتسرام اه ی شزومآ ی تلع هاگتشناد مو کشزپ ی هنومن شور اب هک راوزبس یگ ر ی هقبط ا ی – یفداصت ارتب .دتش ماجنا ،دندوب هدش باختنا ی روآدرتگ ی هداد اته زا همانتشسرپ درادناتتسا یزاسدنمناوت ناور یتخانش رپسا ی رزت لماش هک 01 س ؤ رادانعم ساسحا دعب جنپ و لا ی ، دمآراکدوخ ی ، ثأت ی ،ر راتخمدوخ و دامتعا ی هدافتتسا ،دوب رب .دش ا ی لحت ی ل هداد اه زا ومزآ یاه رامآ ی لحت یل ی ظن ی ر ت ی تست لانآ و ی ز راو ی سنا هداد .دش هدافتسا اه رد مرن یرازفا رامآ ی SPSS هخسن 71 .دندش دراو هتفای :اه م ی گنا ی ن دنمناوت لک هرمن ی ناور یتخانش ( ناراتسرپ 6 / 8 ± 06 / 96 ) دوب . زا یب ن م لؤ هف یاته دتنمناوت ی اور ن تخانتش ی تنعم دتعب ی راد ی ، رتلااب ی ن م ی گنا ی ن ( 2 / 7 ± 72 / 6 ) و دعب ت أ یث ،ر اپ یی ن یرت ن م ی گنا ی ن ( 7 / 2 ± 00 / 9 ) ار هب دوخ صاصتخا داد . یب ن دنمناوت ی تخانتشناور ی اتب لنتسرپ سنج ی ،ت م ،نس ی ناز لاعف عون ،تمدخ تاونس ی ت ارر ،شخب ی ت ارر ،راک زا ی ت راک شخب زا ی ، ارر ی ت راتمآ اتبترا قوفام زا ی تنعم ی یراد .تشاد دوجو ثحب تن و ی هج گ ی ر ی : مها هب هجوت اب ی ت دنمناوت ی تخانشناور ی م ی ناوتت پ ی داهنتش دتم درتک ی نار ب ی ناتتسرام یاته تشزومآ ی اتسانش اتب یی رف آی اهدن ی عامتجا ی م دارفا شرگن زرط رد هک ؤ ا و تسا رث ی داج وج ی مز هک ی هن زاس دنمناوت ی ازفا هب ،دشاب نانکراک ی ش خاتش حطس اته ی دنمناوت ی هجوت ناراتسرپ بی رتش ی امن ی دن . ناگژاو لک ی د ی : دنمناوت ی ناور تخانش ی ، اش ی گتس ی ، ت ساسحا أث ی ،ر ب ،ناراتسرپ ی ناتسرام اه ی شزومآ ی :عاجرا بن هد ی هملاع ، رغصا ی دمحم ، رهپسدار مح ی د . زرا ی با ی هفلؤم اه ی دنمناوت ی تخانشناور ی ب ناراتسرپ رد ی ناتسرام اه ی شزومآ ی کشزپ مولع هاگشناد ششوپ تحت ی س راوزب . شهوژپ هلجم یاه روحم تملاس 7931 ؛ 9 ( 2 :) 207 -781 . 7 سانشراك . دشرا ، کشزپ مولع هاگشناد ی ،راوزبس ب ی ناتسرام عساو ی ، ناریا ،راوزبس 2 دشرا سانشراك . ، انثتسا هسردم ،شرورپ و شزومآ هرادا یی ما ی نموملار ی ،ن ناریا ،راوزبس 9 دشرا سانشراك . ، کشزپ مولع هاگشناد ی م ،راوزبس تشادهب زكر ی -نامرد ی ناریا ،راوزبس ،نزرواد * سم هدنسیون وئ :ل وضر ناسارخ ی خ راوزبس ناتسرهش ی نابا وان ی خ ی نابا ز ی بن ی ه 79 کلاپ 8 نفلت : 04711144189 Email: h.radsepehr@gmail.com
همدقم مـهم ناوـنع هب یناسنا یورین لماع لماع نيرـت ه رد هعسوت ظن رد ینامزاس و روشك ر هتفرگ ر یم دوـش ؛ نيارباـنب هـجوت هـب ـیحور هزیگنا و تا یاه یناسنا رد ره نامزاـس زا ترورـض و تيولوا یيلااب رادروخرب تـسا ( 1 .) يدنا نادنمش دم ي ر ي ت و لوحت هب زاس ی ناوت ،نامزاس دنم ی ب ار نانكراك ه ناونع ي ک ن درکلمع رب راذگرثا دربهار ی ور ی ناسنا ی تن رد و ی هج نامزاس درکلمع رب ی فرعم ی م ی دننك ( 2 ) ، ز ي ار دنمناوت ی ي ک ورگ رد نامزاس ی ن نتشاد ی ور ی ناسنا ی ( تسا دنمناوت 3 تسا یتخانشناور یتلاح یدنمناوت .) یم یگتسياش ساسحا دوخ رد درف هك دنك و راك دوخ ار دنمشزرا ناد هتس یم سح و دنك هك یم دناوت رب تامیمصت و یاهدمایپ نامزاس ریثأت دراذگب ( 2 .) یزاسدنمناوت عوضوم ی هدرتسگ هجوت و تسا مهم یا اهدركراك رد ار ی دم ي ر ي ت تسا هتخاس دوخ هجوتم ( 4 لاس رد .) اه ی خا ی ،ر زاسدنمناوت ی ب ه ناونع ي ک ن راکهار ی ور ی ناسنا ی ارب ی راك قلخ دمآ ی ، هرهب رو ی خ و دونش ی ب ی رتش حم رد نانكراك ی ط هدافتسا دروم راك م رارق ی یگ در ( 5 .) Bowen و Lawler یايازم دندرك فیصوت تروص نيدب ار نانكراك یزاسدنمناوت نیح رد نايوجددم یاهزاین هب دنمناوت نانكراك هك خساپ ،تامدخ هئارا ب و عيرس یاه ه یم عقوم ،دنهد دارفا اناوت هب م نايوجدد یضاران رد نیح تدوع خساپ تامدخ یاه عيرس و ب ه عقوم یم دنهد ، نانكراك دنمناوت ناشلغش و دوخ هب تبسن یرتهب ساسحا دنراد ، شوغآ و یمرگ هب نايوجددم اب اناوت نانكراك یم رارقرب طابترا زاب دننك و نيا دارفا یم دنناوت عبنم یگرزب زا هشيدنا یاه یتامدخ دنشاب . یارب ت ندركدنمناو ،نانكراك مزلا تسا ناريدم طیحم یراك باذج و اب یطاشن داجيا دننك ات ساسحا ار یدنمناوت ( دنهد شيازفا نانكراك نایم رد 6 .) رد هاگدـيد ود نانكراك یزاسدنمناوت :تـسا حرـطم س یزاـسدنمناوت ،لوا ( یراتخا Structural empowerment مناوت ،مود و ) اور یزاسدن انشن یتخ ( Psychological empowerment یزاـسدنمناوت ) س ش یراتخا عت لما طسوت راك طیحم یاهراتخاس ليد ست و ناريدم نامزاس تاناکما هب نانكراك یسرتسد لیه یم دـشاب ( 7 ط هب یراتخاس یزاــسدنمناوت .) رو یـلك یـنعي یـطیحم لماع راهچ هـب ناـنكراك یسرتسد صرف ،تـ ار عباـنم و تيامح ،تاعلاطا نامزاـس رد ـیب یم نا ( دـنك 8 سدنمناوت .) اور یزا انشن قبط یتخ عت فير Spreitzer رد نانكراك كاردا زا یباـتزاب یـم دوخ راك طیـحم یور لرـتنك دروم دـشاب ( 9 .) ینچمه ن مه رد ی ن پ هطبار ی داهنش م ی دنك ارب ی ا ي هکن زاسدنمناوت ی دشاب هتشاد ار مزلا دركراك دناوتب م ی ياب تس ور ي درک مرن یرازفا دنمناوت هب تبسن ی ، اج ي زگ ي ن د ي هاگد رازفا تخس ی و معز هب .ددرگ ی ، دنمناوت ی اور انشن تخ ی گرب رد ی هدنر ناور مهم تلااح ی حم هب تبسن درف ی ط راك ی جنپ رد هك تسا وا م هصلاخ ساسحا ی دوش نعم ساسحا : ی ،ندوب راد اش ساسحا ي گتس ی ، ت ساسحا أث ی ،ر ساسحا عتدوخ یی ن ی متعا ساسحا و دا ( 9 دم .) ي نار رد دنمناوت حم ی ط صت رد دارفا نداد تكراشم اب راك م ی م گ ی ر ی شزرا اب و ناشراك هب طوبرم یراذگ نآ هب و اه نعم ی راد نآ هب نانكراك راك ندومن م کمك اه ی يامن دن اراد ات ی گنا ی شز نورد ی دب و دنوش ي ن رط ي ق دنمناوت ی نآ ازفا ار اه ي ش م ی دنهد ( 11 اتن .) ي ج ب تاعلاطم س ی را ی كاح ی زاسدنمناوت هك تسا نآ زا ی اضر رب نانكراك ي ت لغش ی ، عت سح ،ده لوئسم ی ت ذپ ي ر ی ، هرهب رو ی ك و ی ف ی ت تامدخ هئارا تأ ثی ر م ی دراذگ ( 11 زه شهاك ثعاب و ) ي هن ازفا ،اه ي ش
رادافو ی رفآراك و نامزاس دامتعا و ين ی نامزاس ی م ی ددرگ ( 4 ًانمض .) ازفا ي ش زاسدنمناوت ی بجوم باج شهاك ه اج یي گتسخ ،نانكراك ی غ و ی تب راك زا م ی دوش ( 12 م لك رد .) ی ناوت تفگ هك زا فده زاسدنمناوت ی تخانشناور ی ا ي ن اس رد هك تسا ي ه ا ي داج گنا ی شز نورد ی ، اهزغم ی ب ناشناوزاب دننامه ار دارفا ه ب راك ی دزادن ( 3 .) گرزب ناراـتسرپ ،تملاس ماـظن رد رت ي ن هورگ ةدنهد هئارا نانكراـك کشت ار تملاس تامدخ ی ل م ی دنهد هفرح یدنمناوت و یا نآ اه شقن یمهم رد ا تملاس ماـظن تلاـسر ققحت ي اـف م ی دنك ( 13 ) ؛ اما لاد هب رضاح لاح رد ي ل دنمناوت هب رتمك ،نوگانوگ مامت رد ناراتسرپ ندومن ی شخب خادرـپ اه هت ـم ی دوش . دـم طـسوت ناراـتسرپ یزاـسدنمناوت ي نارـ ،یراتسرپ م ی دناوت نآ لاعف تكراشم تلاکشم لح رد ار اه س ی متس یاه تشادهب ی نامرد ی نآ و هدرب لااب هب ار اه ت رد قلاخ و رثؤم یوضع ی م یاه نامرد ی دبت ي ل امن ي د . اي ن م رما ی دناوت پ ی یاهدما دهعت هلمج زا فلتخم نامزاس ی هك ي ک ی ا ز ن درکلمع رد رثؤم لماوع ی یور ناسنا ی ب رد ی ناتسرام ار تسا ازفا ي ش ( دهد 15 ، 14 .) ناراتسرپ ی هدش نامزاس هب دهعتم هك ،دنا یاهدروخرب یرتمك ب ه رطاخ یغ تب جرد ،راك زا ۀ لوت زا یرتلااب ی د رس لح و هناقلاخ ي ع ب تكراشم ،تلاکشم ی رتش رد مصت ی م یگ یر ،اه اضر و یراك یزاسدنمناوت ي ت ش لغ ی دوبهب ي هتفا ( دنراد 16 نامزاس دهعت .) ی تن ناراتسرپ ی ج ه نآ تاراظتنا حم زا اه ی ط یراك یزاسدنمناوت ،ناش حم ی ط نامزاس دامتعا ،یراك ی یزاسدنمناوت و تخانشناور ی م ی دشاب ( 17 نمجنا شرازگ قبط رب .) رمآ مادختسا ي ،اک م ی ناز باج ه اج یي ناراتسرپ راك 32 / 1 م و ی ناز تمدخ زا كرت 41 / 1 م ی دشاب هب هلاسره( ازا ی ره 11 راتسرپ ي ک غش راتسرپ كرت ار دوخ ل م ی دنك ( ) 18 ا رد .) ي نار ن ی ز امت مدع دهاش ي ل ناراتسرپ غ مود لغش ماجنا ،راك همادا هب ی طبترمر راتسرپ اب ی ، امت ي ل اضران ،كرت هب يت ی رادا تاررقم زا ی ، نتفرگ صخرم ی یاه تعاس ی اکش ،ررکم ي ت ز راك مجح زا ي دا بمك دو ن ی ور ی ناسنا ی تسه ی م ( 19 .) اشن هدش ماجنا تاعلاطم م ن ی دنهد لاد هك ي ل عناق هدننك یا یارب یزاسدنمناوت رد یراتسرپ دوجو دراد ( 21 .) Faulkner و Laschinger علاطم رد ۀ هب دوخ اي ن تن ی هج تسد ي دنتفا اور یزاسدنمناوت هك انشن تخ ی م طسوتم دح رد ناراتسرپ ی دشاب ( 21 اتن .) ي ج علاطم ۀ Han ناراکمه و یارب اقم ي هس م ی ناز ،یزاسدنمناوت اضر ي ت لغش ی نامزاس دهعت و ی ب ی ن اد ناراتسرپ ئ م ی و تقوم ناراتسرپ ی مئاد ناراتسرپ هك داد ناشن ،لغاش ی فطاع دهعت ی قب هب تبسن یرتلااب ی ه ( دنتشاد 22 .) DeCicco هعلاطم رد ناراکمه و یا رب یور 124 راتسرپ و یهب را لغاش هناخ رد یاه ،نادنملاس رد يراتنا یو هك دنداد ناشن اداناك ناراتسرپ یزاسدنمناوت هناخ رد لغاش یاه نادنملاس یم دناوت نامزاس دهعت ی نآ ( دشخبب دوبهب ار اه 23 .) رب عز هعلاطم ساسا ی م ی رهش رد ناراکمه و روپ زاسدنمناوت هرابرد ناجنز ی ، دنمناوت ی 22 / 1 زا راتسرپ نانكراك ی تسا هدش شرازگ طسوتم دح رد ( 24 نچمه ) ی ن ناروت ی ناراکمه و دوخ هعلاطم رد م هك تسا هدرك شرازگ ی ناز دنمناوت ی تخانشناور ی راتسرپ لنسرپ ی رهش م اب نامرك ی گنا ی ن 54 / 1 ± 24 / 3 زا یعضو بوخ ت ی ن رادروخرب ی تس ( 25 ا .) ي ن لاحرد ی هعلاطم ساسا رب هك تسا Harrington اهنت 27 / 1 دم ي ،نار زاسدنمناوت ی ساسا تامادقا ءزج ار دارفا ی دم ي ر ي ت هك هتسناد ؤم ي د فاك هجوت مدع ی ا هب ي ن هلوقم ( تسا 26 نآ لاح ،) زاسدنمناوت هك ی عوضوم ی مهم نامه هك تسا روط پ هك ی ش ا زا ي ن سب ،دش هتفگ ی را ی
شرگن زا اه ی لغش ی اضر( ي ت لغش ی ، نامزاس دهعت ی ، لغش سرتسا ی ، گتسبلد ی لغش ی هتسبمه نآ اب )... و ب .تسا ه ا هولاع ي ن هك ،یکشزپ شزومآ زكارم رد رپ هورگ رد رثؤم یوضع و راك یورین ناونع هب ناراتس نآ یدنمناوت نیمأت هك دنتسه رامیب زا تبقارم رب اه نآ یراکمه یگنوگچ و نارامیب زا تبقارم دنور اب اه اس ي ر تسا مهم یراك هدنيآ و نامرد رداك ؛ هجوت اب اذل مها هب ی ت دنمناوت ی تخانشناور ی ، ا ي ن عس شهوژپ ی عت هب دراد یی ن عضو ی ت زاسدنمناوت ی تخانشناور ی راتسرپ نانكراك ی ب ی ناتسرام اه ی شزومآ ی و راوزبس خرب ی .دزادرپب نآ اب طبترم لماوع یسررب شور شهوژپ ،رضاح هعلاطم ی صوت ی ف ی -لحت یل ی رـب هك دوب ور ی راتسرپ رداك ی ب ود رد لغاش ی ناتسرام ـشزومآ ی کـشزپ مولع هاگشناد ششوپ تحت ی هـب هـك راوزبـس ش ی هو هنومن گ ی ر ی هـقبط ا ی فداـصت ی دراو و باـختنا هـنومن .دش ماجنا دندوب هدش هعلاطم اــب بــسانتم اـه ــه رد طيارـــش دــجاو راتــسرپ دادــعت رـ ناتـــسرامیب عمج یروآ ديدرگ . هب يا ن ترت ی ب ب ره هك ی ناتسرام ی هك ب راتسرپ دادعت ی رتش ی هنومن دادعت ،تشاد اه ی ب ی رتش ی ب نآ زا ی ناتسرام ندـش هعلاطم دراو هـنومن .د گ ـی ر ی رد اي ن ب ره رد شهوژپ ی ناتسرام هـلحرم ود تروـص هـب ا ی هنومن لماش گ ی ر ی هقبط ا ی فداصت و ی ا هداـس ماـجن هب و ناراتسرپ .دش ی نارا ـلخاد( شخب عون ساسا رب ی ، حارج ی ، و ـي هژ رد .دندـش باـختنا هـقبط ناوـنع هـب ) اهن ي ت هنومن هقبط مجح اب بسانتم اه تروـص هـب اـه فداصت ی باختنا درگ ي دند . مکت روظنم هب ی ل همانشسرپ ـعجارم اب رگشهوژپ ،اه ۀ شـخب هب یروـضح ضوت و اه ی حـ شـهوژپ فادـها اضر ذخا و ي ت ناراتسرپ زا هناهاگآ ی امت هك ي ل هب مطا و دنتشاد ار شهوژپ رد تكرش ی نان هنامرحم زا هماـنشسرپ ،تاعلاطا ندنام اه ار قـبط یل تس یاه رد ي تفا ی راتسرپ رتافد زا ب ی ی ناتسرام اه ناراتسرپ هب ش رد و هداد هئارا ی تف نآ زا یدعب وحت اه ي ل .تفرگ عم ی اهرا ی زا دندوب ترابع هعلاطم هب دورو : امت ي ل هب راتسرپ كردم نتشاد ،هعلاطم رد تكرش ی هب( ی را و دصت مدع ،)راتسرپ ی تسپ رد اه ی دم ي ر يت ی ظن ی ر اورپوس ،راتسرپرس ي رز دم و ي ر راتسرپ تامدخ ی رد ي ک لاس خا ی ر ز رد و نام مکت ی ل هقباس ،همانشسرپ لاعف ی ت ب رد راتسرپ ناونع هب ی ناتسرام هعلاطم دروم تدم هب لقادح ي ک لاس ش نتشاد و ی تف م ؤ فظ ی لماك ط رد هام رد ی ي ک لاس هجوت اب هنومن مجح .هتشذگ هعلاطم هب دخ ي و ی نتفرگ رظن رد اب و ناراکمه و 8 / 1 d: ، 51 / 1 : α و 3 / 11 σ: ، 171 رفن ( دمآ تسد هب 27 .) هنومن اه هب تروص نزو یهد ا هب دندش هعلاطم دراو ي ن ب ره هك تروص ی ناتسرام ی ب راتسرپ دادعت هك ی رتش ی ب هنومن دادعت ،تشاد ی رتش ی ب نآ زا مه ی ناتسرام دراو زا عومجم رد .دندش هعلاطم 171 ،رفن 147 راتسرپ رفن و 23 هب رفن ی را .دندش هعلاطم دراو رازبا عمج وآ ر ی هداد ،اه زاسدنمناوت همانشسرپ ی تخانشناور ی Spreitzer لاس رد هك دوب 1995 اپ رب ي ه وگلا ی زاسدنمناوت ی Thomas و Velthouse حارط ی ا .دش ي ن اراد همانشسرپ ی 15 س ؤ لماش و لا رادانعم ساسحا دعب جنپ ی ، دمآراكدوخ ی ، ثأت ی ،ر راتخمدوخ و دامتعا ی س هس اب مادك ره ؤ .دوب لا تما ی دزا ه ی س هب ؤ قم هب هجوت اب تلاا ی سا جنپ ات یي لی ترک ا هب دوب ي ن ترت ی ب زگ هب هك ي هن ًلاماك ،مفلاخم ي ک تما ی زا زگ هب و ي هن ًلاماك تما جنپ ،مقفاوم ی زا هداد ( .دش 9 ا رب .) ي ن درف هرمن لقادح ساسا 15 رثكادح و نآ 75 ب هرمن .دوب ی رتش دنمناوت زا ناشن ی تخانشناور ی شاد رتلااب ت ا رد . همانــشسرپ نــيا زـین نارـي
رد یهللادــبع طــسوت ترازو یداتـس هزوــح ـنف و تاــقیقحت ،مولع ناور یروا ـش یجنــس هد هزاس راــبتعا یــسررب یارــب هــك و همانشسرپ یاه هزادنا یوگلا شزارب یزاسدنمناوت راتخاس و یریگ ناور ،یتخانش لدم و یدــیيأت یلماــع لیلحت زا داـعم تن .تـسا هدرك هدافتسا یراتخاس تلا جيا شسرپ داد ناـشن وا لـیلحت ياور زا هدش داي همانـــ ی هدرـب ماـن نیـنچمه .تـسا رادروـخرب یبوـــلطم آ بيرـض سدنمناوت همانشسرپ خابنورك یافل یزا ار یتخانشناور 81 / 1 ( دروآ تـسد هب 28 رد .) شهوژپ ،رضاح اپ يا یي رط زا رازبا ي ق ناسمه شور ی نورد ی ن و ی ز هزادنا ددجم نومزآ یگ یر دب .دش ي ن ترت ی ب طسوت همانشسرپ هك 12 راب ود ناراتسرپ زا رفن هلصاف اب 14 مکت زور ی ل ا و دش ي ن علاطم رد دارفا ۀ لصا ی رض .دندشن هداد تكرش ي ب خابنورك یافلآ 84 / 1 رازبا لك یارب ( 82 / 1 ،یرادانعم دعب 89 / 1 دعب اش ي گتس ی ، 86 / 1 للاقتسا دعب و یراتخمدوخ و 75 / 1 ت دعب أث ی یراذگر ب ) ه رض .دمآ تسد ي ب گتسبمه ی پسا ی نمر تخاـنشناور یزاسدـنمناوت رازبا لك یارب ی تاـحلاصا ماـجنا زا سـپ ، 74 / 1 .دمآ تسد هب نچمه ی ن نب شهوژپ رد ی دا راك ي همز ،ناراکمه و مانــشسرپ خاــبنورك یاــفلآ بيرــض ه یارــب ساـــیقم هدرــخ ـب اـــه نیــ 73 / 1 -92 / 1 و همانشسرپ لـــك یارـــب 88 / 1 دوب هدمآ تسد هب ( 29 نچمه .) ی ن هجوت اب همانشسرپ شرب هطقن تهج هداد هب تما ،اه ی زا 15 -35 عض ی ،ف 36 -55 و طسوتم 56 -75 قلت بوخ ی درگ ي د ره . ي ک همانشسرپ داعبا زا نی ز ب ی ن 3 -15 تما ی زا تما هك دنتشاد ی زا 3 -99 / 6 عض ی ،ف 7 -99 / 11 وتم و طس 11 -15 هتفرگ رظن رد بوخ دش . ادتبا رد ی ا ي ن س ،همانشسرپ ؤ تاعلاطا هب طوبرم تلاا درف ی راتسرپ رداك ی سررب دروم ی ظن ی ر سنج ی ،ت ،نس صحت ی ،تلا عضو و تمدخ تاونس ی ت عضو ،لهأت ی ت مادختسا ی ، درگ حرط شخب عون ي د مود تمـسق رد و و هب طوبرم تاعلاطا ،همانشسرپ ي ـگژ ی اـه ی لغـش ی زا مج اضر هل ي ت اضر ،دمآرد زا ي ت ،هفرح زا اضر ي ت زا اــضر ،قوفاــم ي ت راــك دــحاو/شخب زا ی رد درــف بی ناتسرام هداد .دوب هدش هتفرگ رظن رد اه اب هدافتـسا زا نومزآ یاه رامآ ی لحت یل ی ظن ی ر t-test لاـنآ ،لقتسم ی ز راو ي سنا ي ک ،هفرط كوت نومزآ ی لحت ی ل حطـس .دندـش نعم ی راد ی 15 / 1 هـتفرگ رظن رد هداد .دـش مرـن رد اـه رامآ رازفا ی SPSS ن هخس 21 .دندش دراو هتفای اه 4 / 79 % راتــسرپ لنــسرپ زا ی و نز هــیقب .دــندوب درــم 3 / 74 % تم ،نانآ أ ب .دندوب له ی رتـش ي ن ناراتـسرپ دادـعت ( 28 / 51 % ــب ) ی ن 25 -36 رــظن زا .دنتــشاد نــس لاــس ــصحت ی ،تلا رثكا ــي ت نآ ( اــه 2 / 83 % اراد ) ی كردــم صحت یل ی ل ی سناـس وب دـند هـك 1 % مـسر مادختـسا ی و پی ناــم ی قب و ــی ه نآ دادرارــق اــه ی .دــندوب 3 / 74 % رد شخب اه ی داع ی قب و ی ه شخب رد اـه ی و ـي هژ ( ICU و CCU ب لوغشم ) ه ( نانآ رثكا .دندوب راك 4 / 51 % ـب ) ی ن 3 -11 .دنتــشاد راــك هقباــس لاــس 6 / 33 % لنــسرپ زا راتسرپ ی ب ه اضر دوخ هفرح زا لماك روط ي ت .دنتـشاد 3 / 39 % اضر ي ت بسن ی قب و ی ه نآ ًلاماك دوخ هفرح زا اه ضاران ی .دندوب 8 / 41 % نآ زا ب اه ه ك روط لما شـخب زا راك ی اضر دوخ ي ت رثكا .دنتشاد ـي ت ( لنـسرپ 3 / 57 % ) اضر دوخ قوفام زا ي ت اهنت و دنتشاد 6 / 31 % لنسرپ زا راتسرپ ی عضو زا ی ت لام ی اضر دوخ ي ت .دنتشاد لماك دنمناوت لك هرمن ی تخانشناور ی رپ راتسرپ لنس ی ( 9 / 8 ± 19 / 39 ) و رد دح طسوتم دوب . یم گنا ی ن ره ي ک دنمناوت داعبا زا ی تخانشناور ی ترت هب ی ب دعب نعم ی یراد ( 7 / 2 ± 24 / 9 هبتر رد ) ي ک دعب ،)طسوتم(
اش ي گتس ی ( 5 / 2 ± 81 / 8 ) رد هبتر مود ( طسوتم ) ، دعب دامتعا ( 16 / 3 ± 17 / 8 ) رد هبتر موس ( طسوتم ) ، ب دع (للاقتسا 11 / 3 ± 32 / 6 ) رد تر هب مراهچ ( یعض ف دعب و ) تأ ثی ر ( 4 / 2 ± 11 / 6 ) رد هبتر مجنپ ( یعض ف رارق ) .تشاد بی ن م ی گنا ی ن دنمناوت لك ی تخانشناور ی راتسرپ رداك ی غتم اب ی اهر ی سنج ی ،ت و رظن زا شخب عون ي هژ داع و ی اضر ،نس ،ندوب ي ت لغش ی ، اضر ي ت لحم شخب زا اضر ،راك ي ت م و قوفام زا ی ناز طابترا تمدخ تاونس رامآ ی نعم ی راد ی لودج( تشاد دوجو 1 .) لودج 1 : طابترا نیب یگژیو کیفارگومد یاه و یدنمناوت داعبا اب یلغش یتخانشناور یراتسرپ رداک رد یتخانشناور یدنمناوت P-Value دامتعا P-Value یراد ینعم P-Value ت أ ریث P-Value للاقتسا P-Value یگتسیاش P-Value خانشناور یدنمناوت داعبا یت یگژیو یلغش و کیفارگومد یاه 20 / 2 0/071 0/071 0/721 0/711 0/098 درم تیسنج نز 220 / 2 0/011 0/017 0/721 0/007 0/723 یداع شخب عون هژیو 22 / 2 0/08 0/01 0/00 0/12 0/97 لاس24≤ ینس هورگ 94 -21 لاس ≥ 91 لاس 22 / 2 0/021 0/27 0/07 0/92 0/23 یضار هفرح زا تیاضر یضاران یبسن تیاضر 22 / 2 0/027 0/00 0/00 0/00 0/02 یضار شخب زا تیاضر یضاران یبسن تیاضر 22 / 2 0/00 0/07 0/72 0/02 0/01 یضار قوفام زا تیاضر یضاران یبسن تیاضر 220 / 2 0/72 0/78 0/11 0/72 0/072 لاس70-2 تمدخ تاونس 77 -20 لاس یلااب 20 لاس نامه لودج هك روط 1 م ناشن ی ب دهد ی ن لك هرمن دنمناوت ی تخانشناور ی سنج اب ی ت راتسرپ رداك ی ، رامآ هطبار ی نعم ی راد ی ( تشاد دوجو 12 / 1 = P هب ) اي ن دنمناوت زا نادرم هك انعم ی تخانشناور ی رتلااب ی ب رادروخرب نچمه .دندو ی ن دنمناوت داعبا دروم رد ی تخانشناور ی رامآ هطبار ی عم ن ی ب راد ی ن سنج ی ت رد اش داعبا ي گتس ی ( 138 / 1 = P نعم و ) ی یراد ( 114 / 1 = P ( دامتعا و ) 117 / 1 = P هدهاشم ) يدرگ د هب اي ن اش دعب رد نادرم هك انعم ي گتس ی ، نعم ی یراد و رتلااب تارمن دامتعا ی .دندرك بسك نانز هب تبسن رب هداد ساسا رامآ توافت ،اه ی نعم ی یراد دنمناوت رد ی تخانشناور ی رپ لنس شخب اه ی داع ی و و ي هژ دوجو ( تشاد 111 / 1 = P ) ؛ ب ه د ترابع ي رگ لنسرپ شخب اه ی و ي هژ شخب تبسن هب اه ی داع ی زا دنمناوت ی تخانشناور ی رتلااب ی .دندوب رادروخرب نچمه ی ن دنمناوت داعبا دروم رد ی تخانشناور ی طبار ه
رامآ ی نعم ی نعم و للاقتسا دعب رد راد ی راد ی ب ی ن شخب لنسرپ اه ی داع ی و و ي تشاد دوجو هژ ( 15 / 1 < P ا هب ) ي ن شخب لنسرپ هك انعم اه ی و ي هژ زا نعم و للاقتسا ی راد ی رتلااب ی .دندوب رادروخرب بی ن دنمناوت لك هرمن ی تخانشناور ی ت دعب و أث ی ر و نس هورگ اب دامتعا ی راتسرپ رداك ی ، ر رامآ هطبا ی نعم ی راد ی ( تشاد دوجو 15 / 1 < P ب .) ی ن م ی گنا ی ن هرمن دنمناوت ی تخانشناور ی دارفا رد ی دوخ هفرح زا هك ًلاماك ضار ی ضاران و ی رامآ فلاتخا ،دندوب ی نعم ی یراد ( تشاد دوجو 15 / 1 < P ب .) ی ن م ی گنا ی ن هرمن دنمناوت ی تخانشناور ی دارفا رد ی لحم شخب زا هك اضر راك ي ت و دنتشاد دارفا ی راك لحم شخب زا هك ضاران ی رامآ هطبار ،دندوب ی نعم ی راد ی تشاد دوجو ( 15 / 1 < P اضر دروم رد .) ي ت ن قوفام زا ی ،ز لنسرپ ی اضر دوخ قوفام زا هك ي ت دنمناوت هرمن ،دنتشاد ی تخانشناور ی رتلااب ی دنتشاد ره رد . ي ک داعبا زا دنمناوت ی تخانشناور ی م هب هجوت اب ی ناز اضر ي ت ا لنسرپ راکشآ فلاتخا ،قوفام ز ی م رد ی گنا ی ن تارمن لنسرپ ی اضر هك ي ت اضر مدع و لماك ي ت ،دنتشاد هدهاشم دش و يا ن للاقتسا داعبا رد تافلاتخا ( 12 / 1 = P نعم و ) ی یراد ( 11 / 1 = P دامتعا و ) ( 11 / 1 = P نعم ) ی ا هب دوب راد ي ن دارفا هك انعم ی زا هك اضر دوخ قوفام ي ت اقم رد ،دنتشاد ي هس رفا اب دا ی هك ضاران دوخ قوفام زا ی رتلااب تارمن ،دندوب ی رد ار نعم ،للاقتسا داعبا ی یراد رد .دندرك بسك دامتعا و م ظاحل زا رخآ ی ناز ب تمدخ تاونس ی ن اب لنسرپ راك هقباس 2 -11 لااب راك هقباس اب لنسرپ و لاس ی 21 رامآ فلاتخا لاس ی نعم ی راد ی م رد ی گنا ی ن هرمن دنمناوت ی تخانشناور ی و اش و للاقتسا داعبا ي گتس ی د ي هد دش ( 112 / 1 = P ) ا هب ي ن هقباس اب لنسرپ هك انعم لااب راك ی 21 اقم رد لاس ي هس راك هقباس اب لنسرپ اب 2 -11 لاس رتلااب تارمن ی و للاقتسا داعبا رد ار اش ي گتس ی رك بسك دند . هب ب رادانعم طابترا ندومن صخشم روظنم ی ن دعب تأ ثی ر س هورگ اب دامتعا و ن ی راتسرپ رداك ی ، هورگ رد اه كوت نومزآ زا ی نس رظن زا .دش هدافتسا ی ن ی ز فلاتخا رامآ ی نعم ی یراد م رد ی گنا ی ن دنمناوت هرمن ی تخانشناور ی نس هورگ اب لنسرپ ی 26 -35 نس اب لاس لااب ی 36 ( تشاد دوجو لاس 135 / 1 = P ب ) ه روط ی هك د لنسرپ نس هورگ ر ی 26 -35 م ،لاس ی گنا ی ن هرمن دنمناوت ي ناش ا و دوب رتلااب ي ن ت دعب رد فلاتخا أث ی ر ( 11 / 1 = P ) دامتعا و ( 13 / 1 = P ) ن ی ز نعم ی راد هب .دوب اي ن نعم ی هورگ رد لنسرپ هك نس ی 26 -35 ،لاس م ی گنا ی ن ت هرمن أث ی ر رتلااب دامتعا و ی رد لنسرپ زا نس هورگ ی لااب ی 36 لودج( تشاد لاس 4 و 3 .) لودج 3 فلاتخا : نیب هورگ رد اه هورگ رد یتخانشناور یدنمناوت هرمن ینس یاه هورگ ینس هورگ نیگنایم توافت درادناتسا رایعم فارحنا P-Value 7 و 2 ≤ 24 لاس و 94 -21 لاس 21 / 7 21 / 7 71 / 0 7 و 9 ≤ 24 لاس و ≥ 91 38 / 0 34 / 0 42 / 0 2 و 9 ≥ 91 لاس و 94 -21 لاس 91 / 2 -13 / 0 094 / 0
لودج 4 : فلاتخا نیب هورگ اه نومزآ هدرخ رد ت أ رد دامتعا و ریث هورگ یاه ینس هورگ ینس هورگ داعبا نیگنایم توافت درادناتسا رایعم فارحنا P-Value 7 و 2 ≤ 24 لاس و 94 -21 لاس ریثات 84 / 0 98 / 0 71 / 0 دامتعا 31 / 0 37 / 0 28 / 0 7 و 9 ≤ 24 لاس و ≥ 91 ریثات 91 / 0 28 / 7 012 / 0 دامتعا 81 / 0 83 / 0 17 / 0 2 و 9 ≥ 91 لاس و 94 -21 لاس ریثات 41 / 7 -13 / 0 07 / 0 دامتعا 01 / 7 -19 / 0 09 / 0 یدنمناوت هرمن نیگنایم نیب یدارفا رد یتخانشناور هك زا هفرح دوخ ًلاماك یضار و یضاران ،دندوب فلاتخا یرامآ ینعم یراد تشاد دوجو ( 11 / 1 = P ) انعم نيا هب هك یدارفا هك زا هفرح دوخ تياضر بسن دنتشاد هب ت دندوب یضاران دوخ هفرح زا هك یهورگ یاراد حوطس رتلااب یدنمناوت یتخانشناور رد ره زا کي داعبا جنپ هناگ دندوب ( 15 / 1 P< ) لودج( 5 .) لودج 5 : فلاتخا نیب هورگ اه یدنمناوت رد یتخانشناور رد نآ داعبا و تیاضر زا هفرح هورگ هفرح زا تیاضر داعبا نیگنایم توافت فارحنا درادناتسا رایعم P-Value 7 و 2 یضار یضاران و یگتسیاش 72 / 7 47 / 0 00 / 0 للاقتسا 31 / 0 31 / 0 07 / 0 تأ ریث 7 31 / 0 00 / 0 یراد ینعم 31 / 0 81 / 0 027 / 0 دامتعا 72 / 7 07 / 7 09 / 0 لك یدنمناوت 71 / 4 72 / 2 00 / 0 7 و 9 یبسن تیاضر و یضار یگتسیاش 34 / 0 72 / 7 70 / 0 لاقتسا ل 31 / 0 -92 / 7 77 / 0 تأ ریث 14 / 0 -31 / 0 197 / 0 ینعم یراد 18 / 0 -81 / 0 90 / 0 دامتعا 71 / 7 -19 / 0 27 / 0 یدنمناوت لك 37 / 1 -31 / 7 17 / 0 2 و 9 تیاضر یبسن و یضاران یگتسیاش 71 / 7 13 / 0 70 / 0 للاقتسا 31 / 0 88 / 0 7 / 0 تأ ریث 31 / 0 31 / 0 97 / 0 ینعم یراد 83 / 0 77 / 7 40 / 0 دامتعا 91 / 0 89 / 0 77 / 0 لك یدنمناوت 79 / 1 19 / 0 79 / 0 یدنمناوت هرمن نیگنایم نیب یدارفا رد یتخانشناور هك زا شخب لحم راك یدارفا و دنتشاد تياضر هك زا شخب لحم راك یرامآ هطبار ،دندوب یضاران ینعم ( تشاد دوجو یراد 11 / 1 P= هك انعم نيا هب .) هچره تياضر درفا زا ب شخ لحم تمدخ یو رتشیب ،دشاب حوطس یرتلااب زا یدنمناوت یتخانشناور رد مامت داعبا ار هبرجت یم دندرك ( 15 / 1 P< ) لودج( 6 .)
لودج 6 فلاتخا : نیب هورگ اه یدنمناوت رد رد نآ داعبا و یتخانشناور تیاضر زا شخب هورگ شخب زا تیاضر داعبا نیگنایم توافت فارحنا درادناتسا رایعم P-Value 7 و 2 یضار یضاران و یگتسیاش 72 / 7 47 / 0 70 / 0 للاقتسا 33 / 0 31 / 0 00 / 0 تأ ریث 31 / 0 31 / 0 00 / 0 یراد ینعم 39 / 0 81 / 0 00 / 0 دامتعا 09 / 7 07 / 7 07 / 0 لك یدنمناوت 10 / 4 72 / 2 00 / 0 7 و 9 یبسن تیاضر و یضار یگتسیاش 31 / 0 -72 / 7 70 / 0 للاقتسا 3 / 0 -92 / 7 7 / 0 ریثات 14 / 0 -31 / 0 27 / 0 یراد ینعم 88 / 0 -81 / 0 20 / 0 دامتعا 11 / 0 -19 / 0 77 / 0 یدنمناوت لك 47 / 1 -31 / 7 77 / 0 2 و 9 تیاضر یبسن و یضاران یگتسیاش 31 / 0 13 / 0 70 / 0 للاقتسا 7 88 / 0 71 / 0 ریثات 07 / 7 31 / 0 94 / 0 یراد ینعم 33 / 0 77 / 7 10 / 0 دامتعا 08 / 7 89 / 0 27 / 0 لك یدنمناوت 40 / 1 19 / 7 71 / 0 رد دروم تياضر زا قوفام یلنسرپ ،زین هك زا قوفام دوخ تياضر ،دنتشاد یدنمناوت هرمن یتخانشناور یرتلااب .دنتشاد رد ره کي زا یدنمناوت داعبا یتخانشناور اب هجوت هب نازیم تياضر لنسرپ زا فلاتخا ،قوفام یراکشآ رد نیگنایم تارمن پ یلنسر هك تياضر و ،لماك مدع تياضر دنتشاد هدهاشم دش نيا و تافلاتخا رد داعبا للاقتسا ( 12 / 1 P= ) و ینعم یراد ( 11 / 1 P= ) و دامتعا ( 11 / 1 P= ) ینعم راد یلنسرپ هك انعم نيا هب دوب هك زا قوفام دوخ تياضر یدنمناوت رد یرتلااب هرمن زا ،دنتشاد و یتخانشناور داعبا ،للاقتسا ینعم یراد و یلنسرپ هب تبسن دامتعا هك زا قوفام دوخ تياضر رادروخرب ،دنتشادن دندوب لودج( 7 .) لودج 7 فلاتخا : نیب هورگ اه یدنمناوت رد یتخانشناور رد نآ داعبا و تیاضر زا قوفام هورگ تیاضر زا قوفام یدنمناوت انشناور یتخ لک P-Value دامتعا P-Value یراد ینعم P-Value ت أ ریث P-Value للاقتسا P-Value گتسیاش ی P-Value 7 و 2 یضار یضاران و 029 / 0 02 / 0 00 / 0 71 / 0 00 / 0 72 / 0 7 و 9 یضار تیاضر و یبسن 27 / 0 29 / 0 77 / 0 27 / 0 70 / 0 20 / 0 2 و 9 یبسن تیاضر یضاران و 797 / 0 07 / 0 71 / 0 71 / 0 02 / 0 17 / 0 نازیم ظاحل زا ،ناياپ رد تاونس نیب تمدخ نسرپ ل اب هقباس راك 2 -11 و لاس لنسرپ هقباس اب راك یلااب 21 ینعم یرامآ فلاتخا لاس رد یراد هرمن یدنمناوت یتخانشناور ( للاقتسا داعبا و 11 / 1 P= یگتسياش و ) ( 11 / 1 P= ) لنسرپ هك یروط هب .دش هديد اب هقباس راك 2 -11 رد یرتمك یتخانشناور یدنمناوت هرمن لاس
تسياش و للاقتسا داعبا لنسرپ هب تبسن یگ اب هقباس راك یلااب 21 لودج( دنتشاد لاس 8 و 9 .) لودج 8 : فلاتخا نیب هورگ اه رب بسح تاونس یارب تمدخ نیگنایم دعُب یگتسیاش هورگ تاونس تمدخ گنایم توافت نی فارحنا رایعم درادناتسا P-Value 7 و 2 2 -70 و لاس 77 -20 لاس 21 / 7 21 / 7 01 / 0 7 و 9 2 -70 و لاس یلااب 20 لاس 38 / 0 34 / 0 07 / 0 2 و 9 یلااب 20 و لاس 77 -20 لاس 91 / 2 13 / 0 092 / 0 لودج 9 فلاتخا : نیب هورگ اه رب بسح تاونس یارب تمدخ نیگنایم دعُب للاقتسا هورگ تاونس تمدخ گنایم توافت نی ناتسا رایعم فارحنا دراد P-Value 7 و 2 2 -70 و لاس 77 -20 لاس 38 / 2 -31 / 0 77 / 0 7 و 9 2 -70 یلااب و لاس 20 لاس 81 / 0 -14 / 0 07 / 0 2 و 9 یلااب 20 و لاس 77 -20 لاس 91 / 9 -93 / 2 049 / 0 ثحب و هجیتن یریگ اب هجوت هب جياتن لصاح زا شهوژپ نیگنایم هرمن یدنمناوت یتخانشناور ،یراتسرپ رداك ( 8 / 9 ± 19 / 39 ) .دوب طسوتم دح رد و یناروت رد م هعلاط دوخ رب هك یور 368 ناتسرامیب نانكراك زا رفن ،دوب هداد ماجنا اه نازیم یدنمناوت یتخانشناور یراتسرپ لنسرپ نیگنایم اب ار نامركرهش 54 / 1 ± 24 / 3 حطس رد دومن شرازگ بولطمان ( 25 رد .) هعلاطم Stewart و رب ناراکمه یور راتسرپ نازیم یدنمناوت یتخانشناور اب ار ناراتسرپ نیگنایم 81 / 1 ± 82 / 5 رد دح لااب دش شرازگ ( 31 رد .) هعلاطم یا رگيد رد اکيرمآ نازیم یدنمناوت یتخانشناور لنسرپ نیگنایم اب 1 ± 31 / 5 هب نازیم لااب شرازگ هدش ( تسا 31 یریصن .) و روپ زین ناراکمه هعلاطم رد دوخ نازیم یدنمناوت یتخانشناور لنسرپ ناتسرامیب یاه مق ار یگنایم اب ن 89 / 3 لااب دح رد شرازگ هدرك ( دنا 32 تلع .) نيا تافلاتخا رد تاعلاطم قوف ار ناوتب دياش هب فلاتخا رد مجح هنومن هعماج ،اه شهوژپ نینچمه و توافت یاه یگنهرف -یعامتجا .تسناد رب ساسا هبتر ،یدنب دعب ینعم نیگنایم اب یراد 24 / 9 رد هبتر و لوا دعب ت أ نیگنایم اب ریث 11 / 6 خآ نير هبتر ار هب دوخ صاصتخا داد . رد هعلاطم و یلامكریم یتسان یياز زین نيرتلااب هبتر طوبرم هب ساسحا یرادانعم لنسرپ اب 322 / 4 ( دوب 33 ) هك شهوژپ اب رضاح وسمه یتارب هعلاطم رد نینچمه .تسا و ناراکمه ( نیگنایم نيرتلااب یرادانعم دعب 3 ± 8 / 9 و ) ت دعب أ ریث ( 7 / 2 ± 6 / 6 ) نيرتمك دنتشاد ار نیگنایم ( 34 .) رد هعلاطم یناروت زین مغریلع نیگنایم ًاتبسن یلااب م ؤ هفل یاه یرادانعم ( 66 / 3 ) ( یگتسياش و 74 / 3 ) ، م نیگنایم ؤ هفل یاه للاقتسا ( یناماسدوخ ) اب 13 / 3 ، تأ اب یراذگریث 14 / 3 و اب دامتعا 63 / 2 رد حطس یبولطم رارق دنتشادن ( 26 ) هك وسمه اب جياتن شهوژپ ح .تسا رضا زا رگيد هتفاي یاه شهوژپ رضاح نيا دوب هك طابترا ینعم یرامآ یراد یدنمناوت هرمن لك نیگنایم نیب یتخانشناور لنسرپ اب دوجو دارفا تیسنج .تشاد هرمن لك نیگنایم یدنمناوت یتخانشناور نادرم رتشیب زا نانز دوب هك رد ،یگتسياش داعبا یرادانعم و دامتعا نيا توافت ینعم راد .دوب یتارب ناراکمه و رد زین یور رب هك دوخ هعلاطم 181 رهش ناراتسرپ زا رفن
یدنمناوت هرمن نیگنایم ،دوب هداد ماجنا دنجریب ( درك شرازگ نانز زا رتشیب ار نادرم یتخانشناور 34 .) رد نینچمه هعلاطم یریصن روپ ناراکمه و یور رب هك 365 لنسرپ زا رفن ناتسرامیب یاه ق م نیب ،دش ماجنا تیسنج و یدنمناوت یتخانشناور رد دعب انعم یراد توافت تشاد دوجو یراد ینعم یرامآ ؛ اما نیب تیسنج اب داعبا ،یگتسياش م ؤ رث ،ندوب للاقتسا و دامتعا هطبار ینعم یرامآ یراد دوجو تشادن ( 32 .) نيا توافت رد جياتن ار دياش ناوتب تلع هب رد توافت اطم دروم تیعمج و یرادا لنسرپ هیلك لماش هك هعل دندوب ناتسرامیب ینامرد ؛ ًافرص رضاح شهوژپ رد اما رد .تسناد ،دنتفرگ رارق هعلاطم دروم یراتسرپ رداك هعلاطم ینامیلس رهطم و ی زین رضاح شهوژپ نوچمه نیب یدنمناوت و تیسنج طابترا ینعم یرامآ دوجو راد تشاد ؛ اما هتفاي ینامیلس یاه یرهطم و ن هك داد ناش ۀـنیمز رد ناريدم یزاسدنمناوت للاقتسا صخاش ود و هـفرح دشر یا نز ناريدـم تارظن نیب و هدوب رادانعم ود نـيا رد .دراد دوـجو راداـنعم تواـفت درـم و صخاش ، هبتر نیگنایم نادرـم زا شیب نانز یا ( دوب 5 ) هك اب هعلاطم وسمه رضاح یمن هعلاطم رد هك ارچ دشاب رضاح رتشیب نادرم یتخانشناور یدنمناوت لك نیگنایم تسا نانز زا هك تلع نآ ار دياش هب ناوتب توافت هعلاطم رد .دومن هراشا هعلاطم تحت دارفا رد یلغش ینامیلس رهطم و ی ،شرورپ و شزومآ ناريدم هنومن یلاح رد دندوب هعلاطم تحت یاه شهوژپ رد هك طم دروم ناتسرامیب یراتسرپ تیعمج رضاح رارق هعلا تاعلاطم .دندوب هتفرگ یرگيد رگنایب زین مدع دوجو طابترا ینعم راد نیب یدنمناوت یتخانشناور تیسنج اب ( دنتسه 35 ، 12 .) رب ساسا نيا ،شهوژپ نیب یدنمناوت یتخانشناور و عون تیلاعف لحم شخب ،لنسرپ طابترا ینعم یرامآ یراد تفاي دش یروط هب هك لنسرپ شخب یاه ،هژيو ساسحا یدنمناوت یرتشیب تبسن هب لنسرپ شخب یاه یداع .دنتشاد یتارب هعلاطم رد ناراکمه و دارفا زین شخب رد لغاش یتخانشناور یدنمناوت زا هژيو یاه شخب لنسرپ اب هسياقم رد یرتلااب یمومع یاه ( دندوب رادروخرب 34 وسمه رضاح هعلاطم جياتن اب هك ) یم رگا .دشاب هچ رد هعلاطم ن یریص روپ ناراکمه و رب ،ناتسرامیب نانكراك یور چیه مادك زا م ؤ هفل یاه یدنمناوت یتخانشناور اب عون شخب اي دحاو یتیلاعف نانكراك طابترا ینعم یراد ناشن دادن ( 32 و ) دياش ناوتب تلع نيا فلاتخا ار ناتسرامیب عون رد یاه ناتسرامیب ،شهوژپ نيا رد .تسناد رضاح شهوژپ اه مومع ی شخب نيرتشیب و دندوب یمومع ناتسرامیب یاه شخب و دوب نآ لنسرپ هك تشاد یدودحم هژيو یاه شزومآ دوخ فياظو اب بسانتم یصصخت یاه ار یرت ب و دندوب هدومن تفايرد ه تلایصحت اب دارفا هولاع ًلاومعم رتلااب شخب رد ب لوغشم هژيو یاه ه راك یم .دنوش نینچمه رد رضاح شهوژپ ابترا ط ینعم یراد نیب یدنمناوت یتخانشناور لنسرپ اب ریغتم نس هژيو هب رد دعب ت أ ریث دوجو .تشاد رب ساسا شهوژپ رد هباشم اکيرمآ زین طابترا ینعم یمیقتسم راد نیب یدنمناوت یتخانشناور اب ریغتم نس بیترت نيا هب .دش هدهاشم یدنمناوت نازیم ،ینس نیگنایم شيازفا اب هك یتخانشناور هفرح تیحلاص دعب رد صوصخ هب یا ( دوب هتفاي شيازفا 31 هعلاطم .) یزورون زین ناشن داد هك نیب نس و نانكراك داعبا م ؤ رث ندوب و یگتسياش یدنمناوت یتخانشناور طابترا ینعم یراد دوجو دراد ( 36 یردنکسا .) ناراکمه و یور رب دوخ هعلاطم رد هریغتم نیب هك درك شرازگ ناجنز ناراتسرپ یا یدنمناوت لك هرمن زین و یتخانشناور یدنمناوت
نآ نس اب لنسرپ طابترا اه درادن دوجو یرادانعم ( 37 .) ۀعـلاطم رد Faulkner و Laschinger زین یدرف یاهریغتم اب یتخانشناور یزاسدنمناوت نیب لثم ینعم طابترا یراتسرپ ۀبرجت نازیم اي نس یراد ب ه دماین تسد ( 21 ا نيا لیلد .) رد ناوتب دياش ار فلاتخ رد هدننك تكرش ناراتسرپ ینس نیگنایم ندوب رتمك هعلاطم .تسناد روكذم یاه شهوژپ جياتن رضاح نینچمه ناشن داد هك نیب یدنمناوت یتخانشناور دارفا اب تياضر ،یلغش تياضر زا شخب یراك نآ اه و تياضر زا قوفام طابترا ینعم یراد دوجو .دراد رد یتاعلاطم هطبار نیب یدنمناوت یتخانشناور و تياضر ،یلغش رادانعم شرازگ هدش ( تسا 38 ، 33 یتارب .) ناراکمه و رد زین یدنمناوت نیب طابترا دوخ هعلاطم یتخانشناور دارفا اب تياضر ،یلغش تياضر زا شخب یراك نآ اه و تياضر زا ینعم ار قوفام تسا هدومن شرازگ راد ( 34 رب نینچمه .) ساسا لاطم یلامكریم هع و تسان ی از یي نیب یدنمناوت یتخانشناور اب تياضر یلغش هطبار دوجو رادانعم دراد هك هباشم اب هعلاطم رضاح تسا ، یلو اب تياضر زا قوفام طابترا ینعم یراد شرازگ قوفام زا تياضر مدع نيا .دشن یلامكریم هعلاطم رد و تسان ی از یي مدع لیلد هب خادرپ و اهدزمتسد تيافك یت ( دوب اه 33 رد نینچمه .) همزيراك داینب هعلاطم ناراکمه و یور رب هك 361 رفن یرامآ هطبار ،دوب هدش ماجنا دهشم رهش ناراتسرپ زا م نیب یرادانعم ؤ هفل اب یتخانشناور یدنمناوت یاه جياتن اب اتسارمه هك .تشاد دوجو یلغش تياضر یم رضاح شهوژپ ( دشاب 29 ) ؛ یم رظن هب اذل هك دسر یم نانكراك یلغش تياضر زا یکي ناونع هب دناوت شزیگنا نآ یلصا یاه و هفرح ءاقترا تهج اه یدنمناوت .ددرگ یقلت ناش رد هعلاطم رضاح نیب یدنمناوت یتخانشناور و تاونس تمدخ لنسرپ رد یمامت داعبا طابترا یرامآ ینعم یراد دوجو .تشاد زا هلمج تاعلاطم یم هباشم -ناوت هب هعلاطم ینامیلس یرهطم و هراشا درك هك رد نآ یدنمناوت ناريدم سرادم اب هجوت هب هقباس تمدخ نانآ رد یمامت داعبا یدنمناوت ینعم راد ( دوب 5 رد .) هعلاطم یتارب طسوت هك یا ناراکمه و یور رب ینعم یرامآ طابترا دش ماجنا ناراتسرپ نیب یراد یدنمناوت هرمن شيازفا اب تمدخ تاونس شيازفا دش شرازگ یگتسياش و للاقتسا داعبا رد یتخانشناور ( 34 رد .) هعلاطم هباشم یرگيد زین هقباس راك اب م ؤ هفل م ؤ رث ندوب یدنمناوت یتخانشناور طابترا ینعم یراد ناشن یم ( دهد 32 ربانب .) هاگديد Spreitzer هقباس ، تمدخ ار یم ناوت زا لماوع مهم رب یدنمناوت نانكراك رب رامش دروآ ( 9 هعلاطم جياتن اب وسمه قوف جياتن .) یم رضاح شيازفا رد راك هقباس شقن هب و دشاب .دراد هراشا لنسرپ یدنمناوت اهداهنشیپ ب هب هجوتا تیمها دنمناوت ی تخانشناور ی لنسرپ رد راتسرپ ی پ داهنشی م ی یتشادهب زكارم ناريدم هك دوش -طيارش ینامرد ی نانكراك هك دنروآ مهارف ار ، لغش نورد هقلاع و هدومن یقلت شزرا اب ار دوخ ی هب تبسن .دنشاب هتشاد نآ ارب دوخ تیفرظ و یياناوت هب ی ماجنا دنشاب هتشاد داقتعا هلوحم فياظو . اراد ی ،باختنا قح رد للاقتسا و لمع یدازآ .دنشاب راك طیحم رد مصت ی م ریگ ی دنشاب هتشاد تكراشم اه و هب دکي ي رگ هقلاع و دامتعا ساسحا م دن ی دنشاب هتشاد . ضراعت عفانم نامزاس اب و رگيدکي اب هلاقم نيا ناگدنسيون یاه
چیه ،شهوژپ دروم عوضوم اب طبترم ضراعت هنوگ .دنتشادن یعفانم یرازگساپس نيدب یشزومآ زكارم ناراتسرپ زا ناگدنسيون هلیسو ، ب راوزبس یکشزپ مولع هاگشناد ینامرد ه هطساو هوژپ رد تكرش و یراکمه یم رکشت ش .ديامن ناتسرامیب مرتحم نیلوئسم زا نینچمه یشزومآ یاه یراکمه تهج شهوژپ دروم یاهدحاو و ناتسرهش یم ینادردق شهوژپ ماجنا رد ناشيا ددرگ . References
1. Movahhed M, Moghaddam Y. Survey of Job Satisfaction and the Factors Affecting it, with Employed Nurses in the Educational and Curative Centers of Uromieh University of Medical Sciences, 1380. J Urmia Nurs Midwifery Fac 2004; 2(2):86-91. Persian
2. Zare G, Hamidi M, Sajadi NA. The relationship between psychological dimensions of staff's empowerment and Entrepreneurship in Physical Education Organization. Journal of Movement Science & Sports 2007; 5(9):71-81.
3. Sharifzade F, Barani S. Managment factors affecting small industries & industrial park organization psychological empowerment of employees of Tehran. Controller 2008;2(22):60-78. Persian
4. Boudlaie H, Koshkijahromi A, Satarinasab R. Organizational learning and trust, moderating rings between psychological empowerment and organizational commitment. Journal of Management and Development Process 2011;(75):67-94. Persian.
5. Soleimani N, Motahari AA. the relationship between secondary school principals' empowerment and job commitment in semnan province Curriculum Planning Knowledge & Research In Educational Sciences 2009;23(23):101-22. Persian 6. Bowen DE, Lawler EE. The empowerment of service workers: what, why, how, and when. Sloan Manage Rev 1992;33(3):31-9.
7. Knol J, van Linge R. Innovative behaviour: the effect of structural and psychological empowerment on nurses. J Adv Nurs 2009;65(2):359-70.
8. Manojlovich M. Predictors of professional nursing practice behaviors in hospital settings. Nurs Res 2005;54(1):41-7.
9. Spreitzer GM. psychological empowerment in the workplace: dimensions, measurment, and validation. Academy of management Journal 1995; 38(5):1442-65.
10. Zaeimipour Kermanshahi M, Vanaki Z, Hajizade E. The effect of manager nurses management skills retraining on empowerment of nursing staff. Journal of Zanjan University of Medical Sciences 2005; 13(50):14-21. Persain 11. DiMeglio K, Padula C, Piatek C, Korber S,
nurse satisfaction: examination of a team-building approach. J Nurs Adm 2005;35(3):110-20.
12. Garcia-Zamor JC. Workplace Spirituality and Organizational Performance. Public Administration Review 2003;63(3):355-63.
13. World Health Organization (WHO). Strategic directions for strengthening nursing and midwifery services [cited 2012 Oct 18]. Available from: http://whqlibdoc.who.int/publications/2002/924156 217X.pdf
14. Scott T. The relationship of workplace empowerment and organization commitment among first Nations and Inuit Health branch Nurses [dissertation]. Canada: University of Manitoba; 2006.
15. Yaghoubi M, Yarmohammadian MH, Javadi MA. Organizational commitment and job stress at Isfahan University of Medical Sciences teaching hospitals managers. Journal of Health Administration 2007; 11(33): 63-8. Persian
16. Peachey GA. The effect of leader empowering behaviours on staff nurses workplace empowerment, psychological empowerment, organizational commitment, and absenteeism [dissertation]. Ontario: McMaster University; 2002. 17. Jahangir F. Survey of organizational commitment of nurses and related factors in surgery and medical units of Shahid Beheshti University of Medical Science owned hospitals in 2005 [dissertation]. Tehran: Shahid Beheshti University of Medical Science; 2005. Persian
18. Lu H, While AE, Barriball KL. Job satisfaction among nurses: a literature review. Int J Nurs Stud 2005;42(2):211-27.
19. Sheikhi M, Sareechloo M, Javadi A, Moradi M. Effect of nurses’ empowerment on coping with job stresses. J Qazvin Univ Med Sci 2009; 12(4):38-42. Persian
20. Manojlovich M, Spence Laschinger HK. The relationship of empowerment and selected personality characteristics to nursing job satisfaction. J Nurs Adm 2002;32(11):586-95. 21. Faulkner J, Laschinger H. The effects of structural and psychological empowerment on perceived respect in acute care nurses. J Nurs Manag. 2008;16(2):214-21.
satisfaction, and organizational commitment: comparison of permanent and temporary nurses in Korea. Appl Nurs Res 2009;22(4):e15-20.
23. DeCicco J, Laschinger H, Kerr M. Perceptions of empowerment and respect: effect on nurses' organizational commitment in nursing homes. J Gerontol Nurs 2006;32(5):49-56.
24. Zaeimi Pour Kermanshahi M, Vanaki Z, Haji Zadeh E. The effect of manager nurses' management skills retraining on empowerment of znursing staff. Journal of Zanjan University of Medical Sciences & Health Services 2005;13(50):14-21. Persian
25. Tourani S, Yazdi Feyzabadi V, Gouhari MR. A study on empowerment atmosphere in relation with empowerment perception on Kerman teaching hospitals personals. Journal of Health Administration 2008;11(31):17-26. Persian
26. Harrington HJ. The Quality/Profit Connection. 1th ed. New York: American Society for Quality Control. 1989.
27. Khadivi A, Hossini nasab D, Kamali H, Zohreh Kamali, Ostad rahimi A. A study on middle managers’ psychological empowerment status and its relation with available effective factors in Tabriz University of Medical Sciences. Medical Journal of Tabriz University of Medical Science & Health Service 2010;32(6):22-6. Persian
28. Abdollahi B. Psychological empowerment: dimensions and validation on the structural equation model. Journal of Research and Planning in Higher Education 2005; 11(1): 37-63. Persian 29. Bonyad Karizme T, Rahimi Pordanjani T, Mohamadzadeh Ebrahimi A. The relationships between structural and psychological empowerment and job satisfaction among nurses. Hayat 2016; 22 (3):201-15. Persian
30. Stewart JG, McNulty R, Griffin MT, Fitzpatrick JJ. Psychological empowerment and structural empowerment among nurse practitioners. J Am
Acad Nurse Pract 2010;22(1):27-34.
31. Browning AM. CNE article: moral distress and psychological empowerment in critical care nurses caring for adults at end of life. Am J Crit Care 2013;22(2):143-51.
32. Nasiripour AA, Nave Ebrahim A, Tabibi SJ, Ebraze A, Izadi AR. Study of psychological empowerment in hospitals of Qom province, Iran. Qom Univ Med Sci J 2013; 7(4):56-62. Persian 33. Mirkamaly SM, Nastiezaie N. The relationship between psychological empowerment and job satisfaction of nursing staff. Journal of Urmia Nursing and Midwifery Faculty 2010;8(2):104-13. Persian
34. Barati F, Tabiee SH, Sharifzadeh GH. Psychological empowerment and some related factors among nurses working in educational hospitals in Birjand during 2013. Modern Care Journal 2015; 11(4): 247- 54. Persian
35. Ebrahimi H, Hosseinzadeh R, Zaghari Tefreshi M, Hosseinzadeh S, Asghari Jafarabadi M. Clinical competency and psychological empowerment of nurses and their correlation with demographic characteristics. Journal of Health Promotion Management 2013; 2(4):30-8. Persian
36. Nourozi M. Empolyee Empowerment. J Controller 2005; 19:78-102. Persian
37. Eskandari F, Pazargadi M, Zagheri Tafreshi M, Rabie Siahkali S, Shoghli AR. Relationship between psychological empowerment with affective commitment among Nurses in Zanjan, 2010. Journal Zanjan University of Medical Science 2014; 3(2):47-60. Persian
38. Kostiwa IM, Meeks S. The relation between psychological empowerment, service quality, and job satisfaction among certified nursing assistants. Clinical Gerontologist 2009;32(3):276-92.
Evaluation of Psychological Empowerment Components in Nurses of
Educational Hospitals Affiliated to Sabzevar University of Medical Sciences
Dehnabi Alemeh1, Asghari Mohammad2, Radsepehr Hamid3*
Received: 17. 05. 2017 Revised: 01. 09. 2017 Accepted: 02. 09. 2017
Abstract
Background and objectives: The ability of human resources is the most important factor in the survival of an organization. Since, hospitals are one of the important health care organizations that play an important role in returning and maintaining the physical and mental health of patients, it is essential to pay special attention to empowering staff of hospitals.The aim of this study was to assess the psychological empowerment components in nurses.
Methods: This descriptive-analytic stusy was performed on 170 nurses working in hoapitals of Sabzevar University of Medical Sciences selected through stratified random sampling. Spreitzer psychological empowerment questionnaire was used to collect data. The questionnaire includes 15 questions in five dimensions of meaningfulness, self-efficacy, impact, trust and autonomy. Data were analyzed through SPSS20 and using t- test and ANOVA.
Results: Mean score of psychological empowerment of nurses was 39.19±9.8. Among components of psychological empowerment, meaningfulness had the highest mean score (9.24 ±2.7) and impact had the lowest (6.11 ±2.4). Psychological empowerment showed significant relationship with sex, age, job experience, type of ward, and satisfaction of the job, the ward and the superordinate.
Conclusion: The managers of educational hospitals are recommended to increase the level of empowerment indicators in their employees by identifying social processes that affect their attitudes and creating an environment that is the basis of empowerment.
Keywords: Psychological empowerment, Competence, Nurses, Teaching hospitals
Citation: Dehnabi A, Asghari M, Radsepehr H. Evaluation of Psychological Empowerment Components in Nurses of Educational Hospitals Affiliated to Sabzevar University of Medical Sciences. Journal of Health Based Research 2017; 3(2): 187-201.
1. MSc, Sabzevar University of Medical Sciences, Vasei Hospital,Sabzevar, Iran.
2. MSc, Department of Education, Exceptional School of Amir Al-Momenin, Sabzevar, Iran. 3. MSc, Sabzevar University of Medical Sciences, Davarzan Health Center, Iran.
*Correspondence: Zainabieh Street 13, Navi Ave, Sabzevar City, Khorasan Razavi, Iran.
