Sadržaj Strana 0.1.Alfabet - Alphabet 3 1. Brojevi - Numbers 3 1.1. Glavni (cardinals) 3 1.2. Redni (ordinals) 4
1.3. Deobni (fractional numerals) 5
1.4. Brojevi za ponavljanje (repeating numerals) 5
1.5. Brojevi za umnoţavanje (multiplicatives) 5
1.6. Broj nula (zero) 5
2. Član - The Article 5
2.1. OdreĎeni član 6
2.2. NeodreĎeni član 7
3. Glagoli - Verbs 9
3.1. Pomoćni glagoli - Auxiliary Verbs (Helping Verbs) 10
3.1.1. Pomoćni glagol "to be" - Auxiliary Verb "to be" 10 3.1.2. Pomoćni glagol "to have" - Auxiliary Verb "to have" 11 3.1.3. Pomoćni glagol "to do" - Auxiliary Verb "to do" 14
3.2. Bezlični glagoli - Impersonal Verbs 15
3.3. Nepotpuni glagoli - Defective Verbs 15
3.4. Pravilni i nepravilni glagoli - Regular and Irregular Verbs 16
3.5. Prelazni i neprelazni glagoli - Transitive and Intransitive Verbs 19
3.6. Povratni glagoli 19
3.7. Višerečni glagoli - Multi-word verbs 20
3.7.1. Frazalni glagoli 20
3.7.2. Predloţni glagoli 20
3.7.3. Frazalni predloţni glagoli 21
3.8. "-ing" oblici - The "-ing" forms 21
3.9. Gerund - The Gerund 22
3.10. Particip prezenta - The Present Participle 23
3.11. Direktan i indirektan govor - Direct and Indirect Speech 24
3.12. Klauze - Clauses 25
3.12.1. Nezavisne i zavisne klauze 26
3.12.2. Relativne klauze 27
3.12.3. Eliptične klauze 28
3.13. Kondicionali - The conditionals 28
3.13.1. Prvi kondicional - realna mogućnost
(First conditional: real possibility) 29
3.13.2. Drugi kondicional - nevjerovatna mogućnost
(Second conditional - unreal possibility or dream) 29
3.13.3. Treći kondicional - bez mogućnosti
(Third conditional - no possibility) 30
3.13.4. Nulti kondicional - sigurno ispunjenje uslova
(Zero conditional - certainty) 30
3.13.5. Kondicionali - ukratko 31
3.14. Trpno stanje (pasiv) - Passive Voice 31
3.15. Slaganje vremena - Sequence of Tenses 33
3.15.1. Slaganje glagolskih vremena 33
3.15.2. Slaganje vremena sa infinitivima i participima 34
3.16. Sadašnja vremena 35
3.16.1. Sadašnje prosto vreme - Simple Present Tense 35
3.16.2. Sadašnje trajno vreme - Present Continuous Tense 36
3.16.3. Sloţeno sadašnje vreme - Present Perfect Simple Tense 38
Sadržaj
Strana
3.17. Prošla vremena 41
3.17.1. Prošlo svršeno vreme - Past Simple Tense 41
3.17.2. Prošlo trajno vreme - The Past Continuous Tense 43
3.17.3. Pluskvamperfekat (davno prošlo vreme) - The Past
Perfect Tense 44
3.17.4. Nesvršeni pluskvamperfekt - The Past Perfect
Continuous Tense 45
3.18. Buduća vremena 45
3.18.1. Prosto buduće vreme - Futur Simple Tense 45
3.18.2. Buduće trajno vreme - Futur Continuous Tense 46
3.18.3. Sloţeno buduće vreme - Futur Perfect Tense 46
3.18.4. Futur Perfect Continuous 47
4. Imenice - Nouns 48
4.1. Rod imenica - Gender of Nouns 48
4.2. Mnoţina imenica - Plural of Nouns 50
4.3. Padeţi imenica - Cases of Nouns 53
5. Pridevi - Adjectives 54
5.1. PoreĎenje prideva - Comparasion 54
5.2. Pravopisna pravila pri poreĎenju 55
5.3. Nepravilna komparacija prideva - Irregular comparasion 56
6. Predlozi - Prepositions 56 7. Prilozi - Adverbs 58 7.1. PoreĎenje priloga 59 8. Uzvici - Interjections 60 9. Veznici - Conjunctions 61 10. Zamenice - Pronouns 61
10.1. Lične zamenice - Personal Pronouns 62
10.2. Prisvojne zamenice - Possessive Pronouns 63
10.3. Povratne zamenice - Reflexive Pronouns 63
10.4. Pokazne zamenice - Demonstrative pronouns 64
10.5. Upitne zamenice - Interrogative Pronouns 64
10.6. Relativne zamenice - Relative pronouns 65
10.7. Deobne zamenice - Distributive Pronouns 66
10.8. NeodreĎene zamenice - Indefinite Pronouns 67
11. Red reči - Word order 69
12. Skraćenice na internetu 69
13. Britansko i američko pisanje - British and American writing 70
14. Pisanje velikih slova - Writing of capital letters 70
15. Znaci interpunkcije - Punctuation 71
15.1. Tačka - The full stop or period 72
15.2. Zarez - The comma 72
15.3. Dvotačka - The colon 73
15.4. Tačka-zarez - The semicolon 74
15.5. Upitnik - The question mark 74
16. Lista najčešćih imenica koji imaju nepravilne oblike u mnoţini 75
17. Izgovor (kopirano iz pdf e-knjige) 77
17.1. Naglasak 77
17.2. Samoglasnici - Vowels 77
17.3. Dvoglasnici - Diphtrhongs 78
17.4. Suglasnici - Consonants 78
17.5. Više Suglasnika - More consonants 79
17.6. Transkripcija izgovora 79
18. Glasovi engleskog jezika (Fonetika) 79
18.1. Samoglasnici - Vowels - i primeri 80
18.2. Dvoglasnici - Diphthongs - i primeri 81
(0.1.) Alfabet - Alphabet A, a (ei:) N, n (en) B, b (bi:) O, o (o:) C, c (si:) P, p (pi:) D, d (di:) Q, q (kju:) E, e (i:) R, r (a:) F, f (ef) S, s (es:) G, g (dţi:) T, t (ti:) H, h (eie) U, u (ju:) I, i (ai) V, v (vi:)
J, j (dţei) W, w (dabl ju)
K, k (kei) X, x (eks)
L, l (el) Y, y (uai)
M, m (em) Z, z (zi, zed)
(1.) Brojevi - Numbers Brojevi mogu biti:
1. glavni (cardinals) 2. redni (ordinals)
3. diobni (fractional numerals)
4. brojevi za ponavljanje (repeating numerals) 5. brojevi za umnoţavanje (multiplicatives) 6. broj nula (zero)
(1.1.) Glavni brojevi - cardinals
1 one 2 two 3 three 4 four 5 five 6 six 7 seven 8 eight 9 nine 10 ten 11 eleven 12 twelve 13 thirteen 14 fourteen 15 fifteen 16 sixteen 17 seventeen 18 eighteen 19 nineteen 20 twenty 21 twenty one
22 twenty two etc.
30 thirty 40 fourty 50 fifty 60 sixty 70 seventy 80 eighty 90 ninety 100 a hundred
101 a hundred and one
200 two hundred
1000 a thousand
2000 two thousand
1.000.000 a million
Kao što se vidi, brojevi izmeĎu 13 i 20 obrazuju se kada se broju prve desetine doda sufiks "teen", izuzev nekih manjih izuzetaka (thirteen umjesto threeteen i fifteen umjesto fiveteen). Brojevi desetica obrazuju se na sličan način, dodavanjem sufiksa "ty".
Brojevi koji imaju desetice i jedinice prave se kao i u našem jeziku: 25 - twenty five, 71 - seventy one.
Mogu se i jedinice, ali samo za brojeve ispod 40, staviti na prvo mjesto i vezati pomoću "and" sa deseticama:
24 - four and twenty.
Reči hundred i thousand posle kojih dolazi manji broj od stotinu, vezuju se veznikom "and": 328 - three hundred and twenty eight
3.020 - three thousand and twenty.
Hundred i thousand dobijaju "s" u mnoţini kada se javljaju kao imenice:
hundreds of men, thousands of insects. (stotine ljudi, hiljade insekata)
"One" ima mnoţinu koja glasi "ones" i upotrebljava se kao imenica, najčešće da bi se izbeglo ponavljanje imenice u rečenici:
Black gloves are stronger than white ones. (crne rukavice su jače od belih) (1.2.) Redni brojevi - ordinals
Prva tri redna broja se tvore nepravilno:first (prvi), second (drugi) i third (treći). Svi ostali redni brojevi prave se dodavanjem nastavka "th" na glavne brojeve:
seventh (sedmi), tenth (deseti), sixteenth (šesnaesti), ninetieth (devedeseti), thousandth (hiljaditi) etc.
Slova "ve" kod five postaju slovo "f" kod fifth (peti), fifteenth (petnaesti) i fiftieth (pedeseti). Isto tako kod twelve se menja u twelfth.
Nine u rednom broju gubi krajnje "-e": nine - ninth.
Kod desetica krajnje "y" mijenja se u "ie" pred nastavkom "th": thirtieth (trideseti). Kod sastavljenih reči nastavak dobijaju samo jedinice: twenty-fourth (dvadeset četvrti). Redni brojevi se upotrebljavaju umesto glavnih za označavanje:
datuma meseca: the nineteenth of May (devetnaesti Maj);
rodoslovlje vladara: Henry the Sixth (Henry VI)
poglavlja u knjizi: chapter the tenth (glava deseta);
posle reči every, kao što su izrazi: every third day (svakog trećeg dana).
Razlomci u nazivniku imaju redni broj: 4/5 - four fifths
3/10 - three tenths
Razlika je jedino kod 1/2 - one half i 1/4 - one quarter ili a quarter, 3/4 - three quarters.
Redni brojevi dobijaju odreĎeni član the. the first class (prvi razred).
(1.3.) Deobni brojevi - fractional numerals
Izuzev broja half (pola) svi deobni brojevi jednaki su sa rednim brojevima. U mnoţini dobijaju nastavak "s": four sevenths (četiri sedmice). Iza half dolazi "a" ispred imenice: half a loaf (polovina hleba). Posle broja, izraza i po (i polovina) prevodi se sa "and a half":
two leagues and a half (dve i po milje).
(1.4.) Brojevi za ponavljanje - repeating numerals
Brojevi za ponavljanje prave se pomoću reči "times": four times (četiri puta), twenty times (dvadeset puta). Izuzetak: once (jedan put), twice (dva puta), thrice (tri puta) zadrţali su se još u poeziji, inače su zastareli.
(1.5.) Brojevi za umnožavanje - multiplicatives
Brojevi za umnoţavanje prave se dodavanjem nastavka "fold" na glavne brojeve: fourfold (četverostruk).
Izuzetak je broj "twofold" koji se moţe izraziti još rečju double (dvostruk). (1.6.) Broj nula - zero
Nula se u engleskom jeziku kaţe naught ili zero:
seven degrees below zero (sedam stepeni ispod nule)
206 - two naught six
U telefonskim brojevima nula se izgovara kao glas "o" (ou): 32-049 - three two o four nine.
(2.) Član - The Article
U engleskom jeziku postoje odreĎeni i neodreĎeni član.
OdreĎeni član je the. On je nepromenljiv: the man, the woman, the house. NeodreĎeni član je a ili an,
a koristimo ispred suglasnika: a chair, a university, a year;
an koristimo ispred samoglasnika: an hour, an apple, an elephant itd. Da bi ste odredili koji, i da li upotrebiti član postavite sebi nekoliko pitanja: 1. Da li vaš čitalac zna o kome ili o čemu govorite?
da ne
koristite the pređite na sledeće pitanje
2. Da li je imenica u jednini ili mnoţini?
jednini mnoţini
pređite na sledeće pitanje izostavite član
3. Moţe li imenica biti u mnoţini, tj. da li je brojiva? (Šta su brojive imenice?)
Da Ne
4. Da li govorite o pojedinačnoj stvari ili uopštenoj ideji?
pojedinačno uopšteno
pređite na sledeće pitanje izostavite član
5. Da li imenica počinje vokalima (a, e, i, o, u)?
Da Ne
koristite an koristite a
(2.1.) OdreĎeni član
OdreĎeni član se upotrebljava:
- kada se govori o odreĎenom licu, stvari ili pojmu:
send me the book (pošalji mi knjigu)
- kada je reč o imenici koja je bliţe odreĎena ili poznata licu koje sluša ili čita:
I saw the teacher (video sam učitelja),
she gave the letter to her mother (dala je pismo svojoj majci);
- ispred imenica koje po našem shvatanju postoje u samo jednom primerku:
the Earth moves round the sun (Zemlja se okreće oko Sunca);
- ako imenica u jednini odreĎuje celu vrstu, a ne samo pojedinu stvar koja pripada toj vrsti: the Earth-satellite is faster then the aeroplane (Zemljin satelit je brţi od aviona); - pred superlativima:
this is the best thing you can do (to je najbolja stvar koju moţeš učiniti);
- ispred rednih brojeva:
it is the second day of my arrival here (drugi je dan otkako sam stigao ovamo);
- ispred "same": the same to you (isto i vama);
- ispred imena zgrada, ustanova, brodova i sl: The Houses of Parliament (parlament), The Ministry of Defence (ministarstvo odbrane), The Majestic (hotel) itd;
- ispred imena listova, časopisa, magazina: the Times; - ispred ličnih imena koja se sastoje od prideva i imenice: The Black Sea (Crno more), The Pacific Ocean (Tihi okean); - ispred imena naroda u mnoţini: the English (Englezi);
- ispred imena posle kojih dolazi "of": we signed the treaty of Locarno (potpisali smo sporazum u Lokarnu);
- ispred imena reka, plananskih lanaca, jezera i mora: we climbed the Alps (popeli smo se na Alpe);
- ispred prideva koji su upotrebljeni kao imenice: the poor of London (sirotinja Londona);
- u nekim stalnim izrazima i frazama:
he made a joke at the expense of this old woman (našalio se na račun ove starice)
OdreĎeni član se ne upotrebljava:
- ispred osobnih imenica: Jack gave me an apple (Jack mi je dao jabuku); - bez člana su imenice koje označavaju porodične odnose, a članovi su porodice:
mother called me back (majka me je pozvala da se vratim);
- imena dana, meseci i godišnjih doba: I shall come by Monday (doći ću do ponedeljka); - imena vrhova planina: Maglić is the highest mountain in Bosnia
(Maglić je najveća planina u Bosni);
- man i woman se upotrebljavaju bez člana kada označavaju celu vrstu, tj. ljudski rod:
man is mortal (čovek je smrtan);
- gradivne imenice su bez člana: the table is made of wood (sto je napravljen od drveta);
- misaone imenice su bez člana: I prefer music to poetry (više volim muziku nego
poeziju);
- imena obroka su bez člana:
children, come, dinner is ready (deco, doĎite, ručak je
spreman);
- imenice kao što su: school, college, market, court, prison itd, idu bez člana ako označavaju rad koji se tamo obavlja:
after school children go home (posle škole deca se vraćaju kući),
he was put in prison (stavljen je u zatvor);
- uz superlativ priloga član se ne upotrebljava:
he runs best (on najbolje trči),
she writes quickest (ona piše najbrţe);
- član se nikad ne upotrebljava u nekim izrazima:
to be at work (biti u poslu)
to catch fire (zapaliti se)
to take breath (odahnuti)
to set sail (isploviti)
to shake hands (rukovati se)
to lose courage (izgubiti hrabrost)
by land (kopnom)
hand in hand (ruku pod ruku)
by heart (napamet)
on board (na brodu).
(2.2.) NeodreĎeni član
NeodreĎeni član "a" upotrebljava se ispred reči koje počinju suglasnikom, a oblik "an" se upotrebljava ispred reči koje počinju samoglasnikom ili tihim "h":
a man (čovjek), an open window (otvoren prozor), an hour (čas).
NeodreĎeni član upotrebljava se samo sa imenicama koje imaju mnoţinu.
Misaone i gradivne imenice koje nemaju mnoţine i koje se ne mogu brojati, nemaju neodreĎeni član:
NeodreĎeni član nema mnoţinu i ne moţe se upotrebiti ispred imenice u mnoţini: a house (kuća), houses (kuće).
NeodreĎeni član se upotrebljava uz imenicu koja je izdvojena iz celine ili mnoštva ali koja nije posebno odreĎena:
the boy saw a bird in the tree (dečak je video pticu na drvetu).
NeodreĎeni član moţe odrediti čitavu vrstu: a cat is an animal (mačka je ţivotinja); NeodreĎeni član se stavlja uz razlomke: a half (polovina), a third (trećina).
NeodreĎeni član se stavlja ispred reči koje označavaju vreme, broj, teţinu i meru:
I see him two times a week (viĎam ga dvaput sedmično).
NeodreĎeni član se upotrebljava sa rečima: many, such, quite, rather, what, no less, so, too, as - ako je imenica u jednini:
we have seen him many a time (videli smo ga mnogo puta),
he is quite a good doctor (on je poprilično dobar doktor).
NeodreĎeni član se stavlja ispred reči: dozen (tuce), gross (dvanaest tuceta), score (dvadeset), hundred, thousand, million: a hundred balls (stotinu lopti). NeodreĎeni član se upotrebljava s imenskim predikatom:
he is a school-teacher (on je učitelj u školi).
NeodreĎeni član se moţe upotrebiti uz apoziciju koja se dodaje nazivima knjiţevnih dela: "Rivals", a comedy by Sheridan ("Suparnici", Šeridanova komedija).
NeodreĎeni član upotrebljen iza "not" pojačava negaciju: I have not a single penny (nemam niti jedan jedini peni).
NeodreĎeni član se upotrebljava u mnogim idiomatskim izrazima, dok se u nekim ispušta:
to have a pain (imati bolove)
to be in hurry (ţuriti se) to be at loss (biti u neprilici)
as a rule (po pravilu)
on an average (prosečno).
NeodreĎeni član se izostavlja: - kad se nešto nabraja:
my brother is a runner, swimmer and jumper (moj brat je trkač, plivač i skakač); - uz misaone i gradivne imenice koje se ne mogu brojati:
he put wood on fire (stavio je drva na vatru), we have confidence in you (imamo poverenja u vas); - u slučaju kada neku titulu moţe imati samo jedno lice u isto vreme:
he is President of the Republic (on je predsednik republike);
- posle izraza kao što su: the title of, the post of, the office of, the rank of:
he holds the post of secretary (on zauzima poloţaj sekretara);
- posle glagola to turn (kada znači stati):
he was unable to obtain a civil post he turned soldier (pošto nije mogao da dobije mesto u civilu, postao je vojnik);
- kada je predikat deo objekta u aktivnoj konstrukciji, i deo subjekta u pasivnoj konstrukciji:
the called him fool, madman (nazvali su ga ludim, ludakom),
- kada je reč "part" upotrebljena u smislu "partly":
part of the ceiling came down on people (deo tavanice je pao na ljude);
- kada posle reči "what" koja je upotrebljena kao uzvik, dolazi imenica koja se obično ne upotrebljava u mnoţini:
what wisdom in so young boy (kakva mudrost u tako mladog dečaka)
(3.) Glagoli - Verbs
Pomoćni glagoli - Auxiliary Verbs (Helping Verbs) glagol "to be" - biti
glagol "to have" - imati glagol "to do" - raditi
Bezlični glagoli - Impersonal Verbs Nepotpuni glagoli - Defective Verbs
Pravilni i nepravilni glagoli - Regular and Irregular Verbs Prelazni i neprelazni glagoli - Transitive and Intransitive Verbs Povratni glagoli - Reflexive Verbs
Višerečni glagoli - Multi-Word Verbs Frazalni glagoli - Phrasal Verbs
Prijedloţni glagoli - Prepositional Verbs
Frazalni prijedloţni glagoli - Phrasal-prepositional Verbs "-ing" oblici (gerund,particip prezenta) - The "-ing" Forms Direktan i indirektan govor - Direct and Indirect Speech Klauze - Clauses
Kondicionali - The Conditionals Pasiv - Passive Voice
Slaganje vremena - Sequence of Tenses
Sadašnja vremena
Sadašnje prosto vreme / Simple present tense Sadašnje trajno vreme / Present continuous tense Sadašnje sloţeno vreme / Present perfect simple tense
Sadašnje trajno sloţeno vreme / Present perfect continuous tense Prošla vremena
Prosto prošlo vreme / Simple past tense Prošlo trajno vreme / Past continuous tense Sloţeno prošlo vreme / Past perfect simple tense
Sloţeno trajno prošlo vreme / Past perfect continuous tense Buduća vremena
Prosto buduće vreme / Simple future tense Trajno buduće vreme / Future continuous tense Sloţeno buduće vreme / Future perfect simple tense
(3.1.) Pomoćni glagoli - Auxiliary Verbs (Helping Verbs) (3.1.1.) Pomoćni glagol "to be" - Auxiliary Verb "to be"
Pomoćni glagoli sluţe za sloţenih glagolskih vremena (perfekta, futura itd.) Pomoćni glagoli su:
be, have, do, shall, will Glagol "to be" - biti
Glagoli be, have i do mogu biti pomoćni glagoli i glagoli punog značenja. Glavni delovi glagola be su:
be was been
Be kao pomoćni glagol se upotrebljava: - za graĎenje trajnih vremena:
I am surfing. (ja surfujem);
- za graĎenje pasivnih vremena:
The bridge was built. (most je izgraĎen).
Be kao glagol punog značenja znači postojati, ţiveti, stići itd.
To be, or not to be. (biti ili ne biti)
I was in Spain last year. (bio sam u Španiji prošle godine)
Be se vrlo često upotrebljava kao dio imenskog predikata.
He is ill. (on je bolestan)
His brother was a sailor. (njegov brat je bio mornar).
Be se upotrebljava za starost, udaljenost i cenu.
It is ten miles. (ima deset milja)
She is twenty. (njoj je dvadeset)
This building is twenty years old. (ova zgrada je stara dvadeset godina)
Kada govorimo o osobi kaţemo samo broj (She is twenty.) ali kada govorimo o stvari years i old se ne mogu izostaviti.
Present Simple - Prezent
I am - I'm (ja sam) I'm not (ja nisam) am I? (jesam li)
you are - you're you're not are you?
he is - he's, she's, it's he's, she's, it's not is he, she, it?
we are - we're we're not are we?
you are - you're you're not are you?
they are - they're they're not are they?
Past Simple - Preterit (Prosto prošlo vreme)
I was (ja sam bio) I wasn't (ja nisam bio) was I?
you were you weren't were you?
Present Perfect - Perfekt
I have been (ja sam bio) I haven't been have I been?
you have been you haven't been have you been?
he has been he hasn't been has he been?
Past Perfect - Pluskvamperfekt (Pluperfekt)
I had been (ja bijah bio) I had not been had I been?
you had been you had not been had you been?
he had been he had not been had he been?
Futur Simple - Futur
I shall be (ja ću biti) I shall not be shall I be?
you will be you will not be will you be?
he will be he will not be will he be?
Futur Perfect - Svršeni futur
I shall have been (ja ću biti) I shall not have been shall I have been?
you will have been you will not have been will you have been?
he will have been he will not have been will he have been?
Present Conditional - Pogodbeni način sadašnji
I should be (ja bih bio) I should not be should I be?
you would be you would not be would you be?
he would be he would not be would he be)
Past Conditional - Pogodbeni način prošli
I should have been (bio bih bio) I should not have been should I have been?
you would have been you would not have been would you have been?
he would have been he would not have been would he have been?
Imperativ be
Infinitiv prezenta to be
Infinitiv perfekta to have been
Particip prezenta being
Particip perfekta been - having been
Gerund prezenta being
Gerund perfekta having been
(3.1.2.) Pomoćni glagol "to have" - Auxiliary Verb "to have"
Pomoćni glagoli sluţe za graĎenje sloţenih glagolskih vremena (perfekta, futura itd.) Pomoćni glagoli su:
be, have, do, shall, will Glagol "to have" - imati
Have kao pomoćni glagol:
S pomoćnim glagolom have grade se sledeći glagolski oblici:
perfekt (I have spoken)
pluskvamperfekt (I had spoken)
infinitiv perfekta (to have spoken)
particip perfekta (to have spoken)
particip perfekta i gerund prošli (having spoken). Have kao glagol punog značenja:
- Have iza kojeg sledi infinitiv izraţava obavezu. Npr:
They had to leave. (morali su otići)
I have to buy some chocolate for her girl. (moram kupiti čokoladu za njenu devojčicu) - U toj se konstrukciji moţe upitni oblik graditi s pomoću do ili inverzijom, a odrični pomoću do ili dodavanjem not, npr:
Did they have to leave? Had they have to leave? They did not have to leave. They had not to leave.
- Osnovno značenje glagola have kao glagola punog značenja jeste posedovati, imati. Npr:
Her brother has a motor-boat. (njen brat ima motorni čamac)
The baby has a blue eyes. (detešce ima plave oči)
- U govornom se jeziku uz have koje znači posedovati često stavlja got. I have got znači isto kao i have.
He has got a TV set. (on ima televizor)
Kada have znači posedovati, ne upotrebljava se u nesvršenim vremenima. - Have se upotrebljava u nekim stalnim izrazima:
to have breakfast (doručkovati)
to have tea (popiti čaj)
to have a good time (dobro se zabavljati)
Causative have
Have iza kojeg slijedi objekt i particip perfekta označava da neko drugi vrši radnju rečenice po ţelji ili zapovijedi subjekta. Takvo have se u gramatikama obično zove causative have.
Last week I had a new suit made. (prošle sedmice dao sam napraviti novo
odijelo)
You must have your invitation cards printed. (morate dati štampati pozivnice). Iz tih prijevoda vidimo da se takvo have prevodi na naš jezik glagolom 'dati'.
U ovim rečenicama osobito je vaţan poredak reči: HAVE + OBJEKT + PARTICIP PERFEKTA
Ako izmijenimo poredak reči, izmenićemo i značenje rečenice:
I have weeded my garden. (oplevio sam svoj vrt)
I have my garden weeded. (dajem pleviti vrt)
{ Jesu li morali otići?
Simple Present Tense - Prezent
I have - I've (ja imam) I haven't have I?
you have - you've you haven't have you?
he has - he's he hasn't has he?
Past Simple Tense - Preterit
I had (ja sam imao) I hadn't had I?
you had you hadn't had you?
he had he hadn't had he?
Present Perfect Tense - Perfekt
I have had (ja sam imao) I have not had have I had?
you have had you have not had have you had?
he has had he has not had has he had?
The Past Perfect Tense - Pluskavamperfekt
I had had (ja bejah imao) I had not had had I had?
you had had you had not had had you had?
he had had he had not had had he had?
Futur Simple - Futur
I shall have (ja ću imati) I shall not have shall I have?
you will have you will not have will you have?
he will have he will not have will he have?
Futur Perfect - Svršeni futur
I shall have had (ja ću imati) I shall not have had shall I have had?
you will have had you will not have had will you have had?
he will have had he will not have had will he have had?
Present Conditional - Pogodbeni način sadašnji
I should have (ja bih imao) I should not have should I have?
you would have you would not have would you have?
he would have he would not have would he have?
Past Conditional - Pogodbeni način prošli
I should have had (bio bih imao) I should not have had should I have had?
you would have had you would not have had would you have had?
he would have had he wuold not have had would he have had?
Imperativ have
Infinitiv prezenta to have
Infinitiv perfekta to have had
Particip prezenta having
Particip perfekta had - having had
Gerund prezenta having
(3.1.3) Pomoćni glagol "to do" - Auxiliary Verb "to do"
Pomoćni glagoli sluţe za graĎenje sloţenih glagolskih vremena (perfekta, futura itd.) Pomoćni glagoli su:
be, have, do, shall, will Glavni oblici glagola do jesu: do did done
Do kao pomoćni glagol
- S pomoćnim glagolom do gradi se upitni i odrični oblik prezenta i preterita glagola punog značenja.
Does he drive a car? (vozi li on auto)
You do not understand me. (vi me ne razumete)
They did not arrive in time. (nisu stigli na vreme)
- U imperativu, prezentu i preteritu upotrebljava se pomoćni glagol do i u potvrdnim rečenicama ako ţelimo istaknuti glagol. Takvo do se zove emfatično do (Emphatic do).
Do sit down! (ta sedi!)
I do like this cakes. (zaista volim ove kolače)
Do se često upotrebljava da bi se izbeglo ponavljanje glavnog glagola, i to: -u kratkim odgovorima:
Do you read? -Yes, I do. (čitate li, čitam)
-uz so, iza kojeg slijedi pomoćni glagol, a onda subjekt.
He swims well, and so does his sister. (on dobro pliva, a isto tako i njegova sestra) -u dodatnom pitanju:
You know what I mean, don't you? (znate na šta mislim, zar ne)
Do kao glagol punog značenja
-Do se upotrebljava u značenju činiti, raditi. Npr:
They did their job very well. (oni su vrlo dobro obavili svoj posao)
He did not do what he had promised. (nije učinio što je obećao)
When does she do the room? (kada ona sprema sobu)
Simple Present Tense - Prezent
I do (ja činim) I do not - I don't do I?
you do you do not - you don't do you?
he, she, it does he do not - he don't does he?
we do we do not - we don't do we?
you do you do not - you don't do you?
they do they do not - they don't do they?
Past Simple Tense - Preterit
I did (ja učinih) I did not - I didn't did I?
you did you did not - you didn't did you?
he did he did not - he didn't did he?
we did we did not - we didn't did we?
you did you didnot - you didn't did you?
they did they did not - they didn't did they?
(3.2.) Bezlični glagoli - Impersonal Verbs
Bezlični glagoli su glagoli koji se upotrebljavaju samo u 3. licu jednine sa it. Oni obično označavaju vremenske uslove. Npr.:
Infinitiv Present Simple
to rain (pada kiša) it rains
to hail (pada grad) it hails
to freeze (mrznuti se) it freezes
to snow (pada snijeg) it snows
to thunder (grmeti) it thunders
Neki glagoli u trećem licu jednine mogu imati bezlično značenje. To su sledeći glagoli:
to seem (izgledati): it seems to be true (izgleda da je istina) to appear (izgledati): it appears as if it would be a change in weather
(izgleda kao da će se vreme promeniti)
to look (izgledati): it looks like rain (izgleda kao da će kiša)
to feel (osećati): it feels cold (oseća se hladnoća)
to make (činiti): it makes me afraid (to me plaši).
(3.3.) Nepotpuni glagoli - Defective Verbs
Nepotpuni glagoli su: can (moći), may (moći, smeti), ought (trebati) i must (morati). Zajedničko za nepotpune glagole je da:
- da nemaju sve oblike i vremena,
- u sadašnjem vremenu u trećem licu nemaju nastavak "s";
- upitni im se oblik pravi inverzijom, odrični oblik obrazuju sa rečicom "not"; - traţe infinitiv bez "to" (izuzev glagola "ought").
Nepotpuni glagol "can" (moći, umjeti, znati) označava fizičku ili umnu sposobnost. Ima oblik "could" za prošlo vreme (Past Tense) i za pogodbeni način sadašnji (Present Conditional):
I can swim (umem, znam da plivam),
I could swim (umeo sam da plivam),
Could you show me the way, please? (da li biste mogli da mi pokaţete put, molim?)
Glagol "can" se ne moţe upotrebiti s četvrtim padeţom bez nekog drugog glagola, tako ne moţemo reći:
I can that - već I can do that (ja to umem).
Odrični oblik glasi "can not" ili skraćeno (saţeto, contracted) "can't" i "could not" ili "couldn't". Umesto glagola "can" u vremenima koje on nema upotrebljava se izraz "to be able" (moći, biti u stanju):
I shall be able to this for you. (moći ću to da učinim za vas).
Nepotpuni glagol "may" (moći, smeti) označava odobravanje, dopuštanje, verovatnoću, mogućnost i ţelju:
he may come tomorrow (moţda će on sutra doći)
may I go in? (smem li ući?)
may he join us? (sme li da nam se pridruţi?)
U prošlom vremenu "may" ima svoj drugi oblik "might":
He might have arrived earlier. (mogao je ranije da stigne)
He might be present. (mogao bi biti prisutan).
Might izraţava takoĎe i pogodbu.
Odrični oblik glasi "may not" ili "mayn't" i "might not" ili "mightn't".
Nepotpuni glagol must (morati) ima samo taj jedan oblik. Izraţava primoravanje, duţnost, nuţnost.
I must take leave now. (sada se moram pozdraviti, moram otići),
The soldiers knew that they must die. (vojnici su znali da moraju umreti)
U vremenima koje glagol must nema upotrebljava se glagol to have sa infinitivom bilo kog glagola sa obaveznim "to":
I had to go at once. (morao sam smesta otići)
We shall have to work hard. (moraćemo mnogo raditi)
U odreĎenom obliku "must not" ne prevodimo sa "ne morati" već "ne smeti":
You must not to do this. (ne smete to učiniti)
"Ne morati" kaţemo pomoću glagola "need not". Skraćeni oblik od "must not" je "mustn't".
Nepotpuni glagol "ought" (trebati) je jedini koji se upotrebljava u infinitivu sa "to": You ought to learn more seriously. (treba da učiš ozbiljnije),
You ought to know this. (treba to da znaš)
Glagol "ought" izraţava obavezu, duţnost (prevodi se sa "treba", "mora" i sl.). Odrični oblik glasi "ought not", skraćeno "oughtn't".
Kako ovaj glagol nema prošlog vremena, misao o onome što je trebalo da se dogodi izraţavamo sa "ought" i infinitivom prošlim (infinitiv prošli glasi: "to have said", "to have left" itd.):
You ought to have gone. (trebalo je da odeš)
(3.4.) Pravilni i nepravilni glagoli - Regular and Irregular Verbs
Pravilni glagoli tvore preterit i particip perfekta tako da se infinitivu doda nastavak "-ed". Npr: play - played, open - opened itd.
Ako se glagol u infinitivu završava na "-e" dodaje se samo "-d". Npr: smile - smiled, hope - hoped itd.
Preterit i particip perfekta imaju isti oblik: stand - stood - stood
think - thought - thought Sva tri oblika su različita: sing - sang - sung drive - drove - driven.
Lista najčešćih nepravilnih glagola:
Sva tri oblika jednaka: put - put - put
hit - hit - hit
Base Form awake be beat become begin bend bet bid bite blow break bring broadcast build burn buy catch choose come cost cut dig do draw dream drive drink eat fall feel fight find fly forget forgive freeze get give go grow hang have Past Simple awoke was, were beat became began bent bet bid bit blew broke brought broadcast built burned/burnt bought caught chose came cost cut dug did drew dreamed/dreamt drove drunk ate fell felt fought found flew forgot forgave froze got gave went grew hung had Past Participle awoken been beaten become begun bent bet bid bitten blown broken brought broadcast built burned/burnt bought caught chosen come cost cut dug done drawn dreamed/dreamt driven drunk eaten fallen felt fought found flown forgotten forgiven frozen gotten given gone grown hung had
Base Form hear hide hit hold hurt keep know lay lead learn leave lend let lie lose make mean meet pay put read ride ring rise run say see sell send show shut sing sit sleep speak spend stand swim take teach tear tell think throw understand wake wear win write Past Simple heard hid hit held hurt kept knew laid led learned/learnt left lent let lay lost made meant met paid put read rode rang rose ran said saw sold sent showed shut sang sat slept spoke spent stood swam took taught tore told thought threw understood woke wore won wrote Past Participle heard hidden hit held hurt kept known laid led learned/learnt left lent let lain lost made meant met paid put read ridden rung risen run said seen sold sent showed/shown shut sung sat slept spoken spent stood swum taken taught torn told thought thrown understood woken worn won written
(3.5.) Prelazni i neprelazni glagoli - Transitive and Intransitive Verbs
Prelazni glagoli su oni uz koje moţe stajati objekt u akuzativu tj. direktni objekt (subject + verb +
object):
He speaks English. (on govori engleski)
We are watching TV. (mi gledamo TV)
I saw an elephant. (vidio sam slona)
Neprelazni glagoli su oni uz koje ne moţe stajati direktni objekt (subject + verb [+indirect object]).
He has arrived. (on je stigao)
She speaks fast. (ona govori brzo)
John goes to school. (John ide u školu)
(3.6.) Povratni glagoli - Reflexive Verbs
Povratni glagoli su oni kod kojih se radnja vraća na subjekt. Uz takve glagole stoje povratne zamjenice. Povratnih glagola u engleskom jeziku nema mnogo. Najčešći su:
to dress oneself (obući se)
to help oneself (pomoći se)
to hurt oneself (povrediti se)
to improve oneself (popraviti se)
to tire oneself (umoriti se)
to excuse oneself (izviniti se)
to flatter oneself (hvaliti se)
to amuse oneself (zabaviti se)
to warm oneself (utopliti se)
to take care of oneself (obući se)
Povratni glagoli se mijenjaju ovako:
infinitiv glasi: "to dress oneself" Present Simple Tense glasi:
I dress myself (ja oblačim sebe)
you dress yourself (ti oblačiš sebe)
he, she, it dresses himself, herself, itself we dress ourselves
you dress yourselves thes dress themselves
Upitni oblik: Do I dress myself? Odrični oblik: I do not dress myself
(3.7) Višeriječni glagoli - Multi-word verbs
(3.7.1.) Frazalni glagoli
Frazalni glagoli spadaju u grupu višeriječnih glagola, tj. glagola koji se prave od glagola i još neke reči ili više njih. Frazalni glagoli se grade od:
glagol + prilog Oni mogu biti:
neprelazni (bez direktnog objekta) prelazni (sa direktnim objektom) Primeri nekih frazalnih glagola:
Kada su frazalni glagoli prelazni (tj. kada imaju direktni objekat), obično ih moţemo rastaviti na dva dijela. Npr:
They turned down my offer.
They turned my offer down. (obe rečenice su tačne)
MeĎutim, ako je direktni objekat zamenica, nemamo izbora, moramo razdvojiti frazalni glagol i ubaciti zamenicu. Dat je primer sa frazalnim glagolom "switch on":
Tačno: John switched on the radio.
Tačno: John switched the radio on
Tačno: John switched it on
Netačno: John switched on it.
(3.7.2.) Predložni glagoli se grade na sljedeći način: glagol + priedlog
Iz razloga što predlozi uvek imaju direktni objekat, svi predloţni glagoli imaju direktne objekte. Značenje Frazalni glagol neprelazni frazalni glagol
I don't like to get up. He was late because his car broke down. ustati iz kreveta prestati sa radom get up break down Direktni objekat Primeri
We will have to put off They turned down odgoditi odbiti put off turn down prelazni frazalni glagol the meeting. my offer.
Primeri:
Predložni glagoli Značenje (Primjeri) Direktni objekat
believe in verovati u postojanje I believe in God.
look after brinuti se o He is looking after the dog
talk about razgovarati o Did you talk about me?
wait for čekati John is waiting for Mary.
Predloţni glagoli se ne mogu razdvajati, što znači da ne moţemo umetnuti direktni objekat izmeĎu. Na primer, moramo reći: "look after the baby" a ne smemo reći: "look the baby after".
(3.7.3.) Frazalni predložni glagoli se grade na sledeći način:
glagol + prilog + predlog
Primeri frazalnih predloţnih glagola:
Frazalni predložni glagoli Značenje (Primeri ) Direktni objekat
get on with imati prijateljski odnos sa He doesn't get on with his wife.
put up with tolerisati I won't put up with your
attitude.
look forward to očekivati sa zadovoljstvom I look forward to seeing
you.
run out of iscrpiti We have run out of eggs.
Pošto se frazalni predloţni glagoli tvore sa predlozima, uvijek imamo direktni objekat, i poput predloţnih glagola ne smeju se razdvajati.
We run out of fuel. We run out of it.
(3.8.) "-ing" oblici - The "-ing" forms
"-ing" oblici se grade od infinitiva i nastavka -ing, i mogu biti:
gerund: Hunting lions is dangerous. (lov na lavove je opasan)
particip prezenta: I am surfing. (ja surfujem)
imenica: This building is our school. (ova zgrada je naša škola)
(3.9.) Gerund - The Gerund
Gerund je glagolski oblik koji ima osobine glagola i imenice. Glagolske osobine gerunda su:
iza njega moţe stajati prilog:
He is fond of walking quickly. (on voli brzo hodati);
iza njega moţe stajati objekt:
I don't like reading books. (ne volim čitati knjige);
moţe stajati u raznim vremenima, imamo:
gerund sadašnji (surfing), gerund prošli (having read), a kod prijelaznih glagola postoje i pasivni oblici gerunda: sadašnji (being taught) i prošli (having been taught).
Imeničke osobine gerunda su:
pred njim moţe stajati predlog:
She's good at painting. (ona dobro slika);
pred njim moţe stajati atribut:
His being nervous is due to his illness. (njegova nervoza je posledica njegove bolesti); pred njim moţe stajati genitiv:
John's being lazy makes me nervous. (Johnova lenost me čini nervoznim).
Iako izgleda kao glagol, gerund ima istu funkciju kao imenica, i koristi se: kao subjekat rečenice:
Eating people is wrong. (jedenje ljudi je pogrešno);
Flying is dangerous. (letenje je opasno);
kao atribut glagola "to be":
One of his duties is attending meetings. (jedna od njegovih duţnosti je
prisustvovanje sastancima);
One of life's pleasures is having breakfast in bed. (jedna od ţivotnih ugodnosti je doručkovanje u krevetu);
posle prijedloga. Ako posle predloga treba doći glagol moramo koristiti gerund:
She is good at painting. (ona dobro slika);
Can you sneeze without opening your mouth? (moţeš li kinuti a da ne otvoriš
usta);
iza frazalnih glagola koji su stvoreni po principu "glagol + predlog/prilog": (to look forward, to give up, to be for/against, to take to, to put off, to keep on):
She always puts off going to dentist. (ona uvek odlaţe odlazak
zubaru);
When you are going to give up smoking? (kada ćeš prestati pušiti);
u sloţenim imenicama: a driving lesson, a swimming pool, bird-watching, train-spotting; posle izraza: can't help, can't stand, it's no use/good, do you mind, would you mind i
pridjeva "worth" i "busy".
It's no use trying to escape. (nema koristi pokušavati pobeći)
I can't stand being stuck in traffic jams. (ne mogu podneti kad se zaglavim u saobraćaju)
(3.10.) Particip prezenta - The Present Participle
Prezent particip većine glagola ima oblik osnova+ing, i koristi se u sledećim slučajevima: kao deo trajnog oblika glagola:
I am working (ja radim)
he was singing (on je pevao)
they have been walking (oni su šetali);
nakon glagola pokreta/pozicije po principu: glagol+particip prezenta:
She was shopping. (ona je bila u kupovini)
He came running towards me. (došao je trčeći prema meni)
She lay looking up at the clouds. (leţala je gledajući u oblake)
Ova tvorba je naročito korisna sa glagolom "to go", kao u sledećim primerima: to go shopping to go walking
to go ski-ing to go swimming to go fishing to go running to go surfing to go dancing
nakon glagola percepcije (čula) po principu glagol + objekat + particip prezenta:
I heard someone singing. (čuo sam nekoga kako peva)
I can smell something burning! (osetim da nešto gori);
kao pridev:
It was an amazing film. (bio je to neverovatan film)
He was trapped inside the burning house. (bio je zatočen unutar kuće u plamenu);
sa glagolima catch (uhvatiti) i find (naći) po principu: glagol+izraz za vrijeme+prezent particip.
Glagol "catch" sa participom prezenta izraţava neku ljutnju ili pretnju:
Don't let him catch you reading his letters. (ne dozvoli da te uhvati kako čitaš njegova pisma)
If I catch you stealing my apples again, there'll be trouble! (uhvatim li te još jednom kako kradeš moje jabuke, biće problema)
Ovo nije slučaj sa glagolom find koji ne izraţava emocije:
We found some money lying on the ground. (našli smo novca na zemlji)
They found their mother sitting in the garden. (našli su majku kako sedi u bašti); da zameni rečenicu ili dio rečenice. Kada se dve radnje dešavaju u isto vreme, od strane
iste osobe ili stvari, koristimo particip prezenta da ih opišemo: They went out into the snow. They laughed as they went. They went laughing into the snow.
He whistled to himself. He walked down on the road. Whistling to himself, he walked down on the road.
Kada jedna radnja sledi odmah iza druge, od strane iste osobe, moţemo prvu radnju izraziti participom prezenta:
He put on his coat and left the house. Putting on his coat, he left the house.
She dropped the gun and put her hands in the air. Dropping the gun, she put her hands in the air.
Particip prezenta se moţe koristiti umesto početnih as, since, because, i izraţava razlog radnje:
Feeling hungry, he went into the kitchen and opened the fridge. (= because he felt hungry...)
Being poor, he didn't spend much on clothes.
Knowing that his mother was coming, he cleaned the flat.
(3.11.) Direktni i indirektni govor - Direct and Indirect Speech
Ako ponavljamo nečije reči tačno onako kako ih je neko rekao to je direktni govor (upravni govor, Direct speech), npr:
on mi je rekao: "pošalji mi knjigu".
Ako izveštavamo ono što je neko rekao onda koristimo indirektni govor (neupravni govor, Indirect Speech or Reported Speech), npr:
on mi je rekao da mu donesem knjigu. Indirektan govor se uvodi rečima kao što su:
he said (on reče)
he asked (un upita)
we enquired (zapitali smo)
she ordered (ona zapovedi)
we believed (verovasmo)
I replied (odgovorih)
I answered (odgovorih) i sl.
Pri pretvaranju direktnog u indirektan govor treba poštivati pravila o slaganju vremena:
sva vremena u indirektnom obliku se moraju zameniti odgovarajućim prošlim oblicima - prema pravilima o slaganju vremena:
Direktni govor Indirektni govor
Prosto sadašnje Prosto prošlo
Prosto prošlo
Prezent perfekt Davno prošlo
Davno prošlo
Prosto buduće Sloţeno buduće
Imperativ Infinitiv
Prema ovim pravilima:
am postaje was
do " did
shall " should
will " would
have, has " had
can " could may " might must " had to this " that these " those here " there now " then
today " that day
tomorrow " the next day
yesterday " the day before
last night " the night before
D: He said: "I do not understand this letter." (On reče: "Ja ne razumem ovo pismo") I: He said that he didn't understand this letter. (on reče da ne razume to pismo) D: She said: "I am going to come soon again." (Ona reče: "Doći ću uskoro ponovo".) I: She said that she was going to come soon again. (ona reće da će uskoro ponovo doći) ako se u indirektnom govoru saopćava tuĎe pitanje, onda je potrebno pored pomenutih pravila obratiti paţnju još i na sledeće:
-umesto glagola "say" upotrebićemo glagol "ask";
-ako pitanje ne sadrţi nikakvu upitnu reč (kao što su what, how, when itd.), onda pitanje u indirektnom govoru mora početi sa "if" ili "whether".
Primjeri:
D: She said to her brother: "What are you doing?" (ona reče svom bratu: "Šta radiš?") I: She asked her brother what he was doing. (ona upita svog brata šta radi)
D: They asked me: "Do you speak Spanish." (upitali su me: "Da li govorite španski?")
I: They asked me whether I speak Spanish. (upitali su me da li govorim španski)
da bi se u indirektnom govoru izrazila zapoved, upotrebljava se infinitiv i uvodi glagol "tell": D: Father said to his son: "Be careful of yourself." (otac reče sinu: "Pazi se").
I: Father told his son to be careful of himself. (otac reče svom sinu da se pazi).
(3.12.) Klauze - Clauses
Klauza je grupa reči koja sadrţi vezu subjekat-glagol (za razliku od fraza koje ne sadrţe vezu subjekat-glagol). Klauze se dele na:
nezavisne (independent clauses)
zavisne (dependent or subordinate clauses). TakoĎe, dele se i na:
neophodne (restrictive or essential clauses) nebitne (nonrestrictive or nonessential clauses).
Neophodne klauze su ključne za značenje rečenice i ne mogu se izbaciti, jer bi u tom slučaju značenje rečenice bilo promenjeno.
All students who do their work should pass easily.
Nebitne klauze nisu neophodne za značenje rečenice i mogu se izbaciti iz nje. Obično se odvajaju zarezima (ako se nalaze u sredini):
Professor Villa, who used to be a secretary for the President, can type 132 words a minute. Giuseppe said that the plantar wart, which had been bothering him for years, had to be removed. (neophodna i nebitna klauza)
(3.12.1.) Nezavisne i zavisne klauze
Nezavisne klauze mogu stajati samostalno, kao rečenica, dok zavisne moraju biti udruţene sa nezavisnom klauzom.
Dve nezavisne klauze mogu biti povezane sa:
dopunskim veznikom (coordinating conjunction): Today is Tuesday and our papers are due Wednesday. veznim prilogom (conjunctive adverb):
I need to study for my test; in fact I am going to the library now.
(u ovom slučaju, korištena je i oznaka tačka-zarez (;) da se razdvoje dve klauze) odnosnim veznikom (correlative conjunction):
George not only finished his paper on time, but he also got an A+. oznakom tačka-zarez (;):
This is one of English classes; Shakespeare is my other. dvotačkom (ponekad):
She received the assignment: it is to be turned in next Friday.
Zavisne klauze mogu biti:
pridevske (adjective clauses) priloške (adverb clauses) imeničke (noun clauses)
-Pridevske klauze opisuju imenice ili zamenice, i skoro uvijek dolaze poslije imenica ili zamenica. Većina pridevskih klauza počinje sa: who, whom, which ili that. Ponekad se ove reči ne moraju nalaziti u rečenici ali se podrazumevaju.
The book that is on the floor should be returned to the library. (knjiga koja je na podu bi se trebala vratiti u biblioteku)
The bridge that collapsed in the winter storm will cost millions to replace. (most koji se srušio u zimskoj oluji će koštati milione za popravku)
My brother, who is an engineer, figured it out for me. (moj brat, koji je inţenjer, je shvatio to za mene)
-Priloške klauze obično dopunjuju glagole i mogu se pojaviti bilo gde u rečenici. Oni kaţu zašto, gde ili pod kojim uslovima se radnja odvijala. Za razliku od pridevskih klauza, priloške klauze se često mogu pomerati u rečenici. Npr:
When the timer rings, we know the cake is done. We know the cake is done when the timer rings.
Priloške klauze uvek počinju sa zavisnim veznikom, koji uvodi klauzu i izraţava njenu vezu sa ostatkom rečenice.
When the movie is over, we'll go downtown.
John wanted to write a book because he had so much to say about the subject.
-Imeničke klauze nisu reči koje dopunjuju druge reči za razliku od prideva i priloga. U rečenici funkcioniraju kao subjekat, direktni objekat ili predloški objekat.
Imenička klauza obično počinje sa: that, which, who, whoever, whomever, whose, what i
whatsoever. TakoĎe, mogu počinjati i sa zavisnim veznicima: how, when, where, whether, why. What he knows [subjekat] is no concern of mine.
Do you know what he knows [objekat]?
In fact, he wrote a book about what he had done over the years [objekat predloga]. Whoever wins the game will play in the tournament.
(3.12.2.) Relativne klauze
Relativne klauze (relative clauses) se zavisne klauze koje dopunjuju (menjaju) imenice ili zamenice.
Uvode se relativnim zamjenicama: who, whom, which, that, whose. Mogu biti neophodne (restrictive or essential) ili nebitne (nonrestrictive or nonessential) klauze.
U relativnoj klauzi, relativna zamenica je subjekat glagola i odnosi se na nešto s čim je klauza u vezi.
Giuseppe said that the plantar wart, which had been bothering him for years, had to be removed. (U ovoj rečenici podvučene reči čine neophodnu klauzu, s toga neće biti odvojene zarezima. Nakošena (italic) slova čine relativnu nebitnu klauzu, zbog čega su odvojene zarezima od ostatka rečenice, a u ovom slučaju dopunjuje reč "wart")
Ponekad relativne klauze mogu da se donose na više od jedne reči u tekstu, tj. mogu da dopunjuju, opisuju celu klauzu ili čak više njih.
Charlie didn't get the job in administration, which really surprised his friends.
Charlie didn't get the job in administration, and he didn't even apply for the Dean's position, which really surprised his friends.
Relativna klauza koja dopunjuje celu klauzu ili više njih se naziva rečenična klauza (sentential clause).
(3.12.3.) Eliptične klauze
Eliptične klauze (elliptical clauses) su gramatički nepotpune, u smislu da im nedostaje relativna zamenica (zavisna reč) koja inače uvodi takvu klauzu. Reči eliptične klauze koje nedostaju se mogu naslutiti iz konteksta i većina čitalaca ne oseća da nešto nedostaje. U stvari, eliptične klauze su tačne ali i korisne, jer su često elegantne i efikasne u izrazu.
Coach Espinoza knew [that] this team would be the best [that] she had coached in recent years.
Though [they were] sometimes nervous on the court, her recruits proved to be hard workers.
Sometimes the veterans knew the recruits could play better than they [could play].
(3.13.) Kondicionali - The conditionals
Kondicional se gradi od pomoćnog glagola "should" i "would", i infinitiva bez "to" glagola kojeg menjamo.
Sadašnji kondicional se gradi sa should i would i infinitivom prezenta, a prošli kondicional se gradi sa should i would i infinitivom perfekta glagola kojeg menjamo.
Sadašnji kondicional {
Prošli kondicional {
Odrični oblik se gradi tako što se iza should i would stavi "not":
I should not take. (ne bih uzeo)
I should not have taken. (ne bih bio uzeo).
Upitni oblik se gradi inverzijom:
should I take? (da li bih uzeo?)
should I have taken? (da li bih bio uzeo?)
Sadašnji i prošli kondicional se koriste pri gradnji pogodbenih rečenica. Struktura većine pogodbenih rečenica je veoma jednostavna, i izgleda ovako:
if uslov posledica
If y=10 2y=20
ili
posledica if uslov
2y=20 if y=10
To znači ako (if) je odreĎeni uslov zadovoljen, onda (then) će doći do neke posledice.
Pogodbene rečenice se takoĎe zovu i kondicionalima, a ponekad ih nazivamo "if rečenicama", jer često (ali ne i uvek) u njima se upotrebljava reč "if".
Ovdje će biti obraĎene tri osnovna tipa kondicionala i tzv. nulti-kondicional. Prvi kondicional (First Conditional)
Drugi kondicional (Second Conditional)
Treći kondicional (Third Conditional)
Nulti-kondicional (Zero Conditional)
I should take - uzeo bih you should take - ti bi uzeo itd.
I should have taken - bio bih uzeo you should have taken - ti bio uzeo itd
(3.13.1.) Prvi kondicional - realna mogućnost (First conditional: real possibility)
Govorimo o budućnosti. Razmišljamo o nekom uslovu ili situaciji u budućnosti, i njenoj posledici. Postoji stvarna mogućnost da će se uslov ispuniti. Na primer, jutro je, kod kuće ste i planirate igrati tenis popodne. MeĎutim na nebu se javljaju oblaci, zamislite da počne padati kiša. Šta ćete uraditi? If it rains, I will stay at home. (ako bude padala kiša, ostaću kod kuće)
If uslov posledica
If it rains I will stay at home.
- prosto sadašnje vreme buduće vreme
Treba primetiti da kiša još nije pala, meĎutim nebo je oblačno i postoji realna mogućnost (real possibility) da će kiša pasti. Kao što vidite da bi izrazili mogući uslov koristili smo sadašnje prosto vreme (Present Simple Tense). Za izraţavanje moguće posledice koristili smo futur.
Najvaţnije je zapamtiti da kod prvog kondicionala postoji realna mogućnost da će se uslov ispuniti.
posledica if uslov
buduće vreme if prosto sadašnje vreme
I will tell Mary if I see her.
What will you do if it rains tomorrow.
Their teacher will be sad if they do not pass the exam.
Ponekad moţemo koristiti: shall, can ili may umesto will, na primer:
If you are good today, you can watch TV tonight. (ako budeš danas dobar, moţeš gledati TV večeras)
(3.13.2.) Drugi kondicional - nevjerovatna mogućnost (Second conditional - unreal possibility or dream)
Kod drugog kondicionala, kao i kod prvog, razmišljamo o nekom uslovu u budućnosti, i rezultatu tog uslova, meĎutim, za raziliku od prvog kondicionala, ovde ne postoji realna mogućnost da će se uslov ispuniti.
Na primer: večeras je izvlačenje brojeva lota, niste kupili loto listić, i ne postoji nikakva
šansa da ćete dobiti novac. Ali moţda ćete kupiti listić do večeras, i onda postoji šansa, ali je to neverovatna mogućnost, jer su izgledi opet jako mali da izvuku vaš listić.
If uslov posledica
If prosto prošlo vreme kondicional sadašnji
If I married Mary I would be happy.
If it snowed next July would you be suprised?
If Ram became rich she would marry him.
If I won the lottery I would by a car.
Primjetite, da kod drugog kondicionala koristimo prosto prošlo vrijeme za izraţavanje uslova, a sadašnji kondicional za izraţavanje eventualne posledice.
Bitna stvar kod drugog kondicionala je da ne postoji realna mogućnost da će se uslov ispuniti, tj. šanse su jako male da će se uslov ispuniti.
Ponekad, umesto glagola would koristimo should, could or might:
If I won a million dollars, I could stop working. (da dobijem milion dolara, mogao bih prestati raditi)
(3.13.3.) Treći kondicional - bez mogućnosti (Third conditional - no possibility)
Kod prvog i drugog kondicionala govorimo o budućnosti, meĎutim kod trećeg govorimo o prošlosti, govorimo o uslovu u prošlosti koji se nije dogodio. Zbog toga ne postoji mogućnost da se uslov ispuni. Prošle sedmice ste kupili loto listić ali niste dobili .
If uslov posledica
If složeno prošlo vreme (past perfect) kondicional prošli
If I had won the lottery I would have bought a car.
If I had seen Mary I would have told her.
If it had rained yesterday what would you have done?
If Tara had been free yesterday I would have invited her.
If they had not passed their exam, their teacher would have been sad. (da nisu poloţili ispit, njihov učitelj bi bio tuţan)
Da bi smo izrazili uslov u prošlosti koji se nije ostvario koristili smo sloţeno prošlo vreme (past perfect), dok za izraţavanje posledice koja se neće dogoditi smo koristili kondicional prošli. Bitna stvar kod trećeg kondicionala je da ne postoji sada nikakva šansa da se uslov i posledica dogode.
Ponekad umesto would have koristimo should have, could have, might have:
If you had bought a lottery ticket, you might have won. (da si kupio listić lota, mogao si dobiti)
(3.13.4.) Nulti kondicional - sigurno ispunjenje uslova (Zero conditional - certainty)
Tzv. nulti kondicional koristimo kada je uslov uvek tačan, poput neke opšte poznate činjenice. Na primer, ako zagrevamo led iznad 0 stepeni on će se početi topiti.
If uslov posledica
If prosto sadašnje vreme prosto sadašnje vreme
If you heat ice it melts.
Vaţno je napomenuti da kod nultog kondicionala ne govorimo ni o prošlosti, ni o sadašnjosti ni o budućnosti, već jednostavno pričamo o nekoj općepoznatoj činjenici.
Da bi izrazili uslov i posljedicu koristimo prosto sadašnje veme. Najvaţnije kod nultog kondicionala je zapamtiti da uslov ima uvek istu posledicu.
If uslov posledica
if prosto sadašenje vreme prosto sadašnje vreme
If I miss the 8 o'clock bus I am late for work.
If I am late for work my boss gets angry.
If people don't eat they get hungry.
TakoĎe, umesto if moţemo koristiti when:
(3.13.5.) Kondicionali - ukratko
Tip kondicionala glavna rečenica "if" rečenica
Prvi kondicional buduće vrijeme sadašnje vrijeme
Drugi kondicional kondicional sadašnji prosto buduće vrijeme
Treći kondicional kondicional prošli sloţeno prošlo vrijeme
Nulti kondicional prosto sadašnje vrijeme prosto sadašnje vrijeme
Sledeća tabela daje prikaz kondicionala po verovatnosti ispunjenja uslova. Naravno, procenti za prvi i drugi kondicional su dati samo orijentaciono za poreĎenje.
verovatnoća kondicional primer vreme
100% nulti If you heat ice, it melts. -
50% prvi If it rains, I will stay at home. budućnost
5% drugi If I won the lottery, I would buy a car. budućnost
0% treći If I had won a lottery, I would have bought a car. prošlost
(3.14.) Trpno stanje (pasiv) - Passive Voice
subjekat + pomoćni glagol "to be" + particip prošli glavnog glagola
Trpno stanje (pasiv) mogu imati samo prelazni glagoli, tj. takvi koji uz sebe mogu imati objekat. Pasiv pokazuje da subjekat ne vrši radnju, već da se radnja vrši na subjektu:
The road has been repaired. (put je popravljen)
Pasivni oblici se grade tako što se uzme ono vrijeme glagola "to be" koje nam je potrebno i doda se particip prošli glagola kojeg menjamo. To znači, da se pasivni prezent gradi od prezenta glagola "to be" i participa prošlog glagola koji menjamo.
Aktivnu rečenicu moţemo pretvoriti u pasivnu ako se glagol stavi u trpno stanje, subjekat aktivne rečenice postaje objekat pasivne, i ispred njega se stavlja predlog "by":
A: Everybody drinks water. (svi piju vodu)
P: Water is drunk by everybody. (voda se pije od svih)
- subjekat glagol objekat
aktiv Everybody drinks water
pasiv Water is drunk by everybody.
A: I wrote this letter. (ja sam napisao ovo pismo)
P: This letter was written by me. (pismo je napisano od mene) Neprelazni glagoli mogu postati prelazni ako im se doda predlog.
Trpno stanje se upotrebljava mnogo češće u engleskom jeziku nego u našem, koristi se: kada subjekat koji vrši radnju nije poznat:
My car has been stollen. (ukraden mi je auto)
ako se ne ţeli pomenuti vršilac radnje:
I have been told that you are engaged. (rečeno mi je da ste se verili) She was said to have left her husband. (priča se da je ostavila svog muţa)
ako nije potrebno pomenuti vršioca radnje jer to proizilazi iz konteksta (smisla) rečenice ili nije bitno za smisao da mora biti pomenut:
Mistakes are always made. (greške se uvek prave)
ako je subjekat pasivne rečenice vaţniji od vršioca radnje:
The "Tower" was written by Meša Selimović. (Roman "TvrĎava" je napisana od strane Meše Selimovića)
The boy was punished by his father. (dečko je kaţnjen od svog oca)
Aleksa was attended by his sister during his illness. (Aleksu je njegova sestra negovala za vreme bolesti)
Bezlični oblici u našem jeziku kao što su "kaţe se", "razume se", "podrazumeva se" u engleskom jeziku se iskazuju u trećem licu jednine srednjeg roda:
it is understood (razume se, podrazumeva se)
that is known (to se zna)
it is said (priča se)
Konjugacija pasiva u većini mogućih vremena:
infinitiv to be called
simple present it is called
past it was called
future it will be called
conditional it would be called
continous present it is being called
past it was being called
future it will be being called
conditional it would be being called
perfect simple present it has been called
past it has been called
future it will have been called
conditional it would have been called
perfect continous present it has been being called
past it had been being called
future it will have been being called
- 33 -
(3.15.) Slaganje vremena - Sequence of Tenses (3.15.1.) Slaganje glagolskih vremenaTabele ispod pokazuju ispravno slaganje vremena u rečenicama kod kojih je vreme od vitalnog značaja.
Vreme u glavnoj rečenici Vreme u zavisnoj rečenici Primer
Sadašnje prosto (Simple Present)
Prosto prošlo vreme (Simple Past)
Prezent perfekt ili past perfekt (Present Perfect or Past Perfect) Buduće vreme (Futur) Predbuduće vreme, svršeni futur
(Future Perfect Tense)
Da se izrazi istovremena radnja, koristite sadašnje prosto vreme. Da se izrazi prošla radnja, koristite prosto prošlo vreme.
Da se izrazi radnja koja je počela u trenu u prošlosti i traje do danas, koristite present perfect.
Da izrazite radnju koja će se desiti, koristite prosto buduće vreme.
Da izrazite drugu završenu radnju, koristite prosto prošlo vreme. Da izrazite radnju koja se desila prije druge radnje koristite past perfect.
Da izrazite opće poznatu činjenicu koristite sadašnje vreme.
U svakom slučaju koristite prošlo vreme.
Da izrazite istovremenu radnju koristite sadašnje vreme.
Da izrazite radnju koja se desila ranije, koristite prošlo vreme. Da se izrazi radnja u budućnosti koja će se desiti prije radnje u nezavisnoj rečenici, koristite prezent perfekt.
U svakom slučaju koristite
sadašnje vreme ili prezent perfekt.
I am eager to go to the concert because I love the Wallflowers. I know that I made the right choice.
They believe that they have elected the right candidate.
The President says that he will veto the bill.
I wanted to go home because I missed my parents.
She knew she had made the right choice.
The Deists believed that the universe is like a giant clock.
She has grown a foot since she turned nine.
The crowd had turned nasty before the sheriff returned.
I will be so happy if they fix my car today.
You will surely pass this exam if you studied hard.
The college will probably close its doors next summer if
enrollments have not increased Most students will have taken sixty credits by the time they graduate.
Most students will have taken sixty credits by the time they have graduated.
(3.15.2.) Slaganje vremena sa infinitivima i participima Infinitiv
Participi
Vreme participa Uloga participa Primeri
Vreme infinitiva Infinitiv sadašnji (Present Infinitive, to see) Infnitiv perfekta (Perfect Infinitive, to have seen) Uloga infinitiva
Da se izrazi istovremena radnja ili radnja posle glagola.
Da se izrazi radnja koja se desila pre glagola.
Primer
Coach Espinoza is eager to try out her new drills. ["eagerness" je sada; "to try out" će se desiti posle.] She would have liked to see more veterans
returning. [Infinitiv prezenta "to see" je u istom trenutku kao i prošlo vreme "would have liked".]
The fans would like to have seen some improvement this year. ["Would like" opisuje stanje u
sadašnjosti; "to have seen" opisuje nešto pre tog vremena.]
They consider the team to have been coached very well.
[Infinitiv perfekta to have been coached ukazuje na radnju prije glagola consider.]
Prezent participa (Present of Participle, seeing)
Da se izrazi radnja koja se dešava u isto vreme kada i glagol.
Working on the
fundamentals, the team slowly began to improve. [UnapreĎujući osnove, tim je počeo polahko
napredovati, radnja se dešava u paralelno, u isto vreme]
