هلجم زكرم تاعلاطم و هعسوت شزومآ يكشزپ هرود مهدزاود ، هرامش لوا ، ص 55 -94 ، 4949
سررب
ی
تراهم
اه
ی
رکفت
داقتنا
ی
وجشناد
ی
نا
هدکشناد
دم
ی
ر
ی
ت
و
علاطا
ناسر
ی
کشزپ
ی
هاگشناد
مولع
کشزپ
ی
نارهت
رد
لاس
2931
ارهز
یمظعا
1،
مح
ی
د
یحلاص
این
2 * 1 . وجشناد ی سانشراک ی دشرا رادباتک ی و علاطا ناسر ی کشزپ ی ، هدکشناد تیریدم و علاطا ،یناسر هاگشناد مولع کشزپ ی ،نارهت ،نارهت ا ی نار 2 . وجشناد ی رتکد ی پا ی مد ی ژولو ی ، پا و رامآ هورگ ی مد ی ژولو ی ، هدکشناد ،تشادهب هاگشناد مولع کشزپ ی ،نارهت ،نارهت ا ی نار تفایرد :هلاقم 4 / 5 / 39 نیرخآ حلاصا هلاقم : 55 / 6 / 39 شریذپ هلاقم : 56 / 6 / 39 * هدنسیون سم ؤ :لو هورگ رامآ و ،یژولویمدیپا هدکشناد ،تشادهب هاگشناد مولع کشزپ ی ،نارهت ،نارهت ا ی نار نفلت : 2250477 -0395 :ربامن 77373579 -075 Email: alesaleh70@yahoo.com هنیمز و :فده رکفت داقتنا ی تراهم ی ارب ی مصت ی م گ ی ر ی رتهب وجشناد ی نا تسا . علاطا زا عضو ی ت رکفت داقتنا ی رد وجشناد ی نا ارب ی همانرب ر ی ز ی صحت یل ی و شزومآ ی فم ی د م ی دشاب . هعلاطم رضاح اب فده سررب ی تراهم اه ی رکفت داقتنا ی وجشناد ی نا هدکشناد دم ی ر ی ت و علاطا ناسر ی کشزپ ی هاگشناد مولع کشزپ ی نارهت رد لاس 5937 دش ماجنا . شور :راک ا ی ن هعلاطم زا عون عطقم ی -لحت یل ی هک دوب رب ور ی 997 رفن زا وجشناد ی نا لوغشم هب صحت ی ل رد هدکشناد دم ی ر ی ت و علاطا ناسر ی کشزپ ی هاگشناد مولع کشزپ ی نارهت رد لاس 5937 تروص تفرگ . رازبا عمج روآ ی تاعلاطا ، شسرپ همان تراهم اه ی رکفت داقتنا ی لاک ی نرف یا -مرف ب (California critical thinking skills test-Form B
ای CCTST-Form B ) .دوب هداد اه ی عمج آ رو ی هدش طسوت نومزآ اه ی رامآ ی Independent t و ANOVA رد مرن رازفا SPSS و هیزجت لحت ی ل دیدرگ . ی هتفا :اه می گنا ی ن هرمن رکفت داقتنا ی رد ب ی ن وجشناد ی نا رتخد 50 / 4 ± 67 / 2 و نیب رد یوجشناد نا رسپ 63 / 9 ± 42 / 2 دمآ تسد هب هک زا ا ی ن رظن توافت نعم ی راد ی ب ی ن ود سنج هدهاشم درگن ی د . رب ساسا نومزآ ANOVA ، بی ن عطقم صحت یل ی و هرمن رکفت داقتنا ی هطبار نعم ی راد ی دوب ( 007 / 0 = P ). اب رتلا ی ن هرمن رکفت داقتنا ی اب می گنا ی ن 37 / 7 رد ب ی ن وجشناد ی نا عطقم سانشراک ی دشرا هدهاشم .دش نچمه ی ن ب ی ن هرمن رکفت یداقتنا و هتشر صحت یل ی هطبار نعم ی راد ی تشاد دوجو ( 005 / 0 = P .) هجیتن یریگ : رب ساسا اتن ی ج ب ه تسد هدمآ ، تراهم اه ی رکفت داقتنا ی رد وجشناد ی نا دروم هعلاطم رد مامت ی داعبا حطس اپ یی ن ی .تشاد نیاربانب شزومآ رد مز ی هن ازفا ی ش تراهم اه ی رکفت داقتنا ی وجشناد ی نا رورض ی یم رظن هب دسر . هژاو دیلک اه داقتنا رکفت : ی ، وجشناد ی ،نا دم ی ر ی ،ت علاطا ناسر ی کشزپ ی ، ای نار
همدقم
همدقم
رد لاس یاه ریخا ناصصختم مولع یتیبرت رد دروم یناوتان نایوجشناد رد رصع رکفت یداقتنا زاربا ینارگن هدرک دنا هک ارچ ؛ دشر و شرورپ تراهم یاه یرکف نانآ هشیمه سم أ هل هدیچیپ یا رد شزومآ ،هدوب اما هزورما تلاح ینارحب هب دوخ هتفرگ تسا ( 5 نیا لیلد هب .) هک نورب داد تاعلاطا گنهرف ام زا تردق رکفت یداقتنا هرابرد نآ تاعلاطا هتفرارف تسا ( 5 ،) نایوجشناد شزومآ هدید اب شور یتنس هب یاج زکرمت رب کرد میهافم و ب ه یریگراک نآ اه ، هب ظفح یطوط راو بلاطم یم و دنزادرپ طقف تفایرد هدننک زا بناج سردم دنتسه . نینچ ینایوجشناد رد نیلاب اهنت هب یارجا هناهاگآان یاهراک یتداع افتکا هدرک ، اب تیعقوم یاه دیدج هب تروص یلاعفنا دروخرب یم دننک و چیه هنوگ یشلات رد تهج یروآون و رکفت رب ساسا ییاسانش و دروآرب نتخاس یاهزاین دوجوم دنهاوخن درک ( 7 .) زا یوس رگید ، رد رصع رضاح هب رکفت یداقتنا هجوت یرایسب هدش تسا . یه أ ت یاه یلم صاخ یگدیسر هدننک هب تیفیک ماظن یشزومآ هب یناوتان ماظن یاه یشزومآ رد شرورپ رکفت یداقتنا ناعذا درک ه و ناهاوخ ندناجنگ شزومآ رکفت یداقتنا رد همانرب یاه سرد ی نیا ماظن هب ناونع نیمراهچ رصنع شزومآ هیاپ و یساسا سپ( زا ،ندناوخ نتشون و باسح )ندرک هدش .دنا نینچمه ، مامت ماظن یاه یهاگشناد ، یدیهمت هیلک ات دنشیدنیب وجشناد ی نا پ ی ش زا غراف صحتلا یل ،ی سورد رد ای ن مز ی هن ار گب ننارذ د ( 9 .) هعلاطم رد با یل ی هک دش نایب وجشناد ی نا رداق هب رکفت داقتنا ی دنهاوخن دوب ، رگم ا ی ن هک دنناوتب تشادرب دوخ ار زا عقاو ی ت غت یی ر دنهد و هب عقاو ی ت اه ی اج ی زگ ی ن ب ی دن ی دنش ( 4 ). ترورض نتخادرپ هب رکفت یداقتنا رد شزومآ مولع یکشزپ رد خساپ هب تارییغت عیرس طیحم بقارم ت یتشادهب دروم ت أ دیک رارق هتفرگ .تسا هفیظو یلصا و هیلوا ره م ؤ هسس یشزومآ یکشزپ هولاع رب دشر و هعسوت یگتسیاش و تیحلاص یاه هفرح یا ،نایوجشناد هعسوت تراهم یاه میمصت ،یریگ سم ؤ تیلو و راکدوخ ا یدم تسا هک نیا تراهم اه تحت ریثأت ییاناوت نیرمت رکف ندرک هب تروص یداقتنا و یاراد لاور یقطنم یم دشاب ( 6 ، 5 .) شزومآ هتشر یاه یکشزپ و یکشزپاریپ یکی زا هطیح ییاه تسا هک بحاص نارظن شلات یدایز یارب دوبهب تیفیک نآ یم دننک و تراهم یاه رکفت یداقتنا ار یارب هتشر یاه مولع یکشزپ مزلا و یرورض یم دنناد ( 2 ) . یرادروخرب زا تراهم یاه رکفت یداقتنا لمکم یدنمناوت یاه هفرح یا نانکراک تشادهب و نامرد بوسحم یم دوش و هعلاطم نازیم نآ رد نایوجشناد هزوح مولع یتشادهب یم دناوت هتفای یاه مزلا یارب همانرب یزیر یشزومآ رد تهج اقترا ی یدنمناوت یاه رکفت یداقتنا ار مهارف دروآ . هرهب یریگ زا رکفت هناداقن ا ی هک دوخ لماش تراهم یاه ،لیلحت ،یبایشزرا للادتسا ،یسایق للادتسا ییارقتسا و طابنتسا دشاب ، یارب نایوجشناد هدکشناد تیریدم و علاطا یناسر یکشزپ تهج رد شیازفا یدنمناوت انآ ن یرورض رظن هب یم دسر . اب هجوت هب مها ی ت عوضوم و ا ی ن هک کدنا شهوژپ اه ی ماجنا هدش رد نایوجشناد هتشر یاه فلتخم یتشادهب رد روشک یکاح زا فعض رد رکفت یداقتنا یم دشاب ، شهوژپ رضاح اب فده یسررب تراهم یاه رکفت یداقتنا رد نایوجشناد هدکشناد تیریدم و علاطا یناسر یکشزپ هاگشناد مولع یکشزپ نارهت دش ماجنا .شور
شور
راک
راک
نیا هعلاطم زا عون یعطقم -یلیلحت دوب هک رب یور نایوجشناد لوغشم هب لیصحت رد هدکشناد تیریدم و علاطا یناسر یکشزپ هاگشناد مولع یکشزپ نارهت رد لاس 5937 تروص تفرگ . رب ساسا لومرف مجح هنومن و اب رد رظن نتفرگ دودح نانیمطا 35 دصرد و تقد 5 دصرد و اب رد رظن نتفرگ P ای لامتحا اراد ندوب رکفت یداقتنا بولطم رد نیب وجشناد ی ،نا 974 رفن هب ناونع هنومن و هب تروص یفداصت و رد سرتسد و ماگنه روضح رد هدکشناد زا نیب نایوجشناد هتشر یاه تیریدم تامدخ یتشادهب و ،ینامرد یرادباتک وعلاطا یناسر ،یکشزپ نف آ یرو تاعلاطا ،تملاس کیتامروفنا ،یکشزپ داصتقا تملاس ، تیریدم تاعلاطا ،تملاس رامآ یتسیز باختنا دندش . یارب عمج یروآ هداد اه زا شسرپ همان ود شخب ی هدافتسا دیدرگ . شخب لوا رد گرب ی هدنر تاصخشم فارگومد ی ک ( و ی گژ ی اه ی درف ی زا هلمج ،نس عضو ی ت ت أ له ، هتشر یلیصحت و عطقم یلیصحت و ) شخب مود واح ی نومزآ تراهم اه ی رکفت داقتنا ی لاک ی نرف یا -مرف ب ( California critical thinking
skills test-Form B ی ا CCTST-Form B ) دوب . ای ن نومزآ واح ی 94 س ؤ لا دنچ زگ ی هن ا ی اب ی ک خساپ حص ی ح رد جنپ هزوح تراهم اه ی تخانش ی رکفت داقتنا ی لحت( ی ،ل ،طابنتسا للادتسا جاتنتسا ی ، للادتسا ارقتسا یی و شزرا ی با ی ) م ی دشاب . شسرپ همان CCTST-Form B رد لاس 5330 هب سو ی هل Facion و Facion عادبا درگ ی د و رد لاح رضاح ءزج لمع ی رت ی ن و دربراک ی رت ی ن اهرازبا ی را ز ی با ی تراهم اه ی رکفت داقتنا ی بوسحم م ی ددرگ ( 7 ) هک هب سراف ی همجرت هدش و یارب ناسمه ندش اب ارش ی ط گنهرف ی ، غت یی تار ی رد خرب ی س ؤ تلاا هداد هدش تسا ( 3 ) . اور یی و اپ یا یی ا ی ن نومزآ رد لاس اه ی 37 -5335 رد ی ک هعلاطم هدرتسگ رب ور ی 5563 وجشناد زا جنپ هتشر فلتخم صحت یل ی عت یی ن دیدرگ ( 7 ) . تهج عت یی ن اور یی نومزآ CCTST-Form B زا شور گتسبمه ی نورد ی و لومرف هرامش 70 Kuder–Richardson هب روط هناگادج تهج پ ی ش نومزآ و سپ نومزآ هدافتسا دش هک اپ یا یی نآ 25 / 0 -67 / 0 دمآ تسد هب . رابتعا روص ی نومزآ ب ه سو ی هل مک ی هت ا ی زا ناداتسا اد هاگشن و نچمه ی ن زا رط ی ق هاوخرظن ی زا وجشناد ی نا سپ زا مکت ی ل نومزآ ( هک راهظا دنتشاد نومزآ روکذم ثعاب رکفت نآ اه هدش و نآ اه ار روبجم هب زجت ی ه و لحت ی ل و تواضق هدومن تسا ) ، تأ یی د دش . تهج عت یی ن رابتعا اوتحم یی نومزآ زا شور Delphi و هاوخرظن ی زا 46 رفن زا صصختم ی ن و ن رظ ی ه نازادرپ اه ی رکفت داقتنا ی هدافتسا .دش رد ی ک هعلاطم پ ی ش نومزآ و سپ ،نومزآ هورگ دهاش هب سررب ی رابتعا هزاس نومزآ تراهم اه ی رکفت داقتنا ی لاک ی نرف یا رد هاگشناد لاک ی نرف یا رب ور ی 5563 وجشناد زا جنپ هتشر فلتخم تخادرپ دن . رد ناریا زین ییایاپ نیا شسرپ همان طسوت م ی ر لاوم یی ناراکمه و رب یور وجشناد ی نا مرت لوا و رخآ عطقم راک سانش ی پ ی هتسو امام یی هاگشناد اه ی مولع کشزپ ی رهش نارهت دروم ت أ دیی رارق تفرگ ( 3 ) . شور هرمن راذگ ی و شزرا ی با ی : شور هرمن راذگ ی رد ا ی ن نومزآ دب ی ن تروص تسا هک هب ازا ی ره باوج حص ی ح ی ک هرمن هب ف در قلعت م ی گ ی در و عومجم باوج اه ی حص ی ،ح هرمن لک نآ درف بوسحم م ی دوش . رد تروص ی هک غ ی ر زا زگ ی هن اه ی حص ی ح و ی ا ب ی ش زا ی ک زگ ی هن باختنا دوش و ای زگ ی هن ا ی باختنا ،دوشن نآ خساپ هابتشا بوسحم م ی درگ د و هرمن ا ی هب نآ قلعت من ی گ ی در . تما ی زا اهن یی نومزآ 94 و تما ی زا بسک هدش رد ره شخب زا نومزآ ب ی ن 56 -0 غتم ی ر یم دشاب ؛ هب روط ی هک رد شخب لحت ی ل رثکادح 3 تما ی ،زا رد شخب طابنتسا رثکادح 55 تما ی ،زا رد شخب للادتسا جاتنتسا ی رثکادح 56 تما ی ،زا رد شخب للادتسا ارقتسا یی رثکادح 54 تما ی زا و تیاهن رد رد شخب شزرا ی با ی رثکادح 54 تما ی زا ظنت ی م هدش .تسا دب ی ن ترت ی ب ارب ی ره درف شش هرمن ( لماش ی ک هرمن لک رکفت داقتنا ی و جنپ هرمن تراهم اه ی رکفت داقتنا ی ) هبساحم م ی درگ .د لباق رکذ تسا هک دورو دارفا هب هعلاطم هب لیم ناشدوخ دوب و زا نانآ هب تروص یهافش لبق زا لیمکت شسرپ همان تیاضر هتفرگ دش . تاعلاطا لصاح زا شهوژپ هب تروص یهورگ دروم لیلحت رارق تفرگ و زا یسررب یدارفنا دارفا یراددوخ دش و تاعلاطا دارفا تکرش هدننک رد شهوژپ هنامرحم یقاب دنام . تهج هیزجت و لیلحت هداد اه زا مرن رازفا یرامآ SPSS هخسن 57 ( version 18, SPSS Inc., Chicago, IL ) و نومزآ یاه ANOVA و Independent t هدافتسا .دیدرگ
ی
ی
هتفا
هتفا
اه
اه
997 هنومن رد نیا هعلاطم دروم یسررب رارق دنتفرگ هک دصرد ییوگخساپ اب ربارب 77 دصرد .دوب 7 / 40 دصرد ناگدننک تکراشم ار نارسپ و 7 / 53 دصرد نآ اه ار نارتخد ابنیگنایم ینس 52 / 0 ± 67 / 75 لاس لیکشت یم د ندا د . رتشیب دارفا دروم یسررب ( 730 رفن ، 7 / 75 )دصرد زا رظن تیعضو ت أ له ، درجم و زا رظن عطقم یلیصحت ، یوجشناد سناسیل دندوب . زا ظاحل هتشر یلیصحت ، تیریدم تامدخ یتشادهب و ینامرد و نف آ یرو تاعلاطا تملاس نیرتشیب یناوارف ار رد نیب هتشر اه .تشاد رب ساسا هتفای یاه ب ه تسد ،هدمآ نیگنایم ( ± فارحنا )رایعم هرمن هطیح لیلحت ربارب اب 45 / 5 ± 40 / 7 هک دوب اب هجوت هب هنماد نیا هطیح ( 3 -0 ) ، ددع ب ه تسد هدمآ زا نیگنایم ( 5 / 4 ) رتمک یم دشاب . نیگنایم هرمن یبایشزرا ربارب اب 00 / 7 ± 37 / 7 دوب هک اب هجوت هب هنماد نیا دعب ( 54 -0 ،) ددع هدش لصاح زا نیگنایم ( 2 ) رتمک تسا . نیگنایم یارب هرمن طابنتسا ربارب اب 25 / 5 ± 97 / 7 ب ه تسد دمآ هک اب هجوت هب هنماد دعب ( 55 -0 ،) ددع هدش لصاح زا نیگنایم ( 5 / 5 ) هلصاف اد تش . نیگنایم هرمن رد دعب للادتسا ییارقتسا 00 / 7 ± 73 / 9 هک دوب اب هجوت هب هنماد نیا دعب ( 54 -0 ،) ددع ب ه تسد هدمآ رتمک زا دح ینایم هزاب یم .دشاب نینچمه لصاح نیگنایم هرمن ب دع للادتسا یسایق ربارب اب 32 / 7 دش . اب هجوت هب هنماد نیا دعب ( 56 -0 ،) ددع هب هدمآ تسد زا دح ینایم هزاب ( 7 ) رتمک تسا . رد عومجم نایوجشناد رد همه داعبا یاراد حطس رکفت یداقتنا رتمک زا طسوتم .دندوب م ی گنا ی ن هرمن رکفت یداقتنا رد نیب نایوجشناد ربارب اب 55 / 2 ، هنایم و دم نآ ربارب 7 و بیرض یگلوچ ربارب 53 / 0 هبساحم دیدرگ هک بیرض یگلوچ ناشن هدنهد یعیبط ندوب هداد اه یم .دشاب رب ساسا نومزآ یرامآ Independent t نیب تیسنج و هرمن رکفت یداقتنا هطبار ینعم یراد هدهاشم دیدرگن اما ، رب ساسا نومزآ ANOVA ، نیب عطقم یلیصحت و هرمن رکفت یداقتنا هطبار ینعم یراد تشاد دوجو ( 007 / 0 = P ). نیرتلااب هرمن رکفت یداقتنا رد نیب نایوجشناد عطقم یسانشراک دشرا هدهاشم .دش نیب تیعضو ت أ له و هرمن رکفت یداقتنا هطبار ینعم یراد دوب و نیرتشیب زایتما زا نیا رظن رد نیب دارفا درجم هدهاشم .دیدرگ نومزآ ANOVA هک داد ناشن نیب عون تنوکس و تراهم یاه رکفت یداقتنا هطبار ینعم یراد دوجو دراد ( 005 / 0 = P ) و نیرتلااب هرمن رکفت یداقتنا رد نیب نایوجشناد نکاس هاگباوخ هدهاشم دش لودج( 5 ). نیگنایم رکفت یداقتنا رد نیب نایوجشناد هتشر یاه فلتخم یلیصحت رد لودج 5 هدروآ هدش تسا . نیب هتشر یاه فلتخم یلیصحت زا رظن نیگنایم هرمن بسک هدش فلاتخا ینعم یراد دوجو اد تش . نینچمه نیب هتشر یلیصحت و هرمن رکفت یداقتنا هطبار ینعم یراد هدهاشم دیدرگ ( 005 / 0 = P ) و نیرتلااب هرمن رکفت یداقتنا طوبرم هب نایوجشناد هتشر رامآ یتسیز و نیرتمک هرمن رکفت یداقتنا طوبرم هب نایوجشناد هتشر نف آ یرو تاعلاطا تملاس یم .دشاب لودج 5 : هطبار رکفت نا ت یداق اب یاهریغتم دروم هعلاطم ریغتم حوطس ریغتم دادعت )دصرد( نیگنایم ± فارحنا رایعم حطس ینعم یراد ( P ) سنج درم ( 0 / 40 ) 596 63 / 9 ± 42 / 2 630 / 0 * نز ( 0 / 60 ) 707 50 / 4 ± 67 / 2 عطقم یلیصحت سناسیل ( 3 / 29 ) 747 45 / 9 ± 56 / 2 007 / 0 ** سانشراک دشرا ( 5 / 77 ) 26 65 / 4 ± 37 / 7 یرتکد ( 6 / 9 ) 57 20 / 5 ± 79 / 2 عضو ت أ له درجم ( 7 / 75 ) 730 22 / 9 ± 02 / 7 005 / 0 ** 4/52±9/07 49 )57/2( لهأتم قلاط هتفرگ ( 5 / 5 ) 5 00 / 0 ± 00 / 4
عون تنوکس یهاگباوخ ( 9 / 26 ) 757 25 / 9 ± 55 / 7 005 / 0 ** 5/73±9/23 27)79/5( یصخش اب ناتسود ( 6 / 0 ) 7 00 / 0 ± 00 / 9 هتشر تیریدم ینامرد و یتشادهب تامدخ ( 3 / 94 ) 557 62 / 9 ± 75 / 2 005 / 0 ** یرادباتک علاطا و یناسر یکشزپ ( 7 / 55 ) 97 3 / 9 ± 57 / 7 کیتامروفنا یکشزپ ( 9 / 5 ) 57 35 / 5 ± 77 / 2 نف آ یرو تاعلاطا تملاس ( 6 / 47 ) 544 46 / 9 ± 57 / 6 داصتقا تملاس ( 4 / 7 ) 7 57 / 5 ± 75 / 50 رامآ یتسیز ( 7 / 5 ) 4 29 / 5 ± 50 / 59 تیریدم تاعلاطا تملاس ( 4 / 7 ) 7 55 / 4 ± 25 / 55 * نومزآ Independent t ** نومزآ ANOVA
ثحب
و
هجیتن
یریگ
پ ژ شهو رضاح اب فده یسررب تراهم یاه رکفت یداقتنا رد نایوجشناد هدکشناد تیریدم و علاطا یناسر یکشزپ تروص .تفرگ جیاتن لصاح زا هیزجت و لیلحت شسرپ همان اه ناشن داد هک حطس تراهم یاه رکفت یداقتنا نایوجشناد هدکشناد تیریدم و علاطا یناسر یکشزپ هاگشناد مولع یکشزپ نارهت اب نیگنایم ( ± )رایعم فارحنا 3 / 9 ± 55 / 2 نییاپ رت زا هرمن رد رف ا دنی یزاسدرادناتسا نومزآ تراهم یاه رکفت یداقتنا ( 73 / 55 ) یم دشاب و رد عومجم یم ناوت رکفت یداقتنا نآ اه ار فیعض تسناد . لیلحت داعبا نیا ریغتم لکشتم زا ،یبایشزرا ،طابنتسا ،لیلحت للادتسا ییارقتسا و للادتسا یسایق ناشن داد هک همه داعبا نیگنایم اه رتمک زا دح طسوتم .تسا نیدب بیترت تکرش ناگدننک شهوژپ رضاح یاراد رکفت یداقتنا فیعض ی .دندوب تکرش ناگدننک هعلاطم یرهطا و ناراکمه رد ناهفصا ( 2 ) و رک ی م ی ردنقن و ناراکمه رد راوزبس ( 50 ) اب مه ی ن رازبا و ملاسا ی ربکا و فراعم ی رد مرهج ( 55 ) اب رازبا توافتم هب جیاتن هباشم ی تسد دنتفای ؛ رد یلاح هک ییاناوت رکفت یداقتنا تکرش ناگدننک هعلاطم یفاکسا و ناینامیا بدرا یل ی رد ناچوق رد حطس یطسوتم رارق تشاد ( 57 .) رب ساسا جیاتن ب ه تسد هدمآ زا هعلاطم ،رضاح نیب رکفت یداقتنا و عطقم یلیصحت هطبار ینعم یراد دوجو اد تش و رکفت یداقتنا رد عطقم یسانشراک دشرا رد حطس یرتلااب دوب . یریرح یرقاب و داژن هعلاطم دوخ ار اب فده یسررب رکفت یداقتنا شناد نایوج هدکشناد تشادهب هاگشناد مولع یکشزپ ناردنزام و یور رب 567 یوجشناد یسانشراک و 72 یوجشناد یسانشراک دشرا ماجنا داد دن هعلاطم جیاتن . نانآ هک داد ناشن نیب حطس رکفت یداقتنا هعماج دروم شهوژپ و عطقم یلیصحت هطبار ینعم یراد دوجو .دراد رد دعب طابنتسا زین نیب ود عطقم توافت ینعم یراد دش هدهاشم و نایوجشناد عطقم یسانشراک دشرا رد حطس یرتلااب .دندوب لیلد نیا رما یم دناوت تیهام سورد رد عطقم یسانشراک دشرا و زاین هب ،طابنتسا لیلحت و شهوژپ رتشیب دشاب ( 59 .) هک دوب نآ زا یکاح رضاح هعلاطم جیاتن نیب نیگنایم تراهم یاه رکفت یداقتنا رد نیب نایوجشناد هتشر یاه فلتخم توافت ینعم یراد دوجو .دراد نایوجشناد هتشر رامآ یتسیز یاراد نیرتشیب و نایوجشناد هتشر نف آ یرو تاعلاطا تملاس یاراد نیرتمک هرمن نومزآ رکفت یداقتنا .دندوب و یدمحم اباب یلیلخ زین رد هعلاطم دوخ هب هجیتن یهباشم تسد تفای دن ( 54 .) تلع ب ه تسد ندمآ نینچ هجیتن یا ار یم ناوت تیهام هتشر رامآ یتسیز تسناد ؛ ارچ هک تیهام نیا هتشر دنمزاین ،لیلحت للادتسا و هجیتن یریگ یقطنم یم دشاب هک زج ء ناکرا یساسا رکفت یداقتنا تسا . دیاش لیلد شرگید نیا ا تس هک هتشر رامآیتسیز رد هعماج دروم شهوژپ اهنت رد عطقم یسانشراک دشرا دوجو .تشاد جیاتن هعلاطم هک داد ناشن رضاح نیب هرمن تراهم یاه رکفت یداقتنا و تیسنج چیه هنوگ هطبار ینعم یراد درادن دوجو . یدارمادخ و ناراکمه رد هعلاطم دوخ هب تن ی هج هباشم ی تسد ی دنتفا ( 55 ) . رد شهوژپ رضاح ب ی ن تراهم اه ی رکفت داقتنا ی و عضو ی ت لهأت هطبار نعم ی راد ی دهاشم درگ ی د و تراهم اه ی رکفت داقتنا ی رد وجشناد ی نا لهأتم ب ی رتش زا وجشناد ی نا درجم دوب اتن اب هک ی ج شهوژپ دارمادخ ی و ناراکمه ( 55 یناوخمه ) ادن تش . Shirrell درک نایب هک رکفت یداقتنا دیاب رد هنیمز صخشم ی شزومآ هداد دوش و هزادنا یریگ ،ددرگ هب ترابع رگید درف رد کی هنیمز یاراد رکفت بوخ و رد هنیمز رگید فیعض دشاب ( 56 ) . یارب شزومآ تراهم یاه رکفت یداقتنا هب نایوجشناد نیدنچ راکهار زایندروم تسا هک نیلوا نآ رد بلاق هتشر یلیصحت داجیا لداعت نیب یاوتحم سورد و رف ا دنی یشزومآ تسا ؛ هک ارچ اب مجح یلعف یاوتحم سورد هب یتحار یمن ناوت رد نامز دودحم سلاک ب ه شزومآ نیا تراهم تخادرپ ( 59 .) رد یوگلا ارا ی ه هدش طسوت نسح روپ و ناراکمه ، هویش یربهر ،ناریدم هویش یربهر دای هدنهد و یگژیو یاه دای هدنریگ رد لماعت اب طیحم رب رکفت یداقتنا ت أ ریث راذگ .دوب اب هجوت هب هچنآ رد شهوژپ ؛دش نایب یو زا هدمع نیرت عناوم هعسوت و دشر رکفت یداقتنا ، هدافتسا بلاغ زا شور یاه یتنس رد ماظن یشزومآ و درکیور یشزومآ تسا هک رب ظفح یطوط راو ت أ دیک یم .دنک یاضف آ یشزوم دیاب هدنکآ زا ،یلدمه کرد ، مهف و مارتحا هب همه .دشاب یگژیو یاه یدرف م ؤ رث رب نیا دنور ،هقلاع ،هزیگنا راکدوخ ا یدم ...و تسا . یربهر لوحت ارگ و نوگرگد زاس رد پ شهوژ نسح روپ و ناراکمه زا لماوع زاسراک رد م ؤ تاسس شزومآ یلاع مان هدرب دش ( 52 .) زا هلمج تیدودحم یاه شهوژپ رضاح ، شسرپ همان نومزآ تراهم یاه رکفت یداقتنا اینرفیلاک دوب . اب هجوت هب نیا هک نومزآ تراهم یاه رکفت یداقتنا اینرفیلاک کی نومزآ ینلاوط و تقاط اسرف تسا ، نیاربانب مزلتسم زکرمت و تقو دازآ هدوب ، وجشناد دیاب یگدامآ مزلا ار هتشاد دشاب . نینچمه اب هجوت هب نامز نومزآ هک دعب زا سلاک یاه یسرد نایوجشناد دوب هب زج یدادعت زا نایوجشناد هک زا هعلاطم فذح دندش ، دارفا هیقب رد رف ا دنی لیمکت شسرپ همان تکرش دندرک . نینچمه هب مزلا رکذ تسا هک هعلاطم رضاح رد لاس 5937 لبق زا لاصفنا هاگشناد مولع یکشزپ ناریا و نارهت و یماگنه ارجا دش هک هدکشناد تیریدم و علاطا یناسر یکشزپ هتسباو هب هاگشناد مولع یکشزپ نارهت .دوب تن ی هج گ ی ر ی جیاتن شهوژپ رضاح تراهم یاه رکفت یداقتنا ار رد نایوجشناد هدکشناد تیریدم و علاطا یناسر یکشزپ هاگشناد مولع یکشزپ نارهت رد یمامت داعبا ،طابنتسا للادتسا ،یسایق للادتسا ،ییارقتسا یبایشزرا و لیلحت فیعض یبایزرا درک . هب رظن یم دسر ت رکف یداقتنا هب ناونع کی دعب یساسا رد هتشر یاه طبترم اب هدکشناد تیریدم و علاطا یناسر یکشزپ هاگشناد مولع یکشزپ نارهت نآ هنوگ هک دیاب دروم هجوت ماظن یشزومآ رارق یمن دریگ و مزلا تسا اب حلاصا وگلا ی یشزومآ و شور یاه یریگارف هب نیا رما هجوت .ددرگ نینچمه داهنشیپ یم ددرگ رد هدنیآ هاگراک ییاه هب روظنم ییانشآ نایوجشناد اب تراهم یاه رکفت یداقتنا و یاهراکهار هرهب یدنم زا نیا تراهم رازگرب .ددرگ
یرازگساپس
رد نایاپ زا ناداتسا مرتحم ، نایوجشناد و یناراکمه هک رد رف ا دنی ت عیزو و عمج یروآ شسرپ همان ام ار یراکمه دندرک ، ریدقت و رکشت یم لمع هب دیآ .References:
1. Meyers C. Teaching Students to Think Critically. 6th Ed. Tehran: Samt; 2007. [In Persian]
2. Bahmanpour K. (dissertation). The Effect of problem solving teaching strategies on critical thinking skills. Critical thinking dispositions, attitude and behavior of nursing students in Tehran medical science. Tehran: University of Medical Sciences Tehran; 2003.
3. Shoja Razavi MR. Philosophy of education; the main themesin the tradition of analytical. (Translation). Hurst P. Mashhad: Ferdowsi University; 2006: 332-3. [In Persian]
4. Abily Kh. Teaching critical thinking. (Translation). Myers Ch. Tehran: Samt; 2007: 8-36. [In Persian]
5. Hunt BK. Developing critical thinking skills at the university of Phoenix-Nevada campus critical. [cited 2010 Sep 3]. Available from: http://www.drkenhunt.com/critical.html. 6. Hasanpour M, Mohammadi R, Dabbaghi F,
Oskouie F, Yadavar Nikravesh M, Salsali M et al., The need for change in medical sciences education: A step towards developing critical thinking. Iran J Nurs 2006; 18(44): 39-49. [In Persian]
7. Athari Z, Sharif M, Nematbakhsh M, Babamohammadi H. Evaluation of Critical Thinking Skills in Isfahan University of Medical Sciences' Students and Its Relationship with Their Rank in university entrance exam Rank. Iran J Med Educ 2009; 9 (1): 5-12. [In Persian]
8. Facion PA, Facion NC. The California critical thinking skills test and national. League for nursing accreditation requirement Millbrae, CA: Academic; 1994
9. Mirmolaie T, Shabani H, Babaie GhR, Abdehagh Z. Comparison of critical thinking midwifery school freshman and senior medical universities in Tehran. Hayat. 2004;
10(22):69-77. [In Persian]
10. Karimi Naghandar M, Rahnama Rahsepar F, Golafrooz M, Mohsenpour M. Critical thing assessment in nursing internship sabzevar university of medical science. J Res Health Sci. 2010: 10(19): 24-28. [In Persian]
11. Eslami Akbar R, Marefi F. Comparison of critical thing first and last semester nursing student and clinical nursing Jahrom University of Medical Science. J Jahrom Univ Med Sci. 2010; 8(1):37-44. [In Persian]
12. Eskafi M, Imanian Ardebili M. Assessment of student's critical thing skills. Sci Info. 2010; 24:(4):12-7[In Persian]
13. Hariry N, Bagherinejad Z. Survey of critical thing in student Mazandaran University of Medical Science and health care. J Mazandaran Univ Med Sci. 2012:21(1):166-73. [In Persian]
14. Baba mohammadi H, Khalili H. Critical Thinking Skills of Nursing Students in Semnan University of Medical Sciences. Iran J Med Educ. 2004; 4(2): 23-31. [In persian]
15. Khodamoradi K, Zakerin M, Shahabi M, Yaghmaie F, amid Alavi Majd H. Comparing critical thinking skills of first- and last-term baccalaureate students of nursing, midwifery and occupational therapy of medical Universities of Tehran city. Med Sci J Islamic Azad Univ Tehran Med Branch. 2011; 21(2):134-40. [In Persian]
16. Shirrell D. Critical thinking as a predictor of success in an associate degree nursing program. Teach Learn Nurs. 2008; 3(4): 131– 6.
17. Hasanpour M, Mohammadi R, Dabbaghi F, Oskouie F, Yadavar Nikravesh M, Salsali M, et al. The Need for change in medical sciences education: a step towards developing critical thinking. Iran J Nurs. 2006; 18(44):39-49. [In Persian]
Journal of Medical Education Development Center
2015; 12(1):49 -55
Evaluating Critical Thinking Skills in Students of the School of Management
and Medical Informatics, Tehran University of Medical Sciences, Iran, in 2013
Zahra Azami1, Hamid Salehiniya2*
1. M.Sc. Student in Library and Information Sciences, School of Management and Information Sciences, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
2. Ph.D. Student in Epidemiology, Department of Statistics and Epidemiology, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Received: 26 Jul, 2014 Received Corrected Version: 6 Sep, 2014 Accepted: 7 Sep, 2014
٭Correspondence: Department of Epidemiology, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Tel: (+98) 935 775 0428 Fax: (+98) 21 8898 9123 Email:alesaleh70@yahoo.com
Background & Objective: Critical thinking skills in students are essential to making better
decisions. Obtaining information on the critical thinking skills of students is useful in curriculum planning. Therefore, this study was conducted to evaluate the critical thinking skills of students of the School of Management and Medical Informatics, Tehran University of Medical Sciences, Iran, in 2013.
Methods: This was a cross-sectional, analytical study. The study sample consisted of 338 students
of the School of Management and Medical Informatics of Tehran University of Medical Sciences in 2013. The data collection tool used was the California Critical Thinking Skills Test-Form B (CCTST-Form B). Data were analyzed using independent t-test and ANOVA in SPSS software.
Results: The mean score of critical thinking among female students was 7.62 ± 4.50 and among
male students 7.47 ± 3.69; this difference was not significant. ANOVA showed a significant relationship between critical thinking score and level of education (P = 0.002). The highest mean score of critical thinking (8.98) was observed among M.Sc. students. Moreover, a significant relationship was observed between critical thinking score and field of study (P = 0.001).
Conclusion: The results show that the critical thinking skills of the studied students were poor in
all aspects; hence, training students in this respect is essential.
