• No results found

MGA HAKBANG SA PAGGAWA NG COMPOST/BASKET COMPOSTING

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2020

Share "MGA HAKBANG SA PAGGAWA NG COMPOST/BASKET COMPOSTING"

Copied!
12
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

E

P

P

5

Modified In-School Off-School Approach Modules (MISOSA)

Distance Education for Elementary Schools

SELF-INSTRUCTIONAL MATERIALS

MGA HAKBANG SA PAGGAWA NG

COMPOST/BASKET COMPOSTING

Department of Education

(2)

Revised 2010

by the Learning Resource Management and Development System (LRMDS),

DepEd - Division of Negros Occidental

under the Strengthening the Implementation of Basic Education

in Selected Provinces in the Visayas (STRIVE).

Section 9 of Presidential Decree No. 49 provides:

“No copyright shall subsist in any work of the

Government of the Republic of the Philippines. However,

prior approval of the government agency or office wherein

the work is created shall be necessary for exploitation of

such work for profit.”

(3)

GRADE V

MGA HAKBANG SA PAGGAWA NG COMPOST/BASKET

COMPOSTING

ALAMIN MO

Alam mo ban a sa paghahalaman, kailangan ang abono upang maging mataba at malago ang mga halaman? Ito ay maaring kunin sa natural na kapaligiran. Sa pamamagitan ng composting ang mga sariwa o nabubulok na mga basura tulad ng dahon ay maaring gawing abono. Tinatawag itong organikong abono. Ito ay nakapagpapaunlad sa kalidad o uri ng lupang pagtatamnan.

Sa modyul na ito, tatalakayn natin at matututuhan mo ang wastong pamamaraan sa paggawa ng compost.

PAGBALIK-ARALAN MO

Bago tayo magpatuloy sa ating aralin sa modyul na ito. Balikan natin ang natutunan sa pag-aalaga ng lupa sa pmamagitan nitong mga bugtong.

Ako’y isang uri ng pataba, Upang mapagyaman ang lupa,

Nagdudulot ako ng sustansyan kailangan, Na galling sa nabubulok na bagay.

Ano ako?______________

Ako’y dapat idagdag sa halaman, Kung mabagal ang paglaki

Maari ako’y ikalat sa paligid Isabog sa pagitan ng halaman O ihalo sa tubig at idilig

(4)

PAG-ARALAN MO

Basahin ang panayam ng mga bata at initindihin ang nilalaman nito.

Ang leksyon ng mga bata aytunkol sa composting. Naisipan nilang kapanayamin si Mang Isko, isang magsasaka sa kanilang lugar.

Mga Bata: Magandang umaga po, Mang Isko.

Mang Isko: Magandang umaga. Ano ba ang maipaglilingkod ko sa inyo?

Mga Bata: Kami po ay nagpunta rito upang alamin kung paano ang paggawa ng

compost. Ito po kasi ay leksyon namin ngayon.

Mang Isko: Alam ninyo mga bata, bagamat maymga komersyal na pataba na

Maaaring mabili sa iba’t-ibang tindahan, ang paggamit ng compost ay higit na inimumungkahi lalo na kung ang lugar ay may malawak na bakuran. Halina kayo sa likod ng bahay ko at ipakikita ko sa inyo ang paggawa ng compost.

Gagawa tayo ng hukay ditto sa isang bahagi ng bakuran at ditto natin itatapon ang mga nabubulok nga kalat upang maging pataba pagkalipas ng ilang buwan. Ito ay tinatawag na compost pit.

Tulong-tulong tayong gumawa para matutunan ninyo sa pamamagitan ng sumusunod na mga hakbang.

Ang Paggawa ng Compost Pit.

1. Pumili ng angkop na lugar.

a. Patag at tuyo ang lupa b. May kalayuan sa bahay

(5)

2. Gumawa ng hukay sa lupa nang maylimang metro ang lalim at dalawang metro ang lapad. Patagin ang loob ng hukay at hayaang makabilad sa araw upang hind mabuhay ang anumang uri ng mikrobyo.

(6)

4. Patungan ito ng mga dumi ng hayop hanggan umabot ng 15 sentimetro ang kapal at lagyan muli ng lupa, abo at apog. Gawin ito ng paulit-ulit hanggang mapuno ang hukay.

(7)

6. Pumili ng ilang piraso ng kawayang wala nang buko at may butas sa gilid. Itusok ito sa nagawang compost pit upang makapasok ang hangin at maging mabilis ang pagkabulok ang mga basura.

7. Bunutin ang mga itinusok na kawayan pagkalipas ng tatlong lingo. Haluing mabuti ang mga pinagsama-samang kalat at lupa. Pagkalipas ng dalawang buwang o higit aymaaari na itong gamiting pataba ayon sa mabiis an pagkakabulok ng mga basurang ginagamit.

Mga Bata: Hay! Nakapapagod pala gumawa ng compost pit pero enjoy po naman.

(8)

Mang Isko: Oo naman, Ito’y sa pamamagitan ng basket composting. Isang paraan din ito ng pagpapabulok ng mga basura pero sa sisidlang naman hindi sa hukay. Halina kayo, ipakikita ko sa inyo. Ito ang mga paraan sa paggawa ng basket composting.

1. Pumili ng sisidlan na yari sa kahoy o yero na sapat ang laki at haba. May isang metro ang lalim

(9)

3. Diligan ang laman ng sisidlan at lagyan ng pasingawang kawayan upang mabulok kaagad ang basura.

(10)

5. Alisin ang mga pasingawang kawayan at haluin ang laman ng sisidlan upang magsama ang lupa at nabubulok na mga bagay pagkalipas ng isang buwan.

Mga Bata: Ang galling mo po, Mang Isko. Kailan naman po naming pwedeng gamitin

ito?

Mang Isko: maaari nang gamiting pataba ang laman ng sisidlan pagkalipas ng dalawang buwan o higit pa.

Mga Bata: Maraming salamat po. Mang Isko. Ang dami naming natutunan sa mga ginawa nating compost pit at basket composting.

Mang Isko: Walang anuman mga bata.

(11)

SUBUKIN MO

Subikin mo ang natutunan mo sa modyul na ito. Isulat ang sagot sa kuwadernong sagutan.

A. Tumingin ka sa paligid ng inyong bahay. Aling lugar ang pwede mong gamitin sa paggawa ng organikong pataba.

1. Compost

2. Basket composting

B. Ipaliwanag kung bakit iyon ang napili mong gagawin?

C. Sa napili mo paano ang wastong paraan ng paghahanda nito?

TANDAAN MO

Ang compost ay isang uri ng pataba mula sa mga tuyong damo, dahon, balat ng prutas o gulay, at mga dumi ng hayop ng ipinabubulok sa isang hukay sa isang malawak na lugar samantalang ang basket composting ay pagbubulok ng basura sa isang sisidlan.

ISAPUSO MO

Basahin ang mga sumusunod na pamantayan sa paggawa ng compost/basket/ iguhit ang mukhang masaya kung nasisiyahan ka o angkop na gawin at mukhang malungkot kung hindi kanais-nais.

1. Ihanda ang mga mahahalagang materyales na gagamitin.

2. Mag-iingat sa paggamit ng matatalas at matutulis na kagamitan upang hindi masugatan.

(12)

GAWIN MO

Isaisip uli ang mga natutunang mga paraan sa paggawa ng “compost pit” at “basket composting”

1. Gumawa ng compost pit sa bakuran niyo o sa likod ng inyong bahay sa tulong ng iyong mga kasambahay.

2. Hikayatin mo ang iyong kapitbahay gumawa ng basket composting at ipaliwanang ang kahalagahan nito.

PAGTATAYA

Tingnan natin uli ang galling mo sa pag-intindi nitong modyul/

Basahin ang sitwasyon at suriing mabuti kung ano ang magandang gawin.

1. Nakikita mong maraming basura sa paligid ninyo. Ikinakalat lang ion g mga kapitbahay mo kung saan-saan at ang iba naman at nakita mong sinusunog ito. Pulungin mo sila sa pahintulot ng kapitan at ipaliwanag ang benepisyong makukuha kung ang basurang nabubulok ay hindi susunugin.

2. Kapayanim mo rin ang isang kakilalang naghahalaman sa pulong na ito. Tanungin ang uri ng patabang ginagamit gayundin ang kabutihang dulot nito sa mga alagang pananim. Isulat ng patalata ang kinalabasan ng pakikipagpanayam.

Salamat kaibigan , at natapos mo ang gawain sa modyul na

ito. Maaari mo ng gawin ang susunod na modyul.

References

Related documents

However, this could arise from the low sample size since the trend appears to show that animals with VP-DBS exhibit less cumulative seizure durations (fig. 4B) and

DoS is the severe form of active attack against all types of wireless networks especially broadband networks, and it is capable target a single node, a portion of wireless

Tujuan : Untuk mengetahui apakah pelaksanaan Fisioterapi pada kasus Osteoarthritis Genu dengan menggunakan modalitas Infrared (IR), Transcutaneus Electrical Nerve

Based on Model 3, in the Terai, a one-year increase in mean years of schooling was associated with a two-fifths (1-exp[-0.49]) decline in the number of families affected due to floods

Conclusions: The HNSC proteome database is a useful inventory which will allow to specify changes in the cellular protein expression pattern due to specific activated or

Results: The expression of GLT8D2 was higher in the liver of rats with NAFLD than in the control rats, and GLT8D2 was mainly located around lipid droplets in hepatocytes..