How To Find Out What A Car Is Like

(1)

การบริหารจัดการพลังงานในโรงพยาบาล

หัวข้อในการบรรยายและฝึกอบรม

2.

การบริหารจัดการทรัพยากรอาคารในโรงพยาบาล

1.

3.

การบริหารจัดการวิศวกรรมอาคาร

4.

การบ ารุงรักษาอุปกรณ์อาคารใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ

2

5.

การค านวณค่าพลังงาน

6.

กรณีศึกษาของอาคารที่ประสบผลส าเร็จ

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล

เราไม่ช่วยกัน แล้วจะให้ใครมาช่วย

4

ท าไม?

ต้องอนุรักษ์

พลังงาน

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 5 ภาพแสดงประเทศที่การปล่อยก๊าซ CO2 ผ่านการเผาไหม้ของเชื้อเพลิงฟอสซิล (สีฟ้ามากที่สุด) ภาพแสดงการปล่อยก๊าซ CO2 ของประเทศจีน ในช่วงปี1980 – 2009 :หน่วยต่อล้านเมตริกตัน ที่มาข้อมูล: ศูนย์วิเคราะห์ข้อมูลคาร์บอนไดออกไซด์ (CDIAC) ประเทศสหรัฐอเมริกา ล าดับประเทศที่ปล่อยก๊าซ CO2 มากที่สุด ณ. ปี 2007

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 6

(2)

www.inno.co.th

www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 7

ท าไม? ต้องอนุรักษ์พลังงาน

4

Years left



24,009 Megawatts (Total production in Thailand)

9

ถ้าน ้ามันหมด

?

(3)

ทางเลือกสุดท้าย

คุณลดการใช้น ้ามันไม่ได้

14

การเดินทางในโลกอนาคต

หากพลังงานเริ่ม

หมดไป

...

อดีตของเธอ...

เธอเปลี่ยนไปได้ถึงเพียงนี้

เครื่องนุ่งห่มในโลกอนาคต

หากพลังงานเริ่ม

หมดไป

...

เสื้อผ้าในยุคประหยัด

(4)

www.inno.co.th

www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 19

EM

SYSTEM

WARE PEOPLE WARE

HARD WARE

อาคารและงานระบบ

PEOPLE WARE

ผู้ใช้อาคาร

SYSTEM WARE

ระบบบริหารจัดการพลังงาน

ในงานที่เราท า ประหยัดพลังงานได้มั้ย?

ในงานที่เราท า ลดเวลา ลดขั้นตอนได้มั้ย?

ในงานที่เราท า ลดของเสีย ลดการใช้ทรัพยากรได้มั้ย?

ในงานที่เราท า ปรับปรุงคุณภาพชีวิตได้มั้ย?

ครับ เริ่มที่เรา

ใช่ที่ใคร

กฎ 4 ข้อ

ในการอนุรักษ์พลังงาน

21

ไม่บังคับ

ไม่ท าให้คุณภาพชีวิต

หรือมาตรฐานทางวิชาชีพลดลง

เน้นการมีส่วนร่วม

จากผู้รับ

เป็นผู้ให้

ระบบการบริหารคุณภาพตามมาตรฐาน ISO 9001:2008

ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมตามมาตรฐาน ISO 14001:2004

ระบบการจัดการด้านพลังงานตามมาตรฐาน ISO 50001

ระบบการจัดการด้านพลังงาน ตามกฎกระทรวง

ระบบบริหารคุณภาพตามมาตรฐาน JCI

ระบบบริหารคุณภาพตามมาตรฐาน HA

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 23 ขั้นที่ 2 การประเมินสถานะเบื้องต้น ขั้นที่ 3 การก าหนดนโยบายและการประชาสัมพันธ์ ขั้นที่ 1 การก าหนดโครงสร้างการจัดการพลังงาน ขั้นที่ 6 ด าเนินการตามแผนฯ และตรวจสอบวิเคราะห์ การปฏิบัติตามเป้าหมายและแผน ขั้นที่ 5 ก าหนดเป้าหมาย และแผนอนุรักษ์พลังงาน รวมทั้งแผน ฝึกอบรม ขั้นที่ 8 การทบทวนผลการด าเนินการ การประเมินศักยภาพการอนุรักษ์พลังงาน ขั้นที่ 4 ขั้นที่ 7 ตรวจติดตาม ประเมินระบบการจัด การพลังงาน

24

ขั้นตอนที่ 0

ผู้บริหารเอาด้วย

(5)

25

ระบบบริหาร

Management System

เงิน (Money)

เครื่องมือ (Machines)

วัสดุ (Materials)

ผู้บริหาร

ก าลังคน

ขั้นที่ 1

การ

แต่งตั้งคณะกรรมการ

ด้าน

การจัดการพลังงาน

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 29 เสนอแนะเกี่ยวกับการก าหนด หรือทบทวนนโยบายและวิธีการจัดการ พลังงานให้เจ้าของพิจารณา รายงานผลการอนุรักษ์และการจัดการ พลังงานตามนโยบายอนุรักษ์พลังงานและวิธี การจัดการพลังงานของโรงงานควบคุมและอาคาร ควบคุมให้เจ้าของโรงงานหรือเจ้าของอาคารทราบ ประสานงานเพื่อขอความร่วมมือในการปฏิบัติตามนโยบายและวิธีการจัดการพลังงาน, จัดฝึกอบรมหรือกิจกรรมเพื่อสร้างจิตส านึกของบุคลากร ควบคุมดูแลให้การจัดการ พลังงานของโรงงานควบคุม และอาคารควบคุมเป็นไปตาม นโยบายอนุรักษ์พลังงาน และวิธีการจัดการพลังงาน สนับสนุน เจ้าของใน การด าเนินการ ตามกฎกระทรวง ด าเนินการจัดการพลังงาน ให้สอดคล้องกับนโยบายอนุ- รักษ์พลังงานและวิธีการจัดการ พลังงานของโรงงานควบคุม และอาคารควบคุม

หน้าที่

คณะกรรมการด้านการ

จัดการพลังงาน

(6)

www.inno.co.th

www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 32 www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล www.inno.co.th 33

เคล็ดลับ

สู่

ความส าเร็จ

• ต้องได้รับการผลักดันจากผู้บริหารระดับสูงหรือบุคคลที่

ได้รับการยอมรับ

• การพยายามแทรกเรื่องอนุรักษ์พลังงานเข้าไปในกิจกรรม

ต่างๆ ที่ได้ด าเนินการอยู่ก่อนแล้ว เช่น กิจกรรม 5ส กีฬาสี

วันครบรอบการก่อตั้งโรงพยาบาล เป็นต้น

• คณะกรรมการควรมาจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับพลังงาน

การประเมินสถานภาพการจัดการพลังงาน

เบื้องต้น

4

3

2

1

0

น โย บ าย จัด อง ค ์กร แร งจ ูงใ จ ข ้อมูล ข่า วส าร กา รล งท ุน 2nd Target 1st_Target Current 0 ไม่เคยมีการกล่าวถึงนโยบายพลังงานเลย 1 เคยกล่าวถึง แต่ไม่มีการจ ัดท าที่เป็นลายลักษณ์อ ักษร 2 มีแนวคิดที่จะจ ัดท าเป็นทางการ อยู่ระหว่างการด าเนินการ 3 มีนโยบายและมีการสนับสนุนเป็นคร ั้งคราวจากฝ่ายบริหาร 4 มีนโยบายพลังงานที่ชัดเจนจากผู้บริหารสูงสุด เป็นลายลักษณ์ อ ักษร และถือเป็นส่วนหนึ่งของการด าเนินกิจการ ป ระ ช าส ัมพ ันธ ์

(7)

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 38 ไม่ใช่ คะแนน ค าถาม องค์กรไม่มีนโยบายที่ชัดเจน

₀

ค าถาม องค์กรไม่มีแนวทางปฏิบัติที่ท าไว้เป็นลายลักษ์อักษร

1

ค าถาม องค์กรไม่มีการก าหนดนโยบายที่ชัดเจนโดยผู้บริหาร

2

ค าถาม องค์กรมีนโยบายและมีการสนับสนุนเป็นครั่งคราวจากฝ่ายบริหาร

3

ค าถาม องค์กรมีนโยบายการจัดการพลังงานจากฝ่ายบริหารและถือเป็นส่วน หนึ่งของนโยบายของบริษัท

4

ไม่ใช่ ไม่ใช่ ไม่ใช่ ใช่ ใช่ ใช่ ใช่ ใช่ www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 39 ปี 2547 ปี 2548 ปี 2549 ปี 2550 ปี 2551

ตัวอย่าง

ผลการประเมิน EMM โรงพยาบาลหาดใหญ่

สู่

• ต้องประเมินให้ครอบคลุมทุกหน่วยงาน ทุกคนต้องมีส่วนร่วม

• กระจายแบบประเมินให้คณะกรรมการด้านพลังงานเป็นผู้

น าไปประเมินในฝ่ายของตนเอง

• อาจใช้การประชุมเพื่อสรุปเป็นมติที่ประชุมในฝ่าย ก็ได้

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 41 41

การก าหนดนโยบายการอนุรักษ์พลังงาน

เราจะท าให้โรงพยาบาลหาดใหญ่ได้รางวัลที่หนึ่งใน

Thailand Energy Awards ก่อนผู้อ านวยการเกษียณ

(8)

สู่

• การประกาศนโยบายอนุรักษ์พลังงานต้องมีความชัดเจนและมี

เป้าหมายที่เหมาะสมกับองค์กร

• บุคลากรต้องรับทราบอย่างทั่วถึงและเป็นที่เข้าใจ ไม่ใช่เพียง

แค่ติดประกาศ

• ประชาสัมพันธ์ในหลายรูปแบบ เช่น ประชาสัมพันธ์ด้วยรูป

เสียงตามสาย อินทราเน็ต การตรวจเยี่ยมพื้นที่

Attitude Creation

การประกาศนโยบายแบบเข้าถึง

การเผยแพร่

นโยบายอนุรักษ์พลังงาน

การประเมินศักยภาพการอนุรักษ์พลังงาน

แนวทางด าเนินการประเมินศักยภาพการอนุรักษ์พลังงาน

1. รวบรวมข้อมูลการให้บริการ และการใช้พลังงานของทุกฝ่าย ที่เกี่ยวข้องกับการใช้

พลังงาน โดยเป็นข้อมูลเดือน

มกราคม

ถึง

เดือนธันวาคม

ในรอบปีที่ผ่านมา และจัดท า

ข้อมูลดังกล่าวเป็นภาพรวมของโรงพยาบาล

2. ตรวจสอบและประเมินการใช้พลังงานของโรงพยาบาล

โดยแบ่งออกเป็น 3 ระดับ

1. การประเมินระดับโรงพยาบาล

2. การประเมินระดับผลิตภัณฑ์หรือการบริการ

3. การประเมินระดับเครื่องจักร/อุปกรณ์หลัก

(9)

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 50 ที่มา : เอกสารเผยแพร่ โครงการศีกษาเกณฑ์การใช้พลังงานในอุตสาหกรรมและอาคารต่างๆ (SEC) (อาคารประเภทโรงพยาบาล) กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน กระทรวงพลังงาน www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 51

การประเมินศักยภาพการอนุรักษ์พลังงาน

สู่

• ผลที่ได้จากการวิเคราะห์คือ ก าหนดมาตรการอนุรักษ์พลังงาน

• คณะกรรมการหรือแนวร่วม ต้องมีความรู้ความเข้าใจ

• งานที่ท าประหยัดพลังงาน ได้หรือไม่?

• งานที่ท าลดเวลา ลดขั้นตอน ได้หรือไม่

?

• งานที่ท าลดของเสีย ลดการใช้ทรัพยากร ได้หรือไม่

?

• งานที่ท า ปรับปรุงคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น ได้หรือไม่

?

การก าหนด

เป้าหมาย

และ

แผน

อนุรักษ์พลังงาน และ

แผนการฝึกอบรมและกิจกรรมส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน

(10)

“

เป้าหมายที่ดีต้องเป็นอย่างไร

”

น า

ด ัชนีการใช้พล ังงาน

(Energy Index)

มาใช้เป็นเป้าหมายเริ่มต้นก็ดีเหมือนก ันนะคร ับ

ต้องเหมาะสม

หมายถึง

เหมาะสมก ับองค์กรน ั้น ๆ

ไม่ต้องเลียนแบบ

องค์กรอื่นท ั้งหมด

และ

มีความเป็นไปได้

ต้องช ัดเจน

หมายถึง

ไม่หลากหลาย ไม่ก ากวม

หรือต้อง

เข้าใจง่าย ปฏิบ ัติง่าย

และ

ต้องก าหนดเวลา

ดัชนีการใช้พลังงานต่อจ านวนคนไข้

เฉลี่ย

94.31 MJ/

เตียง

-

วัน

การท าแผนเพื่อด าเนินการตามเป้าหมายการอนุรักษ์พลังงาน

สู่

• ควรมีแผนภาพรวมของโรงพยาบาล และแผนย่อยของแต่ละ

ฝ่าย ซึ่งทั้ง

2

แผนนี ้ต้องสอดคล้องกับนโยบายและเป้าหมายที่

ก าหนดไว้

• มีกิจกรรมที่จะมาเป็นตัวเสริมและผลักดันให้โครงการด าเนินไป

อย่างต่อเนื่อง

• เช่น ต้องการลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงานในปี

54

ให้ได้

10%

เมื่อ

เทียบกับปี

53

การ

ด าเนินการ

ตามแผนอนุรักษ์พลังงาน การ

ตรวจสอบ

และวิเคราะห์

การปฏิบัติตามเป้าหมายและแผนอนุรักษ์

พลังงาน

(11)

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 62 ติดต ั้งหลอดประหย ัดไฟ T5 ทดแทน หลอดฟลูออเรสเซ็นต์ 36 W ที่มีการใช้งาน 24 ชั่วโมง

เงินลงทุน

99,792.00 บาท

ผลประหยัด

73,376.47 บาท/ปี

คืนทุน

1.36

ปี

คุมการปิด–เปิดพัดลมระบายอากาศห้อง Chiller ด้วย thermosensor (35 celcius)

ลงทุน 1,600 บาท ประหยัด 3,076 บาท/ปี คืนทุน 0.52 ปี ติดตั้งอุปกรณ์ควบคุมอุณหภูมิอัตโนมัติจากส่วนกลาง ลงทุน 275,000 บาท ประหยัด 110,000 บาท/ปี คืนทุน 2.5 ปี ติดตั้งอุปกรณ์ควบคุมความเร็วรอบ(VSD) มอเตอร์ AHU ลงทุน 600,000 บาท ประหยัด 215827 บาท/ปี คืนทุน 2.78 ปี ลงทุน 980,000 บาท ประหยัด 662,162 บาท/ปี คืนทุน 1.48 ปี ติดตั้ง VSD ปั๊มน ้าเย็น

อบรมสร้างจิตส านึกการอนุรักษ์พลังงาน

สู่

• การติดตามผลการด าเนินงาน จ าเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีการ

ประชุมทบทวนความก้าวหน้าอย่างสม ่าเสมอ เพื่อกระตุ้นให้

เกิดผล

• ประชาสัมพันธ์ผลส าเร็จจากการด าเนินงานเพื่อเป็นก าลังใจ

ให้แก่ผู้ด าเนินการ รวมถึงเป็นแนวทางให้แก่ฝ่ายอื่นๆ ได้น าไป

ปฏิบัติหรือประยุกต์ใช้ต่อ

การ

ตรวจติดตาม

และ

ประเมิน

การจัดการพลังงาน

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 67 ที่มา : Dr.Demming

Standard

อะไรก็พร้อม

...

อะไรก็ดี

แต่ถ้าไม่ลงมือท า

ม ันก็ไม่เกิด

Plan

Do

Check

Act

PDCA Cycle

(12)

www.inno.co.th

การ

ทบทวน วิเคราะห์

และ

แก้ไข

ข้อบกพร่องของการจัด

การพลังงาน

ตัวอย่างการประชุมทบทวน วิเคราะห์ และแก้ไขข้อบกพร่องของการจัดการพลังงาน

73

(13)

www.inno.co.th

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 76 20 22 24 26 28 30 32 34 70 75 80 85 90 95 100 ปี 2546 ปี 2547 ปี 2548 ปี 2549 ปี 2550 ปี 2551 ปี 2552 baht/bed-day unit/bed-day ปี 2546 ปี 2547 ปี 2548 ปี 2549 ปี 2550 ปี 2551 ปี 2552 ค่าไฟฟ้าเฉลี่ย/เตียงวัน 98.38 82.25 77.94 81.57 83.26 79.28 90.08 หน่วยไฟฟ้าเฉลี่ย/เตียง-วัน 31.52 29.24 26.52 25.21 25.68 25.16 26.54

เปรียบเทียบค่าใช้จ่ายพลังงานไฟฟ้าและหน่วยไฟฟ้าเฉลี่ยต่อเตียง-วัน

www.inno.co.th www.dede.go.th โครงการพัฒนาบุคลากรด้านการอนุรักษ์พลังงานในอาคารประเภทโรงพยาบาล 77 31.52 29.24 26.52 25.21 25.68 25.16 26.54 20 22 24 26 28 30 32 34

เปรียบเทียบหน่วยไฟฟ้า(เฉลี่ย)ต่อเตียง-วัน ปี 2546-2552

2550 = 4,410,530.35 บาท

2549 = 4,744,236.73 บาท

2548 = 3,206,378.70 บาท

2547 = 1,118,665.72 บาท

2551 = 4,704,604.25 บาท

2552 = 3,779,198.65 บาท

หมายเหตุ : ดัชนีการใช้พลังงานคิด เฉพาะ ส่วนไฟฟ้าไม่รวมความร้อน

รางวัลประกวดได้ที่

3

เครื่องบดอาหาร

เครื่องซักผ้า

2

(14)

1

เครื่องปรับอากาศ

บทสรุป

สู่

• ข้อก าหนด

8

ขั้นตอนถือเป็นระบบพื้นฐานของการ

ด าเนินการจัดการพลังงานให้ประสบผลส าเร็จ

• หัวใจส าคัญคือ ต้องไม่บังคับ ไม่กระทบต่องานหลักที่ท า ไม่

ท าให้คุณภาพชีวิตลดลง ไม่ผิดข้อก าหนดมาตรฐานต่างๆ

• ทั้งหมดจะน าไปสู่การจัดการพลังงานแบบมีส่วนร่วมมี

ประสิทธิภาพ และยั่งยืน