ﻩﺭﻭﺩ ۲۵ ﻩﺭﺎﻤﺷ ، ۷۵ ﻩﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﻳﺩﺭﺍ ، ۱۳۹۱
ت یسررب
أ
همانرب ریث
شزومآ
ی
نملاس یگدنز تیفیک رب یتبقارم دوخ
ناد
ﺣ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻴ ﯼﺭ ١ * ﯼﺯﺎﺒﻬﺷ ﺍﺭﺎﺳ ٢ هدیکچ فﺪﻫ و ﻪﻨﻴﻣز : يﺎﻫ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﻠﻣﺎﻜﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ تﻼﻜﺸﻣ و ﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ و ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ور ﺎﻴﻧد ﺮﺳاﺮﺳ رد ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺖﻴﻌﻤﺟ هزوﺮﻣا يدﺎﻳز ار ﺎﻫ ﺖﻟود ﺮﺑ ًاﺪﻳﺪﺷ ﻪﻛ ددﺮﮔ ﺐﺟﻮﻣ ار يدﺎﻳز يﺎﻫ ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ و هدﻮﻤﻧ دراو ﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﺖﺳا راﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴ . زا فﺪﻫ مﺎﺠﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . شور ﻲﺳرﺮﺑ : ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻪﻛ يور ﺮﺑ 60 زا ﺮﻔﻧ ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ نا ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻦﺟوﺮﺑ ﺪﻴﻣا ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا . و هدﻮﺑ سﺮﺘﺳد رد يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ هﻮﻴﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ) 30 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻫﺎـﺷ و ) 30 ﺮـﻔﻧ ( ﺪﻧﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ . ﭙﺳ ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ ،ﺲ ﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺤﺗ ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ هرود ﻚﻳ رد ، ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ دﻮﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻲﺷز . ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ،ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ SF-36 ﺑ ﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﻛ ﻪ . راﺰﻓا مﺮﻧ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ SPSS ﻪﺨﺴﻧ 11 ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا . ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ : ﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻣ زا ﺲﭘ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻳاﺰﻓا هﺪﻨﻫد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻠﺧاﺪ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ نآ زا ﻞﺒﻗ ) p < 0.05 ( . يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻠﻛ : ﻴﺤﺻ يﺎﻫ هﻮﻴﺷ درﻮﻣ رد ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺮﮔا شزرو ،ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺢ ﺖﺣاﺮﺘﺳا و باﻮﺧ ، و د ﻲﺘﺳرد تﺎﻋﻼﻃا ﺎﻫوراد ﺢﻴﺤﺻ فﺮﺼﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷا ، ﺎﻧآ تﻼﻜﺸﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ زا ناﻮﺗ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ترﻮﺻ رد ﺎﻳ دﻮﻤﻧ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ن رد و هدﺮﻛ لﺮﺘﻨﻛ ار ﺎﻬﻧآ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ، ﺗرا ﺖﻬﺟ مﺎﮔ نﺎﻧآ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ يﺎﻘ ﺖﺷادﺮﺑ . اه هژاو دیلک : يﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ،دﻮﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ شزﻮﻣآ ،ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ، ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ : 12 / 11 / 91 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ : 18 / 1 / 91 ١ دﺮﻛﺮﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﺟوﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻳا ،دﺮﻛﺮﻬﺷ ، ٢ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ دﺮﻛﺮﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﺟوﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناﺮﻳا ،دﺮﻛﺮﻬﺷ ، ) * لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ( سﺎﻤﺗ هرﺎﻤﺷ : 09132847798 Email: Shahbazi@skums.ac.ir
٢ همدقم ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫ ﻲﻜﺷﺰﭘ نﺮﻗ مود ﻪﻤﻴﻧ رد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ و ﻢﺘـﺴﻴﺑ ﺪﻳدﺮﮔ ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻲﺒﺴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ) 1 ( . ﻚﻳ ،ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪـﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺪﻳﺪﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ناﺮﺤﺑ ﻚﻳ ) 2 ( . ﺮـﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﺖـﻴﻌﻤﺟ يﻻﺎﺑ ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ داﺮﻓا 60 ﺖـﻴﻌﻤﺟ ﺪـﺷر زا ﺶﻴﺑ نﺎﻬﺟ لﺎﺳ ،نﺎﻛدﻮﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ) 3،4 ( . ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺰﻛﺮﻣ شراﺰﮔ نﺎﻣزﺎـﺳ لﺎﺳ رد ،ناﺮﻬﺗ رد ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ 2006 ، رﺎﻬﭼ و نﻮـﻴﻠﻴﻣ 562 ﻲﻨﻌﻳ ﺮﻔﻧ راﺰﻫ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺪﺻرد ﺶﺷ ار ناﺮـﻳا ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻞﻛ زا يﻻﺎﺑ داﺮﻓا 60 رد داﺪـﻌﺗ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺪـﻧداد ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ لﺎﺳ لﺎﺳ 2050 ﻪﺑ 26 و نﻮﻴﻠﻴﻣ 393 ﺪﻴـﺳر ﺪـﻫاﻮﺧ ﺮـﻔﻧ راﺰﻫ ) 5 ( . ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ يﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد ﻲﺘﻣﻼﺳ نﺎﻧآ ﻲﻤﺴﺟ ﻒﻌﺿ ﻪﻠﻤﺟ زا ، ﻲﻧاور ﻲﻠﻘﻋ ، يرﺎﻤﻴﺑ عاﻮﻧا و ﺎﻫ ﺪﻣآ ﺪﻨﻫاﻮﺧ دﻮﺟو ﻪﺑ ، ، اﺬﻟ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻦـﻳا ، ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺶﻫﺎـﻛ و ﺐﻴـﺳآ ﺪﻌﺘﺴﻣ هدﻮـﺑ و ﺖﻳﺎﻋر و ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و يﻮـﮕﻟا ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ هﮋﻳو ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ ) 7 ، 6 ( . ،ﻦـﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧا هداد نﺎﺸﻧ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ دﺮـﻓ نﺪـﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد ﻪﻛ ﻲﺗﻻﻼﺘﺧا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻲﻣ ترﻮﺻ ﺑ ،دﺮﻴﮔ ﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ صﻮﺼﺧ ﻪ ـﺤ يﺎـﻫ ﺖﻳدوﺪ ﻲﺘﻛﺮﺣ ﻪـﻧازور يﺎﻫرﺎﻛ مﺎﺠﻧا رد ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ دﺮﻓ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ، سﺎـﺴﺣا رد ﺪـﻧاﻮﺗ ﻲـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦـﻳا ﻪﻛ ،ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا دﻮﺑ بﻮﺧ دﺮﻓ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ن يدﺎﻳز ﺮﻴﺛﺎﺗ ، ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ) 8 ( . ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﻪﻛ 58 ﺪﺻرد داﺮـﻓا يﻻﺎﺑ ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ 65 ﻪـﻧازور يﺎـﻫ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎـﺠﻧا ياﺮﺑ لﺎﺳ دﻮﺧ ﻚـﻤﻛ ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻲـﻣ ) 9 ( . و رد ﻪـﻛ ﻲﻧاﺪﻨﻤﻟﺎـﺳ ور ﻲﮔﺪﻧز ﺪـﻧراد نﺎـﻴﻓاﺮﻃا ﻚـﻤﻛ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ هﺮﻣز ﺖـﻴﻔﻴﻛ زا ، رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ) 10 ( . حﻼﺻا يﻮﮕﻟا ﻲﮔﺪﻧز نآ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ـﺣ ﺎﺗ ﺪ رﺎﻴـﺴﺑ رﺎــﻛ ﺶﻳاﺰــﻓا ﺚــﻋﺎﺑ ﺪــﻧاﻮﺗ ﻲــﻣ يدﺎــﻳز آ لﻼﻘﺘــﺳا و ﻲﻳ دﺪــﻌﺘﻣ ضراﻮــﻋ لﺮــﺘﻨﻛ رد ار ﺎــﻬﻧآ و ددﺮــﮔ ناﺪﻨﻤﻟﺎــﺳ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻚﻤﻛ نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ نﺎﻣرد و يﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ) 11 ( . ﺶﻳاﺮﮔ و ﻲﮔﺪﻧز هﻮﻴﺷ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻢﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﻪـﻳﺬﻐﺗ ﺎﺑ ، ﺐﺳﺎﻨﻣ ،ﻢﻈﻨـﻣ شزرو ،ﻲﻳاﺬـﻏ يﺎـﻫ ﻞـﻤﻜﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ، ﻫﺎﻛ ،سﺮﺘﺳا ﺶﻫﺎﻛ ،نزو ﺶ مﺪـﻋ ،ﻲﺑﺮﭼ ﺖﻓﺎﻳرد ﺶﻫﺎﻛ دﻮـﺧ زا يراددﻮـﺧ ،ﻚﻤﻧ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ،دود زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻲﻧﺎﻣرد فﺮﺼﻣ هﻮﻴﻣ ﺎـﻫ تﺎﺠﻳﺰﺒـﺳ و ﻲﻳاﺬـﻏ ﻢـﻳژر رد ، نﺎﻜﻣا ،بآ فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا و نﻮﺧرﺎﺸﻓ ﻪﻧازور لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻳﺬﭘ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ) 13 ، 12 ( . ﻲﺳﺎﺳا و ﻢﻬﻣ ﻦﻛر ود ياﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ءﺎﻘﺗرا و ﻆﻔﺣ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ، ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ) 14 ( . Usada لﺎﺳ رد 2005 ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻧاﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺪﺑ يﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا ﺪﻧراد ار ﻪﻧازور يﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﻲﻧ زا ، ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ زا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ رﺎـﭼد ﺮﺘﻤﻛ و ﻲﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺪﻧﻮﺷ ) 15 ( . ﻚﻳ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ داﺮـﻓا ﻢﺠﻨﭘ ياﺮـﺑ ناﻮﺗﺎـﻧ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ و ﺪﻧراد ﻚﻤﻛ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ هﺮﻣزور يﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا 58 نﺎﻧآ ﺪﺻرد يﻻﺎﺑ داﺮﻓا 65 دﻮـﺷ ﻲـﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ار لﺎﺳ . زا ﺪـﻳﺎﺑ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ و نﺎﻣرد ﺪﻧور رد هراﻮﻤﻫ ﻲﻓﺮﻃ ﻲﻧﺎـﻣز و دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﻬﻧآ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﺎﻣرد ،ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪـﻛ ﺪﻧﻮـﺷ ﻲـﻣ ﻊﻗاو ﺪﻴﻔﻣ ﻲﻧ ﺪﻨﺸﺨﺒﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ) 16 ( . ناﺪﻨﻤﻟﺎــﺳ ﻲﮔﺪــﻧز ﺖــﻴﻔﻴﻛ يور ﺮــﺑ يدﺪــﻌﺘﻣ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ار ناﺪﻨﻤﻟﺎـﺳ ﻲـﻠﺒﻗ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻟو ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ اﺬﻟ ،ﺪﻧداد ﻲﻤﻧ راﺮﻗ ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ و شزﻮﻣآ ﻲﻠﺻا رﻮﺤﻣ رد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا فﺪﻫ دﻮـﺧ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ شزﻮـﻣآ ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ . شور یسررب ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ حﺮﻃ ﻚﻳ ، هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ دﻮﺑ ﻛ ﻪ ﺐـﺴﻛ و هﺎﮕﺸﻧاد قﻼﺧا ﻪﺘﻴﻤﻛ ﻪﺑﻮﺼﻣ ﺖﻓﺎﻳرد زا ﺲﭘ ورو زﻮﺠﻣ د ﺶﻫوﮋﭘ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ يور ﺮﺑ 60 ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ زا ﺮﻔﻧ ﻦﺟوﺮـﺑ ﺪـﻴﻣا ناﺪﻨﻤﻟﺎـﺳ ﺰـﻛﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ لﺎـﺳ رد 1388 ﺖــﻓﺮﮔ مﺎــﺠﻧا . رد هﻮﻴــﺷ ﻪــﺑ ،يﺮــﻴﮔ ﻪــﻧﻮﻤﻧ شور دﻮﺑ سﺮﺘﺳد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻪﻴﻠﻛ اﺬﻟ و ﺖﻳﺎـﺿر وﺪـﻧدﻮﻤﻧ ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﻬﻴﺟﻮﺗ ﻪﺴﻠﺟ رد ،ﺪﻨﺘﺷاد ار
ﻥﺍﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧﺯ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﺘﺒﻗﺍﺮﻣ ﺩﻮﺧ ﻲﺷﺯﻮﻣﺁ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺳﺭﺮﺑ ﻱﺯﺎﺒﻬﺷ ﺍﺭﺎﺳ ﻭ ﻱﺭﺪﻴﺣ ﺪﻤﺤﻣ ٣ ﺪﻧدﻮﻤﻧ مﻼﻋا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﻛﺮﺷ ياﺮﺑ ار دﻮﺧ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ ﺎﻫ ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ ود رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ) 30 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻫﺎﺷ و ) 30 ﺮﻔﻧ ( ﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧ . ترﺎـﺒﻋ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ دورو ﻂﻳاﺮـﺷ زا ﺪﻧدﻮﺑ : يﻻﺎـﺑ ﻦـﺳ ندﻮـﺑ اراد 55 لاوز ﻦﺘـﺷاﺪﻧ ،لﺎـﺳ ﻦﺟوﺮﺑ ﺮﻬﺷ رد ﺖﻣﺎﻗا و ﺖﻴﻟﻮﻠﻌﻣ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ،ﻞﻘﻋ نﺎـﻜﻣا و تﺎﻋﺎــﺳ و ﺦﻳرﺎــﺗ رد ﺪــﻴﻣا ناﺪﻨﻤﻟﺎــﺳ ﺰــﻛﺮﻣ ﻪــﺑ ﻪــﻌﺟاﺮﻣ ناﺪﻧزﺮﻓ ،ﺮﺴﻤﻫ ﺎﺑ ﻲﮔﺪﻧز ،ﺰﻛﺮﻣ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ و ﺎﻳ ﻪﻧﺎﺧ ﻚﻳ رد ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ . جوﺮﺧ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا : رﻮـﻀﺣ مﺪﻋ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺑا ،ﻲـﺷزﻮﻣآ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮـﺑ هﺪـﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ تﺎﺴﻠﺟ رد و ﻲـﺴﻔﻨﺗ يﺎـﻫ ﺖـﻧﻮﻔﻋ ﺮﻴﻈﻧ دﺎﺣ تﻻﻼﺘﺧا و ﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺷراﻮﮔ و ﻞﻴﻟد ﺮﻫ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ لﻮﻃ رد نﺪﺷ ﺎﻬﻨﺗ . تﺎــﻋﻼﻃا ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ ود زا تﺎــﻋﻼﻃا يروآ ﻊــﻤﺟ ياﺮــﺑ ﻔﻴﻛ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴ SF-36 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا . ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ SF-36 ﻞﻣﺎﺷ ﺖـﺸﻫ ،ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺪـﻌﺑ و ﻲﮔﺪﻧز ﺮﺳ ،ﺖﻣﻼﺳ زا ﻲﻠﻛ كرد ،نﺪﺑ درد ،ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا ﺖﻣﻼـﺳ و ﻲﻔﻃﺎـﻋ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﺑادﺎﺷ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ناور . ﻦﻳا زا ماﺪﻛ ﺮﻫ ﺖﺸﻫ ،ﺪﻌﺑ ﺮﻔـﺻ ﺎـﺗ 100 دراد زﺎﻴﺘﻣا . زﺎﻴﺘﻣا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧﺎﺸﻧ ، . تﻻاﻮﺳ ﻪﺳ يﺎﻫ هﺮﻤﻧ ﺎﺑ يا ﻪﻨﻳﺰﮔ ) ﺮﻔﺻ ، 50 ، 100 ( تﻻاﻮﺳ ، ﺞﻨﭘ يﺎــﻫ هﺮــﻤﻧ ﺎــﺑ يا ﻪــﻨﻳﺰﮔ ) 100 ، 75 ، 50 ، 25 ، ﺮﻔــﺻ ( و تﻻاﻮــــﺳ ﺶــــﺷ يﺎــــﻫ هﺮــــﻤﻧ ﺎــــﺑ يا ﻪــــﻨﻳﺰﮔ ) ﺮﻔﺻ ، 20،40،60،80،100 ( ﺪﻧا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﺎﻌﺑا 50 ﺮﺗﻻﺎﺑ تاﺮﻤﻧ ﻪﻛ هدﻮﺑ زا ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ و 50 ﺪﻨــﺷﺎﺑ ﻲــﻣ ﻦﻴﻳﺎــﭘ و ﻻﺎــﺑ دﺮــﻜﻠﻤﻋ هﺪﻨﻫﺪﻧﺎــﺸﻧ . ﻦــﻳا و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺎﻴﻧد ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﺑز ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور نآ ﻲﺟرﺎـﺧ و ﻲـﻠﺧاد دﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻴﻳﺎﺗ درﻮﻣ ) 17 ( . ﺖـﻬﺟ ﻪـﻄﺑار ﻦﻴـﻤﻫ رد ﻦﻴﻴﻌﺗ تﺎﺒﺛ زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻧورد يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ خﺎﺒﻧوﺮﻛ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ) 83 / 0 = r ( ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻦـﻳا ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ياﺮـﺑ نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا دﺪﺠﻣ نﻮﻣزآ زا راﺰﺑا ﺎﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﻦﻴﺑ ) 87 / 0 = r ( ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺎﺗ . ﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪﻴﻠﻛ اﺪﺘﺑا رد ار ﺎـﻫ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ و يرﺎـﻜﻤﻫ ﺎـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رﺎﻜﻤﻫ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ تﺪﻋﺎﺴﻣ ) ًﺎـﺻﻮﺼﺧ اﺪﻧ ﻦﺘﺷﻮﻧ و نﺪﻧاﻮﺧ ترﺪﻗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻬﺟ ﺪﻨﺘﺷ ( و ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺪﻧدﺮﻛ . يﺎـﻫ هرود ،ﻪـﻠﺧاﺪﻣ هوﺮـﮔ ﺖـﻬﺟ ﺲﭙـﺳ شزﻮﻣآ دﻮﺧ ﺢﻴﺤـﺻ ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺖﻳرﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ فﺮـﺼﻣ ، ﺖﺒﻗاﺮﻣ ،شزرو و يﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ،ناور ﺖﻣﻼﺳ ،ﺎﻫوراد ﺢﻴﺤﺻ و يﺪﻨﻤﻟﺎـﺳ ضراﻮـﻋ ،نﻮﺧرﺎﺸﻓ زا لﺮـﺘﻨﻛ ﺎـﻬﻧآ ﻂـﺳﻮﺗ ، ﻧاور ﺺــﺼﺨﺘﻣ ،ﻪــﻳﺬﻐﺗ سﺎﻨــﺷرﺎﻛ نﺎــﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ،ﻚــﺷﺰﭙ و يﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺰﻛﺮﻣ رد ﺮﻘﺘﺴﻣ نﺎﻜﺷﺰﭘ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لﻮـﻃ رد ،ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ترازو هﺮﺸﺘﻨﻣ تاوﺰﺟ و ﺐﺘﻛ زا 12 تﺪﻣ رد و ﻪﺴﻠﺟ 3 هﺎﻣ ﻪـﺴﻠﺟ ﻚـﻳ يا ﻪـﺘﻔﻫ ، 2 ﻪﺘﻋﺎـﺳ ﺪـﻳدﺮﮔ راﺰـﮔﺮﺑ ،ﺰـﻛﺮﻣ رد ﻦﻴـﺗور يﺎـﻫ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ . ﻲــﺷزﻮﻣآ يﺎــﻫ سﻼــﻛ يراﺰــﮔﺮﺑ ﺖــﻬﺟ يﺎــﻫ شور زا ، شزﻮﻣآ ﻲﻧاﺮﻨﺨﺳ و رﺎﻜﻓا شرﺎﺑ ،ﺦﺳﺎﭘ و ﺶﺳﺮﭘ ،ﻲﻫوﺮﮔ هوﺰـﺟ و ﺎـﻫ ﺲـﻜﻋ ،ﻲـﺷزﻮﻣآ يﺎﻫﺮﺘﺳﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﺼﻣ و هدﺎﺳ يﺎﻫ . ﺪـﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ زا رد رﻮـﻀﺣ نﺎـﻣز رد ،ار ﺪـﻨﻨﻴﺑ ﻲـﻣ شزﻮﻣآ ﻪﻛ ﻲﻟﻮﺻا ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ رﺎﻛ ﻪﺑ لﺰﻨﻣ . يﺎـﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ياﺮﺑ رد ،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺪـﺷ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻮﻳرﺎﻨﺳ ﻚﻳ ،ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻫ ياﺪﺘﺑا ﺪـﺷ ﻲـﻣ ﻪـﺘﻓﺮﮔ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ درﻮﻣ رد نﺎﺸﻳا ﺮﻈﻧ و . ﮔ ﻪـﺴﻠﺟ رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﺒﻟﺎﻄﻣ يﺎﺘﺳار رد تﻻاﻮﺳ ﻪـﺑ ﻪﺘـﺷﺬ دﻮﺑ هﺪﺷ هداد شزﻮﻣآ ﺎﻬﻧآ . يﺮﻴﮔرﺎـﻜﺑ ﺐـﺟﻮﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ و ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻦﻳﺮـﻤﺗ و راﺮـﻜﺗ و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔدﺎﻳ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ درﻮﻣ رد ﺪﻳﺪﺟ ﺖﻴﻨﻫذ دﻮـﺑ هﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ . ﻦـﻳا رد ،ﺎﺘﺳار ،ﻪـﻠﺧاﺪﻣ تﺪﻣ لﻮﻃ رد ﭻﻴـﻫ ،ﺪﻫﺎـﺷ هوﺮـﮔ ياﺮـﺑ ﺪـﻳدﺮﮕﻧ راﺰﮔﺮﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻂـﻘﻓ نﺎـﺸﻳا و ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺷ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺰﻛﺮﻣ ﻦﻴﺗور يﺎﻫ . ،هوﺮـﮔ ود يﺎﻀﻋا ﻦﻴﺑ ،تﺎﻋﻼﻃا لدﺎﺒﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ يﺎـﻫ هوﺰـﺟ ﻪـﻛ ﺪـﺷ ﻪﺘـﺳاﻮﺧ نﻮﻣزآ هوﺮﮔ داﺮﻓا ﻪﻴﻠﻛ زا ﺪﻨﻫﺪﻧ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ داﺮﻓا ﻪﺑ ار ﺎﻫرﺎﻌﺷ و ﺎﻫﺮﺘﺳﻮﭘ ،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺪﻨﻨﻜﻧ ﺖﺒﺤﺻ نﺎﻧآ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﺎﻳ دراﻮﻣ صﻮﺼﺧ رد و . ﻪـﻌﺟاﺮﻣ يﺎـﻫزور ،هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻖﺒﻃ ،هوﻼﻌﺑ ﺪـﺷ اﺪـﺟ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ زا نﻮﻣزآ و ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ . ﻆـﻔﺣ ياﺮـﺑ ﻲـﺷزﻮﻣآ سﻼـﻛ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻳﺎﭘ زا ﺲﭘ ،ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻈﺣﻼﻣ
۴ ياﺮﺑ هدﺮﺸﻓ ﺪﻳدﺮﮔ راﺰﮔﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ . نﺎـﻳﺎﭘ زا ﺲـﭘ ًادﺪﺠﻣ ،ﻪﻠﺧاﺪﻣ ار ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻞﻴﻤﻜﺗ . ﺖﺴﺗ زا ﺰﻴﻧ ﺎﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺖﻬﺟ يرﺎـﻣآ يﺎﻫ ﻲﻃﺎﺒﻨﺘـﺳا و ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ Mann-whitney و راﺰﻓا مﺮﻧ رد ود يﺎﻛ SPSS ﻧ ﺴ ﺨ ﻪ 11 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
اه هتفای يور ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا 60 ﺪﻨﻤﻟﺎـﺳ ﺰـﻛﺮﻣ ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ ﻲﻨـﺳ هدوﺪـﺤﻣ رد ﻲـﮕﻤﻫ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺪﻴﻣا ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ 85 -55 ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ لﺎﺳ . ﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 34 / 5 ± 52 / 72 دﻮــﺑ لﺎــﺳ . 33 / 63 ﺪــﺻرد ) 38 ﺮــﻔﻧ ( ﺖﻛﺮــﺷ زا و ﺚﻧﻮﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ 66 / 36 ﺪـﺻرد ) 22 ﺮـﻔﻧ ( ﺮﻛﺬـﻣ نﺎـﻧآ زا ﺪﻧدﻮﺑ . 66 / 71 ﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد ،ﻞـﻫﺎﺘﻣ ﺎـﻫ ﻪ 33 / 3 نﺎـﻧآ ﺪـﺻرد و دﺮﺠﻣ 25 ﺪﻧدﻮﺑ هﻮﻴﺑ ﺪﺻرد . 50 ،ﺺﺨـﺸﻣ ﻞﻐـﺷ نوﺪـﺑ و راد ﻪـﻧﺎﺧ ﺎـﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد 20 و دازآ ﻞﻐﺷ ياراد ﺪﺻرد 30 ﺪـﻧدﻮﺑ ﻪﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺪﺻرد . 5 / 49 ،داﻮﺳ ﻲﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد 9 / 43 و ﻢﻠﭙـﻳد ﺮﻳز ﺪﺻرد 6 / 6 ﺪﻧدﻮﺑ ﻢﻠﭙﻳد زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺻرد . ﻲـﻨﻌﻣ يرﺎـﻣآ توﺎـﻔﺗ ،ﻲﻨﺘﻳو ﻦﻣ و ود يﺎﻛ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ،ﺲﻨـﺟ ،ﻦـﺳ ﺮﻈﻧ زا ،ﺪﻫﺎﺷ و ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ يراد داﺪــﻧ نﺎــﺸﻧ ﻞﻐــﺷ و تﻼﻴــﺼﺤﺗ ﺢﻄــﺳ ،ﻞــﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌــﺿو ) 05 / 0 > p ( رﻮﻛﺬـﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮـﻈﻧ زا هوﺮـﮔ ود ﺮـﻫ اﺬﻟ ، ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﮕﻤﻫ ) هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1 .( زا ﺮﺗﻻﺎﺑ نادﺮﻣ رد ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻠﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ دﻮـﺑ نﺎﻧز ) 05 / 0 < p ( . نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺑ رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ تﻼﻴﺼﺤﺗ ياراد ﻪﻛ يداﺮﻓا و ﻞﻫﺎﺘﻣ دﻮﺑ ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ ) 05 / 0 < p .( ﻪـﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞـﺒﻗ ،نﻮـﻣزآ هوﺮـﮔ رد ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ تاﺮﻤﻧ 42 / 15 ± 26 / 55 ﺪﻫﺎـﺷ هوﺮـﮔ رد و 29 / 16 ± 93 / 54 دﻮـﺑ . د نﺎﺸﻧ ﻲﻨﺘﻳو ﻦﻣ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮـﻈﻧ زا هوﺮـﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻪﻛ دا دراﺪـﻧ دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،يرﺎﻣآ ) 05 / 0 > p ( ﻲـﻟو ﻲـﻨﻌﻣ يا ﻪـﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻄﺑ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ،ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ ﺖﺳا راد ) 05 / 0 < p (. ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ،ﻪـﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ نﺎﻣز رد ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ دﺎـﻌﺑا ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،نﻮﻣزآ هوﺮﮔ رد هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ دﺮــﻜﻠﻤﻋ هوﺮــﮔ رد و درد و ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا دﺮــﻜﻠﻤﻋ ،ﻲــﻜﻳﺰﻴﻓ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻫﺎﺷ دﻮﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ و . هوﺮـﮔ رد ،ﻪـﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ نﺎﻣز رد و ﻲﮔﺪﻧزﺮـﺳ ،ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻣﻼـﺳ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،نﻮﻣزآ هوﺮـﮔ رد ﻲـﻟو ﺖـﻓﺎﻳ ﺎـﻘﺗرا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺑادﺎﺷ ﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ نﺎﻣز رد ،ﺪﻫﺎﺷ ﭻﻴﻫ ،ﻪ ﺖـﻴﻔﻴﻛ دﺎﻌﺑا زا ماﺪﻛ ﺖﺷاﺪﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﻲﮔﺪﻧز .
ﻩﺭﺎﻤﺷ ﻝﻭﺪﺟ ۱ : ﻳﺎﻘﻣ ﻐﺘﻣ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﺪﻫﺎﺷ ﻭ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﯼﺎﻫ ﻩﻭﺮﮔ ﻪﺴ ﻴ ﻓﺍﺮﮔﻮﻣﺩ ﯼﺎﻫ ﺮ ﻴ ﮏ هوﺮﮔ ﺮﻴﻐﺘﻣ نﻮﻣزآ ﺪﻫﺎﺷ Chi square داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد ﺲﻨﺟ نز 20 66.66 18 60 32 / 0 دﺮﻣ 10 33.33 12 40 ﻦﺳ 65 -55 لﺎﺳ 5 16.66 5 13.33 45 / 0 66.66 18 60 18 لﺎﺳ66-75 85 -76 لﺎﺳ 7 23.33 7 20 ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻫﺎﺘﻣ 22 73.33 21 70 21 / 0 3/33 1 3.33 1 دﺮﺠﻣ هﻮﻴﺑ 7 23.33 8 66 / 26
ﻥﺍﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧﺯ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﺘﺒﻗﺍﺮﻣ ﺩﻮﺧ ﻲﺷﺯﻮﻣﺁ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺳﺭﺮﺑ ﻱﺯﺎﺒﻬﺷ ﺍﺭﺎﺳ ﻭ ﻱﺭﺪﻴﺣ ﺪﻤﺤﻣ ۵ ﻪﻣﺍﺩﺍ ﻩﺭﺎﻤﺷ ﻝﻭﺪﺟ ۱ : ﻳﺎﻘﻣ ﯼﺎﻫ ﻩﻭﺮﮔ ﻪﺴ ﻐﺘﻣ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﺪﻫﺎﺷ ﻭ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﻴ ﻓﺍﺮﮔﻮﻣﺩ ﯼﺎﻫ ﺮ ﻴ ﮏ هوﺮﮔ ﺮﻴﻐﺘﻣ نﻮﻣزآ ﺪﻫﺎﺷ Chi square داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد ﻞﻐﺷ راد ﻪﻧﺎﺧ و ﻞﻐﺷ نوﺪﺑ 14 46.66 16 33 / 53 25 / 0 16/66 5 23.33 7 دازآ ﻞﻐﺷ ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ 10 33.33 9 66 / 26 ﺢﻄﺳ تﻼﻴﺼﺤﺗ داﻮﺴﻴﺑ 15 50 15 50 33 / 0 43/33 13 46.66 14 ﻢﻠﭙﻳد ﺮﻳز ﻢﻠﭙﻳد زا ﺮﺗﻻﺎﺑ 1 6.66 2 66 / 6 ﻝﻭﺪﺟ ﻩﺭﺎﻤﺷ ۲ : ﺎﻘﻣ ﻳ ﻣ ﻪﺴ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﮐ ﺩﺎﻌﺑﺍ ﺕﺍﺮﻤﻧ ﻦ ﻴ ﻔ ﻴ ﺑ ﻪﻠﺧﺍﺪﻣ ﺯﺍ ﺪﻌﺑ ﻭ ﻞﺒﻗ ﻥﺍﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﯽﮔﺪﻧﺯ ﺖ ﻴ ﻩﻭﺮﮔ ﻭﺩ ﻦ نﺎﻣز ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ p-value ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ p-value نﻮﻣزآ لﺮﺘﻨﻛ نﻮﻣزآ لﺮﺘﻨﻛ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ دﺮﻜﻠﻤﻋ 2 / 16 ± 5 / 63 3 / 16 ± 2 / 65 521 / 0 3 / 15 ± 2 / 89 8 / 15 ± 7 / 66 001 / 0 < ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا 5 / 28 ± 8 / 44 4 / 20 ± 3 / 40 092 / 0 2 / 24 ± 3 / 62 3 / 19 ± 3 / 42 001 / 0 < درد 7 / 16 ± 9 / 58 3 / 15 ± 9 / 56 246 / 0 3 / 10 ± 7 / 67 8 / 14 ± 7 / 53 001 / 0 < ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ 6 / 14 ± 3 / 50 9 / 13 ± 6 / 48 147 / 0 8 / 10 ± 2 / 80 5 / 12 ± 3 / 46 001 / 0 < ﻲﺑادﺎﺷ و ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ 6 / 18 ± 3 / 49 3 / 17 ± 3 / 52 121 / 0 7 / 9 ± 3 / 82 4 / 13 ± 2 / 54 001 / 0 < ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ 4 / 19 ± 7 / 79 3 / 18 ± 7 / 76 251 / 0 8 / 7 ± 4 / 93 5 / 17 ± 3 / 78 001 / 0 < ﻲﻔﻃﺎﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ 6 / 24 ± 3 / 53 3 / 19 ± 2 / 56 327 / 0 2 / 21 ± 3 / 60 8 / 16 ± 2 / 58 001 / 0 < ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﻛ هﺮﻤﻧ 8 / 16 ± 3 / 50 42 / 15 ± 26 / 55 7 / 12 ± 2 / 47 29 / 16 ± 93 / 54 520 / 0 648 / 0 3 / 13 ± 8 / 68 56 / 17 ± 52 / 75 8 / 10 ± 1 / 43 38 / 17 ± 85 / 54 001 / 0 < 001 / 0 <
ثحب یریگ هجیتن و نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻫد ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻳاﺰﻓا هﺪﻨ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز دﻮﺧ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا زا ﺲﭘ ، دﻮﺑ ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻠﻛ دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺣ زا نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نادﺮﻣ رد و ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ،ﻞﻫﺎﺘﻣ داﺮﻓا يدﺮﻛﻮﺒﻟآ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و رﻮﭘ ﻲﻠﻋ و نارﺎﻜﻤﻫ و و ﺑ ﺮ ا ز و ﻫ ﻤ ﻜ ﺎ ر ا ن ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻮﺴﻤﻫ ) 17 ، 18 ، 1 ( . ﻦﻳا ﺪﻴﻳﺎﺗ رد ﻪﺘﻓﺎﻳ شزﻮﻣآ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻤﺘﺳر ، يﻮﮕﻟا ﺪﺠﺴﻣ رد ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻪﺑ مروا ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ ،نﺎﻤﻴﻠﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ نﺎﻧآ ﻢﺸﭼ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ار يﺮﻴﮔ ﺪﻨﻫد ﺶﻳاﺰﻓا . ﻦﻳا رد ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا نﺎﻴﻣ زا ﺖﻣﻼﺳ و ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا ،ﻢﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﺘﺷاد دﺎﻌﺑا ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ ﺺﺨﺸﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻳﺆﻣ ﻪﻛ ﺖﺴﻫ ﺰﻴﻧ ﺮﻴﺧا ﻪﻌﻟﺎﻄ ) 19 ( . يﻮﮕﻟا ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و رﻻﺎﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ناﺪﻫاز ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﺮﻴﮕﻴﭘ ﺖﺒﻗاﺮﻣ هروﺎﺸﻣ نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﺶﻳاﺰﻓا هﺪﻨﻫد . ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ شﻮﺨﺘﺳد يدﺎﻌﺑا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺰﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ ﺪﻧﺪﺷ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﺑادﺎﺷ و ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺮﻴﺧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراد ) 16 ( . ﺎﺑ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و هداز يﺪﻴﻤﺣ شزﻮﻣآ ﻚﺒﺳ يﺎﻫ شزرو ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ ، ﻲﮔﺪﻧز نﺎﻧآ ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا ،
۶ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗزرﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺎﺘﺳار ﻢﻫ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ) 20 ( . يدﺮﻛﻮﺒﻟآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ، ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ،ﺖﺧادﺮﭘ ﺮﻬﺷ ﻦﻴﻫﺎﺷ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ناﺰﻴﻣ زا ﻲﻧاور دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ درد ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ) 1 ( . نارﺎﻜﻤﻫ و يدﺎﺠﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ، ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ و ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ كﺰﻳﺮﻬﻛ رد نز ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻦﻳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺧ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ دﺎﻌﺑا رد نا ﺢﻄﺳ رد ﻲﮔﺪﻧز زا ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ دراد راﺮﻗ ﻲﺑﻮﺧ ) 21 ( . ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و رﻮﭘ ﻲﻠﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺖﺧادﺮﭘ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻣ نﺎﻧز زا ﺮﺗﻻﺎﺑ نادﺮﻣ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻛ يﺎﻫ ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﺪﺷﺎﺑ و يدﺮﻛرﺎﻛ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ،يدﺎﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يدﺎﻳز ﺶﻘﻧ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻳاﺰﻓا رد يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ) 18 ( . رد رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زا جرﺎﺧ رﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺰﻴﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻢﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺎﺘﺳار ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . رد ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ زا ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ هﺮﻤﻧ عﻮﻤﺠﻣ ﺖﺳا توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﻞﻴﻟد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ رد ار ﻲﻣ دﻮﺟو ناﻮﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ،ﺖﻟود فﺮﻃ زا توﺎﻔﺘﻣ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳ توﺎﻔﺘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ و ﺮﺗ نﺎﺳآ و ﺮﺗ ﺖﺣار ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺴﻧاد . ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد Dickson نارﺎﻜﻤﻫ و رد كرﻮﻳﻮﻴﻧ ،ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ دﻮﺧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا ﻪﻛ ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ رﺎﻛ مﺎﺠﻧا و شزرو ، ، ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻣ ددﺮﮔ ) 22 ( . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻳﻮﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا Barret و ﻧارﺎﻜﻤﻫ ﺶ ﺰﻴﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ) 23 ( . ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا دروﺎﺘﺳد ا ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳ نا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻛ ﺪﻧزﻮﻣﺎﻴﺑ هﺪﻧﺎﻤﻴﻗﺎﺑ ﺮﻤﻋ ﺶﻣارآ رد ار دﻮﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ هﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ،ﺪﻨﻧارﺬﮕﺑ ﺶﻳﺎﺳآ و ﻲﮔﺪﻧز بﻮﻠﻄﻣ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺪﻧزﺎﺳ لدﺎﻌﺘﻣ يﺮﺗ . ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ و هدﻮﺑ تروﺮﺿ ﻚﻳ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ياﺮﺑ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺎﺑ دﺎﻌﺑا ﻪﻴﻠﻛ ز ﺪﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار نﺎﻧآ ﻲﮔﺪﻧ . اﺬﻟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳاﺰﻓا ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺖﻴﻌﻤﺟ ناﺰﻴﻣ ﺶ يﺎﻫ لﺎﺳ رد نﺎﻣرﻮﺸﻛ آ ﻲﺗ ، يروﺮﺿ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳا و يﺰﻳر يراﺬﮔ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻂﺑﺮﻳذ ﻢﻬﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ ، دﺮﻳﺬﭘ مﺎﺠﻧا . طﺎﺒﺗرا ،دﻮﺧ يرﺎﻛ ﻪﻄﻴﺣ رد ﻪﻛ يﺮﺸﻗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺧ ،نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﻄﻴﺣ رد ﻪﭼ ،ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺎﺑ يدﺎﻳز ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺮﮕﻳد و و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛاﺮﻣ ... ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺮﮔا ،ﺪﻧراد دﻮﺧ هدﺎﺳ يﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻪﺋارا ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻪﺑ ار ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻬﺟ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ،ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻘﺗرا ﺖﻬﺟ رد ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻧراد ﻲﻣ ﺮﺑ مﺎﮔ ،دﻮﺧ يا ﻪﻓﺮﺣ يﺎﻫ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ مﺎﺠﻧا و ﺎﻫ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ . و ریدقت رکشت نﻻﻮﺌﺴﻣ ﻪﻴﻠﻛ زا ﻦﺟوﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد مﺮﺘﺤﻣ و ﻞﻨﺳﺮﭘ و نﻻﻮﺌﺴﻣ ﺰﻳﺰﻋ رﺪﻘﻧاﺮﮔ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ و ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﻦﺟوﺮﺑ ﺪﻴﻣا ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ يرﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا رد ار ﺎﻣ ﻪﻛ ﻧدﻮﻤﻧ ﺪ ﺮﻜﺸﺗ لﺎﻤﻛ ، ﺮﻳﺪﻘﺗ و ﻢﻳراد ار .
تسرهف عبانم
1. Albukardi M, Ramezani R, Arizi F. [Assessment of quality of life in Shahin shahr’s elders]. Sci
Med J. 2007;5(4):703-707. Persian
2. Tinker A. The social implications of an ageing population. Introduction. Mech Ageing Dev. 2002 Apr;123(7):729-35.
3. Tonn B, Eisenberg J. The aging US population and residential energy demand. Energy policy. 2007;35(1):743-5.
4. Donmez L, Gokkoca Z, Dedeoglu N. Disability and its effects on quality of life among older people living in Antalya city center, Turkey. Arch Gerontol Geriatr. 2005 Mar-Apr;40(2):213-23.
ﻥﺍﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧﺯ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﺘﺒﻗﺍﺮﻣ ﺩﻮﺧ ﻲﺷﺯﻮﻣﺁ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺳﺭﺮﺑ ﻱﺯﺎﺒﻬﺷ ﺍﺭﺎﺳ ﻭ ﻱﺭﺪﻴﺣ ﺪﻤﺤﻣ
٧
5. Donmez L, Gokkoca Z, Dedeoglu N. Disability and its effects on quality of life among older people living in Antalya city center, Turkey. Arch Gerontol Geriatr. 2005 Mar-Apr;40(2):213-23. 6. Kun LG. Telehealth and the global health network in the 21st century. From homecare to public
health informatics. Comput Methods Programs Biomed. 2001 Mar;64(3):155-67.
7. Rao R. Cerebrovascular disease and late life depression: an age old association revisited. Int J
Geriatr Psychiatry. 2000 May;15(5):419-33.
8. Mellor D, Russo S, McCabe MP, Davison TE, George K. Depression training program for caregivers of elderly care recipients: implementation and qualitative evaluation. J Gerontol Nurs. 2008 Sep;34(9):8-15; quiz 6-7.
9. Fassino S, Leombruni P, Abbate Daga G, Brustolin A, Rovera GG, Fabris F. Quality of life in dependent older adults living at home. Arch Gerontol Geriatr. 2002 Jul-Aug;35(1):9-20.
10. Hellström Y, Persson G, Hallberg IR. Quality of life and symptoms among older people living at home. J Adv Nurs. 2004;48(6):584-93.
11. Van Malderen L, Mets T, Gorus E. Interventions to enhance the quality of life of older people in residential long-term care: A systematic review. Ageing Res Rev. 2012 Apr 6.
12. Shatenstein B, Kergoat MJ, Reid I. Poor nutrient intakes during 1-year follow-up with community-dwelling older adults with early-stage Alzheimer dementia compared to cognitively intact matched controls. J Am Diet Assoc. 2007 Dec;107(12):2091-9.
13. Tannenbaum C, Shatenstein B. Exercise and nutrition in older Canadian women: opportunities for community intervention. Can J Public Health. 2007 May-Jun;98(3):187-93.
14. Demura S, Sato S. Relationships between depression, lifestyle and quality of life in the community dwelling elderly: a comparison between gender and age groups. J Physiol Anthropol
Appl Human Sci. 2003 May;22(3):159-66.
15. Osada H, Shibata H, Haga H, Yasumura S. [Relationship of physical condition and functional capacity to depressive status in person aged 75 years]. Nihon Koshu Eisei Zasshi. 1995 Oct;42(10):897-909.
16. Salar A, Ahmadi F, Faghihzadeh S. [The effect of continuous care consultation on quality of life in elders]. Zahedan J Research Med Sci .2002; 5(4):261-267.Persian
17. Baraz Sh, Mohammadi E , broumand B. [The effect of self-care educational program on decreasing the problems and improving the quality of life of dialysis patients]. J Kurdistan Uni
Med Sci. 2006;10:69–79.Persian
18. Alipur F, Sajjadi H, Foruzan A, Biglarian A. [Role of social quiet on elder’s quality of life]. Soc
Welfare Quart. 2010; 4(33):147-165.Persian
19. Rostami M, Baraz Sh, Farzianpour F, Rasekh A. [Effect of Orem self care model on Elderly's quality of life in care centers of Masjed Suleiman]. J Arak Uni Med Sci. 2009; 12 (2):51–59. Persian
20. Hamidizadeh S, Ahmadi F, Aslani Y, Eatemadifar Sh. [Assessment the effect of group exercise on quality of life in older adults]. J Saddughy Uni Yazd. 2009; 16(1): 81–86.Persian
21. Sajjadi M, Biglarian A. [Quality of life of elders in Kahrizak]. Soc Welfare Quart. 2007; 5(2):105-108.Persian
22. Dickson VV, Howe A, Deal J, McCarthy MM. The relationship of work, self-care, and quality of life in a sample of older working adults with cardiovascular disease. Heart Lung. 2012 Jan-Feb;41(1):5-14.
23. Barrett C, Smerdely P. A comparison of community-based resistance exercise and flexibility exercise for seniors. Aust J Physiotherap. 2002;48(3):215-20.
Effect of Self-Care Training Program on Quality of Life of Elders
Heidari M1 MSc. Shahbazi S2 MSc.
Abstract
Background & Aims: Nowadays the elderly population is growing all over the world. Diseases and conditions
resulting from this evolutionary process can be costly to governments and cause many disabilities which severly affect the erderly’s quality of life. This study aims to determine the effect of self-care training program on quality of life of elderly.
Material & Methods: It is a controlled randomized trial which was carried out on 60 elderly referred to Omid’s
elderly care center in Borougen city. After convenience sampling, the elderly were randomly assigned to two groups of experimental (n=30) and control (n= 30) groups. The experimental group participated in a three months self- care training program. Data was collected by the Short Form Health Survey (SF-36) and analyzed using SPSS-PC (v.11).
Results: The findings showed a significant difference in the mean scores of quality of life between the
experimental and control groups (P<0.05) after intervention.
Conclusion: Self- care education to elderly about the practices of proper nutrition, exercise, rest and medication
can prevent a lot of problems and help them to improve their quality of life. Key words: Quality of Life, Self- Care, Aging, Elderly, Training
Received: 1 Feb 2012 Accepted: 6 Apr 2012
1
MSc in Medical-Surgical Nursing. Borujen Nursing Faculty, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
2
MSc in Medical-Surgical Nursing. Borujen Nursing Faculty, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran. (*Corresponding Author) Tell: 09132847798 Email: shahbazi@skums.ac.ir
