183
هملک یهام دشر یاهرتماراپ و تیسنج ،نس ،یتسیز تایصوصخ یخرب یسررب
(
Rutilus rutilus caspicus
)
رزخ یایرد یقرش یبونج لحاوس رد
) نمکرت ردنب و یراس هقطنم(
یوقت نسح
رادولج
1 *،
یبحاص یرما مساقلوبا
1 taghavi25@yahoo.com 1 -لباب ،ناردنزام هاگشناد ،ییایرد مولع هدکشناد ،ایرد یسانش تسیز هورگ ناریا ؛رس یدیلک تاغل : دشر یاهرتماراپ ،تیسنج ،نس ،رزخ یایرد ،هملُک یهام تسا ییایرد رجاهم یهام کی هملک یهام یاهبآ رد هک یامد اب روش بل و نیریش 17 -1 یتناس هجرد دارگ ات رثکادح( 31 ناس هجرد )دارگ یت رد و دنک یم یگدنز لصف زاغآ راهب )تشهبیدرا و نیدرورف( ، هب یزیرمخت یم دزادرپ ( Freyhof, 2007 & Kottelat ) لحم . رد یهام نیا یزیرمخت یادتبا اه هناخدور ( همین )سوموردانآ ًاتدمع هک روش قمع مک یلحاس یاهبآ رد هدوب )اهبصم( یزیرمخت طاقن باختنا رد و زین نادنچ س ریگ تخ دشاب یمن لیس یاهراز نمچ رد یتح اریز ، ریگ هناخدور یم یزیرمخت زین اه دنیامن ( & Kottelat Freyhof, 2007 ) یهام نیا . بلغا قامعا رد 150 -20 یتناس رتم یگدنز دنک یم ، اب اما مرگ ی لصف رد اوه قمع رد رتشیب ناتسبات 4 -5 / 2 و رتم یروش اب 4 -2 ءزج (رازه رد ppt ) وخ تایح هب و یردان( دنهد یم همادا د ،یلدبع 1384 ) رتشیب( نوتکنلاپ زا اه هناخدور رد نادازون . ناونع هب بآ قمع کچوک تادوجوم و )اهرسودلاک هدر ،ناتسوپ تخس رتلااب نینس رد اما .دنک یم هدافتسا اذغ اه مرک ورلا ار اه هدیمونوریش و دننک یم راکش ( Kottelat Freyhof, 2007 & ). یهام نیا یاراد ًلاومعم نا 35 تردنب( رتمیتناس 50 -40 دودح و لوط )رتمیتناس 800 تردنب( مرگ 2000 )مرگ دنراد نزو ،یلدبع و یردان( 1384 ) . یرهاظ تایصوصخ زا رد و یا هرقن یرتسکاخ گنر یاراد هک تفگ ناوت یم نآ هلاب هیحان هریت هیشاح اب یجرخم و ینگل ،یا هنیس یاه و فج لصف رد نینچمه گ ت یاه هناد یاراد اهرن یری دیراورم ( دنتسه دوخ رس هیحان رد )لوکربوت( & Kottelat Freyhof, 2007 .) تیعمج راهچ زا فچنازاک شرازگ قبط یبونج شخب هب قلعتم تیعمج ود رزخ یایرد هملک یهام رزخ یایرد اروک هملک ناونع تحت اهنآ زا هک دشاب یم و )یلزنا( ناتسنمکرت هملک )ناگرگ( یم دای دننک ( Kazakov, 1981 .) یهام هملک مان اب نمکرت یملع ratio parvadinRutilus rutilus caspicus
184 knipowisitschi تسیز رزخ یایرد یقرش بونج رد و هدومن دراد کرتا هناخ دور بصم رد ار مکارت نیرتشیب ( Gholiev, 1997 قرش هقطنم ود هملک یهام .) ردنب( و )نمکرت برغ راتسآ( و دنتسه ازجم )ا تسا یلاح رد نیا قطانم نایهام هک یراس و و هدوبن کیکفت لباق یلزنا رد و طلاتخا کی عقاو یم هدید اهنآ رد یناشوپمه دوش ( ،یقیقح هدنکفارپ 1386 ) . دراوم هب هجوت اب روکذم رد هملک یهام تیمها نینچمه و هقطنم مدرم یارب نآ یتلایش شزرا و یهام لیف هیذغت امش یاههورگ نییعت فادها اب رضاح هعلاطم ،روشک ل وط طباور ،یسنج یاهتبسن ،ینس ل ،دشر یوگلا ،نزو تیعضو روتکاف ( CF یسنج دانگ صخاش و ) ( GSI اب ) یا هقطنم هسیاقم هاگدید یایرد رد )نمکرت ردنب و یراس( .تسا هدمآ رد ارجا هب رزخ قیقحت نیا رد ، 160 ددع هملک یهام ود رد هاگتسیا اس یر ب هدودحم( نمکرت ردنب و )دورکپچ ات یراس نی هدودحم( ود یط رد و )نمکرت ردنب ات رهشهب نیب هلحرم زییاپ لصف )هام رذآ( ناتسمز و )هام دنفسا( 1392 طسوت اب هرپ روت همشچ 7 دیدرگ زیرف سپس و دیص یرتم یلیم لکش( 1 .) یلاگنچ لوط هاگشیامزآ رد ( یتناس لک نزو و )رتم ، نزو هدانگ ا نینچمه و دیدرگ هبساحم )مرگ(ءاشحا نزو ( Bagenal, 1957 هنومن زا هملک یهام نس نییعت یارب .) بآ زا هدافتسا اب و یبناج طخ یلااب رد دوجوم یاهسلف دش هدافتسا نیریسیلگ لولحم و مرگ ( ,1978 Bagenal & Tesch .) زا رضاح قیقحت رد هدش شجنس توافتم یاهرتماراپ تلاداعم قیرط یذ ل :دنتفرگ رارق یبایزرا دروم 1 تهج هطبار نییعت زا نزو و لوط W= a×Lb هدافتسا هک ،دش صوصخ نیا رد W نزو نیگنایم ،)مرگ( a ددع ،نویسرگر تباث L لوط نیگنایم و )رتم یتناس( b بیش دشاب یم نویسرگر بیرض ای ( Pauly, 1984 .) 2 -یسنج هدغ صخاش نییعت یارب ( GSI ) رن یاه سنج ام و هد لومرف زا GSI= WG/WT×100 دش هدافتسا ، نآ رد هک WT فرعم لک نزو و )مرگ( WG فرعم نزو دشاب یم )مرگ(دانگ ( , 1978 Bagenal & Tesch
.) 3 ب روظنم ه لومرف زا یهبرف ای تیعضو روتکاف نییعت CF= W/L3×100 دیدرگ هدافتسا ( Le Cren, 1951 .) 4 -نوو دشر هلداعم -ومرف اب یفنلااترب ل L (t) = L∞ [1-e k (t-t0 ) ] ، هک =Lt نس رد یهام لوط t نآ دحاو و ،تسا لوط دحاو بسحرب =L∞ ای تیاهنیب لوط دشر ناکما تروص رد یهام هک تسا لوط رثکادح یم یهانتمان ،دشاب هتشاد دناوت = K یهام دشر بیرض ای ،تسا لاس رد نآ دحاو و دشر ینحنم بیش = t0 لوط هک ینس و رفص یزبآ دشاب یم لاس نآ دحاو ( Bertalanffy,1938 .) 5 لومرف زا دشر درکلمع صخاش هبساحم یارب ǿ = lnK + 2lnL∞ دش هدرب راکب (
Munro & Pauly, 1983
). 6 -یا هظحل دشر یبایزرا دروم یاه هنومن زا ،زین قیرط هلداعم لیذ تفرگ رارق شجنس دروم هلداعم نیا رد هک W(t+1) یهام نزو نیگنایم ( t+1 ،هلاس ) Wt نیگنایم یهام نزو t و هلاس Δt یهام ینس فلاتخا t و هلاس t+1 هلاس ربارب( 1 دهد یم ناشن ار )لاس ( Mann, 1973 .) G = یاهرازفا مرن زا یرامآ زیلانآ تهج Excel 2007 و SPSS 19 عبرم نومزآ شور زا یسنج تبسن نییعت رد .تفر راکب ( یاک X2 دافتسا ) و رن نیب توافت یارب نینچمه .دش ه نومزآ زا هدام t-test ینعم توافت یارب زین و نیب راد و ینس یاههورگ یاه لصف نومزآ زا یرادرب هنومن ANOVA و Tukey .دش هدافتسا نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود عومجم زا ،قیقحت نیا رد ، 160 ددع (هملک یهام
Rutilus rutilus caspicus
) دیص
دش .
185 ،ساسا نیارب ود هملک یهام رد یلوط هورگ نیرت ناوارف نمکرت ردنب و یراس هقطنم 17 -15 رد هک دوب رتمیتناس یلااب یراس هملک 35 نمکرت ردنب هملک رد و دصرد یلااب 40 صاصتخا دوخب ار هعلاطم دروم یاه هنومن زا دصرد دنداد لکش( 2 هملک یهام رد زین ینس هورگ نیرت ناوارف .) ود ینس هورگ ،نمکرت ردنب و یراس هقطنم 3 ،دوب یگلاس دودح یراس هملک یهام رد 50 هملک یهام رد و دصرد یلااب نمکرت ردنب 35 دنداد لیکشت ار دصرد لکش( 3 .) دروم یدایص توافتم قطانم زا لصاح جیاتن ساسارب هملک یهام ندب نزو و یلاگنچ لوط نیگنایم ،هعلاطم ملک یهام زا رتشیب یراس زا هک دش یبایزرا نمکرت ردنب ه ینعم توافت بیترتب یرامآ ظاحل ناشن مه اب ار یراد :لوط(دندادن t-test=3.34 , P>0.05 :نزو( و ) t-test=3.68 , P>0.05 لودج() 1 .) لکش 1 نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود رد هملک یهام دیص ییایفارغج هدودحم : ( 1392 ) کش ل 2 ارف رادومن : رزخ یایرد هملک یهام رد نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود یلوط سلاک یناو
186 لودج 1 (نیگنایم : ± نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود رد رزخ یایرد هملک یهام )مرگ(ندب نزو و )رتمیتناس(یلاگنچ لوط )رایعم فارحنا هاگتسیا تیسنج یلاگنچ لوط ندب نزو )هنیمک(هنیشیب لوط )هنیمک(هنیشیب نزو ارف یناو دادعت یناوارف دصرد یراس لک 12 / 2 ± 56 / 18 81 / 48 ± 66 / 117 1 / 23 ( 8 / 15 ) 236 ( 57 ) 80 100 رن 75 / 0 ± 44 / 16 3 / 12 ± 58 / 71 6 / 18 ( 8 / 15 ) 104 ( 57 ) 32 40 هدام 42 / 1 ± 97 / 19 33 / 38 ± 38 / 148 1 / 23 ( 7 / 17 ) 236 ( 106 ) 48 60 ردنب نمکرت لک 61 / 2 ± 5 / 16 31 / 36 ± 73 / 76 8 / 19 ( 6 / 11 ) 146 ( 22 ) 80 100 رن 71 / 1 ± 93 / 16 86 / 25 ± 05 / 77 4 / 19 ( 8 / 11 ) 128 ( 26 ) 51 7 / 63 هدام 68 / 3 ± 75 / 15 18 / 51 ± 18 / 76 8 / 19 ( 6 / 11 ) 146 ( 22 ) 29 3 / 36 لکش 3 رزخ یایرد هملک یهام رد نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود ینس هدر یناوارف رادومن : نینچمه هدام سنج ندب نزو و یلاگنچ لوط نیگنایم یب یراس هملک یهام نآ رن سنج زا رتش دوب ظاحل زا هک ، ینعم توافت یرامآ یراد هدام و رن یاه سنج نیب هدهاشم دش ( t-test=7.86 , P<0.05 اما ،) ظاحل زا ندب نزو رد یراس هملک یاه یهام هدام و رن یاه سنج نیب توافت ینعم یراد دشن هدید ( t-test=6.68 , P>0.001 ) لودج( 1 ). ملک نایهام زا لصاح جیاتن رد هدش دیص ه نمکرت ردنب هقطنم تیعضو دوب سوکعم و لوط نیگنایم یلاگنچ هارمه هب ندب نزو رد یرتمک هدام سنج نآ هب تبسن رن سنج تشاد ب یرامآ ظاحل زا هک ه بیترت دجاو ینعم توافت راد دندوب :لوط( t-test=1.21 , P<0.001 :نزو و t-test=0.06 , P<0.001 ) لودج( 1 ). ،یلک تلاح رد هلداعم نویسرگر یناوت )نزو و لوط هطبار( یهام لک نزو اب )یلاگنچ(لوط نیب W= 0.005 FL 3.431 ( r2= 0.971 دشاب یم ) ک ه ناشن زا یتبثم کیرتمولآ دشر دراد نزو و لوط هطبار رد ( P< 0.001 ) ( لکش 4 .) نینچمه نویسرگر هلداعم یناوت )نزو و لوط هطبار( نیب یهام لک نزو اب )یلاگنچ(لوط ردنب و یراس هقطنم ود رد ب ،نمکرت ه رب .دش یسررب هناگادج تروص هطبار ساسا نیا ب یراس هملک یهام رد نزو اب لوط ه تروص W= 0.004 FL 3.520 ( r2= 0.945 ) دش هدهاشم ( P< 0.001 ). هولاعب ، رد زین نمکرت ردنب هملک یهام ب هلداعم نیا ه تروص W= 0.007 FL 3.275 ( r2= 0.980 ) دوب ( P<0.001 ) . نیاربانب ، نمکرت ردنب و یراس هملک یهام رد زین ، هطبار
187 نزو و لوط زا رادروخرب تبثم کیرتمولآ دشر تسا لکش( 5 ) . ب ه یلک روط ، هدام و رن نیب یسنج تبسن ( 03 / 1 : 1 ) زا هک ظاحل ینعم توافت یرامآ یراد اهنآ نیب ادن دوجو تش ( t-test=0.07, P>0.05 ) . نینچمه رب یسنج تبسن م و رن نیب هقطنم ره رد دادعت ساسا هملک یهام رد هدا یراس ( 1 : 5 / 1 نمکرت ردنب هملک یهام رد و ) ( 7 / 1:1 ) دش یبایزرا توافت یرامآ ظاحل زا بیترتب هک ینعم یراد اهنآ نیب دشن هدهاشم :یراس( t-test=1.21 , P>0.05 و ) :نمکرت ردنب( t-test=2.13 , P>0.05 ) . رادقم اموسودانگ بیرض کیت ( GSI ) رب ینس هورگ ساسا اد یشیازفا دنور نس شیازفا اب ،یراس هملک یهام رد تش ظاحل زا هک ینعم توافت یاراد یرامآ تسا راد ( P<0.05 ,ANOVA ;F= 4.14 رد اما ) ،نمکرت ردنب هملک یهام اد یشهاک دنور نس شیازفا اب تش یرامآ ظاحل زا هک ینعم توافت یراد دشن هدید ( P>0.001 ,ANOVA ;F= 5.17 ) لودج( 2 .) لکش 4 هدش دیص هملک نایهام لک رد )نویسرگر ینحنم(نزو و لوط هطبار : لکش 5 نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود رد هملک یهام )نویسرگر ینحنم(نزو و لوط هطبار :
188 لودج 2 (نیگنایم : ± و یناوارف دصرد ،ندب نزو و یلاگنچ لوط )رایعم فارحنا ینس هورگ ساسارب تیعضو روتکاف ینس هورگ یلاگنچ لوط ندب نزو یسنج هدغ صخاش تیعضو روتکاف دادعت یناوارف یناوارف دصرد 1 38 / 0 ± 97 / 11 a 42 / 2 ± 33 / 25 a 99 / 1 ± 01 / 4 a 06 / 0 ± 47 / 1 a 16 10 2 01 / 2 ± 49 / 17 b 96 / 50 ± 55 / 93 b 57 / 1 ± 34 / 7 ab 22 / 0 ± 61 / 1 ab 53 1 / 33 3 74 / 1 ± 20 / 18 bc 31 / 38 ± 73 / 105 b 65 / 2 ± 94 / 6 ab 20 / 0 ± 69 / 1 ab 69 1 / 43 4 96 / 0 ± 64 / 19 c 79 / 21 ± 50 / 132 b 11 / 6 ± 50 / 8 b 11 / 0 ± 74 / 1 b 22 8 / 13 لک 58 / 2 ± 53 / 17 89 / 47 ± 20 / 97 13 / 3 ± 98 / 6 20 / 0 ± 65 / 1 160 100 ( دشاب یم راد ینعم فلاتخا دوجو رگناشن ،فیدر ره رد هباشم ریغ فورح 0.05 < P .) نینچمه رادقم (کیتاموسودانگ بیرض GSI ) زییاپ لصف زا دشر شهاک اب ،نمکرت ردنب و یراس هقطنم رد ناتسمز هب دش ور هب ور یسنج دانگ رد بیترتب ،یرامآ ظاحل زا هک نایهام نیب ینعم توافت نمکرت ردنب و یراس هملک یراد دشن هدهاشم ( :یراس t-test=3.66 , P>0.05 ( ،) ردنب :نمکرت t-test=0.17 , P>0.05 ) لودج( 3 .) هلداعم دشر یایرد هملک یهام یفنلااترب ناو رزخ ( Rutilus rutilus caspicus ب ) ه تروص Lt = 19.50[1- e -1.05(t+0.001) ] یم شاب د لکش( 6 .) لودج 3 لصف ساسارب هقطنم ود رد رزخ یایرد یاهبآ زا هملک یهام تیعضو روتکاف و )مرگ(نزو ،)رتمیتناس(یلاگنچ لوط نیگنایم : هاگتسیا لصف لوط نزو یسنج هدغ صخاش روتکاف تیعضو دادعت یناوارف )دصرد( یراس زییاپ 42 / 1 ± 97 / 19 33 / 48 ± 39 / 148 11 / 4 ± 79 / 8 15 / 0 ± 29 / 1 48 ( 60 ) ناتسمز 75 / 0 ± 44 / 16 31 / 12 ± 58 / 71 97 / 1 ± 98 / 5 07 / 0 ± 16 / 1 32 ( 40 ) نمکرت ردنب زییاپ 69 / 3 ± 75 / 15 18 / 51 ± 18 / 76 71 / 2 ± 40 / 6 12 / 0 ± 15 / 1 29 ( 3 / 36 ) ناتسمز 71 / 1 ± 94 / 16 86 / 25 ± 05 / 77 24 / 2 ± 25 / 6 07 / 0 ± 11 / 1 51 ( 7 / 63 ) لکش 6 (رزخ یایرد هملک یهام یفنلااترب ناو یلوط دشر رادومن :
Rutilus rutilus caspicus
)
189 رب دشر درکلمع ساسا ( ǿ اب زین ) و دشر بیرض هب هجوت تیاهنیب لوط ( L∞ ،هدمآ تسدب ) 60 / 2 .دشاب یم هورگ ساسارب تیعضو روتکاف ود هملک یهام رد ینس یشیازفا دنور نس شیازفا اب ،نمکرت ردنب و یراس هقطنم اد تش ینعم توافت بیترتب یرامآ ظاحل زا هک یراد دن دنتشا :یراس( P>0.05 ,ANOVA ;F= 0.42 و ) ردنب( :نمکرت P>0.001 ,ANOVA ;F= 5.12 ) لودج( 2 .) هام رد ناتسمز هب زییاپ زا لصف رییغت اب تیعضو روتکاف ی دوش یم مک ،نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود هملک زا هک ب یرامآ ظاحل ه نمکرت ردنب و یراس هملک یهام رد بیترت ینعم توافت تسا هدشن هدهاشم یراد ( :یراس t-test=2.86 , P>0.05 ( ،) :نمکرت ردنب t-test=1.37 , P>0.05 ) لودج( 3 .) هظحل دشر رد بیترتب یراس هملک یهام رد یا G2 ( تخا یا هظحل دشر فلا ب )یگلاس ود و هس نیب ه نازیم 05 / 0 و G3 ( یا هظحل دشر فلاتخا هس و راهچ نیب )یگلاس 22 / 0 هظحل دشر رثکادح ،نیاربانب .دشاب یم رد یا دشر دنور نس شیازفا اب و تسا یگلاس راهچ و هس نازیم ،نمکرت ردنب هملک یهام رد نینچمه .دراد یشیازفا هظحل دشر بیترتب یا رد G1 ( هظحل دشر فلاتخا یا نیب ود و کی ب )یگلاس ه نازیم 95 / 0 ، G2 ود نیب( هس و )یگلاس 41 / 0 و G3 ( یا هظحل دشر فلاتخا هس نیب و راهچ )یگلاس 19 / 0 یم هظحل دشر رثکادح ،نیاربانب .دشاب دشر دنور نس شیازفا اب و تسا یگلاس ود و کی رد یا .دراد شهاک یهام ینس یاههورگ یناوارف نینس رد هدش دیص یاه + 1 ، + 2 ، + 3 و + 4 دراد رارق یاه هداد اب هک Berg دراد یناوخمه ( Berg, 1949 ) . هدمآ تسدب قیقحت ساسارب ملک ، یراس ه یاراد یلاگنچ لوط نیگنایم ( FL ندب نزو و ) ( TW ) تسا نمکرت ردنب هملک یهام هب تبسن یرتشیب هک نیا نم یطیحم تسیز طیارش لیلد هب تسا نکمم زا بسا دح هب کیدزن ییایمیش و یکیزیف یاهروتکاف لیبق داوم رتلااب و رتهب دیلوت ثعاب هک بولطم یارب ییاذغ یم هملک یهام تیعمج دشاب ( Mann, 1973 .) زا یضعب ناگدنسیون ناونع هلحرم رد ینلاوط لوصف رثا هک دندرک ،دشر زا ییاذغ تاداع و بآ ترارح هجرد شیازفا شاب یم دشر لیلاد د (
kas'yanov & Izyumov,
1995 ،) ( avenkova, 1994 ( ،) Griffiths & Kirkwood, 1995 ( ،) Lappalainen et al., 2004 .) نزو و لوط هطبار رد ییلااب ًاتبسن دشر زا هملک یهام تسه رادروخرب ناشن هک دشر یوگلا هدنهد ( Allometric شزرا اب تبثم ) ( b ) 431 / 3 ( 971 / 0 r2= ) اب و دشاب یم هتفای یاه Naddafi تسا قفاوم ناراکمه و . رد ناوت یم ار هملک یهام کیرتمولآ دشر زا یریگ هجیتن یزیرمخت لصف عورش اب یهام نزو شیازفا هیذغت زین و اهنآ لماک تسناد ( Naddafi et al., 2005 .) یهام اهبآ ریاس هملک یهام هب تبسن رزخ یایرد هملک لماک اریز ،تسا رت دشرلا عیرس رد یقلح نادند ندش یم ماجنا یرتدوز نس رد رزخ یایرد یاه هملک یهام دشر نیاربانب ،دنزادرپ یم نانتمرن زا هیذغت هب رتدوز و دوش نآ دتفا یم قافتا رتعیرس و رتدوز اه ( kas'yanov & Izyumov, 1995 ( ،) Lange, 1967 .) یسنج ددغ هیامن ینحنم هرابکی جوا ( GSI لصف رییغت اب ) ییاپ زا ک یهام رد ناتسمز هب ز نمکرت ردنب و یراس همل ،دش هدهاشم هک کیدزن رد ناوت یم ار لماوع نیا لیلد .تسناد لثمدیلوت لصف هب نایهام ندش تاعلاطم ساسارب Papageorgiou نس اب هملک یهام رد یسنج ددغ هعسوت یراس هدام هملک نایهام رد بسانت نیا هک تسا بسانتم هدهاشم نمکرت ردنب و دش ناوت یم ار لماع نیا لیلد هک لااب و نییاپ نینس رد یسنج تیلاعف جوا رد رییغت هب ب تسناد هدام و رن سنج ود رد بیترت ( Papageorgiou, 1979 تاعلاطم فلاخرب .) Mann زین و یراس هملک رد ، صخاش نیب یمیقتسم طابترا نمکرت ردنب GSI نزو و دش هدهاشم یهام ندب ( Mann, 1973 .) رب شر لومرف دروآ د یفنلااترب ناو ود رد و یراس هقطنم ب نمکرت ردنب ه تروص Lt = 19.50[1- e -1.05(t+0.001) ] هک داد ناشن یهام نیا دشر خرن اب ( K ) 60 / 2 و لوط رد 50 / 19 یم دوخ دشر جوا هب ،رتمیتناس شیازفا اب و دسر
190 رتلااب نینس رد اما ،دبای یم شیازفا دشر ادتبا رد نس وزن یریس یم ادیپ یل دنک . لوط هدمآ تسدب ریداقم نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود رد دشر خرن و تیاهنیب دن شرازگ هب تبسن ا بلاات هقطنم ود رد شناراکمه و یف ر تیعضو زا یلزنا و ناشیمگ یرت فیعض بتارمب دش تسا رادروخرب ( Naddafi et al., 2005 .) نیا لیلد فلاتخا ناوت یم ار م طیارش عون هب هاگتسیز توافت ی زا ترارح هجرد لیبق هریغ و یا هیذغت طیارش ، اه بلاات ، تبسن تسناد ایرد هب لوئاپ هعلاطم رد ،ساسا نیارب . زین ی دشر خرن نیب یتبثم یگتسبمه ( K هجرد اب نایهام رد ) اد دوجو ترارح در ( Pauly, 1980 نولیزاب نینچمه .) ، ترارح هجرد طابترا یا هیذغت طیارش و شهاک اب لوط تیاهنیب ( L∞ ات ار ) ی تسا هدرک دی ( Basilone, 2004 .) دشر درکلمع صخاش رادقم ( ǿ ) هقطنم ود رد هدمآ تسدب نازیم هب نمکرت ردنب و یراس 60 / 2 ،دوب دن ا و یف زا یلزنا و ناشیمگ بلاات هقطنم ود رد شناراکمه درکلمع بتارمب دشر هب رادروخرب یرت دوب ( Naddafi et al., 2005 .) رد اد نیققحم رگید یاه هد نیا زین فلاتخا دوجو دراد ( Mann, 1973 ( ،) Penczak et al., 1979 ،) ( Specziar et al., 1997 ،) (
Khajeh & Alaghi,
1998
( ،)
Ghani nejad et al., 2000
.) قیقحت رد تیعضو روتکاف هنماد ،رضاح یهام یارب یاه هملک ربارب نمکرت ردنب و یراس 14 / 0 ± 24 / 1 و 09 / 0 ± 12 / 1 ینادنچ توافت هک دمآ تسدب نیب .دشن هدید هقطنم ود طسوت تیعضو روتکاف هنماد Gholiev نایهام هملک یارب ب ینمکرت و یناتسغاد ،یناجیابرذآ ه ربارب بیترت 25 / 1 ات 94 / 2 ، 46 / 1 ات 27 / 2 و 12 / 2 ات 27 / 2 هدش شرازگ تسا ( Gholiev, 1997 طسوت تیعضو روتکاف هنماد .) Papageorgiou ارب اب رب 71 / 1 ات 26 / 2 طسوت و Savenkova اب ربارب ینمکرت هملک یهام یارب 7 / 1 ات 83 / 1 توافت ،رضاح قیقحت هب تبسن هک تسا هدش شرازگ یراد ینعم دش هدید ( Papageorgiou, 1979, Savenkova, 1994 یم تیعضو روتکاف توافتم ریداقم .) تاقیقحت ساسارب .دشاب هتشاد ینوگانوگ لماوع دناوت Savenkova و kas'yanov زا یشان دناوت یم توافت نیا ، سناجتمان و نایزفک توافتم هدوتیز لوصف و اذغ ندوب دشاب دیص فلتخم (
Savenkova, 1994, kas'yanov &
Izyumov, 1995 تاقیقحت ساسارب نینچمه .) Hong-Jing راکمه و ش زین نایهام دشر خرن یور روتکاف نیدنچ ذغ داوم دوبمک هلمج زا ترارح هجرد رییغت و ترجاهم ،ییا دنراد ریثات (
Hong-Jing & Cong-Xin, 2008
) . دشر تیعضو هک تفگ ناوت یم ییاهن یدنب عمج رد نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود رد رزخ یایرد هملک یهام لثم دیلوت یارب تیسنج رد بسانت نتشاد اب و تسا ربارب هب هجوت اب بسانم ندب لوط و نزو نینچمه و ،ینس جنر ار یبوخ طیارش نمکرت ردنب و یراس هقطنم ود رد یم .دنارذگ هداد ندروآ تسدب ،نس لیبق زا ددعتم یاه هملک یهام رد دشر یاهرتماراپ و تیسنج رزخ یایرد (
Rutilus rutilus caspicus
دوبهب دنور رد دناوت یم ) یدایز کمک رادیاپ تیریدم زین و یهام تیعمج شنکارپ .دنک نم عبا رپ ا .ف ،یقیقح هدنکف 1386 . هسسؤم .یهام نس نییعت ناریا رد تلایش یتاقیقحت نارهت ، : هحفص 139 . .ا ،یلدبع و م ،یردان 1384 . یبونج نایهام سلطا .ناریا تلایش یتاقیقحت هسسؤم .)ناریا یاهبآ( رزخ یایرد هحفص 80 .
Bagenal, T.B., 1957. The breeding and
fecundity of the long rough dab
Hippoglossoides platessoides (Fabr.) and
the associated cycle in condition. Journal of
the Marine Biological Association in the United Kingdom. Vol. 36, pp.339-375.
191
Bagenal, T.B. and Tesch, F.W., 1978. Age
and growth, In: T. Bagenal, (ED), methods for assessment of fish in freshwaters, 3rd Edition. IBP Hand book No. 3. Blackwell
Scientific Publication, Oxford, pp 75-101.
Basilone, G., Guisande, C., Patti, B., Mazzola, S., Cuttitta, A., Bonanno, A. and Kallianiotis, A., 2004. Linking habitat
conditions and growth in the European anchovy (Engraulis encrasicolus). Fisheries Research, 68, 9–19.
Berg, L.S., 1949. Freshwater fishes of the
USSR and adjacent countries. Israeli
program for scientific translations, Jerusalem, 1964, Vol.2.
Bertalanffy, L., 1938. a quantitative theory of
organic growth (inquiries on growth laws II). Human Biology, 10, 181–212.
Ghani nejad, D., Moghim, M. and
Parafkandeh, F., 2000. A report of
Caspian Sea bony fishes stock assessment.
Research Center of Fisheries of Gilan Province.
Gholiev, F., 1997. Cypriniformes and
Perciformes in southern and middle basin of the Caspian Sea (structure of the
population, ecology,
emissions and measures to
rebuild reserves), translated
by Yunus Adeli, 1377, Fisheries Research
Center of Gilan, Anzali port, pp 44.
Griffiths, S. and Kirkwood, R.C., 1995.
Seasonal variation in growth, mortality and fat stores of roach and perch in Lough
Neagh, Northern Ireland. Journal of Fish
Biology, 74: pp 537-554.
Hong-Jing, L. and Cong-Xin, X., 2008. Age
and growth of the Tibetan Cat fish,
Giyptosternum maculatum in the
Brahmaputra River, China. Zoological
Studies, 47: pp 555-563.
Kas'yanov, A.N.and Izyumov, Y.U., 1995.
Growth and morphology of roach Rutilus
rutilus, from Lake Pleshcheyevo, after
introduction of Dreissena polymorpha.
Journal of Ichthyology, 35, pp 253-256
Kazakov, R.V., 1981. Fish in the Caspian Sea
and its catchment area. Iranian Fisheries
Company, pp 171.
Khajeh, M., Alaghi, K. H. 1998. Study of age, growth and reproduction of roach Rutilus
rutilus caspicus in Gomishan Wetland. B. Sc. Project, University of Gorgan, Gorgan, Iran.
Kottelat, M. and Freyhof, J., 2007. Hand
book of European freshwater fishes.
Publications Kottelat, Cornol and Freyhof, Berlin. 646 pp.
Lange, N.O., 1967. Structure and development
of the pharyngeal teeth of roach, vobla and taran with reference to their ecology. In:
Morphological analysis of fish
development, Moscow, Nauka. pp 163-177.
Lappalainen, A., Westerbom, M. and Vesala, S., 2004. Blue mussels (Mytilus
edulis) in the diet of roach (Rutilus rutilus)
in outer archipelago areas of the western
192 Gulf of Finland, Baltic Sea. Reprinted from
Hydrobiologia, 514, 87–92.
Le Cren, E.D., 1951. The length-weight
relationship and seasonal cycle in gonad weight and condition in the perch (Perca
fluviatilis). Journal of Animal Ecology, 20,
201–219.
Mann, R.H.K., 1973. Observations on the age,
growth, reproduction and food of roach
Rutilus rutilus (L.) in two rivers in southern
England. Journal of Fish Biology, 5, 707-736.
Munro, J.L. and Pauly, D., 1983. A simple
method for comparing the growth of fishes and invertebrates. ICLARM Fishbyte, 1(1), 5–6.
Naddafi, B.R.A., Abodoli, B., Hassanzadeh Kiabi, B., Mojazi Amiri, M. and Karami, M., 2005. Age, growth and reproduction of
the Caspian roach (Rutilus rutilus caspicus) in the Anzali and Gomishan Wetlands, North Iran. Journal of Applied Ichthyology, 21: 492-497.
Papageorgiou, N.K., 1979. The length-weight
relationship, age, growth and reproduction of the roach Rutilus rutilus (L.) in Lake Volvi, Journal of Fish Biology. pp 529-538.
Pauly, D., 1980. On the interrelationships
between natural mortality, growth parameters, and mean environmental temperature in 175 fish stocks. Journal du
Conseil / Conseil Permanent International pour l'Exploration de la Mer, 39, 175–192.
Pauly, D., 1984. Fish population dynamics in
tropical waters: a manual for use for programmable calculators. ICLARM Studies
and Reviews 8, 325pp.
Penczak, T., Lorence, E., Lorence, J. and Zdziennicka, M. 1979. The ecology of
roach Rutilus rutilus (L.) in the Barbel region of the polluted Pilica River. V. Estimation of the age and growth according to the opercular bones, Polish Journal of
Ecology, 27,35–154.
Savenkova, T.P., 1994. Distribution and
characteristics of the biology of young-of-the-year vobla Rutilus rutilus caspicus in the southeastern Caspian Sea. Journal
of applied ichthyology, 34: 28-38.
Specziar, A., Tolg, L. and Biro, P., 1997.
Feeding strategy and growth of Cyprinids in the littoral zone of Lake Balaton. Journal
of Fish Biology, 51, 1109–1124.
193
Evaluation of biological characteristics such as age, sexuality and growth parameters of fish roach (Rutilus rutilus caspicus) in the southeastern coasts of the Caspian Sea
(Sari and Turkmen of port)
Taghavi Jlodar, H. 1*; Amri Sahebi A.1 taghavi25@yahoo.com
1-Faculty of Marine Biology, College of Marine Sciences University of Mazandaran, Babolsar, Iran
Abstract
Purpose of this study was to evaluate the biological parameters of growth and some roach (Rutilus rutilus caspicus) on the southern coast of the Caspian Sea. Therefore, 160 pieces of fish taken from two the regions and some biological characteristics such as age, sexuality and growth, given the importance and development of population and time were studied. The mean (±Standard Deviation) age, body weight and fork length fish roach respectively in Sari and Turkmen of port 2.8±0.68 and 2.4±0.97 years, 18.56±2.12 and 16.5±2.62 cm, 117.67±48.82 and 76.73±36.31 gr. There is a significant correlation between fork length, weight and age of fish (P<0.001). The sex ratio of male to female fish roach in Sari 1:1.5 and Turkmen of port 1.7: 1, which respectively, differences significant are statistically (Sari: t-test=15.39, P<0.001) (Turkmen port: t-test= 18.25, P <0.001). Index GSI (Gonad Somatic Index) in Sari fish roach over the fish roach of Turkmen of port and season gonad growth in both areas was appropriate. The mean condition factor (CF) in Sari and Turkmen of port fish roach showing respectively 1.24±0.14 and 1.12±0.09. Also, the length and weight relationship, positive growth pattern in both locations is displayed. All these factors indicate different status, age, sexuality and growth of the fish is investigated in the two areas.
Keywords: Roach, Caspian Sea, Age, Sexuality, The parameters of growth
* Corresponding author
