Përmirësimi i Eficensës së Energjisë në Ndërtesa

Universiteti Politeknik I Tiranes

Fakulteti Inxhinierise Mekanike

Departamenti I Energjise

Altin Skrapalli

Tirane, Tetor 2011

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

2

PERMBAJTJA

Kapitulli I

LIGJI “PER RUAJTJEN E NXEHTESISE NE NDERTESA” DHE KODI

ENERGJITIK I SAJ

1.1 Hyrje... ...4

1.2 Ligji “Per ruajtjen e nxehtesise ne ndertesa”...5

1.3

Vendimi per “Normat, rregullat dhe kushtet e projektimit dhe te ndertimit, te prodhimit

dhe te ruajtjes se nxehtesise ne ndertesa”...

...6

Kapitulli II

KONCEPTE TE PROJEKTIMIT ME EFIÇENCE TE NDERTESAVE

2.1 Projektimi dhe ndertimi me eficiense i ndertesave te reja...12

2.1.1 Metoda e projektimit...12

2.1.2 Kontrolli...12

2.1.3 Struktura...13

2.1.4 Ligjet dhe rregullat...13

2.1.5 Humbjet e nxehtesise...14

2.1.6 Faktoret njerezor,komforti...15

2.1.7 Ekonomia... ...15

2.2 Termoizolimi i ndertesave...16

2.2.1 Ç’eshte sistemi i termoizolimit... ...16

2.2.2 Funksionet...17

2.2.3 Fushat e perdorimit...17

2.2.4 Koncepte te sistemit izolues...19

2.2.5 Avantazhet e sistemit termoizolues...19

2.3 Menyrat e aplikimit te termoizolimit...21

2.3.1 Aplikimi i termoizolimit ne elementet e struktures se jashteme...21

2.3.2 Masat mbrojtese ne zonen e ures termike...26

Kapitulli III

KARAKTERISTIKAT STRUKTURORE TE NDERTESES DHE ENERGJIA NE TE

3.1 Karakteristikat kryesore te nderteses qe ndikojne ne ndertimin me eficence te saj...30

3.1.1 Arkitektura...30

3.1.2 Vendi...30

3.1.3 Orientimi...30

3.1.4 Planimetria brenda nderteses...31

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

3

3.2 Elementet e ndertimit... 31

3.2.1 Nderkati,taraca...32

3.2.2 Muret...33

3.2.3 Dyshemeja...35

3.2.4 Dyert...36

3.2.5 Dritaret...37

3.3 Ventilimi...37

Kapitulli IV

LLOGARITJET TERMIKE TE NDERTESES

4.1.1 Identifikimi objektit...39

4.1.2 Temperatura e brendshme e ambientit...40

4.1.3 Temperatura e jashteme llogaritese...41

4.1.4 Llogaritja e humbjeve termike per nderrimin e ajrit...42

4.1.5 Llogaritja e humbjeve termike per shkak te transmetimit...44

4.1.6 Llogaritja e humbjeve per shkak te transmetimit ne nyjet termike...45

4.1.7 Bilanci termik i lokaleve dhe koefiçenti “Gv”...45

4.2 Llogaritja e objektit pa termoizolim...47

4.3 Llogaritja e objektit me termoizolim...47

4.4 Konkluzione...48

4.5 Planimetria e katit TIP...49

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

4

KAPITULLI I

LIGJI “PER RUAJTJEN E NXEHTESISE NE NDERTESA” DHE KODI

ENERGJITIK I SAJ

1.1 Hyrje

Ne kete projekt-diplome do te trajtojme problemet qe lidhen me permirsimin e eficences

se energjise ne ndertesa. Ne kete kuader behet shume i nevojshem studimi i faktoreve

qe çojne ne humbje te nxehtesise ne to, dhe gjetja menyrave per te minimizuar keto

humbje.

Rolin kryesor ne permiresimin e eficences se energjise ne ndertesa e ka termoizolimi qe

edhe pas rreth 40 vjetesh te njohjes se tij, materjalet termoizoluese mbeten mjeti

kryesore ne konservimin e energjise ne ndertesa.

Nje rendesi akoma dhe me te madhe merre permirsimi i efiçences se energjise ne

kushtet kur çmimet e energjise elektrike dhe te lendeve djegse qe sherbejne si burim

energjie per arritjen e komfortit termik ne ndertesa kane pesuar nje rritje te madhe.

Permiresimi eficences energjitike ne ndertesa eshte bere nje sfide per gjitha shtetet

sikurse dhe per Shqiperine. Ndertesat ne Shqiperi kane nje performance te ulet

energjitke, ku duhet theksuar qe edhe ndertesat e reja nuk kane asnje standard persa i

takon kriterit energjitik.

Ne menyre qe edhe ne Shqiperi ndertimet te disiplinoheshin per sa i perket ruajtjes se

nxehtesise ne ndertesa, Parlamenti Shqiptar miratoi

“Ligjin per ruajtejen ne nxehtesise

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

5

1.2 Ligji “Per ruajtjen e nxehtesise ne ndertesa”

Per te realizuar ngrohjen e banesave me eficiense maksimale, duhen marre parasysh nje

sere instrumentash te cilat tashme jane aplikuar ne tere boten. Keto masa duhet te jene:



Masa te detyrueshme (d.m.th liçensa e detyrueshme per energjine e nderteses, etj.)



Masa lehtesuese (d.m.th reduktimi i takses per instalimin e paneleve diellore,

reduktimi i takses per blerjen e materialeve termoizoluese, kredite, etj.)



Nxitja dhe mbeshtetja teknike (d.m.th fushata publicitare, vezhgimet energjitike

falas, ngritja e qendrave te informacionit per konsumatoret, etj.)



Legjislacioni i energjise dhe masat per percaktimin e çmimit, zhvillimi i kuadrit

ligjor te nevojshem dhe infrastruktures institucionale, masat per percaktimin e

politikave te çmimit ne fushen e energjise etj.

Duke u mbeshtetur ne keto qe thame me siper dhe sidomos ne piken e fundit, eshte

punuar ne hartimin e legjislacionit dhe kuadrit ligjor te energjise ne drejtim te konsumit

te saj ne banesa, ndertesa publike e private.

Qe ndertimet e reja te disiplinohen persa i perket ruajtjes se nxehtesise ne to nga

Agjencia Kombetare e Burimeve Natyrore u formulua Ligji “Per ruajtjen e nxehtesise ne

ndertesa” i cili u miratua nga Kuvendi dhe u dekretua nga Presidenti i Republikes ne

daten 12/09/2002.

Ne kete Ligj qellimi kryesor qendron ne vendosjen e normave dhe rregullave per

ngrohjen e banesave, ndertesave publike dhe private si dhe kontrollin, evidentimin,

menaxhimin e konsumit te energjise, ne karakteristikat e sjelljes se komponenteve,

instalimit termik, shfrytezimin dhe mirembajtjen e paisjeve qe sherbejne per ngrohjen e

ambientit dhe pergatitjen e ujit te ngrohte sanitar.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

6

1.3 Vendimi per “Normat, rregullat dhe kushtet e projektimit dhe te

ndertimit, te prodhimit dhe te ruajtjes se nxehtesise ne

ndertesa”

Gjithashtu, duke u mbeshtetur ne Ligjin e mesiperm eshte hartuar nje Rregullore ose

Kod Energjitik per ndertesen. Ne vazhdim do te permendim ne vija te pergjithshme se

çfare permban kjo Rregullore ose Kod energjitik siç e quajme ne.

Ne Rregullore analizohet ne teresi ndertesa persa i perket kerkeses per nxehtesi si dhe

humbjeve te nxehtesise prej saj. Per te llogaritur kete kerkese ne pjesen e pare te Kodit

jane dhene formulat per llogaritjen e saj. Po ne kete pjese te Kodit jepen disa percaktime

te termave te perdorura ne te si dhe madhesite, simbolet dhe njesite e tyre. Gjithashtu

jane dhene edhe dy shembuj llogaritjeje per dy ndertesa dhe nje pallat 9-katesh si edhe

formulat per llogaritjen e sasise se energjise qe nevojitet per freskim.

Ne Kod eshte bere nje analize e hollesishme per percaktimin e kushteve klimaterike

(Grade-diteve, temperaturat e jashtme llogaritese per periudhen e ngrohjes sipas

qyteteve te Shqiperise etj.) si dhe temperaturat e brendshme te konfortit sipas qellimit te

perdorimit te nderteses. Ne kete te fundit eshte marre ne konsiderate ndarja klimaterike

ne tre zona e Shqiperise dhe per çdo zone eshte dhene koefiçienti normativ i humbjeve

volumore Gv per transmetim per ndertesen.

Per llogaritjen e sasise se energjise termike totale ose të pergjithshme qe humbet

ndertesa nga rrethimet jepet formula e meposhtme:

Q

= Q

+ Q

= (Q

+ Q

) + Q

(1.1)

ku:

Q

- sasia e humbjeve te nxetesise totale (W);

Q

- sasia e humbjeve te nxehtesise per transmetim te lokalit ose ambjentit

(W);

Q

- sasia e humbjeve te nxehtesise per ventilim te lokalit ose ambjentit (W);

Q

- sasia e humbjeve te nxehtesise nga siperfaqet plane te pareteve (W);

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

7

Ndersa për llogaritjen e humbjeve të nxehtësisë me transmetim Q

te një ambjenti

përdoret formula:

Q

=∑ (Q

+Q

) =∑ F. k. (t

-t

) +∑ k

.l

. (t

-t

)

(1.2)

Neqoftese humbjet nga nyjet termike merren 10% te humbjeve me transmetim nga

siperfaqet plane formula e mesiperme mund te shkruhet si me poshte:

Q

=1.10. ∑ F. k. (t

-t

)

(1.3)

ku:

Q

- sasia e humbjeve te nxehtesise me transmetim nga lokali (W);

F

- siperfaqja plane e pareteve perberes te lokalit (m

_);

k

- koeficienti i pergjithshem i transmetimit te nxehtesise se paretit

(W/m

_C);

t

- temperatura e ajrit te brendshem i lokalit qe ngrohet (

C);

t

- temperatura llogaritese e ajrit te jashtem ne (

C).

Sipas normave te vendosura me Ligj, verifikimi i termoizolimit te nderteses behet ne

baze te koeficientit te humbjeve volumore me transmetim.

Koeficienti i humbjeve volumore me transmetim Gv

përfaqëson energjinë termike të

humbur me transmetim referuar njësisë së volumit të ambjetit të ngrohur dhe

diferencës 1°C të temperaturës së brendshme dhe temperaturës së jashtme.

Koeficienti i humbjeve volumore me transmetim Gv

përcaktohet me formulën

meposhteme:

(1.4)

ku:

Q

- sasia e humbjeve te nxehtesise me transmetim;

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

8



t

- është e barabartë me (t

- t

) ku t

- është temperatura e ajrit të brendshëm

të përcaktuar dhe t

është temperatura llogaritëse e ajrit të jashtëm.

Vlerat e koeficientit të humbjeve volumore me transmetim nga ndërtesa Gvt nuk duhet

të kalojë vlerat normative Gvt

të cilat rekomandohen në funksion të zonës klimatike

dhe të karakteristikave të ndërtesës, pra:

Gvt



Gvt

(1.5)

Vlerat e koeficientit normativ të humbjeve volumore të përgjithshme Gvt

janë dhene

ne Tabelen 2 te Kodit.

Te gjithe elementet perberes te ketyre formulave si dhe vlerat perkatese jepen te

zberthyera ne Shtojcat e Kodit. Psh ne Shtojcen A jepen kushtet klimaterike te te gjithe

zonave te Shqiperise duke e ndare ate ne tre zona klimaterike ne funksion te

Grade-diteve te cilat jane si ne vijim:



Zona e parë ku gradë-ditët janë më të vogla se 1300;



Zona e dytë ku gradë-ditët luhaten në kufijtë 1301 deri 2300;



Zona e tretë ku gradë ditët janë më të mëdha se 2300.

Gjithashtu ne kete Shtojce jane dhene ne menyre te hollesishme temperaturat e jashtme

llogaritese si dhe eshte percaktuar fillimi dhe fundi i periudhes se ngrohjes per te gjithe

qytetet e Shqiperise.

Jane percaktuar gjithashtu edhe temperaturat e brendeshme te konfortit sipas qellimit te

perdorimit te nderteses.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

9

Tabela 1.

Vlerat e rekomanduara të temperaturës së brendshme në ndertesa

Tipi i nderteses

t



C

Ndertesa banimi

20

Ambjente shkollore

20

Salle teatri, kinema

20

Sallë koncerti

20

Magazina shitjeje

18

Sallë muzeu

14-18

Garazhde

15

Spitale

22-24

Zyra

20

Lokale

18-20

Arkiv

18-20

Ne shtojcen B jane dhene vetite termofizike te materialeve kryesore te ndertimit dhe

strukturat kryesore qe perdoren ne ndertim, duke percaktuar koficientet perkates te

transmetimit te nxehtesise nga ana e tyre. Vetite termofizike te materialeve te ndertimit

jane dhene duke i klasifikuar materialet ne klasa sipas perberjes strukturore te tyre. Ne

Shtojcen C jepet llogaritja e humbjeve te nxehtesise nga nyjet (urat) termike, duke

paraqitur ato me kryesoret. Ne shtojcen D jepet llogaritja e humbjeve të nxehtësisë nga

siperfaqe në kontakt me tokën kurse ne shtojcen E jepet llogaritja e prurjes se ajrit

ventilues. Gjithashtu ne Kod jane dhene edhe formulat qe i takojne kerkeses per freskim

te nderteses.

Per ç‟ka folem me siper si Ligji ashtu dhe Rregullorja apo Kodi energjitik do te jene te

zbatueshme per ndertesat e reja. Per kete qellim eshte menduar qe çdo projekt te marre

miratimin per plotesimin e kerkesave termike te nderteses. Zbatimi me rigorozitet i

ketyre kerkesave qe permban Ligji dhe Kodi Energjitik do te beje qe ndertesat tona te

kerkojne me pak energji per ngrohje, do te jene me komode dhe me te rehatshme. Duke

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

10

zbatuar normat e vendosura, sasia e energjise qe nevojitet si per ngrohjen ashtu edhe

per freskimin e ndertesave zvogelohet mbi 20%, dhe ky kursim vjen duke rritur koston

e ndertimit te tyre jo me shume se 3%.

Me pak fjale do te thonim qe Qellimi i hartimit te ketij Kodi eshte i shprehur qarte ne

Nenin 3 te Ligjit “Per ruajtjen e nxehtesise ne ndertesa”:

Neni 3

Ne tabelen e meposhtme qe eshte shkeputur nga Kodi Energjitik jepen koeficientet

normativ te humbjeve volumore Gv per ndertesen, te cilet duhen respektuar nga

projektuesit dhe ndertuesit e godinave te reja publike dhe private.

Tabela 2. Vlerat e koeficientit normativ të humbjeve volumore me transmetim për ndërtesën

Gvt

në W/m

°C

S/V

ZONAT SIPAS GRADE-DITEVE

A

B

C

grade ditët

grade ditët

grade ditët

900



1500

1501



2500

2501



3000

0.2

0.525

0.506

0.506

0.474

0.474

0.458

0.3

0.615

0.583

0.583

0.531

0.531

0.505

0.4

0.705

0.661

0.661

0.588

0.588

0.552

0.5

0.794

0.738

0.738

0.645

0.645

0.599

0.6

0.884

0.816

0.816

0.703

0.703

0.646

0.7

0.974

0.894

0.894

0.760

0.760

0.693

0.8

1.064

0.971

0.971

0.817

0.817

0.740

0.9

1.153

1.049

1.049

0.874

0.874

0.787

1

1.243

1.126

1.126

0.931

0.931

0.834

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

11

KAPITULLI II

KONCEPTE TE PROJEKTIMIT ME EFICIENCE TE NDERTESES

2.1 Projektimi dhe ndertimi me eficiense i ndertesave te reja

Projektimi me efektivitet energjitik presupozon projektimin dhe procesin e ndertimit te

nderteses se re jo vetem me izolim termik po edhe me gjere. Projektimi me efektivitet

duhet t'i jape prioritet faktorit njerezor, mjedisit, biznesit, arkitektures, elementeve

ndertimore, aplikimeve diellore dhe kontrollit te tyre.

Rendesi ka qe te tregojme se nje objekt i termoizoluar sipas standarteve te vendosura

nga Kodi energjitik eshte me eficent sesa nje objekt i pa termoizoluar, duke krijuar ne

kete menyre kushte te komfortit ne banesa te tilla.

2.1.1 Metoda e projektimit

Ketu marredheniet midis informacionit dhe kontrollit ne perdorimin e nderteses kane

nje rendesi te veçante ne projektimin e saj.

Ndertimi i nje ndertese me efektivitet energjitik kerkon informacion te plote lidhur me

hapesirat e lejueshme, shtrirjen dhe zhvillimin e saj sipas standarteve ne menyre qe te

kete mundesi projektimi sa me optimal. Por nga ana e vet projektimi i nderteses si

sistem mjaft kompleks me elemente qe nderthuren midis tyre e ben kete projektim mjaft

te veshtire dhe projektuesi nga ana e vet duhet te kuptoje se projekte te tilla kerkojne nje

shkalle te larte pergatitjeje dhe njohje te metodave llogaritese moderne.

2.1.2 Kontrolli

Nje nga funksionet kryesore te nderteses eshte krijimi i nje ambienti (temperature dhe

pastertie ajri) qe varion pak ose qe reagon relativisht shpejt ndaj mjedisit te jashtem. Ky

projekt jep mundesine qe te kontrollohet ne te ardhmen energjia ne te. Kontrolli jep

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

12

mundesine te njihen humbjet, fitimet dhe kerkesat, ndersa perdoruesve u jep

mundesine e kontrollit te sistemit. Tre te parat jane me te rendesishme:



Kontrolli mbi fitimet eshte i rendesishem lidhur me futjet e energjise, te cilat mund

te riqarkullohen dhe te perfshihen ne minimumin e shpenzimeve te burimit.



Kontrolli i humbjeve siguron qe daljet energjitike dhe humbjet te minimizohen. Ketu

do te nderhyhet me rikuperatoret e energjise per ngrohje, te cilet do te ndryshojne

ajrin duke shfrytezuar nje pjese te nxehtesise qe do te largohej me sistemin e

infiltrimit te pakontrolluar.



Kontrolli mbi kerkesat siguron jo me shume energji se sa nevojitet.

2.1.3 Struktura

Pesha e struktures dhe tipi i saj kane efektivitet te madh ne vetite termike te nderteses.

Behet fjale per pallate 5-15 katesh te cilat i perkasin stokut te ri te ndertesave dhe

materialet e perdorura ne ndertese jane te lehta, si p.sh. parete te holla muresh tulle me

bira me termoizolim ose pa termoizolim, te cilat i pergjigjen shpejt rrezatimit termik

dhe temperaturave. Ndertesat e renda mund te kene nje inerci te madhe dhe pergjigjen

me ngadale nga rrezatimi dhe temperatura. Me nje specifikim korrekt, te dyja keto

mund te ofrojne te njejten veti izoluese. Projektimi me efektivitet energjitik per

strukturat do te thote te merren parasysh pesha dhe tipi i strukturave, çfare volumi

zene ato ne pjeset e nderteses qe jane direkt ne marredhenie me energjine, per te

reduktuar sa me shume humbjet e nxehtesise ne ndertese.

2.1.4 Ligjet dhe Rregullat

Ligjshmeria e qendrueshme dhe rregullat ndertimore sigurojne detyrime qe lidhen me

menyren se si ndertesat projektohen, konstruktohen, funksionojne dhe mirembahen.

Projektimi sipas ligjeve dhe rregullave do te thote qe ne te ardhmen te kemi projektim

me efektivitet energjtik, do te thote qe te sigurohemi qe ndertesa dhe elemente

ndertimore te jene konform gjithe standarteve lidhur me energjine dhe qe nuk pengojne

kenaqjen e te gjithe detyrimeve ligjore. Eshte rasti te theksohet perseri qe Ligji per

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

13

miratimin e Kodit Enenergjitik ka per qellim projektimin dhe ndertimin e ndertesave te

reja me efektivitet energjitik brenda normave dhe standarteve te percaktuara nga ky

Ligj.

Standartet lidhur me energjine mund te perfshijne nivelet e humbjeve te nxehtesise,

temperaturat e komfortit, lageshtise, raportet e ventilimit, ndriçimit, sistemet e ngrohjes,

tipet e lendeve djegese dhe gjithe operacionet izoluese.

Te gjitha: legjislacioni, rregulloret dhe manualet praktike sot aplikohen ne planin

nderkombetar, kombetar dhe lokal dhe varijojne sipas vendeve te ndryshme, sipas

tipeve te ndertesave etj.

2.1.5 Humbjet e Nxehtesise

Kontrolli i humbjeve të energjise mund te ndahet ne tre drejtime:

Transmetimi i mxehtesise jashte nderteses dhe izolimi. Per te reduktuar humbjet per

transmetimin e nxehtesise jashte nderteses do te modifikohen vetite termike te

nderteses (veçanerisht kapaciteti dhe percjellshmeria). Materialet do te zgjidhen per te

pasur nje veti termike te pelqyeshme dhe do te perdoren per konfigurimin e sistemit me

eficience energjitike. Muret e izoluar, dritaret me xham dopio dhe me hapsire ajri midis

tyre do jene karakteristikat kryesore te ketij objekti. Materialet izolues, vetite termike te

te cilave i rezistojne transmetimit te nxehtesise dhe faktoreve atmosferike do te

nderfuten ne projektin e ri. Izolimi eshte nje nga metodat me efektive dhe eficiente per

kontrollin e humbjeve.

Infiltrimi dhe ventilimi. Humbjet e nxehtesise mund te reduktohen duke mbyllur dyert,

dritaret dhe pjese te tjera te nderteses apo duke zene te çarat rreth tyre.Keto te çara

ekzistojne edhe ne pjese te tjera te struktures, vecanerisht tek lidhjet apo nyjet. Energjia

e humbur permes te çarave shpesh vihet re vetem per nje periudhe te caktuar kohe,

sidomos gjate sezonit te ftohte. Keshtu kontrolli i tyre eshte i veshtire dhe nganjehere

dhe i pamundur.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

14

Eficenca. Energjia humbet edhe nga sisteme ineficente te ngrohjes, ventilimit apo

kondicionimit. Kontrolli mbi konsumin e energjise ne keto sisteme mbetet shume i

rendesishem.

2.1.6 Faktoret njerzore, Komforti

Fakti qe komforti eshte nje eksperience subjektive qe varet nga njerezit (qe e pranojne

ate) ne vende dhe sezone te ndryshme, ben qe ai te matet ne minimum dhe ne

maksimumin e standarteve qe tentohen te sigurohen per sa me shume njerez dhe sa me

shume kohe.

Projektimi me efektivitet do t‟u jape mundesine ta kontrollojne temperaturen dhe

teknolgjine e saj. Keshtu ata mund te kontrollojne mbinxehjen e ambjentit dhe humbjet,

kerkesat per energji dhe sistemet teknologjike te inkorporuara ne ndertese.

2.1.7 Ekonomia

Përmes projektimit me efektivitet energjetik, kursimet ekonomike janë thjesht në

energjinë e konsumuar gjatë jetës së ndërtesës. Fakti që kosto e përdorimit është më e

ulët se sa e një ndërtese konvencionale pas një periudhe kohe (koha e kthimit të

investimeve) do të thotë se një pjesë e shpenzimeve (kapitalit) është kthyer ose është

mbuluar. Kursimet janë përbërë kështu nga mbetja ose nga përfitimet gjatë kohës së

jetës së ndërtesës. Një kohë më e shkurtër e kthimit të investimeve do të thotë efektivitet

më i madh. Ekonominë në projektimn me efektivitet energjetik e përcaktojnë 6 faktorë:

Qëllimi dhe përdorimi. Ndërtesat e reja duhet të konstruktohen kur ka një qëllim për to.

Ripërdorimi ose shtimi i përdorimit tek një ndërtesë ekzistuese do të thotë më pak

materiale dhe më pak energji se një e re. Përdorimi gjithashtu është i rëndësishëm. Një

ndërtesë jetëgjatë mund të jetë e adoptueshme, kurse një jetëshkurtër duhet të ketë

materiale të vendosura për potencialin e ripërdorimit.

Përmasat. Një ndërtesë duhet të mos humbasë energji të kotë nga të qënit e madhe (nga

gabaritet) ose joefiçiente në hapësirat e përdorimit të saj. Por edhe e kundërta, me

mbingarkesë njerëzore do të ishte jo komode. Shfrytëzimi dhe kosto e kapitalit duhet të

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

15

vlerësohet për çdo okupant dhe për çdo metër katror të dyshemesë për të lejuar

krahasimin e kostos midis ndërtesave.

Materialet ndërtimore dhe shërbimet. Energjia e kursyer mund të kontrollohet edhe nga

projektimi i materialeve të ndërtimit dhe elementët e saj. P.sh., rregullimi i orientimit

jugor të dritareve mund të reduktojë 10% energjinë për ngrohje në një ndërtesë. Kosto e

energjisë së materialeve duhet konsideruar veçanërisht për riciklimin potencial ose të

mundshëm. Shumë materiale ofrojnë avantazhe si në përdorim ashtu edhe në kursimin

e energjisë. Për materiale të ndryshem, për investime relativisht të vogla të izolimeve

mund të merren veçanërisht përmirësime të mira në kushtet e mjedisit, të shoqëruara

këto me përfitime ekonomike që varen nga kosto-fitimi; që kanë të bëjnë me

projektimin, përdorimin dhe koston e energjisë.

Drejtimi (Manaxhimi). Manaxhimi mund të jetë efektiv në një ndërtesë të re ose

ekzistuese. Instalimi i instrumentave të kontrollit dhe përmirësimi i aftësive në

përdorimin e tyre mund të sjellë kursime deri 25% të energjisë. P.sh., ulja me 1ºC e

temperaturës mesatare mund të kursejë 5% energji në mes të dimrit dhe deri 10% gjatë

gjithë vitit.

2.2 Termoizolimi i ndertesave

2.2.1

Ç’eshte sistemi i termoizolimit.

Ky sistem eshte quajtur si "Izolim termik i jashtem i pareteve vertikale me suva te holle

mbi pjesen izoluese" dhe eshte sistemi me i perdorur sot ne Europe per mos

percjellshmerine ne banesa idustriale, civile, te sherbimit, te reja apo ekzistuese.

Ky sistem eshte i perbere nga elemente te ndryshem, por te pajtueshem me njeri tjetrin:

Shtrese izoluese me polisterol, i perbere nga material me perhapje te vone nga zjarri,

dimensione 1000 x 500 mm, me trashesi nga 30 deri ne 120 mm, me mase volumore 15,

20, ose 25 kg/m³;

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

16

Ngjites per ngjtjen e lastrave izoluese dhe per perforcimin e shtreses se pare te suvase (e

armuar) siper lastrave te vena;

Rrjeta e armatures i perbere nga fibra xhami per perforcimin e shtreses se pare te

suvase;

Riforcimi i mbrojtjes se suvase;

Perfundimi me riveshje te vazhdueshme te holle, mbrojtja e gjithe sistemit nga agjentet

atmosferike;

Modelet ne lidhje te lehta per profilet vertikale dhe horizontale.

Instalimi i ketij sistemi eshte i thjeshte, por kerkon kujdes ne instruksionet e sekuencave

te montimit, duke respektuar gramaturat, kohet dhe menyrat.

2.2.2 Funksionet

Funksionet tipike dhe te pazevendesueshme te ketij sistemi izolues jane:



Izolim pa nderprerje nga i ftohti dhe i ngrohti.



Perdorim i fluksit termik te mbajtur nga paretet e izoluara.



Mbrojtja e fasadave nga agjentet atmosferik.



Jep kursime te ndjeshme te energjise.



Vendos ne kushte me te mira ndaj lageshtires strukturat e ndertesave.



Jep kushte optimale, komforti dhe higjenike te hapsirave te banauara, te

aktiviteteve, te sherbimeve etj.



Kontribuon ndjeshem ne uljen dhe minimizimin e emisioneve ndotes ne atmosfere.

2.2.3

Fushat e perdorimit

Termoizolimi perdoret ne çfaredolloj paretesh te jashtem dhe horizontale, te fabrikuara

per çdo destinacion, civile, sanitare, teknike, industriale etj., qofshin keto ekzistuese apo

te reja. Sistemi termoizolues sherben per te izoluar ne menyre te sigurte dhe te

vazhdueshme, parete te perbere nga materiale te ndryshme. Ky ndryshim mund ti

perkase kerkeses termike, karakteristikave mekanike, formimit siperfaqesor. Keto

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

17

ndryshime i hasim p.sh. ne konstruksionet me çimento te armuar dhe tullave, keto jane

shfaqet e deformimeve te kerkesave termike me mundesi formimi te plasjeve,

shkeputjeve, infiltrimeve, duke formuar ura termike nepermjet te cilave kemi humbje

nxehesie. Me istalimin e sistemit termoizolues te gjitha keto fenomene vijne duke u

zhdukur. E gjithe muratura vendoset ne kushte termike dhe igrometrike stacionare,

pamvaresisht nga diferencat e medha te temperatures dhe/ose lageshtise midis pjeses

se jashtme dhe te brendshme banuese.

Me ane te ketij sistemi marrim rezultate te shkelqyeshme ne kursimin energjitik, si

pasoje ekonomike dhe ekologjike, te rivlersimit te banesave dhe zgjatjes se funksionimit

dhe jetes se tyre.

Ne projektimin per konstruksionet e reja termoiziolimi ka disa avantazhe:



Reduktimi i trashesise se pareteve perimetrale sjell me shume siperfaqe banuese.



Thjeshtesim ne projektim, ne veçanti per t‟ju pergjigjur racionalisht e me thjeshtesi

pershkrimeve mbi kursimin energjitk qe eshte per ngrohjen e ndertesave, pa u

dashur te gjejme zgjidhje te tjera me komplekse.



Mundesi perdorimi te materialeve tradicional dhe ekonomike per konstruksionin e

strukturave, per te eleminuar urat termike.



Me me shume lehtesi operative ne kantier, me uljen e ndjeshme te kohes dhe

gjithashtu te kostos.



Mundesi te medha kontrolli.

Mbas instalimit te sistemit termoizolues paretet e jashtem te ndertesave, te reja ose

ekzistuese, nuk shperndajne me nxehtesine jashte por zhvillojne funksionin e

rendesishem termik. Edhe ne mes te dimrit shkembimi i ajrit mund te behet pa patur

nevoje te ndryshojme temperaturen e ngrohjes: nxehtesia e thithur nga muret rigjeneron

ne menyre te shpejte dhe homogjene kushtet me komfort.

Per gjithe keto karakterisika te frytshme sistemi i termoizolimit gjen aplakim ne

tipologji te ndryshme perdorimi neper ndertesa: redizenciale, shkollore, spitalore,

tregtare, ushtarake, prodhuese, stokimi etj. Ne sektorin industrial eshte perdorur ne

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

18

izolimin e serbatoreve, gjeneratoreve te bio-gaz, sepse ky izolim vlen edhe kundrejt te

ngrohtit. Gjen perdorim edhe ne fushat e ftohjes dhe konservimit

2.2.4 Koncepte te sistemit izolues

a) Percjellshmeri termike λ, e shprehur ne W/mºK eshte parametri qe identifikon

sjelljen termike te disa materialeve ne trasmetimin e nxehtesise;

b) Koeficienti i pergjithshem i transmetimit te nxehtesise k shprehet ne W/m²°K dhe

merret nga raporti i koeficientit te percjellshmerise termike λ me trashesine



;

c) Rezistenca termike e brendshme R shprehet me inversin e koficientit te transmetimit

te nxehtesise 1/k dhe matet ne m²°K/W.

2.2.5 Avantazhet e sitemit termoizolues

Ky sistem sjell avantazhet e meposhtme:



Mbron fasadat nga agjentet atmosferike

Riveshja plastike perfundimtare e sistemit izolues konsiston ne nje mbrojtje te vlefshme

kundrejt agjenteve atmosferike. Pigmentet e perdorur per ngjyrosjen e muraturave te

riveshjes se vazhdueshme jane rezistente ndaj drites dhe rrezatimit diellor. Duke qene

trashesia e veshjes e holle dhe, kundrejt paretit, e izoluar me lastra polisteroli eshte

objekt i nje mbingrohje te shpejte dhe intensive nga rrezatimi diellor dhe gjithashtu

ftohje te shpejta dhe intensive me mungese te diellit. Fenomeni i ngrohjes si pasoje e

veprimit solar imponon nje limit te toneve te sigurise te ngjyrave: dihet mire qe ngjyrat

e qarta i reflektojne me mire dritat dhe ngjyrat, ndersa te erretat i thithin.



Jep kursime interesante dhe te menjehershme.

Sic u tha me siper, vihet re qe sasia e nxehtesise e leshuar gjate periudhes se ngrohjes

vjen, me instalimin e sistemit te termoizolimit duke u reduktuar ne menyre drastike.

Nga praktikat perfundimtare qe jane bere gjate viteve lejojne te tregojne me siguri qe ky

sistem sjell nje reduktim nga 25% deri ne 35% te konsumit te nevojshem per ngrohje.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

19



Imponon kushte stacionare termoigrometrike

Ky stabilizim eshte shume i rendesishem persa i perket mirembajtjes ne kohe te

materialeve ndertuese, nen sistemin izolues. Veçanerisht te rendesishme jane rezultatet

e marra nga restaurimi ose rikuperimimin e ndertesave ekzistuese. Efektet dinamike te

shkaktuara nga lekundjet termike mbi materiale te ndryshme, jane shpesh shkaterruese.

Formohen plasje ose çarje te thella qe kane trashesi me te madhe se materialet.

Praktikisht keto te çara lejojne futjen e ujrave meteorike ne thellesi te pareteve. Kjo sjell

qe me uljen e temperatures te kemi kontraktime te materialeve. Plasjet rezultojne me te

hapura pikerisht ne ato raste kur kemi me shume aavari meteorologjike. Infiltrimet

çojne ne fenomenin e shperberjes, te njollave, mykut dhe ngopjen e mases murore; kjo

per t'u thare ka nevoje, per nje kohe te gjate, sasi te medha nxehtesie qe merren nga

ngrohja (por qe paguhet) e lokalit. Shpesh nuk i kushtohet rendesi ketij burimi

shpenzimesh te pafrytshme: per çdo rritje 10% te lageshtires qe permban muri, fuqia e

brendshme izoluese te tyre (qe lidhet me “R”) zvogelohet me 50%, afersisht.

Me sistemin izolues nuk ekzistojne diferenca termike shqetesuse ne faqet e materialeve

te ndryshme, keshtu qe s‟ka anomali ne tension: gjithashtu nuk ekziston asnje mundesi

kondesimi ne trupin e paretit, duke perfshire dhe izolimin termik.

Per me teper ne ndertesa tashme te projektuara me sistem izolues ose per rikuperimin

funksional te ndertesave ekzistuese, sistemi na jep perveç avantazheve ekonomike te

fokusuar tek kursimi i lendes djegse dhe kushteve mjaft komforte edhe tek mbajtja e

mbeshtjelles dhe e struktures se vet nderteses, qe rezultojne te mbivlersuara shume

mire.



Realizon kushte optimale komforti dhe higjene ne lokalet e brendshme

Sipas studimeve te mikroklimes mjedisore me komfort, shprehim qe nje gradient

termik, midis ajrit te brendshem te nje lokali dhe siperfaqes se suvase, me i madh se 2°C

shkakton shqetesim. Ne kushte te nje ngritje te lageshtires se ajrit te brendshem (90%)

tipike per banjot dhe kuzhinat, ku temperatura e ajrit eshte me e larte se (+25°C) nje

diference temperature prej 2°C midis ajrit dhe siperfaqes se paretit provokon kondesim.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

20

Suvate e brendshme rezultojne te ngopura dhe kjo favorizon shkaktimin e mykut,

bakterieve etj. Eshte tipike e ndertesave jo te izoluara veçanerisht ne cepat e shtepise;

urat termike perveç shperndarjes se nxehtesise manifestohet me formimin e mykut. Me

sistemin e izolimit keto sistuata negative per kushtet e komfortit dhe te higjenes jane te

eleminuara edhe ne luhatje te forta termike e igrometrike midis ajrit tebrendshem dhe te

jashtem.



Kontribuon shume ne reduktimin e emisioneve ndotes ne atmosfere

Eshte demostruar, fale kursimit te lendes djegese per ngrohje, e sjelle nga sistemi

izolues, nje kontatim, i provuar nga te dhena reale midis 25% dhe 35%.

Keto ton me pak te djegura prezantojne jo vetem nje kursim, por konsiderojne ne me

pak emisione ndotese te hedhura ne atmosfere, e barabarte kjo me 46 t CO

, me shume

se 1 t SO

dhe 20 t avuj uji. E njejta gje vlen dhe per kaldajat me metan CH

: emisione,

sgurisht jane me te pakta, por emisionet e CO

jane afersisht te njejta.

2.3 Menyrat e aplikimit te termoizolimit

2.3.1 Aplikimi i termoizolimit ne elementet e struktures se jashteme.



Veshja e mureve te jashtem. Polisteroli mbeshtetet ne fasade dhe ka profil te

vecante ne qoshesi dhe ne dritare. Pas kesaj shterse fasada plotesohet me ngjites

dhe suva plastike kunder lageshtires.



Materiali izolues polisterol rekumandohet me trasheshi 8 cm per zonen e ftohte,

5 cm per zonen me klime mesatare dhe 3 cm per zonen bregdetare.

Ne muret e jashtem materiali izolues mund te vendoset:

-

Ne pjesen e jashteme te murit. Zgjidhje e aplikuar dekaden e fundit. Eshte me

pak e qendrueshme se ne rastet e tjera,ka kosto te larte dhe ka veshtirsi ne

mirmbajteje. Ka mangesi dhe persa i perket fasades se jashteme te godines.

Vendosja e materialit termoizolues ne pjesen e jashteme te murit eshte i

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

21

favorshem dhe ne parandalimin e kondesimit ne thellesi te murit, ku akoma

dhe me shume behet i dukshem ky fenomen ne ambientet me shume njerez.

Gjithashtu kjo menyre e vendosjes se materialit termoizolues ka avantazhe

sepse nuk redukton hapsiren e banimit. Me kete menyre vendosje shmangim

dhe shume ura termike ne objekt per te cilat do flasim me poshte.

Fig. 2.1 Paraqitja skematike e nje muri

te termoizoluar ne pjesen e jashtme.

-

Ne pjesen e brendeshme te murit. Eshte nje zgjidhje qe perdoret me shume. Ka

kosto te ulet, eshte e lehte per tu zbatuar dhe kufizon problemet qe ndikojne

ne murin mbeshtetes. Vendosja e materialit izolues ne pjesen e brendeshme te

murit behet objekte i mbinxehjes. Per te permiresuar situaten ne anen e

ngrohte te termoizoluesit vendosim nje barrier avulli(flete alumini).

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

22

Fig 2.2 Paraqitja e nje muri ku eshte aplikuar termoizolimi ne pjesen e brendshme te murit.

-

Ne pjesen e qendrore te murit. Eshte nje zgjedhje e ndermjetme po qe perdoret

rralle.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

23

Fig 2.3 Paraqitja e nje muri ku shtresa materialit termoizolues

eshte aplikuar ne pjesen qendrore te tij.



Vendosja e materialit izolues ne tarace. Per te minimizuar konsumimin e

energjise dhe per te rritur komfortin termik te brendshem ne te dyja stinet e vitit

aplikojme nje shtrese termoizoluese ne pjesen e taraces se ndertesave. Taraca

perpara hidroizolimit duhet te termoizolohet me nje shtrese polisterine si e

objektit te marre ne shqyrtim te prezantuar me siper.



Ne dritare dhe dyer. Per te minimizuar humbjet nga dritaret aplikojme dritaret qe

kane nje koeficent e ulet te perciellshemerise termike sic jane dritaret dopio-xham

dhe ato me tre shtresa xhami. Po keshtu dhe dyert duhet te karakterizohen nga

nje perciellshmeri e ulet termike. Per kete perdorim dyer qe ne brendesi te tyre

kane edhe shtresa termoizoluese.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

24

Fig 2.4 Paraqitja e nje dritare me koeficent te ulet Fig 2.5 Paraqitja e nje tjeter dritare me koefiçent te ulet

te transmetimit te nxehtesise me 2 shtersa xhami.

te transmetimit te nxehtesise me 3 shtersa xhami.

(double –glass)

(triple-glass)

Fig 2.6 Pamja e nje dere ku ne brendesine e saj eshte

e pajisur me nej shtrese termoizluese per

te minimizuar trasmetimin e nxehtesise.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

25

2.3.2Masat mbrojtese ne zonen e ures termike.

Si pasoje e nderthurjes se nje strukture homogjene me elemente ndertimi(kollona,trare

etj) me perciellshmeri termike me te madhe kemi shtim te rrymave te nxehtesise ne

keto zona qe quhen „„ura termike„„(nyje termike).

Fig 2.7 Nyje termike ne nderprerjet ndermjet Fig 2.8 Nyje termike ne nderprerjen e paretev

dy pareteve te jashtem vertikale

te jashtem dhe te brendshem vertikale

dhe horizontale

Fig 2.9 Nyje termike ndermjet pareteve te rrafshta dhe karkasave te dyereve dhe dritareve.

Fig 2.10 Nyje termike ne traret strukturor prej betoni.

Fig 2.11 Nyje termike ne nderprerjen e paretit

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

26

Prezenca e urave termike behet e dallueshme dhe me sy pas nje kohe relativisht jo te

gjate, nga nje nxirje e siperfaqes se se zones respektive dhe formimi i nje shtrese myku.

Pra kemi te bejme me fenomenin e kondesimit. Shfaqja e ketij fenomeni vjen si rezultat

i uljes se temperatures se brendshme te elementit konstruktiv

nen temperaturen e

pikes se veses

se ajrit te brendshem me temperature

dhe lageshti relative

.

Ky lageshtim perveç uljes se rezistences termike te elementit konstruktiv behet dhe

indikator i intesifikimit te procesit te kondesimit si pasoj e ftohjes graduale te siperfaqes

se tij.

Qe ky fenomen te anashkalohet duhet qe te qendroj kushti:

(2.1)

–

temperatura e brendshme e siperfaqes se jashteme ne zonen e ures termike

-

temperatura e pikes se veses.

Temperatura

jepet nga relacioni:

(2.2)

-

temperatura e brendsheme e dhomes.

- rezistenca termike e struktures ne drejtim te ures termike.

– rezistenca termike ne fushen e vazhduar te ures termike.

m – koefiçent i masivitetit termik.

- koeficent i formesqe varet nga dimensionet e ures termike.

Per permiresimin higrotermik te elementeve konstruktive merren disa masa si me

poshte:

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

27

-

Materialet me perciellshmeri te larte termike vendosen ne anen e brendshme

te elementeve konsturktive.

Fig 2.12 Raste te korigjimit te urave termike kur materiale me

me percjellshmeri te larte vendosen ne anen e brend-

shme te elemnteve konstruktiv.

-

Zvogelohet gjeresia e urave termike dhe rritet rezistenca termike ne seksionin

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

28

Fig 2.13 Raste te korigjimit te urave termike kur zvogelohet gjeresia e urave termike dhe rritet

rezistenca termike me ane te termoizolimit ne seksionin perkates te elementit konstruktiv.

-

Ne siperfaqet me te ftohta te urave termike vendosim nje termoizolim shtese.

Ne kete raste aplikojme nje shterse termoizoluse me gjersi minimale (1.5-2)b

Fig 2.14 Raste i korigjimit te ures termike duke

aplikuar nje shtrese suplementare ne

zonen e urave termike

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

29

KAPITULLI III

KARAKTERISTIKAT STRUKTURORE TE NDERTESES DHE ENERGJIA NE

TE

3.1 Karakteristikat kryesore te nderteses qe ndikojne ne ndertimin

me eficiense te saj

Disa nga karakteristikat kryesore qe ndikojne ne ndertimin me eficiense te nderteses

jane si me poshte:

3.1.1 Arkitektura

Ndertesa do te jete jo thjesht nje veper arti, por edhe nje objekt banimi me efektivitet

energjitik. Elementet qe ne pergjithesi fokusojne arkitekturen do te jepen ne vazhdim, si

elemente te projektimit me efektivitet energjitik te nderteses.

3.1.2 Vendi

Vendi ka te beje me temperaturat e jashtme llogaritese te cilat merren parasysh ne

llogaritjen e humbjeve te nxehtesise nga ndertesa. Keto temperatura siç e kemi thene

dhe me pare gjenden ne Kodin Energjitik te nderteses ne baze te te dhenave te Institutit

te Hidrometeorologjise.

3.1.3 Orientimi

Është pozicioni i ndërtesës në planin lidhur me ndërtesat e tjera relativisht ndaj veriut,

jugut, erës dhe diellit. Në hemisferën e veriut ku ndodhet edhe vendi ynë nga ana

jugore e ndërtesës rriten fitimet diellore dhe drita natyrale, ndërsa në anën veriore

ndodh thuajse e kundërta, bile ne kete ane te horizontit bëhet jo i këndshem edhe

ndikimi i eres.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

30

Kështu, në këtë rast projektimi me efektivitet energjetik do të thotë: elementet opake me te

medha nga jugu dhe dopio xham dhe me të vogla nga veriu. Për pjesën veriore të ndërtesës duhet

gjithashtu izolim i mirë i mureve.

3.1.4 Planimetria brenda nderteses

Projektimi me efektivitet energjetik do të thotë të projektohen ambjentet e brendshme të

ndërtesës në mënyrë që të merren në konsideratë influencat e pozicionit të dhomave

dhe lidhjet e brendshme me sa më pak humbje termike dhe sa më shumë fitime.

Atje ku humbjet janë te konsiderueshme, hapësirat e brendshme veprojnë si

amortizatore p.sh., dhomat e pa ngrohura në anën veriore mbrojnë dhomat e ngrohura

në jug, një bodrum mbron katin e pare, një korridor mbron dhomat e ngrohura në anën

tjetër etj.

3.1.5 Funksioni, Forma

Ndertimi i ketij tipi ndertese efektive do te thote kursim energjie per ngrohje dhe krijimi

i komfortit te jetes. Projektimi i formës për perspektivën e efiçiencës energjetike do të

thotë të merren në konsideratë gjatësitë e mureve, sipërfaqja e planit, kompleksiteti i

perimetrit, lartësia, forma e dritareve dhe efekti estetik. Ne kete rast psh. mund te

thuhej se nje ndertese me kafaz shkalle te hapur do te kishte humbje me te medha te

nxehtesise se nje ndertese me kafaz shkalle te mbyllur.

3.2 Elementet e ndertimit

Elementet te cilet perbejne nje ndertese, duhet te kenaqin kerkesat e struktures,

mbrojtjes nga ambjenti i jashtem, funksionin, komfortin e perdoruesit, koston, sigurine,

ligjet dhe kerkesat e efiçences energjitke. Keto jane minimumi i kritereve cilesore qe

kenaqen nga çdo element ne vecanti si nje pjese e gjithe nderteses ne fjale. Me poshte po

japim nje specifikm per te gjitha keto qe thame.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

31

3.2.1 Nderkati, taraca

Sigurojne ndarjen vizuale midis kateve. Instalimet ndriçuese zene vend ne keto

elemente. Humbjet e nxehtesise mund te ndodhin nepermjet te çarave dhe lidhjeve te

tavaneve, permes shtresave ne tavan, si dhe te çarave qe sherbejne per dalje.

Transmetimi i nxehtesise do te varet nga trashesia dhe lloji i materialit. Me poshte po

japim hollesi te nderkatit dhe te taraces te pallatit 9-katesh i cili eshte marre ne studim.

Fig 3. 1 Hollesi e nderkatit.

Hollesi nderkati:

1. Suva e brendshme



= 2cm;



= 0.9 W/m

_K

2. Polisterol



= 8cm;



=0.039 W/m

_K

3. Beton i armuar



= 10cm;



=1.16 W/m

_K

4. Llaç bastard



= 2cm;



=0.9 W/m

_K

5. Pllaka qeramike



= 2cm;



=1.0 W/m

_K

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

32

Fig 3. 2 Hollesi e taraces.

Hollesi tarrace:

1. Suva e brendshme



=2cm;



= 0.9 W/m

_K

2. Sol. me qeramike



= 20cm;



= 0.6 W/m

_K

3. Polisterol



=8cm;



=0.039 W/m

_K

4. Llaç çimento



= 3cm;



=1.4 W/m

_K

5. Hidroizolim



= 2cm;



=0.26 W/m

_K

Gjithashtu ne strukturat e mesiperme si tek nderkati ashtu edhe tek mbulesa ka

nderthurje te vendosjes se betonit te armuar me tullat qeramike me veshe. Me se

shumti, ne keto struktura materiali termoizolues me i perdorshem eshte polisteroli me

koficient te percjellshmerise termike

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

33

3.2.2 Muret

Muret sigurojne mbrojtje nga ambjenti i jashtem, siguri dhe mbeshtetje strukturore ne

ndertesa. Muret mbajtes zakonisht ndertohen me tulla argjile te pjekur apo guri, betoni,

druri, metali, toke, kashte. Ne kete pallat qe eshte i nderuar me skelet betoni, muret e

jashtem dhe te brendshem jane ndertuar me tulla me bira. Jane te suvatuara nga te dyja

anet. Midis dy tullave me gjeresi 10cm eshte vendosur shtresa e polisterolit.

Per ndertesat qe ngrohen ne menyre te vazhdueshme, muret e izoluar zvogelojne

ndryshimet e temperatures, megjithese nderteses mund ti duhet shume kohe per t‟u

ngrohur.

Muret jo mbajtes jane me te lehte ne konstruksion. Muret jane te rendesishem per

projektimin me efektivitet energjitik per izolimin edhe per shkak te inercise termike te

tyre.

Muret rrethues ne ndertesat e reja jane mure qe mbajne vetem peshen e tyre. Strukturat

e meposhtme jane dy strukturat qe jane perdorur ne pallatin e marre ne studim.

Struktura e pare eshte struktura e murit perimetral pa termoizolim kurse struktura

tjeter eshte me termoizolim me polisterol me trashesi 6cm dhe me koeficient te

percjellshmerise termike



= 0.039 W/m

_{C. Ne keto hollesi jane dhene trashesia e}

shtresave si dhe koeficienti i percjellshmerise se materialeve nga te cilat perbehen

strukturat e mureve.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

34

Fig 3.3 Hollesi e murit te pa termoizoluar. Fig 3.4 Hollesi e murit te termoizoluar.

Hollesi e murit te pa termoizoluar

Hollesi e murit te termoizoluar

1. Suva e jashtme



= 3cm;



= 0.9 W/m

_K

_{1. Suva e jashtme}



_{= 3cm;}



_{= 0.9 W/m}

_K

2. Tulla me bira



= 20cm;



=0.52 W/m

_K

_{2. Tulla me bira}



_{= 20cm;}



_{=0.52 W/m}

_K

1. Suva e brendshme



= 2cm;



=0.9 W/m

_K

_{3. Polisterol}

_

_{= 6cm;}

_

_{=0.039 W/m}

_K

1. Suva e brendshme



= 2cm;



=0.9 W/m

_K

Tullat me bira (te lehtesuara) qe perdoren ne ndertimet e sotme jane me se shumti

prodhime te vendit dhe me pak te importit. Ato prodhohen ne disa fabrika te vendit si

ne Tirane, Lushnje, Shkoder etj.

3.2.3 Dyshemeja

Dyshemeja eshte shtresa e poshtme e hapesirave te banimit. Ajo do te jete ne pergjithesi

solide dhe kur eshte ne kontakt me token shtresat e saj ndryshojne nga ato te

nderkateve. Dyshemeja do te jete prej betoni dhe e mbuluar me veshje pllakash

qeramike.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

35

Humbjet e nxehtesise ne katin perdhe varen nga materiali i shtreses, permasat dhe

kushtet e qosheve, duke shtuar ketu dhe tipin e tokes poshte shtreses. Izolimi i

vendosur poshte shtreses ose rreth qosheve te dyshemese, redukton humbjen e

nxehtesise. Me poshte po japim nje hollesi dyshemeje ne lidhje me token me

termoizolim dhe pa termoizolim.

Dyshemeja ne ndertimet e reja do te ndryshoje si srukture per shkak te rritjes se numrit

te kateve si dhe perdorimit te skeletit prej betoni te armuar. Gjithashtu ne ndertesat e

reja edhe themelet jane prej betoni te armuar (plinta). Dyshemeja do te jete prej betoni te

armuar me shtrese termoizoluese me pllaka qeramike te nje cilesie te larte (grejset dhe

porcelanatet). Me poshte po japim nje hollesi dyshemeje ne lidhje me token.

Fig 3.5 Hollesi e nje dyshemeje e termoizoluar.

Hollesi dyshemeje me termoizolim

1. Toke e ngjeshur



= 60cm;



= 1.5 W/m

_K

2. Kalldrem



= 15cm;



= 2.2 W/m

_K

3. Beton



= 70cm;



=1.91 W/m

_K

4. Hidroizolim



= 1cm;



=0.26 W/m

_K

5. Llaç



= 2cm;



=0.9 W/m

_K

6. Pllaka gres



= 2cm;



=1.05 W/m

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

36

3.2.4 Dyert

Dyert ne ndertesat e reja jane specifikuar ne projektim edhe me efektivitet energjitik. Si

nga perberja ashtu edhe nga cilesia e punimit te tyre ne ndertimet e sotme verehet nje

rritje e ndjeshme.

Humbjet termike qe ndodhin permes infiltrimeve te deres dhe kases se saj jane me te

rendesishme sesa humbjet nga vete ajo. Dyert e izoluar jane me efektive nese ato do te

jene te puthitura mire. Kjo gje varet nga cilesia e montimit te tyre qe pergjithesisht eshte

e mire. Druri dhe duralumin jane materialet me te perdorshme ne prodhimin e tyre. Ne

pallatet e reja dyert jane prej druri me k=2.016 W/m

_{C. Ne pallatin e marre ne analize}

dyert e brendshme jane prej druri me



= 5cm; k=2.016 W/m

_{C dhe dera e jashtme (e}

kafazit te shkalles) eshte prej druri me permasa



= 6cm; k=1.748 W/m

_C.

3.2.5 Dritaret

Nga dritaret hyn drita, sigurohet ventilimi dhe pamja. Ato zakonisht jane prej xhami me

nje shtrese ose me shtresa shumefishe. Dritaret kontribuojne per ngrohjen e ndertesave.

Nje pjese e rrezatimit reflektohet apo absorbohet nga xhami, pjesa tjeter kalon permes

per t‟u absorbuar nga siperfaqja e dhomes dhe brendesia e saj dhe çlirohet ne dhome.

Ky fitim nxehtesie eshte i dobishem kur ul kerkesat e energjise per ngrohje. Nga ana

tjeter dritaret jane nje burim humbjesh nxehtesie, megjithese dritaret e hapshme

sigurojne nje kontroll te mjedisit, kjo mund te shkaktoje humbje nxehtesie, sepse

krijohen infiltrime ajri permes te çarave rrotull kornizes se dritares. Ne dimer humbjet e

nxehtesise jane te medha.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

37

Fitimet diellore duhet te balancohen kundrejt humbjeve te nxehtesise duke pershtatur

madhesine e dritares, tipin, numrin dhe vendosjen. Ne pergjithesi dritaret e medha qe

vendosen drejt jugut i maksimizojne fitimet e nxehesise. Fitimet diellore te veres ne

qofte se s‟ka hije do te rrisin kerkesat per freskim, dritaret me te vogla qe drejtohen nga

veriu minimizojne humbjet e nxehtesise. Shtresa te shumefishta xhami zvogelojne

humbjet e nxehtesise duke siguruar nje boshllek izolimi midis shtresave te xhamit.

Ne pallatin e marre ne shqyrtim dritaret jane teke dhe me kasa prej duralumini. Ne

rastin me termoizolim ato jane dopio me hapesire ajri 0.6 cm me kasa duralumini.

Koeficienti i transmetimit ne rastin e pare eshte k= 5 W/m

_{C, kurse ne rastin e dyte}

k=2.5 W/m

_C.

Fig 3.6 Pamja e nje dritareje dopio-xhame e aplikuar ne objektin e

marre ne shqyrtim.

3.3 Ventilimi

Ventilimi eshte ndryshimi i ajrit ne ndertese per te kontrolluar oksigjenin, ngrohjen,

ererat e keqija dhe papastertite e ajrit. Ventilimi mund te kryhet ne tre forma:

Ventilimi natyral. Levizja e ajrit shkaktohet nga ndryshimet e presionit apo

temperatures midis hapjeve te nderteses. Gjithashtu, orientimi i nderteses, forma, plani

dhe veprimet e perdoruesit ndryshojne drejtimin e kalimit te ajrit. Ventilimi natyral nuk

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

38

konsumon energji dhe ka shume pak ose aspak shpenzime punimi, por varet nga

kushtet e motit dhe eshte e veshtire per t‟u kontrolluar.

Ventilimi mekanik. Keto te dyja jane tipe te ventilimit natyral, po qe drejtohen me

energji, qe zakonisht diktohen nga tipi i nderteses, vendodhja dhe funksioni i saj.

Veçanerisht ato mund te jene efektive ne rast se perdoren si suplement te ventilimit

natyral.

Infiltrimet. Infiltrimi eshte rrjedhja e paqellimshme e ajrit permes difekteve te tilla si,

hapesirat rreth dyerve dhe dritareve dhe eshte i lidhur ngushte me cilesine e

konstruksionit te tyre. Megjithese, ai ndihmon ventilimin, infiltrimi rrit kerkesat per

energji.

Meqenese humbjet e nxehtesise per ventilim jane madhesi konstane ne Kodin Energjitik

te ndertesave jane vendosur vetem norma per Gv me transmetim e cila varet nga

koeficienti i pergjithshem i transmetimit te energjise ne te cilin mund te nderhyhet

nepermjet termoizolimit per ta zvogeluar ate me qellim uljen e sasise se nxehtesise per

transmetim Qtr. Sasia e nxehtesise qe humbet per ventilim duke ju bashkangjitur sasise

se nxehtesise qe humbet per transmetim sherben per te gjetur fuqine e impiatit ngrohes

si dhe sasine e lendes djegese qe nevojitet per te ngrohur ambientin e marre ne

shqyrtim.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

39

KAPITULLI IV

LLOGARITJET TERMIKE TE NDERTESES

Ne kete kapitull do te flasim per nje objekt banimi te marre ne studim per te treguar se si

mund te permirsohet eficenca energjitike ne ndertesa duke perdorur termoizolimin. Ne kete

objekt banimi do te llogariten humbjet termike ne rastin kur objekti eshte i pa termoizoluar dhe

ne rastin kur ne te eshte aplikuar termoizolimi. Nga llogaritjet e humbjeve termike ne secilin

raste do te llogarisim koeficentin „„Gv„„(jepet sipash shprehjes 4.11) per te cilin do flasim me

poshte. Perpara se te fillojme me llogaritjet le te bejme disa specifikime.

4.1.1 Identifikimi i objektit

Objekti i marre ne studim eshte nje objekt banimi 9-katesh. Ne çdo kat ndodhen 4

apartamente. Kjo ndertese ndodhet ne qytetin e Tiranes(Rr. Sami Frasheri) qe eshte 110

m mbi nivelin e detit dhe me temperature te jashteme projektuese -1

°C.

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

40

4.1.2 Temperatura e brendshme e ambientit

Temparatura e ambjentit te brendshem te ngrohur qe do te perdoret ne llogaritje, perveç

rasteve te percaktuara me ligj, nuk duhet te kaloje vleren 20°C. Temperatura e ajrit te

brendshem ne ambjente te veçante duhet te matet ne pjesen qendrore te tyre, ne nje

lartesi 1.50 m nga dyshemeja. Per ngrohjen jane fiksuar temperatura te ndryshme te

ndertimeve apo lokale me destinacione te ndryshme.

Temperatura e brendshme e ambientit jepet:

(4.1)

– temperatura e ambientit te brendshem.

– temperatura mesatare rrezatuese e siperfaqeve rrethuese te mjedisit llogarites.

- temperatura e ajrit te brendshem.

Ne vijim jepen vlerat e rekomanduara te temperatures se brendshme per ambjentet ne

funksion te tipit te lokalit dhe te aktivitetit te kryer ne te sipas Kodit Energjitik.

Tabela 3. Vlerat e rekomanduara te temperatures se brendshme ne ndertesat e banimit

Tipi i nderteses ose i

lokalit

t

°C

Ndertesa banimi

Dhome ndenjeje

Dhome fjetjeje

Banjo

Guzhine

Korridore, WC

Hapsirat e shkalleve

20

16-18

22

18-20

12

12

Fakulteti i Inxhinierise Mekanike

Faqe

41

Keto temperatura mund te pesojne nje rritje te vogel qe ka te beje me fitmet e nxehtesise

per shkak te njerezve, nga paisjet qe çlirojne nxehtesi, nga fitimet diellore, nga ndriçimi,

nga aparatet elektronike etj., rritje e cila nuk i kalon 2°C deri ne 3°C.

Ne ndertesen tone keto temperatura jane te fiksuara ne detyren e projektimit.

Keto temperaura jane percaktuar ne kushte preçize te lageshtise se ajrit, temperatures se

mureve dhe shpejtesise se ajrit te brendshem, kondita qe jo gjithmone jane te pranishme

ne praktike.

4.1.3 Temperatura e jashtme llogaritese

Qe te mund te mbahet konstante temperatura e brendshme e lokaleve qe ngrohen eshte

e domosdoshme qe fuqia e instaluar te futet ne objekt sipas nje variacioni te nje

temperature krahasuese, pra here te zvogelohet, here te rritet dhe here te shkoje ne

vlerat maksimale te cilat korespondojne me nje "temperature te jashtme llogaritese".

Keshtu instalimi i sistemit projektohet te vendoset duke ju referuar nje temperature

minimale te jashtme qe sherben si baze per projektim. Percaktimi i temperatures se

jashtme llogaritese eshte kryer duke patur parasysh:



Te dhenat klimatike shumevjeçare te periudhes se ftohte te vitit;



Aftesine akumuluese te ndertesave ;



Devijimin e lejueshem te temperatures se ambjenteve te brendshem ne rastin

ekstrem te kushteve klimatike ne periudhen e ftohte te vitit.

(4.2)

ku;

- Temperatura mesatare e muajit më të ftohtë të dhjetë viteve të fundit

-temperatura më ulët e matur gjatë këtyre 10 vjeteve