1 -وجشناد ی سانشراک ی امام ،یی امام هورگ یی ، راتسرپ هدکشناد ی امام و ،یی کشزپ مولع هاگشناد ی ب ،دنجری ب ،دنجری ا ناری 2 -برم ،ی امام هورگ یی ، ه وضع تأی ملع ی راتسرپ هدکشناد ی امام و ،یی کشزپ مولع هاگشناد ی ب ،دنجری ب ،دنجری ا ناری 3 -وجشناد ی سانشراک ،دشرا ی پا هورگ یژولویمدی ز رامآ و ،یتسی کشزپ مولع هاگشناد ،تشادهب هدکشناد ی ا ،نارهت ،نارهت ناری هدنسیون :لوئسم ی یرویط ریما Email: [email protected] :سردآ دهب هدکشناد ،نارهت یکشزپ مولع هاگشناد یتسیز رامآ و یژولویمدیپا هورگ ،تشا نفلت و :سکاف 99898988 -189 – لاس مشش هرامش/ 2 / ناتسبات 9316 :تفایرد خیرات 81 / 81 / 8931 :شریذپ خیرات 98 / 9 / 8931
هاگآ
ی
شناد درکلمع و
ب هطسوتم رتخد نازومآ
ی
دنجر
دروم رد
مک
نوخ
ی
و نهآ رقف
زوت نهآ لمکم فرصم
ی
ع
ی
لاس رد سرادم رد
4931
ط امسا ی رو ی 1 ضرم ، ی ه شرت ی ز ی 2 ط ، ی هب ربکا ی 1 ، ما ی ر ط ی رو ی 3 هدیکچ :همدقم اش نهآ رقف ی ع رت ی ن ذغت لکشم ی ها ی مسج تملاس هک تسا ناهج ی ناور و ی سب ی را ی زا وت توتت ار ناووجون نارتخد أث ی ر عت فده اب رضاح هعلاطم .تسا هداد رارق یی ن هاگآ ی شناد درکلمع و ب هطسوتم رتخد نازومآ ی دنجر دروم رد وک نووخ ی و نوهآ روقف زوت نهآ لمکم فرصم یع ی .دش ماجنا ،سرادم رد شور :اه ا ی ن عطقم هعلاطم ی ور رب ی 933 شناد لوا هرود سرادم رد لصتم رتخد زومآ لاس رد دنجریب هطسوتم 8931 ور اوب هنومن هشوخ یریگ ا ی عمج رازبا .دش ماجنا هداد یروآ همانشسرپ ،اه ا ی فارگومد اوعلاطا لماش وی ،ک 81 وس ؤ هاوگآ لا ی و 7 وس ؤ لا هداد .دوب درکلمع مرن رد اه رازفا SPSS هخسن 81 دراو و نومزآ طسوت اه ی اک ی ف ،رئوکسا ی رش رض و ی ب گتسبمه ی پ ی ،نوسر انآ لی ز درگ ی د . اتن :جی م ی گنا ی ن هاگآ هرمن ی شناد درکلمع و ترت هب ،نازومآ ی ب 9 / 89 ± 1 / 18 و 88 ± 3 / 93 زا 833 دوب . 9 / 89 % شناد نازومآ یهاگآ و 81 % هاگآ و دنتشاد بوخ درکلمع ی 7 / 19 % درکلمع و 9 / 19 % نآ عض اه ی ف و دوب 9 / 89 % روق زگره ، اوه ی زووت نوهآ یع ی رد من فرصم ار هسردم ی دندرک ب . ی ن عضو ی ت هاگآ ی شناد آ نازوم صتت اب ی لا ردوپ 389 / 3 = P وصتت و ) ی لا رداوم 333 / 3 = P و ) بی ن عضو ی ت شناد درکلمع ردپ لغش اب نازومآ 383 / 3 = P صتت و ) ی لا ردام 3338 / 3 = P نعم هطبار ،) ی راد ی .دش هدهاشم هجیتن و ثحب :یریگ اب هاگآ و هعلاطم نیا جیاتن هب هجوت ی بسن درکلمع و ًات اپ یی ن شناد همانرب ،نازومآ ری ز ی لاخادوم ماوجنا و شزومآ ی هاگآ دوبهب تهج ،بسانم ی شناد نارتخد درکلمع و و نهآ رقف زا یریگشیپ و زومآ ک نوخ ی توح فروصم اب ، ی ح لومکم رورض ،نهآ ی م رظن هب ی .دسر :یدیلک ناگژاو ک نوخ ی ، هاگآ ،نهآ رقف ی ، شناد ،درکلمع نازومآ همدقم مک نوخ ی اش زا ی ع رت ی ن مومع تشادهب لئاسم ی م ی دشاب هک 2 م یل ی درا و هدرک لاتبم ،ناهج رد ار رفن لصا تلع ی ( تسا نهآ رقف ،دراوم رثکا رد نآ 3 -1 .) ناونع هب نهآ ی ک ذغم هدام ی رورض ی هتخانش م ی ح لامعا هک دوش ی تا ی سب ی را ی ندب رد رب هدهع دراد ( 4 و نهآ رقف .) مک نوخ ی شان ی نآ زا ، اش ی ع رت ی ن ذغت لکشم ی ه ا ی مسج تملاس هک تسا ناهج رد ی ، ناور ی راتفر و ی سب ی را ی ناناوجون ،ناکدوک زا و نانز ، هب و ی هژ اهروشک رد ی لاحرد هعسوت ت تحت ار أث ی ر رارق م ی دهد ، هب روط ی دودح هک 08 % نهآ رقف ناهج مدرم هک دنراد 38 % نآ هب لاتبم اه مک نوخ ی دنتسه نهآ رقف ا و ی ن آ رام اهروشک رد ی ،هعسوت لاح رد 2 ات 3 ربارب اهروشک ی هعسوت ی هتفا ( تسا هدش شرازگ 9 -5 .) ش ی عو اهروشک ناناوجون رد نهآ رقف ی هعسوت ی هتفا دودح رد 9 % اهروشک رد و ی ب هعسوت لاح رد ی ن29 % ات 99 % تسا هدوب . ش ی عو مک نوخ ی رد نهآ رقف اهروشک ناناوجون ی اپورا یی لگنا دننام ی ،س ئوس د و ناپسا یا دودح رد 4 % روشک هعلاطم دنچ رد و ی رد ای نار ب ی ن 5 / 1 % ات 6 / 16 % ( تسا هدش شرازگ 15 -18 هورگ نیرتشیب .) و نهآ رقف رطخ ضرعم رد یاه مک نوخ ی شان ی ناناوجون ،ناکدوک ،رادراب نانز ،نآ زا ( دنتسه یروراب نینس رد نانز و 16 ، 13 بذج .) فاکان ی و ز ی تس مهارف ی اپ یی ن نهآ ، فاکان فرصم ی ، ازفا ی ش ن ی دنمزا ی رد لاکشا ،نوخ نداد تسد زا اب خذ عبانم زا نهآ ندش دازآ ی هر ا ی هاگآ مدع و ی رد ژر دروم ی م اذغ یی و نهآ رقف للع هلمج زا ،بسانم مک نوخ ی شان ی م نآ زا ی دشاب ش هک ی عو نارتخد رد نآ لد هب ناوجون ی ل غت یی تار ف ی ز ی ک ی ب و ی ژولو ی ک ی جوا و نی زا هب نهآ عورش و ندب دشر شهج تلع هب رنوخ ی ز ی هام ی هنا ازفا ی ش م ی ی دبا مه هب و ی ن تلع سب ی را ی ور ،تاعلاطم زا ی ا ی ن تسا هدش ماجنا هورگ ( 19 ، 14 ا .) ی ن رادراب و جاودزا زا دعب نارتخد ی ، زا دش دوبمک ی د م جنر نهآ ی نآ رد و دنرب رطخ اهنت هن اه نج طقس ی ن و گرم مو ی ر لد هب ی ل وخ رن ی ز ی ماگنه از ی نام ات 28 % ازفا ی ش م ی ی ،دبا ا نادازون هکلب ی ن ن ناردام ی ز نزو مک یا اخذ و هدوب سران ی ر فاک نهآ ی ( دنرادن 18 ، 1 .) دوبمک رد ی تفا تح نهآ ی فخ تروص هب ی ،ف ثعاب ای داج ژرنا نارحب ی عضت و لولس رد ی ف للاتخا ،ندب ندب دشر رد ی ، س فعض ی متس ا ی نم ی ، غت یی تار راتفر ی رحت لثم ی ک ذپ ی ر ی ، ب ی رارق ی ، و زکرمت شهاک نچمه ی ن گنا شهاک ی هز ارب ی لاعف ی ت اه ی رکف ی و هدش تح ی دش دراوم رد ی د بلق ضراوع ثعاب ی -قورع ی م ی ( ددرگ 19 ، 10 قحت رد .) ی تاق ددعتم ی توافت اه ی دوهشم ی لاکت ماجنا رظن زا ی ف اناوت ،هسردم یی اه ی سح ی تکرح و ی ، خشت تردق ی ص ،هلئسم لح و هجوت و ی گدا ی ر ی شناد رد هظفاح تردق و هب لاتبم نازومآ و نهآ رقف مک نوخ ی شان ی اقم رد ،نآ زا ی هس اب شناد د ملاس نازومآ ی هد م ی ( دوش 28 ، 14 .) م هک اجنآ زا یل ی نو ،دنتسه لاتبم نهآ رقف هب رفن اه ای ن ک شهاک اب لکشم ی ف ی ت گدنز ی ت ،دارفا أث ی ر گمشچ ی ر ی داصتقا هعسوت رب ی م و ل ی م و دراد ی ناوت پ ،تفگ ی گش ی ر ی و نهآ رقف زا مک نوخ ی شان ی ،نآ زا بی رتش ی ن ارب ار عفانم ی مومع تشادهب ی ( دراد 22 ، 21 اهروشک رد .) ی لاحرد هعسوت ، هاگآ مدع ی ژر زا ی م اذغ یی مهم زا بسانم رت ی ن و نهآ رقف رطخ لماوع مک نوخ ی شان ی ( تسا نآ زا 19 ، 16 مها دوجو اب .) ی ت هاگآ ی کان فا ی ا رد تسردان شرگن و ی داج اهدوبمک ی ذغت ی ه ا ی ، تاعلاطم ی لاس رد هک اه ی خا ی ر هب ،روشک رد سررب ی هاگآ ی ، نانز و نارتخد درکلمع و شرگن هب تبسن مک نوخ ی نهآ رقف هتخادرپ دنا ب ، ی رگنا عضو ی ت ا رد نانآ بولطمان ی ن مز ی هن م ی دشاب ( 23 ، 4 .) اتن لاثم روط هب ی ج هعلاطم ا ی داد ناشن هک 59 % هاگآ ناردام و ناناوجون ی مک ی ا لماوع دروم رد ی داج اتن و دنراد نآ وس تارثا و نهآ رقف هدننک ی ج قحت ی تاق اهرهش رد هتفرگ ماجنا ی ن فلتخم ی هدنهد ناشن ،ز عض ی ف م ندوب ی ناز هاگآ ی ، درکلمع و شرگن شناد ا رد رتخد نازومآ ی ن مز ی هن ( تسا هدوب 28 ، 10 .) نامزاس ناهج ی دهب ارب تشا ی پ ی گش ی ر ی لرتنک و مک نوخ ی نهآ رقف 4 ساسا راکهار ی نهآ :لماش ی را ی ، ذغت شزومآ ی ه ا ی نغ ،بسانم ی زاس ی اذغ داوم یی اب کرت ی تاب ب لرتنک و نهآ ی رام ی اه ی نوفع ی لگنا و ی ار صوت ی ه ام روشک رد هک تسا هدرک رب ساسا فلا دنب هدام 199 انرب ،موس همانرب نوناق هم اقترا ی حطس س شناد نارتخد تملا و هیذغت شزومآ قیرط زا ،زومآ لاس زا یگتفه یرای نهآ 1305 ناتسریبد لک رد اه ی ن هک تسا هدش هتشاذگ ارجا هلحرم هب ،هنارتخد ی ـ دنمزا
– زرا ی با ی ( تسا هعلاطم و 22 ، 10 .) اب مها هب هجوت ی ت مک نوخ ی شان ی رد نهآ رقف زا ناوجون هرود ی و هب ی هژ ارب ی هک نارتخد ناردام آی هدن دنا ارب ، ی همانرب ر ی ز ی حارط تهج رد ی ارجا و ی حص ی ح شزومآ تلاخادم ی ارب ی ا ی ن تسا مزلا ،هورگ هاگآ حطس ادتبا ی شناد درکلمع و هدش دروآرب نازومآ سررب هب و ی عضو ی ت صرق فرصم اه ی نآ رد نهآ اه عت فده اب رضاح هعلاطم اذل ،دوش هتخادرپ یی ن هاگآ ی شناد درکلمع و مآ ب هطسوتم رتخد نازو ی دنجر رد دروم مک نوخ ی زوت نهآ لمکم فرصم و نهآ رقف ی ع ی لاس رد ،سرادم رد 1394 .دش ماجنا و داوم شور اه عطقم تاعلاطم عون زا رضاح هعلاطم ی ، صوت ی ف ی -لحت یل ی رامآ هعماج هک دوب ی لک نآ ی ه شناد نازومآ صحت هب لوغشم ،رتخد ی ل اپ رد ی ه اه ی و مود ،لوا م موس تلود سراد ی ب رهش هطسوتم لوا هرود ی ،دنجر راهب رد 1394 م دروآرب لومرف ساسا رب .دندوب ی گنا ی ن اراکمه و رگشلاچ هعلاطم جیاتن و ن ( 12 اب ،) 9 / 9 = sd تقد و 95 / 8 حطس رد ، 85 / 8 = α هنومن مجح ، 252 درگ دروآرب رفن ی د حرط رثا ندرک ظاحل اب هک 28 / 1 ، 388 شناد زومآ ب هنومن ناونع هب ، هشوخ شور ه ا ی .دندش باختنا هشوخ زا اه 5 فارغج هقطنم یا یی ،بونج ،لامش( سرادم تسیل زا و دنجریب رهش )زکرم و برغ ،قرش راکمه اب هطسوتم لوا هرود هنارتخد ی شزومآ شرورپو درگ باختنا ی د هب هشوخ ره زا و فداصت تروص ی ی ک ره زا هسردم ره رد و هسردم ب سلاک کی ،یلیصحت هیاپ ه باختنا یفداصت تروص و شناد مآ ـ نازو ی م هک ـ ای ل م رد تکرش هب ـ هعلاط بـ اعر روظنم هب .دندش هعلاطم دراو ،دندو ی ت قلاخا تاظحلام ی ، ا ی ن تکرش هک دش مهارف ناکما شناد .دشاب هنابلطواد تروص هب هعلاطم رد نازومآ لبق همانشسرپ ندرک رپ زا ارب هعلاطم فادها اه ی شناد رش نازومآ ا و دش هداد ح ی ن مطا ی نان ن ی ز دش هداد لک هک ی ه قاب ققحم دزن هنامرحم تروص هب تاعلاطا ی عمج .دنام دهاوخ هداد یروآ اب و هبحاصم قیرط زا اه همانشسرپ زا هدافتسا ا ی س :لماش ؤ هب کیفارگومد تلاا هارمه 10 س ؤ رد لا مز ی هن هاگآ ی ( 0 س ؤ اب لا زگ ی هن اه ی من و تسردان ،تسرد ی و مناد 18 س ؤ لا زگ راهچ ی هن ا ی و ) 9 س ؤ ارب لا ی رب( درکلمع شجنس بلغا ،تاقوا یهاگ ،زگره ترکیل سایقم ساسا ذپ ماجنا )هشیمه و تاقوا ی تفر حیحص لاؤس ره هب . خساپ هب و کی هرمن ،یهاگآ یمن و طلغ یاه ،مناد صتخا رفص هرمن صا ،درکلمع تلااؤس هب و تفرگ هجرد راهچ سایقم ساسارب ره زا ،یا هشیمه ات زگ هرمن زا یا 1 ات 4 روط هب ،تفرگ قلعت ی هدودحم هک نیب یددع ،درف ره طسوت بسک لباق ،یهاگآ هرمن ات رفص 10 ددع ،درکلمع هرمن و ی ب ی ن 9 ات 20 .دوب بحاص طسوت همانشسرپ ییایاپ و ییاور رد و نارظن م تاعلاط لبق ی ور ی مه ی ن نس هورگ ی سنج و ی ، ارب ی س ؤ هاگآ تلاا ی ، آ اب افل ی خابنورک 99 / 8 ارب و ی س ؤ افلآ اب ،درکلمع تلاا ی خابنورک 95 / 8 ت أ یی د هدش ( تسا 10 .) اقم یارب ی هس تحار هرمن ،بسانت زا هدافتسا اب ،رت هاگآ ی شناد درکلمع و فقس زا نازومآ 188 هرمن ارب و دش هبساحم ی مهم یاهروتکاف رثا رتهب یسررب شناد کیفارگومد ؤم زا کی ره رب نازومآ هفل یاه هفلؤم نیا زا کی ره زایتما ،درکلمع و یهاگآ رب ،اه هعلاطم ساسا Leonard اکمه و نار ( 24 هس هب ،) گ ـ عض هور ی ،ف م ـ خ و طسوت ـ ت بو ـ یدرگ میسق ـ هب ،د تروص ی زا رتمک تارمن هک 34 % عض ناونع هب ی ،ف 34
ات 69 % ب و طسوتم ناونع هب ی رتش زا 69 % ناونع هب مان ،بوخ ی هد رد .دش اپ ی نا هداد عمج زا سپ اه یروآ رد مرن رازفا SPSS هخسن 10 رامآ هئارا نمض و دراو هدافتسا اب ،یفیصوت زا نومزآ اه ی رامآ ی ،رئوکسا یاک فی رش رض و ی ب گتسبمه ی پ ی نوسر حطس رد نعم ی راد ی 85 / 8 زجت ی ه لحتو ی ل .دیدرگ اتن ی ج زا 388 شناد زومآ ا رد هدننک تکرش رتخد ی ن ،هعلاطم 05 فن ( ر 3 / 20 % اپ رد ) ی ه ،لوا 140 ( رفن 3 / 49 % رد ) اپ ی ه و مود 69 ( رفن 4 / 22 % اپ رد ) ی ه لوا هرود موس صحت هب لوغشم هطسوتم ی ل م هک دندوب ی گنا ی ن نس ی نآ اه 9 / 8 ± 9 / 13 ،لاس اب یرتمک ن نس 13 ب و ی رتش ی ن نس 16 ا رد .دوب لاس ی ن اطم ،هعل صحت حطس ی تلا رثکا دلاو ی ن ( 3 / 41 % و ناردپ 48 % دام د )نار ی ملپ دوب ( ناردپ رثکا و 3 / 44 % ( ناردام رثکا و دنمراک ) 93 % ) هناخ .دندوب راد رب اتن ساسا ی ،ج 09 % شناد م نازومآ ی لد هب دنتسناد ی ل ضرعم رد هناهام تداع مک نوخ ی شان ی نهآ دوبمک زا و دنتسه 59 % شناد اذغ عبانم زا نازومآ یی نغ ی زا و نهآ 96 % دروم رد مئلاع مک نوخ ی هآ هاگآ ،ن ی س هب .دنتشاد ؤ اچ شقن دروم رد تلاا ی رد هوهق و اذغ داوم شقن و نهآ بذج شهاک یی واح ی و ی مات ی ن ازفا رد ث ی ش ترت هب نهآ بذج ی ب 91 % و 61 % شناد حص خساپ ،نازومآ ی ح دروم رد .دندوب هداد زوت نهآ صرق فرصم ی ع ی سرادم رد 3 / 13 % شناد ا زگره نازومآ ی ن صرق من فرصم ار اه ی درک دن لودج( 1 .) لودج 1 عیزوت : خساپ یناوارف س هب هدش هداد یاه ؤ شناد رد درکلمع تلاا هعلاطم دروم نازومآ م ،عومجم رد ی گنا ی ن هاگآ هرمن ی شناد رد دروم نازومآ هـــعلاطم 3 / 13 ± 4 / 61 % و ـــیم گنا ی ن درـــکلمع هرـــمن 11 ± 9 / 59 % دوب . رب ساسا هقبط دـنب ی هاـگآ هرـمن ی و ،درکلمع 9 / 25 % شناد اراد نازومآ ی هاـگآ ی عـض ی ،ف 61 % اراد ی هاــگآ ی و طــسوتم 3 / 13 % اراد ی هاــگآ ی و دندوب بوخ 3 / 23 % اراد نازوـمآ شـناد ی درـکلمع عض ی ،ف 9 / 64 % اراد ی و طـسوتم درکلمع 12 % اراد ی مع ـ خ درکل ـ ندوب بو ـ .د مزآ ـ نو ک ـ ا ی سا ـ ب رئوک ی ـ ن عــضو ی ت هاــگآ ی شــناد ــصحت اــب نازوــمآ ی تلا ردــپ ( 813 / 8 = P ( رداــم و ) 889 / 8 = P ــنعم هــطبار ) ی راد ی شـناد و داد ناشن نازوـمآ ی دـلاو هـک ی ن نآ حطـس اـه صحت ی تلا عـضو زا ،دنتشاد رتلااب ی ت هاـگآ ی رـتهب ی لو دندوب رادروخرب ی ـب ی ن عـضو ی ت هاـگآ ی لغـش اـب نعم هطبار ،ردام ی راد ی و دوـج ( تـشادن 150 / 8 = P و ) ف نومزآ ی رش ن ی ،ز ب ی ن عـضو ی ت هاـگآ ی ردـپ لغـش اـب نعم هطبار ی راد ی دادن ناشن ( 189 / 8 = P لودج( ) 2 .) س ؤ تلاا زگره دادعت )دصرد( تاقوا یهاگ دادعت )دصرد( بلغا دادعت )دصرد( هشیمه دادعت )دصرد( هسردم رد یعیزوت نهآ صرق فرصم ( 3 / 93 ) 14 ( 21 ) 78 ( 8 / 96 ) 04 ( 19 ) 923 اذغ فرص زا دعب ای لبق تعاس کی یط یاچ فرصم ( 3 / 19 ) 921 ( 3 / 90 ) 16 ( 3 / 21 ) 77 ( 91 ) 12 فرصم اذغ فرص زا دعب ای لبق تعاس کی یط هویم ( 3 / 94 ) 39 ( 31 ) 942 ( 34 ) 14 ( 8 / 20 ) 88 فرصم رابکشخ هدعو نیب ییاذغ یاه ( 8 / 97 ) 06 ( 3 / 36 ) 941 ( 21 ) 78 ( 96 ) 17 و دلااس دننام ث نیماتیو یواح داوم فرصم ل شرتومی اب هارمه اذغ ( 3 / 21 ) 83 ( 3 / 38 ) 992 ( 23 ) 61 ( 3 / 90 ) 16 اجیزبس فرصم صرق زا یشان تسوبی زا یریگولج یارب ت نهآ ( 27 ) 71 ( 32 ) 16 ( 34 ) 14 ( 94 ) 34 هدعو نیب کفپ و سپیچ تلاقنت فرصم ییاذغ یاه ( 9 / 1 ) 28 ( 3 / 12 ) 928 ( 3 / 34 ) 19 ( 3 / 97 ) 00
– لودج 2 اقم : هسی عضو یناوارف عیزوت ی شناد رد نیدلاو لغش و تلایصحت بسح رب یهاگآ ت هعلاطم دروم نازومآ یهاگآ تیعضو ریغتم فیعض دادعت )دصرد( طسوتم دادعت )دصرد( بوخ دادعت )دصرد( نومزآ هجیتن رشیف/رئوکسا یاک ردپ تلایصحت یب داوس ( 3 / 33 ) 8 ( 2 / 08 ) 92 ( 0 / 1 ) 2 493 / 4 = P 0 )6/2( 02 )61/2( 21 )21/6( ملپید ریز ملپید ( 1 / 28 ) 31 ( 3 / 69 ) 86 ( 3 / 99 ) 91 یهاگشناد ( 2 / 96 ) 92 ( 9 / 07 ) 13 ( 8 / 20 ) 91 ردام تلایصحت ب ی داوس ( 04 ) 91 ( 1 / 12 ) 92 ( 9 / 8 ) 2 441 / 4 = P 1 )1/8( 06 )64/2( 27 )34/9( ملپید ریز ملپید ( 3 / 23 ) 27 ( 1 / 64 ) 83 ( 7 / 90 ) 91 یهاگشناد ( 1 / 99 ) 8 ( 2 / 89 ) 12 ( 1 / 96 ) 94 ردپ لغش دنمراک ( 9 / 29 ) 27 ( 1 / 66 ) 71 ( 92 ) 96 948 / 4 = P * 91 )90/7( 82 )64( 21 )21/2( دازآ رگراک ( 0 / 38 ) 92 ( 04 ) 96 ( 0 / 92 ) 1 راکیب ( 3 / 03 ) 7 ( 14 ) 6 ( 8 / 6 ) 9 ردام لغش هناخ راد ( 3 / 27 ) 62 ( 7 / 01 ) 939 ( 1 / 99 ) 26 907 / 4 = P لغاش ( 0 / 97 ) 90 ( 2 / 61 ) 02 ( 3 / 98 ) 91 رشیف نومزآ * اتن ساسا رب ی ج نومزآ اه ی ف ی رش اک و ی هب ،رئوکسا ترت ی ب ب ی ن عضو ی ت شناد درکلمع ردپ لغش اب نازومآ ( 818 / 8 = P صحت و ) ی تلا ( ردام 8881 / 8 = P هطبار ) نعم ی راد ی شناد و تشاد دوجو نازومآ ی ردپ هک صحت حطس اب ردام و دنمراک ی تلا ،دنتشاد رتلااب عضو ی ت کلمع لو دوب رتهب ناشدر ی ب ی ن عضو ی ت صحت اب درکلمع ی تلا ( ردپ 586 / 8 = P ردام لغش و ) ( 859 / 8 = P نعم هطبار ) ی راد ی لودج( تشادن دوجو 3 .) لودج 3 شناد رد نیدلاو لغش و تلایصحت بسح رب درکلمع تیعضو یناوارف عیزوت هسیاقم : هعلاطم دروم نازومآ ریغتم یهاگآ تیعضو فیعض دادعت )دصرد( طسوتم دادعت )دصرد( بوخ دادعت )دصرد( نومزآ هجیتن رشیف/رئوکسا یاک ردپ تلایصحت ب ی داوس ( 9 / 37 ) 7 ( 1 / 69 ) 93 ( 4 ) 4 046 / 4 = P 94 )92/3( 02 )61/2( 91 )23/0( ملپید ریز ملپید ( 7 / 29 ) 28 ( 9 / 66 ) 72 ( 9 / 92 ) 90 یهاگشناد ( 6 / 29 ) 96 ( 0 / 63 ) 18 ( 1 / 91 ) 99 ردام تلایصحت ب ی داوس ( 3 / 31 ) 99 ( 8 / 64 ) 98 ( 4 ) 4 4449 / 4 = P 0 )0/1( 64 )61/0( 27 )34/9( ملپید ریز ملپید ( 0 / 98 ) 29 ( 2 / 61 ) 73 ( 3 / 93 ) 96 یهاگشناد ( 98 ) 94 ( 6 / 08 ) 31 ( 1 / 20 ) 90 ردپ لغش دنمراک ( 7 / 29 ) 21 ( 1 / 64 ) 79 ( 3 / 98 ) 23 494 / 4 = P * 93 )94/7( 73 )61/2( 21 )24( دازآ رگراک ( 7 / 13 ) 91 ( 2 / 06 ) 97 ( 4 ) 4 راکیب ( 24 ) 3 ( 74 ) 92 ( 4 ) 4 ردام لغش هناخ راد ( 6 / 20 ) 06 ( 7 / 61 ) 912 ( 6 / 1 ) 29 401 / 4 = P لغاش ( 3 / 98 ) 91 ( 2 / 61 ) 02 ( 0 / 97 ) 90 رشیف نومزآ *
اک نومزآ ساسا رب ی کسا اپ ،رئو ی ه صحت یل ی اب عضو ی ت هاگآ ی ( 659 / 8 = P ( درکلمع و ) 152 / 8 = P ) شناد نعم هطبار ،نازومآ ی راد ی رض .تشادن ی ب گتسبمه ی پ ی ،نوسر ب ی ن هاگآ هرمن ی درکلمع هرمن اب ( 32 / 8 = r و 889 / 8 = P ( لدعم و ) 29 / 8 = r و 8881 / 8 = P شناد ) قتسم طابترا نازومآ ی م و نعم ی راد ی لو ،داد ناشن ی ب ی ن هاگآ هرمن ی شناد نس اب نازومآ ( 862 / 8 = P ب و ) ی ن ( نس اب درکلمع هرمن 433 / 8 = P ) شناد لدعم و ( نازومآ 621 / 8 = P نعم طابترا ،) ی راد ی .تشادن دوجو ثحب اتن ی ج ا ی ن ،داد ناشن هعلاطم 9 / 25 % شناد رد نازومآ دروم مک نوخ ی زوت نهآ لمکم فرصم و نهآ رقف ی ع ی هاگآ ،سرادم رد ی عض ی ف ف و طق 3 / 13 % هاگآ ی بوخ ی دنتشاد عضو هباشم هک ی ت هاگآ ی نارتخد امنهار یی مئاق رهش و نهآ رقف دروم رد ، مک نوخ ی شان ی ( دوب نآ زا 12 هعلاطم رد .) ا ی ور رب ی شناد ربت رتخد نازومآ ی ،ز هاگآ دروم رد ی زا مک نوخ ی همانشسرپ اب ،لمکم فرصم و نهآ رقف ا ی ،هباشم م ی گنا ی ن هاگآ هرمن ی 4 / 52 % رتمک رضاح هعلاطم زا و ( دوب 10 بارهم .) ی نا لباب نارتخد رد ناراکمه و ی ،دندرک شرازگ 39 % ذغت راتفر دروم رد ی ه ا ی طوبرم هب مک نوخ ی هاگآ نهآ رقف ی عض ی ف طقف و 1 % هاگآ ی ( دنتشاد بوخ 9 ور تاعلاطم و ) ی شناد نارتخد زومآ نانمس ی ( 14 وزق و ) ین ی ( 23 ن ) ی ز هاگآ هدنهد ناشن ی اپ یی ن نآ لاع و ضراوع دروم رد اه ئ م و نهآ رقف مک نوخ ی شان ی اهروشک رد .دوب نآ زا ی د ی رگ دودحم طبترم تاعلاطم ی نآ زا هک تسا هدش ماجنا م ی نا Leonard ناوج نانز رد ناراکمه و لارتسا یا یی ف ـ ناوار ی فا ـ اراد دار ی گآ ـ ها ی عض ی ف خ و ـ هب ار بو ترت ی ب 6 / 34 % و 9 / 15 % ( دندرک شرازگ 24 ) . Chopra ن ناراکمه و ی ز هاگآ ،دوخ هعلاطم رد ی 68 % اتسور ناناوجون زا یی دروم رد دنه مک نوخ ی نهآ رقف عض ار ی ف و 15 % زرا بوخ ،ار ی با ی ( دندومن 25 رد .) طم تاعلا Kabir ( ناراکمه و 26 و شدلاگنب رد ) Hussain و Shu ( 29 ) چ رد ی ن ن ی ز هاگآ ی رد دارفا و نهآ دروم مک نوخ ی شان ی زا عض ،نآ ی ف اب .دوب همانشسرپ هب هجوت اه ی رد هدش هدافتسا فلتخم اقم ،تاعلاطم ی هس اتن ی ج لکشم راک ی لو ،تسا ی م ی ناوت هاگآ تفگ ی شناد د ،هعلاطم دروم نازومآ ر اقم ی هس و تسا طسوتم دح رد ،هدش رکذ تاعلاطم اب ناوارف هب هجوت اب ی دارفا مک ی هاگآ هک ی بوخ اقترا موزل ،دنتشاد ی اگآ ه ی شناد رد دروم نازومآ رورض بسانم تلاخادم اب ،هعلاطم ی م رظن هب ی .دسر ساسارب اتن ی ج ،رضاح هعلاطم 3 / 23 % شناد رد نازومآ دروم مک نوخ ی زوت نهآ لمکم فرصم و نهآ رقف ی ع ی عض درکلمع ،سرادم رد ی ف طقف و 12 % درکلمع بوخ ی اتن اب هک دنتشاد ی ج فرصم دروم رد درکلمع علاطم رد ،نهآ ماما ه ی ور رب فراع و ی ناردام نارهت ی ، ( دوب هباشم 20 م .) ی گنا ی ن مع هرمن درکل ارب ی مک نوخ ی هعلاطم رد ،لمکم فرصم و نهآ رقف دمحم لع ی هداز ور رب ناراکمه و ی شناد نارتخد زومآ ربت ی ز ی ( 10 ) 4 / 63 % ب رضاح هعلاطم زا و ی رتش رد .دوب هعلاطم ا ی ور رب ی نارتخد مئاق رهش ناوارف ، ی مع درکل عض ی ف ارب بوخ و ی و نهآ رقف مک نوخ ی شان ی زا ترت هب ،نآ ی ب 9 / 19 % و 2 / 11 % ( دوب 12 .) عاجش ی هداز اتن رد ی ج ور رب دوخ هعلاطم ی شناد نارتخد زومآ وزق ین ی ، نآ درکلمع و نهآ فرصم دروم رد اه مک نوخ ی شان ی اپ دح رد ،ار نآ زا یی ن ی درک شرازگ ( 23 اش .) ی د هاگآ ناوتب ی اپ یی ن و بسانمان تاداع اذغ ی ـ ی ، ه هب ـ هرف لماوع هارم ـ گن ی ، ارش ی ط قا ـ لی م ی و
– عضو ی ت داصتقا ی ، عامتجا ی لد ار ی ل ًاتبسن درکلمع عض ی ف شناد رد رد .تسناد هعلاطم دروم نازومآ اهروشک تاعلاطم ی د ی ،رگ Cooper رد ناراکمه و اداناک ناناوجون یی ( 29 ،) Leonard رد ناراکمه و لارتسا نانز یا یی ( 24 و ) Alaofe رد ناراکمه و نب ناوجون نارتخد ی ن ( 38 رد ار دارفا درکلمع ،) داوم فرصم اذغ یی واح ی عض نهآ ی ف زرا ی با ی لو ،دندرک ی هعلاطم رد Kabir فرصم ،ناراکمه و اذغ داوم یی واح ی ناوجون نارتخد رد نهآ شدلاگنب ی ، صوت دح رد ی ه ( دوب هدش 26 .) رد زوت نهآ لمکم فرصم دروم ی ع ی ،هسردم رد 3 / 13 % شناد من فرصم زگره ار نآ نازومآ ی و دندرک 29 % هاگ ی ، 9 / 16 % و بلغا 41 % مه ی هش ار نآ م فرصم ی هعلاطم رد .دندرک دمحم لع ی هداز و ،ناراکمه 0 % شناد ربت نازومآ ی ز ی صرق زگره ار اه فرصم من ی دندرک ( 10 و ) 38 % هاگ ی ، 22 % و بلغا 48 % مه ار نآ ، ی هش فرصم م ی دندرک رک و ی م ی و صرق مظنم و لماک فرصم ناراکمه اه ی رد ار نهآ نانمس نارتخد ی 54 % ( دندرک شرازگ 14 اتن .) ی ج بن هعلاطم ی نانز رد ناراکمه و هداز ی دز مورا و ی ه هک راچد مک نوخ ی مه فرصم ،داد ناشن ،دندوب ی گش ی نآ رد نهآ صرق ترت هب اه ی ب 0 / 15 % و 9 / 22 % دوب ( 4 عضو هب هجوت اب .) ی ت ان نهآ لمکم فرصم بسانم زوت ی ع ی ب هجوت ،سرادم رد ی رتش ارجا هب ی حص ی ح نهآ همانرب ی را ی شزومآ تلاخادم و سرادم رد ی ارب نآ هب طوبرم ی شناد رورض ،نازومآ ی رظن هب م ی .دسر رب اتن ساسا ی ج ا ی ن ب هعلاطم ی ن عضو ی ت هاگآ ی و شناد درکلمع صحت حطس اب نازومآ ی تلا هطبار ،ردام نعم ی راد ی جو روط هب ،تشاد دو ی شناد هک نازومآ ی ت ناشردام هک ـ صح ی تلا ب ـ رتلاا ی عضو زا ،دنتشاد ـ ی ت هاگآ ی رتهب درکلمع و ی هعلاطم رد .دندوب رادروخرب روصنم ی نا ن ناراکمه و ی ز عضو ی ت گآ ها ی درکلمع و امنهار نارتخد یی دروم رد ناگرگ مک نوخ ی ،نهآ رقف صحت حطس اب ی تلا قتسم هطبار ،ردام ی م و نعم ی راد ی ( تشاد 21 تاعلاطم .) دمحم لع ی هداز ( ناراکمه و 10 ) ( ناراکمه و رگشلاچ و 12 ترت هب ،) ی ب ور رب ی شناد نارتخد ربت زومآ ی ز و مئاق رهش نعم هطبار ، ی راد بی ن هاگآ ی رکلمع و د شناد صحت اب نازومآ ی تلا دلاو ی ن م رظن هب .دندرک شرازگ ار ی نارتخد دسر شناد طا زا یرایسب ،زومآ نیدلاو زا ار دوخ تاعلا ًاصوصخم یم ناردام هدرک لیصحت ناردام اذل ،دنریگ یم و نهآ هنیمز رد یرتشیب تاعلاطا ،دنناوت مک نوخ ی شان ی نآ و دنیامن لقتنم دوخ نادنزرف هب نآ زا اه ار هب دوبهب ا رد ناشدرکلمع ی ن مز ی هن غرت ی ب .دننک رد ب رضاح هعلاطم ی ن عضو ی ت هاگآ ی لغش اب لاو د ی ن نعم هطبار ی لو ،دوبن راد ی عضو ی ت رد درکلمع شناد نازومآ ی روط هب ،دندوب دنمراک ناشردپ هک نعم ی راد ی .دوب رتهب رد ناراکمه و رگشلاچ هعلاطم رد نارتخد مئاق رهش عضو ، ی ت هاگآ ی رد درکلمع و شناد نازومآ ی ندوب دنمراک ناشردپ هک ،د روط هب نعم ی راد ی ( دوب رتهب 12 ) ، لو ی اتن ی ج روصنم هعلاطم ی نا نعم هطبار ،ناگرگ نارتخد رد ناراکمه و ی راد ی ب ی ن هاگآ ی دلاو لغش اب درکلمع و ی ن ( دادن ناشن 21 .) زا مهم رت ی ن دودحم ی ت اه ی ا ی ن م هعلاطم ی هب ناوت راکمه مدع ی خرب ی شناد زا ناکما و نازومآ خساپ اه ی غ ی عقاور ی لد هب ی ل دوخ همانشسرپ زا هدافتسا شرازگ ی ا پ .درک هراش ی داهنش م ی هباشم تاعلاطم ،دوش سررب اب هارمه ی رد نهآ لمکم فرصم مدع للع شناد هزادنا و نازومآ گ ی ر ی صخاش اه ی نوخ ی ، ماجنا .دنوش
تن ی هج گ ی ر ی هب لک روط ی اتن ی ج م ناشن ی هاگآ ،دهد ی درکلمع و شناد دروم رد هعلاطم دروم نازومآ مک نوخ ی نهآ رقف وت نهآ لمکم فرصم و ز ی ع ی لباق دح رد سرادم رد لوبق ی من ی مها هب هجوت اب اذل ،دشاب ی ت ا ی ن عوضوم و هب ی هژ ارب ی شزومآ تلاخادم ،ناوجون نارتخد ی ت اب بسانم أ ک ی د اذغ عبانم رب یی نغ ی حصت و نهآ ی ح اهراتفر ی ذغت ی ه ا ی ، رد ناردام تکراشم اب هارمه هاگآ دوبهب تهج ی شناد درکلمع و رورض نازومآ ی رظن هب م ی فرط زا ،دسر ی عضو ی ت فرصم بسانمان زوت نهآ لمکم ی ع ی شزومآ رب هولاع ،سرادم رد شناد نهآ دروم رد نازومآ ی را ی ، تراظن و شلات بی رتش نلاوئسم ارجا یی ارب ار ی رترثؤم و رتهب یارجا م روشک سرادم رد نآ ی .دبلط رکشت نادردق و ی ای ن قحت حرط لصاح هلاقم ی تاق ی هاگشناد بوصم مولع کشزپ ی ب ی دنجر دک اب 93 / 56 م ی .دشاب رب دوخ م مزلا ی ناد ی م دقت بتارم ی ر تنواعم زا ار دوخ رکشت و قحت ی تاق روانف و ی کشزپ مولع هاگشناد ی ب ی ،دنجر شزومآ شرورپو ب ناتسرهش ی دنجر مامت و ی زع ی ناز ی ارجا رد ار ام هک ی ا ی ن هعلاطم ی را ی ملاعا ،دندومن امن یی م . References
1. Djokic D, Drakulovic MB, Radojicic Z, Crncevic
Radovic L, Rakic L, Kocic S, et al. Risk factors associated with anemia among Serbian school-age children 7-14 years old: results of the first national health survey. Hippokratia. 2010;14(4):252-60.
2. More S, Shivkumar VB, Gangane N, Shende S.
Effects of iron deficiency on cognitive function in school going adolescent females in rural area of central India. Anemia. 2013;2013:819136.
3. Olatunbosun OA, Abasiattai AM, Bassey EA,
James RS, Ibanga G, Morgan A. Prevalence of Anaemia among pregnant women at booking in the University of Uyo Teaching Hospital, Uyo, Nigeria. Bio Med Research International. 2014;(1):1-8.
4. Nabizadeh ASL L, Ahadi Z, Ghardashi Z,
Mozaffari Khosravi H. Comparison of knowledge, attitude and practice of women toward iron deficiency anemia and consumption of iron
supplements in Yazd and Orumiyeh-2011.
Jundishapur Journal of Health Sciences.
2012;4(2):57-65. Persian
5. Chaudhary SM, Dhage VR. A study of anemia
among adolescent females in the urban area of Nagpur. Indian J Community Med. 2008;33(4):243-5.
6. Sadeghifar J, Jafari H, Pourmohammad A,
Rahimi S, Aminzadeh S, Mohammadi R, et al. Educational Intervention on Knowledge, Attitude and Practice (K.A.P) on Girl Students (high school) in Baneh City about Iron Deficiency Anemia in
2008 -2009. Jundishapur J Health Sci.
7. Shahnazi H, TabarIsfahani M, Azarbin S,
Hassanzadeh A, Charkazi A, Moodi M. Impact of
education based on PRECEDE model on
knowledge, attitude and behavior of grade two guidance school girls regarding Iron Deficiency Anemia (IDA) in Isfahan, Iran. J Health Syst Res. 2012;8(5):773-81. Persian
8. Luo R, Zhang L, Liu C, Zhao Q, Shi Y, Miller G,
et al. Anaemia among students of rural China's elementary schools: prevalence and correlates in Ningxia and Qinghai's poor counties. J Health Popul Nutr. 2011;29(5):471-85.
9. Mehrabian F, Valipour R, Kasmaei P, Atrkar
Roshan Z, Mahdavi Roshan M. Survey status and nutritional behavior to prevention of iron deficiency anemia among high school girls in babol city. J Urmia Nurs Midwifery Fac. 2014;11(12):1015-23. Persian
10. Hosseini M, Shojaeizadeh D, Chaleshgar M,
Pishva H. A study of educational intervention on knowledge, attitude, practice about iron deficiency anemia in female adolescent students. J Gorgan Univ Med Sci. 2006;8(3):37-43. Persian
11. Khani S, Kioumarsi H. Effect of iron deficiency
anemia on educational performance and
mathematics skills of the third-year guidance school female students in Garmsar 2010-2011. Scientific Journal of Iran Blood Transfus Organ. 2015; 11(1):77-86.
12. Chaleshgar M, Hosseini M, Shojaeizade D,
Pishva H. A study of knowledge, attitude and
– Ghaemshahr on iron deficiency anemia. Toloo -e-
Behdasht. 2006;5(1-2):1-12. Persian
13. De Andrade Cairo RC, Rodrigues Silva L,
Carneiro Bustani N, Ferreira Marques CD. Iron deficiency anemia in adolescents; a literature review. Nutr Hosp. 2014;29(6):1240-9.
14. Karimi B, Hajizadeh Zaker R, Ghorbani R.
Intake of iron supplement and its related factors in junior and high school girl students of the Iraninan population. Koomesh. 2014;15(3):316-24. Persian
15. Fesharakiniya A, Sharifzadeh GR, Sadrzadeh
M, Seghalehgi H. Prevalence of iron deficiency and its related anemia in junior school students in Birjand. J Birjand Univ Med Sci. 2007;14(3):55-60. Persian.
16. Keskin Y, Moschonis G, Dimitriou M, Sur H,
Kocaoglu B, Hayran O, et al. Prevalence of iron deficiency among schoolchildren of different socio-economic status in urban Turkey. Eur J Clin Nutr. 2005;59(1):64-71.
17. Galloway R, Dusch E, Elder L, Achadi E,
Grajeda R, Hurtado E, et al. Women's perceptions of iron deficiency and anemia prevention and control in eight developing countries. Soc Sci Med. 2002;55(4):529-44.
18. Mohammad Alizadeh Charandaby S, Sehhatie
F, EbrahimiMameghani M, Salmani R. Knowledge and Practice of the students in Tabriz about iron deficiency and iron supplementation. Medical Journal of Hormozgan University. 2014;18(3):265-72. Persian
19. Powers JM, Daniel CL, McCavit TL, Buchanan
GR. Deficiencies in the Management of Iron Deficiency Anemia during Childhood. Pediatr Blood Cancer. 2016;63(4):743-5.
20. Shakouri S, Sharifirad G, Golshiri P,
Hassanzadeh A, Shakouri M. Effect of health education program base on PRECEDE model in controlling iron-deficiency anemia among high school girl students in Talesh. Arak Medical University Journal. 2009; 12(3):47-56. Persian
21. Mansourian M, Shafieyan Z, Qorbani M,
Rahimzadeh Bazraki H, Charkazi A, Asayesh H, et al. Effect of nutritional education based on HBM model on anemia in Golestan girl guidance school
students. Iran J Health Educ Health Promot. 2013; 1(2):51-6. Persian
22. Shander A, Goodnough LT, Javidroozi M,
Auerbach M, Carson J, Ershler WB, et al. Iron deficiency anemia--bridging the knowledge and practice gap. Transfus Med Rev. 2014;28(3):156-66.
23. Shojaeizadeh D. A Study on knowledge,
attitude and practice of secondary school girls in Qazvin on iron deficiency anemia. Iran J Public Health. 2001;30(1-2):53-6.
24. Leonard AJ, Chalmers KA, Collins CE,
Patterson AJ. The effect of nutrition knowledge and dietary iron intake on iron status in young women. Appetite. 2014;81:225-31.
25. Chopra AK, Sood A, Mehta AS. A Study on
Awareness among Adolescent Males in Rural Area of District Amritsar on Iron Deficiency Anemia. Indian Journal of Public Health Research & Development. 2014;5(2):47-51.
26. Kabir Y, Shahjalal HM, Saleh F, Obaid W.
Dietary pattern, nutritional status, anaemia and anaemia-related knowledge in urban adolescent college girls of Bangladesh. J Pak Med Assoc. 2010;60(8):633-8.
27. Hussain T, Shu LY. Awareness of Iron
Deficiency Anemia among women of Reproductive age in Hubei Province, China. Asian Journal of Medical Sciences. 2010;1(1):12-3.
28. Emami P, Aref S. Maternal knowledge, attitude
and practice about supplemental iron and vitamins in infants in four centers supervised by the Islamic Azad University. Medical Sciences Journal of Islamic Azad University, Tehran Medical Branch. 2007;17(3):165-9. Persian
29. Cooper MJ, Cockell KA, L'Abbé MR. The iron
status of Canadian adolescents and adults: current knowledge and practical implications. Can J Diet Pract Res. 2006;67(3):130-8.
30. Alaofè H, Zee J, Dossa R, O'Brien HT.
Education and improved iron intakes for treatment of mild iron-deficiency anemia in adolescent girls in southern Benin. Food Nutr Bull. 2009;30(1):24-36.
1- BSc Student, Department of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran 2- Lecturer, Department of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran 3- MSc Student, Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Corresponding Author: Amir Tiyuri Email: [email protected]
Address: Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Vol. 6, No. 2, Summer 2017 Received: 08.03.2016 Accepted:21.06.2017
Knowledge and Practice of Secondary Girl Students of Birjand in Relation to Iron Deficiency Anemia and Iron Supplementation in 2015
Asma Tiyuri1, Marziyeh Torshizi2, Tayebeh Akbari1, Amir Tiyuri3
Abstract
Background: Iron deficiency is the most common nutritional problem in the world that has affected the physical and mental health of many adolescent girls. The aim of the present study was to determine the knowledge and practice of secondary girl students of Birjand about iron deficiency anemia and iron supplementation in schools.
Methods: This cross-sectional study was conducted in 2015 on 300 girl students in the secondary schools of Birjand who were selected through cluster sampling. Data collection was carried out using a questionnaire containing demographic variables, 18 questions about knowledge and 7 questions for practice. Data were analyzed through SPSS18 and using Chi-square, Fisher's exact test and Pearson correlation coefficient.
Results: Mean scores of knowledge and practice of students were respectively 61.4±13.3 and 59.9±11 of 100. Knowledge of 13.3% of students and practice of 12% of them was good, while 25.7% of students had poor knowledge and 23.3% had poor practice. From all, 13.3% had not consumed iron tablets distributed at school. Knowledge of students showed a significant relationship with father's (P=0.013) and mother's education (P=0.009) and students' practice had a significant relation with father's job (P=0.01) and mother's education (P=0.0001).
Conclusion: Given the results of this study showing relatively poor awareness and practice of students; planning and implementation of educational programs to improve students’ knowledge and practice on anemia, prevention of iron deficiency and correct consumption of iron supplements, seems necessary.
Keywords: Anemia, Iron deficiency, Awareness, Practice, Students
