1 -تیشیذه ٍُشگ ،سبیدبتػا یسبتػشپ ، ُذىـًاد سبتػشپ ی ٍ بهبه یی ، ُبگـًاد مَلػ ىؿضپ ی ْؿ ی ذ تـْث ی ، ،ىاشْت ا ی ىاش هذنسیون :لوؤسم دبثآشلً سَپبضس تؼفس Email: rezapour.r@sbmu.ac.ir هذیکچ :همذقم ،یفیو تبؼلبغه سَْظ بث ُصٍشها تلااؤػ ی سد ةبث سبجتػا ٍ ییبیبپ ِتفبی یبّ ؾٍّظپ بّ ی یفیو حشغه ُذؿ تػا . بث ِخَت ِث عٌَت دی ُبگذ بّ ٍ ًَگبًَگ ی ثحبجه سبجتػا ٍ بپ یب یی سد ؾٍّظپ بّ ی و یف ی ، فذّ صا مبدًا ِؼلبغه ،شضبح ؼت یی ي یبّسبیؼه یلكا سبجتػا ٍ ییبیبپ ؾٍّظپ بّ ی و یف ی صا ُبگذید تحبك ىاشظً فلتخه دَث . شور : ِؼلبغه شضبح هی ِؼلبغه یفیكَت -یؼغمه دَث ِو سد ىآ غوخ یسٍآ تبػلاعا صا كیشع ِؼلبغه ًِبخثبتو ،یا َدتؼخ سد تًشتٌیا ٍ ُبگیبپ یبّ ُداد صا ِلوخ PubMed ، Irandoc ، ScienceDirect ، CINAHL ٍ ISI دٍذحه ِث ىبثص یؼیلگًا ٍ بث ُدبفتػا صا تبولو یذیلو ظجتشه بث ییاٍس ٍ ییبیبپ ؾٍّظپ یبّ یفیو تسَك تفشگ . صا يیث تلابمه ٍ غثبٌه ،ظجتشه یدساَه ِو ىبفلؤه تحبك مبً ٍ ةشده ذٌتؿاد ٍ بّسبث دسَه دبٌتػا ساشل ِتفشگ ،دَث ةبختًا ُذؿ ٍ دسَه یػسشث ساشل تفشگ . سد ِؼلبغه یسبخ صا تلابمه ٍ غثبٌه شتذیذخ لبػ( 2002 ِث ذؼث ) ُدبفتػا ذؿ . هتفای :اه سد عَوده ، 25 ِلبمه سٍشه ی ، محت ی تبم ی ٍ ً ی ض غثبٌه ظجتشه بث سبجتػا ٍ بپ یب یی ؾٍّظپ بّ ی و یف ی صا لبػ 2002 ِث ذؼث جاشختػا ُذؿ ٍ دسَه ِؼلبغه ٍ ػسشث ی ساشل تفشگ . سد فَلخ سبجتػا ٍ ییبیبپ ؾٍّظپ بّ ی و یف ی ، دذؼت شیػبفت ٍ تؿادشث بّ دَخٍ تؿاد ٍ َُیؿ یبّ یثبیصسا ٍ تؼو سبجتػا ٍ بپ یب یی سد تبمیمحت و یف ی ِث ُبگذید بّ ٍ ؾٌیث یبّ هیسَئت ٍ تؿادشث یبّ یتؼّ ًِبػبٌؿ ٍ تفشؼه ًِبػبٌؿ ىبممحه ِتؼثاٍ دَث . هجیتن :یزیگ شّ كمحه بث ِخَت ِث یگتؼثاٍ ِث تتىه بی ُبگذید یشىف فبخ صا ؿٍس ی ًِبگاذخ اشث ی دٌػسبجتػا ی ی ِتفب بّ ی دَخ ُدبفتػا ذّاَخ دشو ٍ سبجتػا ٍ ییبیبپ ؾٍّظپ یبّ و یفی ِث ؾػشپ ػبػا تلااؤػ ی دسَه سد یتؼیچ ؾٍّظپ تخبٌؿ ، ىآ كغٌه ، نوبح شث ىآ ٍ سبجتػا بتً ی ح ىآ گتؼث ی دساد . هژاو‌ذیلک :اه ،یشیزپدبوتػا ،سبجتػا ،ییبیبپ و ؾٍّظپ یفی :عاجرا تؼفس دبثآشلً سَپبضس . صهوژپ‌رد‌ییایاپ‌و‌رابتعا‌یاهرایعم یفیک‌یاه . تهلاػ مَلػ سد یفیو تبمیمحت ِلده 1396 ؛ 6 ( 4 :) 499 -493 . :تفایرد‌خیرات 71 / 3 / 55 :شزیذپ‌خیرات 3 / 8 / 55 هلاقم رورم ی
همذقم
و عَضَه
تیفی
ؾٍّظپ سد
بّ
ی
و
یفی
صا
ِلوخ
ِغذغد
بّ
ی
ىاشگـٍّظپ
سد
.تػا ُدَث ِتؿزگ ىشل غثس
ـٍّظپ
ی
ا سد
يی
ِغثاس
ىبیث
دَوً
د سد ىاشگـٍّظپ ِو
يیلپیؼی
بّ
ی
بث فلتخه
ذی
شؼت
فی
يؿٍس
ٍ
یحضاٍ
صا
سبجتػا
ٍ
یشیزپدبوتػا
بتً
حی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یفی
ِیاسا
ذٌّد
اشث ٍ
ی
ا
دبدی
قخبؿ
بّ
ی
تػبٌه
سد
يیا
فَلخ
ؽلات
ذٌٌو
(
1
د ؾٍّظپ .)
یشگی
سبْظا
تؿاد
،
سبجتػا
بپ ٍ
ییبی
ًبهص
ی
لكبح
یه
دَؿ
ِو
ظتاشتػا ،تلد بث شگـٍّظپ
ی
بّ
ی
أت
ذیی
سد اس دساذًبتػا ٍ ُذؿ
اشف
ذٌی
ؾٍّظپ
دَخ
ث
ِ
گ سبو
دشی
.
سبجتػا
بپ ٍ
ییبی
سد تلد ًِبـً
ٍ ُدَث ِؼلبغه
ِث
سَع
یَل
ث
ىبی
ؽصسا ُذٌٌو
ٍس ،بّ
بّدشىی
ٍ
وعا
ىبٌی
ؾًاد ِث تجؼً
ِث
تػد
ُذهآ
تػا
(
2
سد .)
يیوّ
ِغثاس
،
سد
ِلبمه
یشگید
وأت
ذی
ُذؿ
،تػا
ٍ سبجتػا عَضَه
بپ
ییبی
و تبؼلبغه سد
یفی
بث ظمف ًِ
ذی
ث
ب
مح
تمی
ِو ؽصسا ٍ
شظً عبػا
ِی
Positivismتػا
،
ذؿبث ِتؿاد طبجتسا
،
بث ِىلث
ذی
اساد
ی
Trustworthinessً
ضی
ث ِو ذؿبث
ِ
ػٍ
ِلی
ىآ
د لثبل دشىلوػ يتؿاد شظً صا ىاذٌوـًاد
ىذی
ٌؿ لثبل ٍ
ىذی
ػسشث دسَه
ی
ٍ
ِؼیبمه
ه ساشل
ی
گ
ذًشی
(
2
.)
لثبل
تی
دبوتػا
سد
ؾٍّظپ
یبّ
یفیو
فلتخه عاًَا ِث دَخ
ِلوخ صا
Credibilityاٍس مَْفه لدبؼه ِو
یی
لخاد
ی
سد
شظً
ِی
تبجثا
اشگ
یی
،تػا
Dependabilityمَْفه لدبؼه ِو
ولػ دبوتػا
ی
بی
بپ
ییبی
ؾٍّظپ سد
بّ
ی
وو
ی
ه
ی
،ذؿبث
Transferabilityلىؿ ِو
ی
خسبخ سبجتػا صا
ی
ٍ تػا
Confirmabilityؼمت
نی
ُذیدشگ
تػا
(
3
،
2
.)
ا سد
يی
ِغثاس
،
سد
یـٍّظپ
ث
ىبی
ُذؿ
تػا
بپ ِو
ییبی
لخاد
ی
بی
وعا
ىبٌی
زپ
یشی
ث
ِ
ذْت ىاٌَػ
یذی
اشث
ی
اٍس
یی
بی
زپسٍبث
یشی
ةَؼحه
ذّاَخ
ذؿ
اشثبٌث .
،يی
ؼث
یسبی
تؼت صا
بّ
ی
و ؾٍّظپ سد لَوؼه
یفی
أت تْخ ِو اس
ذیی
بپ
ییبی
ث
ِ
سبو
ه
ی
دٍس
،
ثصبث ِلوخ صا
یٌی
بتً
حی
ٍ ىبگذٌٌو توشؿ ظػَت
بی
ثصبث
یٌی
بتً
حی
لحت صا لكبح
لی
ُداد
ث ِو ىاسبىوّ ظػَت بّ
ِ
ّاس ىاٌَػ
ی
خـت تْخ
قی
لبًآ تحك
ضی
ُداد
ظػَت بّ
ص ِث ،تػا شگـٍّظپ
شی
لاؤػ
ذّاَخ
( دشث
2
لبح سد ؛)
ی
ِو
سد
ؾٍّظپ
دی
شگ
ی
ثصبث
یٌی
بتً
حی
شتْث ىبگذٌٌو توشؿ ظػَت
يی
ٌىت
هی
أت تْخ
ذیی
زپسٍبث
یشی
بتً
حی
ؾٍّظپ
یفیو
شظً سد
ِتفشگ
ُذؿ
تػا
.
،يیٌچوّ
مح ِث شگا
تمی
ث تلبكا ٍ
ِ
ىاٌَػ
هی
اداسبپ سد لكا
نی
و
یفی
ذمتؼه
،دَث
زپساشىت
یشی
ا سد
يی
اداسبپ
نی
بٌؼه
یی
بجً ٍ ِتؿاذً
ذی
سبظتًا ىاشگـٍّظپ مبوت صا
تؿاد
ؾٍّظپ سد ِو
بّ
ی
بتً ِث دَخ
حی
ىبؼىی
تػد
ذٌثبی
(
4
-2
ؿلات ًَِگشّ .)
ی
اضفا تْخ
ؾی
بپ
ییبی
بتً
حی
محت
كی
یفیو
ٌؼه ِث
ی
ساد
ىدَث
بتً
حی
.دص ذّاَخ ِهذك
بث
ِخَت
ِث
فلاتخا
بّشظً
ٍ
ُبگذید
یبّ
فلتخه
سد
دسَه
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
ؾٍّظپ
یبّ
یفیو
ٍ
مٍضل
فبفؿ
یصبػ
،ىآ
مبدًا
ِؼلبغه
بث
فذّ
يییؼت
یبّسبیؼه
یلكا
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
سد
ؾٍّظپ
یبّ
یفیو
صا
ُبگذید
تحبك
ىاشظً
فلتخه
مصلا
ٍ
یسٍشض
دَث
.
هاگذید یاه فلتخم رد هطبار اب یاهرایعم یلصا رابتعا و ییایاپ رد صهوژپ یاه یفیک غپ
صا
یػسشث
غثبٌه
ظجتشه
بث
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
ؾٍّظپ
یبّ
یفیو
ظػَت
،كمحه
ُبگذید
یبّ
فلتخه
سد
فَلخ
یبّسبیؼه
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
ؾٍّظپ
یبّ
یفیو
بث
ِخَت
ِث
فذّ
ِؼلبغه
ِث
تسَك
شیص
جاشختػا
ذیدشگ
.
یبّسبیؼه
یلكا
يییؼت
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
ؾٍّظپ سد
بّ
ی
و
یفی
اضده ؾخث ِػ لهبؿ
ی
شیص
یه
ذؿبث
:
1
ربختا
یبّسبیؼه
اٍس
یی
تبجثا شظً دسَه
اشگ
ىبی
سد
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یفی
2
يتفشگ شظً سد
یبّسبیؼه
اٍس
یی
ؾٍّظپ سد اضده
بّ
ی
و
یفی
3
مبوت لهبو ىدشو دس
یبّسبیؼه
پ صا
ؾی
ؼت
يیی
ُذؿ
دشثسبو
یبّسبیؼه
ػسشث تْخ دَخَه
ی
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
سد
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یفی
ً يؿٍس ٍ حضاٍ
تؼی
سد دَخَه مبْثا ٍ
گًَگچ دسَه
ی
ث
ِ
گسبو
یشی
ا
يی
قخبؿ
تػد تْخ بّ
یثبی
ِث
( دساد دَخٍ ُساَوّ بّدساذًبتػا
2
ا .)
يی
تٍبفت
ث بّ
ِ
لد
لی
ا تٍبفت
يی
عًَ
صا
ؾٍّظپ
تؼّ شظً صا بّ
ی
ػبٌؿ
ی
ٍ
تفشؼه
ػبٌؿ
ی
ؽٍس بت تػا
ػبٌؿ
ی
ىآ
.بّ
تلابمه
دی
شگ
ی
سد
ای
ي
س
ِغثا
ِتؿًَ
تػا
ِو
ا
يی
گًبگٍد
ی
لد ِث
لی
دَخٍ
د
ُبگذی
بّ
ی
ىبْخ ِث فلتخه
یٌؼی
Realismسد
لثبمه
Idealismتػا
(
5
،
2
لبئس .)
تؼی
ا شث بّ
يی
اس ىبْخ ِو ذًسٍبث
ه
ی
ىاَت
ِث
تسَك
نیمتؼه
دشو نسد
؛
لبح سد
ی
ِو
ا
ُذی
لآ
تؼی
ذمتؼه بّ
ذً
ث بٌْت ىبْخ صا به نسد ِو
ِ
تسَك
ٌّر
ی
( تػا
2
،
1
،)
بها
ّ
چی
ا صا ماذو
يی
شظً ٍد
ِی
ًد
یبی
ؼلاٍ
ی
وً دس اس
ی
.ذٌو
ىبًآ
ذًذمتؼه
ا ِچًبٌچ
يی
ِث تبحلاغكا
تٍبفت
بّ
ی
ٌؼه
ی
تؼّ ساد
ی
ػبٌؿ
ی
تفشؼه ٍ
ػبٌؿ
ی
طبجتسا
ذؿبث ِتؿاد
،
بؼه ٍ تلاىـه تسَك ىآ سد
ی
فؼلف ل
ی
سد
وشت تْخ ؽلات مبگٌّ
تی
د
ُبگذی
لبئس
نؼی
تبجثا /
اشگ
یی
بث
اشگسبتخبػ
یی
ؼفت/
شی
اشگ
یی
ث
ِ
( ذهآ ذّاَخ دَخٍ
7
،
6
.)
سد
هی
ِؼلبغه
یفیو
ؾؿ
لهبػ
ِث
ىاٌَػ
یبّسبیؼه
یلكا
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
سد
شظً
ِتفشگ
ُذؿ
تػا
.
يیا
ؾؿ
لهبػ
تسبجػ
صا
بپ
ِی
فؼلف
ی
ؾٍّظپ
،
ٍس
دشىی
بی
ؽٍس
ػبٌؿ
ی
،
َُحً
غوخ
سٍآ
ی
ُداد
بّ
،
ث
ىبی
بث دَخ طبجتسا دسَه سد شگـٍّظپ
توشؿ
ذپ ٍ ؾٍّظپ سد ىبگذٌٌو
ُذی
ِؼلبغه تحت
،
ؼفت
شی
ٍ
اسا
ِی
اشف( ؽساضگ
ذٌی
ث
ىبی
د
ُبگذی
بّ
ی
ذخ
ذی
شع صا
كی
ُداد
ٍ بّ
)ُدبفتػا دسَه ؽٍس
ٍ
كَت
ِی
بّ
یی
ث دسَه سد
ِ
گسبو
یشی
بتً
حی
ِفشح دشىلوػ سد ؾٍّظپ
ا
ی
.تػا
سد
شضبح ِؼلبغه
،
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
يتؿًَ ِلحشه سد بٌْت
محت ؽساضگ
كی
دسَه
یػسشث
ث دَخ ِو تفشگ ساشل
ِ
ىاٌَػ
هی
( ذؿ ِتفشگ شظً سد دساذًبتػا
9
،
8
.)
سد
ـٍّظپ
ی
یىی
شگید
صا
یبّسبیؼه
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
ؾٍّظپ
یبّ
،یفیو
لثبل
تی
دبوتػا
ىآ
بّ
لثبل .تػا
تی
ث دبوتػا
ىبی
وعا ُذٌٌو
ىبٌی
صا
ِتفبی
بّ
یی
تػا
ِو
بٌؼه ُذٌٌو غىؼٌه يىوه ذح بت
ی
توشؿ شظً دسَه
ه ىبگذٌٌو
ی
ث .ذؿبث
ِ
ٍُلاػ
،
هی
ِؼلبغه
یفیو
ًبهص
ی
اساد
ی
لثبل
تی
تػا دبوتػا
،
محت ؽساضگ ُذًٌاَخ شگا بٌْت ٍ شگا
كی
سد
بوً تٍبضل ىآ دسَه
ذی
(
9
.)
سد
ِغثاس
بث
تیلثبل
دبوتػا
سد
ؾٍّظپ
یبّ
یفیو
سد
ِؼلبغه
ا
ی
،
تیلثبل
دبوتػا
یسبیؼه
نْه
سد
ؽٍس
یبّ
كیمحت
یفیو
سد
شظً
ِتفشگ
ُذؿ
؛تػا
اشچ
ِو
تاذّبـه
یًلاَع
سد
یگذًص
یػبوتخا
یٍّشگ
سد
هی
ُسٍد
یًبهص
ِث
كمحه
يیا
ىبىها
اس
ُداد
تػا
ِو
ِث
حغػ
ییلابث
صا
ظثاٍس
يیث
نیّبفه
ٍ
تاذّبـه
تػد
ذثبی
اشثبٌث .
،يی
سد
ؾٍّظپ
یفیو
یاشث
ىذیػس
ِث
،ییبیبپ
دشثسبو
سبْچ
سبىّاس
یسٍشض
تػا
:
ُدبفتػا
صا
ِجحبله
یبّ
سبتخبػ
ِتفبی
ٍ
،اشگوّ
ىبهصبػ
یّد
یبّذٌیاشف
سبتخبػ
ِتفبی
یاشث
تجث
ٍ
شیؼفت
ُداد
،بّ
دَخٍ
للاذح
ٍد
شفً
یاشث
مبدًا
ِجحبله
ِث
تسَك
یصاَه
بث
شگیذىی
ٍ
ِؼیبمه
ِتفبی
بّ
ٍ
دَخٍ
ِتیوو
بوٌّاس
یاشث
یثبیصسا
ٍ
یاشخا
ِهبًشث
ِجحبله
.تػا
ِچًبٌچ
یبضػا
ِتیوو
سد
دسَه
عَضَه
دسَه
یػسشث
ِث
عبوخا
،ذٌػشث
یثبیصسا
یؼوخ
ىآ
بّ
تسَك
یولػ
ٍ
شجتؼه
ِث
دَخ
ذّاَخ
تفشگ
(
10
.)
سد
ِغثاس
بث
تیلثبل
،دبوتػا
سد
ِؼلبغه
ا
ی
لثبل
تی
دبوتػا
سد
ؾٍّظپ
یبّ
یفیو
سبْچ ِث
ؾخث
ؼمت
نی
ُذؿ
تػا
ِو
شّ
هی
ىآ صا
ث بّ
ىبی
ُذٌٌو
یىی
صا
یبّسبیؼه
ٍس
ا
یی
ٍ
بپ
یب
یی
سد
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
ٍ
ؿٍس
ی
اشث فبخ
ی
ِؼلبغه تلد ؾدٌػ
تػا
(
12
،
11
.)
ؾٍّظپ
سَوزه
سد
غلاٍ
ىاٌَػ ِث اس دبوتػا تیلثبل مَْفه
حشغه ییبیبپ ٍ ییاٍس یٌیضگیبخ یاشث یسبیؼه
ُدشو
تػا
ِث بت
ساشل یثبیصسا دسَه یفیو ؾٍّظپ سد اس یولػ تلد ىآ هوو
گ
ی
دش
(
13
زپسٍبث شلٌػ سبْچ صا مَْفه يیا .)
ی
ش
ی
،
لبمتًا
زپ
ی
ش
ی
،
ذلت
ی
ك
زپ
ی
ش
ی
وعا ٍ
ی
ىبٌ
زپ
ی
ش
ی
لیىـت
ُذؿ
تػا
.
سد
ـٍّظپ
ی
اشث
ی
اضفا
ی
ؾ
زپسٍبث
ی
ش
ی
ِث
ىاٌَػ
لٍا
ی
ي
ؼه
ی
سب
سبجتػا
ٍ
بپ
یب
یی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
،
ظتاشتػا حٌپ
ی
فشؼه
ی
ُذؿ
تػا
ًلاَع سَضح لهبؿ ِو
ی
ه سد تذه
ی
ىاذ
ٍ ؾٍّظپ
ذپ مٍاذه ُذّبـه
ی
ُذ
ػسشث دسَه
ی
،
ىاسبىوّ بث َگتفگ
ٍ
ساضگشث
ی
تؼـً
بّ
ی
بػ بث نظٌه
ی
ش
داشفا
ی
گسد ِو
ی
ش
محت
ی
ك
ً سَوزه
ی
ذٌتؼ
،
لحت
ی
ل
فٌه دساَه
ی
اشمتػا تلبل سد
ی
لحت
یل
ی
،
بٌجه ىدَث تػبٌه
ی
سٍاد
ی
ؼفت
ی
،بّش
صسا
ی
ثب
ی
ىآ
بّ
ٍ
لشتٌو
بضػا ظػَت
،
د تسبجػ ِث
ی
،شگ
صسا
ی
ثب
ی
سبجتػا
ُداد
بّ
ِث
ؼفت ٍ طبجتسا ؽٍس
ی
ش
ُداد
بّ
توشؿ ظػَت
محت سد ىبگذٌٌو
ی
ك
تػا
(
17
-14
.)
ث
زپسٍب
ی
ش
ی
ی
ه
محت
ی
ك
ٍ
ی
ِتفب
بّ
ی
ظتاشتػا بث ىآ
ی
بّ
ی
غوخ دذؼته
سٍآ
ی
لبًآ ٍ
ی
ض
تبػلاعا
لكبح
ُذؿ
تػا
ِجحبله .
تبللاه ٍ
بّ
ی
ًلاَع
ی
گسد ٍ
ی
ش
ی
ث
ی
شتـ
توشؿ داشفا بث كمحه
ث ،ُذٌٌو
ِ
گسبو
ی
ش
ی
ؽٍس
بّ
ی
غوخ تْخ ًِبگذٌچ
سٍآ
ی
ً ٍ تبػلاعا
ی
ض
تبػلاعا غثبٌه صا ُدبفتػا
ی
تخَه ًِبگذٌچ
اضفا
ی
ؾ
محت سبجتػا
ی
ك
و
یف
ی
ّاَخ
ذ
ذؿ
.
ؼه
ی
سب
ذؼث
ی
ؼت سد
یی
ي
سبجتػا
ٍ
بپ
یب
یی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
لبمتًا
زپ
ی
ش
ی
ی
ِتفب
بّ
ی
ىآ
بّ
ه
ی
ذؿبث
ا .
ی
ي
ٌؼه ىاذث
ی
ا
ِو تػ
ه سذمچ
ی
صا ىاَت
ی
ِتفب
بّ
ی
ث
ِ
محت صا ُذهآ تػد
ی
ك
سد
هص
ی
ٌِ
بّ
ی
دی
شگ
ا لدبؼه .دشو ُدبفتػا
ی
ي
ّبفه تغل
ی
و
ی
ىَچ
لثبل
ی
ت
ىدَث تػبٌه ٍ دشثسبو
تػا
.
تلغا
و ىاشگـٍّظپ
یف
ی
اضفا تْخ
ی
ؾ
لبمتًا
زپ
ی
ش
ی
ی
ِتفب
بّ
ی
ؼػ دَخ
ی
ه
ی
بوً
ی
ذٌ
بث
ضَت
ی
تبح
لد
ی
ك
اشف ذٌوفذّ ٍ
ی
ذٌ
محت
ی
ك
ُذؿ مبدًا لبوػا ٍ
ؼه سد
ی
ش
پ ىبىها ،ِؼلبغه
ی
گ
ی
ش
ی
ؼه
ی
ش
محت
ی
ك
كَلخ ٍ
ی
تب
ؼوخ
ی
ت
اشث اس ِؼلبغه دسَه
ی
دی
ىاشگ
.ذًصبػ نّاشف
ذلت
ی
ك
زپ
ی
ش
ی
ؼه
ی
سب
ذؼث
ی
سد
ؼت
یی
ي
سبجتػا
ٍ
بپ
یب
یی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
ه
ی
ذؿبث
ٍ
ىآ
ًبهص
ی
تػا
ِو
تبؿساضگ
،
تػد
ً
ِتؿَ
ٍ بّ
ی
تؿاددب
بّ
ی
د كمحه ِث ؾٍّظپ
ی
شگ
ی
ُداد
ِث ٍد شّ ،مبدًاشػ ٍ دَؿ
ی
ِتفب
بّ
ی
ْثبـه
ی
تػد
ی
ذٌثب
.
سد
ـٍّظپ
ی
ؼت
یی
ي
ٍ
یب
ذلت
ی
ك
ٍ ،
ی
گظ
ی
ً شگـٍّظپ
ی
،تؼ
صا ِىلث
كَلخ
ی
تب
ُداد
بّ
ی
ػ ؾمً ذٌچ شّ .تػا ؾٍّظپ
یٌ
ی
شگً
ی
ث ٍ
ی
فشع
ی
أت شث شگـٍّظپ
یی
ذ
ٍ
یب
ذلت
ی
ك
ُداد
غ بّ
ی
ش
لثبل
( تػا سبىًا
19
،
18
.)
وعا
ی
ىبٌ
زپ
ی
ش
ی
ؼه
ی
سب
شخآ
تْخ
ؼت
یی
ي
سبجتػا
بپ ٍ
یب
یی
ُداد
بّ
ی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
.تػا
ٌچوّ
ی
،ي
بپ لدبؼه
یب
یی
سد
ؾٍّظپ
بّ
ی
وو
ی
ِث
ةبؼح
ه
ی
آ
ی
ذ
وعا .
ی
ىبٌ
زپ
ی
ش
ی
شع صا
ی
ك
اشف
ی
ذٌ
ػشثبؼح
ی
تػد لثبل
ی
ثب
ی
شظً عبػا شث .تػا
ی
ِ
Halpernػشثبؼح ،
ی
وعا لشتٌو سَظٌه ِث
ی
ىبٌ
زپ
ی
ش
ی
بتً
ی
ح
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
ُصَح سد
بّ
ی
ص
ی
ش
مبدًا
ِتفشگ
تػا
:
-ُداد
بّ
ی
،مبخ
غوخ
سٍآ
ی
ىآ ظجض ٍ
بّ
-لمت
ی
ل
ُداد
شع صا بّ
ی
ك
ىدشو ِكلاخ
ٍ
ی
تؿاددب
بّ
ی
ُبتَو
-صبػصبث
ی
ُداد
بتً ٍ بّ
ی
ح
سبتخبػ عبػا شث ضتٌػ
ٍذت
ی
ي
ِلَمه ٍ ُذؿ
بّ
ی
ث
ِ
ُذؿ ِتفشگ سبو
-ی
تؿاددب
بّ
ی
ؽٍس
تخبٌؿ
ی
ولت ٍ
ی
تبو
ِث طَثشه
ای
دبد
زپدبوتػا
ی
ش
ی
زپسٍبث ٍ
ی
ش
ی
ی
ِتفب
بّ
-بوت ٍ فاذّا ،ذكبمه ِث طَثشه تلبغه
ی
تلا
ذًٌبه
ّبفه
ی
ن
محت
ی
ك
،
ی
تؿاددب
بّ
ی
لخؿ
ی
تاسبظتًا ٍ
محت سد ىبگذٌٌو توشؿ
ی
ك
(
20
-18
.)
ؼه
ی
سب
لثبل
ی
ت
ػشثبؼح
ی
،
ؼه
ی
سب
ػسشث
ی
سد تحك ٍ تلد
تبجث بث طبجتسا
ی
ِتفب
بّ
ی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
.تػا
ی
ه
ِؼلبغه
ًبهص
ی
ػشثبؼح لثبل
ی
د كمحه ِو تػا
ی
شگ
ی
ظخ ىبوّ
ـه
ی
ٍ
ظخ
ؼه
ی
ش
محت سد اس
ی
ك
پ
ی
گ
ی
ش
ی
بوً
ی
ذ
ٍ
تً ِث
ی
ِد
ا
ی
بمه لثبل
ی
ِؼ
ضوشه شلٌػ .ذػشث
ی
ا مبوت
يی
بّسبیؼه
ؾٌواٍ
كمحه دشف
تػا
ث ِو
ىبی
بًاَت ُذٌٌو
یی
بػبٌؿ سد شگـٍّظپ
یی
ؾٍّظپ سد دَخ ؾمً
،
گسد
یشی
عبػا شث لوػ ٍ ؾٍّظپ سد
شع صا ىآ
كی
بتً
حی
ه ؾٍّظپ
ی
.ذؿبث
لىؿ
1
یبّسبیؼه
ؼت سد مصلا
يیی
لثبل
تی
دبوتػا
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یفی
ىبـً اس
ُداد
تػا
.
لکض 7 . یداهنطیپ‌لذم Lincoln و Guba تیلباق‌یبایسرا‌تهج صهوژپ‌رد‌دامتعا یفیک‌یاه ( 4 ) ث قَف لذه
ِ
تسَك
هی
اشف
ذٌی
َپ
بی
شظً سد مٍاذه ٍ
ذؿ ِتفشگ
ُ
تػا
ا سد .
يی
لذه
،
اسا ؾخث شّ
ِی
ُذٌّد
تبػلاعا
ی
ذؼث ؾخث دسَه سد
ی
یه
ذؿبث
.
یبّسبیؼه
زپدبوتػا
،یشی
جه
يی
ؾخث
بّ
ی
و ؾٍّظپ فلتخه
یفی
ِو ُدَث
بًاَت تخَه
یی
صسا سد شگـٍّظپ
یثبی
سد ؾٍّظپ صا ؾخث شّ
ع
ی
ٍ
بی
ِؼلبغه صا غپ
ُذیدشگ
تػا
(
22
،
21
،
15
.)
شث
عبػا
ی
ِتفب
بّ
ی
ؾٍّظپ
،شضبح
ىی
ی
د
ی
شگ
ا
ص
ؼه
ی
بّسب
ی
لكا
ی
سد
ؼت
یی
ي
اٍس
یی
ٍ
بپ
یب
یی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
عَضَه ،
ؾٍّظپ یضیوه
دَث
.
سد
ا
ی
ي
،ِغثاس
سد
ـٍّظپ
ی
ث
ی
ىب
ِچ شگا ُذؿ
یظتاشتػا
صسا سد دبوتػا تیلثبل یبّ
ی
ثب
ی
تػا ذیفه یولػ تلد
،
وضت اس ىآ یلٍ
ی
ي
ً
ذّاَخ
دشو
.يیاشثبٌث
،
یظتاشتػا ِث ِخَت
یبّ
وّا ٍ ؾٍّظپ یضیوه
ی
ت
ىآ
شف سد بّ
ا
ا سد ؾٍّظپ ذٌی
ی
دبد
سبجتػا
بپ ٍ
یب
یی
اساد
ی
وّا
ی
ت
كبخ
ی
تػا
(
23
.)
ؾٍّظپ سد ؾٍّظپ یضیوه
بّ
ی
ًبىه ِث یفیو
ی
نؼ
بّ
یی
ع سد ِو دساد ُسبؿا
ی
اشف
ی
ذٌ
یدیسذت يیوضت سَظٌه ِث ؾٍّظپ
ؿ ُدشث سبو ِث ؾٍّظپ ییبیبپ ٍ ییاٍس
ُذ
تػا
.ًبىه يیا
ی
نؼ
ّ
ب
سد
ا تْخ ؾٍّظپ لحاشه مبوت
ی
دبد
ی
ِتفب
بّ
ی
وغه
ئ
تػا دسَه ،ي
ُدبف
ساشل
ُذؿ ِتفشگ
سد رَفً صا لجل بّبغخ حلاكا ٍ ییبػبٌؿ بث بت
ت ِدیتً سد ٍ لذه
أ
ُداد لیلحت ٍ ِیضدت سد شیث
بّ
ِتفبی یػًَ
یبّ
ا شجتؼه یـٍّظپ
ی
دبد
بوً
ی
ذ
(
24
،
23
.)
تیلثبل ىبٌیوعا یشیزپذییأت تیلثبل لبمتًا یشیزپةبتصبث سبجتػالوذج 7 . هصلاخ اقع ی ذ صهوژپ‌رد‌ییایاپ‌و‌رابتعا‌یاهرایعم‌دروم‌رد یاه یفیک بحاص نازظن لاس هصلاخ اقع ی ذ Arminio ٍ Hultgren ( 27 ) 2002 سد هی ِؼلبغه یفیو ؾؿ لهبػ ِث ىاٌَػ یبّسبیؼه یلكا سبجتػا ٍ ییبیبپ سد شظً ِتفشگ ُذؿ ،تػا صا ِلوخ ِیبپ یفؼلف ،ؾٍّظپ دشىیٍس بی ؽٍس یػبٌؿ Guba ٍ Lincoln ( 4 ) 1994 تیلثبل دبوتػا سد ؾٍّظپ یبّ یفیو شیظً سٍبث پ یشیز ٍ كیذلت ،یشیزپ یبّسبیؼه ییاٍس ٍ ییبیبپ سد يیا ؾٍّظپ بّ ةَؼحه ُذؿ تػا . Bryman ( 10 ) 2001 سد ؾٍّظپ یفیو یاشث ىذیػس ِث ،ییبیبپ دشثسبو سبْچ سبىّاس یسٍشض تػا : ُدبفتػا صا ِجحبله یبّ سبتخبػ ،ِتفبی تجث ٍ شیؼفت ُداد ،بّ مبدًا ِجحبله یبّ یصاَه ٍ ِؼیبمه ِتفبی بّ ٍ دَخٍ ِتیوو بوٌّاس ( 10 .) Hope ٍ Waterman ( 28 ) 2003 یبّسبیؼه یلكا يییؼت سبجتػا ٍ ییبیبپ ؾٍّظپ سد بّ ی و یفی لهبؿ ربختا یبّسبیؼه اٍس یی تبجثا شظً دسَه اشگ ىبی ؾٍّظپ سد بّ ی و ،یفی يتفشگ شظً سد یبّسبیؼه اٍس یی ؾٍّظپ سد اضده بّ ی و یفی ٍ مبوت لهبو ىدشو دس یبّسبیؼه پ صا ؾی ؼت يیی ُذؿ تػا . Morse ( ىاسبىوّ ٍ 24 ) 2002 یظتاشتػا ِث ِخَت ٍظپ یضیوه یبّ ؾّ ٍ ػشثبؼح ی صا ِلوخ ػبؼح ی ت شگـٍّظپ ٍ بفو ی ت ًَِوً گ ی ش ی ا سد ی دبد سبجتػا بپ ٍ یب یی اساد ی وّا ی ت كبخ ی تػا .
ظتاشتػا
ی
بّ
ی
وه
ی
ض
ی
ؾٍّظپ
صا
دی
ُبگذ
Morseٍ
لهبؿ ىاسبىوّ
ػبؼح
ی
ت
شگـٍّظپ
،
ؽٍس مبدؼًا
ػبٌؿ
ی
،
بفو
ی
ت
ًَِوً
گ
ی
ش
ی
،
غوخ
سٍآ
ی
لحت ٍ
ی
ل
ُداد ىبهضوّ
بّ
،
شىفت
سَئت
ی
ه
ٍ
سَئت ِؼػَت
ی
تػا
(
24
).
و
یف
ی
ت
ص دٍذح بت ؾٍّظپ
ی
دب
ی
تسبْه ِث
ٍ
ػبؼح
ی
ت
گتؼث شگـٍّظپ
ی
للاخ .دساد
ی
،ت
ػبؼح ،تسبْه
ی
ت
ٍ
فبغؼًا
زپ
ی
ش
ی
اٍس ،ؾٍّظپ مبدًا ىبهص سد
یی
بپ ٍ
یب
یی
اس ىآ
وضت
ی
ي
ذّاَخ
دشو
اشث .
ی
لبًآ لبثه
ی
ض
ُداد شوتؼه
ظػَت بّ
لىؿ ِث شدٌه ،كمحه
گ
ی
ش
ی
تلااؤػ
ی
ذّاَخ
ذؿ
ًَِوً ِو
گ
ی
ش
ی
ا اس ذٌوفذّ
ی
ةبد
ه
ی
بوً
ی
ذ
ػبؼح ىاذمف .
ی
ت
مبوت سد كمحه
ؾٍّظپ لحاشه
،
اٍس
یی
ذْت دسَه اس ىآ
ی
ذ
ساشل
ُداد
ِو
بتً
ی
ح
ىآ
ؼه سد
ی
بّسب
ی
بًْ
یی
صسا
ی
ثب
ی
سبىؿآ
ذّاَخ
ذؿ
(
25
،
24
.)
سد
ـٍّظپ
ی
تػد عبػا
ی
ثب
ی
اٍس ِث
یی
بپ ٍ
یب
یی
سد
ؾٍّظپ
و
یف
ی
تـگشث ٍ تفس لهبؼت ،
ی
ه
ی
ىب
ُداد
لحت ٍ بّ
ی
ل
ىآ
بّ
ا ِث .تػا
ی
ي
ٌؼه
ی
شخ سد ِو
ی
ىب
و ؾٍّظپ مبدًا
یف
ی
ُساَوّ
ُداد ىٍسد صا
ا بّ
ی
ُذ
بّ
ی
ذخ
ی
ذ
ی
سَْظ
ذّاَخ
دشو
ِو
ُسبثٍد
ُداد سد
بّ
ی
ذخ
ی
ذ
أت
یی
ذ
ذّاَخ
ذؿ
(
26
،
23
.)
ِث
سَع
،یلو
یه
ىاَت
ِتفبی
یبّ
لكبح
صا
ؾٍّظپ
اس
سد
لٍذخ
1
ِكلاخ
.دشو
ثحب بث
ِخَت
ِث
تلبغه
قَف
ه
ی
ىاَت
تفگ
ِو
صٌَّ
تلااؤػ
صی
دب
ی
سد
دسَه
ؼه
ی
بّسب
ی
لكا
ی
سبجتػا
ٍ
بپ
یب
یی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
حشغه
تػا
ُدشتؼگ یویّبفه ییبیبپ ٍ ییاٍس .
ُدَث
مبوت سد ِو
نیاداسبپ
ساشل ُدبفتػا دسَه یولػ یبّ
ِتفشگ
تػا
ِچشگا .
یظتاشتػا
یتٍبفته یبّ
سد
ذؿ ُدبفتػا یفیو نیاداسبپ
،ُ
یلٍ
ِث
شظً
ه
ی
ذػس
ِو
ُطاٍ
سبجتػا
ٍ
بپ
یب
یی
بتً
ی
ح
یاشث
ِوّ
ىآ
بّ
حشغه
تػا
سد یولػ تلد .
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
ِو تػا یثَلغه فذّ
یظتاشتػا كیشع صا
ثصبث یبّ
یٌ
ی
بتً
ی
،ح
ػشثبؼح
ی
یضیوه ٍ
لكبح ،ؾٍّظپ
دشگ
ی
ُذ
تػا
ٍ ییاٍس ِو دبوتػا تیلثبل مَْفه .
ه طبجتسا نّ ِث اس ییبیبپ
ی
،ذّد
اساد
ی
وّا
ی
ت
ٍ
ی
ُظ
ا
ی
تػا
.
هجیتن یزیگ ِث
سَع
لو
ی
،
سد
فَلخ
سبجتػا
ٍ
بپ
یب
یی
ؾٍّظپ
بّ
ی
و
یف
ی
ه
ی
ىاَت
تفگ
:
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
سد
ؾٍّظپ
یبّ
یفیو
شع صا
كی
ث
ِ
گسبو
یشی
ِػَوده
ا
ی
ظتاشتػا صا
ی
ػٍشپ ٍ بّ
یبّشدی
أت
ذیی
لجل ُذؿ
ی
ً لكبح
ذّاَخ
،ذؿ
ِىلث
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
هی
ِث بٌْت ًِ ِؼلبغه
مبدًا
لحاشه
بتً ٍ ؽساضگ يتؿًَ َُحً ِث ِو ؾٍّظپ
حی
ً ؾٍّظپ صا لكبح
ضی
گتؼث
ی
دساد
ٍ
ا ِث شدٌه دَخ
دبدی
ث
ؾٌی
ذخ
ذی
( ًِاذٌهدشخ تٍبضل ٍ
Wise judgmentظػَت )
ىبگذًٌاَخ
ذّاَخ
ذؿ
.
ٌچ
يی
تٍبضل
ی
دسَه سد
سبجتػا
ٍ
ییبیبپ
ؾٍّظپ
یفیو
سبتػاَخ
ِثشدت
یلوػ
محت ؽساضگ ُذًٌاَخ
كی
فَلخ سد
اشف
ذٌی
ؾٍّظپ
تػا
غلاٍ سد .
،
و دسَه سد تٍبضل
تیفی
سَئت ِثشدت ِث بٌْت ؾٍّظپ
هی
هدبوآ ٍ
هی
ً
صبی
.دساذً
صا
فشع
دی
،شگ
اٍس
یی
تػا یولػ تلد تؼو یاشث یساضثا
كبخ ىٌَف صا ُدبفتػا كیشع صا ِو
ی
ؾٍّظپ یضیوه ىَچوّ
لكبح
ُذؿ
تػا
ث .
ِ
ییاٍس ؾٍّظپ مبوتا صا غپ ِو ىآ یبخ
شف ،ددشگ یػسشث ىآ ییبیبپ ٍ
ا
يیح سد ِو ؾٍّظپ یضیوه ذٌی
تیبػس ؾٍّظپ مبدًا
ُذؿ
،تػا
تلد
يیوضت اس یولػ
ذّاَخ
دشو
يیاشثبٌث .
،
ؼه ،یولػ تلد يیوضت یاشث
ؤ
شگـٍّظپ تیلٍ
تٍبضل ِث تجؼً
تیوّا ؾٍّظپ مبدًا صا ذؼث یخسبخ یبّ
دساد یدبیص سبیؼث
.
ینادرذق‌و‌زکطت صا
مبوت
ًبؼو
ی
ِو
كمحه
اس
سد
مبدًا
ِؼلبغه
شضبح
ی
سب
ی
،ذًدَوً
ِث
فَلخ
بضػا
ی
مشتحه
ّ
ی
تأ
ولػ
ی
ُذىـًاد
سبتػشپ
ی
ٍ
بهبه
یی
ُبگـًاد
مَلػ
ىؿضپ
ی
ىاشْت
ذمت
ی
ش
ٍ
شىـت
ه
ی
دَؿ
.
References1. Cua F, Theivananthampillai P. Understanding quality in qualitative research in is: A practitioners road map.
Otago, New Zealand: University of Otago; 2009.
2. Rolfe G. Validity, trustworthiness and rigour: Quality and the idea of qualitative research. J Adv Nurs 2006;
53(3): 304-10.
3. Graneheim UH, Lundman B. Qualitative content analysis in nursing research: Concepts, procedures and
measures to achieve trustworthiness. Nurse Educ Today 2004; 24(2): 105-12.
4. Guba EG, Lincoln YS. Competing paradigms in qualitative research. In: Denzin NK, Lincoln YS, editors.
Handbook of qualitative research. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications Inc.; 1994. p. 105-17.
5. Johnson KE. Comparing and contrasting quantitative and qualitative research methods. Fort Lauderdale, FL: NOVA Southeastern University; 2008. [Online]. [cited April 24, 2012]. Available from: URL: http://kevin.thecuttinged.com/education/nova/arc8920/ExtraCredit.pdf
6. Walsh D, Downe S. Appraising the quality of qualitative research. Midwifery 2006; 22(2): 108-19.
7. Patton MQ. Two decades of developments in qualitative inquiry: A personal, experiential perspective. Qual Soc
Work 2002; 1(3): 261-83.
8. Malterud K. Qualitative research: Standards, challenges, and guidelines. Lancet 2001; 358(9280): 483-8. 9. Saie A. Methodological research in sociological sciences. Tehran, Iran: Samt Publication; 2009. [In Persian]. 10. Bryman A. Social research methods. Oxford, UK: Oxford University Press; 2001.
11. Strauss AL, Corbin JM. Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded
theory. Tehran, Iran: Institute for Humanities and Cultural Studies; 2006.
12. Danaiefar H, Mozaffari Z. Improve validity and reliability in managerial qualitative research: Focues on research
verification strategies. Management Research in Iran 2007; 1(1): 131-62.
13. Clissett P. Evaluating qualitative research. Orthop Nurs 2008; 12(2): 99-105.
14. Oskouie SF, Peyrovi H. Qualitative research in nursing. Tehran, Iran: Iran university of Medical Sciences
Publications; 2009. [In Persian].
15. Uwe F. An introduction to the qualitative research. Trans. Jalili H. Tehran, Iran: Nei Publications; 2011. 16. Murphy FJ, Yielder J. Establishing rigour in qualitative radiography research. Radiography 2010; 16(1): 62-7. 17. Adib Hajbagheri M, Parvizi S, Salsali M. Qualitative research methods. Tehran, Iran: Boshra Publications; 2007.
[In Persian].
18. Sarantakos S. Social research. Basingstoke, UK: Macmillan; 1998.
19. Seale C. Quality issues in qualitative inquiry. Qual Soc Work 2002; 1(1): 97-110.
20. Sparkes AC, Smith B. Judging the quality of qualitative inquiry: Criteriology and relativism in action. Psychol
Sport Exerc 2009; 10(5): 491-7.
21. Long T, Johnson M. Rigour, reliability and validity in qualitative research. Clin Eff Nurs 2000; 4(1): 30-7. 22. Taleghani F. Adaptation process in woman with breast cancer [PhD Thesis]. Tehran, Iran: Tehran University of
Medical Science; 2005. [In Persian]
23. Sharts-Hopko NC. Assessing rigor in qualitative research. J Assoc Nurses AIDS Care 2002; 13(4): 84-6.
24. Morse JM, Barrett M, Mayan M, Olson K, Spiers J. Verification strategies for establishing reliability and validity
in qualitative research. Int J Qual Methods 2002; 1(2): 13-22.
25. Noble H, Smith J. Issues of validity and reliability in qualitative research. Evid Based Nurs 2015; 18(2): 34-5. 26. Leung L. Validity, reliability, and generalizability in qualitative research. J Family Med Prim Care 2015; 4(3): 324-7. 27. Arminio JL, Hultgren FH. Breaking out from the shadow: The question of criteria in qualitative research. J Coll Stud
Dev 2002; 43(4): 446-60.
28. Hope KW, Waterman HA. Praiseworthy pragmatism? Validity and action research. J Adv Nurs 2003; 44(2): 120-7.
1- Assistant Professor, Department of Nursing Management, School of Nursing and Midwifery, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Corresponding Author: Rafat Rezapour-Nasrabad, Email: rezapour.r@sbmu.ac.ir
Criteria of Validity and Reliability in Qualitative Research
Rafat Rezapour-Nasrabad1
Abstract
Introduction: Today, with emerging qualitative methodology, questions about the validity and reliability in qualitative research findings have raised. According to different views about validity and reliability of qualitative research, this study aimed to determine the main criteria of validity and reliability in qualitative research from the view pointes of experts groups.
Method: In this cross-sectional descriptive research, internet scientific search was done in national and international valid databases including Irandoc, PubMed, CINAHL, ScienceDirect, and Thomson Reuters Web of Science using keywords about the validity and reliability of qualitative research. The articles focusing on the validity and reliability in qualitative research in the area of health and hygiene during the years after 2002 were extracted and assessed.
Results: A total of 25 research and review articles, and other resources related to reliability and validity of qualitative research since 2002 were extracted and assessed. There were variety of methods, and interpretive viewpoints about the validity and reliability of qualitative researches. Evaluation methods to gain credibility and reliability in qualitative researches depended on researchers' ontological, epistemological, and theoretical attitudes and insights.
Conclusion: Any researcher depending on his/her theoretical insights selects a separated method to assess the reliability of their qualitative researches. The reliability and validity in qualitative researches depend on asking principle questions about the nature of research, recognition of it, the logic governing it, and the trustworthiness of results.
Keywords: Trustworthiness, Qualitative research, Reliability, Validity
Citation: Rezapour-Nasrabad R.Criteria of Validity and Reliability in Qualitative Research. J Qual Res Health Sci 2017; 6(4): 493-9.
Received date: 06.06.2016 Accept date: 24.10.2016
Review Article
