FIZIKA II.pdf
294
0
0
Full text
(2) Rryma elektrike në përcjellës V Të paramendoj më përçuesin. -. -. -. +. E. Web Link: DC Electricity. Tani paramendoni që përçuesi i njëjtë të lakohet në një qark:. Bateri ose burim tjetër i burimit të fem. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. -. + U. -. -. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(3) Rryma elektrike në qarkun e rrymës fem - "forcë" elektromotore (elektrolëvizore) - Ndryshimi potencial në mes të poleve të burimit të energjisë elektrike. fem = 9 V Poli pozitiv (+). fem = 12 V Poli pozitiv (+). Poli negativ (-)Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Poli negativ (-). FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(4) Rryma elektrike në qarkun e rrymës I. +. Kahja e rrymës mirret se është e njejtë si e “bartësit e ngarkuar pozitive“. + +. q Intenziteti i rrymes I t Njësia SI = Amper (A) = 1 C/s. Shënime mbi rrymën: 1) Mos harroni: Ngarkesa elektrike ruhet 2) Rryma është madhësi skalare jo vektoriale. 3) Ka dy lloje të rrymave: Rryma njëkahore. Rryma alternative. Ngarkesat elektrike lëvizin në të njëjën kahje tërë kohën. ngarkesa lëviz para mbrapa në mënyrë alternative. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKE-. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Web Link: Conventional Current Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Web Link: AC vs. DC. FIZIKA.
(5) Detyrë: Një rrymë e vijueshme prej 5.0 A rrjedh nëpër këtë përçues:. I Sa sasi e ngarkesës elektrike kalon nëpër këtë pikë për 4.0 minuta?. TEST: A do ta zëjë rryma zogun në përçuesin me tension të lartë? Pse?. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(6) Rezistenca elektrike. U Rezistenca R I. Tensioni i aplikuar Rryma elektrike. Njësia SI: Ohm () = 1 V/A. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(7) Rezistorët Rezistori – komponent e qarkut e dizajnuar për të siguruar një rezistencë të caktuar ndaj rrjedhjes së rrymës. (simboli rezistorit:. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. ). FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES Web. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Link: Resistance FIZIKA.
(8) Detyrë: Të paraqitet qarku i rrymës së baterisë. Rezistenca e filamentit të llampës. Ndërpresi. R. U. +. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. I. Ndërprerësi. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(9) Detyrë:. 9V. 1000 . Vizatoni qarkun elektrik, dhe llogaritni rrymën në këtë qark.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(10) Rezistenca specifike Rezistenca = R = veti e rezistorit të dhënë (p.sh: 20 , 400 , etj.) Rezistenca specifike : veti e materialit që përdoret për ndërtimin e rezistorëve. Ndërtimi i rezistorëve. L R S. L . S. (: Njësia SI = ·m). Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(11) Detyrë: Nëse një linjë energjie alumini me prerje tërthore prej 4.9x10-4 m2. Gjeni rezistencën e 10,0 km të këtij teli.. Sa është gjatësia e telit tungsten brenda llambës së dritës?. 220 V. Tel tungsteni me rreze 0,045 mm. I = 12.4 A Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Web Link: Light bulb. FIZIKA.
(12) Ligji i Ohm-it. U IR (IU) “Ligji i Ohm-it”. Ai vlen për rezistorët:. A është me të vërtetë ligj?. I (IU) U. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(13) Ligji i Ohm-it. Dioda. poçi elektrik. (IU) I. I. U. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. “Ligji i Ohm-it” nuk vlen për të gjitha rastet!. U. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(14) Fuqia elektrike. Fuqia P IU Njësia SI = 1 Wat (W) = 1 J/s Fuqia - shkalla e bartjes së energjisë. Nëse pajisja është rezistor:. U=IR. P = I U = I2R P = I U = U2/R. Energjia e shëndrruar nga rezistori në energji termike.. I=U/R Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(15) Detyrë Gjeni:. 220 V. a) rezistencën e ngrohësit b) Rrymën elektrike nëpër ngrohës c) sasia e nxehtësisë që prodhon gjatë 1 orë. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. 1500 W ngrohësi. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(16) Rryma alternative. …të kthehemi te dallimi ndërmjet rrymës së vijueshme dhe alternative: Vijueshme. (. ):. P.sh :. Tensioni koha Altern (. P.sh:. ): koha. Tensioni. Tensioni alternativ:. U U0 sin ( 2 f t ). Amplituda e tensionit. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. frekuenca FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKE- koha NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Web Link: AC vs. DC. FIZIKA.
(17) Rryma alternative Si paraqitet rryma elektrike alternative?. t f π 2 R n i s. 0. U U I R. . Prizë tipike shtëpiake:. . U0 = 220 V f = 60 Hz. = I0 = amplituda e rrymës Intenziteti i rrymës elektrike alternative:. . Llambë e dritës: Rezistenca R. I. t. I I0sin (2 f t) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(18) Fuqia e rrymës alternative P=IU=? Vlera maksimale. Ief . I0. 2. P.sh.:. Uef . U0. 2. U0 = 220 V. f = 60 Hz. Këto janë vlerat efektive. P = Ief Uef P = (Ief)2 R P = (Uef)2 / R Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(19) Detyrë 1. Sa është tensioni ef? U0 = 220 V. f = 60 Hz 2. Orë alarmi Sa herë në ditë e ndryshon kahjen rryma?. 3. U0 = 220 V f = 60 Hz. Nëse fuqia e altoparlantit është 55 vat, dhe rezistenca e saj është 4.0 , çfarë është tensionit maksimal? Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(20) Detyrë Të paraqitet qarku i rrymës së figurës Elementi ngrohjes së rezistencës R. Gjeneratori i rrymës alternative. Zgjidhja. Gjeneratori i rrymës alternative. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(21) Sqarim:. 220 V. Ndërprerësi. Llampa elektrike. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(22) Lidhja e rezistorëve Rezistorët në lidhje varg. R1. R2. Re R1 R2 (Re > R1 , R2). Rezistorët në lidhje paralele. R1. R2 Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. 1 1 1 RP R1 R2 (RP < R1 , R2) FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(23) TEST. R. R. Nëse dy rezistorë të njëjtë janë të lidhur në varg dhe rryma elektrike kalon nëpër të dy rezistorët atëherë rryma që kalon në rezistorin e dytë është: 1. barabartë me rrymën që kalon përmes së rezistorit të parë. 2. gjysma e rrymës që kalon përmes së rezistorit të parë. 3. më e vogël se, por jo gjithësesi sa gjysma e rrymës që kalon përmes rezistorit të parë.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(24) TEST A R1. R2. Rn. B Sa më shumë resistorë që shtohen në qarkun paralel të paraqitur në fig, rezistenca e përgjithshme ndërmjet pikave A dhe B 1. rritet 2. mbetet i njëjtë 3. zvogëlohet. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(25) TEST. Për disa drita të vezulluese, nëse një llambë dëmtohet, të gjitha llambat nuk punojnë. Për raste tjera, nëse një llambë dëmtohet, të gjitha llambat tjera qëndrojnë ndezur. Cili FAKULTETI është Idallimi? SHKENCAVE MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(26) Qarqet elektrike Qarku bazë:. I. U Qarku në varg:. I U. U. I = U/R. Rryma (I) ka vlerë të njëjtë kudo në qark. . R1 R2. I. R. Re. . UR1 + UR2 = Uburimit. . R e = R1 + R2. . I = U/Re. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(27) Qarqet elektrike. Qarku me rezistorë paralel:. I1. . I2. U. R1. I3. ?. U. . I1 = I2 + I3. R2. Uburim = UR1 = UR2 I1. I1 = U/RP. RP. . . I = U/R1. 2 i Prishtinës Universiteti UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. 1 1 1 R P R1 R 2. I = U/R. FAKULTETI MATEMATIKE I SHKENCAVE 3 2 NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(28) Detyrë 1. 2. 4. 16 V. U. 28 . 4. Sa është rezistenca ekuivalente? Të llogaritet rryma në këtë qark.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. 47 . Rryma nëpër rezistorin 47 është .12 A. Të llogaritet tensioni U i baterisë.. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(29) Detyrë 1. 16 V. 4. 4. Sa është rezistenca ekuivalente? Të llogaritet rryma në të gjitha degët e qarkut.. 2. U. 47 . 28 . Rryma në rezistor 47 është 0.12 A Të llogaritet rryma nëpër rezistorin prejFAKULTETI 28 . I SHKENCAVE MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(30) Rekapitullim: lidhja e rezistorëve. U. R1. Në një qark me rezistorë në seri, rryma është e njëjtë në secilin rezistor.. R2. Në një qark me rezistorë në paralel, tensioni është i njëjtë përgjatë secilit rezistor. U. R. R. 1. 2. Të theksojmë se terminologjia do të na ndihmojë të mbaimë në mend se si të matet rryma dhe tensioni. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(31) Matja e tensionit dhe rrymës në skajet e një rezistori. Shenja për voltmetër. Shenja për ampermeter. V. A. qarku duhet të këputet për të matur rrymën!. Tensioni ndërmjet pikave A dhe B UAB. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Rryma I. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(32) Sqarim: Si të llogaritet rezistenca ekuivalente për një grup të rezistorëve: 1. 2. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(33) Detyrë:. Të llogaritet rezistenca ekuivalente për një grup të rezistorëve:. Gjej rezistencën ekuivalente të këtij qarku.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(34) Rregullat e Kirchoff-it I) Rregulla e nyjes Shuma e rrymave të hyjnë në një nyje është e barabartë me shumën e rrymave që dalin nga nyja.. P.sh:. I2 I3. I1. I1+ I2+ I3= I4. I4. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES Web Link:. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Kirchoff’s 1st Law FIZIKA.
(35) Rregullat e Kirchoff-it. II) Rregulla e qarkut Shuma e ndryshimeve të potencialit rreth çfarëdo qarku të mbyllur është zero. p.sh:. U. +. + R1. -. + R2. I2. -. I1. -. Ky cikël (në kahje të akrepave të orës):. +U - I2R1 - I2R2 = 0. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. I3. U = IR + R3. -. UR1 = I2R1 UR2 = I2R2 UR3 = ?. Shkruani ekuacionet për këtë cikël dhe ciklin e jashtëm FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES Web Link:. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Kirchoff’s 2nd Law FIZIKA.
(36) Shpjegim: Këtu janë hapat për zbatimin e rregullave të Kirchoff-it për të zgjidhur rrymat dhe tensionet e panjohura në një qark: Hapi 1) Shëno të gjitha rrymat e ndryshme në qark I1, I2, I3, etj (kahja e rrymës është arbitrar) Hapi 2) Zbatoni rregullën e nyjës në çdo nyje (një nyje do të japë informacione të tepërta) Hapi 3) Shënoni se cili fund për secilën pajisje është + ose –. -. +. I +. -. Hapi 4) zbatoni rregullën e ciklit për çdo cikël të pavarur Hapi 5) zgjidhni ekuacionet për madhësitë e panjohura Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(37) TEST 3.0 V 8.0 V. 4.0 1.7 A 5.0 Përdorni rregullat e Kirchoff-it për të gjetur a) të dy rryma e mbetura në qark, dhe b) tensionin e panjohur. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL Web Link: SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Building circuits FIZIKA.
(38) Kondenzatorët. Përkujtojmë:. S. . 0 S C d. CS C 1/d. Kondenzatorët varg:. d Kondenzatorët paralel:. C1. U U. C1. Ce C1 C2 Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. C2. C2. 1 1 1 Ce C1 C2. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(39) Detyrë:. 5V. 8.0 F. 4.0 F. 6.0 F. a) Gjej kapacitetin e përgjithshëm të qarkut b) Gjej ngarkesën e përgjithshme që ruhen në kondenzatorë.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(40) Qarqet RC Ngarkimi i kondenzatorit:. Për t = 0: afër ndërprerësit Çasti i parë:. N. I = U0/R. Pastaj: I zvogëlohet ashtu si kondenzatori mbushet me ngarkesë elektrike Përfundimisht:. Web Link: RC Circuit I. I = 0, dhe Ucap = Uburimit = U0. Web Link: RC Circuit II. Ngarkesa në kondenzator. Ngarkesa e kondenzatorit të plotë. q0 = CU0. qq0 1e t. RC. Koha. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. RC = konstanta e kohës = . FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(41) Qarqet RC Shkarkimi i kondensatorit: Kondensator fillon i ngarkuar plotësisht me tension të U0 Për . t = 0: afër ndërprerësit. çasti i parë: I = U0/R. pastaj: I zvogëlohet ashtu si kondensatori e. Web Link: RC Circuit I. humbet ngarkesën e tij. Ngarkesa në kondenzator. Përfundimisht:. Web Link: RC Circuit II. I = 0, dhe Ucap = 0. q q0e. . t RC. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. koha. . q q0e. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA. t RC.
(42) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(43) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS Nëna Terezë, 10000 Prishtinë, Kosovë Tel: +381-38-244183 URL: http://www.uni-pr.edu Fax: +381-38-244187 Mail: rektorati@uni-pr.edu. FIZIKA ELEKTRICITETI DHE MAGNETIZMI. Forca dhe fusha magnetike. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.sc.. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(44) Magnetët dhe fusha magnetike Përkujtojmë: Fusha elektrike (E) ka kahjen nga ngarkesa + deri – Fusha magnetike (B) ka kahjen nga poli “verior" kah poli “jugor" polet e kundërta tërhiqen polet e njëjta shtyhen Vijat e fushës magnetike Dendësia e vijave paraqet intenzitetin e fushës magnetike. B është tangjent në vijat e fushës në çdo pikë të tyre Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEWeb Link: NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Magnetic Fields. FIZIKA.
(45) Fusha magnetike (fusha-B) Pasi është e vështirë për të vizatuar në 3-D, do të përdorim simbolet e mëposhtme:. pikat tregojnë fushën magnetike që del nga faqja. x-at tregojnë fushën magnetike që hyn në faqe. (theks: vetëm mendoni shigjetën). Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKE-. NATYRORE Web Links: Charged particles in a Magnetic Field Deflection of a moving electron FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(46) Fusha magnetike e tokës 1) polet e veriut dhe të jugut nuk mund të ndahen 2) Të gjitha fushat-B shkaktohen nga lëvizja e ngarkesës elektrike 3) Toka ka një fushë magnetike: 4) fushat-B ushtrojnë një forcë në grimcat e ngarkuara në lëvizje. Web Links: Northern Lights. Fusha magnetike e Tokës është rreth 0.5 G.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(47) Veprimi i fushës magnetike në ngarkesën elektrike Fushat magnetike ushtrojnë forcë në grimcat e ngarkuara në lëvizje. Forca jashtë tabelës (kah ne). + +. F=0. +. B. +. E pandikuar. F = Fmax. F = qvBsinθ. E pandikuar. F=0. Forca kah tabela. Forca magnetike = F = qvBsin q = ngarkesa, v = shpejtësia e ngarkesës, B = fushaFAKULTETI magnetike, = këndi ndërmjet v dhe B I SHKENCAVE MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(48) Veprimi i fushës magnetike në ngarkesën elektrike Njësia SI për fushën magnetike B është Tesla (T). . . Tjetër njësi: 1 Gaus = 10-4 T. Forca Rryma. Si është kahja e kësaj force? Rregulla e dorës së djathtë (RDD) (për një ngarkesë pozitive). Fusha magnetike. . Gishtat tregues - v. . Gishti i madh - B. Gishti i mesëm F FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEi Prishtinës (ForcaUniversiteti ka kahje të kundërtNATYRORE për një ngarkesë negative) . UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(49) Puna e kryer nga forca magnetike. F s. F +. v. F. s s. Puna = (Fcos)s = ? Puna e kryer nga forca magnetike është e barabartë me ___ Shpejtësia e ngarkesës në fushë magnetike është ________ Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(50) TEST. ?. ?. ?? FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENë shembujt e mësipërm, a është ngarkesa + apo -? Universiteti i Prishtinës NATYRORE UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(51) Lëvizja rrethore e grimcës së ngarkuar Kur ngarkesa lëviz pingul në fushën-B, rrjedh:. mv rrezja r qB 2 m perioda T qB qB frekuenca f 2 m. F. F F. r. q. F. +. Cilën rrugë do të kalon ngarkesa nëse v nuk është pingul me B? Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEWeb Link: Charge in 2 Magnetic Fields NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES Web Link: Helix. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(52) v. Detyrë:. r. -. Një elektron lëviz në fushën magnetike me shpejtësi prej 1.3 x 106 m/s në rrethin me rreze 0,35 m. Gjej intenzitetin dhe kahjen e fushës magnetike.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(53) Fushat tërthore ( ) elektrike dhe magnetike B. -. E. v. Kur elektroni hyn në fushat tërthore: Në çfarë drejtimi e shmang atë fusha elektrike? Fushat E dhe B mund të rregullohen në atë mënyrë që elektroni vazhdon në një vijë të drejtë .... E v B. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEWeb Links: Magnetism inside NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. a TV, TV Screens. FIZIKA.
(54) Shembull Një shembull tjetër i fushave magnetike dhe elektrike: Akceleratori i grimcave. Kolideri i madh i hadroneve (Large Hadron Collider - LHC), në kufirin e Francës dhe të Zvicrës, ka një perimetër prej 16.7 kilometra. Ai i përshpejton grimcat afër shpejtësisë së dritës, kështu që goditjet me energji të larta mund të FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEpërdoret për të studiuar më tej strukturën e materies. (Web Link: LHC News) Universiteti i Prishtinës NATYRORE UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(55) Përçuesi me rrymë në fushën maqnetike Çfarë ndodh me një përçues si bartës i rrymës në fushën-B? Mos harroni: rryma është vetëm lëvizja e ngarkesave elektrike. B. L. I. F. F = q v B F = (q /t) vt B. F I L B sin = këndi ndërmjet B dhe rrymës I. Cila është kahja e forcës në këtë përçues nëse fusha magnetike ka kahje të kundërtë? Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(56) Sqarim:. Mos i ngatërroni këto dy efekte të ndara: 1) Fusha magnetike vepron me një forcë në rrymën elektrike 2) Rryma elektrike formon fushën e vet magnetike. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(57) Fusha magnetike e shkaktuar nga rryma e gjatë dhe drejtvizore B. Intenziteti i fushës magnetike varet nga distanca r nga rryma:. 0 I B 2 r. r. I. 0 = 4 x 10-7 Tm/A Permeabiliteti i vakuumit:. Mbani në mend. Kur nëpër përcjellës rrjedh rryma elektrike FAKULTETI rreth tij formohet fusha magnetike I SHKENCAVE MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(58) Përcaktimi i kahjes së fushës magnetike. r Rregulla e dorës djathtë #2. Gishti i madh tregon kahjen e I Gishtat tregojnë kahjen B. I. B Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. B. FIZIKA. I.
(59) Fusha magnetike e përcjellësit me rrymë - rrymat paealele Eksperimentalisht është vërtetuar se përquesit paralel veprojnë në njëri tjetrin me forca kur në to rrjedh rryma elektrike. Rryma I1 formon një fushë-B Kjo fushë–B vepron me një forcë në rrymën I2 (dhe anasjelltas). I1 L. I2 F12. F21. I1 F12. I2 F21. d Intenziteti e forcës: Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. μ 0 I1 I2 L F= 2πd. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(60) Detyrë. Nëse në një përçues kalon rryma prej 480 A, sa larg nga përçuesi fusha magnetike do të ketë vlerën prej 5,0 x 10-5 T? (afërsisht sa vlera e fushës magnetike të Tokës) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(61) Rrymat paralele në konturin rrethor Përdorni RDD 2 për të përcaktuar kahjen e fushës magnetike në qendër të konturit:. B. I. I B. B B. B B x. ose. R. I. B. I. Fusha magnetike në qendër të konturit:. 0 I B 2R Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Rrezja e rrethit FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(62) Sqarim:. Elektromagneti. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(63) Rrymat paralele në N konture rrethore. I I I. Nëse ka më shumë konture rrethore:. 0 I BN 2R N = numri i kontureve (dredhave) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL Web Link: Compass SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. in loops of current. FIZIKA.
(64) TEST I I. I. Në qendër të konturit : . Pjesa e drejt krijon një fushë magnetike. . Pjesa rrethore krijon një fushë magnetike. Këto fusha a mblidhen apo zbriten?. I. I. I. Fushat magnetike a mblidhen apoFAKULTETI zbriten në këtë rast? I SHKENCAVE MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(65) Solenoidi. I. I. brenda:. xxxxxxxxxxxx. I. B. I Për një solenoid të gjatë ideal:. B 0 n I n = konturi/gjatësi. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES Web Link:. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Solenoid Factors FIZIKA.
(66) Solenoidi. Poli verior. RDD. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(67) Solenoidi Për çka përdoren solenoidet?. startuesi i automjeteve. Mbyllësi i dritareve. Zilja e derës. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE Web Link:How doorbells work FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(68) Detyrë. cm 0 2. Solenoidi ka 100 konture. Nëse rryma prej 23 A kalon nëpër te, sa është intenziteti i fushës magnetike në bërthamën e tij?. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(69) Toroidi. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Web Link: Asteroids. FIZIKA.
(70) Induksioni elektromagnetik. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(71) Fluksi Magnetik () është e lidhur me numrin e vijave të fushës magnetike që kalojnë përmes një sipërfaqe. B. B. B Fluksi magnetik në varësi prej këndit. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Web Link: Flux. FIZIKA.
(72) Fluksi Magnetik () Fluksi Magnetik = = B s cos Njësi SI = 1 Weber = T·m2. B = fusha magnetik S = sipërfaqja = këndi midis B dhe normales në sipërfaqe. Normalja B cos ɸ. Sipërfaqja. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(73) Detyrë:. Kontur drejtkëndësh. 2.0 m. B = 5.0 x 10-4 T. a) Sa është këndi në këtë shembull? b) Llogaritni fluksi magnetik që kalon nëpër kontur c) Çfarë ndodh me fluksin nëse normalja rrotullohet për 30°? d) Çka ndodh me fluksin nëse normalja rrotullohet për 90° ? Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(74) Rikujtim: Rikujtojmë: FEM është çdo gjë që prodhon një ndryshim të. tensionit (dhe prandaj shkakton rrjedhjen e rrymës). Rikujtojmë: Për një kontur rrethor me rrymë, mund të përcaktohet kahja e fushës-B rreth tij:. I B x. Mënyra se si përcaktohet :. I. I. I. RDD. B. Gishti i madh e ka drejtimin e rrymës elektrike I Gishtat kanë drejtimin e fushës magnetike B Dora e djathtë Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. B I FIZIKA.
(75) Ligji Faraday-it për induksion elektromagnetik Fem indukohet në një qark sa herë që ndryshon fluksi magnetik () në te. fem t Shënim: 1) /t = Shpejtësia e ndryshimit të fluksit 2) Fem indukuar shkakton rrymë të indukuar në qark 3) Rryma e indukuar shkakton fushën e vet magnetike 4) Kjo fushë-B e re ka kahje që i kundërshton ndryshimit që e ka shkaktuar atë. Kjo quhet rregulla e Lenz-it. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Web Link: Lenz’s Law FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEWeb Links: Induction, Faraday’s Experiment NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(76) Ligji Faraday-it për induksion elektromagnetik 5) Nëse janë konture të shumëfishta:. fem N t (N = numri i kontureve). Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(77) Ligji Faraday-it për induksion elektromagnetik. Kur konturi lëviz në të majtë: Vijat e fushës magnetike. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Vijat e fushës magnetike të Rryma e indukuar indukuar. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(78) Rregulla e Lenc-it Rregulla e Lenz-it – Një fem e indukuar gjithmonë krijon një rrymë të indukuar, fusha magnetike e të cilit e kundërshton ndryshimin e fluksit. Nëse fluksi magnetik rritet, indukohet rryma elektrike që krijon fushë magnetike të indukuar që kahje të kundërt ndaj fushës magnetike origjinale. Nëse fluksi magnetik zvogëlohet, indukohet rryma elektrike që krijon fushë magnetike të indukuar që ka kahje të njejtë me fushën magnetike origjinale. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. B. B. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Web Link: Lenz’s Law. FIZIKA.
(79) TEST 1. Përcjellësi rrethor në fushë magnetike. S. B. A mund ti mendoni për 3 mënyra të ndryshme për të shkaktuar rrymën e indukuar në këtë kontur?. 2. B. Nëse konturi lëviz në të majtë, si do të jetëFAKULTETI kahjaI e rrymës që indukohet në të? SHKENCAVE MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(80) TEST B. Gjeni kahjen e rrymës në kontur kur: a) magneti lëviz në të majtë b) Konturi lëviz në të majtë c) Magneti dhe konturi janë të palëvizshëm. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(81) Detyrë: 20 cm. B = 2.0 T. 20 cm. Nëse konturi ndrydhet dhe sipërfaqja e tij zvogëlohet, si do të jetë kahja e rrymës së indukuar në të? Konturi ka një rezistencë prej 20 m. Nëse sipërfaqja e tij e zvogëlohet në zero për kohë .20 s, gjeni intenzitetin dhe kahjen e rrymës së indukuar. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(82) TEST Për secilin rast përcaktoni kahjen e rrymës së indukuar. Përcjellës në formë rrethi. .... .... ..... . B rritet. B zvogëlohet. .. .. .. .. ........ ........ B shumë e fortë por konstante. B rritet Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. B zvogëlohet FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKE-. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. B rritet FIZIKA.
(83) Sqarim:. Ka shumë shembuj të induksionit që gjenden rreth nesh .... Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(84) Gjeneratori i rrymës alternative. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE Web Link: Generator FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(85) Forca elektrolëvizore. Motional emf. Çka ndodh me ngarkesën pozitive në përques? Shpejtësia v. Po me ngarkesën negative? Përquesi. Ndryshimi potencial në mes të majës dhe fundit = Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. = Forcën elektrolëvizore = vBL FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(86) TEST Nëse shufra përquese lëviz nëpër binarë si tregohet më poshtë, atëherë rryma elektrike do të rrjedhë në kahjen e treguar: Binari përques. Forca. Fusha -B. A mund të gjindet kahja e rrymës pa e përdor a rym R rregullën e Lenz-it? FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(87) v. ati n r e t l a n ensio. T. Gjeneratori i rrymës elektrike. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(88) Dinamo e rrymës alternative Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(89) Detyrë: Pranë San Franciskos, ku komponenta vertikale teposhtë e fushës magnetike të tokës është 4.8 x 10-5 T, një makinë lëviz përpara me 25 m/s. Një fem prej 2.4 x 10-3 V është e ndukuar midis anëve të makinës. a) Cila anë e makinës është pozitive, e shoferit apo e udhëtarit? b) Sa është gjerësia e makinës?. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(90) Qarqet elektrike. Burim i rrymës së vijueshme Rezistor. Burim i rrymës së alternative Kondenzator. Induktor (Solenoid). I. I. Nëse N = numri i dredhave I = rryma elektrike = fluksi magnetik. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. N Induktiviteti = L I Njësia në SI: Henri (H) = Wb/A FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(91) Induktiviteti Induktiviteti (L) i një solenoidi nuk përcaktohet nga rryma apo fluksi që kalon nëpër të në një moment të caktuar. L është një veti caktuar e secilit solenoid:. A. I. . L 0 n S 2. I. n = numri i kontureve/gjatësi. Solenoidët e ruajnë energjinë në fushat magnetike të tyre:. Energjia që ruhet në solenoid = ½ L I2. Energjia B2 Densiteti i energjise Vellimi 20 Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(92) Vetë-induksioni Si sillen solenoidet në qarqet elektrike?. L. B. I konstant. I. I. B konstant. + I ndryshon. B ndryshon. fem e indukuar Pasi kemi vetëm një solenoid ky quhet vetë-induksion Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. ndryshon. I fem L t. Tensioni përgjatë solenoidit. i kundërshton ndërrimit të I. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(93) Induksioni reciprok Kur dy solenoidë ndikojnë njëri-tjetrin, paraqitet induksioni reciprok. 1. 2. 2. B1 N2 dredha. I1. Nëse I1 ndryshon B1 ndryshon 2 ndryshon. +. -. Induksioni reciprok M . Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. N2 2 I1. fem2 e indukuar në qarkun 2. I1 fem2 M t FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(94) Sqarim: Si ngritet dhe ulet tensioni? Fuqia = I U Rryma zvogëlohet që të minimizohen humbjet e energjisë. I. U. Tensioni zvogëlohet në nivele shtëpiake. I. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. U. FIZIKA.
(95) Transformatori Transformatori – e rrit (e ngrit lart) apo zvogëlon (e ulë poshtë) tensionin alternativ duke përdorur induksionin. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEWeb Link: Faraday’s Transformer NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(96) Transformatori Bërthamë hekuri. gjeneratori. Bobina Primare. Bobina sekondare. Tensioni UP. Tensioni Us. Dredhat NP. Dredhat NS. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. U S NS UP NP. Ekuacioni i transformatorit. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE Web Link: Transformer FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(97) Detyrë:. 120 V 3.0 A. ?. Gjeni rrymën dhe tensionin dalës. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(98) Qarqet e rrymës alternative. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(99) Të përsërisim dallimin në mes të RRA dhe RRV:. RRV (. Web Link: AC vs. DC. Shembull:. ): Tensioni koha. RRA (. ):. U0. Shembull:. koha. Tensioni. -U0. U = U0 sin(2ft) Amplituda e tensionit. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. frekuenca. koha. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(100) Para se të studiojmë qarqet alternative, le shqyrtojmë se si komponentët sillen në një qark të rrymës së vijueshme:. U. I. I = U/R. R R. U. I. Në momentin e parë I = U/R, e pastaj ajo zvogëlohet deri sa I = 0. . C. . Në këtë pikë, kondensatori është plotësisht e ngarkuar, dhe vepron si një ndërprerës në qark.. R . U. I. L. . Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Fem e indukuar përgjatë L ngadalëson rritjen e rrymës përderisa I = U/R Në këtë pikë fluksi nuk ndryshon, dhe induktor FAKULTETI vepronI SHKENCAVE si një MATEMATIKEpërçues.. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(101) Rezistori në një qark RRA. Uef . U = U0sin(2ft). R. Ief Sa janë vlerat e çastit?. Ief U. U0. 2. I0. 2. Të gjitha këto janë vlera mesatare. Uef R. t Tensioni dhe rryma janë në fazë. I. t Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. në një qark me rezistorë. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE Web Link: AC Circuits FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(102) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(103) Kondenzatori në një qark RRA Vepron si një rezistor:. Vrms f. R = XC . 1 2 f C. Reaktanca Kapacitive. Irms. Urms XC. Njësia SI = Ohm (). Çka ndodh me XC kur frekuenca është shumë e madhe?? Çka ndodh me XC kur frekuenca është shumë e vogël?? Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(104) TEST. Llampa elektrike do të shëndrit më së shumti kur fekuenca e gjeneratorit është:. 1. 2. 3.. Shumë e lartë Shumë e ultë Nevoiten më shumë informata Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(105) Vlerat e çastit në një qark RRA me një kondensator. Kondenzatori është i ngarkuar këtu: q=0. Kondenzatori ngarkohet më së shpejti kur është i zbrazët. V. t. I (q/t). t Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Web Link: AC Circuits. FIZIKA.
(106) Rryma i paraprin tensionit për 90 ° në një qark RRA veç me kondenzatorë AC. Tensioni. Fuqia = I U. Rryma. njëra është maksimale përderisa tjetra është zero. Fuqia mesatare (P) = 0 për një kondensator në një qark RRA Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(107) Solenoidi në një qark RRA Vepron si një rezistor:. L. R = XL 2 f L Reaktanca induktive. Ief . U ef XL. Njësia SI = Ohm (). Çka ndodh me XL kur frekuenca është shumë e madhe?? Çka ndodh me XL kur frekuenca është shumë e vogël?? Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(108) L. Vlerat e çastit në një qark RRA me solenoid. Rryma I zvogëlohet më së Rryma I nuk ndryshon: shpejti: U është minimale V=0. U. Rryma I rritet më së shpejti: U është maksimale. t. I (q/t). t Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. Web Link: AC Circuits. FIZIKA.
(109) TEST. L. Llampa elektrike do të shëndrit më së shumti kur fekuenca e gjeneratorit është:. 1. 2. 3.. Shumë e lartë Shumë e ultë Nevoiten më shumë informata Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(110) Rryma i metet prarpa tensionit për 90 ° në një qark RRA veç me solenoidë AC. Tensioni Rryma. Fuqia = I U. njëra është maksimale përderisa tjetra është zero. Fuqia mesatare (P) = 0 për solenoidë në një qark RRA Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(111) Qarqet RLC Impedanca (). R. R = Z R XL Xc 2. C L. Ief . Vepron si një rezistor. 2. U ef Z. 1 XL XC I & U tan Këndi i fazës ndërmjet R . Fuqia mesatare ( P ) = Ief Uef cos cos = faktori i fuqisë Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(112) Detyrë:. 2. 1 16.0 15.0 V 1350 Hz. 4.10 F 5.30 mH. Gjej fekuencën për të cilën llampa elektrike do të shkëlqej më së shumti. a) Gjej Irms b) Gjej tensionin në skaje të çdo elementi të qarkut. Vërejtje: Rryma është maksimale kur impedanca është minimale.. c) Gjej fuqinë mesatare të shpërndarë në qark Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(113) Qarqet RLC të kombinuara. a) Gjej Ief për frekuenca shumë të larta. b) Gjej Ief për frekuenca shumë të ulta. Urms , f Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(114) Rezonanca në qarqet RLC. Qarku RRA. Fusha-E. I. ++++. Fusha-B. ----. I. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEWeb Link: Electromagnetic Oscillating Circuit NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(115) Rezonanca në qarqet RLC. C. L. Ky qark ka frekunecë natyrore. 1 f0 2 LC Frekuenca resonante e një qarku RCL (nuk varet nga R) Shembull: Akordimi i radios Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKEWeb Link: Radio Tuning NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(116) Valët elektromagnetike. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(117) Valët elektromagnetike Fushat elektrike dhe magnetike reciprokisht pingule dhe lekundese. Drejtimi i përhapjes së valëve. Valët elektromagnetike janë valë tërthore. Valët elektromagnetike përhapen me shpejtësinë e dritës në vakum: c = 3.00 x 108 m/s Shpejtësia e dritës:. c=f frekuenca gjatësia valore Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE Web Link: Electromagnetic Wave FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(118) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(119) Valët elektromagnetike Të përkujtojmë: 1) Një fushë e ndryshueshme magnetike prodhon një fushë elektrike. + atomi. -. B. 2) Ndryshimi i fushës elektrike prodhon fushë nagnetike. Fusha-E. Fusha-B. Fusha-E. Fusha-B. Kështu formohen valët elektromagnetike. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Web Links:MATEMATIKEPropagation of an electromagnetic wave FAKULTETI I SHKENCAVE NATYRORE Vibrating Charges FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(120) Spektri elektromagnetik. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE Web Link: Wavelengths FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(121) Valët elektromagnetike Në 1865, fizikan skocez James Clerk Maxwell i supozoi valët elektromagnetike dhe llogariti se ato do të duhe të përhapen me një shpejtësi të caktuar në vakuum, sipas:. 1 c 0 0 Permitiviteti i vakuumit. 0 8.85418782 10. 12. F m. Permeabiliteti i vakuumit. 0 =1.25663706 106. KONSTANTA FUNDAMENTALE. H m. Vlera e llogaritur jep shpejtësnë e matur të dritës! Valët elektromagnetike ekzistojnë, dhe drita duhet tëI SHKENCAVE jetë një prej tyre! FAKULTETI MATEMATIKEUniversiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. NATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(122) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN,. FIZIKA.
(123) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS Nëna Terezë, 10000 Prishtinë, Kosovë Tel: +381-38-244183 URL: http://www.uni-pr.edu Fax: +381-38-244187 Mail: rektorati@uni-pr.edu. FIZIKA. A T O M I K E Dr.sc.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(124) Fizika klasike: Fizika njutoniane Fizika Moderne: Teoria e relativitetit, fizika kuantike, fizika bërthamore dhe çdo fushë tjetër që i shfrytëzon këto teori.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(125) Dështimet e fizikës klasike Me ligjet e fizikës klasike nuk mund të spjegohen fenomenet fizike: 1. Spektrat vijor të atomeve. 2. Rrezatimi trupit të zi. 3. Efekti fotoelektrik. H Hg. 4. Kapaciteti termik i trupave të ngurtë. Intenziteti. Ne. Gjatësia valore (μm) Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(126) Modeli i Tomson-it Elektronet gjenden brenda ngarkesës pozitive të shpërndarë në mënyrë sferike, (i ashtuquajturi model "puding me kumbulla") Të dyja ngarkesa pozitive si dhe masa e atomit do të duhej të ishin jenë më pak a shumë ose më të shpërndarë në mënyrë të njëtrajtshme mbi madhësinë e saj Përafërsisht 10-10 metra anembanë = 1 A = 0.1 nm. Materja pozitive (puding). Elektronet (kumbullat). Modeli i Tomson-it “Puding me kumbulla” Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(127) Modeli i Rutherford-it Rutherford ka zbuluar grimca-α (alfa) grimca – α janë bërthamat e atomeve të heliumit, të cilat janë produkte të zbërthimeve bërthamore Në vitin 1909, ai me bashkëpunëtorët (Hans Geiger dhe Ernest Marsden) eksperimentoi me tufën e grimcave alfa që kalojnë nëpër një folie të hollë ari Trashësia e folies ishte ~ 8.6 x 10-6 cm. Ernest Rutherford (1871-1937). Shpjegimi i Rutherford-it Shumica e grimcave α nuk shmangen Disa grimca α shmangen pak nga drejtimi i lëvizjes. Disa grimca α kthehen prapa Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(128) Modeli i Rutherford-it Vëzhgimet:. Trajektoret e grimcave alfa. Pothuajse të gjitha grimcat–α depërtuan nëpër folien e arit pa devijuar ose me devijime të vogla nga drejtimi i tyre Konkludim: Atomi ka hapësirë të madhe boshe.. Grimca alfa Grimca alfa. bërthama. Një numër i vogël i grimcave-α u shpërhapën – reflektuan për këndë më të mëdhenj se nga 90° Konkludim: Në atom ka një regjion me ngarkesë të koncentruar pozitive Grimca alfa. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. bërthama. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(129) Modeli i Rutherford-it Në qendër të atomit gjendet bërthama e tij me ngarkesë pozitive dhe pothuajse e tërë masa e atomit është e koncentruar në te. Elektronet me ngarkesë negative tërhiqen nga bërthama dhe rrotullohen rreth saj (ashtu si rrotullohen planetet rreth diellit) – modeli planetar. Për atomin elektroneutral – numri i ngarkesave negative është i barabartë me numrin e ngarkesave pozitive.. Bërthama. 9 4. Be FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKE-. elektrone Universiteti i Prishtinës NATYRORE UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL t SCIENCES Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(130) Modeli i Rutherford-it. Vështirësitë e modelit të Rutherford-it Pasi elektronet lëvizin në orbita rrethore, ato nxitohen në mënyrë konstante (edhe pse shpejtësia e tyre është konstante). Kështu, elektronet duhet të emetojnë rrezatim elektromagnetik prandaj edhe të humbin energji (dhe të bien në bërthamë). Kështu, nga aspekti klasik, atomi i Rutherford-it është jostabil Përveç kësaj, ky model nuk mund të shpjegojë spektrat vijor të atomeve.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(131) Ligjet e rrezatimit të trupit të zi Përkufizimi i një trupi të zi Trup i zi është një trup ideal i cili lejon që i gjithë rrezatimi rënës të kalojë në te (pa reflektuar energji) dhe e absorbon brenda vetes tërë këtë rrezatim tërë rënës (pa kaluar në energji). Kjo veti vlen për rrezatimin që i korrespondon të gjitha gjatësive valore dhe të gjitha këndeve të rënjes. Prandaj, trupi i zi është një absorbues ideal i rrezatimit rënës.. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(132) Ligjet e rrezatimit të trupit të zi. Ligji i Rayleigh-Jeans-it: I ( , T ). 2ckT 4. * Pajtohet me matjet eksperimentale për gjatësi valore të gjata. •Parashikon një prodhim të energjisë që divergjon drejt infinitit me zvogëlimin e gjatësive valore. * Ky dështim njihet si “katastrofa ultravjollcë”. Energjia tenton pafund kur gjatësia valore u afrohet zeros. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA. http://www.egglescliffe.org.uk/physics/astronomy/blackbody/Image22c.gif.
(133) Ligjet e rrezatimit të trupit të zi Më 1900 Planck-u zhvilloi teorinë e rrezatimit të trupit të zi dhe fitoi ekuacionin për intensitetin e rrezatimit. Ky ekuacion është në përputhje të plotë me të dhënat eksperimentale Ligji Planck-ut. 1 hc e kT 1. Intenziteti. 2hc 2 I ( , T ) 5. Ligji i Planck-ut jep shpërndarjen që ka maksimumin në gjatësi të caktuar valore, Maksimumi zhvendoset kah gjatësitë valore më të vogla për temperatura të larta, dhe regjioni nën lakore rritet në mënyrë rapide me me rritjen e temperaturës. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. Gjatësia valore (μm). FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE http://scienceworld.wolfram.com/physics/PlanckLaw.html FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
(134) Krahasimi mes pikëpamjes klasike dhe kuantike. Intenziteti (cfard). Teoria klasike (5000 K). Për gjatësi valore të gjata, ekuacioni i Planck-ut redukohet në shprehjen e Rayleigh-Jeans – it.. Për gjatësi valore të shkurta, ekuacioni i Planck-ut parashikon zvogëlim eksponencial rë intenzitetit me zvoglimin e gjatësive valore.. Gjatesia valore (nm). Përshtatja është e mirë në gjatesi valore të gjata, por për gjatësi valore të shkurta ekziston një mospajtim i madh. Rayleigh Jeans-∞, por trupi i zi - 0. Universiteti i Prishtinës UNIVERSITAS STUDIORUM PRISHTINIENSIS. Dr.Sadik Bekteshi, UNIVERSITETI I PRISHTINES. FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKENATYRORE http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/Blackbody-lg.png FACULTY OF MATHEMATICAL AND NATURAL SCIENCES “HASAN PRISHTINA” FSHMN, FIZIKA.
Related documents
Greedy algorithms [49, 50], and optimization- based approaches [51, 52] using the Huber function as the data fidelity term have also been proposed in the literature..
This appears to mirror their greater comfort with, and therefore use of, international collaborators and staff, and suggests that this group of entrepreneurs may
The number of the surplus of rice in malang regency could only fulfill the needs of rice in Malang city.However, the quanity of the rice still did not cover
Calculate (1) the static tension in the fast line when upward motion is impending, (2) the maximum hook horsepower available, (3) the maximum hoisting speed, (4) the actual
and bravery among survivors of sexual assault and their supporters in our communities at large, there are college students, staff, faculty and many Network programs mirroring
Kessler Foundation’s researchers continue to be very active in ensuring that research findings are communicated to the larger scientific community, both nationally
Does this program need specialized accreditation in order for a graduate to become licensed by the State or to earn a national professional certification, so graduates of this
[r]
