٢٥ نﺎﻤﯾاز ﺶﺨﺑ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ ﻪﻌﺟاﺮﻣ نﺎﻧز رد نﺎﻤﯾاز درد تﺪﺷ ﺮﺑ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﺮﯿﺛﺎﺗ لﺎﺳ ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ (ع)ﺎﺿر مﺎﻣا نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ 1386 يرﺎﯾﺪﻨﻔﺳا ﻪﯿﺿﺮﻣ 1 ﯽﻠﮑﻧﺎﻧ ﻪﻟوﺪﻟا ﺲﯿﻧا ، 2 يﺮﺠﻨﺳ ﻦﯿﺷﻮﻧ ، 3 ﯽﺳﺎﻤﻟا ﻦﯿﺸﻓا ، 4 ﯽﻤﯾﺮﮐ ﻪﻘﯾﺪﺻ ، 5 1( هوﺮﮔ ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ ، هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،نﺎﻣرد رﻮﻣا ﺖﻧوﺎﻌﻣ 2( ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ هوﺮﮔ ، ﯽﮑﺷﺰﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ 3( (ع) ﺎﺿر مﺎﻣا نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ نﺎﻤﯾاز ﺶﺨﺑ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ 4( رﺎﻣآ ﺪﺣاو ، هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد 5 ( هوﺮﮔ مﻼﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ :ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ 3 /2 / 87 :شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ 14 / 12 / 87 : يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ هژاو ﯽﺑ ،ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا نﺎﻤﯾاز يدرد ﻦﯾراﺰﺳ، * :لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ هوﺮﮔ ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ ، هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،نﺎﻣرد رﻮﻣا ﺖﻧوﺎﻌﻣ Email: sfandiarymarzieh@yahoo.com هﺪﯿﮑﭼ :ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺷ زا ﯽﮑﯾ نﺎﻤﯾاز درد هﺪﻤﻋ ﻞﻠﻋ زا ﯽﮑﯾ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺮﺸﺑ ﻂﺳﻮﺗ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫدرد ﻦﯾﺮﺗﺪﯾﺪ نﺎﻤﯾاز لﺎﺣ رد ردﺎﻣ ياﺮﺑ نآ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ نﺎﻤﯾاز درد درﻮﻣ رد ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ .ﺖﺳا نﺎﻤﯾاز درد زا سﺮﺗ ﻦﯾراﺰﺳ شور زا ﯽﮑﯾ .ﺖﺳا ﺑ ﮏﯾ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا زﺎﮔ نﺎﻤﯾاز درد ﻦﯿﮑﺴﺗ ياﺮﺑ ﯽﯾوراد يﺎﻫ ﯽ درد ﺮﺛﻮﻣ و نازرا ،ﻢﻟﺎﺳ هﺪﻨﻨﮐ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻤﯾاز درد ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺑ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا ﻦﯿﯿﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا اﺬﻟ .ﺖﺳا ﺮﺒﯿﻟ رد هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ شور و داﻮﻣ :ﺎﻫ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﻫﺎﺷ دﻮﺧ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﯾﺎﻣزآرﺎﮐ عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا 40 رﺎﭘ ﯽﻟﻮﻧ رادرﺎﺑ نز 30 -16 لﺎﺳ ،ﻮﻠﻗ ﮏﺗ ﯽﮕﻠﻣﺎﺣ ﺎﺑ رد ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﯿﻋﻮﻨﻤﻣ نوﺪﺑ و ﻢﻟﺎﺳ زا هﺎﻣ ﻪﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ و (ع)ﺎﺿر مﺎﻣا نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ نﺎﻤﯾاز ﺶﺨﺑ دادﺮﺧ ﺎﺗ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا 86 ، ﺑ ﻪ ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ درد يدﺪﻋ سﺎﯿﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ درد تﺪﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ .ﺪﻧﺪﺷ يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺮﺘﺳد رد ترﻮﺻ نادازﻮﻧ رﺎﮕﭘآ هﺮﻤﻧ .ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﺖﻓﺎﯾرد زا ﺪﻌﺑ ﺰﯿﻧ .ﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﺪﻟﻮﺗ زا ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ي : ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا فﺮﺼﻣ زا ﻞﺒﻗ درد تﺪﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 81 /1 ± 82 /8 ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا فﺮﺼﻣ زا ﺲﭘ و 59 /1 ± 98 /5 ﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ .دﻮﺑ ﻪ ).دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا فﺮﺼﻣ زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هﺪﻣآ ﺖﺳد 005 /0 < P .( ﺐﯿﺗﺮﺘﺑ ﻢﺠﻨﭘ و لوا ﻪﻘﯿﻗد رﺎﮕﭘآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 75 /0 ± 2/ 8 و 6/ 0 ± 45 /9 ﻊﯾﺎﺷ .دﻮﺑ ﺑ هﺪﺷ دﺎﺠﯾا ضراﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ ﻪ ﺖﻓﺎﯾرد لﺎﺒﻧد ﺑ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﻪ )ﯽﮔدﻮﻟآ باﻮﺧ ﻞﻣﺎﺷ ﺐﯿﺗﺮﺗ 9/ 41 ﺪﺻرد )نﺎﻫد ﯽﮑﺸﺧ ،( 8/ 37 ﺪﺻرد )دردﺮﺳ و ﻪﺠﯿﮔﺮﺳ ،( 23 ﺪﺻرد و عﻮﻬﺗ و ( )غاﺮﻔﺘﺳا 2/ 12 ﺪﺻرد .دﻮﺑ ( و ﺚﺤﺑ :يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﯽﺑ نﺎﻧز زا يرﺎﯿﺴﺑ ياﺮﺑ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﻓ ار يﺮﺛﻮﻣ و ﯽﻓﺎﮐ يدرد ﺮﺑ ﺮﻀﻣ تاﺮﺛا و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻢﻫاﺮ .دراﺪﻧ شدازﻮﻧ و ردﺎﻣ يور
٢٦ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﯾﺎﻫدرد ﻦﯾﺮﺗﺪﯾﺪﺷ زا ﯽﮑﯾ نﺎﻤﯾاز درد ﺎﺗ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺮﺸﺑ ﻂﺳﻮﺗ نﻮﻨﮐ 35 ﺎﺗ 58 ﺪﺻرد ار درد ﻦﯾا ﺮﺒﯿﻟ رد نﺎﻧز ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ ﺎﯾ ﺪﯾﺪﺷ )ﺪﻧا هدﺮﮐ 1( . ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﺒﻃ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ، ﻞﻠﻋ زا ﯽﮑﯾ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نﺎﻤﯾاز درد زا سﺮﺗ ،ﻦﯾراﺰﺳ هﺪﻤﻋ ﺞﯾوﺮـﺗ و ﺖـﺳا ﮏـﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ﺪـﻧور ﮏﯾ نﺎﻤﯾاز ﻪﮐ ﻦﯾا ﺖـﺳﺎﯿﺳ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻌﯿﺒﻃ نﺎﻤﯾاز تﺎﻣﺪـﺧ ﯽـﺳﺎﺳا يﺎـﻫ ﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻧﺎﻣرد و ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻪ ﯽﻣ ﺪﯾآ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ـﺗ ﺎـﺑ ناﻮ )ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﻢﻬﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ درد ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ 2( . يﺎـﻫدرد ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻧﺎﻤﯾاز ﺶﯾاﺰﻓا ،ﻦﯾﺮـﻔﻧ ﯽﭘارﻮﻧ و ﻦﯾﺮﻔﻧ ﯽﭘا ﻻﺎـﺑ ﻦﺘﻓر و نﻮﺧرﺎﺸﻓ داﺪﻌﺗ نﮋﯿـﺴﮐا فﺮﺼﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﺾﺒﻧ ﯽـﻣ ﺎــﻫ ﻦﯿﻓروﺪـﻧآﺎﺘﺑ ﺶﯾاﺰــﻓا و ردﺎـﻣ ﻂـﺳﻮﺗ و ﺪﻧﻮــﺷ لﻮﮑﺗﺎﮐ زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻗوﺮﻋ ضﺎﺒﻘﻧا آ ﺎـﻬﻨﯿﻣ ﻪـﻨﯿﻣز ﺶﻫﺎـﮐ ار ﯽﻤﺣر نﻮﺧ نﺎﯾﺮﺟ )دزﺎـﺳ ﯽـﻣ ﻢﻫاﺮﻓ 3( . ﻨﺑ ـــ ﻦﯾاﺮﺑﺎ ﯽﺑ درد ندﺮـﺑ ﻦﯿـﺑ زا ﺎـﯾ ﻒـﯿﻔﺨﺗ ياﺮـﺑ ﻂﻘﻓ ﻪﻧ يدرد ﯽﻣ مﺎﺠﻧا دﻮﺷ ، زا يرﺎﯿـﺴﺑ كﻮـﻠﺑ ﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﻪﮑﻠﺑ ﺑ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫﺪﻧور ﻪ ﺑ ﻪﮐ دور ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪ درد لﺎـﺒﻧد و ردﺎﻣ رد ءﻮﺳ تاﺮﺛا ﺚﻋﺎﺑ و دﻮﺷ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا باﺮﻄﺿا و ﯽﻣ ﻦﯿﻨﺟ ددﺮﮔ )2 (. شور زا ﯽﮑﯾ وراد يﺎﻫ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﯾ ﺑ نﺎﻤﯾاز درد ﻦﯿﮑﺴﺗ ﻪ ﯽﻣ رﺎﮐ قﺎـﺸﻨﺘﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا دور ﺖﺳا وﺮﺘﯿﻧ ﺪﯿﺴﮐا زﺎﮔ . لﺎـﺳ رد رﺎـﺑ ﻦﯿﻟوا ياﺮﺑ زﺎﮔ ﻦﯾا 1844 ﯽـﺑ ياﺮﺑ ﺰﻟو ﻂﺳﻮﺗ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ يدرد ياﺮـﺑ وﺮـﺘﯿﻧ ﺪﯿـﺴﮐا زا هدﺎﻔﺘـﺳا شراﺰـﮔ ﻦﯿـﻟوا .ﺖﻓﺮﮔ لﺎـﺳ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ نﺎﻤﯾاز درد ﻦﯿﮑﺴﺗ 1880 ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ 80 رد ﺪﺻ و وﺮـﺘﯿﻧ ﺪﯿـﺴﮐا 20 ﺪـﺻرد نﮋﯿـﺴﮐا لﺎﺳ رد .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ 1960 ﻦﯿـﺷﺎﻣ يﺎـﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ﯽﺻﻮﺼﺨﻣ 50 ﺪـﺻرد ﯿﺴﮐا ـــ و نﮋ 50 ﺪﺻرد ﻪـﺑ نﺎـﻣز روﺮﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ ﯽﺣاﺮﻃ وﺮﺘﯿﻧ ﺪﯿﺴﮐا ﯿﮐﺮﺗ ﯽــﻨﻌﯾ ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا ﺪــﯿﻟﻮﺗ ﺖﻤـﺳ ــــ و نﮋﯿــﺴﮐا ﺐ طﻮـﻠﺨﻣ ﻦﯾا .دﺮﮐ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ لﻮﺴﭙﮐ ﮏﯾ رد وﺮﺘﯿﻧ ﺪﯿﺴﮐا د لﻮﺴﭙﮐ ﻞﺧاد ر ﻪـﺿﺮﻋ ﺪﯿﻔـﺳ ندﺮﮔ ﺎﺑ ﮓﻧر ﯽﺑآ يﺎﻫ دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪـﻟﻮﻟ ،رﺎﺸﻓ هﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﮐ ﻪﭽﯾرد ﮏﯾ ياراد و )ﺖﺳا ترﻮﺻ ﮏﺳﺎﻣ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا لﻮﻃ ﺎﺑ 4( . طﻮﻠﺨﻣ ﻦﯾا ﯽﺑ ﮏﯾ درد ﺖـﺳا ﺮـﺒﯿﻟ ياﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ و نازرا ،ﻢﻟﺎﺳ هﺪﻨﻨﮐ ﺑ و هدﻮﺑ سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﻪ ـﺑ يا هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪ ﻪﻠﯿـﺳو ،ﺲﯿــﻠﮕﻧا ،ادﺎــﻧﺎﮐ رد نﺎــﻧز و ﺎﯿﻟاﺮﺘــﺳا ،يوﺎﻨﯾﺪﻧﺎﮑــﺳا ﻔﺘﺳا بﺮـﻏ نرﺪـﻣ يﺎﯿﻧد ﺮﮕﯾد طﺎﻘﻧ زا يرﺎﯿﺴﺑ ـــــ هدﺎ )دﻮـﺷ ﯽﻣ 5 ﯽـﺑ تاﺮـﺛا و ( ﺎـﺑ ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ ﻞـﺑﺎﻗ نآ يدرد درد ﻦﯿﮑـﺴﺗ ﺚـﻋﺎﺑ ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا .ﺖـﺳا يﻮﻗ يﺎﻫﺪﯿﺋﻮﯿﭘا ﻒﯿﻃ رد درد و باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و تﺪﻣ هﺎﺗﻮﮐ ،نرد ندﺮــﮐ جرﺎــﺧ ﺮــﯿﻈﻧ كﺎــﻧدرد لﺎــﻤﻋا زا ﯽﻌﯿــﺳو ﻤﮐ نﻮﯿﺴﮑﻧﻮﭘ )دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﭘاﺮﺗﻮﯾﺰﯿﻓ و نﺎﻤﺴﻧﺎﭘ ،ﺮ 6( . ﯽﺑ ياﺮﺑ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﺰﯾﻮﺠﺗ يﺎﻬﺘﻧا رد نﺎﻤﯾاز يدرد ﯾاز مود ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﯽﻃ رد و لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ ــــ ﺻ نﺎﻤ ـــ ترﻮ ضﺮـﻋ رد نآ ﺮﺛا ﺮﺜﮐاﺪﺣ و دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ود ـﻫﺎﻇ ﻪـﻘﯿﻗد ـ ﺮ .دﻮﺷ ﯽﻣ ،ﻪـﯿﻠﮐ ،ﺪـﺒﮐ دﺮـﮑﻠﻤﻋ يور يﺮﺛا ﭻﯿﻫ زﺎﮔ ﻦﯾا )دراﺪﻧ ﻪﯾر و ﺐﻠﻗ 4( . ﻊـﻓد ﺎﻫ ﻪﯾر ﻖﯾﺮﻃ زا دﻮـﺷ ﯽـﻣ و شدازﻮـﻧ و ردﺎـﻣ ياﺮـﺑ و ﺖﺳا رﺬﮔدوز ﺶﺗاﺮﺛا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ )دراﺪﻧ يرﺮﺿ 5 نﺎـﮑﻣا ،فﺮﺼﻣ ﺖﻟﻮﻬﺳ نآ يﺎﯾاﺰﻣ زا و ( رﺎﻤﯿﺑ دﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ نآ لﺮﺘﻨﮐ قﺎـﺗا رد نآ نﺎـﺳآ دﺮﺑرﺎﮐ و )ﺖﺳا نﺎﻤﯾاز 4( . ار نآ شﺮﯾﺬـﭘ ﺖـﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﻣ دوﺪﺤﻣ سﺎـﺴﺣا ،درد ﻢـﮐ ﻦﯿﮑـﺴﺗ ﻞﻣﺎـﺷ ﺪﻧزﺎـﺳ ﺎﻀﻓ رد ﺎﯾ ﯽﺠﯿﮔ ﻪـﺑ ﻞـﯾﺎﻤﺗ مﺪﻋ ،ﯽﮔدﻮﻟآ باﻮﺧ ،ندﻮﺑ ﺴﺗ ﯽﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ﻊﻄﻗ و ﮏﺳﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻒـﻗﻮﺗ ﺎـﺑ درد ﻦﯿﮑ ﺖﺳا زﺎﮔ قﺎﺸﻨﺘﺳا )5 (. زا ﯽﮑﯾ هزوﺮﻣا ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﯾﻮﻟوا ﻬﺑ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ يﺎﻫ ــــ ﻣرد و ﯽﺘﺷاﺪ ـــــ ﯽﻧﺎ ﯽﺑ نﺎﻤﯾاز يزاﺪﻧا هار ﺖﺳا ﻦﯾراﺰﺳ ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ و درد ﻢﻧﺎﺧ ناواﺮﻓ يﺎﻫﺎﺿﺎﻘﺗ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ و نﺎـﻤﯾاز لﺎـﺣ رد يﺎﻫ ﺎـﺗ ﻢﯾﺪﺷ نآ ﺮﺑ ﺖﺳﺎﻬﻧآ ﻢﻠﺴﻣ ﻖﺣ ﻪﮐ درد ﺶﻫﺎﮐ ياﺮﺑ ﺖﺳد ﺮﯿﺴﻣ رد و ﻪـﻨﯾﺰﻫ ﻢـﮐ ،ﻢﻟﺎـﺳ شور ﮏﯾ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ نﺎـﻤﯾاز ﻪـﺑ لﻮﺼﺣ ياﺮﺑ نارﺎﻤﯿﺑ يﻻﺎﺑ شﺮﯾﺬﭘ ﺎﺑ نﺎﺳآ ﯽﺑ ﻪـﻄﺑار ﻦـﯾا رد ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا زﺎـﮔ تاﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ درد .ﻢﯾزادﺮﭙﺑ شور و داﻮﻣ ﺎﻫ ﺎـــﻣزآرﺎﮐ عﻮـــﻧ زا ﻪـــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـــﯾا ﯽﻨﯿﻟﺎـــﺑ ﯽﯾ )ﺪﻫﺎﺷدﻮﺧ self controlled ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ( رد ﻪـﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ و (ع)ﺎﺿر مﺎﻣا نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ نﺎﻤﯾاز ﺶﺨﺑ دادﺮـﺧ ﺎـﺗ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا زا هﺎﻣ 86 ، داﺪـﻌﺗ 40 ـﺑ نز ـ رادرﺎ رﺎﭘ ﯽﻟﻮﻧ 30 -16 نوﺪـﺑ و ﻢﻟﺎﺳ ،ﻮﻠﻗ ﮏﺗ ﯽﮕﻠﻣﺎﺣ ﺎﺑ لﺎﺳ ﻦﯿـﻨﺟ و ردﺎﻣ رد ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ ضراﻮﻋ و ﯽﺒﻃ يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ و وﺪــــﺑ ﺪــــﻨﻧﺎﻣ)ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا فﺮــــﺼﻣ ﺖــــﯿﻋﻮﻨﻤﻣ ن (.... و اﻮـﻫ ﯽﻟﻮﺒﻣآ ،ترﻮﺻو ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻣوﺮﺗ ،ﺲﮐارﻮﺗﻮﻣﻮﻨﭘ نﻮﯿﺳﺎﺗﻼﯾد)نﺎﻤﯾاز لﺎﻌﻓ زﺎﻓ عوﺮﺷ رد 4 ﻪـﺑ و (ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ يروآدﺮـﮔ راﺰـﺑا .ﺪﻧﺪﺷ يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺮﺘﺳد رد ترﻮﺻ رد ﯽﺗﻻاﻮــﺳ و درد يدﺪــﻋ سﺎــﯿﻘﻣ ﻞﻣﺎــﺷ تﺎــﻋﻼﻃا ﮋﭘ يﺎﻫﺪﺣاو ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا .دﻮﺑ ﺶﻫو مﺎـﻤﺗ زا ﺶﻫوﮋـﭘ فاﺪﻫا حﺮﺷ زا ﺲﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺪﺘﺑا رد
٢٧ و هﺪﯾدﺮﮔ ﺬﺧا ﻪﻣﺎﻧ ﺖﯾﺎﺿر ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻪﺑ دورو ياﺮﺑ ناردﺎﻣ و ﮏـﺳﺎﻣ زا ﺢﯿﺤـﺻ هدﺎﻔﺘـﺳا ياﺮﺑ مزﻻ شزﻮﻣآ ﺲﭙﺳ .ﺪــﺷ هداد درد يدﺪــﻋ رﺎــﯿﻌﻣ و نآ رد ﺲﻔﻨــﺗ هﻮــﺤﻧ لﻮﺴﭙﮐ ﻪﯿﺒﺷ)صﻮﺼﺨﻣ يﺎﻫرﺪﻨﻠﯿﺳ رد ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا يﺎﻫ هﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ (نﮋﯿﺴﮐا ﻞﻣﺎﺣ دﻮﺧ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺰﯾﻮﺠﺗ دﻮﺧ ﻢﺘﺴﯿﺳ .دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﻤﯿﺑ ياﺮﺑ ﺰﯾﻮـﺠﺗ ﻪـﺑ ﻪـﮐ رﺎـﺸﻓ ﻪـﺑ ﻪﺘـﺴﺑاو ﻪـﭽﯾرد ﮏﯾ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ هﺪـﺷ ﻞـﺼﺘﻣ ﯽﻧﺎـﻫد ﻪـﻌﻄﻗ ﮏـﯾ ﺎـﯾ و ترﻮﺻ ﮏﺳﺎﻣ ﮏــﺳﺎﻣ ﻪــﺑ ﻪﯿﺒــﺷ راد ﮏﺘــﺸﻟﺎﺑ ﮏــﺳﺎﻣ).ﺖﺳا يﺎــﻫ (ﺖـﺳا ﺖـﺒﺜﻣ رﺎـﺸﻓ ﺎﺑ ﻪﯾﻮﻬﺗ رد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﮏﯿﻣﻮﺗﺎﻧآ رد رﺎﻤﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ﻪـﺑ ماﺪـﻗا ﯽﻧﺎﻫد ﻪﻌﻄﻗ ﺎﯾ و ﮏﺳﺎﻣ ،ﻢﺘـﺴﯿﺳ رد ﯽـﻔﻨﻣ رﺎﺸﻓ دﺎﺠﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺲﻔﻨﺗ ترﻮـﺻ رﺎـﻤﯿﺑ يﻮـﺳ ﻪﺑ زﺎﮔ ﺖﮐﺮﺣ و ﻪﭽﯾرد يزﺎﺳدازآ زﺎﮔ ندﻮﺑ زﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﮐ دﺮﯿﮔ ﯽﻣ مد ﻞـﻤﻋ ﻪـﮐ ﯽﻧﺎـﻣز ﺎﺗ زا .دﻮﺷ ﯽﻣ ﻊﻄﻗ مدزﺎﺑ عوﺮﺷ ﺎﺑ و ﺖﺳا راﺮﻗﺮﺑ دراد ﻪﻣادا ﺶﻫوﮋﭘ رد هﺪﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮﺷ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﺎـﺗ ﺪـﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺪـﻨﯾﺎﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا زا تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا عوﺮﺷ سﺎﺴﺣا ﺎﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺎﺗ درد ﺪﺿ ﺮﺛا زﺎـﮔ .دﻮـﺷ ﻖـﺒﻄﻨﻣ نﺎـﻧآ درد ﺎـﺑ ﺪﺷ هداد شزﻮﻣآ نﺎﻧآ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻼﻣﺎـﮐ ار ﮏـﺳﺎﻣ ﻪﮐ رﺎـﺸﻓ ﯽﻣﺎـﻤﺗ ﺲﻔﻨﺗ ﻦﻤﺿ ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺪﯿﺒﺴﭼ ﺰﯾﻮـﺠﺗ دﻮـﺧ ﻢﺘـﺴﯿﺳ ﻪﺑ مد زا هﺪﺷ دﺎﺠﯾا ﯽﻔﻨﻣ ﻞـﻘﺘﻨﻣ ﺎﮔ و هﺪﺷ ﻦﯿـﻤﻫ دﺮـﯿﮔ راﺮـﻗ نﺎـﻧآ رﺎﯿﺘﺧا رد ز ﻪـﺑ رﻮـﻃ ﻖـﯾﺮﻃ ﻦﯾﺪـﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﻖﯾﻮﺸﺗ نﺎﺸﯾﺎﻫ ﺲﻔﻨﺗ يور ﺰﮐﺮﻤﺗ نﺪﯿـﺸﮐ هآ ﻞﺜﻣ ﻪﺘﺴﻫآ يﺎﻫ مدزﺎﺑ و ﻖﯿﻤﻋ يﺎﻫ مد ﻪﮐ و ﺮـﺗ ﻖـﯿﻤﻋ مد ﻪﭼ ﺮﻫ اﺮﯾز ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺴﻫآ ﯽﺑ ﺮﺛا ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺑ ﺮﺘﻌﯾﺮﺳ ﺰﯿﻧ يدرد ﻪ .ﺪـﯾآ ﯽـﻣ ﺖـﺳد رد ـﯿﻌﻣ)درد يراﺪـﯾد سﺎﯿﻘﻣ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا (درد يدﺪـﻋ رﺎ و ﻞـﺒﻗ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺪﺣاو درد تﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ ﺪـﻌﺑ زا ﯿﻘﻣ ﻦـﯾا .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﺖﻓﺎﯾرد ـــ ﻪـﺑ ﻪـﮐ سﺎ ﯽـﻘﻓا ﻂـﺧ ﮏـﯾ زا ﺖـﺳا فوﺮﻌﻣ ﺰﯿﻧ درد ﺶﮐ ﻂﺧ 10 ﯿﮑﺸﺗ يﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎــﺳ ـــــ زا ﻪــﮐ ﻞ 0 ﺗ ـــــ ﺎ 10 نآ يور دﺪﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ يراﺬﮔ هرﺎﻤﺷ 0 مﺪـﻋ هﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ دﺪﻋ و درد 10 ﺜﮐاﺪﺣ ﻦﯿﺒﻣ ﺮ مزﻻ .ﺪـﺷﺎﺑ ﯽـﻣ درد تﺪﺷ ﯽﺑ داﺮﻓا ﻪﮐ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ رد ﺰﯿﻧ داﻮﺳ ﻖـﯿﻘﺤﺗ زا داﺪـﻋا ﺮـﯾز رد ﺶـﮐ ﻂـﺧ ﻦـﯾا رد ﺪﻧﻮﺷ هداد ﺖﮐﺮﺷ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﺗ ﺰﺒﺳ زا ﯽﮕﻧر ﻒﯿﻃ ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا زا ﮏـﯾ ﺮـﻫ زا زا ﻞـﺒﻗ ﻪـﮐ ﺪـﯾدﺮﮔ ﺖـﺳاﻮﺧرد ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﺎــﺑ ﯽﻟاﻮــﺘﻣ ضﺎــﺒﻘﻧا ﻪــﺳ ﯽــﻃ رد ،ﺲﮐﻮــﻧﻮﺘﻧا ﺖــﻓﺎﯾرد ﺎﺨﺘﻧا ﯽـﮕﻧر ﻒﯿﻃ ﺎﯾ)درد يدﺪﻋ سﺎﯿﻘﻣ داﺪﻋا زا ﯽﮑﯾ ب ﺮــﯾز ﺲﭙــﺳ ،ﺪــﻨﻨﮐ ﺺﺨــﺸﻣ ار دﻮــﺧ درد تﺪــﺷ (نآ ﺮـﻫ ياﺮـﺑ ضﺎـﺒﻘﻧا ﻪﺳ ﻦﯾا ﯽﻃ رد درد تﺪﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖــﻓﺎﯾرد زا ﺪــﻌﺑ .ﺪــﯾدﺮﮔ ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫﺪــﺣاو زا ﮏــﯾ و ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﺎﻫﺪـﺣاو درد تﺪﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ادﺪﺠﻣ ،ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﺪــﻌﺑ و ﻞــﺒﻗ درد تﺪــﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ هﺎــﮕﻧآ ﺖــﻓﺎﯾرد زا ﻧا ﺲﮐﻮﻧﻮﺘ ).ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺖـﻗد ﺖـﻬﺟ ﻪـﺳ ﯽـﻃ رد ضﺎﺒﻘﻧا ﮏﯾ يﺎﺟ ﻪﺑ درد تﺪﺷ ،رﺎﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ (ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ضﺎﺒﻘﻧا و لوا ﻪـﻘﯿﻗد رد نادازﻮـﻧ رﺎـﮕﭘآ هﺮﻤﻧ ﺪﻟﻮﺗ زا ﺲﭘ ﻦـﯾا رد هﺪـﺷ يروآ ﻊـﻤﺟ تﺎـﻋﻼﻃا .ﺪـﺷ ﺖـﺒﺛ ﻢﺠﻨﭘ راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ spss١٤ و ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮﻣ ﻞـﯿﻠﺤﺗ زا .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﻮﻣزآ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ رﺎﻣآ و ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﺎــﯾ جوز t هدﺎﻔﺘــﺳا درد تﺪــﺷ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ ﺖــﻬﺟ ﻞﻘﺘــﺴﻣ .ﺪﯾدﺮﮔ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ي ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎﻫﺪـﺣاو ﻦـﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 85 /3 ± 68 / 21 .دﻮﺑ لﺎﺳ 9/ 88 ،تﻼﯿـﺼﺤﺗ ﺮـﻈﻧ زا و راد ﻪـﻧﺎﺧ ﺪﺻرد )نﺎﻧآ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 9/ 22 ﺪﺻرد ﯽﯾﺎـﻤﻨﻫار تﻼﯿﺼﺤﺗ ( رد ﯽﮕﻠﻣﺎﺣ ﻦﺳ .ﺪﻨﺘﺷاد 3/ 84 ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺪﺣاو ﺪﺻرد ﺑ ﻪ درد تﺪـﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد .دﻮﺑ مﺮﺗ ترﻮﺻ ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا ﺖـﻓﺎﯾرد زا ﻞـﺒﻗ ﯽﻟاﻮﺘﻣ ضﺎﺒﻘﻧا ﻪﺳ ﯽﻃ رد 81 /1 ± 82 /8 ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ﺖﻓﺎﯾرد زا ﺲﭘ و 59 /1 ± 98 /5 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ)دﻮﺑ 1 ـﺑ ﺞﯾﺎـﺘﻧ سﺎـﺳا ﺮﺑ ( ﻪ هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﺶﻫﺎـﮐ ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا ﺖـﻓﺎﯾرد زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ )دﻮﺑ هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ 005 /0 < p ﻪـﻘﯿﻗد رد نادازﻮﻧ رﺎﮕﭘآ هﺮﻤﻧ ( لوا 75 /0 ± 8/ 8 و ﻢﺠﻨــﭘ ﻪــﻘﯿﻗد رد 6 /0 ± 45 /9 .دﻮــﺑ رﺎـﺸﻓ ﻦﯿـﺑ يراد ﯽـﻨﻌﻣ يرﺎـﻣآ ﻪـﻄﺑار ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﻮـﺧ ﺪـﻌﺑ و ﻞﺒﻗ لﻮﺘﺳﺎﯾد و لﻮﺘﺴﯿﺳ ﯽـﺑ زا هﺪﻫﺎـﺸﻣ يدرد هرﺎﻤـﺷ لوﺪﺟ)ﺪﺸﻧ 1( . ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا رد ﯽـﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ضراﻮﻋ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ـﻧﻮﺘﻧا زﺎـﮔ قﺎﺸﻨﺘﺳا زا ﯽﺷﺎﻧ ﺲﮐﻮ ﺑ ﻪ )ﯽﮔدﻮـﻟآ باﻮﺧ ،عﻮﯿﺷ ﺐﯿﺗﺮﺗ 9/ 41 ﺪـﺻرد ﯽﮑـﺸﺧ ،( )نﺎﻫد 8/ 37 ﺪﺻرد )دردﺮﺳ و ﻪﺠﯿﮔﺮﺳ ،( 23 ﺪﺻرد عﻮﻬﺗ ،( )غاﺮﻔﺘـــﺳا و 2/ 12 ﺪـــﺻرد و ﺖﻟﺎـــﺴﮐ سﺎـــﺴﺣا و ( )ﯽﺷﻮﺧﺎﻧ 4/ 1 ﺪﺻرد هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ)دﻮﺑ ( 2( . يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ زا ﺲـﭘ درد تﺪـﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖـﺳا هدﺮـﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا فﺮﺼﻣ ) 005 /0 < p ( نآ ﻖــﯾﺮﻃ زا وﺮـﺘﯿﻧ ﺪﯿـﺴﮐا ﻪــﮐ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﮐﺎـﻣرﺎﻓ ﺮﯿـﺴﻣ ﯽﺑ دﺎﺠﯾا ﺑ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ يدرد ﻪ .ﺖـﺳا هﺪـﺸﻧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﺑﻮﺧ
٢٨ وﺮـﺘﯿﻧ ﺪﯿـﺴﮐا ﻪـﮐ دراد دﻮﺟو ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﯽﯾﺎﻫ ﻪﯿﺿﺮﻓ رد ار ﻦﯿﻣﺎـﭘود ﺪﯾﺎـﺷ و نژوﺪﻧا يﺎﻫ ﻦﯿﻓروﺪﻧا نﺪﺷ دازآ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﮏﯾﺮﺤﺗ ﺰﻐﻣ ﮏﯾﺮﺤﺗ ﻞﯾﺪﻌﺗ و ﮏﯾرﻮﻓا تاﺮﺛا و رد ار درد .ﺪﻨﮐ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﺰﻐﻣ ﯽﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ وﺮﺘﯿﻧ ﺪﯿﺴﮐا ﻦﯿﮑـﺴﺗ لاروﺪـﯿﭘا ﯽﺴﺣ ﺮﺛﻮـﻣ ار نآ نﺎـﻧز ﺐـﻠﻏا و هدﻮـﻤﻧ ﻢﻫاﺮـﻓ ار ﯽﻠﻣﺎﮐ درد )ﺪـﻧا هدﻮـﻤﻧ ﺖﯾﺎـﺿر سﺎﺴﺣا نآ فﺮﺼﻣ زا و ﻪﺘﺴﻧاد 5 ( يور ﺮﺑ دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نزور 400 هدﻮـﻤﻧ شراﺰـﮔ ﻮﺋاز ﺮﺗﺮﺛﻮـﻣ ﺎﻫﺪـﯿﺋﻮﯿﭘا زا وﺮـﺘﯿﻧ ﺪﯿـﺴﮐا درد ﺪﺿ ﺮﺛا ﻪﮐ ﺖﺳا و ﺖﺳا ﻪﺘـﺴﻧاد ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ لﺎﮑﯾوﺮﺳارﺎﭘ كﻮﻠﺑ ﺎﺑ ار نآ .ﺖﺳا 50 ﻦﯿﮑـﺴﺗ زا رﻮﮐﺬـﻣ ﻖـﯿﻘﺤﺗ رد نارﺎﻤﯿﺑ ﺪﺻرد ).ﺪﻧدﻮﺑ هدﻮﻤﻧ ﺖﯾﺎﺿر رﺎﻬﻇا درد 6( ﻦـﯾارد ﺰـﯿﻧ ﺲـﮐور ﺘﯿﻧ ﺪﯿﺴﮐا ﻪﭼﺮﮔ ﻪﮐ ﺪﺴﯾﻮﻧ ﯽﻣ ﻪﻄﺑار ـــ ـﺒﺴﻧ وﺮ ـ ﻪـﺑ ﺖ ﯽﺑ ﻣا دراد يﺮﺘﻤﮐ ﺮﯿﺛﺎﺗ لاروﺪﯿﭘا ﯽﺴﺣ ـــ ـﺑ ﺎ ﻪ ﻈﻧ ــــ ﺮ ﯽـﻔﻨﻣ تاﺮـﺛا ﺖـﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﯿﭘا زا ﻪﮐ ﺪﺳر ﯽﻣ ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد دازﻮـﻧ ﺮـﺑ يا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ تﺪﻣ ﯽﻧﻻﻮﻃ يﻮﻗ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﯿﭘا .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﺗ 22 ﺪﺻرد رد نﺎـﻧز زا لﺎﺳ 2000 هدﺎﻔﺘـﺳا نﺎـﻤﯾاز ﺖـﻬﺟ هﺪـﺤﺘﻣ تﻻﺎﯾا رد ).ﺖﺳا هﺪﺷ 5 ﻪﺑ دﻮﺧ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﯿﻧ يزورﻮﻧ ( ﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا درد ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا قﺎـﺸﻨﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪ درد ﻪﺑ ﺪﯾﺪﺷ ﺎﺗ ﺪﯾﺪﺷ رﺎﯿﺴﺑ ﺒﺗ ﻒـﯿﻔﺧ ﺎﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ـــ ﻞﯾﺪ درد يدﺪـﻋ رﺎـﯿﻌﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ رﺎﻤﯿﺑ درد ناﺰﯿﻣ و دﻮﺷ ﯽﻣ ﮐ يراد ﯽﻨﻌﻣ و ﺺﺨﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ـــ ـﺑ ﺪـﺑﺎﯾ ﯽـﻣ ﺶﻫﺎ ﻪ يرﻮﻃ درد يدﺪﻋ رﺎﯿﻌﻣ ﻪﮐ قﺎـﺸﻨﺘﺳا زاﺪـﻌﺑ نارﺎﻤﯿﺑ رد زا ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا 4/ 0 ± 6/ 9 ﻪﺑ 2 ± 7/ 3 ﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ رد .دﻮ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ نارﺎـﮑﻤﻫ و بارﻮﺷ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺶﻫوﮋﭘ رد ،ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺎــﻬﻨﺗ درد هﺮــﻤﻧ 3/ 1 و دﻮــﺑ ﻪــﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎــﮐ 60 ﺪــﺻرد ﯽﺑ زا نارﺎﻤﯿﺑ ﺿر دﻮﺧ يدرد ـــ ﻨﺗ و ﻒﯿﻌـﺿ ﺖﯾﺎ ــــ ﺎﻬ 4/ 8 ﺮـﺿﺎﺣ ﻖـﯿﻘﺤﺗ رد .ﺪﻨﺘـﺷاد ﻞـﻣﺎﮐ ﺖﯾﺎـﺿر ﺪﺻرد ﻪـﮐ ﺖـﺷاﺪﻧ نادازﻮـﻧ رﺎـﮕﭘآ يور ﯽﺋﻮـﺳ ﺮﺛا ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ــﺑ ﺞﯾﺎــﺘﻧ ﺎــﺑ ﻖــﻓاﻮﻣ ﻪ هﺪــﻣآ ﺖــﺳد ﺮــﮕﯾد تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ زا ).دﻮﺑ 3، 4 ﻄﺑار ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻦـﯾا رد ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ ( ــــ يرﺎـﻣآ ﻪ و ﻞـﺒﻗ لﻮﺘـﺳﺎﯾد و لﻮﺘﺴﯿﺳ نﻮﺧرﺎﺸﻓ ﻦﯿﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺪﻌﺑ ﯽﺑ زا د ﺑ يدر ﻪ ـﺑ ﻪـﺠﯿﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻣﺎﯿﻧ ﺖﺳد ﻪ ﺖـﺳد .دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و بارﻮﺷ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا هﺪﻣآ رد ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا ﻂـﺳﻮﺗ هﺪـﺷ دﺎـﺠﯾا ﻊﯾﺎـﺷ ضراﻮﻋ ﻦـﯾا ــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪ ﺗ ،نﺎــﻫد ﯽﮑــﺸﺧ ،ﯽﮔدﻮــﻟآ باﻮــﺧ ﺐــﯿﺗﺮ .دﻮـــﺑ دردﺮـــﺳ و ﻪﺠﯿﮔﺮـــﺳ و ﻦـــﻧاد ﻖـــﯿﻘﺤﺗ رد )نارﺎـﮑﻤﻫ 1982 ﻊﯾﺎـﺷ ( هﺪـﺷ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻪـﺿرﺎﻋ ﻦﯾﺮـﺗ )ﯽﮔدﻮــــــﻟآ باﻮــــــﺧ 40 ﺪــــــﺻرد ﺲﭙــــــﺳ و ( )ﻪﺠﯿﮔﺮﺳ 7/ 18 ﺪﺻرد ( ، )غاﺮﻔﺘﺳا و عﻮﻬﺗ 5/ 0 ﺪﺻرد دﻮـﺑ ( و 8/ 96 ﺪﺻرد ﻪـﺑ ﻞـﯾﺎﻤﺗ هرﺎﺑود ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ هدﻮﻤﻧ رﺎﻬﻇا ﺪﻧراد ار ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻄﺑار ﻦـﯾا رد ﺲـﮐور . ـــ ﻪ دوﺪـﺤﻣ ار شﺮﯾﺬـﭘ ﺖـﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ :ﺪﺴﯾﻮﻧ ﯽﻣ ﯽـﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻧزﺎﺳ ﯽﻣ ،ﯽـﺠﯿﮔ سﺎـﺴﺣا ،ﻒـﯿﻔﺧ يدرد ﻊـﻄﻗ و ﮏﺳﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ مﺪﻋ ،ﯽﮔدﻮﻟآ باﻮﺧ ﺑ درد ﻦﯿﮑﺴﺗ ﻪ ﺲـﮐور .ﺖﺳا زﺎﮔ قﺎﺸﻨﺘﺳا ﻒﻗﻮﺗ لﺎﺒﻧد ﯽـﺑ شور ﭻﯿـﻫ ﻪـﮐ ﻪﺘﺷاد رﺎﻬﻇا ﻦﯿﻨﭼ ﻪﻣادا رد يدرد راﺪﻧ دﻮﺟو ﻦـﯾا ﺎﻣا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﺛا يا هرﺎﭘ ﻪﮐ د ﺮﯾﺎـﺳ تاﺮـﺛا ﺎـﺑ ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا درﻮـﻣ رد تاﺮﺛا ﯽﺑ لﺎﮑﺷا ﺮـﺛا رد نز ﮏﯾ ﺮﮔا و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻒﯿﻔﺧ يدرد يرﺎﯿﺷﻮﻫ دﺎﯾز قﺎﺸﻨﺘﺳا دﻮﺧ ﺲﻔﻨـﺗ ﺎـﺑ ﺪﻫد ﺖﺳد زا ار ﺑ نﮋﯿﺴﮐا ﺎﯾ قﺎﺗا ياﻮﻫ ﻪ ﻠﮑﺸﻣ ﺖﻋﺮـﺳ ـــ فﺮـﻃﺮﺑ ﺶ ﺮﻃ زا وﺮﺘﯿﻧ ﺪﯿﺴﮐا اﺮﯾز ددﺮﮔ ﯽﻣ ﻫ ﻪـﯾر ﻖﯾ ــــ ﻓد ﺎ ـــ ﻊ ﺖـﺳا رﺬﮔدوز ﺶﺗاﺮﺛا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﺒﮐ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﻧ دﻮﺷ ﯽﻣ ﭻﯿﻫ نﻮﻨﮐﺎﺗ و دازﻮـﻧ ياﺮـﺑ ﺰـﯿﻧ يﺪﺑ ﯽﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا ﻪﻧﻮﮔ شﺮـﺑ ﻢﯿﻣﺮـﺗ نﺎـﻣز رد ﺎﺻﻮﺼﺨﻣ و ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﺎـﯾ ﯽﻟﺎﻘﺘﻧا زﺎﻓ رد ﻊﻗاو نﺎﻧز ياﺮﺑ و ﯽﻣﻮﺗﺎﯾز ﯽﭘا ﻧز ياﺮـﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ نﺎﻤﯾاز مود ـــــ ﯽﻧﺎ ﻪـﮐ ﯽﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﯽﻤﻧ ﺑ ﺎﯾ ﺪﻧﺮﯿﮕﺑ لاروﺪﯿﭘا ﯽﺴﺣ ﻪ ﮏـﯾ ﻞﯿﻟد ﯽـﺑ ﻪـﺑ يرﻮـﻓ جﺎﯿﺘﺣا ،ﯽﺴﻧاژروا ﺖﯿﻌﺿو ﺪـﻧراد يدرد ﺲﮐﻮـﻧﻮﺘﻧا قﺎـﺸﻨﺘﺳا نﻮﭼ ﯽﻓﺮﻃ زا و ﺖﺳا ﺪﯿﻔﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺑ ﻪ دﻮﺧ ترﻮﺻ ﺠﺗ ــــ ﻨﺑ ﺖﺳا يﺰﯾﻮ ــــ ﻣز ﻦﯾاﺮﺑﺎ ـــ نﺎ ﻘﻣ و ـــــــ ﻔﺘﺳا راﺪ ــــــ ﻮــﺋاز لﺮــﺘﻨﮐ ﺖــﺤﺗ نآ زا هدﺎ ).ﺖﺳا 5( ﺘﻧا ـــ ﻧﻮ ـــ ﻮ ﯽﺑ ﮏﯾ ﺲﮐ درد ﺖـﺴﯿﻧ يﻮـﻗ هﺪﻨﻨﮐ ﻣ ياﺮـــﺑ ﺎـــﻣا ـــــــ ﺖـــﺳد و شدازﻮـــﻧ و رادرﺎـــﺑ ردﺎ ﻧا ــــ ﻬﺑ يﺎـﻫ ﺖـﺒﻗاﺮﻣ نارﺎﮐرﺪ ـــــــ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﯽﺘﺷاﺪ ﻣ ـــ ﯾﻮﺠﺗ ﻦﯿﺣ رد ردﺎ ــــ ﺰ ﺪـﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﮏﻤﮐ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا ، ﻄﺧ ﯽﺑ ــــ ﺮ ﺑ و ﺖﺳا ﻪ ﻈﻧ ـــــ ياﺮـﺑ ﻪـﮐ ﺪـﺳر ﯽـﻣ ﺮ ﯽﺑ نﺎﻧز زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻓ ار يﺮﺛﻮـﻣ و ﯽﻓﺎـﮐ يدرد ـــ ﻢﻫاﺮ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ .
٢٩ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1 . ﻪﻠﺧاﺪﻣ زاﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﮏﯿﻟﻮﺘﺳﺎﯾد و ﮏﯿﻟﻮﺘﺴﯿﺳ نﻮﺧرﺎﺸﻓ و درد تﺪﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ نﻮﻣزآ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زاﺪﻌﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﻞﺒﻗ نﺎﻣز ﺮﯿﻐﺘﻣ P< ٠/٠٠٥ /598± /158 /882± /181 درد تﺪﺷ ns 10/ 8±1 2/ 10/ 9± /107 ﮏﯿﻟﻮﺘﺴﯿﺳ رﺎﺸﻓ ns /6 9±1 1/ 7±1 3/ ﮏﯿﻟﻮﺘﺳﺎﯾد رﺎﺸﻓ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2 . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هوﺮﮔ رد ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا قﺎﺸﻨﺘﺳا زا ﯽﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ ﺲﮐﻮﻧﻮﺘﻧا زا ﯽﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ 4/ 1 1 ﯽﺷﻮﺧﺎﻧ و ﺖﻟﺎﺴﮐ سﺎﺴﺣا 8/ 37 28 نﺎﻫد ﯽﮑﺸﺧ 9/ 41 31 ﯽﮔدﻮﻟآ باﻮﺧ 2/ 12 9 غاﺮﻔﺘﺳا و عﻮﻬﺗ 23 17 دردﺮﺳ و ﻪﺠﯿﮔﺮﺳ 7/ 2 2 ضراﻮﻋ ﺮﯾﺎﺳ References
١-May A, Mushambi Mc. Recent advances in obstetric anaesthesia. Bulletin, The Royal College of Anaesthetists ٢٠٠١; ٦: ٢٥٥-٨. ٢-Ja’farnejad F, Salari P, Motaghi Z. Analysis of woman’s attitudes toward the two ways of natural delievery and selected caesarean. Abstracts of Mashhad state seminar on women’s health promotion ٢٠٠٤:٤١.(Persian)
٣-Jahani Soohrab N, Mirzakhani K, Hassanzadeh M. Effects of Entonox on labor pain in women referred to Torbat Heidarieh maternity ward in ٢٠٠٤. Jour of Sabzawar University of Med Sciences ٢٠٠٤;١٢(١): ٢٧-٣١.(Persian)
٤-Nowroozinia Sh, et al . Effects of constant entonox inhale on painlessness of delieveries. Jour of Anesthesiology and Intensive Care ٢٠٠٥: ٥١(٢): ٥٧-٦٢.(Persian)
٥- Rooks J. Use of nitrous oxide in midwifery practice- complementary, synergistic, and needed in the united states. Journal of midwifery & women,s health ٢٠٠٧, ٣: ١٨٦-٨٩.
٦- Rosen MA. Relief of labor pain. J University of California ٢٠٠٣, ١٨٦(٥): ١١٠.
٣٠
Effectiveness of Entonox on Severity of Labor Pain in Women Referred to Maternity Ward of Imam Reza hospital,
Kermanshah, 2007
Esfandiari M.٭1, Nankaley A.2, Sanjari N.3, Almasi A.4, Karimi S5
(Received: 22 Apr, 2008 Accepted: 4 Mar, 2009)
Abstract
Introduction: Labor pain is one of the most severe pains ever to be experienced. Fear of labor pain is one of the most important causes for cesarean section to be chosen by pregnant women. It is important for labor pain to be tolerated in parturient. Entonox that is used for pain relief is safe, inexpensive, and reasonably effective in labor analgesic. Hence, this study aimed to ascertain of entonox efficacy on reduction of labor pain.
Materials and Methods: This study is a self-controlled clinical trial. In maternity ward of Imam Reza hospital, 40 nullipar, aged 16-30 years and without any contraindication for inhalation of entonox were selected. Sampling method was convenience. Mean of pain was scaled before and after inhalation of entonox according to numeric pain scale. Also
APGAR score of neonatal was considered after birth.
Findings: Mean numeric pain scale decreased from 8/82 1/81 to 5/98 1/59 after inhalation of entonox.(p<0/005), potential adverse effects were drowsy(41/9%), mouth dryness (37/8%), light headedness and headache(23%) and nausea and vomiting (12/2%).
Discussion &Conclusion: Taking into consideration the achievements of this study, entonox provides adequate effective analgesia for many pregnant women, and is, at the same time, safe for the mother and her baby.
Keywords: Entonox, labor analgesia, pain relief, cesarean
1. Midwifery Office, Treatment Affairs Dept, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran (corresponding author)
2. Gynecology Dept, Faculty of Medicine, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran 3. Delievery ward, Imam Reza Hospital, Kermanshah, Iran
4. Dept of Statistics, Kermanshah University of Medical Science, Kermanshah, Iran
5. Dept of Midwifery, Nursing School, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran
Sciences University of Medical of Ilam nal Scientific Jour
