Banka dhe Afarizmi Bankar
Banka dhe Afarizmi Bankar
1.
1. Ne Ne shshekekulullilin n ee Xll-XlVXll-XlV, paraqiten templaret te cilet kishin dy qendra ne, paraqiten templaret te cilet kishin dy qendra ne Parise e LonderParise e Londer dhe fliale te shumta ne
dhe fliale te shumta ne France e LevantFrance e Levant, si dhe I kishin institucionet me te rendesishme, si dhe I kishin institucionet me te rendesishme bankare ne evrope.
bankare ne evrope. 2.
2. Ne vitin 1407Ne vitin 1407 ne ne !enove!enove themelohet banka e pare themelohet banka e pare "asa-san ior#io$"asa-san ior#io$ %$
%$ BankBankat shtat shtetroetrore te Vre te Venedenedik&tik&t ishin ishin Banco 'i (ialto)1*+7-1,17Banco 'i (ialto)1*+7-1,17 dhe dhe Banco 'elBanco 'el iro )1,17-1+0,
iro )1,17-1+0, 4.
4. .hek&lli / XVll.hek&lli / XVll ka rendesi shume te madhe per zhvillimin e bankave ngase ne kete ka rendesi shume te madhe per zhvillimin e bankave ngase ne kete periudhe me organizimin dhe aarizmin e tyre ato u arohen bankave bashkohore. periudhe me organizimin dhe aarizmin e tyre ato u arohen bankave bashkohore. !.
!. Ne vitin 1,4 themelohetNe vitin 1,4 themelohet ne ne An#li Bank f 2n#landAn#li Bank f 2n#land sipas planit te skotalndezit sipas planit te skotalndezit "illiam #aterson, dhe k$o banke konsiderohet si banke e pare emisionare moderne ne "illiam #aterson, dhe k$o banke konsiderohet si banke e pare emisionare moderne ne historine bankare.
historine bankare. Ne France 3anka e areNe France 3anka e are ishte ishte Ban5&e eneraleBan5&e enerale, te cilen e themeloi, te cilen e themeloi ne vitin 1%1& skotlandezi 'ohn (a).
ne vitin 1%1& skotlandezi 'ohn (a). &.
&. *y *y grugrupet pet ththemeemelorlore tee te &neve 6nanciare te 3ankes&neve 6nanciare te 3ankes $ane+ $ane+
•
• P&net e formimit te araveP&net e formimit te arave nenkupton emisionin e kartmonedhave dhe nenkupton emisionin e kartmonedhave dhe
ormimin e parave
ormimin e parave depozitave bankare.depozitave bankare.
•
• F&nksioni / nderm!etsimit 3ankarF&nksioni / nderm!etsimit 3ankar konsiston ne nderm$etsimin ne mes te konsiston ne nderm$etsimin ne mes te
sektoreve te ndryshem-siq $ane
sektoreve te ndryshem-siq $ane ekonomiaekonomia, shteti, , shteti, popullsia, et$.popullsia, et$.
%.
%. Llo!et e 3ankaveLlo!et e 3ankave+ 1. anka emituese, 2. anka komerciale. /. anka aariste. 4. anka+ 1. anka emituese, 2. anka komerciale. /. anka aariste. 4. anka investive. !. anka te specializuara ose te degeve. &. anka univerzale. %. anka
investive. !. anka te specializuara ose te degeve. &. anka univerzale. %. anka hipiotekar
hipiotekare.0. banka reg$ionale dhe e.0. banka reg$ionale dhe banka per zhvillim. banka per zhvillim. . anka multinacionale. 1.. anka multinacionale. 1. 3ursimore.
3ursimore. 0.
0. Banka 5endroreBanka 5endrore-emetuese kryen keto pune me rendesi+-emetuese kryen keto pune me rendesi+
•
• Bene emisionin e araveBene emisionin e arave- kartmonedhave e monedhave- kartmonedhave e monedhave dhe te kredisedhe te kredise •
• 3aton olitiken monetare- kreditore3aton olitiken monetare- kreditore, e cila ka te be$e me rregullimin e sasise se, e cila ka te be$e me rregullimin e sasise se
parase parase
•
• 8&!deset er lik&iditetin nderkom3etare8&!deset er lik&iditetin nderkom3etare , . 5. ka per detyre te rua$ likuiditetin, . 5. ka per detyre te rua$ likuiditetin
nderkombetare te vendit. nderkombetare te vendit.
•
• 8r9en &ne n e llo#ari te shtetit8r9en &ne n e llo#ari te shtetit b.5. bene kreditimin e shtetit duke le$uar kredi te b.5. bene kreditimin e shtetit duke le$uar kredi te
perkohshme apo te perhershme. perkohshme apo te perhershme. .
. F&nksioni me / rendesishemF&nksioni me / rendesishem eshte rregullimi I qarkullimit monetare kreditor dhe rua$t$a eshte rregullimi I qarkullimit monetare kreditor dhe rua$t$a e stabilitetit monetar te vendit. 3ete unksion .5. e realizon permes ketyre instrumenteve e stabilitetit monetar te vendit. 3ete unksion .5. e realizon permes ketyre instrumenteve +te politikies monetare kreditore ,e politikes eskonte, poliutikes se tregut te hapur,
+te politikies monetare kreditore ,e politikes eskonte, poliutikes se tregut te hapur, politikes se rezervave te detyrueshme, kontrollit kualitativ te kredive dhe 6 politikes politikes se rezervave te detyrueshme, kontrollit kualitativ te kredive dhe 6 politikes selective kreditore.
selective kreditore. 1.
1.Politika eskonte- olitika diskontePolitika eskonte- olitika diskonte eshte instrument me rendesi per rregullimin e eshte instrument me rendesi per rregullimin e vellimit te kredive dhe te potencialit te bankave ne ekonomin e tregut. .5. u $ep kredi vellimit te kredive dhe te potencialit te bankave ne ekonomin e tregut. .5. u $ep kredi rieskonte bankave t$era-
rieskonte bankave t$era- aati I aati I kredise, shuma kredise, shuma e kredise e kredise se tersishme.se tersishme. 11.
11.8ontrolli kreditor8ontrolli kreditor me se shpeshti zbatohen ne keto masa+ me se shpeshti zbatohen ne keto masa+
•
• 7e kufzimin e rrit$es se kredive aatshkurte deri ne n$e lartesi te caktuar.7e kufzimin e rrit$es se kredive aatshkurte deri ne n$e lartesi te caktuar. •
• 7e mba$t$en e likuiditetit primar te bankes aariste ne lartesi te caktuar.7e mba$t$en e likuiditetit primar te bankes aariste ne lartesi te caktuar. •
• 7e percaktimin e kushteve per atesine kreditore te bankes aariste.7e percaktimin e kushteve per atesine kreditore te bankes aariste. •
12.
12.B$:$ kordinon &nenB$:$ kordinon &nen dhe $epe syg$erime bankave aariste mbi s$ell$en e tyre dhe dhe $epe syg$erime bankave aariste mbi s$ell$en e tyre dhe aarizmin e tyre
aarizmin e tyre fnanciar. fnanciar. 7arrvesh$et ne mes te 7arrvesh$et ne mes te bankave qendrore bankave qendrore dhe bankave aaristedhe bankave aariste mbi realizimin e politikes monetare kreditore e posaqerisht per rua$t$en e disipilnes
mbi realizimin e politikes monetare kreditore e posaqerisht per rua$t$en e disipilnes fnanciare paraqesin n$e aktore te rendesishem per realizimin e politikes monetare fnanciare paraqesin n$e aktore te rendesishem per realizimin e politikes monetare kreditore.
kreditore. 1/.
1/.Bankat komercialeBankat komerciale $ane banka qe be$ne kreditimin aatshkurter te prodhimit dhe $ane banka qe be$ne kreditimin aatshkurter te prodhimit dhe konsumit. 3eto banka m$etet I ormo$ne pre$ depozitave aatshkurter te ekonomise dhe konsumit. 3eto banka m$etet I ormo$ne pre$ depozitave aatshkurter te ekonomise dhe depozitave te kursimit te
depozitave te kursimit te popullsispopullsise.e. 14.
14.Banka afaristeBanka afariste paraqiten ne vendet me te zhvilluara. 3eto banka dispono$ne kapitale te paraqiten ne vendet me te zhvilluara. 3eto banka dispono$ne kapitale te medha dhe be$ne kreditimin e ndermarr$eve g$ikante industrial.
medha dhe be$ne kreditimin e ndermarr$eve g$ikante industrial.
8eprimtaria e bankave aariste eshte e orientuar ne themelimin dhe fnancimin e 8eprimtaria e bankave aariste eshte e orientuar ne themelimin dhe fnancimin e ndermarr$eve industriale, shitbler$en dhe emisionin e letrave, nderm$etsimin g$ate ndermarr$eve industriale, shitbler$en dhe emisionin e letrave, nderm$etsimin g$ate
kontraktimit te huave shteterore dhe te g$itha transaksionet e medha funanciare, per te kontraktimit te huave shteterore dhe te g$itha transaksionet e medha funanciare, per te cilat nevo$itet kapital I madh.
cilat nevo$itet kapital I madh. 1!.
1!.Banka investiveBanka investive $ane organizata te specializuare bankare per kreditimin e investimeve, $ane organizata te specializuare bankare per kreditimin e investimeve, *.m.th. per kreditimin aatg$ate. 3eto banka m$etet I siguro$ne duke dhene
*.m.th. per kreditimin aatg$ate. 3eto banka m$etet I siguro$ne duke dhene 9etobligacion
9etobligacione, ,me e, ,me ane te aatizimit ane te aatizimit te depozitave investive te te depozitave investive te ekonomekonomise.ise. 1&.
1&.Bankat e secializ&araBankat e secializ&ara ose te de#eveose te de#eve themelohen per fnancimin e degeve te themelohen per fnancimin e degeve te ndryshme te ekonomise- industrise, bu$qesise, ze$tarise, tregtise se $ashtme, ndryshme te ekonomise- industrise, bu$qesise, ze$tarise, tregtise se $ashtme, et$..et$.. 1%.
1%.Bankat &niverzaleBankat &niverzale $ane bank ate $ane bank ate tipit te perzier, te cilat merren me te tipit te perzier, te cilat merren me te g$itha punetg$itha punet bankare. 3eto banka I krye$ne te g$itha punet ne seren e parave si dhe be$ne kreditimin e bankare. 3eto banka I krye$ne te g$itha punet ne seren e parave si dhe be$ne kreditimin e ekonomise dhe te popullsise.
ekonomise dhe te popullsise. 10.
10.8&rsimor!a8&rsimor!a e pare e tipit bashkekohore themelohet me 1%%0 ne :amburg. Idene per e pare e tipit bashkekohore themelohet me 1%%0 ne :amburg. Idene per themelimin e kursimoreve I pari e dha shkrimtari I n$ohur I romanit ;<obinson =rusoe> themelimin e kursimoreve I pari e dha shkrimtari I n$ohur I romanit ;<obinson =rusoe> *aniele *eoe.
*aniele *eoe. 1.
1.Banka 5endrore evroianeBanka 5endrore evroiane u kri$ua me u kri$ua me 1 qershor 10 dhe eshte n$e nga 1 qershor 10 dhe eshte n$e nga bankatbankat qendrore me te re$a. .5.? mbulon 1% .5. te vendeve te ese dhe trashegone kulturat, qendrore me te re$a. .5.? mbulon 1% .5. te vendeve te ese dhe trashegone kulturat, historine dhe ekonomine e tyre. @rgani me I larte I .5.? eshte 3shilli I Auvernatoreve. historine dhe ekonomine e tyre. @rgani me I larte I .5.? eshte 3shilli I Auvernatoreve. 2.
2.2&rozona2&rozona eshte kri$uar ateher kur perg$eg$esia per politiken monetare ishin transeruareshte kri$uar ateher kur perg$eg$esia per politiken monetare ishin transeruar nga anka 5endrore te 12 vendeve anetare te ?se ne anken 5endrore ?vropiane. nga anka 5endrore te 12 vendeve anetare te ?se ne anken 5endrore ?vropiane. 21.
21.2&ro sistemi2&ro sistemi perbehet nga .5.? dhe banka qendrore kombetare te atyre vendeve qe perbehet nga .5.? dhe banka qendrore kombetare te atyre vendeve qe kane adaptuar euron.
kane adaptuar euron. 22.
22.:ellimet kr9esore te e&rosistemit !ane:ellimet kr9esore te e&rosistemit !ane++
•
• Btabiliteti I qmimeveBtabiliteti I qmimeve •
• Btabiliteti fnanciarBtabiliteti fnanciar • • 3reditimi3reditimi • • esueshmeriaesueshmeria • • C Cransaparanransaparancaca • • (logaridhenia(logaridhenia •
• 3omunikimi I hapur me qytetare3omunikimi I hapur me qytetare •
• #erg$eg$sia#erg$eg$sia •
• 5everis$a e mire dhe5everis$a e mire dhe •
• <olet e ndara<olet e ndara
2/.
2/.2kzisto!ne * #r&e kr9esore te instit&cioneve 6nanciare !o 3ankare2kzisto!ne * #r&e kr9esore te instit&cioneve 6nanciare !o 3ankare ++
•
• @rganizatat fnanciare depozitare@rganizatat fnanciare depozitare •
• Institucionet per kursimin e kontraktuarInstitucionet per kursimin e kontraktuar •
•
• 3ompanite fnanciare3ompanite fnanciare •
• @rganizatat fnanciare te perziera.@rganizatat fnanciare te perziera.
24.
24.Ne ekonomite e zhvill&araNe ekonomite e zhvill&ara dallo$me / dre$time te zhvillimit te struktures fnanciare+ dallo$me / dre$time te zhvillimit te struktures fnanciare+
•
• Dhvillimi I bankave dhe organizatave fnanciare $o bankare-shbaDhvillimi I bankave dhe organizatave fnanciare $o bankare-shba •
• Earizmi bankar tradicional me zhvillimin g$ithn$e e me te madh te tregut te parase eEarizmi bankar tradicional me zhvillimin g$ithn$e e me te madh te tregut te parase e
kapitalit- ritania e madhe kapitalit- ritania e madhe
•
• ForFormimi dhe zhvillimi I mimi dhe zhvillimi I aarizmit bankar universal, me zhvillimin e institucioneaarizmit bankar universal, me zhvillimin e institucione
fnanciare te specializuara- A$ermani fnanciare te specializuara- A$ermani 2!.
2!.Bankat #!ate afarizmit te t9re 3allafa5ohen me rrezi5e te ndr9shmeBankat #!ate afarizmit te t9re 3allafa5ohen me rrezi5e te ndr9shme++ 1.
1. <rezik<reziku kreditoru kreditore. 2. <rezike. 2. <reziku I likuiditetiu I likuiditetit /. <rezikt /. <reziku I normave te kamates 4. <ru I normave te kamates 4. <rezikueziku valutor !. <reziku qe eshte lidhur me aarizmin $ashte bilancore.
valutor !. <reziku qe eshte lidhur me aarizmin $ashte bilancore. 2&.
2&.(rezik& / lik&iditetit(rezik& / lik&iditetit nevo$at mund te klasifkohen ne kater grupe+ nevo$at mund te klasifkohen ne kater grupe+
•
• Nevo$at per kompensimin e derdh$eve- dal$eve te Nevo$at per kompensimin e derdh$eve- dal$eve te m$etevem$eteve •
• Nevo$at per mbulimin e mungeses se pritur te Nevo$at per mbulimin e mungeses se pritur te hyr$es se m$eteve.hyr$es se m$eteve. •
• Nevo$at per g$et$en e burimeve te Nevo$at per g$et$en e burimeve te re$a te fnancimitre$a te fnancimit •
• Nevo$at qe te kryhet Nevo$at qe te kryhet n$e transaksion I ri ne cdo kohe.n$e transaksion I ri ne cdo kohe.
2%.
2%./nstit&cionet e secializ&ara te Bankes Boterore/nstit&cionet e secializ&ara te Bankes Boterore $ane + 1. 3ororata Financiare $ane + 1. 3ororata Financiare Nderkombetare dhe 2. Bhoqata Nderkombetare per Dhvillim.
Nderkombetare dhe 2. Bhoqata Nderkombetare per Dhvillim. 20.
20.8ororatat Financiare Nderkom3etare8ororatat Financiare Nderkom3etare eshte institucion I specializuar I @3se e eshte institucion I specializuar I @3se e cilacila eshte organizuar si dege e ankes otrore. ?shte themeluar me 1!& me seli te
eshte organizuar si dege e ankes otrore. ?shte themeluar me 1!& me seli te
perhershme ne "ashington. Entare te sa$ mund te $ene vendet antare te ankes otrore. perhershme ne "ashington. Entare te sa$ mund te $ene vendet antare te ankes otrore. 5ellimi I themelimit
5ellimi I themelimit te korporates fnanciarte korporates fnanciare eshte e eshte qe ti ndihmo$e qe ti ndihmo$e ndermarndermarr$et private.r$et private. 2.
2.r#anizatat 6nanciarer#anizatat 6nanciare mund ti nda$me ne dy grupe+ mund ti nda$me ne dy grupe+
•
• Ne organizata fnanciare nderkombetareNe organizata fnanciare nderkombetare •
• Ne organizatat fnanciare reg$ionaleNe organizatat fnanciare reg$ionale
/.
/.r#anizatat 6nanciare nderkom3tare !aner#anizatat 6nanciare nderkom3tare !ane + +
•
• Fondi 7onetar Nderkombetar -I7FFondi 7onetar Nderkombetar -I7F •
• anka Nderkombetare per <indertim dhe Dhvillim -I<*anka Nderkombetare per <indertim dhe Dhvillim -I<* •
• 3orporata Financiare Nderkombetare -IF=3orporata Financiare Nderkombetare -IF= •
• Bhoqata Nderkombetare per Dhvillim -I*EBhoqata Nderkombetare per Dhvillim -I*E
/1.
/1.Fondi ;onetare Nderkom3etarFondi ;onetare Nderkom3etar 6 u themelua ne retton"uods te B:Eve ne vitin 6 u themelua ne retton"uods te B:Eve ne vitin 144
144
#er themelimin e F7N ishin hartuar dy propozime + #er themelimin e F7N ishin hartuar dy propozime +
•
• Plani / 8e9nesPlani / 8e9nes - bazohet ne - bazohet ne pervo$at e Englise nga pervo$at e Englise nga kriza 1/1 kkriza 1/1 ky plany plan
propozonte qe te eleminohet ari nga pagesat nderkombetare dhe te ormohet propozonte qe te eleminohet ari nga pagesat nderkombetare dhe te ormohet Gnioni 3liring nderkombetar I cili do te bazohe$ ne llogarine bankare multilaterale. Gnioni 3liring nderkombetar I cili do te bazohe$ ne llogarine bankare multilaterale.
•
• Plani / <hitePlani / <hiteit bazohe$ ne potencialin e madh ekonomike te Bhbave, dollariit bazohe$ ne potencialin e madh ekonomike te Bhbave, dollari
konvertibil dhe rezervat e medha te arit ne bote. konvertibil dhe rezervat e medha te arit ne bote. /2.
/2.'et9rat kr9esore te Fondit ;onetar Nderkom3etare !ane'et9rat kr9esore te Fondit ;onetar Nderkom3etare !ane ++
•
• C Ce perparoe perparo$e zhviillimin $e zhviillimin monatar nderkmonatar nderkombetar ne bahombetar ne bahskpunimin e venskpunimin e vendeve antardeve antaree •
• C Ce stimulo$ zhvie stimulo$ zhvillimin e trllimin e tregtise boteregtise boteroreore •
• Ci stab Ci stabilizo$ kilizo$ kushtet dhe vizushtet dhe vizionetionet •
• C Ce zhvillo$ sise zhvillo$ sistemin multilatertemin multilateral te pagesaveal te pagesave •
• C Ce elemino$ ke elemino$ kufzimet devizorufzimet devizoree •
• C Cu ndihmo$ venu ndihmo$ vendeve anetardeve anetare ne te$kalimin e ne te$kalimin e defcitit te pere defcitit te perkohshkohshem te bilancit teem te bilancit te
pagesave duke u dhene kredi. pagesave duke u dhene kredi.
//.
//.Banka Nderkom3etare er rindertim dhe zhvillimBanka Nderkom3etare er rindertim dhe zhvillim eshte themeluar per eshte themeluar per rindertiminrindertimin dhe zhvillimin e vendeve te shkaterruara g$ate lutes se dyte botrore, kurse sot ndihmon dhe zhvillimin e vendeve te shkaterruara g$ate lutes se dyte botrore, kurse sot ndihmon vendet ekonomikisht te
vendet ekonomikisht te pazhvilluarapazhvilluara.. /4.
/4.Banka BoteroreBanka Boterore e flloi punen me 2! qershor 14& si organizat e specializuar e 3ombeve e flloi punen me 2! qershor 14& si organizat e specializuar e 3ombeve te bashkuara
te bashkuara
'et9rat themelore te Bankes Boterore !ane 'et9rat themelore te Bankes Boterore !ane + +
•
• Ndihma e vendeve anetare per zhvillimin e tyre ekonomikeNdihma e vendeve anetare per zhvillimin e tyre ekonomike •
• NHit$a e investimeve NHit$a e investimeve ekonomiekonomike ne boten ke ne boten e $ashtmee $ashtme •
• Dhvillimi aatg$ate I tregtise nderkombetareDhvillimi aatg$ate I tregtise nderkombetare •
• Financimi I pro$ekteve prioritare te zhvillimit ekonomike te vendeve anetareFinancimi I pro$ekteve prioritare te zhvillimit ekonomike te vendeve anetare •
• :armonizimi I veprimtarise se sa:armonizimi I veprimtarise se sa$ me g$end$en dhe rr$ me g$end$en dhe rrethanat ne vendet qeethanat ne vendet qe
fnancohen fnancohen /!.
/!.Banka Boterore e shfr9tezonBanka Boterore e shfr9tezon edhe me edhe me m$etet e mobilizuara ne tregun e kapitalitm$etet e mobilizuara ne tregun e kapitalit pranda$ sot disponon keto
pranda$ sot disponon keto 3&rime te m!eteve3&rime te m!eteve+ + kapitalin e kapitalin e deponuar , deponuar , kapitalinkapitalin garantues, m$etet e mbledhura ne tregun e kapitalit, m$etet e te hyrave
garantues, m$etet e mbledhura ne tregun e kapitalit, m$etet e te hyrave te realizuara,te realizuara, m$etet nga kryeg$e$a e huave te
m$etet nga kryeg$e$a e huave te dhena me pare.dhena me pare. /&.
/&.8ororata Financiare Nderkom3etare8ororata Financiare Nderkom3etare eshte institucion I specializuar I @3, e cilaeshte institucion I specializuar I @3, e cila eshte e organizuar si dege e ankes oteror
eshte e organizuar si dege e ankes oterore. ?shte themeluar me 1!& me e. ?shte themeluar me 1!& me seli teseli te perhershme ne "ashington .
perhershme ne "ashington . /%.
/%..ho5ata Nderkom3etare er hvillim.ho5ata Nderkom3etare er hvillim eshte institucion fnanciar qe u eshte institucion fnanciar qe u themelua nethemelua ne vitin 1& si fliale e specializuar e ankes oterore per te ndihmuar zhvillimin e shpe$tuar vitin 1& si fliale e specializuar e ankes oterore per te ndihmuar zhvillimin e shpe$tuar ekonomi
ekonomik te k te vendeve ne zhvillim.vendeve ne zhvillim. /0.Ne grupin e
/0.Ne grupin e or#anizatave 6nanciare re#!ionaleor#anizatave 6nanciare re#!ionale hy$ne+ hy$ne+ 1.
1. ankanka per lika per likuidiuidimin e llogmin e llogarivarive nderke nderkombetombetareare 2.
2. ankanka ndera nderkomkombetarbetare per bashe per bashkpunkpunim ekoim ekonominomikk /.
/. GniGniononi evri evropiopian I paan I pagesgesaveave 4.
4. ankanka a ndernderkomkombetarbetare e inveinvestivestive !.
!. ankanka ina interateramerikmerikane ane per per zhvizhvillimllim &.
&. ananka aka arikrikane pane per zhver zhvillilllimlim %.
%. ananka iska islamlamikike per zhe per zhvilvillimlim 0.
0. ankanka ara arabe pabe per zer zhvilhvillim elim ekokonomiknomik .
. ananka azka aziatiatikike per zhe per zhvilvillimlim /.
/.Banka investive evroianeBanka investive evroiane u themelua ne vitin 1!0, vendet anetare te bashkesise u themelua ne vitin 1!0, vendet anetare te bashkesise ekonomi
ekonomike evropiane me seli ne ruksel. 5ellimi I sa$ eshte ke evropiane me seli ne ruksel. 5ellimi I sa$ eshte fnancimi I zhvillimi tefnancimi I zhvillimi te reg$ionev
reg$ioneve te e te pazhvilluarapazhvilluara, ngrit$a e , ngrit$a e ob$ekteve industrial apo fnancimi I pro$ekteve qe ob$ekteve industrial apo fnancimi I pro$ekteve qe $ane$ane ne interest e perbashket per anetaret e bashkesis evropiane.
ne interest e perbashket per anetaret e bashkesis evropiane. 4.
4.Banka interamerikaneBanka interamerikane per zhvillim eshte instuticion nderkombetare me karaktere per zhvillim eshte instuticion nderkombetare me karaktere reg$iona
reg$ional qe eshte themeluar me l qe eshte themeluar me qellim qe te ndimohet zhvillimi ekonomik I vendeve teqellim qe te ndimohet zhvillimi ekonomik I vendeve te Emerikes (atine.
Emerikes (atine. 41.
41.Banka afrikane er zhvillimBanka afrikane er zhvillim u themelua ne u themelua ne vitin 1%/ ne karton te Budanit nevitin 1%/ ne karton te Budanit ne koner
konerencen e ministrave te encen e ministrave te fnancave te vendeve fnancave te vendeve arikane. anka u themelua per nHit$enarikane. anka u themelua per nHit$en e zhvillimit me te
e zhvillimit me te shpe$tuar te vendeve arikane dhe per te mundesuar integrimetshpe$tuar te vendeve arikane dhe per te mundesuar integrimet ekonomike te vendeve arikane.
ekonomike te vendeve arikane. 42.
42.Banka islamike er zhvillimBanka islamike er zhvillim u themelua ne u themelua ne Jhed te Erabise Baudite. *etyra dhe qellimiJhed te Erabise Baudite. *etyra dhe qellimi I bankes islamike per zhvillim ishte dhenia e kredive per fnancimin e pro$ekteve dhe te I bankes islamike per zhvillim ishte dhenia e kredive per fnancimin e pro$ekteve dhe te programave te zhvillimit te vendeve anetare. 3redite $epen pa kamat dhe me n$e provision programave te zhvillimit te vendeve anetare. 3redite $epen pa kamat dhe me n$e provision te ulet per mbulimin e
te ulet per mbulimin e shpenzimeve.shpenzimeve. 4/.
4/.Banka ara3e er zhvillim ekonomik Banka ara3e er zhvillim ekonomik u themelua ne vitin 1%/ ne 3artun te Budanit. u themelua ne vitin 1%/ ne 3artun te Budanit. *etyra e sa$ ishte qe
*etyra e sa$ ishte qe te zhvillo$ ekonomin e vendeve arikane, dukte zhvillo$ ekonomin e vendeve arikane, duke fnancuar ob$ektet ee fnancuar ob$ektet e ndryshme me interest e posaqem per zhvillimin reg$ional te vendeve arikane.
44.
44.Banka Aziatike er hvillimBanka Aziatike er hvillim u themelua ne vitin 1&! u themelua ne vitin 1&! ne 7anilK. *etyra dhe qellimine 7anilK. *etyra dhe qellimi kryesor I ankes Eziatik
kryesor I ankes Eziatike eshte qe te e eshte qe te nHis hyr$en e kapitaleve per zhvillim , te nHis hyr$en e kapitaleve per zhvillim , te nHisnHis investimet dhe te be$e kreditimin e zhvillimit te vendeve te
investimet dhe te be$e kreditimin e zhvillimit te vendeve te pazhvilluarapazhvilluara..
4!.Ne
4!.Ne ekonimitekonimite e e e zhvilluara te tregut, ekzisto$nezhvilluara te tregut, ekzisto$ne tri tri llo!e llo!e instit&cionesinstit&cionesh 6h 6nanciarenanciare kryesore+
kryesore+ 1.
1. InsInstittitucucionionet kreet kreditditororee 2.
2. InvInvestestitoitoreret t insinstittituciucionaonall /.
/. aanknkat at ininveveststivivee
4&.Cri karakteristikat kryesore e dallo$ne
4&.Cri karakteristikat kryesore e dallo$ne sistemin 3ankar ne An#lisistemin 3ankar ne An#li qe nga kohet e hershme qe nga kohet e hershme e deri me sot, e ato $ane+
e deri me sot, e ato $ane+ 1.
1. 3o3oncencentrntrimi I laimi I larte I barte I banknkaveave 2.
2. ?fka?fkasitesiteti I ti I lartlarte I pe I punes unes se bse bankaankaveve /.
/. BpeciBpecializalizimi I laimi I larte I srte I sisteistemit bamit bankar nkar ne Enne Engligli 4%.
4%.Ne France erve5 3ankes 5endroreNe France erve5 3ankes 5endrore - anque de France dallo$me keto banka+ - anque de France dallo$me keto banka+ a.
a. aanknka da depepozozititararee b.
b. aanknka a aaararisistete c.
c. ankankat krat kreditoeditore pere per fnancr fnancimin me aimin me aat te mesat te mesem dhe te gem dhe te g$ate$ate 40.
40..istemi 3ankar / italise.istemi 3ankar / italise perbehet pre$ ketyre bankave+ perbehet pre$ ketyre bankave+ a.
a. aanknkes qes qenendrdrororee b.
b. anankakat e te drt e te dre$te$tes pues publblikikee c.
c. anankakat e int e interterest est kokombembetartar d.
d. ankankat e at e kredkredise ise se zse zakoakonshmnshmee e.
e. ErErkakat e kt e kurursisimimitt
.. InstInstitucitucionet ionet specspeciale piale per krer krediteditimin mimin me aat te aat te mesem e mesem dhe te gdhe te g$ate$ate 4.
4.=ri 3ankat me te medha te vicrres=ri 3ankat me te medha te vicrres $ane+ B)iss $ane+ B)iss ank ank =urporation, =urporation, Gnion Gnion ank ank oo B)itzerland
B)itzerland dhe dhe B)iss B)iss Arup.Arup. !.
!.Bankat kantonaleBankat kantonale vepro$ne kryesisht ne mbledh$en e vepro$ne kryesisht ne mbledh$en e kurskursimeve- depozitave dhenien eimeve- depozitave dhenien e kredive hipotekar
kredive hipotekare dhe e dhe obligacioneve pa hipotek .obligacioneve pa hipotek . !1.
!1..hka5et kr9esore er c>ars9e 3ankat e h&a!a &no!ne ne vicerr.hka5et kr9esore er c>ars9e 3ankat e h&a!a &no!ne ne vicerr $ane+ $ane+
•
• Bigurimi I sherbimeve bankare te hua$a per Bigurimi I sherbimeve bankare te hua$a per klientet vendasklientet vendas •
• #rezenca ne n$eren nga qendrat fnanciare me te rendesishme dhe me stabile ne#rezenca ne n$eren nga qendrat fnanciare me te rendesishme dhe me stabile ne
bote bote
•
• Bigurimi I p$esmarr$es ne treg$et kapitaleBigurimi I p$esmarr$es ne treg$et kapitale •
• Bigurimi I sherbimeve si + administrimi me portoolio per $orezidentet nga vendet eBigurimi I sherbimeve si + administrimi me portoolio per $orezidentet nga vendet e
tyre dhe persona te
tyre dhe persona te nacionalitnacionaliteteve te eteve te t$era.t$era.
•
• Bhrytezimi I perparsive te kamatave dhe te taksave te Bhrytezimi I perparsive te kamatave dhe te taksave te uleta qe domono$ne neuleta qe domono$ne ne
Dvicerr per m$etet e dhena hua, me
Dvicerr per m$etet e dhena hua, me qellim te riplasmanit $ashte vendit.qellim te riplasmanit $ashte vendit. !2.
!2.Ne sistemin 3ankar te .?BA-veNe sistemin 3ankar te .?BA-ve dallo$me keto llo$e te bankave+ dallo$me keto llo$e te bankave+ a.
a. anankakat et ederderale ale rereserserveve b.
b. ankankat komeat komercirciale- banale- banka kombka kombetaretare shtetre shtetrororee c.
c. anankakat e bast e bashkhkuaruara te ka te kursursimiimitt d.
d. aanknkat eat eeektktueuesese e.
e. aanknkat at trtrusustete
.. aanknkat pat per eer ekskspoport e irt e impmporort.t. !/.
!/.'et9ra kr9esore e keshillit te #&vernatorve'et9ra kr9esore e keshillit te #&vernatorve eshte te administro$ politiken monetare, eshte te administro$ politiken monetare, duke I aplikuar keto instrumente+
duke I aplikuar keto instrumente+
•
• ler$a dhe shit$a e letrave shtetrore me vlereler$a dhe shit$a e letrave shtetrore me vlere •
• <ezerva e detyrushme<ezerva e detyrushme •
!4.
!4..istemi Bankar ne 8anada.istemi Bankar ne 8anada ekzisto$n n$e nr I ekzisto$n n$e nr I madh I nderm$etsuesve+madh I nderm$etsuesve+ a.
a. BhoBhoqatat qatat krekreditoditore re hipohipotekartekaree b.
b. 33ompanompanit per sit per sigurigurimin peimin per sigur sigurimirimin e $etesn e $etes c.
c. 33ooperooperativaativat e t e ndryndryshme shme fnanfnanciarciaree d.
d. (e(easasining kog kompmpananititee e.
e. FFondondet et e ne ndrydryshshme me e$te$t.. !!.
!!.Banka e .llovenisBanka e .llovenis ua le$on bankave ti siguro$ depozitat e tyre ne n$eren nga keto tri ua le$on bankave ti siguro$ depozitat e tyre ne n$eren nga keto tri menyra+
menyra+
•
• Ci sig Ci siguro$ne te guro$ne te g$itha depozi$itha depozitat ne kompatat ne kompanit e sigurnit e sigurimeveimeve •
• C Ce marrrie marrrin garanci bann garanci bankarekare •
• C Ce lidhin mare lidhin marrvesh$e me banrvesh$e me bankat t$era, qkat t$era, qe se bashke se bashku do te garantou do te garantonin %L nga nin %L nga tete
g$itha depozitat qe ruhen te
g$itha depozitat qe ruhen te ata, kurse ata, kurse /L t$era detyrimisht duhet te /L t$era detyrimisht duhet te sigurohensigurohen ose ne kompanite e sigurimeve ose ne banka .
ose ne kompanite e sigurimeve ose ne banka . !&.
!&.&vernatori m&nd te kerko! n#a 3anka&vernatori m&nd te kerko! n#a 3anka qe te qe te marrmarre masa parasanuse ne keto raste +e masa parasanuse ne keto raste +
•
• 3ur banka nuk eshte likuide3ur banka nuk eshte likuide •
• 3ur banka nuk mund ta mba$e nivelin e m$atushmeris sK kapitalit pre$ %L sa e3ur banka nuk mund ta mba$e nivelin e m$atushmeris sK kapitalit pre$ %L sa e
parasheh lig$i parasheh lig$i
•
• 3ur banka nuk ploteson me shum se 2L te kushteve per licensimin e sa$ ne3ur banka nuk ploteson me shum se 2L te kushteve per licensimin e sa$ ne
g$ashtemu$or
g$ashtemu$orin in paraprakparaprak
•
• 3ur banka nuk eshte ne pa$tim me kerkesat e t$era lig$ore per punen e sa$ dhe3ur banka nuk eshte ne pa$tim me kerkesat e t$era lig$ore per punen e sa$ dhe
masat e politikes monetare. masat e politikes monetare. !%.
!%.;e 1* nentor 1 themelohet a&toriteti 3ankar dhe a#esave te 8osoves @BP8 ;e 1* nentor 1 themelohet a&toriteti 3ankar dhe a#esave te 8osoves @BP8 ,, qe n$ekohesisht paraqet edhe
qe n$ekohesisht paraqet edhe fllet e para fllet e para te kri$imit te sistemit bankar te kri$imit te sistemit bankar te 3te 3osoves.osoves. !0.
!0.F&nksionet kr9esore te a&toritetit 3ankar dhe te a#esave te 8osoves ishinF&nksionet kr9esore te a&toritetit 3ankar dhe te a#esave te 8osoves ishin ++ a.
a. (icen(icensimisimi, kon, kontrotrollimllimi dhe mbii dhe mbikqyrkqyr$a e bank$a e bankaveave b.
b. (icensimi, k(icensimi, kontrolontrollimi dhe limi dhe mbikqyr$a mbikqyr$a e institue institucioneve t$cioneve t$era fnanciera fnanciareare c.
c. (icen(icensimisimi, kont, kontrolrollimi dhe mbilimi dhe mbikqyrkqyr$a e kompa$a e kompanive te signive te sigurimeurimeveve d.
d. (icensimi, k(icensimi, kontrolontrollimi dhe mblimi dhe mbikqyr$a e oikqyr$a e ondeve te pensndeve te pensioneve- onioneve- ondeve vullnetardeve vullnetaree e.
e. 5ar5arkukullillimi mi I pI pageagesavsavee
.. 3u3u$des$dese per le per likuikuiditeiditetin e stin e sistemistemit banit bankar te kar te 3o3osovesoves.s. !.
!.r#anet vendimarrese te 3ankes 5endrore te 8osoves !aner#anet vendimarrese te 3ankes 5endrore te 8osoves !ane ++ 1.
1. orordi I bdi I bankankes qes qendendrororere 2.
2. oorrdi di ekekzezekkututiviv /.
/. AuAuveverrnanatotoriri
&.#er me shume se 1 vit
&.#er me shume se 1 vit ;icro enterrise 3ank )3anka e are ne;icro enterrise 3ank )3anka e are ne 8osove8osove operoi e operoi e vetme ne treg. Ne netor te vitit 2/ u transormua ne #rocredit bank.
vetme ne treg. Ne netor te vitit 2/ u transormua ne #rocredit bank. &1.
&1.Ne 8osove oero!n 3anka komercialeNe 8osove oero!n 3anka komerciale , pre$ te cilave % banka $ane pronsi te hua$a, pre$ te cilave % banka $ane pronsi te hua$a dhe 2 me pronsi vendore, ato $ane +
dhe 2 me pronsi vendore, ato $ane + 1.
1. #r#rococrrededit it aanknk 2.
2. <<aiaiMaMaisisenen /
/.. CCeebb 4
4.. NNllbb !.
!. pbpb b bankanka pa per er bizbiznesnes &.
&. aanknka eka ekononomomikikee %.
%. ananka kka kombombetaetare trre tregtegtararee 0
0.. IsIsh bh baannkk .
&2.
&2..her3imet 3ankare ne.her3imet 3ankare ne kosovekosove $ane + (logarite ?anking , perdorimi I EC7ve, #os et$. $ane + (logarite ?anking , perdorimi I EC7ve, #os et$. &/.Ne politiken e ormimit te m$eteve
&/.Ne politiken e ormimit te m$eteve te bankave paraqiten ketote bankave paraqiten keto 3&rime te m!eteve3&rime te m!eteve++ 1.
1. *e*epopozizitatat mt me pe pararaa 2.
2. *epo*epozitat e kzitat e kursursimit dhimit dhe m$etet e t$e m$etet e t$era te qyera te qytetartetarveve /.
/. 7$ete7$etet e mblet e mbledhurdhura me emisa me emisioniionin e letn e letrave mrave me vlere vler 4.
4. 3r3rediedit nga bat nga banknkat qeat qendrndrororee !.
!. 3redit ne 3redit ne vend dhe nvend dhe ne boten e e boten e $ashtme nga $ashtme nga bankat dbankat dhe organhe organizatat e t$izatat e t$era fnanciarera fnanciaree &.
&. ururimeimet e t$t e t$era fera fnannanciaciarere &4.
&4.Parimet e afarizmit 3ankarParimet e afarizmit 3ankar++ 1.
1. #a#aririmi I mi I liklikuiduiditeitetittit 2.
2. #arimi #arimi I solventitI solventitetit , I setit , I sigurimit dhigurimit dhe I efkase I efkasitetit te depitetit te deponimit te monimit te m$eteve$eteve /.
/. #a#aririmi I rmi I rententabiabilitlitetietitt &!.
&!.Ne lartesine e rezervave te lik&iditetit te cilin 3ankat e nda!ne te B$:$ ndiko!neNe lartesine e rezervave te lik&iditetit te cilin 3ankat e nda!ne te B$:$ ndiko!ne ++ 1.
1. CCransransaksiaksionet mononet monetaretare te komitee te komitenteventeve 2.
2. #ol#olitikitika e lia e likukuiditeiditetit ttit te banke bankaveave /.
/. #o#olitlitikika moa monetnetarare e .e e .5.5. &&.
&&. osolventite osolventitetin e shkatin e shkakto!ne fakkto!ne faktor te sh&mttor te sh&mtee++ 1.
1. 'o'olilikkuiuididitetetiti 2.
2. 'ohar'oharmonimonizimi I struzimi I strukturktures se aatit te plaes se aatit te plasmansmaneve e te m$eteveeve e te m$eteve /.
/. EEaaririzmzmi me hui me humbmb$e$e 4.
4. #e#erdrdoriorimi $omi $osolsolid I m$eid I m$etevtevee !.
!. 'ohar'oharmonimonizimi I przimi I prodhiodhimit me kemit me kerkrkesat e tresat e tregutegut, et$., et$. &%.
&%.Formimi / normave te kamates neFormimi / normave te kamates ne tre#tre#++ 1.
1. CCeorieoria e a e prpreereerenceences se likus se likuiditiditetitetit 2.
2. CCeorieoria e oa e ondeve ndeve kredkreditoritoree /.
/. CCeorieoria e ina e in9acio9acionit tnit te prie priturtur ,+
,+$$ PoPotetencnciaiali li 66nanancnciaiar e kr e krerediditotor mr m&n&nd td te de dekekomomoononohehet nt ne de d9 9 !e!esese 1.
1. Ne poNe potentenciacialin alin aatatshshkukurtrt 2.
2. Ne poNe potentenciacialin lin aaaatg$tg$ateate.. ,
,$$ .h.hfrfr9t9tezez&e&es ts te ke krereddivive ae afafatstshkhk&r&rteter tr te 3e 3anankakave ve m&m&nd nd te te !e!enene 1.
1. @r@rganganizizataatat ekt ekonionimimikeke 2.
2. 88epreprimtimtararit it $oe$oekokonomnomikikee /.
/. aanknka a aaararisistete 4.
4. #r#rodhodhususit it bu$bu$qesqesoror !.
!. ##opopulullslsiaia &.
&. @rga@rganizanizatat qe mtat qe merrerren me tren me tregti tegti te $ashe $ashtmetme 7
700$$ FFoorrmmaat e t e kkrreeddiittiimmiit tt te te trree##ttiisse se se !e !aasshhttmmee 1.
1. 3r3rededit pit per eer ekskspoportrt 2.
2. 3r3rededit pit per er imimpoportrt /.
/. 3red3redit peit per shr sherbierbime rme riekspieksport, ort, et$.et$. 4.
4. 3red3redit per pit per pune nune ndertidertimormore ne bote ne boten e $asen e $ashtme .htme .
%1.
%1.2la3orati investiv d&het te erfshi!e2la3orati investiv d&het te erfshi!e++ a.
a. #er#ershkrshkrimin imin e e ob$eob$ektit ktit inveinvestivstiv b.
b. 8ler8leren paraen parallogllogaritaaritare te punre te puneve ndereve ndertimortimoree c.
c. BpeciBpecifkimifkimin e n e pa$ispa$is$eve $eve dhe dhe te mote montimintimitt d.
d. ErsyErsyeshmeeshmenin eknin ekonomonomike e shoqike e shoqeroerore te invesre te investimevtimevee e.
e. uuririmemet fnt fnananciciararee
.. Dg$aDg$at$en e t$en e nderndertimit timit dhe fdhe fllimillimin e shn e shrytrytzimizimit te krt te kredisedis %2.
%2.(ieskonti(ieskonti eshte pune passive bankare me te cilen a$o qe I eskonton kanbialet nga eshte pune passive bankare me te cilen a$o qe I eskonton kanbialet nga portooli I sa$ ten $e banke t$eter te banka qendrore apo ndon$e bank t$eter aariste. portooli I sa$ ten $e banke t$eter te banka qendrore apo ndon$e bank t$eter aariste.
%/.
%/.(ilom3ardi(ilom3ardi eshte pune eshte pune e tille passive banke tille passive bankare ne te cilen baare ne te cilen banka aariste e benenka aariste e bene rilombar
rilombardin e letrave me din e letrave me vlere te banka qendrorvlere te banka qendrore apo ndon$e bank t$eter ne e apo ndon$e bank t$eter ne baze te tebaze te te cilave banka me pare ka dhene kredi lombarde.
cilave banka me pare ka dhene kredi lombarde. %4.
%4.B&rimet e m!eteve te 3ankaveB&rimet e m!eteve te 3ankave mund ti klasifko$me ne dy grupe themelore+ mund ti klasifko$me ne dy grupe themelore+ 1.
1. ururimeimet dept depoziozitartare te m$ete te m$eteveeve 2.
2. uriurimet met $odep$odepozitozitare are te te m$etem$eteveve %!.
%!.B&rimet deozitare te m!eteveB&rimet deozitare te m!eteve ndahen ne tri kategori+ ndahen ne tri kategori+ a.
a. *ep*epoziozitat mtat me te pe te parare -a ve -a vististaa b.
b. *epo*epozitat e zitat e aateaatezuarzuara -aaa -aatg$atg$ate, inte, investivestivv c.
c. *e*epopozizitatat st spepecicialalee %&.
%&.Ne 3&rimet !odeozitareNe 3&rimet !odeozitare hy$ne+ hy$ne+ 1.
1. 3r3rededit bit banankakarree 2.
2. uuririmemet t e e t$t$ereraa /.
/. 3a3apipitatali I li I babanknkeses 77
77$$ ;e ;e foformrmimimin in e e dedeoozizitatave ve dhdhe e te te 3a3anknkavave e afafararisiste te ndndikiko!o!ne ne kketeta fa fakaktotorere 1.
1. #er#erqindqind$a e kurs$a e kursimit dhe maimit dhe masa e kursa e kursimisimit ne shoqet ne shoqeriri 2.
2. #ol#olitikitika ma monetaonetare re krekreditoditorere /.
/. #er#erqindqind$a e in9acio$a e in9acionit perknit perkatesatesisht kaisht kamata rmata realeeale 4.
4. (idhm(idhmeria eria rrenda enda vet svet sistemistemit bit bankankarar !.
!. <r$e<r$edhta modhta monetarnetare e fnancie e fnanciare ndare nderkerkombetombetareare &.
&. NivelNiveli I zhvi I zhvilliillimit te ekmit te ekonomonomise e sise e shoqehoqeriserise.. 7+
7+$$ 88ririteterreet t eer r kklalassi6i6kkiimimin n e e &n&neeve ve 33anankakare re !a!annee a.
a. BipBipas as bilbilanancit cit anaanalitlitikik b.
b. BipBipas pas pararimiimit ut unksnksionionalal c.
c. BiBipapas s aaatatitit 7
7$$ .i.iaas ks kririteteririt tt te 3e 3ililanancicit at ananalilititik k &n&net et 3a3anknkarare ne ndadahehen nn ne e
•
• #unet bankare passive#unet bankare passive •
• #unet bankare aktive#unet bankare aktive •
• #unet bankare neutrale#unet bankare neutrale
+0
+0$$ ..iias as aaririmmit it ff&&nknkssioionnal al &&nenet t 33anankkarare e ndndaahehen n ne ne
•
• #unet e koncentrimit dhe te mobilizimit te #unet e koncentrimit dhe te mobilizimit te m$eteve monetarem$eteve monetare •
• #unet e #unet e kreditimitkreditimit •
• #unet nderm$etesuese komisionare#unet nderm$etesuese komisionare •
• #unet vetanake#unet vetanake •
• #unet administrativekontrolluese dhe administrativeplanifkuese#unet administrativekontrolluese dhe administrativeplanifkuese
+
+11$$ ..iiaas s AAffaattiit t &&nneet t 33aannkkaarre e nnddaahheen n nne e
•
• #unet bankare me aat te shkurter#unet bankare me aat te shkurter •
• #unet bankare me aat te g$ate#unet bankare me aat te g$ate
02.
02.P&net 3ankare asive me afat te shk&rterP&net 3ankare asive me afat te shk&rter hy$ne+ hy$ne+ 1.
1. ?mi?misisiononi I kai I kartmrtmoneonedhadhaveve 2.
2. 7obilizimi 7obilizimi dhe mbdhe mba$t$a e a$t$a e m$eteve am$eteve aatshkuratshkurteradepozitave teradepozitave me te me te parepare /.
/. 7ar7arr$a r$a hua hua te bte bankankat tat t$er$eraa 4.
4. (e(eshshimimi I bi I bononavave te të arkesë arkes
!.
!. Eskontimi I kambialeve vetanake.Eskontimi I kambialeve vetanake.
0/.
0/.P&net 3ankare P&net 3ankare asive asive me me afat te afat te #!ate#!ate hy$ne+ hy$ne+ 1.
1. ?mis?misioniionit te aksit te aksioneve doneve dhe te lethe te letrave t$rave t$era me vlera me vlereere 2.
2. *ep*epoziozitavtave te e te aaaatKztKzuauarara /.
/. *epo*epozitavzitave aatg$e aatg$ate te shtetate te shtetit te enteve e te institit te enteve e te institucioucioneve pubneve publiklikee 4.
4. (es(eshimhimin e oin e oblibligacgacionioneveeve !.
!. 7arr7arr$en e kr$en e kredive me aedive me aat te g$at te g$ate ne boate ne boten e $asten e $ashtme.htme. 04.
04.==e ram3&re ram3&rsi indirsi indirektekt qe eshte shum I shpesht ne pagesat nderkombetare paraqiten keta qe eshte shum I shpesht ne pagesat nderkombetare paraqiten keta persona
persona
•
• leresiimportuesileresiimportuesi •
•
• anka <amburseanka <amburse •
• anka ne vendin e eksportuesitanka ne vendin e eksportuesit •
• BhitesieksportuesiBhitesieksportuesi
+
+**$$ PP&&nneet t 33aannkkaarre e aakkttiivve e mme e aaffaat t tte e ##!!aatte e !!aanne e 1.
1. 3r3rededitite ine inveveststivivee 2.
2. 3r3rediedite te hiphipoteotekarkaree /.
/. 3r3rediedite e kte e konsonsororciuciumitmit +
+,,$$ ''ookk&&mmeenntteet t kkrr99eessoorre e tte e aakkrreeddiittiivviit t !!aanneevv 1.
1. FFaturatura e a e cila percila permban permban pershkrshkrimin ,lloimin ,llo$in,$in,sasisasinene 2.
2. *ok*okumenumentet e transpotet e transportit -9etnrtit -9etngarkgarkesa apo konesa apo konosamosamentienti /.
/. *ok*okumenumentet e sigutet e sigurimit te marimit te mallit -pllit -polisolisa e sigura e sigurimitimit 4.
4. *okumentet *okumentet plotsuese plotsuese -qertifkata -qertifkata mbi prembi pre$ardh$en $ardh$en e mallit , e mallit , mbi analizembi analizen e mallit n e mallit mbimbi g$end$en e mallit et$.
g$end$en e mallit et$. +
+77$$ PP&&nneet t 33aannkkaarre e nnee&&ttrraal l mme e aaffaat t tte e ##!!aatte e !!aanne e 1.
1. BheBherbrbimeimet e huave sht e huave shtettetererororee 2.
2. ?mis?misioni ioni dhe pdhe plasmalasmani I lni I letravetrave me ve me vlerleree /.
/. 5ever5everis$a is$a e pase pasurisurise se e se kokomitenmitenteveteve 4.