هلجم زكرم تاعلاطم و هعسوت شزومآ يكشزپ هرود مهد ، هرامش مود ، ص 55 -74 ، 9312
یسررب
نازیم
تراهم
و
هدافتسا
زا
رتویپماك
و
تنرتنيا
رد
سا
نادات
،
نارایتسد
یصصخت
و
نايوجشناد
یکشزپنادند
هدکشناد
یکشزپنادند
نامرك
همطاف
تاداسلا
يداجس
1 *،
يفطصم
يهوكش
2،
لاهش
ييوكاك
3،
ديرف
يخيش
4
1 . صصختم يكشزپنادند ناكدوك ، رايداتسا ، هورگ يكشزپنادند ناكدوك ، هدكشناد ،يكشزپنادند زكرم تاقيقحت يراميب ياه ناهد و نادند ، هاگشناد مولع يكشزپ ،نامرك ،نامرك ناريا 2 . تملاس‌رد‌يهوژپ‌هدنيآ‌هدكشهوژپ،تملاس‌رد‌يزاس‌لدم‌تاقيقحت‌زكرم ، هاگشناد مولع يكشزپ ، ،نامرك ،نامرك ناريا 3 . صصختم يراميب ياه ناهد و ،نادند رايداتسا ، هورگ يراميب ياه ناهد و ادند ن ، هدكشناد ،يكشزپنادند زكرم تاقيقحت يراميب ياه ناهد و نادند ، هاگشناد مولع يكشزپ نامرك ، نامرك ، ناريا 4 . ،کشزپنادند هاگشناد مولع يكشزپ ،نامرك ،نامرك ريا نا تفايرد هلاقم : 82 / 7 / 19 نيرخآ حلاصا هلاقم : 91 / 91 / 19 شريذپ هلاقم : 5 / 8 / 18 * هدنسيون سم ؤ لو : هورگ یکشزپنادند ،لافطا هدکشناد یکشزپنادند نامرک ، هاگشناد مولع یکشزپ نامرک ، نابایخ ،افش ،نامرک ای نار نفلت : 8992178 -1489 ربامن : 8992174 -1489 Email: sajadi@kmu.ac.ir هنيمز و فده : یریگدای اب هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد نرق 89 هک نرق لاتیجید تسا ، کی رما یمازلا تسا . هدافتسا زا رتویپماک و ،تنرتنیا یبایتسد هب نیرتدیدج تاعلاطا یملع رد عیرس نیرت نامز نکمم ار یارب سا ت دا نا و نایوجشناد مهارف یم دزاس . فده زا نیا ،هعلاطم یسررب نازیم تراهم و هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد سا نادات ، نارایتسد یصصخت و نایوجشناد یکشزپنادند هدکشناد یکشزپنادند نامرک دوب . شور راك : رد نیا هعلاطم یفیصوت -یلیلحت هک ب ه تروص یعطقم ماجنا دش ، شسرپ همان یا رد رایتخا 59 رفن سا دات ، 88 رفن رایتسد و 889 رفن یوجشناد یکشزپنادند رد هدکشناد یکشزپنادند نامرک رارق تفرگ . زا نیا دارفا س ؤ یتلاا رد هنیمز هوحن ،ییانشآ ،یسرتسد عون هدافتسا و نازیم هدافتسا یارب روما یصخش و یرادا اب رتویپماک و نازیم ییاناوت راک اب ،تنرتنیا نازیم هدافتسا زا سیورس یاه تنرتنیا هدیسرپ دش . سپ زا لیمکت شسرپ ،همان هداد اه دراو مرن رازفا SPSS هخسن 91 دش و اب کمک نومزآ Chi-square زیلانآ دیدرگ . هتفاي اه : یاهزیلانآ یرامآ ناشن داد هک نازیم یسرتسد هب رتویپماک رد هناخ و هاگشناد رد نایم سا نادات ، نارایتسد و نایوجشناد هب بیترت 8 / 22 ، 7 / 28 و 8 / 25 دصرد دوب . 12 دصرد سا نادات ، 8 / 15 دصرد نارایتسد و 1 / 18 دصرد نایوجشناد زا تنرتنیا هدافتسا یم دندرک . نیرتشیب نازیم هدافتسا زا رتویپماک رد نیب هس هورگ رد لوط زور 5 / 1 ات 8 تعاس دوب . 8 / 27 دصرد سا نادات ، 8 / 79 دصرد نارایتسد و 79 دصرد نایوجشناد یارب راک اب تنرتنیا زاین هب شزومآ دنتشادن . سا نادات و نارایتسد اب دصرد یرتلااب تبسن هب نایوجشناد یمومع زا رتویپماک تهج تیلاعف یاه یهاگشناد هدافتسا یم دندرک ( 15 / 1 > P ). هجيتن يريگ : نازیم تراهم و هدافتسا سا نادات زا رتویپماک و تنرتنیا رد هدکشناد یکشزپنادند نامرک رتشیب زا ود هورگ نارایتسد و نایوجشناد دوب و رد ره هس هورگ ، نیب ود سنج رکذم و م ؤ ثن توافت یرامآ ینعم یراد دوجو تشادن . ديلك هژاو اه : ،یکشزپنادند ،تنرتنیا رتویپماکهمدقم
لاس رد اه ی خا ی ر ، کشزپ شزومآ ی کشزپنادند و ی لاح رد لاقتنا زا متسیس یشزومآ یتنس هب تمس ی تسا هک دوخ نایوجشناد شقن یلاعف رد شزومآ دنراد . رد نیمه اتسار ، یریگدای و شزومآ زا قیرط رتویپماک و تنرتنیا ، تیمومع نوزفازور هتفای تسا . دیاوف یرایسب رد شزومآ و یریگدای ب ه هلیسو تنرتنیا و رتویپماک دوجو دراد . زا هلمج نیا هک تنرتنیا کی هلیسو طابترا یعمج ، نازرا تمیق و عیرس تسا و تاعلاطا دروم زاین رد ره ییاج طسوت کی لاصتا یتنرتنیا و نودب تیدودحم ینامز یم دناوت ب ه تسد دیآ . تاعلاطا دوجوم رد تنرتنیا بلغا هب زور تسا و هب نیمه لیلد ، هب کی رازبا بسانم یارب یریگیپ تفرشیپ یاه یملع لیدبت هدش تسا . یرصع هک ام رد نآ یگدنز یم مینک ، رصع راجفنا تاعلاطا تسا هک رد ره هظحل تلااقم یدیدج رشتنم یم دوش هک جیاتن دوخ ار هب نایناهج هضرع یم دنک ( 9 ) . هولاع رب نیا هک تنرتنیا کی رازبا یوق یطابترا تسا ، کی عبنم رد لاح دشر زین یارب اقترا ی تاعلاطا تسا و ثعاب هب زور هگن نتشاد هیاپ یملع نایهاگشناد و ریاس هفرح یاه تملاس یم دوش ( 8 .) نیا عوضوم ب ه هژیو یارب نایوجشناد و سا نادات یاهروشک رد لاح هعسوت دنمدوس تسا هک تنرتنیا لأخ تاعلاطا ار رد نیا اهروشک فرطرب یم دنک ( 4 .) هاگشناد اه طیحم رایسب یمهم رد تهج کمک هب نایوجشناد و سا نادات یارب نتخومآ هوحن هدافتسا زا تنرتنیا و رتویپماک دنتسه ( 8 .) گرزب نیرت دس یارب شیازفا تاعلاطا رب هیاپ تنرتنیا ، رد یاهروشک رد لاح هعسوت دننام ناریا عبانم یلام دودحم و فعض یگنهرف تسا . هزورما هدافتسا یمومع زا تنرتنیا رد ناریا شیازفا هتفای تسا و شیپ ینیب یم دوش هک نیا شیازفا رد نیب لنسرپ یکشزپ و یکشزپنادند تهج فادها یشزومآ و راک یکینیلک زین سکعنم دوش ( 5 .) رد لاس یاه ریخا ، تاعلاطم یدایز رد هطبار اب نازیم یهاگآ و هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد نیب نایوجشناد و سا نادات هتشر یاه فلتخم ماجنا هدش تسا . رد هعلاطم یا رد دنه ، Kumar و ناراکمه هدافتسا زا تنرتنیا ار رد نیب نایوجشناد یکشزپنادند یمومع یسررب دندرک . زا نیب 887 رفن تکرش هدننک اهنت 7 / 5 دصرد نایوجشناد هنازور زا تنرتنیا یارب یاهراک یمومع و 9 / 8 دصرد یارب روما یکشزپنادند هرهب یم دندرب . شیب زا یمین زا تکرش ناگدننک ( 5 / 55 دصرد ) چیه هاگ زا تنرتنیا ب ه تروص کیمداکآ هدافتسا ن یم دندرک . دودح یمین زا تکرش ناگدننک رد هناخ هب تنرتنیا یسرتسد دنتشاد و طقف 1 / 7 دصرد نآ اه رد هاگشناد زا تنرتنیا هدافتسا یم دندرک . نایوجشناد هرود کینیلک ( 72 دصرد ) تبسن هب نایوجشناد هرپ کینیلک ( 89 دصرد ) هب تبسن یرتشیب زا تنرتنیا یارب فادها یکشزپنادند هدافتسا یم دندرک . نینچمه نایوجشناد رسپ رتشیب زا نایوجشناد رتخد یارب یاهراک یمومع و فادها یکشزپنادند زا تنرتنیا هرهب یم دندرب ( 1 .) رد ناریا زین حطبا ی و یلعف نازیم تراهم و هدافتسا زا یژولونکت تاعلاطا و تنرتنیا ار رد نایم سا نادات ، نارایتسد یصصخت و نایوجشناد هدکشناد یکشزپنادند دهشم دروم یسررب رارق دنداد . رد نیا هعلاطم هک 499 رفن تکرش دنتشاد ، شیب زا 71 دصرد هدافتسا زا رتویپماک طسوت 2 / 51 دصرد سا نادات ، 1 / 89 دصرد نارایتسد و 1 / 98 دصرد نایوجشناد رد تهج تیلاعف یاه یهاگشناد دوب ( 7 ) . Uribe و Marino هعلاطم یا اب ناونع هدافتسا زا تنرتنیا طسوت نایوجشناد یکشزپنادند رد Chile ماجنا دنداد . رد نیا هعلاطم ، مامت 918 رفن تکرش هدننک هب رتویپماک یسرتسد دنتشاد و 8 / 11 دصرد زا تنرتنیا هدافتسا یم دندرک . 8 / 74 دصرد نایوجشناد ، تنرتنیا یگناخ دنتشاد . دادعت یمک زا نآ اه ( 9 / 89 دصرد ) زا تنرتنیا یارب یوجتسج تاعلاطا یکشزپنادند یارب رد و س دوخ هرهب یم دندرب . رد نیا هعلاطم ، نایوجشناد رسپ ب ه روط ینعم یراد شیب زا نارتخد زا تنرتنیا هدافتسا یم دندرک و نایوجشناد لاس یاه رتلااب ( هرود کینیلک ) ب ه روط لباق یهجوت شیب زا نایوجشناد هرود مولع هیاپ و هرپ کینیلک زا تنرتنیا هدافتسا یم دندرک ( 8 ). کلم ی و ،ناراکمه شرگن و درکلمع ناداتسا و نایوجشنادهدکشناد یکشزپنادند هاگشناد مولع یکشزپ دیهش یتشهب تبسن هب دربراک رتویپماک و تنرتنیا رد شزومآ یکشزپنادند ار رد نیب 415 رفن زا نایوجشناد و 71 رفن زا یاضعا یه أ ت یملع دروم یسررب رارق دنداد . نآ اه هک دندرک هدهاشم 2 / 18 دصرد نایوجشناد هب رتویپماک و 8 / 14 دصرد نآ اه هب تنرتنیا یسرتسد دنتشاد ؛ نیا نازیم اه رد نیب ناداتسا هب بیترت 7 / 12 و 5 / 17 دصرد دوب . تن ا جی نیا زا یکاح دوب هک نازیم یبایتسد هب تنرتنیا مه رد نایم نایوجشناد و مه ناداتسا بسانم یم دشاب و شرگن ره ود هورگ تبسن هب دربراک تنرتنیا رد شزومآ یکشزپنادند تبثم تسا ( 2 ) . زا نآ ییاج هک هزورما ییاناوت راک اب رتویپماک و هوحن هدافتسا زا تنرتنیا رد هاگشناد یاه ایند رد تهج شزومآ و یریگدای هژیو هب رد مولع یکشزپ و یکشزپنادند ، شقن یلصا ار اراد یم دشاب و زا یفرط رگید ، اب هجوت هب نیا هک اهنت هار یبایتسد عیرس و ناسآ هب مولع دیدج و تلااقم یملع زا قیرط تنرتنیا تسا ، ترورض دراد هک دارفا ریگرد رد نیا هطیح زا هلمج سا نادات ، نارایتسد یصصخت و نایوجشناد اب نیا ود رازبا ییانشآ و ییاناوت هدافتسا زا نآ اه ار تهج هب زور ندوب رد هنیمز یملع هتشاد دنشاب . رد روشک ناریا زین هک یکی زا یاهروشک رد لاح هعسوت تسا ، نیا رما یرورض تسا . هب نیمه روظنم ، رد یضعب زا هاگشناد اه و هدکشناد یاه مولع یکشزپ روشک ، یتاعلاطم رد تهج نییعت نازیم ،یهاگآ تراهم و هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد نیب سا نادات و نایوجشناد ماجنا هتفرگ تسا . و نامرک یکشزپنادند هدکشناد بوخ یملع هبتر هب رظن تیمها قباطم ت هوحن هعلاطم و شزومآ نایوجشناد رد نیا هدکشناد اب یاهدرادناتسا یناهج و تنرتنیا زا هدافتسا و هعلاطم ماجنا مدع نینچمه و رتویپماک ا ی رد نیا هنیمز ، ترورض ماجنا نیا هعلاطم ساسحا دیدرگ . فده نیا هعلاطم ، یسررب نازیم تراهم و هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد نیب ناداتسا ، نارایتسد یصصخت و نایوجشناد یکشزپنادند رد هدکشناد یکشزپنادند نامرک دوب .
شور
راك
رد نیا هعلاطم یعطقم هک هنومن یریگ هب شور یرامشرس و رد هدکشناد یکشزپنادند نامرک رد لاس یلیصحت 11 -9421 ماجنا ،دش 55 رفن زا ناداتسا ( لماش ،داتسا ،رایشناد رایداتسا و یبرم ) ، 88 رفن زا نارایتسد یصصخت ( لاس یاه لوا ات موس ) و 888 رفن زا نایوجشناد یمومع ( لاس یاه لوا ات مشش ) تکرش دنتشاد . رازبا عمج یروآ هداد اه رد نیا هعلاطم ، شسرپ همان دوب . نیدب بیترت هک ادتبا شسرپ همان یا اب هدافتسا زا تاعلاطم هباشم هیهت دیدرگ ( 2 ، 9 ). تهج یسررب ییاور ، نیا شسرپ همان رد رایتخا 91 رفن زا ناداتسا هتشر یاه فلتخم یکشزپنادند رارق تفرگ و اب هجوت هب هطقن تارظن نیا سا نادات رد دراوم مزلا ، غت ی تاری ای تاحلاصا دروم رظن نآ اه لامعا دش . دعب زا ت أ دیی ییاور س ؤ ،تلاا تهج یسررب ،ییایاپ شسرپ همان رد رایتخا 95 رفن زا نایوجشناد یکشزپنادند هک زج ء هعماج دروم هعلاطم دندوب ، رارق تفرگ . هب روظنم یگتسبمه ینورد س ؤ تلاا ، زا نومزآ Cronbach's alpha هدافتسا دش . هرامآ نیا نومزآ ( 715 / 1 = α ) ناشن هدنهد یگتسبمه ینورد بولطم س ؤ تلاا دوب . شسرپ همان لماش ود شخب طوبرم هب نازیم تراهم و نازیم هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا و ،عومجم رد یواح 91 س ؤ لا دوب . س ؤ تلاا رد هنیمز هوحن ییانشآ دارفا اب رتویپماک ( رد نوریب زا طیحم هاگشناد ، رد طیحم هاگشناد ، هعلاطم و هبرجت یصخش ) ، هوحن یسرتسد هب رتویپماک ( هناخ ، هاگشناد ) ، عون هدافتسا زا رتویپماک ( Multimedia ، Ms office ، تنرتنیا ، تیریدم تاعلاطا ) ، نازیم هدافتسا زا رتویپماک رد لوط زور ( رتمک زا مین تعاس رد زور ، مین تعاس ات ود تعاس رد زور ، شیب زا 8 تعاس رد زور ) ، نازیم هدافتسا زا رتویپماک تهج تیلاعف یاه یهاگشناد ( رتمک زا 95 دصرد ، 45 -95 د دصر ، 71 -45 د دصر ، شیب زا 71 دصرد ) ، نازیم ییاناوت راک اب تنرتنیا ( هداس و زاین هب شزومآ درادن ، یارب هدافتسا امتح زاین هب شزومآ دراد ، اب دوجو شزومآ زونه ن یم دناوت بوخ زا نآهدافتسا دنک ) ، نازیم هدافتسا زا سیورس یاه تنرتنیا ( Email ، Search ، Chat ) ، نتشاد Email یصخش ( دراد ، درادن ) ، تاعفد کچ ندرک لیمیا ( ره زور ، ره هتفه ، هناهام ، هب تردن و ای زگره ) دوب . نینچمه نازیم هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا هب کیکفت سنج رد همه هورگ ،اه دروم یسررب و هسیاقم رارق تفرگ . شسرپ همان طوبرم طسوت ققحم نودب رکذ مان و تاعلاطا یصخش رد رایتخا مامت دارفا رارق هداد دش و تاحیضوت طوبرم هب س ؤ تلاا ب ه تروص یهورگ ای یدرف ارا ی ه دیدرگ . شسرپ همان اه سپ زا ،لیمکت عمج یروآ دیدرگ هک زا عومجم 484 رفن 448 رفن هب همه س ؤ تلاا خساپ دنداد . رد تیاهن زا نومزآ یاه یرامآ یناوارف قلطم و یبسن یارب ارا ی ه جیاتن یفیصوت و زا نومزآ Chi-square یارب هسیاقم س ؤ تلاا و صخاش یاه دروم رظن رد هس هورگ دروم هعلاطم هدافتسا دش . هداد یاه عمج یروآ هدش هب کمک رن م رازفا SPSS هخسن 91 (
version 16, SPSS Inc., Chicago, IL
) دروم هیزجت و لیلحت یرامآ رارق دنتفرگ و 15 / 1 > P ینعم راد رد رظن هتفرگ دش .
هتفاي
اه
سپ زا عمج یروآ شسرپ همان اه 8 رفن زا سا نادات ، 8 رفن زا نارایتسد یصصخت و 4 رفن زا نایوجشناد یمومع هب تلع مدع لیمکت شسرپ همان ای صقن رد لیمکت نآ ، زا هعلاطم فذح دندش و دادعت یقاب هدنام دارفا رد ره هورگ هب بیترت 59 داتسا ( 88 نز و 87 درم ) ، 88 رایتسد ( 88 نز و 92 درم ) و 889 وجشناد ( 948 نز و 911 درم ) دوب . جیاتن ناشن داد هک 4 هورگ دروم هعلاطم زا ظاحل هوحن انشآ یی اب پماک ی رتو اب مه توافت نعم ی راد ی دنتشاد ( 15 / 1 > P ) ؛ ب ه یروط هک دودح 14 دصرد نایوجشناد ملاعا دندرک هک هوحن ییانشآ نآ اه اب رتویپماک رتشیب هب تروص یبرجت و هعلاطم یصخش هدوب تسا و نیا رد یلاح ا تس هک دودح 51 دصرد ناداتسا رد طیحم هاگشناد اب رتویپماک ییانشآ ادیپ هدرک دنا . نینچمه نایوجشناد ( 5 / 18 دصرد ) ب ه روط ینعم یراد شیب زا ود هورگ رگید رد هناخ هب رتویپماک یسرتسد اد تش دن . هسیاقم جیاتن زا ظاحل عون هدافتسا زا رتویپماک رد نیب هس هورگ ناشن داد هک طقف زا ظاحل هدافتسا زا مرن رازفا Ms office اب مه توافت اد تش دن ؛ هب یوحن هک ناداتسا تبسن هب ود هورگ رگید نازیم هدافتسا یرتشیب زا نیا متیآ اد تش دن ( 114 / 1 = P ). هس هورگ زا ظاحل هدافتسا زا Multimedia ، تنرتنیا و تیریدم تاعلاطا اب مه توافت یرامآ ینعم راد ی ادن تش دن ( لودج 9 ). ناداتسا و نارایتسد اب دصرد یرتلااب تبسن هب نایوجشناد یمومع زا رتویپماک تهج تیلاعف یاه یهاگشناد هدافتسا یم دننک ؛ رد یلاح هک رتمک زا 95 دصرد نایوجشناد زا رتویپماک یارب تیلاعف یاه یهاگشناد هدافتسا یم دننک و نیب 4 هورگ توافت ینعم راد ی دش هدهاشم ( 119 / 1 > P ) ( لودج 9 ). دج رد هچنانچ لو 9 هدهاشم یم دوش ، نازیم ییاناوت ناداتسا رد راک ندرک اب تنرتنیا شیب زا ود هورگ رگید دوب اما ، توافت نیب هس هورگ زا رظن یرامآ ینعم راد ن دوب ( 15 / 1 < P ). لودج 9 . هسیاقم نازیم تراهم و هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد نیب سا نادات ، نارایتسد و نایوجشناد یکشزپنادند ناداتسا 59 = n نارایتسد 88 = n نایوجشناد 889 = n رادقم P هوحن ییانشآ اب رتویپماک هرود یشزومآ رد نوریب زا طیحم هاگشناد ( 5 / 87 ) 98 ( 8 / 89 ) 1 ( 8 / 98 ) 41 191 / 1 هرود یشزومآ رد طیحم هاگشناد ( 81 ) 85 ( 4 / 44 ) 98 ( 2 / 91 ) 81 119 / 1 > هعلاطم و هبرجت یصخش ( 8 / 28 ) 88 ( 1 / 72 ) 44 ( 2 / 14 ) 881 119 / 1 هوحن یسرتسد هب رتویپماکهناخ ( 4 / 21 ) 88 ( 2 / 74 ) 49 ( 5 / 18 ) 884 119 / 1 هاگشناد ( 8 / 11 ) 81 ( 7 / 25 ) 41 ( 8 / 72 ) 921 917 / 1 عون هدافتسا زا رتویپماک Multimedia ( 8 / 89 ) 89 ( 1 / 82 ) 98 ( 5 / 81 ) 998 119 / 1 Ms office ( 9 / 84 ) 88 ( 2 / 84 ) 91 ( 7 / 81 ) 51 114 / 1 تنرتنیا ( 1 / 12 ) 51 ( 8 / 15 ) 81 ( 1 / 18 ) 882 711 / 1 تیریدم تاعلاطا ( 5 / 84 ) 98 ( 8 / 89 ) 1 ( 4 / 81 ) 81 275 / 1 نازیم هدافتسا زا رتویپماک تهج تیلاعف یاه یهاگشناد نازیم هدافتسا زا رتویپماک رد یاهتیلاعف یهاگشناد رتمک زا 95 دصرد ( 1 / 4 ) 8 ( 4 / 98 ) 1 ( 1 / 85 ) 991 119 / 1 > نازیم هدافتسا زا رتویپماک رد تیلاعف یاه یهاگشناد 95 ات 45 دصرد ( 4 / 44 ) 97 ( 4 / 98 ) 1 ( 1 / 48 ) 28 نازیم هدافتسا زا رتویپماک رد تیلاعف یاه یهاگشناد 45 ات 71 دصرد ( 8 / 49 ) 91 ( 8 / 85 ) 91 ( 2 / 95 ) 42 نازیم هدافتسا زا رتویپماک رد تیلاعف یاه یهاگشناد ب شی زا 71 دصرد ( 8 / 49 ) 91 ( 8 / 81 ) 99 ( 7 / 4 ) 1 نازیم ییاناوت راک اب تنرتنیا هداس و زاین هب شزومآ مرادن ( 8 / 27 ) 81 ( 8 / 79 ) 41 ( 1 / 79 ) 979 148 / 1 58)88/8( 2)91/1( 7)94/7( مرادشزومآهبزاینامتحهدافتسایارب اب دوجو شزومآ زونه ن یم مناوت بوخ زا نآ هدافتسا منک ( 2 / 7 ) 8 ( 5 / 1 ) 8 ( 1 / 1 ) 91 لودج 8 ناشن یم دهد هک ناداتسا هب روط ینعم یراد شیب زا نایوجشناد و نارایتسد زا تنرتنیا هب روظنم کچ ندرک Email هدافتسا یم ک در دن ( 119 / 1 = P ) ؛ رد یلاح هک رد نازیم هدافتسا زا تنرتنیا یارب Search و Chat نیب هس هورگ توافت ینعم یراد دوجو ادن تش . نینچمه 911 دصرد ناداتسا و 1 / 17 دصرد نارایتسد یاراد Email یصخش دندوب هک تبسن هب نایوجشناد ( 1 / 21 دصرد ) ب ه روط ینعم یراد رتشیب تسا ( 111 / 1 = P ) . نینچمه 58 دصرد ناداتسا و دودح 81 دصرد نارایتسد ره زور Email دوخ ار کچ یم ک در دن و نیا رد یلاح دوب هک اهنت 98 دصرد نایوجشناد ره زور Email دوخ ار کچ یم من دو ،دن هک نیا توافت زا ظاحل یرامآ ینعم راد دوب ( 119 / 1 > P ). لودج 8 . هسیاقم نازیم هدافتسا زا سیورس یاه تنرتنیا و Email یصخش رد نیب سا نادات ، نارایتسد و نایوجشناد یکشزپنادند ناداتسا 59 = n نارایتسد 88 = n نایوجشناد 889 = n رادقم P هدافتسا زا سیورس یاه تنرتنیا و نتشاد Email یصخش Email ( 9 / 18 ) 82 ( 8 / 79 ) 41 ( 1 / 17 ) 914 119 / 1 Search ( 8 / 21 ) 89 ( 4 / 24 ) 45 ( 7 / 21 ) 811 878 / 1 Chat ( 1 / 8 ) 9 ( 5 / 1 ) 8 ( 4 / 94 ) 48 119 / 1 نتشاد Email یصخش ( 911 ) 59 ( 1 / 17 ) 89 ( 1 / 21 ) 891 111 / 1 کچ ندرک Email ره زور Email دوخ ار کچ یم دننک ( 1 / 58 ) 87 ( 8 / 81 ) 99 ( 9 / 98 ) 48 119 / 1 > 19)47/7( 81)87/1( 92)45/4( دننکیمکچاردوخEmailهتفهره هناهام Email دوخ ار کچ یم دننک ( 2 / 7 ) 8 ( 8 / 89 ) 1 ( 9 / 49 ) 75
هب تردن Email دوخ ار کچ یم دننک و ای زگره کچ یمن دننک ( 1 / 4 ) 8 ( 2 / 8 ) 8 ( 2 / 91 ) 89 نامه روط هک رد لودج 4 هدهاشم یم دوش ، نازیم هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد هس هورگ رد نیب دارفا رکذم و م ؤ ثن توافت ینعم راد ی دوجو ادن تش و روط هب بیرقت ی نیرتشیب نازیم هدافتسا رد ره هس هورگ ، مین ات ود تعاس دوب . لودج 4 . نازیم هدافتسا سا نادات ، نارایتسد و نایوجشناد یکشزپنادند زا رتویپماک و تنرتنیا هب کیکفت سنج درم 911 = n نز 948 = n رادقم P نازیم هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا طسوت نایوجشناد رتمک زا مین تعاس رد زور ( 8 / 41 ) 84 ( 7 / 88 ) 51 812 / 1 54)81/9( 58)87/2( زورردتعاسوداتتعاسمین شیب زا 8 تعاس رد زور ( 2 / 98 ) 98 ( 8 / 95 ) 81 نازیم هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا طسوت نارایتسد یصصخت درم 92 = n نز 88 = n رتمک زا مین تعاس رد زور ( 2 / 87 ) 5 ( 5 / 47 ) 1 515 / 1 1)47/5( 91)55/5( زورردتعاسوداتتعاسمین شیب زا 8 تعاس رد زور ( 7 / 91 ) 4 ( 85 ) 1 نازیم هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا طسوت ناداتسا درم 87 = n نز 88 = n رتمک زا مین تعاس رد زور ( 1 / 81 ) 2 ( 7 / 91 ) 8 582 / 1 91)11/1( 95)55/1( زورردتعاسوداتتعاسمین شیب زا 8 تعاس رد زور ( 2 / 98 ) 8 ( 7 / 91 ) 8
ثحب
و
هجيتن
يريگ
تاعلاطم یددعتم رد هنیمز هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا هب ناونع کی رازبا یشزومآ رد هدکشناد یاه یکشزپنادند ماجنا هدش تسا ( 91 ، 1 ، 7 ، 1 ، 8 ، 9 .) هعلاطم رضاح شناد و تراهم سا نادات ، نارایتسد یصصخت و نایوجشناد هدکشناد یکشزپنادند نامرک ار زا هدافتسا هنیمز رد رتویپماک و تنرتنیا ب یسرر دومن . دادعت تکرش ناگدننک ره هس هورگ فده رد نیا هعلاطم رد هسیاقم اب هعلاطم حطبا ی و یلعف ( 7 ) هک 21 دصرد یاضعا تأیه یملع و 51 دصرد نایوجشناد و نارایتسد و هعلاطم Grigg ناراکمه و ( 99 ) هک 21 دصرد نایوجشناد تکراشم ،دنتشاد یلااب 11 دصرد دوب . رد هعلاطم رضاح تیرثکا دارفا ره هس هورگ نایب دندرک هک زا قیرط هبرجت و هعلاطم یصخش اب رتویپماک انشآ هدش دنا و زین 81 دصرد ناداتسا ، 48 دصرد نارایتسد و 2 / 91 دصرد نایوجشناد هرود ییاه ار رد هاگشناد یارب ییانشآ رتشیب اب رتویپماک هدنارذگ دوب دن هک نیا جیاتن اب هعلاطم Rajab و Baqian ( 98 ) هک 4 / 8 دصرد نایوجشناد و هعلاطم Rahman ( 91 ) هک 7 / 14 دصرد زا نایوجشناد تراهم اه ی یرتویپماک دوخ ار رد یطیحم نوریب زا هاگشناد و یط هعلاطم و هبرجت یصخش بسک هدومن دندوب ، هباشم یم دشاب . نیا لماع یم دناوت طوبرم هب دوبمک و ای مدع یرازگرب سلاک یاه یشزومآ رد هنیمز دربراک رتویپماک و تنرتنیا رد هاگشناد دشاب . رگا هچ یریگدای هوحن هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا یم دناوت زا قیرطنیرمت و هعلاطم یصخش لصاح دوش ، اما دربراک هفرح یا و یصصخت زا نیا ود رازبا ، روط هب متح زاین هب شزومآ دراد . نیاربانب ، زاین تسا هک تهج یریگدای هب تروص کیمداکآ و لع یم ره هچ رتشیب ناداتسا ، نارایتسد و نایوجشناد ، سلاک یاه یشزومآ مظنم رت و هدرتسگ رت ریز رظن ناداتسا برجم رد هدکشناد اه رازگرب ددرگ . رد نیا هعلاطم ، یسرتسد هب رتویپماک رد هناخ و هاگشناد یارب نایوجشناد هب بیترت 5 / 18 و 8 / 72 دصرد دوب هک رد هسیاقم اب علاطم تا Kumar و ناراکمه ( 1 ( ) 1 / 51 دصرد ) ، حطبا ی و یلعف ( 7 ( ) 44 دصرد ) ، Walmsley و ناراکمه ( 94 ( ) 78 دصرد ) ، Rajab ( 98 ( ) دودح 71 دصرد ) ، Uribe و Marino ( 8 ( ) 5 / 74 دصرد ) ، Ray و Day ( 8 ( ) 2 / 44 دصرد ) و کلم ی و ناراکمه ( 2 ( ) 11 دصرد ) یسرتسد نایوجشناد یکشزپنادند نامرک هب رتویپماک رد هناخ و هاگشناد رتلااب دوب . نینچمه نازیم یسرتسد هب رتویپماک یارب ناداتسا رد هناخ و هاگشناد هب بیترت 4 / 21 و 8 / 11 دصرد دوب هک هباشم هعلاطم Walmsley و ناراکمه ( 94 ( ) 19 دصرد ) و حطبا ی و یلعف ( 7 ( ) 5 / 24 دصرد ) ، لو ی سب ی را ب ی رتش زا هعلاطم کلم ی و ناراکمه ( 2 ( ) دودح 92 دصرد ) دوب . م ی ناز سرتسد ی ارب ی تسد ی نارا هب رتویپماک رد هناخ و هاگشناد هب بیترت 2 / 74 و 7 / 25 دصرد دوب هک رد هسیاقم اب هعلاطم حطبا ی و یلعف ( 7 ) ( 5 / 54 دصرد ) یسرتسد یارب نارایتسد مه رد نیا هعلاطم رتلااب و لباق هسیاقم دوب . هسیاقم جیاتن نیا هعلاطم اب تاعلاطم هباشم ناشن یم دهد هک نازیم یسرتسد هب رتویپماک و تنرتنیا رد نیب ناداتسا ، نایوجشناد و نارایتسد هدکشناد یکشزپنادند نامرک زا حطس لباق یلوبق رادروخرب هدوب تسا . نیاربانب یکی زا یلیلاد هک نازیم تراهم و هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد نیا هس هورگ رد هدکشناد نامرک رتلااب زا ریاس تاعلاطم تسا ، یم دناوت طوبرم هب یسرتسد رتشیب نیا دارفا هب رتویپماک رد هناخ و هاگشناد دشاب و یتح رد هسیاقم اب نیرتدیدج هعلاطم هک رد هدکشناد یکشزپنادند ناتسبرع یدوعس ماجنا دش ( 24 دصرد یسرتسد رد هناخ ) ، نازیم یسرتسد نایوجشناد رد نامرک رتشیب هدوب تسا ( 91 ) . رد نیا هعلاطم نیرتشیب دربراک رتویپماک رد ره هس هورگ تهج هدافتسا زا تنرتنیا دوب ( شیب زا 11 دصرد ) هک رد هسیاقم اب هعلاطم حطبا ی و یلعف ( 7 ) ( 77 دصرد سا نادات و 51 دصرد نایوجشناد ) دصرد رتلااب ی هب تسد دمآ . رب فلاخ هعلاطم ،رضاح رد هعلاطم Rahman رثکا نایوجشناد ( 11 / 19 دصرد ) زا رتویپماک تهج دربراک مرن رازفا Ms office ( PowerPoint ) هدافتسا یم دندرک ( 91 ). نیرتشیب نازیم هدافتسا زا رتویپماک یارب ره هس هورگ نیب 8 -5 / 1 تعاس رد زور دوب ، رد یلاح هک ینارایتسد هک شیب زا ود تعاس رد زور زا رتویپماک هدافتسا یم دندرک ، رتشیب زا ود هورگ سا نادات و نایوجشناد دندوب هک نیا رما یم دناوت طوبرم هب نیا دشاب هک نارایتسد یصصخت تهج یاهدحاو یسرد ارا ی ه هلاقم ( لانروژ بلاک ) و یرازگرب یاهرانیمس یروئت و نینچمه نایاپ همان یاه یصصخت دوخ زاین یرتشیب هب هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا دنراد . رد هعلاطم حطبا ی و یلعف ( 7 ) هورگ ناداتسا تبسن هب نارایتسد و نایوجشناد تاعاس یرتشیب رد لوط زور زا پماک ی رتو هدافتسا یم دندرک و رد هعلاطم Kumar و ناراکمه ( 1 ) رثکا وجشناد ی نا ی ک راب رد هام و رد هعلاطم Rajab و Baqian ( 98 ) طقف 51 د دصر ناشیا ب ه تروص مظنم و رد زین اطم هعل Komerik ( 9 ) دودح 11 دصرد نآ اه کی راب رد هتفه زا رتویپماک هدافتسا یم دندرک هک هب رظن یم دسر نازیم هدافتسا زا رتویپماک رد نیب ناداتسا ، نارایتسد و نایوجشناد هدکشناد نامرک رد هسیاقم اب تاعلاطم هباشم هب تبسن لااب یم دشاب . رد نیا هعلاطم ، ناداتسا و نارایتسد اب دصرد یرتشیب تبسن هب نایوجشناد زا رتویپماک یارب تیلاعف یاه یهاگشناد هدافتسا یم دندرک ، ب ه یروط هک رتمک زا 95 دصرد نایوجشناد زا رتویپماک یارب تیلاعف یاه یهاگشناد هرهب یم دندرب و هب رظن یم دسر نایوجشناد بلغا تهج یمرگرس زا رتویپماک هدافتسا یم دننک . رما نیا یم دناوت رد یرایسب دراوم یشان زا مدع
ییانشآ یفاک هب تبسن یاهدربراک یملع و یهاگشناد تنرتنیا و رتویپماک دشاب . جیاتن قوف رد یلاح تسا هک رد هعلاطم Uribe و Marino ( 8 ) 9 / 89 دصرد ، رد هعلاطم حطبا ی و یلعف ( 7 ) 98 ،دصرد رد هعلاطم Kumar و ناراکمه ( 1 ) 9 / 8 دصرد ، رد هعلاطم کلم ی و ناراکمه ( 2 ) 7 / 9 دصرد و علاطم رد ه Komerik ( 9 ) 48 دصرد نایوجشناد زا تنرتنیا یارب فادها یکشزپنادند و روما یسرد هرهب یم رب د دن . م ی ناز هدافتسا ناداتسا نامرک زا پماک ی رتو ارب ی لاعف ی ت اه ی هاگشناد ی دودح 41 دصرد دوب هک رد اقم ی هس اب تاعلاطم حطبا ی و یلعف ( 7 ( ) 2 / 51 دصرد ) و Walmsley ناراکمه و ( 94 ) ( 41 دصرد ) هب تبسن رتمک یم دشاب . رد هدکشناد یاه یکشزپنادند فلتخم ، نازیم دربراک رتویپماک و تنرتنیا تهج تیلاعف یاه یشزومآ رایسب توافتم تسا ؛ ب ه یروط هک رد یضعب زا هدکشناد اه شزومآ یزاجم دربراک عیسو یرت دراد و ای رد یضعب رگید ، طابترا وجشناد اب داتسا زا قیرط Email ماجنا یم دوش . همه نیا اه یلماوع تسا هک یم دناوت نازیم دربراک نیا ود رازبا ار تهج تیلاعف یهاگشناد رد هدکشناد اه توافتم دزاس . نیاربانب ، یکی زا یلیلاد هک رجنم هب دربراک رتمک تنرتنیا و رتویپماک تهج تیلاعف یاه یهاگشناد و یشزومآ رد هدکشناد یکشزپنادند نامرک رد هسیاقم اب ریاس هدکشناد اه هدش تسا ، نیمه ود لماع یم دشاب . رگا هچ رد همانرب یسرد نایوجشناد و نارایتسد ، هرود یاه شزومآ تنرتنیا و یژولونکت تاعلاطا دوجو دراد ؛ اما نیا لماع هب ییاهنت هتسناوتن تسا ثعاب هدافتسا رتشیب نآ اه زا نیا ود رازبا تهج شزومآ یکشزپنادند دوش . رد نیا هعلاطم ، دودح 71 دصرد نایوجشناد و نارایتسد و 21 دصرد ناداتسا زاربا دنتشاد هک راک اب هکبش تنرتنیا هداس تسا هک نیا جیاتن هباشم تاعلاطم رگید زا هلمج هعلاطم Uribe و Marino ( 8 ) و Rajab و Baqian ( 98 ) دوب . هدکشناد رد نایوجشناد تراهم نازیم یکشزپنادند نامرک زا یتاعلاطم نوچمه هعلاطم حطبا ی و یلعف ( 7 ) ، کلم ی و ناراکمه ( 2 ) و Rahman ( 91 ) رایسب رتشیب یم دشاب . 1 / 21 دصرد نایوجشناد نیا هعلاطم اراد ی Email یصخش دندوب هک زا هعلاطم Kumar و ناراکمه ( 1 ( ) 5 / 94 دصرد ) و هعلاطم حطبا ی و یلعف ( 7 ( ) 8 / 78 دصرد ) بی رتش و ات دودح ی هباشم هعلاطم Rajab و Baqian ( 98 ( ) 11 دصرد ) ، Uribe و Marino ( 8 ( ) 8 / 18 دصرد ) و Rahman ( 91 ) ( 1 / 12 دصرد ) دوب . رد هعلاطم رضاح نازیم هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد هس هورگ نیب ود سنج م ؤ ثن و رکذم توافت ینعم راد ی تشادن ؛ رد یلاح هک رد هعلاطم Kumar و ناراکمه ( 1 ) ، Rajab و Baqian ( 98 ) ، Komerik ( 9 ) و Uribe و Marino ( 8 ) وجشناد ی نا رسپ هب روط نعم ی راد ی ب ی ش زا نارتخد زا پماک ی رتو و ا ی تنرتن ارب ی اهراک ی مومع ی و کشزپنادند ی هدافتسا م ی ؛دندرک اما رد هعلاطم آی ت هللا ی و ناراکمه رد دزی ، نایوجشناد رتخد شیب زا نارسپ زا تنرتنیا هدافتسا یم دندومن ( 1 ) . ره هچ همانرب یاه یشزومآ رد مولوکیروک یکشزپنادند ب ه تروص یزومآدوخ دشاب و یریگدای نیلانآ هب ناونع کی شور یشزومآ ارجا دوش ، نایوجشناد و نارایتسد رتشیب هب تمس شزومآ زا قیرط رتویپماک و تنرتنیا هزیگنا و قوس ادیپ یم دننک و رد نیمه اتسار ، دیلوت مرن یاهرازفا شزومآ یلمع و یروئت یکشزپنادند شیازفا یم ی دبا ( 98 ، 91 ، 1 .) یرابجا ندش طابترا نیب سا نادات و رتافد شزومآ و شهوژپ هدکشناد اه اب نایوجشناد زا قیرط Email ، دوبهب یسرتسد و تعرس ،تنرتنیا یارجا همانرب یاه یشزومآ ینتبم رب رتویپماک و تنرتنیا زین و قیقد و لباق دامتعا ندوب بلاطم دوجوم رد تنرتنیا ، رجنم هب شیازفا هدافتسا نایهاگشناد زا نیا ود رازبا یم دوش ( 91 ، 1 .) نیدنچ هاگشناد رد ناهج دوجو دراد هک هدافتسا زا تنرتنیا و Email ار هب ناونع کی لاناک یطابترا یرابجا اب نایوجشناد زاغآ هدرک دنا ( 98 ).
زا هلمج تیدودحم ییاه هک رد هعلاطم رضاح دوجو تشاد ، نیا دوب هک تاعلاطم هباشم رد لاس یاه فلتخم ماجنا هدش دنا و اب هجوت هب تفرشیپ و تارییغت ینوزفازور هک رد هنیمز یسرتسد هب رتویپماک و تنرتنیا و دیلوت همانرب یاه یشزومآ یرتویپماک و یتنرتنیا رد هاگشناد یاه رسارس ایند خر یم ،دهد لماع نامز یکی زا یاهروتکاف مهم و م ؤ رث رد رییغت نازیم یهاگآ و تراهم دارفا یم دشاب ؛ نیا زا ،ور هسیاقم جیاتن یم دناوت ات یدح س ؤ لا زیگنارب دشاب . تهج عفر نیا لکشم رد نیا هعلاطم یعس هدش تسا هک جیاتن اب نیرتدیدج تاعلاطم ماجنا هدش رد ریاس هدکشناد یاه یکشزپنادند هسیاقم دندرگ . هجیتن یریگ نازیم تراهم و هدافتسا زا رتویپماک و تنرتنیا رد نایم ناداتسا ، نارایتسد و نایوجشناد هدکشناد یکشزپنادند نامرک رد هسیاقم اب تاعلاطم هباشم زا حطس ییلااب رادروخرب دوب و نیا نازیم یهاگآ و تراهم رد نیب ود سنج رکذم و م ؤ ثن توافت ینعم راد ی ادن تش .
يرازگساپس
زا هیلک سا نادات ، نارایتسد یصصخت و نایوجشناد هدکشناد یکشزپنادند نامرک هب تهج یراکمه رد یارجا حرط و نینچمه تنواعم مرتحم تاقیقحت و نف ا یرو هب تهج ت مأ نی هنیزه یاه یارجا پ شهوژ یرازگساپس یم ددرگ . References:1. Komerik N . Use of the internet among dental
students in Turkey. Journal of Dental Education 2005; 69 (4):470-5.
2. Uribe S, Mariño RJ. Internet and information
technology use by dental students in Chile. European Journal of Dental Education 2006; 10(3):162-8.
3. Riazi H. Medicine in Internet.1st ed.Tehran:
Nore Danesh Publication; 2006.p:43.
4. Ray k, Day J. Student attitudes towards
electronic information resources. Information Research 1998;4(2).
5. Kamrani M. Principles of Information
Technology. First Edition. Babol: Computer Science Publications; 2008; 34.
6. Kumar S, Tadakamadla J, Tibdewal H, et al.
Internet usage among undergraduate dental students in India. Revista Odonto ciênc 2010;25(3):261-5.
7. Abtahi M, Feli M. Evaluation of Skill and
Use of Information Technology and Internet
among Professors, Postgraduate and
Undergraduate Student in Mashhad Dental School in Iran in 2007-2008. Journal of Mashhad Dental School 2008;32(4): 257-62.
8. Maleki Z, Goudarzi M, Mohtashami L,
Faghihi B. Knowledge and attitudes of Dental Students and Academic Staffs towards Internet Usage in Dental Training in Shahid Beheshti University of Medical Sciences at
2007. Shaheed Beheshti University of Dental Journal 2010; 28(1): 40-6.
9. Ayatollahi J, Ayatollahi F, Bahrololoomi R.
Using the internet among dental students in Yazd. Dental Research Journal 2010;7(1):7-11.
10. Rahman G. Use of computers among students
of dental college in Saudi Arabia. Journal of
Education and Ethics in Dentistry
2011;1(1):12-7.
11. Grigg P, Macfarlane TV, Shear AC, et al.
Computing facilities available to final-year students at 3 Uk dental school in 1997/8:
Their use and students, attitudes to
information technology. European Journal of Dental Education 2001; 5(3):101-8.
12. Rajab LD, Baqian ZH. Use of Information
and communication technology among dental students at the University of Jordan. Journal of Dental Education 2005;69(3):387-98.
13. Walmsley AD, White DA, Eynon R,
Somerfield L. The use of the internet within a dental school. European Journal of Dental Education 2003;7(1): 27-33.
14. Mansouri Hattab N, Lahmiti S, Ben
Abdelaziz A, et al. Internet and medical student in Marrakech. Annals of African Medicine 2010;9(2):68-72.
Journal of Medical Education Development Center 2013; 10(2):47 -55
Evaluation of Skills and Use of Computer and Internet among
Professors, Postgraduate and Undergraduate Students
in Kerman, Iran
Fatemeh Sadat Sajadi1*, Mostafa Shokoohi2, Shahla Kakoei3, Farid Sheikhi4
1.Specialist in Pediatric Dentistry , Assistant Professor, Department of Pediatrics Dentistry, School of Dentistry, Kerman, Oral Diseases Research Center, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
2.Research Center for Modeling in Health, Institute for Futures Studies in Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
3.Specialist in Oral Disease, Assistant Professor, Department of Oral and Dental Diseases, Dental Diseases Research Center, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
4.Dentist, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
Received: 19 Oct, 2012 Received Corrected Version: 30 Dec, 2012 Accepted: 25 Apr, 2013
٭Correspondence:Department of Pediatric Dentistry, School of Dentistry, Kerman University of Medical Sciences, Shafa Street, Kerman, Iran
Tel: (+98) 341 211 7054 Fax: (+98) 341 211 8073 Email:fsajadi1234@gmail.com Background & Objective: In the 21 century using computers and the internet are necessary. Computers and internet provide professors and students with the possibility of accessing scientific information very quickly. The aim of this study was the evaluation of skills and use of computer and internet among professors, and postgraduate and undergraduate students in Kerman University of Medical Sciences, School of Dentistry.
Methods: In this cross-sectional and descriptive-analytic study a questionnaire was given to 51
professors, 42 postgraduate and 241 undergraduate dental students of Kerman University of
Medical Sciences. After completing the questionnaires, data were analyzed using chi-square test.
Results: Statistical analysis showed that the rate of access to computers at home and universities among professors, and post- and undergraduate students was 88.2%, 84.7%, 85.4%, respectively. 98% of professors, 95% of postgraduates, and 94% of undergraduate students use the internet. The most rate of computer use was 0.5-2 hours during the day. 87.4% of professors, 71.4% of postgraduates, and 71% of undergraduate students do not need education for using the internet. Professors and assistants use of computers for academic activities was higher than students.
Conclusion: Skills and use rate of computers and internet was higher in professors in comparison with other groups and there were no statistically significant difference between men and women in three groups.
