• No results found

On the use of combined compact scheme for numerical solution of the two-layer oceanic shallow water equations

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "On the use of combined compact scheme for numerical solution of the two-layer oceanic shallow water equations"

Copied!
127
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)
(2)

هديكچ زا يرايسب يسونايقا يكيزيف ياهدنيارف فيصوت و دنتسه يعيسو يناكم و ينامز سايقم ياراد لماك اب اهنآ هس لدم كي تسا راوشد رايسب يدعب و ًامومع لدم زا ياه ي هدافتسا يم هك دوش زا هبنج ياه هداس يضاير و يتابساحم رت دن . هلمج زا لدم نيا اه ، مك بآ تلاداعم قمع تسا هك هب هنيمز رد هدرتسگ روط هب يسونايقا و يوج فلتخم ياه يم راك .دنور اب زا هدافتسا مك بآ تلاداعم قمع ود يم هيلا هنيچ تارثا ناوت .تفرگ رظن رد زين ار يدنب رد ،رضاح شهوژپ هب هجوت اب دركلمع شور بسانم هدرشف يهانتم لضافت ياه رد لح يددع هراش کيمانيد رب مکاح تلاداعم ه ا، لامعا و يسررب هب هب مشش هبترم يبيكرت هدرشف شور مك بآ تلاداعم يددع لح يارب لااب هبترم شور كي ناونع يم هيلا ود قمع .ميزادرپ شور هب تبسن ار نآ دركلمع ناوتب هكنيا يارب شور ،درك هسياقم رگيد ياه ياه هبترم هدرشف و يزكرم مود هبترم مراهچ فرگ رارق هعلاطم دروم زين ،روظنم نيدب .دنت شور زا روكذم ياه هتسسگ يارب يطخ لکش يناکم يزاس هدش بآ تلاداعم -مک هيلا ود قمع هکبش رد يا هکبش( فلتخم ياه هکبش و اواکارآ ياه Z يگدنشاپ طباورو دش هدافتسا ) هيلا ود هتسويپ ينارگ جاوما يا - يبسار جاوما و يتخل و مه نينچ اهنآ هتسسگ يمومع لكش هكبش نيا رد .دندش جارختسا اه شور تقد هسياقم يارب يمومع لكش نيا زا سپس ياه ديدرگ هدافتسا فلتخم . يم ناشن جياتن هك دهد يارب ينارگ جاوما -مه هدرشفرَبَا شور هب تبسن مشش هبترم يبيکرت هدرشف شور ،يتخل هبترم هكبش رد هلئسم نيا و دراد دوبهبZ شور هك ياهنوگهب ،تسا سوكعم تيعضو ،يبسار جا وما يارب .تسا زراب رايسب هکبش رد اهنت يبيکرت هدرشفC ،هدش هتفرگ راكهب ياههكبش نيب رد ،يلک روطهب .دراد يرترب هدرشفرَبَا شور هب تبسن ينارگ جاوما دروم رد مه هکبش ،يبسار جاوما دروم رد مه و يتخل Z.تسا رادروخرب اطخ نيرتمک زا ،همادا رد ادتبا مك بآ تلاداعم يددع لح يارب يبيكرت هدرشف شور كت طيحم كي رد قمع هرود ياهزرم اب هيلا و يا هرودريغ هب هيلا ود طيحم كي رد سپس و يا هرود ياهزرم اب هيلا كت لدم رد .دش هتفرگ راك ،يا ره يياناوت زا كي شور هتسياپ رد اه هگن نتشاد مرج دروم ياقم ـ هس رارق اتن .تفرگ جي هبترم يبيکرت هدرشف شور يلااب يياناوت زا ناشن هيبش رد مشش ناديم يزاس دراد هديچيپ نايرج ياه . مه نينچ م طيارش لامعا هوحن يسررب يارب ، زر هرودريغ ي رد يا مك بآ تلاداعم مك بآ تلاداعم ،عافترا و ييارگاو ،يياوات ياهريغتم بسحرب قمع كت قمع رد هيلا هحفص β يارب هلئسم شزغل نودب يزرم طرش نتفرگ رظن رد اب داب زا يشان نايرج هدافتسا .دش يبوخ قفاوت جياتن ار نيشيپ تاعلاطم اب يم ناشن دهد شور دركلمع ،اهتنا رد . رد فلتخم ياه مک بآ تلاداعم يددع لح يطخريغ قمع هكبش رد هيلا ود Z اب هرود ياهزرم يا رارق يسررب دروم تفرگ . جياتن هجوت اب ، اهاطخ ليلحت هب يبيكرت هدرشف شور يلااب تقد رگنايب .تسا

(3)

لصف

1

(4)

رهظم ناونع هب بآ تايح مهم ، .دراد دوجو تعيبط رد هك تسا يزيچ نيرت نامز زا اوه و بآ تخانش دروم هتشذگ ياه ارچ ،تسا هدوب ناسنا هجّوت هك هديدپ يوج ياه د يسونايقا و تّيلاعف ر فلتخم ياه ليبق زا ناسنا هنازور تاقوا لاغتشا ، تراجت ،لقن و لمح هب و هژيو يطيحم تسيز لئاـسم هب ريثات دراد ييازـس . نياربانب دايز تاقيقحت ي دروم رد و تخانش شيپ ناكما تروص رد ينيب هديدپ يّوج ياه و يسونايقا قيرط زا هديدپ نيا رب مكاح تلاداعم لح اه ماجنا تسا هدش . اح تلاداعم مك ب ر کيمانيد هراش اه لماش امومع هعومجم ا ي زا هراپ ليسنارفيد تلاداعم هتسباو و يطخريغ يا نامز هب تسا كي رد دياب هك هزوح يزرم و هيلوا طيارش اب هديچيپ رد .دنوش لح بلغا ،دراوم باوج يليلحت ارب ي تلاداعم مکاح رب ارف ي اهدن ي وج ي قا و ي سونا ي درادن دوجو و دياب شور ي انم بس ارب ي لح اي لحت و تلاداعم ن ي دپ ل ي هد اه پ ي درک اد . تفرشيپ هب ياه هنايار تخاس رما رد هدمآ تسد و هظفاح شيازفا ببس هك اه اهنآ شزادرپ يياناوت هدش تسا لح ناكما ، نيا تلاداعم شور زا هدافتسا اب يددع ياه ليلحت و هديدپ اه ب ه سو ي لدم هل اه ي ددع ي ار تسا هدرك مهارف . س رد لا ياه هنايار شزادرپ تعرس شيازفا اب نامزمه ،ريخا لدم جياتن دوبهب يارب شلات ،اه .تسا هتفاي شيازفا زين يددع ياه يارب هيبش يددع يزاس هديدپ کي ادتبا ،يعقاو ي دياب ددع شور يياراک ي هدافتسا دروم ار يبايزرا رك د راك نيا يارب . زا سپ ماجنا شيامزآ اکشا عفر و فلتخم ياه ل ياه لامتحا ي لدم رد ، دياب يارب ار نآ کي يعقاو طيحم يعقاو هديدپ اي راگزاس رک .د يعس قيقحت نيا رد ،اتسار نيا رد تسا هدش تلاداعم يددع لح يارب يبيكرت هدرشف شور تسبراك و يسررب اب مك بآ قمع هيلا ود يسونايقا يا اناوت و تقد يي نيا ددع شور ي زرا دروم لااب هبترم ي با ي ق گ رار ي .در يكيزيف ياهدنيارف هيبش .دنتسه يعيسو ينامز و يناكم سايقم ياراد يسونايقا و يوج رد اهدنيارف نيا همه يددع يزاس ابيرقت يددع لدم كي .تسا نكمم ريغ بيرقت ،عوضوم ندومن هداس تهج ،شهوژپ فادها اب بسانتم ور نيا زا ياه نوگانوگ رظن رد هتفرگ يم .دوش ا هچرگ لدم نايرج و جاوما هعلاطم يارب سونايقا يمومع شدرگ ياه يسونايقا ياه لدم لماك و بسانم ياه يلو ،دنتسه يرت هب يلك روط يگديچيپ تلع هب رايسب ياه اهنآ صاوخ يسررب رد هژيو هب ، شور لدم زا ،يددع نيون ياه هداس ياه لدم دننام رت هبش ياه بآ و درگنيمز مك افتسا قمع يم هد ( دوش هب :لاثم ناونع ،اتيجوف و اروستام 6002 .) تعرس سايقم هب تبسن كچوك مئاق تعرس سايقم و مك قمع اب يقطانم رد ،هنومن يارب يم ،يقفا مك بآ تلاداعم زا تانايرج و جاوما هعلاطم رد ناوت ناخرچ( قمع 1 اي و ناسكشو 2 .درك هدافتسا ) ضرف اب عيزوت كيتاتسورديه طرش و راشف يزرم يتخانش شبنج 3 ريوان تلاداعم و يگتسويپ هلداعم ،دازآ حطس - سكوتسا هس يم ،يدعب نيگنايم بآ نوتس رد دنناوت تلاداعم نيا .دنوش يريگ نيگنايم يريگ بآ تلاداعم ،بآ نوتس قمع رد هدش مك يم هديمان قمع .دنوش نايرج ،تلاداعم نيا رد هب تروص مكارت و نگمه ،ريذپان تسورديه كيتا يم ضرف دوش و طرش ،نايرج يقفا سايقم هك تسا نآ تلاداعم نيا زا هدافتسا رايسب گرزب دشاب هراش قمع زا رت ( ،ليگ 2896 ؛ تابما ي و ،فوخوب 6002 ) . مك بآ تلاداعم ،قمع هب روط هنيمز رد هدرتسگ يسونايقا و يوج فلتخم ياه هب راك يم ور ن بآ تلاداعم ياهدربراك زا .د مك د قمع يم ،تاعلاطم ر نايرج هب ناوت نايرج ،نافوط دم ،دنشك زا يشان طلاتخا ،يدنشك ياه هناخدور ياه نايرج ،يا هزاس فارطا رد ،اه نايرج تسكش زا يشان جاوما و يلحاس طخ يكيدزن رد تانايرج و جاوما ،يمانوس جاوما راشتنا ، يراومهان يور زا جاوما راشتنا شا يعونصم عناوم و يعيبط ياه .درك هرا مه نينچ مك بآ تلاداعم زا يكي ،قمع هداس لدم نيرت هنيمز هعلاطم يارب اه مك لماش( جوم تعيبط دننام يياه يقمع 4 طخ لاقتنا و لحاس دشر ،شياسرف ، بلايس و اهدنشك ،يلحاس جاوما ،)يلحاس دابدرگ زا يشان ياه يمانوس و اه يم اه دشاب ،فوخوب و يتابما( 6002 و وچ ؛ اراکمه ،ن 6002 هناش ؛ ،زملوه و هداززاس 6002 ) . شهوژپ رد مك بآ تلاداعم ،هدش ماجنا ياه قمع هب تروص ناخرچان اي ناخرچ 5 و مه نينچ ناسكشو اي ناسكشوان 1 هدافتسا يم سونايقا ياهدربراك رد .دوش و يسانش هب روط كچيپ هعلاطم يلك اب سايقم گرزب ياه بوانت هرود ،گرزب تلامج 1. Rotati ng 2. Viscous

3. Kinematic boundary condition

4. Shoaling 5. Non rotating

(5)

يناسكشو 2 و هدوب تيمها زئاح سيلويروك يورين و رظن رد يم هتفرگ .دنوش يطخريغ لكش زا دياب ،يترابع هب تلاداعم مك بآ درك هدافتسا قمع ،يچرام( 6002 ) دراوم رگيد زا . مک بآ تلاداعم دربراک قمع يم هب ناوت هعلاطم جاوما ليسگ ينارگ - شيلااپ و يتخل 3 نيگنايم نايرج زا جاوما نيا 4 و ن زي درك هراشا يبسار جاوما راشتنا هب ( ،ليگ 2896 و سراب ؛ ،ناراکمه 6002 .) رتشيب هنيچ ياراد )رزخ يايرد و سراف جيلخ ،نامع يايرد دننام( اهايرد و يسونايقا قطانم و هدوب رادياپ يدنب هب روط هيلا طيحم كي يلك يدنب يم اهنآ كيمانيد فيصوت يارب هك دنتسه هدش لدم كي زا ناوت هيلا دنچ .درك هدافتسا يا يتروص رد هك يگژيو كي لقادح يكيزيف بآ زا )يلاگچ دننام( دشاب توافتم مئاق ياتسار رد ، يم ار نآ ناوت هب تروص هيلا يور يياه مه رظن رد تسا رگيد هيلا اب توافتم يگژيو ياراد هيلا ره هك تفرگ ار هراش و هب تروص ود يطيحم دنچ اي هيلا ك هعلاطم .در يم اهايرد اي و يسونايقا يحاون زا يخرب رد هنيچ ناوت يبوخ بيرقت اب ار بآ يلاگچ مئاق يدنب هب تروص ود هيلا رظن رد لبج هگنت دننام( تفرگ .)زمره هگنت و قراطلا راتخاس نينچ هيلا ود يا يم ار هب اهرهن يدورو رد ناوت هناخدور هناخدور بآ يدورو ،اه اي و اهايرد هب اه رد بآ ياه دولآ ه تيلاعف رثا رد( ( درك هدهاشم )يناسنا ياه ،گنپو نچ 6002 نب ؛ ،ناراکمه و نودلخ 6002 ) هعلاطم رد . ا طيحم ني يم اه مك بآ تلاداعم زا ناوت قمع هيلا ود ؛درك هدافتسا يا هب هنوگ تلاداعم ،هيلاره يارب هك يا هب روط يم هتشون ازجم ( دنوش ،نوملس 6006 و ورتساک ؛ ،ناراکمه 6002 .) رد هنيچ هراش کي زا هداس يلدم اهنت هن ،هيلا ود قمع مك بآ لدم ،تقيقح يدنب تسا هدش هب هکلب ، يلدم ،يبولطم لكش هديدپ زا يرايسب يارب بسانم ،ليگ( تسا سونايقا و وج رد دوجوم ياه 2896 .) يسونايقا اي يوج ياهدنيارف هك يتلاداعم ،دش ركذ هك روط نامه هب نايب اهنآ كمك يم وش ن و هدوب هديچيپ رايسب ،د رد اهنآ يارب دراوم بلغا شور زا دياب اهنآ لح يارب ور نيا زا .درادن دوجو يليلحت باوج نيا رد .درك هدافتسا يددع ياه شور زا يكي ،اتسار مك بآ تلاداعم اي لماك تلاداعم لح يارب جيار ياه يددع شور ،قمع يهانتم لضافت 5 .تسا فعض شور هدمع يتنس ياه يهانتم لضافت تقد شيازفا يارب .تسا جياتن رد لااب تقد نتشادن ، اهنآ رد طاقن دادعت دياب ، هكبش يراوشد اب هارمه راك نيا هك درك هفاضا ار يا يگنوگچ ،هلمج زا يياه رظن رد شيازفا و يزرم طيارش نتفرگ دياب ،تقد ندرب لااب يارب هجيتن رد .تسا تابساحم مجح هار زا لح هار زا يكي .دومن هدافتسا رگيد ياهراك يم اه ناوت د نآ شور رد هديا نيا هك داد شيازفا ار هطقن ره رد ريگرد تاقتشم دادعت ،هكبش طاقن دادعت ندوزفا ياج هب هك دشاب ياه هدرشف 6 هب راك يم ( دور ،رگيلُا و سيرك 2826 ،شريه ؛ 2821 ،ِلِل ؛ 2886 حرط .) هراو ياه م لضافت يهانت ،هدرشف شور يم بوسحم لااب تقد اب هداس يياه .دنوش رد نيا شور ،اه هولاع رب عبات دروم ،رظن تاقتشم نآ عبات مه هب ناونع لوهجم رد رظن هتفرگ يم دوش و هب نيا بيترت هاگتسد يتلاداعم لماش عبات و تاقتشم نآ هب تسد يم ديآ هك هب روط نامزمه لح يم .دنوش رد شور ياه فت لضا يهانتم هداپ شور لثم ،درادناتسا نراقتم هدرشف 7 هدرشفرَبَا شور و 8 يارب ، هدافتسا نآ جوز تاقتشم و عبات دوخ زا ،مود قتشم بيرقت يارب و نآ درف تاقتشم و عبات دوخ زا ،لوا قتشم بيرقت يم شور رگيد زا .دوش يم هدرشف ياه يبيكرت هدرشف شور هب ناوت 9 نيا رد هك دومن هراشا مود و لوا قتشم ،شور هب روط هدز بيرقت نامزمه يم يماگنه شور نيا يگژيو .دنوش رتشيب يم راكشآ قتشم مه ،مكاح تلاداعم رد هك دوش حرط هك نآ رگيد هتكن .دشاب هتشاد دوجو مود قتشم مه و لوا هراو قتشم رب هولاع ،هدرشف ياه نورد يارب ،يريگ و يباي هب زين شيلااپ يم راك دنور ( . ،ِلِل 2886 ،نفو وچ ؛ 2889 ؛ ،ناراکمه و ينورتراوک 6000 ؛ ،نايناهفصا و رداق 2891 ؛ ،نايناهفصا و رداق 6002 ) . 1. Non viscous 2. Viscous terms 3. Filtering 4. Mean flow 5. Finite difference 6. Compact 7. Pade

(6)

هعلاطم نونكات شور زا هدافتسا دروم رد يا هدرشف ياه مك بآ تلاداعم يارب يبيكرت قمع هيلا ود يا ن ماجنا تسا هدش و نيا ددع شور نيا زا هدافتسا هك تسد هچ ي تشاد دهاوخ يديدج ياهدروآ ، .تسا رضاح يتاقيقحت راك عوضوم مه نينچ هك تسا يثحابم زا ،فلتخم يزرم طيارش لامعا هوحن تسا هتفرگ رارق هجوت دروم ريخا تاقيقحت رد . مك بآ تلاداعم لح يليمكت تاعلاطم ياتسار رد حرط زا هدافتسا اب قمع هراو لااب هبترم ياه ميراد دصق ، ب باختنا ا و يسررب حرط هراو يهانتم لضافت فيصوت تهج رد ،يبيكرت هدرشف هچره قيقد مك بآ تلاداعم كيمانيد رت سايقم اب قمع حرط نيا يياراك زا ،يدعب تاعلاطم رد ناوتب ات ميرادرب ماگ هدرتسگ يناكم يسونايقا لدم كي جياتن دوبهب تهج هراو يعقاو فيصوت و درك هدافتسا ارف زا يرت .دومن هئارا ار يكيزيف ياهدني مك بآ تلاداعم لح ،شهوژپ نيا يلصا فده قمع يضرف يسونايقا طيحم كي يارب يتراكد تاصتخم رد هيلا ود يا شور ،روظنم نيدب .تسا يهانتم لضافت مشش هبترم يبيكرت هدرشف يراصتخا تملاع اب( CCD6 شخب بيرقت يارب1) تلاداعم يناكم هب راك يم هتفرگ دوش ( ،نف و وچ 2889 ، 6000 ، 6002 ،ناراکمه و رزا ؛ 6006 ،يشيا و يهين ؛ 6008 د .) تروص ود هب يزرم طيارش ،تلاداعم لح ر هرود يا و هرودريغ يا 2 رظن رد يم هتفرگ دنوش ،ستيگ( 2829 ؛ ،نوملس 6006 ،ناراکمه و وستنازاک ؛ 6008 ،ناراكمه و رتوك ؛ 6002 ؛ ،ناراکمه و اتپوگنس 6008 ) اجنآ زا . رد هك رتشيب لدم حرط زا ،يتايلمع ياه يزكرم مود هبترم هراو يراصتخا تملاع اب( E2S هكنآ يارب ،تسا هدش هدافتسا3) حرط هبترم شيازفا ريثأت حرط ،مينك يسررب ار جياتن رد هراو هراو مراهچ هبترم هدرشف و يزكرم مود هبترم ياه اب( يراصتخا تملاعC4S.دوشيم هسياقم رگيدکي اب جياتن ودوريم راکهب تلاداعم يزاسهتسسگ يارب زين4) هزوح دوجو هچايرد لماش( روشك رد ددعتم يبآ ياه هدافتسا ناكما و )اهايرد و اه هب زاين اهنآ زا نوگانوگ ياه شهوژپ تخانش تهج رد يياه رتشيب قيقد و يگژيو رت ج يهاگآ نودب .دراد اهنآ زا كي ره ياه يگژيو زا يئز ياه هزوح نيا يكيمانيد و يكيزيف .دوب دهاوخ شحاف ياطخ اب هارمه صوصخ نيا رد يمادقا و ميمصت هنوگ ره ،يبآ ياه بسانم زا يكي لوادتم و نيرت هيبش ،تاعلاطم هنوگ نيا رد رازبا نيرت رد ايرد رد دوجوم جاوما و اهنايرج يزاس سايقم لدم زا هدافتسا اب نوگانوگ ياه نوزفا زور تفرشيپ .تسا يددع ياه يروانف هنايار تخاس ،لااب تيلباق اب ياه لدم هنوگ نيا هعسوت و ليمكت ناكما مهارف ار اه م ي دنک يم ناشن ار اهنآ زا هدافتسا فعاضم ترورض هجيتن رد و .دهد تاعلاطم ،هنيمز نيا رد يصصخت و يملع ييافكدوخ و للاقتسا روظنم هب زين روشك لخاد رد هتفرگ تروص يدنمشزرا هنيمز رد اهنآ ندرك يدربراك و ليمكت تهج ديدج تاقيقحت همادا هب زاين هك .دراد فلتخم ياه مهم زا تلاداعم يددع لح رد هك يتاكن نيرت جياتن تقد ،تسا رظن دم ،تابساحم يگداس رب هولاع ،يسونايقا و يوج يم لصاح ديچيپ ياراد هعلاطم دروم هلئسم يتقو .دشاب يگ شور ،دشاب دايز ياه يراگزاس جيار ياه رتمك و هدرك اديپ ي لح هار زا .تسا توافتم زين جياتن تقد هفرص هب نورقم و يلمع ياه ، شور زا هدافتسا تلاداعم لح رد لااب هبترم ياه هنيمز رد هك تسا زين نوگانوگ ياه هب راك يم دور شور . ياه يهانتم لضافت زا هدافتسا ناكما ،هدرشف ف لومر اب يدنب هديا تلاح رد( ريگرد طاقن دادعت لقادح )هطقن هس لا يم مهارف ار ريغ يزرم طيارش لامعا رد هلئسم نيا هك دننك هرود يا ، اد يدايز تيمها ر هديدپ رد هك تسا ركذ لباق .د يم مود و لوا قتشم هبساحم رد اطخ ،كچوك سايقم اب يياه يليخ دناوت هب .دشاب گرزب روط راك ،يلك حرط تسب هراو هديدپ فيصوت رد لااب هبترم ياه يتاعلاطم هب زاين ،هدرتسگ سايقم اب يياه دراد عماج . ،رضاح شهوژپ عس حرط نيا زا رتهب هدافتسا تهج رد ي هراو و اه نيتسخن يارب ماگ هب راك يريگ اهنآ رد لدم يم يسونايقا يتايلمع ياه .دشاب 1. S

ixth order combined compact difference scheme

2. P

eriodic and nonperiodic

3.

Scecond order centered scheme

4.

(7)

لصف

2

(8)

يط رد 60 هتشذگ لاس ، لدم شدرگ يددع ياه يلك سونايقا هبنج زا ياه يارب اهنآ تسبراك ،لدم كيمانيد و كيزيف طيحم شور و يعقاو ياه يتابساحم ياه ، يدايز تفرشيپ هتشاد ،دوجو نيا اب .دنا لدم نيا راك ساسا اه يددع ظاحل زا زا لدم زاغآ يزاس دودح( يسونايقا ياه 20 )لبق لاس هدركن ينادنچ رييغت ،نونك ات .تسا هچرگا لدم ياه يددعتم يارب هيبش يزاس راتفر يكيمانيد سونايقا اه هئارا هدش تسا ، يلو زا يرايسب اهنآ مجح ياراد زا .دنتسه دايز رايسب يتابساحم ور نيا رتشيب يتاحلاصا لدم نيا رد هك يم لامعا اه شخب هب ،دوش يددع صاصتخا لدم دراد . رد لدم بلغا ياه شدرگ لك ي حرط زا ،سونايقا هراو ياه لضافت يهانتم يم هدافتسا يزكرم مود هبترم حرط هك نيا اب .دوش هراو قيقد ياه زين يرت هدش يفرعم لمع رد يلو ،دنا رتمك هتفرگ رارق هجوت دروم يم هلمج زا .دنا حرط هب ناوت هراو هياپ رب ينمض ياه لومرف رك هراشا يتيمره يدنب رادروخرب يبوخ جياتن زا اوه و بآ كيمانيد هنيمز رد هك د دن ( لاب ي ،و 6000 و وستنازاک ؛ ،ناراکمه 6008 ) . شور هچخيرات نآ هب طوبرم هديا و هدرشف ياه ههد هب اه 2880 يم زاب يدلايم .ددرگ ( فورموين 2862 و سکاف و ) ( نيودوگ 2828 تسخن وزج ) دوب يدارفا ني شور نيا يلصا هديا هك دن دندرك هئارا ار اه . دوجو نيا اب ، شور نيا يفرعم هيبش رد نآ دربراك و هدرشف شور ناونع تحت يزاس ( رگيلوا و سيرک تاقيقحت زا سپ اه 2826 ( شريه و ) 2821 ) ( ِلِل هلمج زا ناققحم زا يرايسب لاس دنچ يط رد و تفاي جاور 2886 شور زا يفلتخم عاونا ،) صاوخ اب هدرشف ياه وافتم کيکفت .دندرک يفرعم ار ت نآ تاقتشم و عبات دوخ ،شور نيا رد هب تروص .دنتسه لوهجم يعباوت ،لصف نيا رد هنيشيپ لماش تمسق ود هب قيقحت هنيشيپ مك بآ تلاداعم يددع لح هب طوبرم طيحم رد( قمع هيلا ود يا و ) هنيشيپ طوبرم شور هب هك هدش ميسقت هدرشف يددع ياه هب روط رد ازجم همادا يم هئارا .دوش هراپ هب اجنيا رد لاس تاقيقحت زا يا رد ريخا ياه مك بآ تلاداعم يددع لح دروم قمع ود هيلا يم هتخادرپ .دوش ( ستيگ 2829 ،) مك بآ تلاداعم يددع لح اب اب يبسار جاوما هعلاطم هب ،هدش اجباج هكبش كي رد قمع رظن رد نتفرگ طيحم كي رد ار داب زا يشان نايرج تارييغت دنور ،لدم نيا .تسا هتخادرپ داب شنت هب هيلا كت يم نايب يبوخ رد .دنك كاس هيلوا طيارش ،لدم نيا و ن شزغل نودب يزرم طرش تسا هدش هتفرگ رظن رد . هتسسگ يارب يناكم يزاس شور زا يزكرم مود هبترم يهانتم لضافت رب و هتسسگ يا پيل شور زا ينامز شخب يزاس .تسا هدش هدافتسا گارف جياتن هلمج زا يم لدم نيا لكش هب ناوت ،اهنآ فيعضت و تيوقت يبوانت دنور و يقرش و يزكرم شخب رد يبسار جاوما يريگ مه نينچ لكش درك هراشا هداتسيا جاوما يوگلا يريگ . نوملس ( 2882 ) لدم كي يفرعم اب هيلا ود ميمعت تخادرپ يسونايقا شدرگ هعلاطم هب هتفاي تسا ه تارييغت ،لدم نيا رد . هيلا نيب رد امد يناهگان هيلا نيب يگتسسگ( اه ،)اه هب تروص عيرس يلو هتسويپ تارييغت رظن رد هتفرگ تسا هدش نيا هب . بيترت ، نيب ينحنم هكنيا لكشم هيلا يم عطق ار سونايقا فك اي حطس زرم ،اه عفترم ،دنك يم .دوش وا زا دعب ماجنا هياپ تلاداعم ،تاحلاصا يعقاو يلدم يارب هداس و رت لدم هب تبسن رت هيلا ود مهارف موسرم دومن . ( ناراكمه و لچيرد 2888 ) لارگتنا يارب يديدج شور ، مك بآ تلاداعم يريگ هدرك هئارا قمع نآ متيروگلا هك دنا هب راصتخا CASL و2يدنبرپ- تفرارف شور بيكرت زا نآ رد هك تسا يدنبرپ شور كي نيا ،عقاو رد .دوشيم هديمان1 يفيط شور راو ( PS ياهشور اب دوخ شور هسياقم يارب اهنآ .دوشيم هدافتسا3)SL و PS تج كي ينامز لوحت ،4 يرادم 5 هداد رارق يسررب دروم ار يم ناشن يسررب نيا جياتن .دنا د شور ود هب تبسن ديدج شور نيا هك دهد زا رگي هب تسا رادروخرب يرتهب دركلمع هنوگ يم ديدج شور نيا رد هك يا هكبش رد ار نيعم تقد كي اب يباوج ناوت تشرد يا رت هب رتمك يتابساحم هنيزه اب و هب .دروآ تسد شخپ هلئسم ،هولاع - شور رد هك يددع ياه PS و SL ،دوشيم هتفرگ راكهب متيروگلا ردCASL.دشابيمن حرطم 1. C ontour-advective semi-Lagrangian 2. C ontour-advection 3. Pseudo spectral 4. S emi-Lagrangian 5. Zonal jet

(9)

د شهوژپ همادا ر ،هتشذگ ياه نوملس ( 6006 ) يوق يددع شور كي و تلاداعم لح يارب هداس بآ مك قمع هيلا ود اب مع ميسقت شور اب تلاداعم نيا .درك هئارا هاوخلد فك يفارگوپوت ل رگ 1 ، هب تروص هاگتسد تفج كي هدش هتشون يولولذه داپ تاقتشم و موس هبترم وسداب 2 هب لصاح تلاداعم يارب ،هيلا ره تماخض فذح زا يريگولج يارب .تسا هتفر راك حلاصا يعونصم ليسناتپ يژرنا كي ندرك دراو اب هلئسم كيمانيد تسا هدش هب ؛ هنوگ ،دشاب كزان يليخ هيلا يتقو هك يا گرزب يليخ ليسناتپ يژرنا نيا رظن رد هتفرگ يم حرط اب هسياقم رد شور نيا زا لصاح جياتن .دوش راو ه امير ياه ن قيقد ،لااب هبترم و هدوب رت ياراد فلاتا رتمك دمآراك و رتشيب ي .تسا و گنايل ناراكمه ( 6002 ) حرط ، هراو TVD يتراكد هكبش رد قمعمك بآ كيمانيد يزاسهيبش يارب ار3كمروككم موسرم لكش ود يارب لصاح جياتن هسياقم .دنداد هعسوت نگمه 4 و رييغت هتفاي 5 مك بآ تلاداعم غ قمع اب راتسياپ يطخري يم ناشن ،ريغتم فك يفارگوپوت لكش هك دهد رييغت هتفاي قيقد جياتن ، راد موسرم لكش هب تبسن يرت تانايرج يارب .د مك ههبج رد قمع اه اب ي ويش 6 هسياقم زين دنت لدم نيب يا TVD لدم و كمروككمADI نيا ساسارب .تسا هدش ماجنا7 ،هسياقم رد لدم ADI ناوتب ات دوش هتفرگ رظن رد يگتخاس تاناسون فذح يارب يعونصم يناسكشو كي هكتسا مزلا شيپ يلاحرد ؛درك هئارا ينارحب تانايرج زا يتسرد ينيب شور هك TVD ار نايرج ياهميژر همه دناوتيم كمروككم هب شيپ يتسرد .دنك ينيب گنپ و نچ ( 6002 ،) مجح شور كي يهانتم 8 مك بآ تلاداعم لح يارب مع ق دعب ود ي و هيلا ود نيا .دندرك هئارا يا شراش ،لدم ياه زا ي مك بآ قمع هيلا ود يا يم فيصوت ار دنك هك ،نآ رد هيلا رد يلاگچ و تعرس توافتم رگيدكي اب اه تيقفوم بلص رتسب كي يور لدم نيا زا لصاح جياتن .تسا زيمآ هدوب هب .تسا رييغت و تعرس هدش هئارا لدم ،هولاع وم قمع لگ دا هب ار هناخدور باعشنا لحم رد دولآ يم نييعت يبوخ .دنك ( ناراكمه و رتوك 6002 ) شور زا ، HPM زرم بيرقت نتفرگ رظنرد اب هيلاود قمعمك بآ تلاداعم يددع لح يارب9 تخس 10 هدرك هدافتسا هتسسگ ،شور نيا رد .دنا هب يناكم يزاس لاداعم زا ينوتليماه هعومجم كي هب هدش هتفرگ راك ت يم رجنم يداع ليسنارفيد لارگتنا و دوش متيروگلا زا هدافتسا اب ينامز يريگ SHAKE/RATTLE رد .دوشيم ماجنا هويش هب يحطس ينارگ جاوما و تسا رارقرب شدرگ و يليسناتپ يياوات يگتسياپ ،لدم نيا يا هداس يم فذح رت .دنوش هب تخس زرم بيرقت نتفرگ رظنرد مونولوه ديق كي ناونع .تسا هتخاس لدبم رادياپ لاح نيع رد اراك يلدم هب ار نآ ،كي ناراكمه و ورتساك ( 6002 ) لدابت هلئسم لح يارب ، 11 هيلا ود يا لدم ،لاناك كي رد ي يددع ار ارب ي هسدنه يا مظنمان مه قمع رد مه و انهپ رد ، دندرك هئارا . متسيس نيا يددع لح يارب هيلا ود ، هيلا زا كي ره يارب تلاداعم هتشون هناگادج اه و هدش حرط وسدابداپ هراو لوا هبترم هب هتفرگ راک تسا هدش هدش هبساحم هنيشيب لدابت رادقم . طسوت ،لدم نيا اب باوج ياه هسياقم زين يليلحت تسا هدش . مه نينچ ، لدم نيا ارب ي شراش لدابت هبساحم هيلا ود يا بج هگنت رد هنيشيب ل اب قراطلا هب يعقاو هسدنه راك تفر تسا ه و .دراد تادهاشم اب يبوخ قفاوت لدم جياتن ،رگيد شهوژپ رد ناراكمه و ورتساك ( 6002 ) هيبش هب هراش رد تانايرج يددع يزاس هنيچ ياه لاناك رد هدش يدنب يياه نآ .دنتخادرپ مظنمان هسدنه اب مك هيلا ود اه هراش زا قمع طلاتخا لباق ريغ ياه و اطم يارب ار تباث يلاگچ اب تانايرج هعل دعب ود ي رظن رد مك بآ لدم تفج كي ،قيقحت نيا رد .دنتفرگ يم لح قمع هك دوش همشچ تلامج عبات ،نآ تلاداعم رد ي زا انهپ و قمع ي هيحان تفج بسانم راتفر هئارا يارب .تسا مك بآ لدم ود نيا رد يگدش حرط زا ،قمع هراو Q هدافتسا تسا هدش هك نآ رد ، لدم يراگزاس هب يسو هل يم ماجنا همشچ تلامج .دوش مه نينچ ، رد هيبش يزاس هگنت رد نايرج لبج هداد بسحرب قراطلا يلحاس طخ و قمع يعقاو ياه ، هداد و يددع جياتن نيب يبوخ قفاوت يم هدهاشم يناديم ياه .دوش 1. Operator splitting 2. Third order upwind 3. A

lternating direction implicit

4. Conventional 5. Deviatoric 6.

Gradient

7. TVD McCormack (total variation diminishing McCormack)

8. Finite volume

(10)

ناراكمه و وچ ( 6002 ) ا يمانوس جاوما راشتنا فيصوت يارب ار يتايلمع يلو هداس يددع لدم كي ، هچرگا .دنداد هئار يمانوس جاوما راشتنا زا يبوخ فيصوت يطخ كسنيسوب تلاداعم ار يم ناشن پ شهاك يارب يلو ،دنهد شخ هك يددع يم لاغشا ار يدايز هظفاح و هتشاد زير هكبش هب زاين مك بآ تلاداعم زا ،دنك هب قمع يطخ كسنيسوب تلاداعم ياج هدافتسا تسا هدش راشتنا ،قيقحت نيا رد . كي يگدمآرب گ ا يسو 1 رد اب يطيحم قمع تباث دروم هعلاطم رارق هتفرگ .تسا شيپ دازآ حطس يياجباج هك تسا نآ رگناشن جياتن باوج اب هسياقم رد هدش ينيب كسنيسوب تلاداعم زا لصاح يليلحت ياه .تسا رادروخرب يبوخ قفاوت زا ،يطخ يچرام ( 6002 ) مك بآ تلاداعم زا هدافتسا اب ، يغ قمع يطخر دعب ود مكارت نگمه هيلا كي كيمانيد ،ي و ناخرچ ريذپان ناسكشو هدرك لدم ار ار مود هجرد و يطخ فك كاكطصا هلمج و مظنمان يفارگوپوت تارثا لدم نيا .تسا اب هارمه يگنييوم تارثا رظن رد هلمج زا و هتفرگ يناسكشو يم هرهب يديدج هب .درب هولاع ، يم لدم نيا هيبش دناوت زاس يددع ي ود دعب تسكش ي جوم بادرگ داجيا و يفارگوپوت زا يشان كچيپ و اه هب ار جوم تسكش هقطنم رد سايقم گرزب ياه يبوخ .دنك فيصوت ناراكمه و سراب ( 6002 ،) ينارگ جاوما شيلااپ يارب يشور - تيمك زا يتخل نيگنايم تعرس و عافترا ياه يريگ هدش قمعرد ار حرط نيا .دندرك هئارا مك بآ تلاداعم زا ،هدننك شيلااپ هراو ،تباث سيلويروك دماسب و تباث قمع اب قمع جارختسا تسا هدش هيلااپ نيا . 2 ينارگ جاوما - هدرك فيعضت ار يتخل ، يم ظفح ار نيگنايم نايرج يلو نيا هب ؛دنك ينارگ جاوما هب طوبرم هژيو ياهرادرب هك تروص - ت هب طوبرم هژيو رادرب و فذح يتخل لداع درگنيمز يم يقاب .دنام يم هيلااپ نيا زا زاغآ رد ناوت يرگ كي هب ار لدم ،هدش داجيا جاوما فذح اب ات درك هدافتسا يسونايقا لدم كي نزاوت .دناسر يكيمانيد ناراكمه و وتوميگوس ( 6002 ،) هب دوخ ليسگ ينارگ جاوما يدوخ 3 ياتسار رد يرادم 4 ار اياپان ناخرچ هراش كي زا اب رظن رد بيرقت نتفرگ هحفص f هک لدم نيا تلاداعم .دندرك هعلاطم فلاتا و تشاداو هارمههب قمعمك بآ لدم كيرد هتشون ليسناتپوئژ عافترا و ييارگاو ،يياوات بسحرب تسا هدش ، شور كي زا هدافتسا اب ليدبت يفيط 5 يم لح .دنوش يسررب دروم رد هدش ماجنا ينارگ جاوما همشچ قباطم اب تيلا هيرظن ليه آوريآ يتوص جاوما ليسگ هيرظن( ك ،)كيتسو رگنايب تسا نآ هك شراش اب يحاون قبطنم يوق ناخرچ ياه رب همشچ يحاون ينارگ جاوما .تسا شور هلمج زا هدرشف ياه شور هيبش يارب بسانم يرازبا هك دنتسه يهانتم لضافت ياه زاس كيمانيد لئاسم قيقد ي هراش يم بوسحم اه دنوش . شور هچخيرات نآ هب طوبرم هديا و هدرشف ياه ههد هب اه 2880 يم زاب يدلايم نيا رد .ددرگ شور هولاع اه رب عبات دروم ،رظن تاقتشم نآ لوهجم ناونعهب مه عبات رظن رد هتفرگ دنوش و هب بيترت نيا هاگتسد يم يتلاداعم لماش عبات و نآ تاقتش مديآيم تسدهب هك روط نامزمه لح هب نيودوگ و سکاف و )2862( فورموين.دنوشيم ( 2828 يدارفا نيتسخن وزج ) دوب شور نيا يلصا هديا هك دن دندرك هئارا ار اه . دوجو نيا اب ، تحت شور نيا يفرعم هيبش رد نآ دربراك و هدرشف شور ناونع يزاس رگيلوا و سيرک تاقيقحت زا سپ اه ( 2826 ( شريه و ) 2821 جاور ) .تفاي لاس يط رد ،دعب ياه هجوت ناققحم زا يرايسب هزوح رد شور نيا هب فلتخم ياه لح يارب اهنآ يياناوت و اه قيقد هخاش رياس رب مكاح ليسنارفيد تلاداعم اي( لايس نايرج رب مكاح تلاداعم رت و دش بلج )يملع ياه يفلتخم عاونا شور زا اب هدرشف ياه يفرعم توافتم کيکفت صاوخ ش د . نيا رد هدش ماجنا تاعلاطم زا يخرب يفرعم هب ،همادا رد ز يم هنيم .ميزادرپ شريه ( 2821 ) تهج ، نييعت نازيم حرط تيلباق و تقد هراو يهانتم لضافت ،سيرك طسوت هدش هئارا مراهچ هبترم هدرشف رب هلداعم لماش شيامزآ عون هس رگ 6 نايرج هلداعم ، هيلا زرم ي خأت ي ر ي ستراوه 7 ش هدنار هرفح و مكارت هد ريذپان 1 ار رد 1. Gaussian hump 2. Filter

3. Spontaneous gravity wave radiation 4. Z

onal

5. Spectral transform method 6

. Burgers’ equation

(11)

رظن حرط نيا زا لصاح جياتن .تفرگ هسياقم مود هبترم شور هب تبسن ،شيامزآ ره يارب هراو هدش يم ناشن و دهد هك هشيمه شور نيا زا لصاح جياتن تقد و هب يم مود هبترم شور زا رتهب ،هظحلام لباق روط حرط نيا .دشاب ب هراو يار هب هس هب زاين طقف مراهچ هبترم تقد ندروآ تسد طقن حرط .دراد ه حرط نامه عقاو رد هدافتسا دروم هراو هراو هتخانش هداپ ناونع تحت هدش حرط( )درادناتسا هدرشف هراو .تسا ِلِل ( 2886 ،) هداوناخ هئارا اب حرط زا يا هراو ياه يهانتم لضافت قتشم تهج هدرشف نورد ،يريگ و يباي هب ،شيلااپ نآ هسياقم و يبايزرا حرط هب تبسن اه هراو هتخانش ياه حرط نيا .تسا هتخادرپ هدش هراو اه هک مومع لکش عقاو رد ي حرط هراو هداپ ياه م ي دنشاب ، كيكفت و رتهب شيامن زا 2 قيقد حرط هب تبسن يرت هراو يبايزرا يارب .دنرادروخرب جيار ياه نآ يددع هلئسم ،اه هيلا يزرم مكارت كوش جوم هلئسم و ريذپان 3 هعلاطم دروم ، حرط نيا .تسا هتفرگ رارق هراو اه يارب يرتهب جياتن ،كچوك يلوط سايقم و هتشاد دنتسه يفيط شور هب كيدزن يليخ ؛ رد هك نآ هولاع هب و هكبش هسدنه باختنا ،كيكفت يياناوت يسررب هب هعلاطم نيا .دراد دوجو لمع يدازآ زين يزرم طيارش يگدنشاپ ياطخ ،يتابساحم ناوت 4 ، يدرگناسمهان 5 نديمانرگد ياطخ ، 6 حرط نيا يرادياپ ليلحت و هراو اه يم يدعب تاعلاطم زا يرايسب زاغآرس هك دزادرپ شور دروم رد .تسا هدرشف ياه شهام ( 2889 ) هداوناخ ، حرط زا يا هراو ياه يهانتم لضافت قتشم هبساحم يارب ار ياه ك هئارا مود و لوا در هک و دنتسه نراقتم و يتيمره فلاخرب حرط هراو ِلِل طسوت هدش هئارا درادناتسا هدرشف ياه ( 2886 ،) نيمخت و لوا قتشم مود هب ماجنا نامزمه روط يم .دوش حرط نيا هراو حرط هب تبسن اه هداپ درادناتسا هراو لااب تقد زا يفيط شيامن و رت و هدوب رادروخرب يرتهب لاح نيع رد هنيزه يتابساحم اهنآ حرط اب هراو درادناتسا ياه هداپ ناسكي تسا . يرادياپ ليلحت لح رد اهنآ يدعب كي تفرارف هلداعم .تسا هتفرگ رارق يسررب دروم زين نف و وچ ( 2889 ) حرط كي ، هراو يهانتم لضافت هس يبيكرت هدرشف هطقن لدم هعسوت يارب ار ديدج يا هئارا يددع ياه دنداد . هس ن هطق يا و ينمض ندوب مشش هبترم تقد و زا هلمج حرط نيا تاصخشم هراو تسا . مه نينچ رد تلاداعم لح مكاح حرط نيا زا هدافتسا اب تلاداعم ،هراو يزرم طاقن رد زين رظن رد تفرگ يم ه دنوش . يم ناشن هيروف ليلحت هك دهد حرط حرط رياس هب تبسن روكذم هراو هراو رشف( ياه ترم مه )هدرشفريغ و هد مك ياطخ ،هب يم ديلوت يرت .دنك مه نينچ نيا حرط كچوك ياراد هراو يگديرب ياطخ نيرت 7 حرط نايم رد هراو حرط اب هسياقم رد .تسا مشش هبترم ياه مود هبترم هراو لدم رد هك يزكرم هبترم راهچ زا شيب ،مود و لوا قتشم هبساحم يارب نآ يگديرب ياطخ ،دراد جاور يسونايقا ياه يگرزب وك كچ شيامزآ ود .تسا رت لماش تفرمه لدم - دايز شهاك هلمج زا يبوخ جياتن ،لموتسا يسونايقا لدم و شخپ يم ناشن ار شزادرپ نامز و يگديرب ياطخ رد .دهد نف و وچ ( 2888 ،) حرط كي هراو يهانتم لضافت ( تخاونكيريغ يبيكرت هدرشف NCCD ار ياهطقنهس مشش هبترم8) هب تروص ط زا يميمعت حر حرط نيا .دندرك هئارا يبيكرت هدرشف هراو زا هراو نيلاپسا هلمجدنچ يمومع يتيمره يا 9 هرهب يم يگژيو ياراد و درب .تساطخ شهاك و شزادرپ نامز شهاك اب رظن رد زفا تقد ،يفاضا يزرم طيارش نتفرگ هدو هدش و اب ندرک مهارف عيرس ييارگمه ،رت حرط اب هسياقم رد نآ شزادرپ نامز او ،تخاونكي هكبش رد يبيكرت هدرشف هر دودح 2 ات 6 هبترم يگرزب ،نآ رب هولاع .تسا هتفاي شهاك هب تلع زير هكبش زا هدافتسا رد هيحان ،دايز يريذپرييغت اب يا حرط هب تبسن رت هدرشف هراو يبيك تخاونکي .تسا رادروخرب يرتهب تقد زا شهوژپ رد ي ،رگيد نف و وچ ( 6000 ) كنيا هب هجوت اب لدم رثكا ه لداعت زا يسونايقا ياه كيتاتسورديه اجباج هكبش رد هدش 10 يم هدافتسا حرط كي ،دننك ( هدش اجباج يبيكرت هدرشف يلضافت هراو SCCD يفرعم ياهطقنهس مشش هبترم11) دندومن حرط نيا . حرط تاصخشم همه ياراد هراو و تسا يبيكرت هدرشف يلضافت هراو هلمج زا يگژيو ي دوبهب ياه هتفا شزادرپ نامز و اطخ شهاك ،نآ ، هب يم درف يزرم طيارش دادعت اب درف تاقتشم يارب هژيو .دشاب ماجنا شيامزآ ود لماش 1.Incompressible driven cavity

2 . Resolution 3 . Shock wave 4 . Dispersive error 5 . Anisotropy 6 . Aliasing error 7. Truncation error 8

(12)

و سويسلاب هلداعم لدم يسونايقا لداعم طيسب ه هبش يفيط ( SPEM هراوحرط نيا يگديرب ياطخ رد ار يدايز شهاك ،1) حرط هب تبسن هراو هبترم ،يزكرم مود هبترم ياه راهچ هبترم هدرشف ،حيرص مراهچ م هدرشف و حيرص مشش هبترم ، شش هبترم م يم ناشن .دهد شهوژپ ياتسار رد ،نيشيپ ياه نف و وچ ( 6002 ) حرط كي هراو يهانتم لضافت دنيازفا مشش هبترم ( تقد ه AP ار2) لدم يارب هيبش و يزاس يگژيو .دندرك هئارا يددع يزاس حرط نيا مهم ياه هس لماش هراو هطقن لااب هبترم تقد ،ندوب يا نتشاد و دنيازفا ه تقد .تسا ماجنا ،هيروف ليلحت شيازفا هبترم شيازفا اب تقد يارب نيا حرط هراو ار يم ناشن .دهد رد حرط نيا يبايزرا هراو ، ( نوتسنيرپ يسونايقا لدم POM( نپاژ يقرش يايرديارب3)JES دننام يتايصوصخ اب4) نگمه يقفا ياتسار ، نيچ ه رادياپ يدنب و يعقاو يفارگوپوت ارجا تسا هدش نيا تقد و يرادياپ . حرط هبساحم رد هراو حرط هب تبسن ،تشاداو نودب نايرج هب ،مود هبترم هراو لباق روط هظحلام .تسا هتفاي دوبهب ويلاب ( 6000 ،) يگدنشاپ طباور جارختسا اب 5 ينارگ جاوما هتسسگ - ن زا لقتسم يبسار جاوما و يتخل حرط عو هراو يهانتم لضافت حرط دركلمع يسررب هب ،هكبش عون و هراو هكبش رد مشش هبترم و مراهچ هبترم هدرشف ينمض ياه اواكارآ ي A ات E تقد زا يزکرم مود هبترم هراوحرط هب تبسن هکهدرشف ياههراوحرط نيا زا هدافتسا .تسا هتخادرپ رتشيب دنرادروخرب ي لام لباق دوبهب هب رجنم ، بيرقت رد هظح دماسب ينارگ جاوما هورگ تعرس و - يتخل يم .دوش رد ينارگ جاوما دروم - هكبش ،يتخل ياه B و C اب و تسلااب هبترم ياههراوحرط اب جاوما نيا شيامن يارب باختنا نيرتهب حرط هبترم شيازفا دوبهب بيرقت ،هراو يم ؛دباي يلاح رد ،يبسار جاوما دروم رد هك هدرشف شور مراهچ هبترم بسانم رت زا مشش هبترم هدرشف شور تسا . ناراكمه و رزِا ( 6006 ،) و نوتسنيرپ لدم ينعي جيار لدم ود متسيس لدم يزاس هيحان يسونايقا ( يا ROMS زا هك ار6) رظن هرتماراپ و دك راتخاس ،يددع متيروگلا ،هكبش دنراد توافت رگيدكي اب ندرك ، اقم رگيدكي اب يددع ظاحل زا هسي هدرك دنا هديا نايرج . نايرج و لاناك كي رد لآ روبع ي هوك كي يور زا رد عقاو ريز اب ايرد ويش هعلاطم دنت تسا هدش . ،لدم ود نيا هسياقم يارب حرط هراو فلتخم ياه حرط هلمج زا هبترم يبيكرت هدرشف هراو شش م هب هتفر راك تسا نيا . حرط لدم رد هراو POM تبسن نآ شزادرپ نامزيلو ،دشابيم هدافتسا دروم ياههراوحرط نيب رد اطخ نيرتمك ياراد حرط رياس هب هراو اه رتشيب .تسا ناراكمه و وِستنازاك ( 6008 ) حرط زا يخرب ، هراو ينارگ جاوما لماش ،هداس يسونايقا لدم دنچ رد ار لااب هبترم ياه - ،يتخل هيلا يزرم مك بآ لدم و كنام لحت .دندرك شيامزآ قمع يم ناشن هيروف لي هك دهد لماع هلئسم رد اطخ داجيا يلصا هيلا يزرم حرط هبترم و زرم رد عبات قتشم ،كنام يرادياپ ليلحت .تسا هراو GKS زكرم هكبش رديگتسويپ هلداعم7 يلولس 8 ، حرط نيا يرادياپ رگناشن هراو تساه رد . مك بآ لدم يددع لح زا لصاح جياتن هسياقم حرط ،قمع شف هراو هدر ييآراك ،مراهچ هبترم رتشيب حرط هب تبسن ي مود هبترم هراو يزكرم دراد ، يلو تابساحم ظاحل زا ي رد طيحم ياه يعقاو رت ، .تسا هنيزه رپ يليخ يشيا و يهين ( 6008 ) حرط ، هراو يهانتم لضافت هس يبيكرت هدرشف هطقن هبش يا يفيط 9 نف و وچ طسوت هدش هئارا ( 2889 ) مك بآ لدم يارب ار قمع اب هسدنه رك يو هب دنتفرگ راک شيامزآ زا اهنآ . هك( نوسمايليو درادناتسا ياه شيامزآ مك بآ لدم هب طوبرم ياه .دندرك هدافتسا شور نيا تقد يبايزرا يارب )تسا يورك هسدنه رد قمع جياتن سررب ي م ناشن ي دهد تقد لدم زا هک نيا يبيکرت هدرشف شور يم هدافتسا ،دنک هسياقم لباق لدم اب يورك كينومراه ياه .تسا ( نايناهفصا و رداق 6002 ) ، هداوناخ شور زا يا هس هدرشف ياه هطقن يا لااب كيكفت يياناوت اب هدرك هئارا ار لماش هك دنا حرط هراو ياه يهانتم لضافت يبيکرت هدرشف يم هتفاي ميمعت يم ار شور نيا طباور .دشاب هك تقد زا هبترم ره يارب ناوت دروم هب ،دشاب رظن .دروآ تسد ،شهوژپ نيا رد مه نينچ شور رياس اب نآ هسياقم و شور نيا تقد ليلحت هدرشف ياه زا هدرشفربا شور هلمج هبترم يارب هكبش رد توافتم تقد ياه ماجنا تخاونكيريغ و تخاونكي ياه تسا هدش . يسررب اه

1. Semispectral primitive equation ocean model 2. Accuracy progressive

3. Princeton ocean model 4. Japan Eastern Sea 5. Dispersion relations

6. Regional ocean modeling system 7. Gustafsson, Kreiss and Sundstrom 8. Cell-centered mesh

(13)

يم ناشن هكبش رد هك دهد ت يبيكرت هدرشف شور ،تخاونكي ياه ،هبترم مه هدرشفربا شور هب تبسن هتفاي ميمع ياراد تقد رتشيب .تسا ي ( ناراكمه و اتپوگنس 6008 ) ، حرط هب يارب يديدج هدرشف هراو ريوان تلاداعم و جوم راشتنا لئاسم رد يريگراك - حرط نيا عقاو رد .دندرك هئارا سكوتسا حرط هتفاي دوبهب لكش يعون هب هراو يبيكرت هدرشف هراو تسا هك ياهزرم يارب هرودريغ يا هب راك يم ر .دو يگژيو و يرادياپ ليلحت جياتن حرط نيا يارب جوم راشتنا لئاسم رد يگدنشاپ هطبار هراو حرط رياس هب تبسن هراو هسياقم اه تسا هدش لئاسم . هرودريغ راشتنا سونايقا لدم ،جوم يا هرفح هلئسم و لموتسا ي هچيرد هدش هدنار 1 زدلونير ددع رد لااب ريوان تلاداعم اب - دروم روظنم نيا يارب هك دنتسه يدراوم هلمج زا ،سكوتسا هتفرگ رارق هعلاطم يم ناشن جياتن .دنا حرط هك دهد ب تبسن ديدج هراو ه حرط رياس هراو رد ،اه داجيا ًاتبسن طاقن اب لااب تقد تيلباق زا مك رتشيب .تسا رادروخرب ي رگيد زا شهوژپ ياه هدش ماجنا شور هنيمز رد يم هدرشف ياه ناوت ( ناراكمه و نايناهفصا هعلاطم هب 6001 ) يارب تقد يسررب كيكفت يياناوت و شور مشش هبترم هدرشفرَبَا شور اب نآ هسياقم و ياه و يزكرم مود هبترم هبترم هدرشف درك هراشا مراهچ . رد طسوت هك يشهوژپ ( رداق 2892 ) ،تسا هتفرگ تروص يسررب رب هولاع قوف شور نيا زا ، ياه هدرشف يارب يددع لح مك بآ تلاداعم راتسياپ لكش قمع هرود ياهزرم اب يا هدافتسا تسا هدش . ّجحلا بحم و ه لچيرد ( 6002 ) مك بآ تلاداعم يددع لح هب ،يهانتم لضافت شور هس نيا زا هدافتسا اب زين اب يورك تاصتخم رد قمع رد رظن هرود ياهزرم نتفرگ تخادرپ يا ه ا .دن ( ناراكمه و رداق 6008 ) اب رظن رد هيلوا طيارش نتفرگ لچيرد ناراكمه و ( 2888 ييارگمه ،) يفيط 2 شور ياه َبَا هدرشفر هداد رارق يسررب دروم ار نآ جياتن و اه يفيط شور هب تبسن ار راو (PS كسنيسوب تلاداعم لح رد مراهچ هبترم هدرشف شور زا)6022( ناراكمه و رداقنينچمه .دناهدرك هسياقم) دعب ود ريذپان مكارت ي يددع شيامزآ ود يارب هرودريغ ياهزرم اب هدافتسا يا رك يزرم طيارش لامعا هوحن هب و هد هتخادرپ فلتخم .دنا

(14)

لصف

3

(15)

هكنيا هب هجوت اب كيزيف ياهدنيارف يمامت فيصوت ي و وج رد سونايقا زا هدافتسا اب هس لدم كي تسا راوشد رايسب يدعب ، زا يکي شور سونايقا و وج كيمانيد فيصوت رد جيار اه ، لدم زا هدافتسا قمع مك بآ تلاداعم ياه هك تسا هب تبسن لدم ياه هس ،يدعب زا هبنج يضاير و يتابساحم هداس تسا رادروخرب يرت رد . لدم ياه ب قمع مك بآ ندرک هفاضا ا هيلا يم ،اه هنيچ تارثا ناوت زين ار يدنب رظن رد .تفرگ ،نياربانب مک بآ تلاداعم د قمع و هيلا کيمانيد فيصوت يارب طيحم کي هيلا ود يم ،تسا تباث يرادقم هيلا ره رد بآ يلاگچ هک ناوت د هب دوش هتفرگ راك تلاداعم ،روظنم نيا يارب . رج يگتسياپ و دعب ود رد هناکت مکارت هراش کي يارب م اب ريذپان رظن رد هيلا ره يارب کيتاتساورديه بيرقت نتفرگ يم هتشون يم رظن فرص اهنآ يلااب هراش يلاگچ زا و دنوش دوش ،ليگ( 2896 ) هب زا سپ . اب راشف هلداعم ندروآ تسد يم ،کيتاتساورديه بيرقت زا هدافتسا ارب هيلا تماخض بسح رب ار هناکت تلاداعم ناوت اب .تشون هيلا ره ی لارگتنا ،هيلا ره هب طوبرم نيياپ و لااب حوطس رد يزرم طيارش لامعا و مئاق ياتسار رد يگتسويپ هلداعم زا يريگ هب هيلا تماخض بسحرب هيلا ره رد يگتسويپ هلداعم يم تسد .ديآ تلاداعم لدم يارب هناكت هيلا ود مرج يگتسويپ هلداعم و يارب مكارت هراش ريذپان طيحم كي رد هيلا ود ،نوملس( 6006 ؛ ،رليم 6002 ) ،ناراكمه و تنوميس( كاكطصا و يناسكشو ،داب شنت تلامج نتفرگ رظن رد اب 6008 اروستام ؛ ،اتيجوف و 6002 هب ) ريز تروص يم رد ديآ : ( 8 -2 )

                                                      0 1 0 1 2 2 2 2 2 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 2 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 z w r r A P f t z w h r A P f t u u u u u u k u u u u τ u u u u k u u u    رد نيا تلاداعم ، (x,y) ،يقفا ويش فرعم g،ينارگ باتش f ،سيلويروک رتماراپ  ،يلاگچ A بيرض يناسكشو ، r ،كاكطصا بيرض τ،بآ حطس رد داب شن تh،هيلا )تماخض( عافترا u( vu, ) ،تعرس رادرب w تعرس مئاق هفلؤم ، kو مئاق ياتسار رد هكي رادرب P قمع رد كيتاتسورديه راشف z روطهب هيلا ره يارب هك تسا ازجم هب تروص ريز هداد ناشن يم :دوش ( 8 -6 )

h z

g gh P z h h g P       2 2 1 1 2 2 1 1 1    ياهرگلمعxو y هصتخم هب تبسن قتشم هدنهدناشن بيترتهب xو y فرعم بيترتهب زين 6 و 2 ياهسيدنا و هيلا ياه مود و لوا يم دنشاب ، دروم رد زجب r 1و r2 بيرض و هيلا ود كرتشم لصف كاكطصا بيرض بيترتهب هك .دنتسه فك كاكطصا بآ حطس رد داب شنت هلمج ك ريوان تلاداعم رد ه - هس سكوتسا يدعب هب تروص 1τ رد يريگلارگتنا زا سپ ،تسا مك بآ تلاداعم جارختسا و مئاق ياتسار ،قمع يارب كت لدم هيلا هب تروص τh ؛2896 ،ليگ؛2829 ،ستيگ( ،ناراكمه و وستنازاك 6008 ) و يارب لدم هيلا ود ب ه تروص τ 1h1 ؛6008 ،ناراكمه و تنوميس( ديآيم رد ،اتيجوف و اروستام 6002 .) لکش 8 -2 ش زا ييام طيحم هيلا ود راومه فك اب ار يم ناشن نآ رد هك دهد يلاگچ اب لوا هيلا رتمک اب مود هيلا يور رب يلاگچ رتشيب تسا تباث يرادقم هيلا ره رد يلاگچ و هتفرگ رارق و H.دشابيم هيلا نيگنايم)تماخض( عافترا

(16)

-يزرم طرش يتخانش شبنج رد لوا هيلا ، يارب حطس و بآ دازآ نيب کرتشم لصف د هيلا و هب تروص ريز تسا :

y h h v x h h u t h h y z v x z u t z dt dz w h h z h h z h h z                                   2 1 1 2 1 1 2 1 1 1 1 2 1 2 1 2 1 y h v x h u t h y z v x z u t z dt dz w h z h z h z                             2 1 2 1 2 1 1 1 2 2 2 لارگتنا اب يگتسويپ هلداعم زا يريگ لوا هيلا ينعي( u1zw10 طرش نيا نتفرگ رظن رد و مئاق ياتسار رد ) يزرم يتخانش شبنج لوا هيلا رد مرج يگتسياپ هطبار ، هب تروص ريز يمرد يآ د :

                 1 2 2 2 1 1 2 1 1 1 ) ( ) ( 1 h h z h z h h z w h z w y dz v x u dw                              y v x u h y v x u h h w w h z h h z 1 1 2 1 1 2 1 1 1 1 2 2 ( )                      y v x u h y h v x h u t h 1 1 1 1 1 1 1 1

   

               y v h x u h t h1 1 1 1 1

 

1 1 1 hu t h    هب يارب م رد مرج يگتسياپ هطبار ندروآ تسد عجار هويش زا فلتخم هدافتسا يتوافتم ياه تسا هدش شور . هب راك تفر رد ه ،اجنيا ا هتفرگرب ك ز ا ر لادپ ( يكس 2892 يم ) .دشاب و قوف طباور هباشم اب رظن رد نتفرگ رش يزرم ط يتخانش شبنج رد مود هيلا يارب نيب کرتشم لصف هيلا ود زرم و فك هب تروص ريز : y h v x h u t h y z v x z u t z dt dz w h z h z h z                             2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 0 0 2 2 0 0 2                     z z z y z v x z u t z dt dz w z 1 H h 1 1,u1,v1 2 H 2 h 2,u2,v2

(17)

لارگتنا و يگتسويپ هلداعم زا يريگ ينعي( مود هيلا u2zw2 0 مرج يگتسياپ هطبارناوتيم مئاق ياتسار رد ) زين ار مود هيلا رد هب دروآ تسد :

               2 2 2 2 0 2 2 ) ( ) 0 ( 2 h z z h z w z w y dz v x u dw               y v x u h w w z h z 2 2 2 0 2 2 2                      y v x u h y h v x h u t h 2 2 2 2 2 2 2 2

  

y v h x u h t h          2 2 2 2 2

2 2

2 hu t h      ،بيترت نيا هب شف طباور نداد رارق زا سپ را كيتاتسورديه ( 8 -6 ( تلاداعم رد ) 8 -2 ،) مک بآ تلاداعم قمع هيلا ود يا ريغ يطخ اب رظن رد نتفرگ تلامج داب شنت ، يناسكشو كاكطصا و هب تروص ريز يمرد :ديآ ( 8 -8 )

                                                           0 0 2 2 2 2 2 2 1 1 2 2 2 1 2 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 2 1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 1 u u u u u u k u u u u τ u u u u k u u u h t h r r A h g h h g f t h t h h r A h h g f t  نآ رد هكgg

21

/2.تساتباث يرادقم و هدوب1هديهاك ينارگ ياهرگلمع لامعا ابkو  يياوات مئاق هفلؤم بسحرب قوف تلاداعم هاگتسد ،هناكت تلاداعم رد ( ku( يقفا ييارگاو ،)u( عافترا و )h:ديآيم رد ريزتروصهب )

(18)

( 8 -4 )

 

  

                                                                                                                                0 0 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 2 2 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 2 1 1 1 2 1 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 1 1 u u k u u u k k u u k u u k u u k u k k u u k h t h A r r h g h h g f t A r r f t h t h h r A h h g f t h A r f t                         يم ريز طباور زا هدافتسا اب هب ار تلاداعم نيا ناوت هداس لكش درك يسيونزاب يرت :

u u

 

u k   

k u

 

u k f   f

y f u f f          k u   , 

 

 

 

y u x v y v x u v u J v u J                   u uu 2 , , , ،بيترت نيا هب ( تلاداعم هاگتسد رد تلامج نيا يراذگاج اب 8 -2 ،) تلاداعم مك بآ قمع هيلا ود اب يا رظن رد نتفرگ ،داب شنت تلامج يناسكشو كاكطصا و ، رب ( يياوات مئاق هفلؤم بسح  ( يقفا ييارگاو ،) ( عافترا و )h تروصهب ) یم هتشون ريز :دنوش ( 8 -5 )

 

                                                                                                        2 2 2 2 2 2 1 1 2 2 2 1 2 2 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 2 2 2 1 1 1 1 1 2 1 1 1 2 1 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 1 , 2 1 , 2 1 u u u u u k u h t h r r A h g h h g v u J u f t A r r f t h t h h r A h h g v u J u f t h A r f t                                

References

Related documents

Purpose: To establish the medium-term repeatability of the iPad perimetry app Melbourne Rapid Fields (MRF) compared to Humphrey Field Analyzer (HFA) 24-2 SITA-standard and

administration of SSR149415 in reducing alcohol consumption in mice after chronic

The key to our approach is then showing that under a general mechanism that governs how prices are set (which allows for multidimensional unobservables that include the

For BAS that will be adopted in construction projects to monitor the manpower usage and linked to the submission of manpower data through the ePSS, builders

We discussed the importance of lower frequency coverage as well as simultane- ous dual-frequency observations available at the GMRT, and its potential to provide higher

Thin film microstructures were analyzed by X-ray diffraction (XRD) technique and surface morphologies were measured using field emission scanning electron

The prioritized questions included: overcoming the lack of and access to equipment, consumables and facilities to enhance African environmental research output, integrity

Here we report cloning and functional characterization of seven members of the wheat KSL family (TaKSLs), along with demonstrating KS activity for the previously isolated barley