٢٤ ﻪﺻﻼﺧ ﻪﻣﺪﻘﻣ : ﻪﻔﻟﺆﻣ زا ﻲﻜﻳ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﻓﺮﺣ داﺮﻓا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳآرﺎﻛ ياﺮﺑ يرﺎﻴﻌﻣ و ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺮﻴﮔ رد ﻲﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و يا ﻪﻓﺮﺣ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻘﺗرا ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ي دور . و يرﺎﺘﺳﺮﭘ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻣ ﻦﻳا ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺮﻴﺛﺄﺗ داﺮﻓا ﮓﻨﻫﺮﻓ زا عﻮﺿﻮ ، ﺖﺳا زﺎﻴﻧ درﻮﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ . فﺪﻫ
:
لﺎﺳ رد راوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﺧآ لﺎﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا 1389 شور:
ود ﻞﻣﺎﺷ يراﺰﺑا زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻤﺴﻗ : نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا لوا ﺖﻤﺴﻗ ، ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﺳرﺎﻓ ﻪﻤﺟﺮﺗ مود ﺖﻤﺴﻗ ترﺎﻬﻣ ﺎﻴﻧﺮﻔﻴﻟﺎﻛ ب مﺮﻓ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ . هزﺎﺟا ﺐﺴﻛ زا ﺲﭘ ﻲﻗﻼﺧا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺮﻛذ و ﻖﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا تروﺮﺿ ﺢﻴﺿﻮﺗ و لﻮﺌﺴﻣ مﺎﻘﻣ زا ﻪﻣﺎﻧ ، ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ رد ﺎﻫ ﺮﺧآ لﺎﺳ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻴﻠﻛ نﺎﻴﻣ ) ﺖﺸﻫ و ﺖﻔﻫ مﺮﺗ ( ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ندﺮﻛﺮﭘ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻣ ﻪﻛ راوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ) 35 ﺮﻔﻧ ( رد و ﻊﻳزﻮﺗ ﻊﻤﺟ و ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ رﻮﻀﺣ ﺪﻳدﺮﮔ يروآ . هداد مﺮﻧ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ راﺰﻓا SPSS17 ﺎﻛ روﺬﺠﻣ يرﺎﻣآ يﺎﻬﻧﻮﻣزآو ي ، هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ يراﺮﻜﺗ ، ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗ ، ﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿو جوز ﻲﺗ نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴ ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ . ﺞﻳﺎﺘﻧ:
نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 60 / 2 ± 49 / 10 هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و 15 نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و 5 دﻮﺑ . ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻤﻫ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ) 100 (% ﺪﻧدﻮﺑ ﻒﻴﻌﺿ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ياراد . ترﺎﻬﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺮﻜﻔﺗ نﻮﻣزآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ يدﺎﻘﺘﻧا ، نﺎﺸﻧ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هﺪﻨﻫد رد راد ترﺎﻬﻣ دﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ) 001 / 0 < P ( . يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ هﺮﻤﻧ و ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ مﺮﺗ لﺪﻌﻣ ﻦﻴﺑ ) 02 / 0 = r ( ترﺎﻬﻣ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﺳ و ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ يدﺎﻘﺘﻧا ) 06 / 0 = r ( ﺪﺸﻧ هﺪﻳد يراد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑ . يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ : ﻮﺗ ﺮﻜﻔﺗ هﺮﻤﻧ ﻞﻗاﺪﺣ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ داﺮﻓا زا ماﺪﻛ ﭻﻴﻫ و دﻮﺑ ﻒﻴﻌﺿ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻤﻫ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧا ﺪﻧﺪﻴﺳﺮﻧ يﻮﻗ يدﺎﻘﺘﻧا . ﻢﻴﺘﺴﻫ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﻻﺎﺑ ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻴﺑﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﻳﺰﮔﺎﻧ ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ نﺮﻗ رد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ، رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺳرد راﺮﻗ نﺎ دﺮﻴﮔ . يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو:
يرﺎﺘﺳﺮﭘ يﻮﺠﺸﻧاد ، يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ، يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗراوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ نازرورﺎﻛ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
رﺪﻨﻘﻧ ﻲﻤﻳﺮﻛ ﻢﻳﺮﻣ 1 ، رﺎﭙﺴﻫر ﺎﻤﻨﻫر ﻪﻤﻃﺎﻓ 2 ، ﻞﮔ يﺪﻬﻣ زوﺮﻓا 3 ، ﻦﺴﺤﻣ ﻪﺛﺪﺤﻣ رﻮﭘ * 4
* لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ : ناﺮﻬﺗ هار ﺲﻴﻠﭘ زا ﺪﻌﺑ راوﺰﺒﺳ ، و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ Email:mohsenpour_m81@yahoo.com 1 -يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ، ﻫ ﻮﻀﻋ راوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴ ، ناﺮﻳا 2 -يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ راوﺰﺒﺳ ، ناﺮﻳا 3 -يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ، ﻫ ﻮﻀﻋ راوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴ ، ناﺮﻳا 4 -يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ، ﻫ ﻮﻀﻋ راوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴ ، ناﺮﻳا
٢٥ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﻓﺮﺣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ترﺎﻬﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﺶﻧاد ، دراد زﺎﻴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ . ﻦﻳا ﻚﻳ زوﺮﻣا ﻪﻓﺮﺣ ﺘﺴﮔ جﺎﺘﺤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﺷر ﻪﺑ ور و گرﺰﺑ زﺎﻴﻧ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ شﺮ ﻢﻴﻤﺼﺗ و يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﺖﺳا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺮﻴﮔ . يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺖﻘﻴﻘﺣ رد و ﺖﺳا يرﺎﺘﺳﺮﭘ رد ﻲﺗﺎﻴﺣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻚﻳ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ نآ ﻞﻤﻜﻣ ءﺰﺟ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ] 15 [ . ﺮﻜﻔﺗ ﻪﻔﻟﺆﻣ زا ﻲﻜﻳ يدﺎﻘﺘﻧا ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ رﺎﻴﻌﻣ و ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺮﻴﮔ ي ﻪﻓﺮﺣ داﺮﻓا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳآرﺎﻛ ياﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و يا ﻪﻓﺮﺣ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻘﺗرا رد ﻲﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ و ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ دور ] 7 ، 10 و 12 [ . ﺰﻴﻠﮔ و نﻮﺴﺗاو ر ) 1980 ( ﻲﻣ ﺪﻨﺴﻳﻮﻧ : ﺮﻜﻔﺗ هﺰﻴﻣآ يدﺎﻘﺘﻧا ﺶﻧاد زا يا ، شﺮﮕﻧ دﺮﻓ ﺮﻫ رد دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ترﺎﻬﻣ ﺞﻨﭘ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ يﺪﻨﺑ دﻮﺷ : 1 . طﺎﺒﻨﺘﺳا 2 . تﺎﺿوﺮﻔﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ 3 . جﺎﺘﻨﺘﺳا 4 . ﺮﻴﺴﻔﺗ و ﺮﻴﺒﻌﺗ 5 . لﻻﺪﺘﺳا ﻲﺑﺎﻴﺷزرا ﻲﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ . ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻬﻧآ يدﺎﻘﺘﻧا ، تﺎﻋﻼﻃا ﺎﺑ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﺑﺎﻴﺷزرا و شزادﺮﭘ و ﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا و ﻲﺳﺎﻴﻗ لﻻﺪﺘﺳا ﻖﻴﻔﻠﺗ ﻞﺻﺎﺣ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺪﻨﻳآﺮﻓرد ] 2 [؛ ﻪﺑ ﺮﻜﻔﺗ عﻮﻧ ﻦﻳا ناﻮﻨﻋ ﻪﻓﺮﺣ دﺮﻜﻠﻤﻋ زا ﻲﻤﻬﻣ ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ رد يا رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻲﺗﺎﻴﺣ يﺮﻣا ﻦﻴﻟﺎﺑ رد صﻮﺼﺨﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻳآ ﻲﻣ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ، يﺮﻴﮔدﺎﻳ و ﺶﻧاد دﺮﺑرﺎﻛ ﻢﻫ داﺮﻓا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﺒﺗر ) رﺎﻜﻤﻫ ( ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺪﻫد ] 14 [ و ﻳﺎﭘ ﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ رد ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺳا ﺪﻫاﻮﺷ ﻪ ] 12 [ . ﺎﺑ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ توﺎﻀﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ، مﺎﮕﻨﻫ نارﺎﺘﺳﺮﭘ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳآرﺎﻛ و ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑﺎﺟ و رﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﻮﺠﺸﻧاد زا ﺶﻘﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺺﺼﺨﺗ رد ﻲﻳﺎﺟ -ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺪﺑﺎﻳ ] 7 [ . و ﺎﻤﻴﺷاوﺎﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد د يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ر ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻦﭘاژ رد ﻞﻏﺎﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ، ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ رد ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺮﺜﻛا ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻳد نآ يﺎﻫ ] 9 [ . نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻬﻃا ) 1388 ( نﺎﻬﻔﺻا رد ، نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ار نآ و هﺪﻴﺠﻨﺳ ار نﺎﻬﻔﺻا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺪﻧا ] 3 [ . ﻲﻓرﺎﻌﻣ و ﺮﺒﻛا ﻲﻣﻼﺳا ) 1389 ( مﺮﻬﺟ رد ﺮﺧآ و لوا لﺎﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ هدﺮﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ار نارﺎﺘﺳﺮﭘ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ ، رد ﻒﻌﺿ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ار هوﺮﮔ ﻪﺳ ﺮﻫ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ] 2 [ . رﻮﺧﺮﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و يراد ) 1388 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد دﺰﻳ رد يا ، مﻮﺳ لﺎﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺶﻳاﺮﮔ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻪﺑ ار مرﺎﻬﭼ و هدﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻒﻴﻌﺿ ار نآ و ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧا ] 4 [ . ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا ﺎﺑ و ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ داﺮﻓا ﮓﻨﻫﺮﻓ زا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ] 11 [ ، تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪﺋارا و ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ رد ار يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ لﺎﻌﻓ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻫددﺎﻳ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺖﺳا زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻳا نﺎﻴﻣ ] 16 [ ﺮﻈﻧ ؛ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ هزاﺪﻧا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رﺎﻬﻣ يﺮﻴﮔ ت رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﺧآ لﺎﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﺳا هدﻮﺑ راوﺰﺒﺳ . شور ﺮﺧآ لﺎﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ راوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ، ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻌﻄﻘﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ، ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻤﺴﻗ ود ﻞﻣﺎﺷ يراﺰﺑا زا : تﺎﻋﻼﻃا لوا ﺖﻤﺴﻗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد ، مود ﺖﻤﺴﻗ ترﺎﻬﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﺳرﺎﻓ ﻪﻤﺟﺮﺗ ب مﺮﻓ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ﻪﺑ و هﺪﻴﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ نآ ﻲﻳاور و ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻪﻛ ﺎﻴﻧﺮﻔﻴﻟﺎﻛ ﺖﺳا سﺮﺘﺳد رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا راﺰﺑا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ] 6 [ . تﻻاﺆﺳ نﻮﻣزآ ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ ﺮﻜﻔﺗ ﺎﻴﻧﺮﻔﻴﻟﺎﻛ يدﺎﻘﺘﻧا ) ب مﺮﻓ ( زا 34 لاﺆﺳ ﺪﻨﭼ ﻪﻨﻳﺰﮔ يا ﻞﻴﻜﺸﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا و ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ﺢﻴﺤﺻ ﻪﺑ ﺮﻫ لاﺆﺳ ، هﺮﻤﻧ ﻚﻳ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد دﻮﺷ . ﻞﻛ هﺮﻤﻧ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻦﻴﺑ 34 ﻲﻣ ﻪﻛ ؛ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺑ سﺎﺳا هﺮﻤﻧ ﺐﺴﻛ هﺪﺷ ، ﺮﻜﻔﺗ يدﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ ﺢﻄﺳ ود يﻮﻗ و ﻒﻴﻌﺿ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﻣ ﻪﺑ ؛دﻮﺷ ﻦﻳا ﺐﻴﺗﺮﺗ هﺮﻤﻧ ﻪﻛ 16 و ﺮﺗﻻﺎﺑ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ﺮﻜﻔﺗ يدﺎﻘﺘﻧا يﻮﻗ و ﺮﺘﻤﻛ هﺮﻤﻧ زا 16 نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ﺮﻜﻔﺗ يدﺎﻘﺘﻧا ﻒﻴﻌﺿ ﺖﺳا ] 5 [ . تﺪﻣ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻪﺑ تﻻاﺆﺳ ، 45 ﻪﻘﻴﻗد ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
٢٦ نﻮﻣزآ ﻦﻳا ، ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻠﺻا ﺮﻜﻔﺗ يدﺎﻘﺘﻧا ) ﻞﻴﻠﺤﺗ ، ﻲﺑﺎﻳزرا ، طﺎﺒﻨﺘﺳا و لﻻﺪﺘﺳا ﻲﺳﺎﻴﻗ ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا و ( ار ﻲﻣ رد ﻪﻛ ؛ﺖﺳا لاﺆﺳ ﺪﻨﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻤﺴﻗ ﺮﻫ ﻪﻛ ؛ﺪﺠﻨﺳ ﺪﻧراد ﻲﻧﺎﺷﻮﭙﻤﻫ ﻢﻫ ﺎﺑ دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ ] 6 [ . هزﺎﺟا ﺐﺴﻛ زا ﺲﭘ ﺢﻴﺿﻮﺗ و لﻮﺌﺴﻣ مﺎﻘﻣ زا ﻪﻣﺎﻧ ﻲﻗﻼﺧا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺮﻛذ و ﻖﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا تروﺮﺿ ) يرﺎﻴﺘﺧا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ندﺮﻛﺮﭘ ندﻮﺑ ﺎﻫ ، ﻲﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺠﻴﺘﻧ ندﻮﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣآ ﻞﺋﺎﺴﻣ رد ، ﻲﺑ مﺎﻧ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ و ندﻮﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ نﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﺎﻫ ، نوﺪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا جوﺮﺧ نﺎﻜﻣا نآ ﺖﻠﻋ ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ( نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ياﺮﺑ ، ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺮﺧآ لﺎﺳ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻴﻠﻛ نﺎﻴﻣ رد ﺎﻫ ) ﺖﺸﻫ و ﺖﻔﻫ مﺮﺗ ( ﻪﻛ راوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ندﺮﻛﺮﭘ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻣ ) 35 ﺮﻔﻧ ( رد و ﻊﻳزﻮﺗ ﻊﻤﺟ و ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ رﻮﻀﺣ ﺪﻳدﺮﮔ يروآ . شور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ يوﺎﺴﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ و يرﺎﻤﺷﺮﺳ يﺮﻴﮔ دﻮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ . هداد مﺮﻧ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ راﺰﻓا SPSS17 هزاﺪﻧا و يﺎﻛ روﺬﺠﻣ يرﺎﻣآ يﺎﻫ نﻮﻣزآ و يﺮﻴﮔ يراﺮﻜﺗ يﺎﻫ ) Repeated Measures ( ، ﻲﺗ ﻞﻘﺘﺴﻣ ، ﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ و ﻲﺟوز ﻲﺗ نﻮﺳﺮ ، و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻤﻫ ي ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻊﻤﺟ هﺪﺷ ﻊﻳزﻮﺗ يﺎﻫ ﺪﻳدﺮﮔ يروآ ) ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖﺸﮔﺮﺑ ﻪ 100 (% نﻮﭼ ﺎﻣا ؛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ﻲﻜﻳ ﺎﻫ ترﺎﻬﻣ نﻮﻣزآ رد ﺎﻴﻧﺮﻔﻴﻟﺎﻛ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ، ًﻼﻣﺎﻛ ،دﻮﺑ هﺪﺸﻧ ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺪﻳدﺮﻛ فﺬﺣ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا دراﻮﻣ نآ رد . ﺖﻛﺮﺷ ﻦﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ 74 / 0 ± 57 / 22 و مﺮﺗ لﺪﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نآ ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ ﺎﻫ 80 / 0 ± 88 / 15 و دﻮﺑ ﺎﻬﻨﺗ 1 / 17 % ﺮﺷ زا ﺖﻛ ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ . ترﺎﻬﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ 60 / 2 ± 49 / 10 هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و 15 نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و 5 دﻮﺑ . ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻤﻫ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻨﻨﻛ نﺎﮔ ) 100 (% ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ياراد ﺪﻧدﻮﺑ ﻒﻴﻌﺿ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ . ترﺎﻬﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺎﻫ هزاﺪﻧا نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ نﻮﻣزآ ﻒﻠﺘﺨﻣ -يﺮﻴﮔ يراﺮﻜﺗ يﺎﻫ 1 نﺎﺸﻧ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هﺪﻨﻫد رد راد ترﺎﻬﻣ دﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ) 001 / 0 < P ( . فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ترﺎﻬﻣ تاﺮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ود ﻪﺑ ود ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ نآ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺎﻫ 005 / 0 = α ) 05 / 0 هد ﺮﺑ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ( هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ﻲﺟوز ﻲﺗ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 1 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ . مرﺎﻬﭼ نﻮﺘﺳ رد لوﺪﺟ ﻦﻳا رد ، ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻣ هﺪﻳد ﺮﮕﻳد ترﺎﻬﻣ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ لوا نﻮﺘﺳ ترﺎﻬﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ دﻮﺷ ) هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1 ( . ترﺎﻬﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﻫ نادﺮﻣ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ي 07 / 2 ± 50 / 9 نﺎﻧز رد و 69 / 2 ± 69 / 10 نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و دﻮﺑ ﺪﺸﻧ هﺪﻳد هوﺮﮔ ود رد راد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗ ) 05 / 0 > P ( . مﺮﺗ لﺪﻌﻣ ﻦﻴﺑ ترﺎﻬﻣ هﺮﻤﻧ و ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ يﺎﻫ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ) 02 / 0 = r ( ترﺎﻬﻣ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﺳ و يﺎﻫ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ) 06 / 0 = r ( نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑ دﻮﺑ ﺰﻴﭼﺎﻧ طﺎﺒﺗرا ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺎﻳ ﺪﺸﻧ هﺪﻳد يراد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا . يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ ﻪﻤﻫ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ) 100 (% نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻞﻗاﺪﺣ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ داﺮﻓا زا ماﺪﻛ ﭻﻴﻫ و دﻮﺑ ﻒﻴﻌﺿ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻧﺪﻴﺳﺮﻧ يﻮﻗ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ هﺮﻤﻧ ﺪ . رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻬﻃا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ) 1388 ( ﻦﻴﻤﻫ ﺎﺑ نﺎﻬﻔﺻا رد ﻲﻓرﺎﻌﻣ و ﺮﺒﻛا ﻲﻣﻼﺳا و راﺰﺑا ) 1389 ( راﺰﺑا ﺎﺑ مﺮﻬﺟ رد توﺎﻔﺘﻣ ، ﻪﺘﺷاد ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧا ] 2 و 3 [ . ﭻﻴﻫ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﻛﺮﺷ زا ﻚﻳ نارﺎﻜﻤﻫ و يرادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ) 1388 ( دﺰﻳ رد ، ﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ زا يﻮﻗ يدﺎ ﺪﻧدﻮﺒﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ . ﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﻪ ﻪﺘﺷاد ﻲﻄﺳﻮﺘﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ نﺎﭼﻮﻗ رد نﺎﻴﻧﺎﻤﻳا و ﻲﻓﺎﻜﺳا ﺪﻧا ] 1 [ . ﻲﻛﺪﻧا نﺎﻧز رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﭼﺮﮔا ﻲﻣ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺎﻣا دﻮﺑ نادﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ توﺎﻔﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ هوﺮﮔ ود رد ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ . ١ - repeated measures
٢٧ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1 -ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ، ترﺎﻬﻣ ود ﻪﺑ ود ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ و رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا لﺎﺳ رد راوﺰﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺧآ لﺎﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ 1389 يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ترﺎﻬﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ طﺎﺒﻨﺘﺳا 03 / 7 98 / 1 ﺮﻫ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد ترﺎﻬﻣ رﺎﻬﭼ * ) 001 / 0 < P ( ﻲﺳﺎﻴﻗ 32 / 5 18 / 2 ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا ) 005 / 0 > P ( ، طﺎﺒﻨﺘﺳا و ﺰﻴﻟﺎﻧآ * ) 001 / 0 < P ( ، ﻲﺑﺎﻴﺷزرا * ) 005 / 0 < P ( ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا 56 / 4 18 / 2 ﻲﺑﺎﻴﺷزرا و ﻲﺳﺎﻴﻗ ) 005 / 0 > P ( ، ﺰﻴﻟﺎﻧآ * ) 005 / 0 < P ( ، طﺎﺒﻨﺘﺳا * ) 001 / 0 < P ( ﻲﺑﺎﻴﺷزرا 4 65 / 1 ﻲﺳﺎﻴﻗ * ) 005 / 0 < P ( ، ﺰﻴﻟﺎﻧآ و ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا ) 005 / 0 > P ( ، طﺎﺒﻨﺘﺳا * ) 001 / 0 < P ( ﺰﻴﻟﺎﻧآ 06 / 3 30 / 1 طﺎﺒﻨﺘﺳا و ﻲﺳﺎﻴﻗ * ) 001 / 0 < P ( ، ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا * ) 005 / 0 < P ( ، ﻲﺑﺎﻴﺷزرا ) 005 / 0 > P ( * ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺖﺳا راد . نﺎﻤﻫ ﺮﻈﻧ زا هوﺮﮔ ود توﺎﻔﺗ دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻳد ﻪﻛ رﻮﻃ و يﺮﻬﻃا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ ؛ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ ﺰﻴﻧ يرﺎﻣآ ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻳد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ ] 3 [ . رد ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ نﺎﭼﻮﻗ رد نﺎﻴﻧﺎﻤﻳا و ﻲﻓﺎﻜﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ توﺎﻔﺗ و ﺮﺘﺸﻴﺑ ناﺮﺴﭘ ﻲﻨﻌﻣ هوﺮﮔ ود ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ راد ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ راﺰﺑا رد توﺎﻔﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ] 1 [ . ﻲﻣ هﺪﻳد ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ دﻮﺷ ، ﻴﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎ ترﺎﻬﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ دراد ﺎﻫ رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺖﺳا ﺲﻜﻋﺮﺑ نﺎﻴﻧﺎﻤﻳا و ﻲﻓﺎﻜﺳا ﺖﺳا طﺎﺒﻨﺘﺳا ترﺎﻬﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نآ ] 1 [ . لﺪﻌﻣ ﻦﻴﺑ مﺮﺗ ترﺎﻬﻣ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ يﺎﻫ ﺪﺸﻧ هﺪﻳد ﻲﻃﺎﺒﺗرا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻬﻃا ترﺎﻬﻣ هﺮﻤﻧ و رﻮﻜﻨﻛ ﻪﺒﺗر ﻦﻴﺑ ﺰﻴﻧ نﺎﻬﻔﺻا رد يﺮ يﺎﻫ ﺪﺸﻧ هﺪﻳد ﻲﻃﺎﺒﺗرا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ] 3 [ . ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻚﻴﻨﻜﺗ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ رد ﺎﻫ ﺪﻧراد يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﮕﭼ و ﻲﮔﺪﻧز لﻮﻃ مﺎﻤﺗ رد يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ و ندﺮﻛ ﺮﻜﻓ ﻪﻧﺎﻗﻼﺧ و ﻦﺘﻓﺮﮔدﺎﻳ ﺪﺷﺎﺑ ] 7 [ . لﺮﻴﺷ ) 2008 ( ﻲﻣ ﺮﻛذ ﻞﻴﭘ ﻚﻣ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﺪﻨﻛ ﺨﺸﻣ هزاﺪﻧا و دﻮﺷ هداد شزﻮﻣآ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺼ دﻮﺷ يﺮﻴﮔ . ﻪﺑ ﻲﻣ دﺮﻓ ﻲﺗرﺎﺒﻋ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ياراد ﻪﻨﻴﻣز ﻚﻳ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻒﻴﻌﺿ ﺮﮕﻳد ﻪﻨﻴﻣز ﻚﻳ رد و بﻮﺧ ] 13 [ . ﻦﻳا رد هزاﺪﻧا ﺖﻟﺎﺣ داﺮﻓا هﮋﻳو ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫراﺰﺑا ﺎﺑ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺮﻴﮔ رد ﻞﻏﺎﺷ ﻪﻓﺮﺣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ، ﺮﻴﻈﻧ CAAP و HSRT ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪﻴﻔﻣ ﺪﺳر . نﻮﺴﻧﺎﺟ و ﻲﻛﺎﺟ ) 2007 ( ﻲﻣ ﺮﻛذ دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺪﻨﻨﻛ هﺪﻳﺪﻧ نآ ياﺮﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻛ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد رد ﺪﻧا ﻲﻤﻧ ﺮﻴﻴﻴﻐﺗ نﺎﻣز لﻮﻃ ﺪﻨﻛ ] 8 [ رد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛ نﺮﻗ ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻴﺑﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﻳﺰﮔﺎﻧ ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ ﻢﻴﺘﺴﻫ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﻻﺎﺑ ، رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺳرد دﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد . ﮓﻨﻴﻧﺎﺑ ) 2006 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا شور رد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ ار ﺪﻨﻛ ﺖﺳا : ﻴﻈﻧ يدراﻮﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﺸﻘﻧ ﺮ ، ﺮﻜﻔﺗ رﺎﻨﻴﻤﺳ ) درﻮﻣ ﻪﺋارا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ ﻪﺑ ، ﻪﻧﺎﺸﻧ و تﻻاﺆﺳ و هﺪﻴﺳﺮﭘ ار ﺎﻫ ﺪﻨﺳﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑ ( ، يزﺎﺳ ﻪﻴﺒﺷ ، دراﻮﻣ ﺶﻳﺎﻤﻧ رﺎﻤﻴﺑ ﻢﻬﻣ ، ﻲﺴﻳﻮﻧ هﺮﻃﺎﺧ ، ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ] 10 [ . و ﺎﻨﮕﻧﺎﻣ هﻮﻴﺷ نﺪﺸﻧ اﺮﺟا ﻞﻳﻻد ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ نارﺎﻜﻤﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﺮﻜﻔﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد يدﺎﻘﺘﻧا ﻲﻣ دﻮﺷ ، ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺶﻧاد ندﻮﺑ ﻢﻛ و ﺪﻧا ، ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ شور ندﻮﺑ شزﻮﻣآ و ﻲﺑﺎﻴﺷزرا يﺎﻫ ، شور شﺮﻳﺬﭘ يﺎﻫ ﻪﻨﻴﻣز و ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ، ﮓﻨﻫﺮﻓ ، هﻮﺤﻧ و نﺎﺑز يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ شزﻮﻣآ ﻊﻧاﻮﻣ زا ار داﺮﻓا نﺪﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا اد ﻪﺘﺴﻧ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ و ﺪﻧا ﻪﺑ هﺪﺷ دﺎﻳ دراﻮﻣ حﻼﺻا ﺎﺑ ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻤﻫ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻢﻳرﺎﻤﮔ ] 11 [ . ﻲﻧادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ ﺖﻛﺮﺷ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻴﻠﻛ زا نارﺎﻜﻤﻫ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﻨﻨﻛ رد ار ﺎﻣ ﻪﻛ راوﺰﺒﺳ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد مﺮﺘﺤﻣ يرﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا ﺪﻧدﻮﻤﻧ ، ﻢﻳراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ .
٢٨ ﻊﺑﺎﻨﻣ 1. ﻢﻳﺮﻣ ﻲﻓﺎﻜﺳا ، دﻮﻌﺴﻣ ﻲﻠﻴﺑدرا نﺎﻴﻧﺎﻤﻳا . نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ، ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا . ﻦﻤﻬﺑ 1388 ، هرود 24 ، ﻲﭘ رد ﻲﭘ 365 ) هرﺎﻤﺷ 4 ( ، ص 17 -12 . 2. لﻮﺳر ﺮﺒﻛا ﻲﻣﻼﺳا ، هﺪﻳﺮﻓ ﻲﻓرﺎﻌﻣ . ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ مﺮﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يدﺎﻘﺘﻧا و يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺮﺧآ و لوا ﺎﻫ مﺮﻬﺟ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ 1386 ، مﺮﻬﺟ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ . رﺎﻬﺑ 1389 ، هرود 8 ، هرﺎﻤﺷ 1 ، ص 44 -37 . 3. ﺐﻨﻳز يﺮﻬﻃا تادﺎﺴﻟا ، ﻲﻔﻄﺼﻣ ﻒﻳﺮﺷ ، يﺪﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﺖﻤﻌﻧ ، ﻦﺴﺣ يﺪﻤﺤﻣﺎﺑﺎﺑ . ﻲﺑﺎﻳزرا ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ ﺮﻜﻔﺗ يدﺎﻘﺘﻧا و طﺎﺒﺗرا نآ ﺎﺑ ﻪﺒﺗر نﻮﻣزآ يﺮﺳاﺮﺳ ﻪﺑ دورو هﺎﮕﺸﻧاد رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ نﺎﻬﻔﺻا ، ﻪﻠﺠﻣ ﻲﻧاﺮﻳا شزﻮﻣآ رد مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ . رﺎﻬﺑ 1388 ، هرود 9 ، هرﺎﻤﺷ 1 . ص 12 -5 . 4. ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ يرادرﻮﺧﺮﺑ ، لﻼﺟ ﺶﻨﻣ ﺲﻤﺷ كﻮﻠﻤﻟا ، دﻮﻤﺤﻣ يدﻮﻤﺤﻣ . طﺎﺒﺗرا ﺶﻳاﺮﮔ ﻪﺑ ﺮﻜﻔﺗ يدﺎﻘﺘﻧا و تّﺰﻋ ﺲﻔﻧ رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ، ﻪﻠﺠﻣ ﻲﻧاﺮﻳا شزﻮﻣآ رد مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ . رﺎﻬﺑ 1388 ، هرود 9 ، هرﺎﻤﺷ 1 . ص 19 -13 . 5. ﻼﻳزﺎﻧ يداﻮﺟ ، تﺰﻋ دﺎﻳرﺎﭘ ، مﻮﺜﻠﻛ رﺎﻛاﺪﻓ ، رﺎﻛﺮﻄﻋ اﺮﻫز ﻦﺷور ، ﻼﻬﺷ يﺮﻴﺳا . ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ : ﺮﻜﻔﺗ ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا يدﺎﻘﺘﻧا . ود ﻞﺼﻓ ﻪﻣﺎﻧ هﺪﻜﺸﻧاد يﺎﻫ يرﺎﺘﺳﺮﭘ و ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ نﺎﺘﺳا نﻼﻴﮔ . ﺰﻴﺋﺎﭘ و نﺎﺘﺴﻣز 1387 ، لﺎﺳ 18 ، هرﺎﻤﺷ 60 ، ص 16 -9. 6. لاﮋﻛ يداﺮﻣاﺪﺧ ، هرﻮﺼﻨﻣ ﻦﻳﺮﻛاﺬﻟاﺪﻴﻌﺳ ، ﺪﻴﻤﺣ ﺪﺠﻣ يﻮﻠﻋ ، هﺪﻳﺮﻓ ﻲﻳﺎﻤﻐﻳ ، ﻪﻴﺿﺮﻣ ﻲﺑﺎﻬﺷ . ﻲﺠﻨﺴﻧاور و ﻪﻤﺟﺮﺗ " نﻮﻣزآ ب مﺮﻓ ﺎﻴﻧﺮﻔﻴﻟﺎﻛ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ " ، ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ﻪﻳﺮﺸﻧ ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ . نﺎﺘﺴﻣز 1385 هرود ، 16 ، هرﺎﻤﺷ 55 ، ص 19 -12 .
7. Distler JW. Critical thinking and clinical competence: Results of the implementation of student-centered teaching strategies in an advanced practice nurse curriculum. Nurse Education in Practice 2007; 7: 53–59.
8. Jackie H. Jones EdD. Evaluation of critical thinking skills in an associate degree nursing program. Teaching and Learning in Nursing 2007; 2: 109–115.
9. Kawashima A, Petrini MA. Study of critical thinking skills in nursing students and nurses in Japan. Nurse Education Today 2004; 24: 286–292.
10. M Banning. Measures that can be used to instill critical thinking skills in nurse prescribers. Nurse Education in Practice 2006; 6: 98–105.
11. Mangena A, Chabeli MM. Strategies to overcome obstacles in the facilitation of critical thinking in nursing education. Nurse Education Today 2005; 25: 291–298
12. Profetto-McGrath J, Smith KB, Hugo K, Patel A, Dussault B. Nurse educators’ critical thinking dispositions and research utilization. Nurse Education in Practice 2009; 9: 199– 208.
13. Shirrell D. Critical thinking as a predictor of success in an associate degree nursing program. Teaching and Learning in Nursing 2008; 3: 131–136.
14. Sweet SL. Critical thinking and knowledge application utilizing a multifaceted group project incorporating diverse learning styles. Teaching and Learning in Nursing 2009; 4: 34–36.
15. Thompson. Critical thinking skill of baccalaureate at program entry and exit. Nurse health care prospect 1999; 20(5): 248-253.
16. Worrell JA, Profetto-McGrath J. Critical thinking as an outcome of context-based learning among post RN students: A literature review. Nurse Education Today 2007; 27: 420–426.
