ตอนที่
ตอนที่
1
1
โปรแกรมสําเร็จรูปสําหรับสํานักงาน
โปรแกรมสําเร็จรูปสําหรับสํานักงาน
โปรแกรมสําเร็จรูปสําหรับสํานักงาน
โดย
โดย
โดย
นายนิวรรณ
นายนิวรรณ
นายนิวรรณ
ไชยรัตน
ไชยรัตน
ไชยรัตน
โรงเรียนวัดหนองเปด
โรงเรียนวัดหนองเปด
โรงเรียนวัดหนองเปด
อําเภอยานตาขาว
อําเภอยานตาขาว
อําเภอยานตาขาว
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาตรัง เขต
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาตรัง
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาตรัง
เขต
เขต
1
1
1
โปรแกรมประมวลผลคํา
โปรแกรมสําเร็จรูปเปนโปรแกรมคอมพิวเตอรที่ใชงานเฉพาะทาง ที่นํามาติดตั้งบน
ระบบปฏิบัติการในคอมพิวเตอรแตละเครื่อง เมื่อผูใชซื้อโปรแกรมสําเร็จรูปมาใช จะได โปรแกรมสําหรับติดตั้งในรูป CD หรือ Floppy Disk พรอมคูมือการใชเปนเอกสารหรือจัดไวใน รูปเอกสารอิเล็กทรอนิกส (E-book) ที่บันทึกไวในรูปเอกสารนําติดตัว (Portable Document
Format-PDF)โปรแกรมสําเร็จรูปสําหรับสํานักงานที่ใชกันมากสําหรับครูและบุคลากรทางการ ศึกษา คือ โปรแกรมประมวลคําหรือโปรแกรมพิมพงาน โปรแกรมพิมพตารางคํานวณ และ โปรแกรมการนําเสนอในรูปสไลดหรือภาพชุดประกอบการสอน การบรรยาย ซึ่งจะเปน ประโยชนในการผลิตเอกสารประกอบการสอน การจัดทําตารางบัญชีประเภทตางๆ และการทํา สไลดประกอบการสอนหรือการฝกอบรม. การใชงานคอมพิวเตอรระดับพื้นฐานในโรงเรียนสวนมากจะเปนการพิมพเอกสาร ขอสอบ ปายนิเทศ การเก็บขอมูล และการคํานวณคะแนนนักเรียน โปรแกรมสําเร็จรูปที่ เหมาะสมสําหรับการใชงานนี้คือ โปรแกรมสําเร็จรูปชุด Office เพราะใชงานงาย มี ความสามารถสูงและนิยมใชกันอยางแพรหลาย นําไปประยุกตใชงานในโรงเรียนไดเปน อยางดี ในคูมือการศึกษาอบรมนี้มีเนื้อหาครอบคลุม 3 โปรแกรม คือ โปรแกรมการ ประมวลคํา (Ms Word) โปรแกรมสรางตารางคํานวณ (Ms Excel) โปรแกรมการนําเสนอ (Ms Power Point) แตสําหรับการฝกอบรม หลักสูตรนี้จะใหนักเรียนไดรูจักเฉพาะ โปรแกรม ประมวลผลคํา หรือที่เราเรียนวา Microsoft Word เนื่องจาก เวลา และระยะของการ ฝกอบรมมีอยูจํากัดซึ่งหากนักเรียนสนใจก็สามารถศึกษาเพิ่มเติมไดจากแหลงตางๆ
โปรแกรมการประมวลคํา
โปรแกรมประมวลคํา (Word Processing) เปนโปรแกรมพิมพ ที่ทําหนาที่เหมือน เครื่องพิมพดีดแตมีคุณสมบัติดีกวา เพื่อใหผูใชสามารถพิมพ แกไข สําเนา ยกขอความเพื่อ นําไปใชอีกโดยไมตองพิมพใหม ลบ เลือกขนาดและแบบอักษร และจัดรูปแบบได เมื่อ พิมพแลวสามารถบันทึก (Save) เพื่อเก็บไวในหนวยเก็บขอมูลเพื่อใชประโยชนตอไป โปรแกรมประมวลคํามีหลายประเภททั้งที่ทํางานบนระบบ DOS และบนกราฟก บนระบบปฏิบัติการ DOS เทาที่ใชกันในเมืองไทย ไดแก (1) Duangjan (DJ) ซึ่งอิง กราฟก (Graphic mode) พัฒนาขึ้นโดยคนไทยที่สหรัฐอเมริกา (2) “Wordstar” ของอเมริกา(3) โปรแกรม KU ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (โดย ดร.ยืน ภูวรวรรณ) (4) โปรแกรม ราชวิถี RW ของรามาธิบดี (5) “Word Perfect” และ(6) Page Maker ของไมโครซอฟท
สวนที่ทํางานบนกราฟกและทํางานบน Windows ไดแก (1) โปรแกรม CUWriter
พัฒนาโดยจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย (2) “Word Perfect” ของไมโครซอฟท (3) Page Maker
และ (4) Microsoft Word ซึ่งพัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟทแหงสหรัฐอเมริกา ในหนวยนี้ จะนําเสนอเฉพาะ Microsoft Word เนื่องจากเปนโปรแกรมประมวลคําที่ นิยมแพรหลายและมีคุณลักษณะสมบูรณที่สุด
1
.
ไมโครซอฟทเวิรด
โปรแกรม Microsoft Word หรือเรียกสั้นๆวา “เวิรด” เปนโปรแกรมพิมพหรือสราง เอกสารไดแกรายงานจดหมายบันทึกหนังสือตําราฯลฯ 1.1 คุณลักษณะเดนของไมโครซอฟท โปรแกรม Microsoft Word เปนที่นิยมแพรหลายเนื่องจากมีคุณลักษณะเดนและ ความสามารถดังนี้ z มีระบบอัตโนมัติตางๆที่ชวยใหการทํางานสะดวกขึ้น เชน การตรวจคําสะกดการ ตรวจสอบไวยากรณ การใสขอความอัตโนมัติ เปนตน z สามารถใช Word สรางตารางที่สลับซับซอนได zสามารถสรางจดหมายไดอยางรวดเร็วโดยสามารถกําหนดใหผูวิเศษ (Wizard) ใน Word สรางแบบฟอรมของจดหมายไดหลายรูปแบบตามตองการ z ตกแตงเอกสารไดงายและรวดเร็ว เราสามารถตกแตงรูปแบบของเอกสารได ดวย ตัวเอง หรือเพื่อความสะดวกจะให Word ตกแตงใหก็ได zสามารถแทรกรูปภาพ กราฟ หรือผังองคกรลงในเอกสารไดเนื่องจาก Word เปน โปรแกรมที่ทํางานบนวินโดว ดังนั้นคุณสมบัติตางๆ ของวินโดวจะมีอยูใน Word ดวยเชน สามารถยอ ขยายหนาตางได หรือสามารถเรียกใชรูปแบบตัวอักษรที่มีอยูมากมาย ในวินโดวได z ความสามารถในการเชื่อมตอกับโปรแกรมอื่นได ในชุดโปรแกรม Microsoft Office สามารถโอนยายขอมูลตางๆระหวางโปรแกรมไดเชนสามารถดึงขอมูลใน Excel มาใสใน Word z สามารถทราบขอมูลเกี่ยวกับ Word ได โดยถามผูชวยเหลือที่มีชื่อวา “Office Assistance” ซึ่งเปนผูที่คอยตอบคําถามเกี่ยวกับความหมายและวิธีใชงาน เราสามารถ
ใชงาน Office Assistance ไดตลอดเวลาขณะที่ใชงาน Word
zสรางเอกสารใหใชงานในอินเทอรเน็ตไดอยางงายๆ z ตัวโปรแกรมมีความเสถียรในการใชงานคอนขางสูง หมายเหตุ ในหนวยนี้จะเสนอ Microsoft Word 97 เปนแนวทางในการศึกษา
2. การเปดโปรแกรม MS Word
เมื่อมีโปรแกรม Ms Word ติดตั้งอยูในเครื่องคอมพิวเตอรแลวจึงสามารถเปดหรือ เรียกขึ้นมาใชงานไดดังนี้ nคลิกเลือกเมนู Start >Program > Microsoft Word
oโปรแกรม Ms Word จะ
เปดขึ้นมาใชงาน
สิ่งแรกที่ควรทํากอนสรางเอกสารใหม (New Document) คือ การสรางเอกสารวาง (blank document) ขึ้นมาใหมเสียกอนเพื่อจะพิมพขอความ รายงานหรือบทความตางๆลง ไป สําหรับการสรางเอกสารใหมนั้นสามารถทําไดดังนี้ n คลิกเมนู แฟม > สราง… o คลิกเลือกไอคอน “เอกสารเปลา” pคลิกปุม qโปรแกรมจะสรางเอกสาร เปลาๆขึ้นมาพรอมสําหรับ พิมพงาน ตกลง
3.1 พิมพเนื้อหาของเอกสาร ขั้นตอนในการพิมพขอความลงในเอกสาร การพิมพขอความลงในเอกสารนั้น จะมีหลักการและวิธีการเชนเดียวกันกับการพิมพขอความในโปรแกรม Notepad ดังนี้ nคลิกเมาสลงไปในพื้นที่ทํางาน o พิมพขอความที่ตองการ p กดปุม <Enter> เมื่อตองการ ขึ้นบรรทัดใหม q กดปุม <tab>เมื่อตองการยอหนา r เมื่อพิมพจนถึงขอบ โปรแกรมจะตัดขึ้น บรรทัดใหม 3.2 บันทึกเอกสาร เมื่อสรางเอกสารเสร็จเรียบรอยดังที่ตองการแลว ควรจะบันทึกเอกสารที่สราง นั้นลงเปนไฟลเอกสารใหเรียบรอย เพื่อจะสามารถนําไปใชงานในภายหลังได n คลิกเมนู แฟม > บันทึกแฟม เปน… (หรือจะเลือกเมนู บันทึกก็ได สําหรับการบันทึกครั้งแรก) o คลิกเลือกโฟลเดอรที่ตองการ ในชอง “บันทึกใน” p กรอกชื่อไฟลที่ตองการลงใน ชอง “ชื่อแฟม” q คลิกปุม เพียงเทานี้ งานทั้งหมดจะถูกบันทึกเปน ไฟลเรียบรอย บันทึก
ตัวหนังสือแบบ Cordia UPC ตัวหนังสือแบบ AngsanaUPC ตัวหนังสือแบบ JasmineUPC 3.3 เปดเอกสารเกา การเปดเอกสารที่บันทึกเอาไวออกมาใชงานสามารถทําไดดังนี้ n คลิกเมนู แฟม > เปด… o คลิกเลือกโฟลเดอรที่บันทึก ไฟลเอาไวในชองมองหาใน p คลิกเลือกไฟลที่ตองการ qคลิกปุม เอกสาร ที่ตองการจะถูกเปดขึ้นมาใช งาน 3.4 การจัดรูปแบบเอกสาร 3.4.1 การกําหนดรูปแบบของตัวอักษร (Font) โปรแกรม Ms Word สามารถเปลี่ยนรูปแบบของตัวอักษรภายในขอความให สวยงามไดตามตองการ ตัวอักษรที่สามารถนํามาใชไดนั้นมีอยูดวยกันหลายรูปแบบ ภาษาคอมพิวเตอรเราเรียกตัวอักษรวา “ฟอนต” (Font)
Almond
Times New Roman
นอกจากการปรับรูปแบบตัวอักษร (Font) ชนิดตางๆ แลว สามารถปรับรูปราง ตัวอักษรทั่วไปไดหลายรูปแบบเชน ขนาดตัวอักษร การกําหนดใหเปนตัวหนา
กําหนดใหเปน ตัวเอียง กําหนดใหเปนตัวที่มีขีดเสนใต เปนตน สําหรับการกําหนด รูปแบบตัวอักษรนั้นสามารถทําไดดังนี้
เปด
Microsoft Sans Serif
ตัวหนังสือแบบ
BrowalliaUPC
Bookman Old Style
n คลิกเมนูแกไข>แถบสี ทั้งหมด สังเกตวาจะเกิด แถบสีดําบนขอความ ทั้งหมด o คลิกในชอง “แบบอักษร” แลว คลิกเลือกชื่อแบบตัวอักษรที่ตองการ (แบบตัวอักษรที่สามารถใชภาษาไทย ไดมักจะมีคําวา UPC ตอทาย) p คลิกในชอง “ขนาดอักษร” แลว เลือกตัวเลขขนาดตัวอักษร ใหใหญขึ้น หรือเล็กลง q จากนั้นคลิกบนพื้นที่ วางๆหนึ่งครั้งเพื่อเปนการยกเลิกการ เลือกขอความทั้งหมด นอกจากการปรับรูปแบบตัวอักษรทั้งหมดของเอกสารพรอมๆ กันแลว เรายังสามารถ เลือกปรับเพียงขอความบางสวนเทานั้นก็ได ดังตัวอยางตอไปนี้จะเปนการปรับให ตัวอักษรหนาขึ้นและมีสีแดง n แดรกเมาสปาดขอความที่ตองการ แกไขใหมีแถบสีดําเกิดขึ้น
o คลิกปุม “ตัวหนา” บนแถบ เครื่องมือ เพื่อสั่งใหขอความที่เลือก เปนตัวหนาขึ้น p คลิกปุม “สีแบบอักษร บนแถบเครื่องมือ แลวคลิกเลือกสี ที่ตองการ q สามารถใชวิธีเดียวกันนี้แกไข ขอความสวนอื่นๆ ไดตามตองการ 3.4.2 การตกแตงชื่อเรื่องใหดูโดดเดน ในการตกแตงตัวอักษรหรือขอความนั้นนอกจากวิธีการที่กลาวขางตนแลว เรายัง สามารถตกแตงขอความเพิ่มเติมใหดูโดดเดนขึ้นไดอีกดวย เชน การใสเงาใหตัวอักษร ดัง ขั้นตอนตอไปนี้ n แดรกเมาสปาดขอความที่ตองการ แกไขใหมีแถบสีดําเกิดขึ้น o คลิกเมนู รูปแบบ > แบบอักษร… B
A
p คลิกเลือกชื่อแบบตัวอักษรที่ตองการ จากชอง “แบบอักษร” q คลิกเลือกลักษณะตัวหนาตัวบาง จากในชอง “ลักษณะของแบบอักษร” r คลิกเลือกขนาดจากชอง “ขนาด” s คลิกเลือกสีของตัวอักษรจากชอง “สี” t ในกรอบ “ลักษณะพิเศษ” สามารถ คลิกเลือกลักษณะพิเศษแบบตางๆได ดวยการคลิกในชองหนาหัวขอที่ ตองการใหเปนเครื่องหมายถูก u ในระหวางปรับแตงสามารถดูตัวอยาง ไดจากชอง “แสดงตัวอยาง” ดานลาง v คลิกปุม เพื่อยืนยัน การเปลี่ยนรูปแบบขอความ w ขอความที่เลือกจะเปลี่ยนรูปแบบ ตามตองการ ตกลง
3.4.3 จัดตําแหนงขอความใหอยูกับที่ เมื่อพิมพขอความลงในเอกสาร โปรแกรมจะจัดใหขอความทั้งหมดอยูชิด ไป ทางดานซายเสมอ แตเราสามารถจัดตําแหนงของขอความใหชิดซาย ชิดขวา หรือวางตรง กลางไดตามตองการในภายหลัง สําหรับวิธีการจัดตําแหนงสามารถทําไดดังนี้ n คลิกเมาสบนขอความที่ตองการ จัดตําแหนง o คลิกปุม “กึ่งกลาง” บนแถบเครื่องมือ p ขอความจะถูกจัดตําแหนงใหอยู กึ่งกลางหนากระดาษทันที
Align Left เปนการจัดตําแหนง ขอความใหวางชิดไป ทางดานซายทั้งหมด Align Center เปนการจัดตําแหนง ขอความใหวางเรียงอยู ตรงกลางของทุกบรรทัด Align Right เปนการจัดตําแหนง ขอความใหวางชิดไป ทางดานขวาทั้งหมด Justify เปนการจัดตําแหนงขอความทุกๆ บรรทัดใหยืดชิดขอบทั้งดานซาย และขอบดานขวา โดยจะเพิ่ม ระยะของชองไฟใหมากขึ้น Justify เปนการจัดตําแหนงขอความทุกๆ บรรทัด ใหยืดชิดขอบทั้งดานซายและขอบดาน ขวา โดยจะเพิ่มระยะของชองไฟ และ ระยะระหวางตัวหนังสือใหมากขึ้น 3.4.4 ทําตัวอักษรขึ้นตนยอหนาใหมีขนาดใหญ ในหนังสือพิมพหรือนิตยสารหลายๆ ฉบับ นิยมที่จะดึงดูดความสนใจของผูอาน ดวยการกําหนดตัวอักษรที่ขึ้นตนยอหนาใหมีขนาดใหญกวาตัวอักษรอื่นๆ ในยอหนานั้นๆ สามารถใชโปรแกรม Ms Word สรางตัวอักษรแบบนั้นไดเชนกัน ดังตัวอยางตอไปนี้ n แดรกเมาสปาดตัวอักษร หรือขอความแรกของยอหนา o คลิกเมนู รูปแบบ> ตัวอักษรขึ้น ตนขนาดใหญ ลักษณะการจัดตําแหนงขอความแบบตางๆ
p คลิกเลือกตําแหนงของตัวอักษร ขึ้นตนจากชองตัวอยางทั้งสาม q คลิกในชอง “แบบอักษร” เพื่อเลือก เปลี่ยนรูปแบบตัวอักษร r กรอกจํานวนบรรทัดที่ตองการให ตัวอักษรตัวใหญพาดผาน sคลิกปุม เพื่อยืนยัน การเปลี่ยนรูปแบบขอความ t ในกรณีที่กดปุม< Tab > เพื่อใสยอหนาเอาไวควรจะลบ ออกดวยจากนั้นคลิกเมาสลงไป หนา ตัวอักษรตัวใหญที่ สรางขึ้น u กดปุม < Backspace> เพื่อลบ ยอหนาออก คลิกบริเวณพื้นที่วางสีขาวเพื่อ จบขั้นตอนการทํางาน ก็จะได งานที่มีอักษรตัวใหญตามที่ ตองการ ตกลง