VINCE RAY S. ESCARCHAAT DIANE C. LARA
6otTaH sTuD’e3h ‘eM @Ll,. j3Jem0hnZ’!!., aJ3jEJe..!
Isang Deskriptib na Pag-aaral sa Wika at Kultura ng mga
“Jejemon”
This paper is a descriptive study of a certain group recognized as “Jejemons”. This study focuses on their style of writing which includes the orthography, phoneme inventory and phonetic transcription. The emic and etic perspectives on “Jejemon” social identity are also discussed in this paper. It also intends to distinguish the “Jejemon” culture and orthography from the typical Filipino writing system based on different published literatures defining the general features of this subculture. Finally, a generalization was made which defines that Jejemon is a new coined term developed as an insult to those people who use the “jejemon” style of writing. The word “jejemon” is not only limited to their written texts but also includes their fashion and subculture.
0. Introduction
Hindi maipagkakaila na bahagi na ng pamumuhay ng kabataang Pilipino ang texting, at pakikilahok sa mga online games, chat rooms at social networking sites gaya ng Friendster at Facebook. Kasunod ng pag-usbong nito, ay ang paglaganap ng estilo ng pagta-type na patok sa text messaging, online games at chat rooms. Ito ay iba pa sa karaniwang “txt talk” o “SMS language” na alam natin kung saan pinapaikli ang mga salita sa pamamagitan ng pagtatanggal o pagpapalit ng ilang mga letra at pantig upang mas mapadali at mas mapabilis ang pagta-type ng mensahe. Ang estilong aming binibigyang pansin sa papel na ito ay ang estilong relatibong mas kumplikado sa anyo at paraan ng pagta-type ng mensahe. Ngunit kumakailan lang nagkaroon ng isang termino para sa estilo at sa mga gumagamit nito. Ito na ay nakilala bilang “Jejemon”.
Sa descriptive na pag-aaral ng estilong ito, mahalagang bigyang pansin ang mga tuntunin ng ortograpiyang Pilipino. Nais ring talakayin ang pamamaraan ng kanilang pakikipag-usap sa text messaging, chat rooms at iba pa. Bibigyan din ng pansin ang pagkakaiba ng paggamit ng estilong ito sa wikang Ingles at Filipino. Nais din naming alamin kung ano ang mga simbolong ginagamit sa estilong “Jejemon” sa bawat letra ng alpabetong Filipino. Ang papel na ito ay nakabase sa mga datos na malilikom sa pakikisalamuha at pakikipag-usap sa mga chat rooms, text messaging at social networking sites.
Layunin naming mailahad ang isang descriptive analysis sa pagsusuri sa porma at estilong “Jejemon” base sa mga datos na nakalap. Kaakibat nito ay ang pagtatangkang malaman ang papel ng text language sa pagbubuo ng sariling identity at panibagong subculture.
1.0. Ang Mga Jejemon
Sa paglaganap ng makabagong teknolohiya sa paraan ng komunikasyon gaya ng SMS o text messaging at internet, hindi naging mahirap para sa mga Pilipino lalo na sa kabataan na makisabay sa pagbabagong ito. Nabuo ang isang estilo ng pagta-type na angkop sa bagong sistema ng komunikasyon sa digital media. Ito ay ang “txt talk o textese” na ginagamit para mapadali ang pagpapadala ng mensahe sa SMS, email at instant messaging. (Fahmy, 2008)
Sa patuloy na paggamit at pagtangkilik sa “txt talk”, umusbong ang isa pang estilo sa paraan ng pakikipag-text at pakikipag-chat na pumatok sa mga kabataan. Kumakailan lang ay nabigyan ng pangalan ang tumatangkilik ng estilong ito bilang mga “Jejemon”.
Unang lumabas ang bansag na Jejemon sa Facebook bilang isang label para sa mga gumagamit ng “kakaibang” estilong ito. Binuo ang terminong ito bilang pang-insulto sa mga grupo ng kabataan na may “kakaiba at kumplikadong” pamamaraan ng pakikipag-usap sa digital media partikular sa text messaging, chat rooms at online gamings. Ito ay sa kadahilanang unang nagamit ang bansag na Jejemon sa mga Facebook fan pages gaya ng “GOTTA KILL 'EM ALL JEJEMON! :)))” na siyang pinakamaraming bilang ng fans. Kapansin-pansin din ang dami ng mga fan page na
gumamit sa terminong Jejemon bilang isang insulto.
(http://www.facebook.com/pages/GOTTA-KILL-EM-ALL-JEJEMON)
Sa kabila ng, o di kaya’y sa pagiging pang-insulto rin ng bansag na ito, pumatok ang Jejemon sa maraming Pilipino hanggang sa ito ay nalathala sa mga babasahin gaya ng mga blog, pahayagan, magazine at itinampok sa mga news program at documentaries. Isang popular na depinisyon ng Jejemon na mula sa Urban Dictionary website (http://urbandictionary.com) ang ginamit sa mga nasabing programa’t lathalain.
Ayon sa Urban Dictionary.Com, ang Jejemon ay isang:
“ person WhO tyPeZ lYKeS tH1s pfOuh.. whether you are RICH, MIDDLE CLASS or POOR ifpK eU tYpE L1K3 tHiS pfOuh..eU are CONSIDERED AS JEJEMON. - derogative term used for a certain categorized kind of people.They type JEJEJE or JEJEJE when they want to express laughing in written words, which happen more than often. This is why we call them jejes.”
Wala pang konkretong detalye kung paano nabuo ang salitang “Jejemon” at saan nagmula ang mga salitang bumubuo dito – ang “jeje” at “mon”. May isang artikulong (http://www.manilastandardtoday.com/insideLifestyle.htm? f=2010/april/30) nagpahayag na:
The word "Jejemon" supposedly originated from online users' penchant to type in "hehehe" as "jejeje", either because "Jeje" is derived from Spanish, whose speakers denote the interjection as laughter, or because the letters "h" and "j" are beside each other, and that it is appended by "-mon" that came from the Japanese anime Pokémon, with "-mon" meant as "monster," hence "jeje monsters."
Sa kabilang banda, maraming nagsasabing sa online gaming marahil nagsimula ang mga salitang bumubuo sa terminong “Jejemon”, dahil na rin sa ang popular na tawa nilang “jeje” at “jaja” ay noon pa mang ginagamit ng mga online gamers,
hindi lang sa Pilipinas, kung hindi maging sa mga karatig bansa. Isang respondent sa Yahoo Answer ang nagsabing maaring dito nga sa online gaming nagsimula ang mga salitang ito. Ayon sa kanyang paliwanag,
A bit of introduction, jejemon grp. or spelling manner did not just appear out of nowhere. Somehow it has to come from something. And I am most sure it did not come from Filipino's. The origin of the typo manner of speaking can be traced on international online games (valid and private servers) where anyone can join in. There are alot to mention but since international, all nationalities can actually join in. Comes the latin race, specifically Brazilians, who in their conversations and chat always laugh in a weird manner which is very much annoying to Filipino gamers. Instead of the usual "hahahahaa" laugh, theirs is actually with a silent "h" and substituting it with "j" hence "jajajajajaja." (
http://ph.answers.yahoo.com/question/index)
Patuloy pa rin ang mga pagaaral na isinasagawa patungkol sa pinagmulan ng salitang bumubuo sa “jejemon”, at kasabay nito ay ang patuloy pa rin na paglalathala sa kanila sa mga magazines at newspapers. Sa isang artikulo sa Philippine Daily Inquirer, isinaad ni Harvey Marcoleta na ang mga Jejemon ay:
…a new breed of hipsters who have developed not only their own language and written text but also their own sub-culture and fashion.
Ilan rin sa mga terminong kinakabit o kaugnay sa salitang Jejemon ay ang sumusunod:
“ ‘jejenese’ – jejemon language ‘jejebet’ – jejemon alaphabet
‘jejeland’ – jejemon meeting place”.
(http://lifestyle.inquirer.net/2bu/2bu/view/20100424-266068/gtJejemons-The-new-jologs)
“ ‘jejetxt’ –jeje style of texting
‘jejebusters’ –mga taong galit o nangungutya sa mga ‘jejemon’ ”. (Jejemon -Kapuso Mo Jessica Soho, 2010)
Hindi lang sa estilo ng pagtetext at pagchachat makikilala ang isang Jejemon, maging ang kanilang pananamit ay basehan na rin ng kanilang pagkakakilanlan. Kalimitang makikita silang nakasuot ng tinatawag na “jejecap”o ang mala-rainbow na sombrero at kilala rin sa pagsasagawa ng “jejepose”” o ang peace sign na pabaligtad. ( Jejemon- Saksi, 2010).
2.0. Ang Estilong Jejemon: Jejenese
2.1. Ang Ortograpiyang Filipino
Ang Gabay Sa Ortograpiya ng Wikang Pambansa (2008) ay naglahad ng ilang kalakaran kung paano sumusulat ang mga Pilipino sa kanilang wikang pambansa. Nabanggit din ang mga istandardisadong grapema (o pagsulat ng mga simbolo) at
ang mga tuntunin sa paggamit ng simbolong ito. Ayon din sa lathalaing ito (Gabay Sa Ortograpiya ng Wikang Pambansa,2008), ang mga grapema ay binubuo ng letra. Ang serye ng letra ay tinatawag na alpabeto na binubuo naman ng dalawampu’t walong simbolo. Mahalagang pag-aralan ang mga tuntunin sa ortograpiya ng wikang Filipino upang mas maintindihan ang sistemang nakapaloob sa estilo ng pagtatype ng mga Jejemon.
Ang Tuntunin ng Ortograpiyang Filipino (1977) ay naglahad naman ng mas detalyadong kalakaran na sinusunod sa pagsulat ng isang wika. Ipinaliwanag nang mabuti ang tamang paggamit ng bawat simbolo, pagbabaybay ng mga salitang hiram, pagpapantig ng salita, pagpapalit ng letra, mga bantas na dapat gamitin at ang wastong gamit ng mga salita. Mahalagang isaalang-alang ang lahat ng ito upang malaman ang pagkakaugnayan ng mga letra at simbolong bumubuo sa isang salita na siyang ginagamit sa estilong “Jejetxt”.
2.2. Ang Jejebet
Kalimitang makikita sa estilo ng pagtatype ng mga Jejemon ang pagpapalit ng mga titik gamit ang Jejebet o iba’t ibang letra, numero at iba pang simbolo na maaring kahawig sa tunog o pagkakasulat. Makikita sa ibaba ang alfabetong Filipino at ang katumbas nito sa Jejebet.
A /a/ -a, ah, uh, @, B /b/ -b, v, bh,, bv C /s/ - c, Kh D /d/ - d,dh E /ɛ/ - e, 3, ue, i F /f/ -f G /g/ -g, 6, 9, gh, q, k, H /h/ -h I /i/ - i, 1, !, , y, J /dʒ/ - j, dy K /k/ - k, q, c, kh L /l/ -l, 1, lh M /m/ –m, mh N /n/ -n, nh Ñ /ɲ/ - ñ, ny, ni Ng /ŋ/ – ng, n, Rn,
O /o/ -o, 0,ouh, ue, ueh, oe, Oeh,uh P /p/ - p, pf,f, Q /k/ -q, qH R /ɾ/ -r, rH S /s/ -s, 5, sz, zz, x, sh, $, T /t/ -t,th U /u/ -u,ue,uh, V /v/ -v, vh W /w/ -w, wH X /ks/ - x, kz, Y /j/ –y, ai, Z /z/ -z, 2, zH
2.2.1. Mga Katangian ng Jejetxt
Sa bahaging ito, isasalarawan namin ang katangian ng estilo ng pagtetext ng mga Jejemon, ang Jejetxt. Napansin namin na walang sinusunod na general na pattern sa pagbuo ng mga salita ang mga Jejemon, subalit makikita pa rin ang pagkakaiba ng kanilang estilo ng pagtetext mula sa typical na estilong Filipino. Ilan sa mga katangiang ito ay ang mga sumusunod:
2.2.1.1. Deviation sa Conventional na Ortograpiya
“gu3.. ingat.. kha pfouh.. “ sige.. mag-ingat.. ka po..
Sa halimbawang ito, ang ortograpiya ng mga salitang ‘ka’ at ‘po’ ay binago at ginawang “kha” at “pfouh”. Mapapansin ang pagdagdag ng titik ‘h’ sa dalawang salita. Sa wikang Tagalog, ang tunog na /h/ ay voiceless glottal fricative at maaaring maikabit sa kahit anong titik nang walang malaking pagbabago sa pagbigkas ng salita. Sa salitang ‘pfouh’ naman, naidagdag ang titik ‘u’ kasunod ng letrang ‘o’. Maaaring ipinagsama ang dalawang titik na ito sapagkat parehas silang back rounded vowel at nagkakaiba lang sa posisyon ng dila. Ipinagsama naman ang titik ‘f’ sa ‘p’ na parehong labial sa place of articulation.
Iba pang mga halimbawa:
“mnszan kouh larn gwain unq pgiginq mabvait haha..” minsan ko lang gawain yung pagiging mabait haha..
2.2.1.2. pabago-bagong capitalization, pagpapaikli at pagpapahaba
ng salita
“,,bFf QoUh aYtZzZ mIzZz NaH pUh kTa!!!!
wAk mUh pUh kLMtAn Sa aPrIl 01 HuH Bff ko, namimiss na po kita.
bff ko, namimiss na po kita. huwag mo po kakalimutan sa april 10 ha.
Isa rin sa katangian ng jejetext ay ang pagbabago ng capitalization, na sinasabing estilo para mapaganda ang pagsulat sa isang salita. Sa salitang “bFf’, ginawang capital letter ang “f” na hindi naman dapat palitan ayon sa ortograpiya ng wikang pambansa. Mapapansin din ang pagpapahaba ng salitang “miss” kung saan pinalitan ng mga letrang “z” ang “s”. Maaring sa kadahilanang ang titik “z” at “s” ay parehong alveolar fricative. Sa kabilang banda, pinaikli naman ang salitang “huwag” at ginawa itong “wak”. Tinanggal ang “hu” sa “huwag” at pinalitan ang titik “g” ng “k”, dahil sa ang mga titik na ito ay parehang velar stop.
2.2.1.3. pagkakaltas ng mga pantig
maYa uZap taU..MaEn kA nG TmAnG 0rAz..
Mamaya mag-usap tayo. Kumain ka nang tamang oras.
Ang pagkakaltas ng mga pantig at patinig ay pangkaraniwang katangian, hindi lamang ng Jejetxt kundi pati ng mas malawak na “txt talk”. Ito ay ginagawa upang mapadali at mapabilis ang pagta-type o pagbubuo ng mga salita sa digital na media dahil na rin sa limitadong characters (kadalasan ay hanggang 160 lamang) sa SMS. Sa kaso ng Jejetxt sa nabanggit na pangungusap, nakaltas ang pangunang pantig na “ma” sa salitang “mamaya” at ang pantig na “ku” sa salitang “kumain”. Ayon sa An Introduction to Historical Linguistics (Crowley, 1997) kadalasang tinatanggal ang “initial segment” ng salita. Ayon din dito, maaari ding tanggalin ang buong pantig na umuulit para mas mapadali ang pagbigkas sa salitang ito.
2.2.1.4. Code-switching
b0red ac0h n0w,cn0h free jan? m0wning,uxta nAh? Bored ako now, sinong free diyan? Good morning, kumusta na?
Mapapansin ang paggamit ng salitang Ingles na “bored”, “free” at “morning”. Hindi gaanong naiba ang ortograpiya ng mga salitang ito kumpara sa mga salitang
ginamitan ng estilong Jejemon sa wikang Filipino. Hindi malayo sa typical na ortograpiya ng wikang Ingles ang mga salitang ito.
2.2.1.5. Paggamit ng mga simbolo kapalit ng mga titik at pantig
nxt t!m3 kouh nlarn.. Next time ko nalangbqay sau.. ibibigay sa iyo
Gu3 comment nlarn ul8 bye2 Sige comment nalang ulit. Bye-bye!
Isa rin sa mga estilong ginagamit sa Jejetxt ay ang pagpapalit ng mga titik at pantig gamit ang iba’t ibang simbolong labas sa alpabetong Filipino. Sa nabanggit na pangungusap, napalitan ng tandang padamdam o “!” ang titik “i” at ng numerong “3” ang titik na “e”, pareho sa salitang “time”. Maaaring dahil ito sa pagkakahawig ng porma at estilo ng mga nabanggit na simbolo. Ginamit din ang numerong “8” kapalit ng pantig na “-it” sa salitang “ulit”. Ito naman ay maaaring sa kadahilanang magkatunog ang salita para sa numerong “8” sa Ingles na “eight” sa pantig na “-it” sa wikang Filipino.
2.2.2. Level o Antas ng Jejetxt
Ang estilong Jejetxt ay nahahati pa sa tatlong level batay sa pagkakalayo ng pagkakasulat at pagkakabuo ng mga salita sa kumbensyonal na ortograpiya. (Kapuso Mo Jessica Soho, 2010)
Ito ay ang mga sumusunod:
• Mild Jejemon
e0w pU..musTah nAh? Hello po, kumusta na?
• Moderate Jejemon
e0w pOuH, mHzTaH nAh? Hello po, kumusta na?
• Severe Jejemon
30w pOwHhZz mHuZztAh nAh pOwhZz? Hello po, kumusta na po?
Sa mga salitang nabanggit, makikita kung paano mas nagiging kumplikado ang pagkakasulat ng mga salita, gaya nalang ng “po” at “musta”. Makikita din ang pagpapalit ng simbolo gaya ng “3” sa titik na “e”. Mapapansin na ang “mild” na level ay ang pinakamalapit sa typical na ortograpiyang Filipino at habang lumalayo ito, mas tumataas ang kanilang antas sa pagiging “moderate” hanggang sa rurok na “severe”. Ang mga kategoryang ito ay nagpapakita na ang estilong Jejemon ay walang sinusunod na pattern at malaya silang nakakapagsulat kahit ano pang estilo ang gamitin nila.
Ang estilong Jejemon ay makikita sa pagiging consistent sa paggamit ng mga salita sa isang pangungusap.
“muxtah ka na po ngayon?”
“mUsTah kAh nAh pouH nGay0n?”
Sa unang halimbawa, makikita na tanging ang salitang “musta” lamang ang ginamitan ng estilong ito. Hindi ito maituturing na jejetext sapagkat ang pagkakasulat ng isang salita lamang ang nabago sa pangugusap. Sa kabilang banda, ang ikalawang halimbawa naman ay masasabing jejetext sapagkat nagkaroon ng consistency sa pagsulat ng buong pangungusap at lahat ng salita ay nagamitan ng estilong ito.
3.0. Ang Jejemon bilang Social Identity: Ang Panlabas at Panloob na
Pagtingin
Nauna nang nabanggit at natukoy na ang katawagang Jejemon ay nabuo sa virtual community bilang isang kutya o patutsada sa mga grupo ng tao, kadalasan ay mga kabataan, na gumagamit ng kakaibang estilo ng pagti-text at pagbubuo ng salita na siyang kilala rin natin ngayon bilang Jejetxt. Mula sa ortograpiya o sa pagbubuo ng salita sa text messaging at internet, nasaklaw na rin ng terminong Jejemon ang ilang bahagi ng kultura gaya ng pagkilos at estilo ng pananamit. Madalas na inihahambing ang Jejemon sa mas naunang bansag na “jologs”.
Makikita ang paghahambing na ito sa ilang mga artikulo sa pahayagan at internet (http://lifestyle.inquirer.net/2bu/2bu/view/20100424-266068/gtJejemons-The-new-jologs), at maging sa isang partikular na “online translator” (http://kalokohan.guissmo.frih.net/jologs.php) na nagsasalin ng isang “normal” na text sa isang estilong maaaring matukoy bilang Jejetxt.
Dahil sa paglawak ng paggamit sa katawagang Jejemon, lumabas rin ang ilang mga katawagang tumutukoy sa ilang bahagi ng kanilang kultura gaya ng ‘jejecap’, ‘jejepose’ at ‘jejeland’. Ang estilong “hip hop” naman sa pananamit, gaya ng pagsusuot ng maluluwag na t-shirts, shorts, sando, at ang pagpapatong ng malaking sombrero sa ulo, ay kadalasang iniuugnay rin sa mga Jejemon.
Ayon pa kay Dr. Rolando Tolentino:
“…ang jejemon ay hindi naman pangalang nanggaling sa mismong hanay ng jologs, tulad ng salitang “jologs” mismo. Ipinataw lamang ito mula sa penomenong global, galing ng Latin Amerika, gamit ng
naghihikahos doon at mga bakla…”
(http://www.bulatlat.com/main/2010/05/03/jejemon/)
Laganap sa mga social networking sites gaya ng Facebook, online blogs, articles at maging sa mga user-generated reference sites gaya ng Wikipedia at Urban Dictionary ang mga negatibong pagtingin sa mga Jejemon. Kadalasan, ito ay mula sa mga taong hindi tumatangkilik sa estilong Jejemon o ang mga taong labas sa kultura ng mga Jejemon. Sinasabi sa ilang mga facebook groups na sila ay may “low IQ”, “sadyang nakakairita”, “nakaka-bobo” at “nakakainis” dahil sa kanilang kakaiba, “unnecessary” at “impractical” na estilo ng pagte-text.
Bagamat marami ang mga nagsasabi at kumukutya sa kakaibang estilo ng mga Jejemon, may ilan pa ring mga kumikilala sa estilo at sa umuusbong na sub-kulturang Jejemon bilang katanggap-tanggap sa kultura at lipunang Pilipino.
Sa aming pakikipanayam sa ilang informant na gumagamit ng estilong Jejetxt, batid nila ang popular na negatibong persepsyon ng mga “taga-labas” tungkol sa kanila. Ayon sa isang impormante na nirekomenda ng isa naming kakilala,
“Para samen, “cool” naman ang style ng pagtetext namin, hindi boring gaya ng sa iba. At wala naman kaming gingawang mali para ikagalit ng iba. Unique nga kame eh!”
Sa iba pang panayam sa mga Jejemon sa telebisyon, mapapansin kung paano nila tingnan ang sarili nila bilang mga kabataang may sariling identidad na maaring wala sa iba. Batid nilang sila ang mga tinatawag na Jejemon, sa kabila ng pagiging insulto ng bansag na ito. (Kapuso Mo Jessica Soho, 2010).
4.0. Generalization
terminong pamilyar sa mga kabataan ngayon. Ito nga ang tinatawag na “jejemon” o ang bansag sa mga taong binabago ang ortograpiya ng isang salita. Kumakailan lang ay nakilala na rin ang mga termino gaya ng “jejetext”, “jejebet” at ang kilalang “jejecap”. Masasabing hindi lamang sa larangan ng estilo ng pagsusulat makikilala ang isang jejemon, kung hindi maging ang estilo ng pananamit ay nagiging pagkakakilanlan na rin nila. Base sa mga lathalaing nabasa namin, kalimitang ibinabansag ang “jejemon” sa mga taong gumagamit ng tawa na “jeje”, na hanggang ngayon ay wala pa ring konkretong detalye kung saan nga ba talaga nagsimula.
Ang pangalang “jejemon” ay tumutukoy nga sa mga taong binabago ang ortograpiya ng salita o kaya ay ginagawang mas kumplikado ito kumpara sa tipikal na pangugusap sa wikang Fipino. Ginagawa nila ito upang ipakitang kakaiba ang kanilang estilo ng pagsusulat at hindi kagaya ng sa iba. Kalimitang makikita ang tinatawag nilang jejetext sa mga clans, o kahit anong online messaging kung saan nakakabuo sila ng grupo na angkop sa identidad na gusto nila. Wala silang pattern na sinusunod sa pagsusulat ng isang salita at malaya nilang nagagawa ang estilong maganda sa paningin nila. Bukod dito ay nakilala na rin sila sa pagkakaroon ng sariling estilo ng pananamit na umaakma din sa identidad na nais nila. Ang pagkakabuo ng sariling grupo na may pagkakapareho sa estilo ng pagsusulat ng salita at estio ng pananamit ay nagpapakita na ang mga Jejemon ay bumubuo na rin ng sariling subculture. Maaring maging basehan ang isa sa mga iyon, o parehas bilang pagkakakilanlan ng mga Jejemon. May mga grupong gumagamit ng estilong Jejetext subalit hindi naman umaangkop sa pananamit ng isang tipikal na Jejemon. May mga grupo din namang kapansin pansin ang estilo ng pananamit gaya ng pagsusuot ng Jejecap subalit hindi naman gumagamit ng estilong jejetext. Parehas na maituturing na Jejemon ang mga nabanggit na grupo sapagkat umaayon sila sa identidad kung saan nakilala ang isang Jejemon. Karamihan sa kanila ay batid at tanggap ang bansag na Jejemon. Bagamat nabuo ang salitang ito bilang isang insulto sa kanila, hindi pa rin masasabing ang mga gumagamit ng estilong Jejetext ay iyong mga “Low IQ”. Maaring ang pagbabagong ito ay umaakma sa henerasyon ng kabataan ngayon na may posibilidad na makaapekto sa pagbabago ng ortograpiya ng wikang pambansa.
5.0. Rekomendasyon
Ang ginawa naming pagaaral ay nakabase sa mga kilalang lathalain, pananaliksik at panayam na ginawa patungkol sa mga Jejemon. Dahil sa bago pa lamang ang konseptong ito, wala pang konkretong pagaaral na naisagawa at hanggang ngayon ay patuloy pa rin ang pananaliksik tungkol sa penomenang ito. Dahil nga sa kakaibang tingin sa kanila, marami sa ngayon ang gumagamit ng estilong jejetxt bilang insulto at kung minsan ay sila ang mga napagkakamalang “jejemon”.Sa mga susunod na pagaaral, mahalagang isaalang alang ang pagpili sa tamang impormante para mas makakalap ng eksaktong detalye at wastong impormasyon.
Sanggunian
Marcoleta, H. (2010, April 24). Jejemons: The new “jologs”. Philippine Daily Inquirer. Retrieved April 30, 2010, from
http://lifestyle.inquirer.net/2bu/2bu/view/20100424-266068/gtJejemons-The-new-jolog
Lim, R. (2010, April 27). How do you solve a problem like the Jejemons? The Manila Bulletin. Retrieved May 11, 2010, from
http://www.mb.com.ph/articles/254784/how-do-you-solve-a-problem-jejemon
Biado, D. (2010, April 30). The Jejemon Phenom. Manila Standard Today. Retrieved May 12, 2010, from http://www.manilastandardtoday.com/insideLifestyle.htm? f=2010/april/30/lifestyle4.isx&d=2010/april/30
Nacino, J. (2010, April 26). Jejemon in the Philippines.CNET Asia. Retrieved May 9, 2010, from http://asia.cnet.com/blogs/the-virtual-eye/post.htm?
id=63018444&scid=hm_bl
Gonzales, F. & Mungcal, C. (2010, May 1). 'Anti-jejemon' campaign goes viral on the web. ABS CBN.news.com. Retrieved May 2, 2010 from
http://www.abs-cbnnews.com/lifestyle/05/01/10/anti-jejemon-campaign-goes-viral-web Fahmy, M (2008, December 10). If u cn rd this quickly, gd 4 u. Reuters. Retrieved
May 11, 2010 from http://www.reuters.com/article/idUSTRE4B90YA20081210? rpc=64
Tolentino, R. (2010, May 3). Jejemon, Kulturang Popular Kultura Column. Bulatlat.com. Retrieved May 4, 2010 from
http://www.facebook.com/magnumdelirium?
ref=search&sid=1534964065.2676331440..1#!/note.php? note_id=389311817884&id=649247642&ref=mf
The Jejemon Phenomenon: What do language experts say? (2010, April 29). 24 Oras (with Michael Fajatin) GMA News and Public Affairs. Retrieved May 1, 2010 from
http://www.gmanews.tv/largevideo/latest/59213/the-jejemon-phenomenon-what-do-language-experts-say
Jejemon (2010, May 1). Kapuso mo, Jessica Soho (with Jessica Soho) GMA News and Public Affairs. Retrieved May 2, 2010 from http://www.youtube.com/watch? v=yEZukc6p1Cw&feature=related
Jejemon (2010, April 28). Saksi (with Michael Fajatin) GMA News and Public Affairs. Retrieved May 1, 2010 from http://www.youtube.com/watch?
v=WWOZLUgwyVw&feature=related
Komisyon Sa Wikang Pilipino(2008). Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Pambansa . Maynila
Surian ng Wikang Pambansa (1977). Mga Tuntunin ng Ortograpiyang
Pilipino/Patnubay sa Pagwawasto ng mga Aklat at Babasahin. Maynila
Hudson, A. (1996). Sociolinguistics (2nd edition). Cambridge : Cambridge University Press
